Specificaties militair ceremonieel bijzetting Prins Bernhard

Transcriptie

1 Specificaties militair ceremonieel bijzetting Prins Bernhard

2 Inhoud persmap D e e l 1 : S p e c i f i c a t i e s e n s a m e n s t e l l i n g s t o e t D e e l 2 : Fa c t s & f i g u r e s D a g e n v o o r a f g a a n d a a n u i t v a a r t D a g v a n d e u i t v a a r t To e l i c h t i n g b i j z o n d e r h e d e n D e e l 3 : A f b e e l d i n g e n e n b e s c h r i j v i n g e n c e r e m o n i ë l e t e n u e s NB: Voor alle afbeeldingen geldt dat de betreffende persoon en rangonderscheidingstekens kunnen afwijken op de dag van uitvoering, uitgezonderd de afbeeldingen waaronder zowel functie als naam is aangegeven.

3

4

5 Samenstelling stoet Vanaf het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag naar de Grote Markt in Delft Koninklijke Landmacht Koninklijke Landmacht Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Marine Koninklijke Landmacht Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Marechaussee Commandant militaire deel van de stoet + 2 kapitein adjudanten (3 militairen) Koninklijke Militaire Kapel (60 militairen) Commandant voorste deel (1 militair) Compagnie Korps Mariniers (101 militairen) Regiment Infanterie Johan Willem Friso (101 militairen) Squadron (101 militairen) Bereden Ere-escorte (25 ruiters) Ere-escorte Korps Landelijke Politiediensten (25 ruiters) Affuit Rijdende Artillerie (17 militairen: 8 te voet, 9 te paard) Bloemenwagen 2 x Volgkoetsen Koninklijke Landmacht Koninklijke Landmacht Koninklijke Landmacht Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Marine Koninklijke Marine Koninklijke Landmacht Koninklijke Luchtmacht Commandant eenheden Alle eenheden worden door hun Commandant voorgegaan (twee passen) Commandant Cavalerie Ere-escorte en 2 trompetters (3 ruiters) Standaardwacht Cavalerie Ere-escorte (6 ruiters) Cavalerie Ere-escorte (24 ruiters) Kapel van de Koninklijke Luchtmacht (75 militairen) Commandant achterste deel (1 militair) Compagnie Koninklijke Marine (101 militairen) Regiment Limburgse Jagers (101 militairen) Squadron (101 militairen) Marstempo Het marstempo ligt op 112 passen per minuut

6 Inspectie De plaatsvervangend Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Huub Schouenberg en de Gouverneur der Residentie, Generaal-Majoor Minze Beuving (Bevelhebber van de Koninklijke Marechaussee) inspecteren de ere-afzetting van de militairen te voet vanaf Paleis Noordeinde tot aan het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag. De Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Hijlco Komen (Souschef Operatiën bij het Operationeel Commando van de Koninklijke Landmacht) inspecteert de ere-afzetting vanaf het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag tot aan de Nieuwe Markt in Delft. Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Hijlco Komen Plaatsvervangend Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Huub Schouenberg Gouverneur der Residentie, Generaal-Majoor Minze Beuving

7 Commandant militaire deel van de stoet ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) Commandant militaire deel van de stoet, Kolonel Frans Vrenken COMMANDANT MILITAIRE DEEL VAN DE STOET De Commandant van het militaire gedeelte van de stoet, Kolonel Frans Vrenken, loopt vooraan in de stoet. Hij wordt gevolgd door twee kapitein-adjudanten. De Commandant is namens de Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Hijlco Komen, verantwoordelijk voor de planning, coördinatie en uitvoering van het militair ceremonieel, zowel in de stoet als langs de route. Aangezien Kolonel Frans Vrenken tot het Regiment Limburgse Jagers behoort, draagt hij het ceremoniële tenue van de Limburgse Jagers.

8 Kapitein-adjudanten ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) KAPITEIN-ADJUDANTEN Twee kapitein-adjudanten begeleiden en adviseren de Commandant van het militaire deel van de stoet. STOET Vanaf het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag tot en met de Grote Markt in Delft maakt Defensie met 821 militairen een groot deel uit van de rouwstoet. Alle vier de krijgsmachtdelen zijn in de stoet vertegenwoordigd.

9 Koninklijke Militaire Kapel ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) De Koninklijke Militaire Kapel loopt direct achter de Commandant van het militaire deel. KONINKLIJKE MILITAIRE KAPEL De Koninklijke Militaire Kapel is ontstaan uit de op 7 juli 1829 opgerichte stafmuziek van de Grenadiers en Jagers. Het takenpakket omvat onder meer de muzikale omlijsting van militair ceremonieel en het geven van relatieconcerten voor de bevolking in de regio s rondom kazernes. Zo treedt de kapel bijvoorbeeld op tijdens grote taptoes, erewachten en staatsbegrafenissen, zoals 30 maart 2004 bij Koningin Juliana in Delft. HISTORIE Het predikaat Koninklijk werd op 3 augustus 1876 verleend door Koning Willem III. De Koninklijke Militaire Kapel behoort tot het Garderegiment Grenadiers. Dit komt onder meer tot uiting in het ceremoniële tenue van de muzikanten van deze kapel en in het feit dat de kapel bij bijzondere gelegenheden, zoals de plechtige opening van de zitting der Staten-Generaal, samen met de militairen van dit regiment acte de presence geeft. Kenmerkend voor de Koninklijke Militaire Kapel zijn de twee schellenbomen, die in 1901 door Koningin Emma werden geschonken. Hoewel schellenbomen in het verleden een overwinningsteken waren op het slagveld van een legeraanvoerder, hebben ze thans slechts een ceremoniële betekenis.

10 BIJDRAGE IN STOET De Koninklijke Militaire Kapel maakt met 60 muzikanten in ceremonieel tenue deel uit van de rouwstoet. Kapelmeester is Eerste luitenant Hans Baron. Tamboer-maître is Adjudant Rein de Winter.

11 Commandant voorste deel stoet ( K o n i n k l i j k e Lu c h t m a c h t ) De Commandant van het voorste deel van de stoet loopt direct achter de Koninklijke Militaire Kapel. COMMANDANT VOORSTE DEEL STOET De Commandant van het voorste deel van de stoet, een luitenant-kolonel van de Koninklijke Luchtmacht, voert de militaire eenheden in het voorste deel van de stoet (voorafgaand aan het affuit) aan. In het voorste deel van de stoet zijn alle vier de krijgsmachtdelen (marine, landmacht, luchtmacht en marechaussee) vertegenwoordigd. Aangezien deze luitenant-kolonel militair is bij de Koninklijke Luchtmacht, draagt hij het ceremoniële tenue van de Koninklijke Luchtmacht.

12 Compagnie Korps Mariniers ( K o n i n k l i j k e Ma r i n e ) Het Korps Mariniers loopt direct achter de Commandant van het voorste deel van de stoet. KORPS MARINIERS Mariniers opereren op de grens van land en water. Het Korps Mariniers werd in 1665 opgericht door Michiel Adriaanszoon de Ruyter en Johan de Witt en opereert sindsdien wereldwijd. De wapenspreuk is dan ook qua patet orbis : zo wijd de wereld strekt. Het Korps Mariniers is een onderdeel van de Koninklijke Marine en bestaat uit ongeveer 3200 man. TAKEN Het Korps Mariniers is een expeditionaire en direct inzetbare strijdmacht, gespecialiseerd in amfibische operaties met lichte infanterie-eenheden. Mariniers zijn langere tijd, onder alle klimatologische en geografische omstandigheden, inzetbaar. Van arctic tot jungle, van bergen tot woestijn. Mariniers zijn goed herkenbaar aan de rode bies aan de zijkant van hun uniformbroek. Deze rode bies komt ook terug in de pet. RECENTE OPERATIES EN MISSIES Een van de taken van het Korps Mariniers is het leveren van een bijdrage aan het handhaven van de internationale vrede en veiligheid. Vanaf 1991 is het Korps Mariniers actief betrokken geweest bij zeven operaties.

13 In 1991 werd een bijdrage geleverd aan de humanitaire hulpverleningsoperatie Provide Comfort ter bescherming van de Koerden in Noord-Irak. In Cambodja (1992/1993) en Haïti (1995) waarborgden mariniers een veilige omgeving voor de democratische verkiezingen en hielpen ze de bevolking bij de wederopbouw. Van 1995 tot 1997 werden eenheden van het Korps Mariniers ingezet in voormalig Joegoslavië onder andere bij Operatie Deliberate Force. Ze waren in 1999 in Albanië (AFOR) voor humanitaire hulpverlening. In 2000 nam een Mariniersbataljon deel aan de vredesmissie United Nations Mission in Ethiopia en Eritrea (UNMEE). De meest recente inzet van het Korps Mariniers is de deelname aan de stabilisatiemacht voor Irak ( ). Daarnaast is het Korps ook voor humanitaire hulpverlening na natuurrampen ingezet. Zoals na de orkanen Louis, Mitch en Lenny ter ondersteuning van de bevolking en de wederopbouw. Het Korps is verder op permanente basis actief bij de bescherming van het grondgebied van de Nederlandse Antillen en Aruba. Ook kan op verzoek van het Ministerie van Justitie, de Bijzonder Bijstandseenheid (BBE) van het Korps Mariniers ingezet worden bij gijzelingen en terroristische dreiging. BIJDRAGE IN STOET Het Korps Mariniers maakt met 101 mariniers in ceremonieel tenue deel uit van de rouwstoet.

14 Regiment Infanterie Johan Willem Friso ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) De compagnie Korps Mariniers wordt gevolgd door het Regiment Infanterie Johan Willem Friso. Deze militairen zijn ingedeeld bij het 44e pantserinfanteriebataljon in Havelte. REGIMENT INFANTERIE JOHAN WILLEM FRISO Het Regiment Infanterie Johan Willem Friso (RI JWF) werd opgericht bij Koninklijk Besluit van 1 juli Het regiment zet vanaf die tijd de tradities voort van het 1ste en 9de Regiment Infanterie (RI). Deze stamregimenten hebben vanaf hun oprichting in 1814 een roemruchtige geschiedenis opgebouwd. Zo hebben zij deelgenomen aan de Tiendaagse Veldtocht in 1831 en aan de gevechten rond de Citadel van Antwerpen. Op het Vaandel van het Regiment Infanterie Johan Willem Friso, dat op 8 oktober 1951 uit handen van Koningin Juliana werd ontvangen, staan deze belangrijkste krijgsverrichtingen van de stamregimenten vermeld, namelijk Tiendaagse Veldtocht 1831 en Citadel van Antwerpen In de meidagen van 1940 leverde het 1ste en en 9de RI felle strijd tegen de oprukkende Duitse troepen ondermeer bij de Wonsstelling aan de Afsluitdijk en aan de Nederlands-Duitse grens. Na de bevrijding in 1945 werden het 1ste en 9de RI weer opgericht en hebben zij beide deelgenomen aan de politionele acties in Nederlands-Indië. In 1977 werd er als aanvulling op het Vaandel een lint (cravatte) uitgereikt met als opschrift Java en Sumatra Deze cravatte is bevestigd aan de Vaandelstok. De geschiedenis van het RI JWF gaat echter verder terug dan het begin van de 19de eeuw. Het oudste stamregiment dateert uit 1577 waardoor het RI JWF zich als het oudste infanterieregiment van de Koninklijke Landmacht mag beschouwen.

15 WIE WAS JOHAN WILLEM FRISO? Johan Willem Friso was een telg uit het geslacht Nassau, die stadhouder was in de noordelijke provincies. Ook in het leger bekleedde hij diverse functies. Hij bezat een tweetal regimenten die beide Oranje-Friesland heetten. Hij nam zelf aan diverse slagen met zijn leger deel, maar kwam uiteindelijk op 24 jarige leeftijd door verdrinking om het leven toen zijn schip op het Hollands Diep omsloeg in een storm. Door de reorganisaties van Defensie in de jaren 90 werd in 1994 besloten enkele infanterie bataljons op te heffen, hieronder ook het 44 ste pantserinfanterie bataljon JWF. Toch duurde deze afwezigheid van het RI JWF maar kort, want in 1997 werd het 44ste pantserinfanterie bataljon JWF weer opgericht in Havelte. RECENTE MISSIES EN OPERATIES In 1978 kreeg Nederland het verzoek van de Verenigde Naties om voor UNIFIL (United Nations Interim Force In Lebanon) een bataljon beschikbaar te stellen. Nederland stelde het 44ste pantserinfanterie bataljon Johan Willem Friso beschikbaar voor deze missie. Van januari 1979 tot oktober 1985 leverde het 44ste bataljon JWF troepen aan deze VN missie. In 2000 leverde het 44ste bataljon troepen aan vredesmissies in Bosnië (SFOR 9). Sinds augustus 2004 levert het 44ste bataljon JWF peloton in de provincie Baghlan in Afghanistan ter beveiliging van het luchtmachtdetachement. Een tweede peloton heeft sinds augustus 2004 een bijdrage geleverd in Afghanistan in de vorm van beveiliging van de in oktober jongstleden gehouden verkiezingen. Dit peloton is inmiddels teruggekeerd uit Afghanistan. Sinds oktober 2004 levert A- Compagnie een bijdrage in Bosnië (EUFOR-1). Zij zal deze bijdrage voortzetten tot mei Vanaf 15 januari 2005 zal 44 Pantserinfanteriebataljon JWF versterkt met tanks, deel uit maken van de Nato Response Forces-4 (NRF), de snelle reactiemacht van de NAVO. BIJDRAGE IN STOET Regiment Infanterie Johan Willem Friso maakt met 101 militairen in ceremonieel tenue deel uit van de rouwstoet.

16 Squadron ( K o n i n k l i j k e Lu c h t m a c h t ) Dit squadron van de Koninklijke Luchtmacht loopt achter het Regiment Infanterie Johan Willem Friso van de Koninklijke Landmacht. SAMENSTELLING Het squadron is samengesteld uit militairen afkomstig van: - Hoofdkwartier van de Koninklijke Luchtmacht/Korps Luchtmachtstaf - Vliegbasis Leeuwarden - Vliegbasis Volkel - Vliegbasis Twenthe - Vliegbasis Woensdrecht - Air Operations Control Station Nieuw Millingen - Groep Geleide Wapens - Vliegbasis Soesterberg - Vliegbasis Gilze Rijen - Logistieke Divisie Rhenen BIJDRAGE IN STOET In de stoet nemen in totaal twee squadrons van de Koninklijke Luchtmacht deel in ceremonieel tenue. Dit squadron loopt mee in het voorste deel van de stoet. Het squadron bestaat uit 101 luchtmachtmilitairen.

17 Bereden ere-escorte ( K o n i n k l i j k e Ma r e c h a u s s e e ) Het squadron van de Koninklijke Luchtmacht wordt gevolgd door het Bereden Ere-escorte van de Koninklijke Marechaussee. BEREDEN ERE-ESCORTE Tot de Tweede Wereldoorlog beschikte de Koninklijke Marechaussee over paarden voor de dagelijkse - en ceremoniële diensten. Daarna is het bereden deel van de Koninklijke Marechaussee niet meer teruggekeerd en werd slechts op incidentele basis door ruiters van de marechaussee deelgenomen aan festiviteiten. Sinds kort is er weer sprake van een formeel bereden ere-escorte dat onder meer deel uitmaakt van de stoet op Prinsjesdag. BIJDRAGE IN STOET Het Bereden Ere-escorte Koninklijke Marechaussee, bestaat uit 25 ruiters in ceremonieel tenue.

18 Het affuit

19 HET AFFUIT Het woord affuit kan het eenvoudigst worden beschreven als het onderstel van een kanon. Het affuit en de schietbuis vormen tezamen het kanon. Het kanon gekoppeld aan de voorwagen vormt samen met de paarden een stuk. Het affuit waarop de kist wordt verplaatst is het onderstel van een zogenoemde 7- Veld, waarbij in dit geval het kanon niet is gedemonteerd. De 7-Veld is een snelvuurkanon van het kaliber 7.5 cm en afkomstig van de firma Krupp uit Essen. Deze werd in de jaren ingevoerd bij het bereden deel van het Wapen der Artillerie. De 7- Veld werd voortgetrokken door zes paarden. Pas vanaf 1933 worden de paarden bij de 7-Veld geleidelijk vervangen door gemotoriseerd transport. In de eerste helft van de twintigste eeuw vormden door paarden getrokken kanonnen de hoofdbewapening van de eenheden van het Korps Rijdende Artillerie. Ook 12 Regimenten Veldartillerie waren uitgerust met de 7- Veld. In 1926 vond een belangrijke modificatie plaats. Het kanon kreeg onder meer een opengewerkt affuit, waardoor de schietbuis onder een grotere hoek kon worden gericht. Hierdoor steeg de dracht van 6500 naar meter. In de meidagen van 1940 beschikte het Nederlandse leger over 310 van dergelijke stukken.

20 Rijdende Artillerie ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) Onderofficier te paard Officier te voet Het affuit wordt getrokken door zes paarden. Zij worden begeleid door acht Gele Rijders van de 11e afdeling Rijdende Artillerie (vier aan beide zijden). Het affuit wordt direct gevolgd door negen Gele Rijders van dezelfde afdeling te paard. RIJDENDE ARTILLERIE Het Korps Rijdende Artillerie is het oudste korps van de Koninklijke Landmacht. Het werd op 21 februari 1793 op initiatief van Prins Willem V ( ) opgericht. De voornaamste reden voor de oprichting van deze artillerieeenheid was de noodzaak om te beschikken over snel verplaatsbaar licht geschut, zowel voor het verlenen van steun aan de cavalerie als voor de verdediging van de lange kustlijn van Nederland. Nadat Koning Willem II in 1840 de troon besteeg, viel het Korps een bijzondere eer te beurt. Bij Koninklijk Besluit van 8 april 1842 werd voor het Korps een nieuw uniform ingevoerd, zijnde het uniform dat door de koning, toen nog Prins van Oranje, werd gedragen tijdens de veldslagen bij Quatre Bras en Waterloo. Met dit gebaar bracht de koning zijn erkentelijkheid tot uitdrukking voor het optreden van de Rijdende Artillerie tijdens deze gevechten. Dit uniform, dolman genoemd, wordt tot op heden nog bij ceremoniële gelegenheden gedragen. Vanwege het vele gebruik van gele koorden en lissen, werd aan dit traditionele uniform de naam Gele Rijders` ontleend. De tradities van het Korps Rijdende Artillerie worden sinds 1963 in ere gehouden door 11 Afdeling Rijdende Artillerie, gelegerd in t Harde. Deze met modern geschut uitgeruste afdeling behoort tot het Operationeel Commando 7 December. De artilleristen van 11 Afdeling Rijdende Artillerie beschermen en ondersteunen onder meer de infanterie en cavalerie bij het uitvoeren van hun opdrachten met artillerie. Daarnaast zorgt de afdeling voor de benodigde vuurkracht van de brigade over grote afstand.

21 RECENTE OPERATIES EN MISSIES Vanaf de jaren tachtig tot op heden worden de rijders van het korps op individuele basis naar diverse landen uitgezonden op vredesmissie. In 1997 wordt de 2e batterij ingedeeld bij SFOR 3 om deel te nemen aan de vredesmissie in het voormalig Joegoslavië. Hiervoor werden de rijders opgeleid tot een mortierpeloton, daar ze deel zouden uitmaken van de mortieropsporingsradar-batterij. In 1999 werd het gehele korps uitgezonden als eenheid naar Kosovo. Een voordetachement werd voor 2 maanden geplaatst op een Duitse legeringplaats in Macedonië ter beveiliging van de Macedonische grens en de Duitse collega s. Nadat de oorlog in Kosovo ten einde was, trok dit detachement Kosovo in waar het overige gedeelte van het korps zich erbij voegde. Deze uitzending (KFOR) duurde in totaal van april t/m december Van mei t/m november 2003 heeft de 2e batterij zich als mortierpeloton toegevoegd bij SFOR 14 in Bosnië. Zij waren onder andere belast met het handhaven van de veiligheid en stabiliteit door het patrouilleren in de regio. Daarnaast zijn 11e Afdeling Rijdende Artillerie detachementen ingezet in Irak ter beveiliging van helicopters. BIJDRAGE IN STOET Het affuit wordt lopend begeleid door acht Gele Rijders in gouden dolman van de 11e afdeling Rijdende Artillerie (vier aan beide zijden). Het affuit wordt direct gevolgd door negen Gele Rijders van dezelfde afdeling te paard.

22 Cavalerie ere-escorte ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) In de stoet rijden de ruiters van de Cavalerie Ere-escorte direct achter de volgkoetsen. CAVALERIE ERE-ESCORTE De Cavalerie Ere-escorte van de Koninklijke Landmacht zet de traditie voort van de bereden escortes voor het Koninklijk Huis. Voor de Tweede Wereldoorlog werden deze escortes door reguliere cavalerie-eenheden te paard uitgevoerd. Na de oorlog verdween het paard echter uit de landmacht. Een aantal officieren van de inmiddels gepantserde cavalerie besloot om opnieuw een bereden escorte te formeren. Sinds 1972 werd ook het escorte van de Koningin op Prinsjesdag in ere hersteld. Voorts werden in de loop der jaren tal van gelegenheidsescortes uitgevoerd, altijd voor het Koninklijk Huis. Bijna alle ruiters zijn ex-dienstplichtigen uit het reservebestand van de cavalerie die zich op vrijwillige basis beschikbaar stellen voor het rijden van de escortes, vaak met eigen paard. Uitvalsbasis voor de Cavalerie Ere-escorte is Den Haag. BIJDRAGE IN STOET De Cavalerie Ere-escorte rijdt met 24 ruiters achter de volgkoetsen in de rouwstoet in ceremonieel tenue. De Cavalerie Ere-escorte wordt geopend met de Standaard van het Regiment Huzaren van Boreel te paard en een Standaardwacht van zes ruiters.

23 Kapel van de Koninklijke Luchtmacht ( K o n i n k l i j k e Lu c h t m a c h t ) De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht bevindt zich in de stoet direct achter de Cavalerie Ere-escorte van de Koninklijke Landmacht. KAPEL VAN DE KONINKLIJKE LUCHTMACHT De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht bestaat uit twee ensembles: het Orkest en de Drumfanfare. Het Orkest is een professioneel harmonieorkest met 52 musici. Het takenpakket omvat onder meer de muzikale omlijsting van militair ceremonieel en het geven van relatieconcerten voor de bevolkingen in regio s rondom vliegbases. Het Orkest bereikt een steeds groter publiek door de theatershows waarbij wordt samengewerkt met artiesten en dansers. De Drumfanfare bestaat uit 22 jonge musici en is ontstaan na de beëindiging van de dienstplicht. Het is een compact en flexibel gezelschap dat in drumfanfare- en big bandbezetting veel muzikale mogelijkheden heeft. Naast de hoofdmoot (militaire ceremonies) verzorgt dit gezelschap een groeiend aantal buitenlandse optredens in het diplomatieke circuit. Gezamenlijk treden het Orkest en de Drumfanfare als Kapel op tijdens grote taptoes, erewachten en staatsbegrafenissen, zoals 30 maart 2004 bij Hare Koninklijke Hoogheid Koningin Juliana in Delft. Ondanks de lange geschiedenis is er nog niet veel veranderd in het bestaansrecht van militaire muziek. In 1875 schreef de toenmalige Minister van Oorlog aan de Koning: (dat) het niet te ontkennen valt dat militaire muziek een zeer grooten invloed op den gemoedstoestand van de troepen uitoefent, zij de harmonie tusschen militairen en de burgerij verbetert en tevens kan strekken om de lust tot dienstneming aan te wakkeren.

24 BIJDRAGE IN STOET De Kapel van de Koninklijke Luchtmacht maakt met 75 muzikanten in galatenue deel uit van de rouwstoet. Majoor Arnold Westen is directeur van de Kapel. De kapelmeester is Adjudant Ruud Böhmer.

25 Commandant achterste deel ( K o n i n k l i j k e Ma r i n e ) De Commandant van het achterste deel van de stoet loopt direct achter de Kapel van de Koninklijke Luchtmacht. COMMANDANT ACHTERSTE DEEL STOET De Commandant van het achterste deel van de stoet, is een kapitein-luitenant ter zee werkzaam bij de Koninklijke Marine. Hij voert de militaire eenheden in het achterste deel van de stoet (volgend na het affuit) aan. Aangezien deze kapitein-luitenant ter zee militair is bij de Koninklijke Marine, draagt hij het ceremoniële tenue van de vloot.

26 Compagnie Koninklijke Marine ( K o n i n k l i j k e Ma r i n e ) KONINKLIJKE MARINE Eén van de belangrijkste taken van de Koninklijke Marine is het verdedigen van het Nederlandse grondgebied en dat van onze bondgenoten. De hedendaagse marine richt zich steeds meer op snel inzetbaar expeditionair optreden. Met haar nieuwe eenheden is de marine prima in staat om waar ook ter wereld een landoperatie te ondersteunen vanaf zee. De Koninklijke Marine bestaat uit schepen, helicopters, vliegtuigen en het Korps Mariniers. De schepen van de marine maken permanent deel uit van diverse NAVO-vlootverbanden. De NAVO-vlootverbanden bestaan momenteel uit zogenaamde NATO Response Forces (NRF). Te land, ter zee en in de lucht is de NATO daarmee in staat om snel in te grijpen bij escalerende situaties in de wereld. De Koninklijke Marine levert standaard een fregat en een mijnenjager aan de quick reaction force van deze NRF. De Koninklijke Marine kenmerkt zich door verregaande samenwerking tussen België en Nederland. Deze samenwerking bestaat onder andere uit een geïntegreerd commando en een permanent Belgisch-Nederlands eskader. OPERATIES Schepen en vliegtuigen van de Koninklijke Marine worden momenteel veel ingezet in de strijd tegen internationaal terrorisme (Enduring Freedom en Active Endeavour), bondgenootschappelijk-, coalitie- en nationaal verband. Daarnaast wordt actieve ondersteuning geleverd bij VN-operaties (recentelijk UNMIL-Liberia). De schepen en vliegtuigen van de Koninklijke Marine in het Caraïbisch Gebied worden vrijwel continue ingezet bij de bestrijding van illegale activiteiten en drugstransporten.

27 INGEZET VLOOTPERSONEEL Het vlootpersoneel is afkomstig van schepen en walinrichtingen van de Koninklijke Marine. Detachementen van de vloot worden geleverd door: - de groep eskaderschepen - de mijnendienst - de onderzeedienst - de groep maritieme patrouillevliegtuigen - de groep maritieme helikopters - diverse opleidingen KM - diverse walinrichtingen BIJDRAGE IN STOET 101 Militairen van de vloot van de Koninklijke Marine lopen in ceremonieel tenue mee in de rouwstoet.

28 Regiment Limburgse Jagers ( K o n i n k l i j k e L a n d m a c h t ) De compagnie van de Koninklijke Marine wordt gevolgd door het Regiment Limburgse Jagers van de Koninklijke Landmacht. REGIMENT LIMBURGSE JAGERS Het Regiment Limburgse Jagers werd opgericht bij Koninklijk Besluit van 01 juli In dit besluit werd niet alleen de oprichting van het Regiment aangekondigd, ook werd door Koningin Juliana bepaald dat het nieuwe Regiment de tradities zou voortzetten van het 2e, 6e en 11e regiment Infanterie. De geschiedenis van deze regimenten is op velerlei gebied roemrucht te noemen. Dit vanwege o.a. het feit dat een van deze regimenten heeft gevochten bij Waterloo tegen Napoleon. Uiteindelijk waren de 3 stamregimenten van het huidige Regiment volledig paraat in mei Het 2e en 6e regiment vochten in de Peel-Raam stelling in Noord-Brabant, het 11e Regiment Infanterie vocht op de Grebbeberg. Na de bevrijding in 1945 werden veel bataljons en regimenten nieuw opgericht, gevuld met dienstplichtigen en naar Nederlands-Indie gestuurd. Als aandenken voor de betoonde moed die daar door velen is betoond is het vaandel uitgerust met een cravatte (een soort lint), waarop staat: West-en Midden Java en Noord-Sumatra Als herinnering aan de gesneuvelde soldaten in deze periode is op de van Hornekazerne in Weert een gedenkteken geplaatst. Ook bij het VN-detachement wat in Korea heeft gestreden, waren Limburgse Jagers ingedeeld. Uiteindelijk in 1950 werd het huidige Regiment Limburgse Jagers opgericht. In de 50-er jaren vormde het

29 16e Infanteriebataljon de kern van het Regiment en was gelegerd in Oirschot. Op 01 oktober 1957 ontstond het 42e Bataljon Limburgse Jagers (BLJ) en kreeg in 1960 de naam 42 Pantserinfanteriebataljon Limburgse Jagers Er bestonden toen dus twee bataljons met Limburgse jagers! Op 26 september 1961 vertrok 42 BLJ naar Seedorf, waar het sindsdien is gelegerd. Hier maakt het deel uit van de 41e Gemechaniseerde Brigade. Taakstelling van het bataljon is het uitvoeren van diverse soorten acties, 24 uur per dag en bij alle weersomstandigheden. Als infanterist kan dit zowel te voet als bereden. Derhalve is het bataljon bij uitstek geschikt om te worden ingezet bij vredesoperaties. RECENTE OPERATIES EN MISSIES Sinds 1990 is 42 pantserinfanteriebataljon veelvuldig ingezet tijdens vredesmissies in Kosovo en Bosnië. In juli is het pantserinfanteriebataljon teruggekeerd uit Irak, waar ze sinds maart 2004 heeft deelgenomen aan SFIR3. BIJDRAGE IN STOET Het Regiment Limburgse Jagers maakt met 101 militairen, afkomstig van het 42e pantserinfanteriebataljon uit Seedorf, in ceremonieel tenue deel uit van de rouwstoet.

30 Squadron ( K o n i n k l i j k e Lu c h t m a c h t ) Dit squadron van de Koninklijke Luchtmacht loopt achter het Regiment Infanterie Limburgse Jagers van de Koninklijke Landmacht. SAMENSTELLING Het squadron is samengesteld uit militairen afkomstig van: - Hoofdkwartier van de Koninklijke Luchtmacht/Korps Luchtmachtstaf - Vliegbasis Leeuwarden - Vliegbasis Volkel - Vliegbasis Twenthe - Vliegbasis Woensdrecht - Air Operations Control Station Nieuw Millingen - Groep Geleide Wapens - Vliegbasis Soesterberg - Vliegbasis Gilze Rijen - Logistieke Divisie Rhenen RECENTE OPERATIES EN MISSIES Na de val van de muur eind jaren 80, nam de dreiging uit Oost-Europa sterk af. Evenals bij de andere krijgsmachtdelen, leidde dit binnen de Koninklijke Luchtmacht tot een koerswijziging. De focus kwam meer te liggen op het bieden van ondersteuning in internationale conflicten waarin Nederland geen directe partij was. Hoewel de Koninklijke Luchtmacht al eerder ondersteuning had geboden bij internationale conflicten, werd de inzet begin jaren 90 grootschaliger.

31 Naast het waarborgen van vrede en veiligheid, voert de luchtmacht regelmatig humanitaire operaties uit. Het gaat hierbij om directe hulp aan mensen die door rampen of oorlogsgeweld in nood zijn geraakt. Met het geven van noodhulp levert de luchtmacht een belangrijke bijdrage aan de regionale stabiliteit. De Koninklijke Luchtmacht ziet het tevens als haar maatschappelijke plicht om een bijdrage te leveren aan humanitaire acties. Vanaf augustus 2003 levert de Koninklijke Luchtmacht een bijdrage aan de Stabilisation Force Irak (SFIR) in Irak. Momenteel zijn namens de Koninklijke Luchtmacht naast zes AH-64D Apache gevechtshelikopters, drie Cougar transporthelikopters en ruim 200 militairen op de vliegbasis Tallil in de zuidelijke provincie Al Mutannah aanwezig. De taak van dit luchtmachtdetachement is het ondersteunen van NLDET Irak met onder andere tactisch luchttransport waaronder ook medische evacuatievluchten. Sinds april 2004 worden zes Apaches en 135 militairen in Afghanistan ingezet. Het helikopterdetachement wordt ingezet voor de International Security and Assistance Force (ISAF) en levert een bijdrage aan de handhaving van de stabiliteit en veiligheid in met name Kabul en omgeving. Daarnaast is in Afghanistan vanaf oktober het Nederlandse Provincial Reconstruction Team (PRT) operationeel. Het PRT is in Pol-e Khomri in de provincie Baghlan om de Afghaanse overheid te assisteren bij het vergroten van de veiligheid en de stabiliteit. Het PRT bestaat uit 120 militairen van de Koninklijke Luchtmacht en 45 militairen van de Koninklijke Landmacht. Ook 6 F-16 s en een KDC-10 tankervliegtuig van de Koninklijke Luchtmacht hebben deelgenomen aan ISAF. Vanaf 8 september tot medio november hebben zij vanaf de vliegbasis Manas in Kirgizië de verkiezingen in Afghanistan militair ondersteund. Twee transportvliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht zijn in november ingezet voor het overvliegen van evacués uit de Ivoorkust. Een KDC-10 en een C-130 Hercules hebben op respectievelijk 12 en 14 november evacués naar Nederland teruggebracht. Een Fokker 60 toestel en het bijbehorende detachement van de Koninklijke Luchtmacht is van februari tot augustus 2004 op Amman (Jordanië) gestationeerd geweest. Op verzoek van de Verenigde Naties heeft de Fokker 60 ruim 100 vluchtopdrachten uitgevoerd, ruim 422 passagiers en rond de kilo vracht vervoerd ten behoeve van het World Food Program. Daarnaast heeft de Fokker personeel en materieel van de VN vervoerd naar onder meer Qatar, Beiroet, Cyprus, Koeweit en Erbil, Bagdad en Basra in Irak. Met de terugkeer van de laatste twee helikopters is in juni 2004 formeel een einde aan de bijdrage van de Koninklijke Luchtmacht aan Stabilisation Force (SFOR) Bosnië gekomen. Vanaf 1996 heeft de Koninklijke Luchtmacht een belangrijke bijdrage geleverd aan SFOR. Zo heeft de luchtmacht Nederlandse troepen vervoerd naar de regio met KDC-10 transportvliegtuigen. Ook zijn Apache helikopters ingezet om de terugkeer van vluchtelingen te begeleiden. Helikopters maakten ook verkenningsvluchten om te controleren of het bestand overal werd nageleefd. Vanaf 2001 hebben Cougar en Chinook helikopters ten dienste gestaan van de SFOR troepen op de grond. Een van de taken was het vervoer van de leden van het Incident Response Team (IRT) naar eventuele slachtoffers onder SFOR-eenheden en Medevac (medische evacuatie) van de gewonde(n) naar het ziekenhuis. Ook zijn tot 2001 Nederlandse F-16 s ingezet om de naleving van het bestand af te dwingen. BIJDRAGE IN STOET In de stoet nemen twee squadrons van de Koninklijke Luchtmacht deel in ceremonieel tenue. Dit squadron loopt mee in het achterste deel van de stoet. Het squadron bestaat uit 101 luchtmachtmilitairen.

32

33

34 Facts and figures A. D a g e n v o o r a f g a a n d a a n u i t v a a r t I. DRAAGPLOEGEN Elk krijgsmachtdeel heeft permanent twee ploegen inzetbaar. Een ploeg bestaat uit elf militairen: - 1 commandant - 8 dragers - 2 man reserve Er zijn vier momenten waarop de krijgsmacht draagploegen inzet. Zondag 5 december Zondag 5 december wordt Prins Bernhard van Paleis Soestdijk naar Paleis Noordeinde overgebracht. Prins Bernhard wordt door de draagploeg van de Koninklijke Marechaussee (zie bijlage 0) uit de auto Paleis Noordeinde ingedragen. II. GROOT MOTOR ERE-ESCORTE KONINKLIJKE MARECHAUSSEE Alle verplaatsingen van Prins Bernhard, met uitzondering van de dag van uitvaart, worden begeleid door het Groot Motor Ere-escorte van de Koninklijke Marechaussee. Dit Groot Motor Ere-escorte bestaat uit 16 motorrijders en de Commandant die allen het ceremonieel tenue dragen. De grootte van dit Groot Motor Ere-escorte wordt bepaald door het staatshoofd.

35 III. DODENWACHT Vanaf maandag 6 december tot en met één dag voor de uitvaart vrijdag 10 december staat in de Chapelle Ardente in Paleis Noordeinde 24 uur per dag een dodenwacht opgesteld. De uitvoering is als volgt: uur : 2 ceremoniële ereposten van de Koninklijke Marechaussee :30 uur : 4 hoofdofficieren links en rechts van de baar In totaal participeren 96 militairen in de dodenwacht. Allen zijn officieren in de rang van majoor tot en met kolonel. Elk krijgsmachtsdeel vaardigt 24 militairen af. Deze officieren dragen het ceremonieel tenue met sabel en onderscheidingen. Het openbaar rouwbeklag start op maandag 6 december waarbij de Chef Defensiestaf en de vier Bevelhebbers de dodenwacht uitvoeren. IV. FAKKELWACHT Vanaf zondag 5 december tot en met één dag voor de uitvaart vrijdag 10 december staat buiten bij Paleis Noordeinde een fakkelwacht opgesteld. De fakkelwacht bestaat uit 31 militairen die bij het invallen van de duisternis (rond vijf uur s middags) de wacht houden. Elk krijgsmachtdeel vaardigt militairen af.

36 V. EREPOST CHAPELLE ARDENTE Vanaf zondag 5 december tot en met één dag voor de uitvaart vrijdag 10 december staan in Paleis Noordeinde twee ereposten opgesteld. Uitvoering vindt plaats door het Garde Regiment Fuseliers Prinses Irene (Koninklijke Landmacht). VI. EREPOST WOONPALEIS SOESTDIJK Vanaf woensdag 1 december tot en met zondag 5 december staan bij het woonpaleis, Paleis Soestdijk, twee ereposten van de Koninklijke Marechaussee opgesteld. VII. EREPOST PALEIS NOORDEINDE Vanaf zondag 5 december tot en met zaterdag 11 december staan bij het Paleis Noordeinde twee ereposten van de Koninklijke Marechaussee opgesteld.

37 Facts and figures B. D a g v a n d e u i t v a a r t I. INSPECTIE Al het militair ceremonieel wordt voorafgegaan door een inspectie. Voordat de stoet passeert inspecteren de Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Hijlco Komen, de plaatsvervangend Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Huub Schouenberg en de Gouverneur der Residentie, Generaal-Majoor Minze Beuving, de opgestelde troepen. In Den Haag voert de plaatsvervangend Mandataris van Defensie samen met de Gouverneur der Residentie de inspectie uit. Vanaf het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag tot aan de Nieuwe Kerk in Delft wordt de inspectie uitgevoerd door de Mandataris van Defensie. Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Hijlco Komen

38 Plaatsvervangend Mandataris van Defensie, Brigade-Generaal Huub Schouenberg Gouverneur der Residentie, Generaal-Majoor Minze Beuving

39 II. EREPOSTEN Op zaterdag 11 december staan op de volgende locaties ceremoniële ereposten van de Koninklijke Marechaussee opgesteld: Instituut Defensie Leergangen Stadhuis Delft Ingang kerk Ingang Koninklijke grafkelder

40 III. ERE-AFZETTING 1. Route Tijdens het overbrengen van het stoffelijk overschot van Prins Bernhard op zaterdag 11 december staat langs de route een ere-afzetting van militairen en veteranen. Vanaf Paleis Noordeinde tot aan de Markt in Delft staan aan weerszijden van de weg 400 veteranen en circa 5800 militairen van de Koninklijke Marine, Koninklijke Landmacht, Koninklijke Luchtmacht en Koninklijke Marechaussee opgesteld. De militairen die de ere-afzetting vormen langs de route, dragen het dagelijks tenue met onderscheidingen, de Commandanten dragen het sabel. In de ere-afzetting brengen tevens 400 veteranen het laatste eerbewijs. Vanaf Paleis Noordeinde tot aan de Kneuterdijk staan 200 veteranen opgesteld. De andere 200 veteranen staan opgesteld vanaf het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag. Op het ogenblik dat de stoet op zes meter afstand genaderd is, tot en met het moment dat het laatste volgrijtuig van de stoet tien meter is gepasseerd, brengen alle militairen en veteranen langs de route de eregroet. Koninklijke Marine : 16 detachementen (= 1472 militairen) Koninklijke Landmacht : 30 detachementen (= 2760 militairen) Koninklijke Luchtmacht : 16 detachementen (= 1472 militairen) Koninklijke Marechaussee : 1 detachement (= 92 militairen) Veteranen : 4 detachementen (= 400 veteranen) Met uitzondering van het veteranendetachement, bestaat een detachement uit 92 militairen: - 1 officier - 2 onderofficieren - 89 manschappen Dagelijks tenue Koninklijke Marine

41 Dagelijks tenue Koninklijke Landmacht Dagelijks tenue Koninklijke Luchtmacht

42 Dagelijks tenue Koninklijke Marechaussee

43 2. De Markt in Delft Ere-afzetting op de Markt in Delft: - Adelborsten van het Koninklijk Instituut Marine (zie bijlage I) : 51 militairen - Cadetten Koninklijke Militaire Academie (zie bijlage II) : 102 militairen - Garderegiment Fuseliers Prinses Irene (zie bijlage III) : 102 militairen - Korps Commando Troepen (zie bijlage IV) : 52 militairen - Studentenweerbaarheden (zie bijlage V) : 75 studenten Koninklijk Instituut Marine Koninklijke Militaire Academie

44 Garderegiment Fuseliers Prinses Irene Korps Commando Troepen Studentenweerbaarheid Delft Studentenweerbaarheid Den Haag

45 Studentenweerbaarheid Leiden Studentenweerbaarheid Rotterdam Studentenweerbaarheid Utrecht Studentenweerbaarheid Wageningen

46 IV. EREWACHTEN Op de dag van de uitvaart staat op twee locaties een erewacht opgesteld. Te weten op het Paleis Noordeinde in Den Haag en op De Markt in Delft. 1. Erewacht Paleis Noordeinde De erewacht op Paleis Noordeinde wordt gevormd door het Regiment Stoottroepen Prins Bernhard (zie bijlage VI) met vaandelwacht. Deze wordt gevormd door militairen van de 13e infanteriebataljon luchtmobiel uit Assen. Daarnaast maakt het Trompetterkorps Bereden Wapens ook deel uit van deze erewacht (zie bijlage VII). De erewacht bestaat uit 98 militairen: - Regiment Stoottroepen : 51 militairen - Vaandelwacht Regiment Stoottroepen : 7 militairen - Gecombineerd fanfare orkest Trompetterkorps Bereden Wapens / Fanfarekorps Koninklijke Landmacht : 50 militairen Alle militairen die deel uitmaken van de erewacht op het Paleis Noordeinde in Den Haag dragen het ceremoniële tenue. Regiment Stoottroepen Prins Bernhard Gecombineerd fanfare orkest Trompetterkorps Bereden Wapens / Fanfarekorps Koninklijke Landmacht

47 2. Erewacht De Markt Op de Markt in Delft, het eindpunt van de stoet, staat een erewacht van het Korps Mariniers (zie bijlage VIII) en de Marinierskapel (zie bijlage IX) van de Koninklijke Marine. Deze erewacht bestaat uit 128 militairen: - Korps Mariniers : 47 militairen - Marinierskapel der Koninklijke Marine met Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers : 81 militairen Alle militairen die deel uitmaken van de erewacht op het De Markt in Delft dragen het ceremoniële tenue van de mariniers. Onderofficier Officier V. DRAAGPLOEGEN Op zaterdag 11 december wordt Prins Bernhard drie keer door twee draagploegen van de Krijgsmacht verplaatst: 1. Paleis Noordeinde uit Draagploeg Koninklijke Luchtmacht (zie bijlage VIII) 2. Nieuwe Kerk in Draagploeg Koninklijke Landmacht; Huzaren van Boreel (Cavalerie). Dit zijn militairen van het 43e brigade verkenningseskadron te Havelte (zie bijlage X). 3. Naar de Koninklijke grafkelder Draagploeg Koninklijke Landmacht; Huzaren van Boreel (Cavalerie). Dit zijn militairen van het 43e brigade verkenningseskadron te Havelte (zie bijlage X).

48 Koninklijke Luchtmacht Huzaren van Boreel VI. SALUUTBATTERIJ Er zijn 2 saluutbatterijen opgesteld. Deze worden bediend door militairen van de 11e afdeling Rijdende Artillerie (zie bijlage XI) van de Koninklijke Landmacht, ook wel Gele Rijders genoemd. Elke batterij wordt door 24 militairen bediend. Zij dragen allen het ceremonieel tenue. Het vuren vindt elke minuut plaats vanaf het moment dat de stoet vertrekt van het Instituut Defensie Leergangen tot en met de bijzetting in de Koninklijke grafkelder. 1 e batterij Deze bestaat uit 4 kanonnen (25 ponders) en staat opgesteld nabij het Vliet in Rijswijk. 2 e batterij Deze bestaat uit 4 kanonnen (25 ponders) en staat opgesteld op de Oostsingel in Delft.

49 Facts and figures C. To e l i c h t i n g b i j z o n d e r h e d e n VETERANEN - Erecouloir : Zondag 5 december wordt Prins Bernhard, onder begeleiding van een Groot Motor Ere-escorte van de Koninklijke Marechaussee, overgebracht van Paleis Soestdijk naar Paleis Noordeinde. Op Paleis Soestdijk staat een erecouloir, bestaande uit 200 veteranen, opgesteld. - Ere-afzetting : In de ere-afzetting brengen 400 veteranen het laatste eerbewijs. Vanaf Paleis Noordeinde tot aan de Kneuterdijk staan 200 veteranen opgesteld. Vanaf de ingang van het Instituut Defensie Leergangen in Den Haag maken nog eens 200 veteranen deel uit van de ere-afzetting. AFFUIT Het stoffelijk overschot van Prins Bernhard wordt vervoerd op een affuit. Het affuit wordt getrokken door zes paarden. Acht officieren van de 11e Afdeling Rijdende Artillerie van de Koninklijke Landmacht begeleiden het affuit te voet. Dit betekent dat zowel aan de linker- als de rechter zijde vier officieren lopen. Direct na het affuit volgt een ere-escorte te paard (negen combinaties), afkomstig van dezelfde 11e Afdeling Rijdende Artillerie. KORPS COMMANDO TROEPEN Aangezien Prins Bernhard ere-commando was, staat in de ere-afzetting op de Markt in Delft een detachement van het Korps Commando Troepen van de Koninklijke Landmacht opgesteld. Dit detachement bestaat uit 51 militairen. Het detachement van de Koninklijke Militaire Academie op de Markt wordt verlaagd van 153 naar 102 militairen. FLY-PAST IN MISSING MAN FORMATIE Een formatie van drie F-16 jachtvliegtuigen en een Spitfire verzorgt op zaterdag 11 december een fly-past. Tijdens de fly-past vliegen de F-16 s en de Spitfire in een zogenaamde Missing Man formatie. Bij deze formatie draait de Spitfire bij overkomst van de Grote Markt in Delft naar boven weg. Dit vindt plaats op het moment dat de lijkkist van de affuit naar de ingang van de kerk wordt verplaatst. De F-16 s zijn afkomstig van de vliegbasis Leeuwarden. DRAAGPLOEG KERK Aangezien Prins Bernhard zelf tot de Huzaren behoorde, wordt de draagploeg in de kerk gevormd door Huzaren van Boreel. Deze bestaat uit militairen van de 43e brigade verkenningseskadron te Havelte. EREWACHT PALEIS NOORDEINDE De erewacht op Paleis Noordeinde wordt gevormd door het Regiment Stoottroepen Prins Bernhard, met vaandelwacht en het Trompetterkorps Bereden Wapens. Aangezien het Regiment Stoottroepen de naam draagt van Prins Bernhard, vormen zij de Erewacht op Paleis Noordeinde. Het vaandel van het Regiment Stoottroepen Prins Bernhard is in 2003 door de Prins persoonlijk uitgereikt.

50 B i j l a g e 0 KONINKLIJKE MARECHAUSSEE De Koninklijke Marechaussee (KMar) is naast de Koninklijke Marine, de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Luchtmacht het vierde krijgsmachtdeel. Het is een politieorganisatie met een militaire status. De organisatie heeft een gevarieerd takenpakket gericht op zowel civiele als militaire dienstverlening. In totaal zijn ruim 6800 mensen werkzaam bij de Koninklijke Marechaussee. Het personeel is verdeeld over zes districten. Maar ook buiten de landsgrenzen is de marechaussee actief. Zo zijn er brigades gevestigd in het Caribische gebied en in Duitsland. Ook is de marechaussee altijd aanwezig bij vredesmissies in het buitenland. De staf is gehuisvest in de Koningin Beatrixkazerne in Den Haag. In het kader van de militaire taken fungeert de Marechaussee als politie voor de krijgsmachtdelen. Van oudsher bestaat er een nauwe band tussen het Koninklijk Huis en de Koninklijke Marechaussee. In 1908 wees Koningin Wilhelmina de beveiligingstaak Koninklijk Huis toe aan de Marechaussee. In 1956 werd Koningin Beatrix, toen nog prinses, Schutsvrouwe van het Wapen der Koninklijke Marechaussee. Civiele taken zijn onder andere: - beveiliging van het Koninklijk Huis - uitvoering van de politie- en beveiligingstaak voor de burgerluchtvaart - bijstands- en assistentieverlening aan de politie - beveiliging van De Nederlandsche Bank - politie- en beveiligingstaak van de ambtswoning van de minister-president - handhaving van de vreemdelingenwetgeving - Mobiel toezicht vreemdelingen - Ondersteuning asiel - Verwijderen van ongewenste vreemdelingen Ceremonieel De Marechaussee verzorgt alle ceremoniële diensten voor het Staatshoofd en wordt onder meer ingezet bij ontvangsten van buitenlandse staatshoofden en regeringsleiders. Bij ceremoniële ontvangsten worden zogenaamde dubbelposten van twee marechaussees in ceremonieel tenue opgesteld bij de ingang van paleizen of regeringsgebouwen. Ingezet personeel Op zaterdag 11 december zullen de dubbelposten van de Koninklijke Marechaussee op vrijwel alle locaties opgesteld staan.

51 B i j l a g e I KORPS ADELBORSTEN Het Korps Adelborsten bestaat uit toekomstige beroepsofficieren van de Koninklijke Marine. Zij volgen een opleiding van maximaal vijf jaar aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder. Dit instituut kent vijf studierichtingen: - zeedienst; - mariniers; - technische dienst; - elektrotechnische dienst; - administratie. Elke studierichting of dienstvak is te herkennen aan een eigen kraagembleem. Bovendien zijn de adelborsten te herkennen aan de rode ondergrond waarop deze emblemen geplaatst zijn (uitgezonderd de adelborsten van de mariniers). Dit in tegenstelling tot de kraagemblemen bij beroepsofficieren, die gewoon op de blauwe achtergrond van het uniform geplaatst zijn. De officiersopleiding van de Koninklijke Marine is in Den Helder gevestigd. Daarvoor werden marine-officieren opgeleid aan de Kweekschool voor de Zeevaart in Amsterdam, de Artillerie- en Genieschool in Delft, het Koninklijk Instituut voor de Marine in Medemblik en de Koninklijke Academie voor de zee- en landmacht te Breda. Het Korps Adelborsten heeft ook een eigen vaandel, het oudste vaandel van de Koninklijke Marine. Het werd in 1904 uitgereikt door Koningin Wilhelmina. Overigens is dit het enige vaandel bij de Koninklijke Marine dat rood van kleur is (de overigen zijn oranje van kleur). Het Korps Adelborsten staat op de Markt in Delft.

52 B i j l a g e I I KONINKLIJKE MILITAIRE ACADEMIE De Koninklijke Militaire Academie (KMA), opgericht in 1828 en sinds die tijd gevestigd in Breda, kent twee hoofdopleidingsstromen. De opleiding kort model (ongeveer anderhalf jaar in totaal) en de opleiding lang model (ongeveer 4 jaar). Alle cadetten volgen in hun eerste jaar de Basis Officiers Opleiding. De aspirant officieren die het korte model volgen gaan daarna op een wapen- of dienstvakschool, (de vaktechnische opleiding) en worden aansluitend op functie geplaatst bij het krijgsmachtdeel waarvoor zij gekozen hebben. De cadetten die het lange model volgen gaan na het eerste jaar de academische studie Militaire Bedrijfskunde volgen aan de faculteit. Zij studeren in de zgn. bachelorstructuur. Na deze studie gaan ook zij naar de vaktechnische opleiding. Daar leren zij het vak dat zij gekozen hebben, bijv. commandant van een infanterie-eenheid of vlieger bij de luchtmacht. Als zij daarvoor geslaagd zijn ontvangen zij de officiersbul en worden zij aansluitend op functie geplaatst. Naast deze opleidingen verzorgt de academie nog diverse cursussen voor specialisten en andere opleidingen. Opleiden en vormen tot officier zijn de belangrijkste taken van de academie. Het Cadettencorps is opgericht in 1898 en wordt gevormd door de militairen, die aan de KMA de opleiding tot beroepsofficier bij de Koninklijke Landmacht, de Koninklijke Luchtmacht of de Koninklijke Marechaussee volgen. Doel van het corps is, om naast de hierboven genoemde militaire en wetenschappelijke opleiding, een bijdrage te leveren aan de vorming door ontplooiing van de leden, buiten de reguliere opleidingstijd. Zo kunnen de leden van het corps op allerlei gebieden ervaring opdoen in het leren organiseren. Het corps levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de lichamelijke geoefendheid van de leden. Diverse sportverenigingen nemen regelmatig deel aan nationale en internationale wedstrijden. Opleiding en vorming binnen het corps sluiten nauw aan bij de militaire en wetenschappelijke opleiding en vorming. Op dit moment worden ca cadetten en cursisten aan de Koninklijke Militaire Academie opgeleid. Het embleem van de Koninklijke Militaire Academie bestaat uit de gestileerde letters M en A, gedekt door de Koninklijke Kroon. Dit embleem is voor alle cadetten gelijk; met andere woorden: er is in dit opzicht geen onderscheid tussen de aanstaande officieren van de drie genoemde krijgsmachtdelen. Bij het dagelijks tenue echter zijn duidelijk de verschillen te zien. Alleen de landmachtcadetten dragen het embleem op hun baret. De ceremoniële tenuen van de cadetten van de verschillende krijgsmachtdelen, zijn grotendeels gelijk. Het Cadettencorps heeft sinds 1903 een eigen vaandel. Het huidige vaandel is, evenals het eerste, een geschenk van de burgerij van Breda. Het werd in november 1978 aangeboden ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de Koninklijke Militaire Academie. Ingezet personeel De KMA zal vertegenwoordigd zijn op de Markt in Delft met 102 cadetten.

53 B i j l a g e I I I GARDEREGIMENT FUSELIERS PRINSES IRENE Commandant De commandant van het 17e Pantserinfanteriebataljon, het bataljon dat de traditie van het Garderegiment voort zet (17e pantserinfanteriebataljon Garderegiment Fuseliers Prinses Irene, afgekort 17 painfbat GFPI), is tevens regimentscommandant. Hij is hiermee verantwoordelijk voor handhaving van alles wat met de traditie en geschiedenis van het regiment te maken heeft. De regimentscommandant is de vertegenwoordiger van alle oudstrijders en (oud) Fuseliers van het regiment. Pantserinfanterie De pantserinfanterie levert een belangrijk deel van de vuurkracht van een brigade. Deze infanteristen schakelen doelen uit en bezetten moeilijke terreinen zoals bossen, dorpen en steden. Hiervoor zijn ze uitgerust met een grote verscheidenheid aan wapens zoals mortieren, mitrailleurs, snelvuurkanonnen en antitankwapens. Gepantserde rupsvoertuigen, eigen verbindingsmiddelen en nachtzichtapparatuur maken het de infanterie mogelijk bij dag en nacht, zelfstandig of met andere onderdelen van de brigade, op te treden in vele soorten terreinen Garderegiment Fuseliers Prinses Irene Het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene zet de tradities voort van de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Deze eenheid werd in 1941 in Engeland opgericht en nam in 1944 en 1945 deel aan de bevrijding van Noordwest Europa. Tussen 1946 en 1950 werden van dit regiment ook vijf bataljons uitgezonden naar voormalig Nederlands Indië. Het bataljon onderhoudt nauwe contacten met oud-strijders en veteranen van het regiment en neemt daarnaast regelmatig deel aan Prinsjesdag, staatsbezoeken en officiële recepties van de koningin. Garderegiment Het in het voorjaar van 1946 opgerichte Regiment Prinses Irene, wordt op 1 juni 1948 door de toenmalige Koningin Wilhelmina benoemd tot Garderegiment. Indeling bij een garderegiment betekent van oudsher onder het oog van de vorst dienen. In Nederland betekent het predikaat Garde dat de parate militairen, naast hun organieke taken zoals de deelname aan vredesoperaties, vaker dan militairen die behoren tot niet-garde eenheden belast zijn met de uitvoering van ceremoniële diensten. Het gaat daarbij zowel om incidentele als vaste plechtigheden. Fuselier Koningin Juliana heeft het predikaat Fuseliers aan het Garderegiment Prinses Irene verleend. Soldaten bij het regiment hebben sindsdien de aanspreektitel Fuselier gekregen. Andere rangen mogen aan hun rang toevoegen der Fuseliers. Garderegimenten kenden Grenadiers en Jagers die wel een dergelijke titel kennen. Alle garderegimenten zijn infanterieregimenten. De oude infanterie bestond uit fuseliers (het oude woord voor geweerschutter), ondersteund door grenadiers (letterlijk de granaatwerpers) en jagers (lichte, snel verplaatsbare infanterie). Invasiekoord Alle militairen van de Prinses Irene Brigade die in de periode van 7 tot en met 15 augustus 1944 in Normandië aan land kwamen, ontvangen in maart 1945 een speciaal herinneringskoord. De kleuren van dit gevlochten koord zijn oranje en blauw, de kleuren van het Koninklijk Huis. Het koord wordt aanvankelijk invasie-fluitkoord (in het Engels lanyard) genoemd en staat inmiddels binnen het regiment bekend als invasiekoord. In 1954 worden de traditionele gouden kwasten en koorden aan het vaandel van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene vervangen door oranje-blauwe invasiekoorden en kwasten.