Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

Transcriptie

1 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

2 Inleiding In het kader van de monitoring van energiebesparing in de gebouwde omgeving door Agentschap NL is door Buildsight verkoopinformatie verzameld onder: de leveranciers van isolatiemateriaal in Nederland; IKOB-BKB; Stichting Vlakglas Recycling Nederland; en de Vereniging van Nederlandse Fabrieken van Ketels voor Centrale Verwarming (VFK). Met de energiebesparende producten van de bovengenoemde partijen worden onder andere bestaande gebouwen energiezuiniger gemaakt. Op die manier wordt een bijdrage geleverd aan de energiebesparingsdoelstelling van de overheid. In deze brochure wordt de verzamelde informatie samengevat. 2 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

3 Verwerking Door de verzamelde afzetinformatie te combineren met de gegevens over het verbruik van isolatiemateriaal in de nieuwbouw in Nederland (op basis van Buildsight -informatie) is berekend wat het verbruik van isolatiemateriaal in bestaande gebouwen is geweest in 2010, 2011 en Al het isolatiemateriaal dat niet in de nieuwbouw is toegepast (of als afval is verdwenen), is verbruikt in bestaande gebouwen. Wij gaan ervan uit dat de voorraden isolatiemateriaal bij handelaren per saldo niet zijn veranderd. Omdat er een goede inschatting gemaakt kan worden van de gemiddelde warmteweerstand van het isolatiemateriaal in de nieuwbouw (Rm) en de gemiddelde warmteweerstand van het geleverde isolatiemateriaal is opgegeven door de fabrikanten (Rd), is op basis van de volumes de gemiddelde warmteweerstand van het isolatiemateriaal toegepast in de bestaande bouw (Rm) te bepalen. Hieronder wordt dat in tabel 3, 4 en 5 gedaan voor verschillende types isolatiematerialen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de minerale wollen (glaswol, steenwol), de kunststof (of synthetische) isolatiematerialen (EPS, XPS, PUR/PIR, PF) en spouwvulling (bijvoorbeeld glaswolvlokken). Over kruipruimtevulling zijn geen gegevens bekend. Ook voor isolatieglas en HR-ketels is een tabel opgenomen. Van andere isolatiematerialen zijn te weinig gegevens bekend of is de bijdrage aan de energiebesparing verwaarloosbaar. Tabel 1: Afzet minerale wollen Verkoopinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 20,8 21,6 19,8 Verkoopinformatie (Rd in m 2 *K/W) 2,9 3,0 3,4 Nieuwbouwinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 10,6 10,3 9,3 Nieuwbouwinformatie (Rm in m 2 *K/W) 2,4 2,9 3,3 Bestaande bouw (oppervlak in mln. m 2 ) 10,1 11,4 10,5 Bestaande bouw (Rm in m 2 *K/W) 3,1 3,2 3,5 Bron: leveranciers materialen, Buildsight Minerale wollen In de onderstaande tabel wordt een samenvatting gegeven van marktinformatie met betrekking tot glaswol en steenwol (minerale wollen) voor warmte-isolatie in de gebouwschil in Nederland. Het blijkt dat de afzet van minerale wollen in 2012 is gedaald ten opzichte van Ook het niveau van de afzet in 2010 is in 2012 niet gehaald. Zowel in de bestaande bouw als in de nieuwbouw is in 2012 minder minerale wol toegepast. Bij de toepassing van minerale wol is de isolatiewaarde van 2010 naar 2012 toegenomen in zowel de nieuwbouw als in de bestaande bouw. 3 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

4 Kunststof isolatiematerialen Kunststof isolatiemateriaal voor warmte-isolatie van de gebouwschil in 2012 is voor het grootste gedeelte toegepast in de nieuwbouw. Deze materialen winnen aan populariteit in de toepassing op nieuwe daken. Dit gaat ten koste van het gebruik van minerale wollen. Dat wijzen de gegevens in de onderstaande grafiek uit. De isolatiewaarde van de toegepaste isolatiematerialen is lager dan die van de minerale wollen, omdat de isolatie-eisen bij deze toepassingen minder hoog zijn. Tabel 2: Afzet kunststof isolatiemateriaal 2010* 2011* 2012 Verkoopinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 16,9 18,6 18,4 Verkoopinformatie (Rd in m 2 *K/W) 2,7 2,9 3,1 Nieuwbouwinformatie (oppervlak in mln. m 2 ) 11,5 11,3 13,3 Nieuwbouwinformatie (Rm in m 2 *K/W) 2,8 3,2 3,2 Bestaande bouw (oppervlak in mln. m 2 ) 5,4 7,3 5,1 Bestaande bouw (Rm in m 2 *K/W) 2,4 2,5 2,7 Bron: leveranciers materialen, Buildsight * Omdat de verzameling van verkoopinformatie van kunststof isolatiematerialen over 2012 anders is georganiseerd dan de verzameling over 2010 en 2011, zijn de uitkomsten niet met elkaar te vergelijken. Ook de interpretatie van de nieuwbouwinformatie en de uitkomsten daarvan zijn voor 2012 anders dan voor 2010 en Er is sprake van een trendbreuk. De uitkomsten voor 2012 kunnen als nauwkeuriger worden beschouwd dan die voor de voorgaande jaren. Na-isolatiemarkt De (door IKOB-BKB) gecertificeerde na-isolatiebedrijven die veel van het isolatiemateriaal verwerken in bestaande gebouwen registreren hun activiteit op de na-isolatiemarkt en geven die door aan IKOB-BKB. In de volgende tabel is weergegeven wat IKOB-BKB heeft geregistreerd over de periode Tabel 3: Activiteit verenigde na-isolatiebedrijven (x m 2 ) vloersprayen spouwvulling Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

5 Totaal Op basis van voorgaande tabellen is de totale afzet van isolatiematerialen in 2010, 2011 en 2012 binnen de bestaande bouw te bepalen. Omdat niet alle na-isolatiebedrijven gecertificeerd zijn, zijn de gegevens uit tabel 3 geëxtrapoleerd. Het aandeel niet-gecertificeerde bedrijven is daarbij op 25 procent gesteld. De isolatiewaarde van spouwvulling en vloersprayen is gebaseerd op het toegepaste materiaal en een gemiddelde dikte in de toepassing van 6 cm. Op die manier is de totale gemiddelde isolatiewaarde bepaald. Tabel 4: Totaal toepassing isolatiemateriaal bestaande bouw 2010* 2011* 2012 Bestaande bouw geïsoleerd (oppervlak in mln. m 2 ) 17,6 23,2 19,2 Rm (bestaande bouw) 2,7 2,6 2,9 Bron: leveranciers materialen, Buildsight * Bij deze tabel geldt ten aanzien van de uitkomsten van kunststof isolatiematerialen in 2010 en 2011 (en dus in het totaal) dezelfde kanttekening als bij tabel 3. Segmenten bestaande bouw Uit de marktonderzoeken die voor deze energiebesparingsmonitor uitgevoerd zijn blijkt in welke segmenten van de bestaande gebouwenvoorraad in Nederland het isolatiemateriaal is toegepast. Voor het jaar 2012 is dat in onderstaande tabellen uitgewerkt naar miljoenen vierkante meters isolatiemateriaal. Tabel 5: In bestaande bouw toegepast isolatiemateriaal (2012; inclusief na-isolatieactiviteiten) x mln. m 2 Minerale wollen Kunststof Spouwvulling en vloersprayen Totaal Sociale huur 3,1 1,4 0,4 4,8 Particuliere huur 0,7 0,3 0,1 1,2 Koopsector 5,9 3,0 3,0 12,0 Utiliteitsbouw 0,8 0,4 0,1 1,3 Totaal 10,5 5,1 3,6 19,2 Bron: ECN 5 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

6 Isolatieglas De afzet van isolatieglas heeft zich in 2010 en 2011 stabiel ontwikkeld. In 2012 is de afzet met circa 10 procent afgenomen ten opzichte van Dit blijkt uit de gegevens uit de jaarverslagen van Vlakglas Recycling Nederland. Zowel in 2010 als in 2011 werd voor circa 5 miljoen vierkante meter isolerend dubbelglas aan verwijderingsbijdrages geïncasseerd. Dit is in 2012 gedaald naar 4,5 miljoen vierkante meter. In de nieuwbouw werd naar schatting circa 1,8 miljoen vierkante meter isolatieglas toegepast. Die afzet is in 2012 sterk afgenomen. Niet alleen in de nieuwbouw nam de afzet af. Ook in de bestaande bouw is de afzet van isolatieglas kleiner geworden. Tabel 6: Isolatieglas (x m 2 ) Afzet nieuwbouw Afzet bestaande gebouwen Afzet totaal Bron: VRN, Buildsight Segmenten bestaande bouw Met behulp van marktonderzoek is een verdeling gemaakt over de segmenten van de bestaande gebouwenvoorraad waar het isolatieglas is toegepast. Deze verdeling wordt in de onderstaande tabel weergegeven. Tabel 7: In bestaande bouw geplaatst isolatieglas (2012) Totaal (x m 2 ) Totaal % Sociale huurwoningen % Particuliere huurwoningen 216 7% Koopwoningen % Utiliteitsgebouwen % Totaal % Bron: ECN 6 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

7 HR-ketels Uit de cijfers van de Vereniging van Nederlandse Fabrikanten van Ketels voor centrale verwarming (VFK) blijkt dat er in 2011 minder verwarmingsketels zijn afgezet dan in In 2012 heeft deze daling zich versterkt voortgezet. Een klein deel van de verwarmingsketels dat wordt afgezet in Nederland, is geen HR-ketel. In 2010 was dat 2,6 procent. Dat aandeel is geslonken naar 1,6 procent in De reden voor de dalende afzet van verwarmingsketels van 2010 naar 2012 kan gevonden worden in de strenge winter van Zowel aan het begin van het jaar als aan het eind van het jaar waren er periodes van strenge vorst. Veel verouderde, slecht functionerende verwarmingsketels moesten toen vervangen worden. Bovendien hebben de stimuleringsmaatregelen voor woningrenovaties en de nog hoge woningproductie in 2010 bijgedragen aan de hoge afzet van verwarmingsketels. Sinds 2010 is de afzet van verwarmingsketels in Nederland afgenomen. Tabel 8: Afzet verwarmingsketels (aantallen x 1.000) Totaal HR 449,7 438,2 420,2 niet HR 11,8 9,1 6,7 Totaal 461,6 447,4 426,9 Bron: VFK Daling afzet Naar schatting werden er in de nieuwbouw jaarlijks circa HR-ketels toegepast. Met het inzakken van de woningbouw is dat aantal sinds 2010 sterk afgenomen. Tot 2012 werden jaarlijks circa tot HR-ketels in bestaande gebouwen geïnstalleerd. De markt voor de vervanging van ketels en voor andere toepassingen van ketels in bestaande gebouwen is in 2012 gekrompen naar krap stuks. Tabel 9: Afzet HR-ketels (aantallen x 1.000) Totaal afzet HR-ketels 449,7 438,3 420,2 Totaal afzet nieuwbouw 42,3 38,6 31,4 Afzet bestaande gebouwen 407,4 399,6 388,9 Bron: VFK, CBS, bewerking Buildsight 7 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

8 Segmenten bestaande bouw De afzet van HR-ketels in bestaande gebouwen is op basis van marktonderzoek te verdelen naar verschillende segmenten. Dit wordt weergegeven in de onderstaande tabel. Tabel 10: In bestaande gebouwen geplaatste HR-ketels (2012) Totaal (x 1.000) Totaal % Sociale huurwoningen % Particuliere huurwoningen 36 9% Koopwoningen % Utiliteitsgebouwen 29 7% Totaal % Bron: ECN Conclusies Uit de verzamelde gegevens met betrekking tot de toepassing van isolatiemateriaal (in de gebouwschil) in Nederland komt naar voren dat van 2010 naar 2011 sprake is geweest van een duidelijke toename van het isoleren van bestaande gebouwen. In 2012 is de toepassing van isolatiemateriaal in bestaande gebouwen afgenomen. Dat geldt voor de toepassing van isolatiemateriaal, spouwvulling, vloersprayen en isolatieglas. In vergelijking met 2010 is er nog sprake van een toename. De toepassing van isolatiemateriaal in bestaande gebouwen heeft zich dus ondanks de economische tegenwind redelijk staande weten te houden vorig jaar. Ook de toepassing van isolatieglas heeft van 2010 naar 2011 een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Hieraan is in 2012 een einde gekomen. Inmiddels is een groot deel van de aanwezige enkele beglazing vervangen door isolatieglas, waardoor de vervangingsmarkt enigszins begint te stagneren. Dankzij de strenge winter aan het begin en het einde van 2010 was de afzet van verwarmingsketels in dat jaar groter dan in 2011 en De afname van 2011 naar 2012 is groter dan die van 2010 naar Naar verwachting zal de afzet van verwarmingsketels de komende jaren verder krimpen. De vervangingscyclus beleefde in 2010 en 2011 een hoogtepunt. De afzet van isolatiemateriaal, verwarmingsketels en isolatieglas heeft in 2010, maar vooral in 2011, geprofiteerd van de stimuleringsmaatregelen van de overheid met betrekking tot woningrenovaties. Omdat deze in 2012 wegvielen en de uitgaven van huishoudens onder druk stonden van de gekrompen economie, is deze markt kleiner geworden. In 2013 zijn er nieuwe stimuleringsmaatregelen (tijdelijke BTW-verlaging op arbeid) gekomen voor de renovatie van woningen. Daarmee lijkt de woningrenovatiemarkt weer enigszins in beweging te komen. Of dat kan voorkomen dat de markt voor de toepassing van isolatiemateriaal, isolatieglas en HR-ketels in bestaande woningen verder krimpt, is de vraag. Het negatieve effect van het aanhoudend lage consumentenvertrouwen daarop kan groter zijn dan het positieve effect van de opkrabbelende woningmarkt en de BTW-verlaging. Omdat de investeringslust van gebouwbeheerders in 2013 nog op een laag pitje staat, mag van de renovatiemarkt voor bestaande utiliteitsgebouwen dan ook niet te veel verwacht worden. 8 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

9 Dankwoord Onze dank gaat uit aan alle partijen die informatie leverden voor deze brochure en de organisaties die daarbij hebben bemiddeld. Hieronder vindt u een lijst met de belangrijkste bronnen. Zonder de bijdrage van het Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties en Agentschap NL zou deze brochure niet tot stand zijn gekomen. Ook naar deze partijen gaat daarom onze dank uit. Bronnen Centraal Bureau voor de Statistiek: Verschillende nieuwbouwstatistieken Centraal Bureau voor de Statistiek: Hernieuwbare energie in Nederland Buildsight b.v: marktinformatie Buildsight IKOB-BKB Vereniging van Erkende Na-isolatiebedrijven Nederland (VENIN) Vlakglas Recycling Nederland Vereniging van Nederlandse Fabrieken van Ketels voor Centrale Verwarming (VFK, onderdeel van FME-CWM) Nederlandse Isolatie Industrie (NII) en haar leden Leveranciers van isolatiemateriaal in Nederland Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) Universiteit Gent: Na-isolatie van bestaande spouwmuren 9 Marktinformatie isolatiematerialen, isolatieglas en HR-ketels

10 Dit is een publicatie van: Agentschap NL Energie en Klimaat Croeselaan 15 Utrecht Postbus RE Utrecht T +31 (0) bereikbaar van en uur E energie-go@agentschapnl.nl Agentschap NL december 2013 Publicatie-nr 2EGOM1301 Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en weten regelgeving. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst. In samenwerking met: Buildsight b.v., ECN