Verstand komt met de jaren Sectorevent Hoe omgaan met de vergrijzing van het werknemersbestand?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verstand komt met de jaren Sectorevent Hoe omgaan met de vergrijzing van het werknemersbestand?"

Transcriptie

1 Verstand komt met de jaren Sectorevent Hoe omgaan met de vergrijzing van het werknemersbestand? Samenwerken met het Ervaringsfonds

2 Werking Ervaringsfonds : Doelgroep : 45+ Meten (max. 70% met max. 12 /pp) Analyse en Diagnose (max. 70% met max. 12 /pp) Verbeterprojecten (max. 70% voor opleiding en max. 14% voor investeringen)

3 Studie voor SST in het kader van Ervaringsfonds Fysieke belasting van de oudere werknemer in een sociale werkplaats actief in de groensector. Literatuurstudie + Ergonomische analyse en diagnose bij De groene kans, Grijkoort en De Winning Studie uitgevoerd door Idewe

4 Studie -Observatie van de taken - handelingenanalyse - opstellen vragenlijst - uitvoeren van bevraging en polsen naar verbetervoorstellen - aangevuld met een objectieve risicoevaluatie

5 Analyse en diagnose Er werden verbetervoorstellen geformuleerd en verder uitgewerkt in een multidisciplinaire werkgroep waarbij meerdere (3) sociale werkplaatsen betrokken werden. Verbetervoorstellen uitgewerkt op 3 niveau s : -Technische uitrusting - Arbeidsorganisatorische bijsturingen - voorstellen tot opleiding om met de restrisico s om te gaan (on the job training)

6 Algemene conclusies van de studie -Meer overleg tussen sociale werkplaatsen is aangewezen - risicoanalyse toont aan dat de fysieke belasting voor alle taken hoog is - De werkomgeving aanpassen aan de eigenschappen van de mens is onmogelijk - Juiste investeringen in machines en gereedschappen + goed onderhoud zijn essentieel - Heb oog voor het ergonomisch ontwerp van handgereedschappen - Zorg voor aangepaste werkhoogte (onder knie en boven schouder zijn zeer belastend) - voorzie comfortabele persoonlijke beschermingsmiddelen

7 Specifiek voor De Winning : analyse van enkele taken met distillatie zwaarste deeltaken MAAIEN : -Maaien in beken -Maaien op helling ZAGEN en VERWERKEN HOUT - Omzagen boom - zagen met telescopische zaag -Tillen en dragen van hout SCHEREN HAGEN en OPKUIS -Snoeien bovenkant zonder stelling CONSTRUCTIES MAKEN -Inslaan van palen -Werken met grondboor -Werken met palenrammer PLANTEN - Plantput / plantsleuf maken

8 Risico s waarvoor ergonomische maatregelen op korte termijn nodig waren MAAIEN, SCHEREN VAN HAGEN en MAKEN VAN CONSTRUCTIES. Fysieke belasting wordt bepaald door : -Gewicht van de machines -Werkhouding (boven schouder, onder knie, houding van de romp) -Veel draaibewegingen in de rug -Gebrek aan bewegingsruimte -Tillen van materialen -Inkloppen van palen met palenrammer

9 Diagnose was aanleiding tot het opzetten van verbeterprojecten maar niet via het ervaringsfonds Wat dan wel? -EFRO project : investeren in ergonomie - Project ter bevordering van sociaal economie : ecologisch beheer van waterlopen - Innovatieproject blauwe waterkrachten duiken op in het groene landschap - gericht VTO beleid - doorgedreven aandacht voor veiligheid -Afstemming aankoopbeleid

10 EFRO-project : investeren in ergonomie (cofinanciering provincie Limburg) gerichte investeringen in machines die een meerwaarde hebben op ergonomisch vlak -Hydrostatisch aangedreven éénassige trekkers -Aangepaste transporters (gator) -Zaag-klief machine -Laad los combinatie - rupsmachine met sleuventrekker -6-ton kraan met palenrammer -Ruggedragen bosmaaier -Stellingen -Hydraulische werktafels -

11 Projecten rond beheer waterlopen (financiering vanuit WSE) -Bevraging binnen sociaal economie -Stakeholderbevraging (beheerders waterlopen) -Organisatie vorming -Uitvoering pilootprojecten -Strategisch partnerschap met regulier bedrijf (AWB Schots) ifv arbeidsorganisatie -Doorgedreven studie rond ergonomie door PHL -Ontwikkeling prototype ergonomisch handgereedschap -Ontwikkeling prototype grachtenruimer -

12 VTO-beleid - aankoopbeleid - preventie -Zelf ontwikkelen van vormingsaanbod op maat in samenwerking met het Centrum voor Natuur en Landschapsbeheer en Inverde (onderdeel van een innovatieproject binnen WSE) -Jaarlijkse vormingen rond hef- en tiltechnieken -Invoering van preventieadviseurs niveau 3 en 2, doorgedreven investering in PBM (zaagschoenen ipv laarzen, haagscheerbroek, ) -Facilitaire dienst die aankoopbeleid, beheer van activa, preventie en milieu overkoepelt. Makkelijker om ontwikkelingen te volgen (bvb elektrisch materiaal) -Aandacht voor innovatie (bvb project paardenkracht,

RAPPORT ERGONOMISCHE STUDIE. De Winning

RAPPORT ERGONOMISCHE STUDIE. De Winning RAPPORT ERGONOMISCHE STUDIE De Winning Departement ergonomie IDEWE, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven 1 Geachte heer Filip Vanlommel, Deze ergonomische studie werd opgezet in het kader van een project van

Nadere informatie

ERVAREN FYSIEKE EN MENTALE BELASTING Samenvattend verslag van de vragenlijst van 16 werknemers. (vzw Grijkoort-Werkplaats)

ERVAREN FYSIEKE EN MENTALE BELASTING Samenvattend verslag van de vragenlijst van 16 werknemers. (vzw Grijkoort-Werkplaats) ERVAREN FYSIEKE EN MENTALE BELASTING Samenvattend verslag van de vragenlijst van 16 werknemers (vzw Grijkoort-Werkplaats) Beste, Deze vragenlijst werd opgesteld en ingevuld in het kader van het ergonomisch

Nadere informatie

Verslag ergonomisch observatie. De groene kans (SST)

Verslag ergonomisch observatie. De groene kans (SST) Externe Dienst voor Preventie & Bescherming op het Werk vzw De groene kans t.a.v. dhr. Dominique Lapiere Sparkevaardekenstraat 4 8600 Diksmuide Roeselare, September 2006 Verslag ergonomisch observatie

Nadere informatie

ERGONOMIE IN DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studiedag Syntra Prebes, 24 september 2015 Charles Demeyere, Corporate Preventieadviseur Milcobel

ERGONOMIE IN DE VOEDINGSINDUSTRIE. Studiedag Syntra Prebes, 24 september 2015 Charles Demeyere, Corporate Preventieadviseur Milcobel ERGONOMIE IN DE VOEDINGSINDUSTRIE Studiedag Syntra Prebes, 24 september 2015 Charles Demeyere, Corporate Preventieadviseur Milcobel Een zeer pragmatische benadering van Welzijn DRBS Voedingsindustrie Ervaringsfonds

Nadere informatie

HANDMATIG SNOEIEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt

HANDMATIG SNOEIEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt HANDMATIG SNOEIEN In de boomteelt wordt soms veel snoeiwerk verricht met snoeimessen en -scharen, heggenscharen, bosmaaiers of specifieke snoeiers als bijvoorbeeld de supercut. Arm, schouder en nek worden

Nadere informatie

ERGONOMIE IN. WIT-GELE KRUIS O-Vl. een continue uitdaging. Carla Slagmulder referent ergonomie. 29oktober WIE ZIJN WIJ?

ERGONOMIE IN. WIT-GELE KRUIS O-Vl. een continue uitdaging. Carla Slagmulder referent ergonomie. 29oktober WIE ZIJN WIJ? ERGONOMIE IN WIT-GELE KRUIS O-Vl. een continue uitdaging Carla Slagmulder referent ergonomie 29oktober 2015 1. WIE ZIJN WIJ? Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen sinds 1937 De referentie in Thuisverpleging binnen

Nadere informatie

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan

Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Marc De Greef Werkbaarheid: belastende arbeidsomstandigheden Algemene vaststelling: de werkbaarheidsgraad in de voedingsindustrie

Nadere informatie

PREVENTIEBELEID ERGONOMIE

PREVENTIEBELEID ERGONOMIE PreNNE 07-03-2013 PREVENTIEBELEID ERGONOMIE Roeland Motmans, Eur Erg Preventieadviseur Ergonomie IDEWE Preventiebeleid ergonomie Instructie Risico-analyse Ontwerp - Aankoop www.ergonomiesite.be 1 Actoren

Nadere informatie

LICHAMELIJKE BELASTING BIJ DE BOSMAAIER

LICHAMELIJKE BELASTING BIJ DE BOSMAAIER LICHAMELIJKE BELASTING BIJ DE BOSMAAIER De bosmaaier wordt vooral gebruikt om te maaien op plaatsen die voor grote machines niet of moeilijk bereikbaar zijn. De maaier kan worden voorzien van diverse uitrustingsstukken.

Nadere informatie

Ergonomie in de supermarkt. Infodocument

Ergonomie in de supermarkt. Infodocument Ergonomie in de supermarkt Infodocument 201506/Provikmo-I-2001 Ergonomie in de supermarkt 1 Inleiding Fysieke belasting is de belasting, die spieren en gewrichten ondervinden, tijdens lichamelijke arbeid.

Nadere informatie

Info veiligheidsopleidingen

Info veiligheidsopleidingen Info veiligheidsopleidingen Opleidingspakket veiligheidsopleidingen voor leerlingen 5 de, 6 de en 7 de jaar bso en tso in opleidingen bouw, hout, schilderen en decoratie en koeling en warmte DAG 1 Basisopleiding

Nadere informatie

NIVEAU 2: OBSERVATIE

NIVEAU 2: OBSERVATIE SOBANE methoden: Hand-arm trillingen NIVEAU 2: OBSERVATIE INLEIDING Doelstellingen Informatie verzamelen over de situatie in het algemeen voor wat betreft: de arbeidsomstandigheden de bronnen van hand-arm

Nadere informatie

Visie Hanterings- en mobiliteitsbeleid (hamobel) 1. Visie

Visie Hanterings- en mobiliteitsbeleid (hamobel) 1. Visie 1. Visie Wij streven ernaar om zoveel mogelijk tilsituaties te vermijden of te beperken en waar men toch moet tillen, dat het op een veilige manier gebeurt. Vroeger werd gepoogd te tillen volgens een techniek.

Nadere informatie

West4work 31/10/17. Astrid Van Severen Team Ergonomie

West4work 31/10/17. Astrid Van Severen Team Ergonomie West4work 31/10/17 Astrid Van Severen Team Ergonomie Rondvraag Wat is ergonomie Aanpak: Hoe ergonomie ondersteunen in een zorginstelling Risicoanalyse in de ergonomie Is er nood aan ergonomie Strategie

Nadere informatie

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996

Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Het kader van het Welzijn op het Werk Toelichting bij de wet van 4 augustus 1996 Welzijnsdag 12 november 2012 1 Inhoudsopgave Korte schets wetgeving De risicoanalyse Preventiemaatregelen Rolverdeling in

Nadere informatie

MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING)

MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING) MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING) DIT STUK IS VOOR DE HOVENIERS EN GROENVOORZIENING GETOETST DOOR INSPECTIE SZW. NOG NIET VOOR HET LOONWERK! Langdurig werken met een motor- / accukettingzaag

Nadere informatie

Arboplan van aanpak voor de Bosrandwerkgroep

Arboplan van aanpak voor de Bosrandwerkgroep Arboplan van aanpak voor de Bosrandwerkgroep Inhoud Pagina 1. Inleiding 2 2. Risico s volgens de risico-inventarisatie en -evaluatie (ri&e) 3/4 3. Adviezen voor veilige werken 4 4. Begeleiding en toezicht

Nadere informatie

L21GRR014 Onderhouden met werktuigen en machines. Extra toelichting en vragen maken hoofdstuk 1: Inleiding

L21GRR014 Onderhouden met werktuigen en machines. Extra toelichting en vragen maken hoofdstuk 1: Inleiding L21GRR014 Onderhouden met werktuigen en machines Extra toelichting en vragen maken hoofdstuk 1: Inleiding Techniek Met techniek wordt bedoeld: alle tuin en parkmachines Indeling van machines kan op basis

Nadere informatie

OOK NA 45 MET GOESTING BLIJVEN WERKEN

OOK NA 45 MET GOESTING BLIJVEN WERKEN OOK NA 45 MET GOESTING BLIJVEN WERKEN De vinger aan de pols van de werkgevers (in opdracht van het Vlaams Welzijnsverbond) Jan Verbanck 4 februari 2015 DE WERKGELEGENHEIDSPLANNEN: DOORLICHTING: Copy paste?

Nadere informatie

Het Ervaringsfonds. Van waar komen we? Waar staan we? Anne Himpens, Coördinator Ervaringsfonds, FOD Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg

Het Ervaringsfonds. Van waar komen we? Waar staan we? Anne Himpens, Coördinator Ervaringsfonds, FOD Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg Het Ervaringsfonds. Van waar komen we? Waar staan we? Anne Himpens, Coördinator Ervaringsfonds, FOD Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg Ervaringsfonds Een begrotingsfonds dat werkgevers en sectoren

Nadere informatie

HANDMATIG SNOEIEN (LICHAMELIJKE BELASTING)

HANDMATIG SNOEIEN (LICHAMELIJKE BELASTING) HANDMATIG SNOEIEN (LICHAMELIJKE BELASTING) In de fruitteelt wordt veel snoeiwerk verricht, zowel in de winter als ook in de zomer. Arm, schouder en nek worden daarbij intensief gebruikt. Uit de praktijk

Nadere informatie

HET ERVARINGSFONDS. Afdeling sociale economie en duurzaam ondernemen

HET ERVARINGSFONDS. Afdeling sociale economie en duurzaam ondernemen HET ERVARINGSFONDS Afdeling sociale economie en duurzaam ondernemen Het Ervaringsfonds Ondersteunt werkgevers en sectoren die de kwaliteit van de arbeid van hun 45+ werknemer verbeteren, met als doel deze

Nadere informatie

NIVEAU 2: OBSERVATIE

NIVEAU 2: OBSERVATIE SOBANE methoden: Globale lichaamstrillingen NIVEAU 2: OBSERVATIE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Informatie verzamelen over de situatie in het algemeen voor wat betreft : de arbeidsomstandigheden

Nadere informatie

Relatie psychosociale aspecten en werkbaar werk. Claes Leen Preventieadviseur ergonomie en psychosociale aspecten, AristA

Relatie psychosociale aspecten en werkbaar werk. Claes Leen Preventieadviseur ergonomie en psychosociale aspecten, AristA Relatie psychosociale aspecten en werkbaar werk Claes Leen Preventieadviseur ergonomie en psychosociale aspecten, AristA Maart 2013 Werkbaar werk Definitie werkbaarheid: (bron Ervaringsfonds) Evenwicht

Nadere informatie

Preventiestrategie. Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale. Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen. Rangschikking 37 methodes.

Preventiestrategie. Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale. Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen. Rangschikking 37 methodes. Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen Unité Hygi J. Malchaire Hygiène et Physiologie du Travail, U.C.L. D. Delaruelle Ergonoom Moeilijkheid aanpak, methode,

Nadere informatie

Duurzame integratie van kansengroepen in het arbeidsproces vanuit het Kwaliteitsgroeimodel en de vernieuwingen in de sociale economie

Duurzame integratie van kansengroepen in het arbeidsproces vanuit het Kwaliteitsgroeimodel en de vernieuwingen in de sociale economie Duurzame integratie van kansengroepen in het arbeidsproces vanuit het Kwaliteitsgroeimodel en de vernieuwingen in de sociale economie Erik Conings Kwaliteitsauditcel ESF-Agentschap Vlaanderen MISSIE ESF

Nadere informatie

Inspirerende opmerkingen bij CAO 104. Diversiteitsconsulenten ABVV & ACV 03 november 2015

Inspirerende opmerkingen bij CAO 104. Diversiteitsconsulenten ABVV & ACV 03 november 2015 Inspirerende opmerkingen bij CAO 104 Diversiteitsconsulenten ABVV & ACV 03 november 2015 C.A.O. 104 Of het werkgelegenheidsplan 45 + : Sinds 2013 Een instrument Geen doel op zich Doel = langer aan het

Nadere informatie

Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten

Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten Het Fonds voor de Beroepsziekten financiert ergonomische interventies voor medewerkers met rugklachten Problematiek MSA en rugklachten Belangrijke oorzaak van verzuim en daarmee gepaard gaande kosten Bijna

Nadere informatie

Naar een optimale relatie tussen mens en werk

Naar een optimale relatie tussen mens en werk Naar een optimale relatie tussen mens en werk Wij optimaliseren de mens-werkrelatie In een veranderende omgeving kan uw bedrijf of organisatie niet achterblijven. Meer dan ooit wordt u uitgedaagd om de

Nadere informatie

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland

Dé VCA-specialist van Zuid-Nederland Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door

Nadere informatie

WERKEN OP TALUDS EN HELLINGEN

WERKEN OP TALUDS EN HELLINGEN WERKEN OP TALUDS EN HELLINGEN Werken op taluds en hellingen kan risicovol zijn. Zeker als de hellingen nat of drassig zijn. Op een modderige helling met kuilen en gaten is er een kans aanwezig dat een

Nadere informatie

50plussers in de sociale economie: feiten en uitdagingen

50plussers in de sociale economie: feiten en uitdagingen 50plussers in de sociale economie: feiten en uitdagingen Sectorevent Sociale Economie ERSV Limburg 25 mei 2012 Hoe omgaan met de vergrijzing van het werknemersbestand? Lieve De Lathouwer Departement WSE-

Nadere informatie

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken

Fysieke belasting in de bouw. Veilig en gezond werken Fysieke belasting in de bouw Veilig en gezond werken De Inspectie SZW werkt samen aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen 1 Fysieke belasting Werken in de bouw is zwaar. Mensen

Nadere informatie

Van heffen en tillen naar integrale ergonomie in de zorg. Heidi Deconinck, ergonoom UZ Gent

Van heffen en tillen naar integrale ergonomie in de zorg. Heidi Deconinck, ergonoom UZ Gent Van heffen en tillen naar integrale ergonomie in de zorg Heidi Deconinck, ergonoom UZ Gent Inhoud Inleiding Historiek Manutentie UZ Evolutie opleidingen Evolutie methode manutentie Ergonomie ziekenhuisbreed

Nadere informatie

Ergonomische systeembenadering van de functie frigoman in de afgewerkte frigo

Ergonomische systeembenadering van de functie frigoman in de afgewerkte frigo Case Marine Harvest Pieters Brugge Ergonomische systeembenadering van de functie frigoman in de afgewerkte frigo 1 08/10/2018 Prebes Studiedag Zot van Werkbaar Werk Werkbaar werk 2 Provinciehuis BOEVERBOS,

Nadere informatie

Praktische aanpak van de risicoanalyse ergonomie

Praktische aanpak van de risicoanalyse ergonomie Top secret Secret Internal use only Public Praktische aanpak van de risicoanalyse ergonomie Prenne, Edegem, 21 september 2017 Inhoudstabel Inleiding Aanpak in DENV Praktijkvoorbeelden Besluit 2 Is ergonomie

Nadere informatie

Risicoanalyse en concrete acties 22/02/2018. Ellen Suy - Preventieadviseur ergonomie i.o.

Risicoanalyse en concrete acties 22/02/2018. Ellen Suy - Preventieadviseur ergonomie i.o. Risicoanalyse en concrete acties 22/02/2018 Ellen Suy - Preventieadviseur ergonomie i.o. Bedrijfsverpleegkundige Provikmo Definities Maatwerkbedrijf Ergonomie Reguliere bedrijven zoeken werknemers voor

Nadere informatie

Welkom: Bezoek Prebes RIE ergonomie. 23 september 2015

Welkom: Bezoek Prebes RIE ergonomie. 23 september 2015 Welkom: Bezoek Prebes RIE ergonomie 23 september 2015 ERGONOMIE IN DE VERPAKKINGSAFDELING ERGONOMIE - VERPAKKING Vooral aandacht voor: Repetitief werk (continu zelfde manuele handeling) Heffen / Tillen

Nadere informatie

7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra.

7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het arbothemablad is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet. Het arbothemablad geeft oplossingen voor

Nadere informatie

Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing

Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing Top secret Secret Internal use only Public Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing Kortrijk, 24 september 2015 Belang van Ergonomie Begrippen cao 104 werkgelegenhiedsplan oudere

Nadere informatie

Inrichting beeldschermwerkplek

Inrichting beeldschermwerkplek Inrichting beeldschermwerkplek Het is lastig om tijdens beeldschermwerk een gezonde werkhouding te waarborgen, vooral wanneer het werk snel af moet zijn of wanneer er veel concentratie nodig is. Daarom

Nadere informatie

Globaal PreventiePlan

Globaal PreventiePlan GLOBAAL PREVENTIEPLAN HULPVERLENINGSZONE1 WEST-VLAANDEREN Het dynamisch risicobeheersingssysteem van de hulpverleningszone bestaat erin de risico s, van welke aard dan ook, te inventariseren en te evalueren.

Nadere informatie

Overzicht cursusaanbod Groen en Doen

Overzicht cursusaanbod Groen en Doen Overzicht cursusaanbod Groen en Doen Veilig werken als basis voor vrijwilligerswerk (1 module) 1 Maaien met de zeis (3 modules) 1 Leren zeisen 2 Leren haren 3 Zeistechnieken voor gevorderden Snoeien fruitbomen

Nadere informatie

Structuur en cultuur bij Binder Groenprojecten

Structuur en cultuur bij Binder Groenprojecten Structuur en cultuur bij Binder Groenprojecten 1. Over het bedrijf Binder Groenprojecten is gespecialiseerd in het aanleggen van nieuwbouw tuinen, het renoveren van bestaande tuinen en onderhoud van openbaar

Nadere informatie

Ergonomie in zware metaalsector

Ergonomie in zware metaalsector Ergonomie in zware metaalsector Dr. Snelders Sandra Bedrijfsarts Idewe New Holland ltd Ergonomie: praktijkvoorbeeld Hoe zijn we ertoe gekomen? Veel werknemers met rugklachten Moeite om nieuwe werknemers

Nadere informatie

Rugrevalidatieprogramma van het Fonds voor de Beroepsziekten

Rugrevalidatieprogramma van het Fonds voor de Beroepsziekten Rugrevalidatieprogramma van het Fonds voor de Beroepsziekten Ondersteuning van een case op de werkvloer door de ergonoom Hanne Kenis Ergonoom, Mensura Inhoud rugrevalidatieprogramma www.fmp-fbz.fgov.be

Nadere informatie

WELZIJNWETGEVING: LAST MINUTE RISICO ANALYSE

WELZIJNWETGEVING: LAST MINUTE RISICO ANALYSE Succes Invest Movan Cash Flow Management BVBA PRODUCTFICHE 2018 CODE: WWL Faraday Safety Training VZW Faraday Safety VOF WELZIJNWETGEVING: LAST MINUTE RISICO ANALYSE 1 Opleiding Met de omzetting van de

Nadere informatie

Veilig werken met de kettingzaag

Veilig werken met de kettingzaag Nieuwsbrief 41 Januari 2008 Veilig werken met de kettingzaag De winter is dikwijls de uitgelezen periode om nog snel wat hout te zagen en dus de kettingzaag boven te halen. In elk geval is werken met de

Nadere informatie

Risicoanalyse ergonomie

Risicoanalyse ergonomie Risicoanalyse ergonomie Roeland Motmans Domeinverantwoordelijke Ergonomie Aanleiding Risicobeheersing ergonomie - Vier niveaus Sobane strategie - Registratietool Preventieadviseur van de toekomst - Niveau

Nadere informatie

Activiteitenlijst Hovenier-onderhoud

Activiteitenlijst Hovenier-onderhoud Activiteitenlijst Hovenier-onderhoud Naam Mentor Naam Leerling Naam Trajectbegeleider Beroepspecifieke activiteiten 1. De hovenier-onderhoud bereidt de eigen werkzaamheden voor een plan lezen en interpreteren

Nadere informatie

CO-PREV. Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk

CO-PREV. Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk CO-PREV Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming op het werk 1 CO-PREV= 13 erkende EDPB s EDPB s zorgen met +/- 3000 medewerkers voor: 3.200.000 werknemers; +/- 202.000 bedrijven.

Nadere informatie

DYNAMISCH OP KANTOOR. Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw

DYNAMISCH OP KANTOOR. Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw DYNAMISCH OP KANTOOR Tine Adriaensen Preventieadviseur ergonomie IDEWE vzw STAPPENPLAN Taakanalyse Zittende mens Werktafel Inrichting en opstelling Werkruimte STAP 1: TAAKANALYSE Stap 1: Taakanalyse Waaruit

Nadere informatie

WMD-actieplan (afgewerkte acties voorbije werkjaar voor rapportering aan de provincieraad)

WMD-actieplan (afgewerkte acties voorbije werkjaar voor rapportering aan de provincieraad) Campus Henleykaai A10 A10/09 PHTI - praktische handvatten voor omgaan met agressie reductie stress - bevorderen welzijn leerkrachten jap2011-2012 afgewerkt 13126 Overzicht voor 'doelstellingnr' = A10 (1

Nadere informatie

Resultaten inventarisatie en behoefteonderzoek vorming

Resultaten inventarisatie en behoefteonderzoek vorming Resultaten inventarisatie en behoefteonderzoek vorming 1. Gegevens respondenten 32 sociale werkplaatsen en/of arbeidszorgcentra werkten mee aan de vragenlijst. Deze groep bestond voor 38% uit sociale werkplaatsen

Nadere informatie

Ontlast uw rug, schouders en armen!

Ontlast uw rug, schouders en armen! Ontlast uw rug, schouders en armen! VERRIJDBARE TILHULP TECHNISCHE GEGEVENS: Personeel in industriële keukens, hebben vaak last van rugproblemen, omdat ze vaak zwaar moeten tillen. Dozen, kratten, zakken

Nadere informatie

Arbeidsveiligheid. Arbeidsveiligheid

Arbeidsveiligheid. Arbeidsveiligheid voor werknemers 66 Sirk Sekuur incompany: focus op veilig gedrag 67 Veilig omgaan met chemische producten 68 Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen 69 Veilig werken in besloten ruimten en opleiding

Nadere informatie

Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer

Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer Globale beoordeling fysieke belasting bij particulier verhuisvervoer Verhuizers hebben te maken met werkzaamheden die fysiek overbelastend kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Tillen van zware voorwerpen,

Nadere informatie

Project: werken aan werkgoesting in vzw De Ploeg. Voorstelling Leeftijdsbewust personeelsbeleid Sectorevent Sociale Economie 25/5/2012

Project: werken aan werkgoesting in vzw De Ploeg. Voorstelling Leeftijdsbewust personeelsbeleid Sectorevent Sociale Economie 25/5/2012 Project: werken aan werkgoesting in vzw De Ploeg Voorstelling Leeftijdsbewust personeelsbeleid Sectorevent Sociale Economie 25/5/2012 Sociale Werkplaats De Ploeg vzw Opgericht in 1999 Ontstaan vanuit de

Nadere informatie

Lage rugpijn en werk:

Lage rugpijn en werk: Lage rugpijn en werk: oorzaken, preventie, ergonomie Veerle Hermans Dept.verantwoordelijke ergonomie, IDEWE Docent Ergonomie, VUB Referenties BelCoBack studie: een prospectieve studie naar werkgerelateerde

Nadere informatie

Veilig en ergonomisch werken op hoogte

Veilig en ergonomisch werken op hoogte Veilig en ergonomisch werken op hoogte Werknemers die elke dag voorwerpen tillen of dragen hebben een GROTE KANS op (blijvende) rugklachten 42% van alle werknemers moet fysiek belastend werk doen VALGEVAAR

Nadere informatie

Aanbod cursussen Urtica 2013-2014

Aanbod cursussen Urtica 2013-2014 Aanbod cursussen Urtica 2013-2014 Werken met de motorkettingzaag afkorten van stamhout Duur: vier dagdelen. Aantal deelnemers: max. 10 per cursus. Kosten: totaal 2.400,-- (BTW vrijgesteld) oftewel 240,--

Nadere informatie

WORKING WITH THE STRENGTHS OF OLDER WORKERS: LIFELONG LEARNING FOR WORKER AND EMPLOYER: THE TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ CASE

WORKING WITH THE STRENGTHS OF OLDER WORKERS: LIFELONG LEARNING FOR WORKER AND EMPLOYER: THE TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ CASE WORKING WITH THE STRENGTHS OF OLDER WORKERS: LIFELONG LEARNING FOR WORKER AND EMPLOYER: THE TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ CASE (1) ANNE HIMPENS DIRECTION DU FONDS DE L EXPÉRIENCE PROFESSIONELLE BELGIAN MINISTRY

Nadere informatie

TILLEN EN DRAGEN, DUWEN EN TREKKEN

TILLEN EN DRAGEN, DUWEN EN TREKKEN TILLEN EN DRAGEN, DUWEN EN TREKKEN Lichamelijke klachten kunnen o.a. ontstaan door te zware belasting of te veel kracht moeten zetten. Om het risico te verkleinen kunnen verschillende maatregelen worden

Nadere informatie

Dienst PBW 1. Wat is ergonomie

Dienst PBW 1. Wat is ergonomie 22-9-2015 AZ Groeninge Kortrijk AZ Groeninge Preventie en bescherming Ergonomie Ann Debaere September 2015 Fusieziekenhuis ontstaan uit de vier algemene ziekenhuizen in Kortrijk. 1 2 Dienst PBW 1. Wat

Nadere informatie

Arbocatalogus Fysieke belasting

Arbocatalogus Fysieke belasting Arbocatalogus Fysieke belasting Inhoudsopgave 2. 3 2.1. Fysieke belasting 3 2.2. Gezondheidsklachten door fysieke belasting algemeen 3 2.3. Tillen en dragen 4 2.4. Duwen, trekken en knijpen 4 2.5. Ongunstige

Nadere informatie

Workshop Duurzame Inzetbaarheid

Workshop Duurzame Inzetbaarheid Workshop Duurzame Inzetbaarheid INZETTEN OP INZETBAARHEID WELZIJNSWIJZER DIRK VAN DE WALLE, SENIOR CONSULTANT, PREVENTIEADVISEUR, INGENIEUR NIVEAU 1 SECUREX HEALTH & SAFETY AGENDA WAT? WAAROM? WIE? HOE?

Nadere informatie

RAIZER. Keld. by Liftup

RAIZER. Keld. by Liftup Vanuit het oogpunt van gezondheid en veiligheid is het van de vloer tillen van een persoon met Raizer voor zowel patiënt als medewerkers volledig verantwoord. Keld RAIZER by Liftup Raizer is een mobiele

Nadere informatie

Praktische aanpak van de risicoanalyse ergonomie

Praktische aanpak van de risicoanalyse ergonomie Top secret Secret Internal use only Public Praktische aanpak van de risicoanalyse ergonomie Prebes, 05 maart 2018 Inhoudstabel Inleiding Aanpak in DENV Praktijkvoorbeelden Besluit 2 Is ergonomie belangrijk?

Nadere informatie

Basisveiligheid werkblad. DEEL 1 Gezondheid. Hoofdstuk 1. Arbo. Arbowet - Zoek de fouten. Noem minimaal 2 gevaren die je ziet op het plaatje

Basisveiligheid werkblad. DEEL 1 Gezondheid. Hoofdstuk 1. Arbo. Arbowet - Zoek de fouten. Noem minimaal 2 gevaren die je ziet op het plaatje DEEL 1 Gezondheid Hoofdstuk 1. Arbo Arbowet - Zoek de fouten Noem minimaal 2 gevaren die je ziet op het plaatje. Arbowet - Samen verantwoordelijk Arbo beleid en controle Wel of niet Platform vmbo Bouwen

Nadere informatie

Deze bijlage is er voor die personen die de veiligheidscursus Basisveiligheid GROEN volgen.

Deze bijlage is er voor die personen die de veiligheidscursus Basisveiligheid GROEN volgen. BIJLAGE GROEN Deze bijlage is er voor die personen die de veiligheidscursus Basisveiligheid GROEN volgen. 3 VEILIG WERKEN BINNEN DE GROENVOORZIENING Bij werkzaamheden in de groenvoorziening kunnen gevaarlijke

Nadere informatie

ACTIVITEITENVERSLAG CNL vzw

ACTIVITEITENVERSLAG CNL vzw ACTIVITEITENVERSLAG 2009 CNL vzw Algemene informatie Gegevens Maatschappelijke zetel : Troisdorflaan 19 te 3600 Genk Ondernemingsnummer : 0812.690.546 Leden De vereniging bestaat uit volgende werkende

Nadere informatie

De ouderwordende verpleegkundige, waardevol in de zorg?! Anita Wassink 2010-2011

De ouderwordende verpleegkundige, waardevol in de zorg?! Anita Wassink 2010-2011 De ouderwordende verpleegkundige, waardevol in de zorg?! Anita Wassink 2010-2011 Inhoud Situering Onderzoek Resultaten Eigen onderzoek Vergelijking resultaten met ander onderzoek Interpretatie - besluit

Nadere informatie

VEILIGHEIDS-CHECKLIST AANNEMERS: VOOR LEIDINGGEVENDEN

VEILIGHEIDS-CHECKLIST AANNEMERS: VOOR LEIDINGGEVENDEN Succes Invest Movan Cash Flow Management BVBA 1 Opleiding PRODUCTFICHE 2018 CODE: VCL Faraday Safety Training VZW Faraday Safety VOF VEILIGHEIDS-CHECKLIST AANNEMERS: VOOR LEIDINGGEVENDEN Veiligheid Checklist

Nadere informatie

Voorbeeld. Naam opleider en registratienummer CBR, registratienummer 0000H0. Versienummer en datum Opleidingsplan versie 1; 25 maart 2016

Voorbeeld. Naam opleider en registratienummer CBR, registratienummer 0000H0. Versienummer en datum Opleidingsplan versie 1; 25 maart 2016 Naam opleider en registratienummer CBR, registratienummer 0000H0 Versienummer en datum Opleidingsplan versie 1; 25 maart 2016 Code en type training Code: U05-2 VCA Type: Eendaags, regulier en in dagdelen

Nadere informatie

SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise

SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise SOBANE methoden: Beeldschermwerk NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Evalueer op een diepgaandere wijze: de kantoorinrichting het werkvlak de hardware de hulpmiddelen het gezondheidstoezicht

Nadere informatie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie

INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie INLEIDING TOT DE ERGONOMIE Basisvorming veiligheid GO! 2017 Lic. Glenn Biscop Preventieadviseur Ergonomie Uw welzijn, onze prioriteit, Wettelijk kader Ergonomie Arbeidsbelasting Methodologie WETTELIJK

Nadere informatie

PROFESSIONELE, COMPACTE EN VEILIGE HOUTVERSNIPPERAARS WORK!

PROFESSIONELE, COMPACTE EN VEILIGE HOUTVERSNIPPERAARS WORK! PROFESSIONELE, COMPACTE EN VEILIGE HOUTVERSNIPPERAARS WORK! and ENJOY! JO BEAU M200 JO BEAU M300 Slechts 620 mm breed Slechts 720 mm breed De M200 is het ideale instapmodel voor tuinklusjes, verhuurbedrijven

Nadere informatie

Vademecum Welzijn op het werk

Vademecum Welzijn op het werk Vademecum Welzijn op het werk Vademecum Welzijn op het werk 3 4 MANNEN - VROUWEN Verwijzingen naar personen of functies (zoals werknemer, adviseur, ) hebben betrekking op vrouwen en mannen. INHOUDSTAFEL

Nadere informatie

Deze machine is ideaal voor het versnipperen van allerlei soorten groenhout en is geschikt voor hoveniers en particulieren.

Deze machine is ideaal voor het versnipperen van allerlei soorten groenhout en is geschikt voor hoveniers en particulieren. Houtversnipperaar Deze machine is ideaal voor het versnipperen van allerlei soorten groenhout en is geschikt voor hoveniers en particulieren. Versnipperprincipe: trommelhakselaar Maximale stamdoorsnede:

Nadere informatie

Beschrijving van de verhuistaken Tillen - dragen Trekken - duwen Werkhoudingen Repeterende bewegingen 1. Goederen verplaatsen

Beschrijving van de verhuistaken Tillen - dragen Trekken - duwen Werkhoudingen Repeterende bewegingen 1. Goederen verplaatsen Globale beoordeling Fysieke belasting bij Particulier Verhuisvervoer Verhuizers hebben te maken met werkzaamheden die fysiek overbelastend kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: Tillen van zware voorwerpen,

Nadere informatie

6. De eindtabellen. De betekenissen van de kolommen in de eindtabel zijn:

6. De eindtabellen. De betekenissen van de kolommen in de eindtabel zijn: 6. De eindtabellen In de eindtabellen worden de noodzakelijk maatregelen bij de werkzaamheden geplaatst. Waar dat mogelijk is zijn de werkzaamheden gebundeld. De maatregelen zijn samengevat weergegeven

Nadere informatie

ECOlogie X ECOnomie =

ECOlogie X ECOnomie = Symposium biodiversiteit Antwerpen Agrarisch natuur en landschapsbeheer als economische activiteit Kansen creëren voor landbouw, natuur en landschap Sven Defrijn ECOlogie X ECOnomie = Samenwerking tussen

Nadere informatie

Risicoanalyse van een werkpost. in een onderneming of instelling

Risicoanalyse van een werkpost. in een onderneming of instelling Risicoanalyse van een werkpost in een onderneming of instelling voor stagiairs uit het secundair, buitengewoon secundair, hoger en volwassenenonderwijs Model B (zachte sector) Afdelingen: zie de lijst

Nadere informatie

Gipsblokkensteller. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over het gezond en veilig stellen van gipsblokken

Gipsblokkensteller. Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf. Alles wat je moet weten over het gezond en veilig stellen van gipsblokken Gipsblokkensteller Het belangrijkste bouwwerk ben je zelf Alles wat je moet weten over het gezond en veilig stellen van gipsblokken Informatie voor de werknemer Zwaar werk Gipsblokken stellen behoort tot

Nadere informatie

Chris Demulder algemeen directeur

Chris Demulder algemeen directeur Chris Demulder algemeen directeur Doelstelling van de opdrachthoudende vereniging de ontwikkeling, het beheer en de exploitatie van ouderen- en thuiszorgvoorzieningen HISTORIEK AANBOD DIENSTVERLENING 3

Nadere informatie

Fysieke belasting. Te nemen maatregelen:

Fysieke belasting. Te nemen maatregelen: Machinaal zagen Machinaal zagen van natuursteen met een vast opgestelde zaagmachine. Dit gebeurt in het algemeen in de werkplaats met een zaagmachine die na instellen het werk grotendeels automatisch uitvoert.

Nadere informatie

OPLEIDINGENSTRUCTUUR MACHINAAL HOUTBEWERKER

OPLEIDINGENSTRUCTUUR MACHINAAL HOUTBEWERKER OPLEIDINGENSTRUCTUUR MACHINAAL HOUTBEWERKER 1 1. BESCHRIJVING Referentiekader: Nota WELZIJN OP HET WERK (SERV oktober 2004) SECTOR STOFFERING EN HOUTBEWERKING Beroepenstructuur (SERV in samenwerking met

Nadere informatie

Kantoorinrichting en lichamelijke klachten

Kantoorinrichting en lichamelijke klachten Kantoorinrichting en lichamelijke klachten Overzicht 1. INLEIDING 2. INRICHTING VAN DE KANTOORRUIMTE 3. SICK BUILDING SYNDROOM 4. WAT DOE JE ALS IPA? 22/01/2019 KANTOORINRICHTING EN LICHAMELIJKE KLACHTEN

Nadere informatie

OIRA Podiumkunsten 13 juni 2018

OIRA Podiumkunsten 13 juni 2018 website : mensen in de EU op hun werk lopen ernstige gezondheidsschade of letsel op FOD WASO : bevoegdheid : welzijn van werknemers bij werkgevers ( gezag ) Wet betreffende het welzijn van de werknemers

Nadere informatie

Risicoanalyse (RA) Overzicht. = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader. 2.

Risicoanalyse (RA) Overzicht. = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader. 2. Risicoanalyse (RA) = Risico inventarisatie en evaluatie (RIE) 1 1 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E Overzicht 1. Risicoanalyse en het wettelijk kader 2. Gevaar en risico 3. Risicoinventarisatie

Nadere informatie

Verslag over de controle van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de Vrije Basisschool te Neerpelt

Verslag over de controle van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de Vrije Basisschool te Neerpelt Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Beplantingen Elzensingel Enkele rij, 3 stuks per meter. Minimale lengte 10 m. Planten bosplantsoen (60-100cm) 1 m 4,20

Beplantingen Elzensingel Enkele rij, 3 stuks per meter. Minimale lengte 10 m. Planten bosplantsoen (60-100cm) 1 m 4,20 Normbedragen Landschapselementen 201 Normbedragen voor herstel en aanleg De normbedragen zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor materialen. De bedragen zijn de werkelijke kosten. Afwijkingen

Nadere informatie

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0150) Verwerker afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (m/v)

BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0150) Verwerker afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (m/v) BEROEPSKWALIFICATIE (BK 0150) Verwerker afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (m/v) 1. GLOBAAL 1.1 Titel Verwerker afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA) (m/v) 1.2

Nadere informatie

Risicoanalyse en werkpostfiches stagiairs schooljaar 2013-2014

Risicoanalyse en werkpostfiches stagiairs schooljaar 2013-2014 Risicoanalyse en werkpostfiches stagiairs schooljaar 2013-2014 Consultaties pneumologie, gastro-enterologie, geriatrie, gynaecologie, pediatrie, cardiologie, diabetes consulent(e), dispatcher, logopedist,

Nadere informatie

ENETOSH competentiestandaard voor docenten en trainers voor veiligheid en gezondheidsbescherming

ENETOSH competentiestandaard voor docenten en trainers voor veiligheid en gezondheidsbescherming ENETOSH competentiestandaard voor docenten en trainers voor veiligheid en gezondheidsbescherming Competentiegebied veiligheid en gezondheid op het werk Level: 6 Credit: Vaardigheden Kennis 1 Vraagt naar

Nadere informatie

Organisatie: Belgische Ergonomievereniging (www.besweb.be) Contact: Roeland Motmans, 0497/ ,

Organisatie: Belgische Ergonomievereniging (www.besweb.be) Contact: Roeland Motmans, 0497/ , Belgian Ergonomics Society PERSBERICHT Onderwerp: Ergonomisch terug naar school Organisatie: Belgische Ergonomievereniging (www.besweb.be) Contact: Roeland Motmans, 0497/82.45.80, roeland.motmans@idewe.be

Nadere informatie

2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg

2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg 2. Normkostentabel aanleg, herstel en achterstallig onderhoud 2015 Herstel en aanleg De normbedragen zijn opgebouwd uit kosten voor arbeid inclusief kosten voor materialen. De bedragen zijn de werkelijke

Nadere informatie

Veiligheidsplan Groenvrijwilligers. Stichting Vrienden van de Natuur- en Lanschappentuin Zoetermeer

Veiligheidsplan Groenvrijwilligers. Stichting Vrienden van de Natuur- en Lanschappentuin Zoetermeer Veiligheidsplan Groenvrijwilligers Stichting Vrienden van de Natuur- en Lanschappentuin Zoetermeer 1. Inleiding Doel Doel van dit plan is om voor de verschillende activiteiten in het beheerwerk de risico

Nadere informatie

Duurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie

Duurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie Duurzame bureaumaterialen op de werkplek Onze bureaumaterialen (computers, toners, papier,...) en energieverbruik zijn een grote milieu-impact voor administraties en bedrijven. Daarenboven zijn er vaak

Nadere informatie

Risicoanalyse en werkpostfiches stagiairs schooljaar 2013-2014

Risicoanalyse en werkpostfiches stagiairs schooljaar 2013-2014 Risicoanalyse en werkpostfiches stagiairs schoolar 2013-2014 Verpleegkundigen/vroedvrouwen/ergotherapeuten van de afdelingen: cardiologie, heelkunde, intensieve zorgen, geriatrie, materniteit, mobiele

Nadere informatie