Morgen? Kunst in de SALVATORkerk

Transcriptie

1 30ste jaargang nr. 10 zaterdag 8 augustus 2015 Verschijnt 16x per jaar Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente Arnhem Kunst in de SALVATORkerk Morgen? Vandaag is de dag om gelukkig te zijn! Geen enkele dag is je gegeven dan de dag van vandaag om voluit te leven om blij en tevreden te zijn! Gisteren ben je kwijt, morgen moet nog komen. Vandaag is de enige dag die je even in handen mag houden! Maak er je beste dag van: héérlijk! 1

2 2 Colofon Kerkperspectief Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente Arnhem verschijnt 16x per jaar Kopijdatum: maandag 24 augustus uur. Kopij voor Kerkperspectief nr. 11 (van 5-26 september 2015) mailen naar: redactie@kerkperspectief.nl Wijknieuws Aanleveren via de wijkredacties. De namen en adressen staan vermeld in de koppen bij de wijkberichten. Redactie Rita Hop (tel ), Theo van Loenen, Bertrand Hoek, Henny Kalisvaart (eindredactie/lay-out). Abonnementen Wim van Woerkens, telefoon: administratie@kerkperspectief.nl Kosten: Jaarabonnement: 21,50 Digitaal abonnement: 11,50 ING rekening: NL72INGB Adverteren in Kerkperspectief Info: Wim van Woerkens, telefoon: , administratie@kerkperspectief.nl Website: Drukwerk: Digidruk Vandenhul BV, Wijchen Kerkelijk Bureau PGA Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem telefoon: kb@protestantsekerkarnhem.nl Geopend: elke werkdag uur Bankrekeningen PGA voor vrijwillige bijdragen: NL96FVLB t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem. voor overige: NL63FVLB t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem. Diaconaal bureau Diaconaal consulenten/secretaris: Margriet Kok, Nancy Spiele en Alie Teunissen Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem telefoon: diakonaalburo@planet.nl website: Bankrekeningen diaconie voor vrijwillige bijdrage: NL78FVLB t.n.v. College van Diakenen Arnhem o.v.v. vrijwillige bijdrage Voor overige giften: NL33FVLB t.n.v. College van Diakenen Arnhem. Van de redactie. We zitten midden in de vakantietijd. Het is rustig in de buurt, alle jonge gezinnen zijn op reis gegaan. Een heerlijke tijd. En toch verschijnt Kerkperspectief. Want de kerk gaat ook in de vakantietijd gewoon door. Nou ja, met enige aanpassingen wat het kerkgebouw betreft. Vandaar deze uitgave met weer het kerkdienstenrooster van vier zondagen.ook in de wijken is het rustig, maar er worden al wel voorbereidingen gemaakt voor het nieuwe seizoen. In het volgende nummer zal allerlei informatie staan over de startzondag en het nieuwe programma van Vorming en Toerusting in de diverse wijken. Deze uitgave komt een week eerder dan vorig jaar aan alle scribenten was voorzegd. Dat gaf hier en daar problemen; sommigen hebben hun bijdrage vanuit hun vakantieadres gemaakt. Heel erg bedankt. We hadden deze verschuiving nog beter moeten communiceren. Gelukkig had ik het al wel aan de drukker doorgegeven. Anders zou dit nummer (weer) later dan gepland worden bezorgd. Nog excuses voor de late bezorging van het vorige nummer. Er was iets misgegaan, maar het kon hersteld worden. In dit nummer ook weer een interview van Bertrand Hoek. Deze keer met de nieuwe pionier Evert Brink. Dit zat al lang in de planning, nog voordat we zagen hoe gemakkelijk Evert zelf zijn columns schrijft. Hopelijk is het een goede aanvulling daarop. In dit blad hebben we ook een vrolijke noot ingebouwd, namelijk 2 pagina s in kleur (zie de pagina s 6 en 19). Met zoveel foto s van de kunst in de kerk zou het toch jammer zijn om die in zwart-wit af te drukken. Maar ook de tegenpagina wordt dan in kleur gedrukt, dus ook daar vindt u nog een paar mooie foto s, o.a. van de Lutherse kerk die is opgenomen in de route van de Open Monumentendag op 13 september. Dat lijkt me erg interessant, vooral met de uitleg en de rondleiding bij het orgel. Nieuw in dit blad is de column van Wout Oldhoff, de directeur van Vreedenhoff. Hij stelt zichzelf en het verzorgingshuis op pagina 9 aan u voor. Het is de bedoeling dat we via deze column wat meer te weten komen over alles wat zich in een verzorgingshuis voordoet, welke nieuwe regels en wetten er zijn gekomen, hoe ouderen hiermee omgaan, wat het betekent voor de verzorgenden, enz. De column verschijnt om de andere keer. De foto op de achterkant is gemaakt in park Sonsbeek. Een prachtig park waar het in deze zomertijd goed toeven is. Dit is dan ook de rode draad in dit nummer. Het volgende nummer verschijnt weer over vier weken! We wensen iedereen nog een fijne zomermaand, sterkte wie het nodig heeft en veel plezier die iets te vieren heeft. Hartelijke groeten van de redactieleden en tot in september! Henny Kalisvaart, eindredactie. Data Kerkperspectief Nr. Kopijdatum Verschijningsdatum augustus 5 september startzondag september 26 september 13 5 oktober 17 oktober oktober 7 november november 28 november Advent 16 7 december 19 december Kerst 1 4 januari januari januari 6 februari

3 Voor het Voetlicht In deze rubriek laten predikanten en andere kerkleden iets zien van wat hen bezighoudt en wat ze graag met de kerkleden Arnhem-breed willen delen. (Dan. 12:2). Dan zien we de hemel geopend (Matt. 3:16) want daardoor zullen we Gods totale heerlijkheid (Joh. 11:40) zien; die heerlijkheid, waarvan we ons maar een geringe voorstelling kunnen maken. In en door die heerlijkheid zijn we dan voorgoed verlost van pijn en nood, van de duivel en van de dood, van het klagen, van verdriet en bitterheid en ten slotte het belangrijkste: we zijn dan verlost van alle lijden (Rom. 8:18). Eens komt de grote zomer Gedachten over Lied 288 Liedboek voor de Kerken Dit is een lied, dat de eeuwige zomer bezingt. De zomer zoals die zal zijn, wanneer God op aarde terugkeert. Het is op dit moment zomer; zomer in alle weersomstandigheden want we hebben al een hittegolf gehad en nu, eind juli, zitten we in wat de meteorologen noemen: een koudeput. En toch overal om ons heen groeit en bloeit het. Maar er is ook nog een andere zomer: de zomer die komt als God weer op aarde verschijnt en Hij Zijn Rijk zal vestigen. Wanneer zal dat zijn? Kunnen wij dat Rijk herkennen? Eens komt de zomer, DE zomer, want God komt weer op aarde. De hele schepping: dat zijn hemel en aarde die stralen, want het Koninkrijk van God is op aarde gekomen. De Jongste Dag is aangebroken en God openbaart Zich aan alle mensen (Dan. 2:28a). Dat zal een nooit ophoudende blijdschap (Joh. 16:22) geven voor alle mensen: de levenden en zij, die weer zijn opgestaan Als al deze dingen, waarmee we hier op aarde nog steeds geconfronteerd worden, verdwijnen, wat gebeurt er dan? Dan zien wij de engelen musiceren en zingen; ze staan rondom Gods troon (Ps. 11:4) en ze bezingen de glorie van het Lam, d.i. Jezus Christus (Openb. 5:11). God-Zelf is het, Die ons aan het Avondmaal nodigt (Matt. 26:29). Lied 109 beschrijft zo beeldend hoe het zal zijn: patriarchen en profeten en getuigen van Uw Geest. Mannen, vrouwen een menigte die geen kan tellen. En wij? Wij mogen erbij horen en uitzien naar die zomer Rondom de gouden troon van God zal dan onze dank opstijgen en wij heffen het loflied aan om daar eer en prijs en dank te brengen aan de sterkte (Openb. 5:12), de sterkte die door niemand is verslagen, ook niet door de satan. Het loflied dat opklinkt aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Dan is de eeuwige zomer aangebroken. drs. Th.D. van Loenen Zo mooi in beeld gebracht door de gebroeders Van Eyck! 3

4 4 De eerste dag Dit kerkelijk jaar 2015, lezen we met het oecumenisch leesrooster uit het evangelie van Marcus, dus ook op deze 4 zondagen die de overgang naar het nieuwe seizoen markeren. - Marcus schreef voor de gemeente in Rome. En die werd vervolgd. Ze leefden dagelijks in angst. En dan moet je maar eens zien te troosten door uitleg te geven en niet goedkoop te klin ken. - Meer dan andere evangelisten toont Marcus Jezus, die het koningschap van God leefde en als gevolg daarvan ook de weg van het lijden gaat. Verzoening blijkt een WEG om te gaan op aarde, een manier van leven, die confrontatie en weerstand en als gevolg daarvan dan ook een bepaald soort lijden oproept. - Marcus toont Jezus ook vooral handelend, doend, ingrijpend. We horen vaak: terstond, Er is vaart in het evangelie; het stuwt naar ontknoping: er is - onverwacht door werkzaamheid van God Zelf licht aan het eind van de tunnel. - En tenslotte - van Marcus (eigenlijk Petrus) mogen we meer nog dan van de andere evangelisten leren dat er geen goedkope genade bestaat. in de woorden van lied 642: 5 De donkere weg die hij betrad Komt uit in t hemelrijk En wie Hem volgen op dat pad worden aan Hem gelijk Ook worden in deze periode Elia (en Elisa) verhalen als alternatieve lezing gevolgd door onze kindernevendienst. De Joodse schriftuitleggers onderscheiden 3 soorten profeten: 1. die de eer van de Vader (God) en de zoon (Israel) verdedigden 2. die de eer van de Vader verdedigden 3. die de eer van de zoon verdedigden Elia hoort bij de tweede groep; hij komt op voor de eer van God, is een betrouwbare boodschapper van God, die zieken troost en geneest; hij wordt herder en leraar en op een dag zal hij komen als begeleider van de Messias en alle problemen en conflicten oplossen. Een ander kenmerkend aspect aan de verhalen van Elia is dat hij onverwacht, op het juiste ogenblik verschijnt en daarna net zo mysterievol weer verdwijnt. Zondag 9 augustus. We zingen en lezen Psalm 34: 1-11, en Marcus 7: In het voorafgaande gedeelte lazen we dat Jezus de gelovige gemeenschap, die traditieblind was voor de komst van de messias, vergelijkt met kinderen die eten verspilden, (ziet u babies in een babystoeltje morsend?: zo). Jezus wijkt uit naar Libanon. En dan: terstond.. is er een vrouw die niet tot het volk Israel behoort. Uitgerekend zij zoekt en vindt Jezus in zijn schuilplaats. (Net als Elia in1 Kon. 17: 7-24 ontvangen wordt en erkenning vindt bij een vrouw in Sarfath.) Haar reden? Haar kind is in nood! Zij stelt Jezus voor de keus: u kunt de demon, de vreselijke demon, uitdrijven uit mijn dochter. Welnu: verdrijf haar bezetenheid! Zij gelooft in Jezus, dat Hij schakel kan zijn in de heling van haar dochter als vertegenwoordiger van die God! Jezus erkent het : ik kan het, de demon genezen, maar vindt dat het nu nog eerst tijd is om kinderen van Israel bij hun roeping te bepalen. Maar deze moeder laat zich door niets afleiden van de mogelijkheid van genezing van haar dochter: Ik, welgestelde vrouw, ben bereid als een hondje onder tafel genoegen nemen met de kruimels die overblijven van de overvloed van God. Het geloof van de vrouw haalt, ja dwingt, Jezus uit zijn incognito. En HET WONDER geschiedt: en Hij zegt: Ga naar huis. De demon heeft uw dochter al verlaten. De vrouw gaat naar huis en tref haar dochter aan op bed: uitgeput met sporen van een geweldige strijd en worsteling. Dit wonder is voorteken van heidenzending. Volgens Jean Jacques Rousseau leidde Jezus met deze daad aan deze vrouw de wereld een nieuw tijdperk binnen door een radicale breuk, de afschaffing van de religieuze grenzen. Op Zondag 16 augustus lezen we uit het Oude Testament Jesaja 35: 1-10 als het ware de basis onder het drieluik voor de volgende 3 zondagen. Marcus 7: met de genezing van de doofstomme en Marcus 8: met de genezing van blinde vormen de omlijsting van de wonderbare spijziging van de Want deze profetie van Jesaja gaat over de verschijning van de luister/eer/heerlijkheid van de Heer: die gaat gepaard met de genezing van blinden, doven en lammen. Het visioen wil het moedeloze volk moed geven; dat in doofheid en blindheid gevangen zit, het woord niet hoort en de tekenen niet ziet. Met onderricht dorre woestijn weer vruchtbaar maken, een begaanbare weg effenen. En nu, in Jezus komst, gebeurt het, komt de profetie tot ontluiken. Genezing van lichaam hoort ook bij het Rijk van God. Net als bij de evangelist Johannes zijn de wonderen hier wondertekens, heenwijzingen naar degene die het wonder voltrekt. Jezus geneest een doofstomme die nu stem kan geven aan zijn zielsverlangen om te zingen voor de Heer zijn God. Psalm 146. Het gaat hier om opengaan door en voor Jezus als Messias, het tegendeel van een soort horen waarbij je doof bent, je alleen hoort wat je wilt horen. Op Zondag 23 augustus, lezen we 1 Koningen 16: 29-17: 6 en Marcus: 8: 1-21 over twee wonderbare spijzigingen: Elia zegt koning Achab aan dat er de eerstkomende jaren geen dauw of regen zal komen tenzij Hij, Elia het zegt. Droogte in Israel toen, betekende hongersnood. En in 2 Koningen 4: lezen we over een groep van 100 man bij de profeet Elisa die wordt gespijzigd met 20 gerstebroden In Marcus lezen we over Jezus die onverwacht een wonder doet en een schare van 4000 mensen voedt met 7 broden en een aantal kleine vissen. De spits van het verhaal van de wonderbare spijziging van de 4000: lezen we Marcus 8: 18: jullie hebben ogen maar zien niet, jullie hebben oren maar horen niet. Het gaat om de keus tussen het ene brood van Jezus of het zuurdesem (een vorm van gist die brood doet rijzen), eigenlijk gebakken lucht, geen degelijke betrouwbare voeding, van de Farizeeën. Op Zondag 30 augustus lezen we en zingen we Psalm 34: 12 ev, 1 Koningen 17: 7-24 En Marcus 8: het derde deel van het drieluik. Elia toont zich betrouwbaar als man Gods, als profeet van de eeuwige: dat het woord van de Eeuwige in zijn mond betrouwbaar is. Hij neemt het op voor de weduwe in Sarfath en haar zoon. God luistert naar hem en geneest de zoon. Het woord was God. Jezus geneest een blinde als tegendeel van de genoemde OGEN DIE NIET ZIEN. En - tegennatuurlijk op dat moment - waarschuwt Jezus de man om het dorp niet in te gaan en over het gebeurde wonder te vertellen. Waarom? Volgens sommige uitleggers is de reden dat Jezus de aandacht niet wil vestigen op zichzelf, maar op God Dat het Gód is die zowel iemand die doofstom is als iemand die blind is geneest. Jezus toont dat God ook vandaag nog zijn handen genezend wil leggen op onze blinde vlekken: vandaag

5 nog op plekken waar wij liever onze ogen voor sluiten, plekken waar het pijn doet in ons leven, waar we vastgelopen zijn. Jezus blijkt de verschijning van de heerlijkheid van de HEER Hij is het Woord: het woord was God Hij is het licht der wereld: Hij is brood des levens, voeding en opvoeding om geestelijk te leven, om met God als vader te leven, om zoon van God te zijn. Vol spanning strekken wij ons uit naar het ontvouwen van de heerlijkheid van de HEER; om te zien hoe onverwacht - de geest van God mensen ook dit komend seizoen beademt; hoe in ontmoeting met Jezus mensen worden geboren en steeds meer omgevormd worden tot kinderen van God. Uit het verzoenend leven en sterven van Jezus kunnen mensen leren zelf te gaan staan in de (Gods)dienst van de verzoening in het herstel van alle dingen. ds. A.C. Poley Alle Zeven Dagen zaterdag 8 augustus Handelingen 26:1-18 zondag 9 augustus Handelingen 26:19-32 maandag 10 augustus Psalm 34 dinsdag 11 augustus Handelingen 27:1-12 woensdag 12 augustus Handelingen 27:13-26 donderdag 13 augustus Handelingen 27:27-44 vrijdag 14 augustus Handelingen 28:1-16 zaterdag 15 augustus Handelingen 28:17-31 zondag 16 augustus Leviticus 24:1-9 maandag 17 augustus Leviticus 24:10-23 dinsdag 18 augustus Leviticus 25:1-12 woensdag 19 augustus Leviticus 25:13-22 donderdag 20 augustus Leviticus 25:23-34 vrijdag 21 augustus Leviticus 25:35-46 zaterdag 22 augustus Leviticus 25:47-55 zondag 23 augustus Psalm 78:1-16 maandag 24 augustus Psalm 78:17-31 dinsdag 25 augustus Psalm 78:32-39 woensdag 26 augustus Psalm 78:40-55 donderdag 27 augustus Psalm 78:56-72 vrijdag 28 augustus Marcus 8:1-21 zaterdag 29 augustus Marcus 8:22-38 zondag 30 augustus Leviticus 26:1-13 maandag 31 augustus Leviticus 26:14-26 dinsdag 1 september Leviticus 26:27-39 woensdag 2 september Leviticus 26:40-46 donderdag 3 september Leviticus 27:1-13 vrijdag 4 september Leviticus 27:14-25 zaterdag 5 september Leviticus 27:26-34 zondag 6 september Jakobus 1:1-18 maandag 7 september Jakobus 1:19-27 Werkgroep Financiële Steun (WFS) Zoals zoveel maatschappelijke instanties krijgt ook de Werkgroep Financiële Steun te maken met de wettelijke veranderingen die er momenteel gaande zijn. De bezuinigingen gaan nog steeds door en zijn vaak zeer ingrijpend voor degene die van een uitkering afhankelijk zijn. We zien dat terug in de aanvragen en de aard daarvan. De verschillende instanties buitelen over elkaar heen als het om beslaglegging gaat voor de nog te vorderen gelden van mensen of gezinnen die achter zijn geraakt met de betalingen van huur of nutsvoorzieningen of zorgpremie. Soms verdwijnt de hele uitkering. Doordat ze van elkaar niet weten, wie wat tegoed heeft van een bepaalde cliënt, zie je dat het wettelijke (bestaans-) minimumbedrag ofwel de grens tot waar beslag mag worden gelegd, regelmatig overschreden wordt. Probeer het dan maar weer eens terug te draaien Het houdt wel in dat we dan een aanvraag krijgen voor leefgeld. Deze aanvraag komt dan via een maatschappelijke instantie die het allemaal heeft uitgezocht en op haar manier de getroffen regelingen of het beslag probeert terug te draaien. Maar de ervaring leert dat wat er eenmaal betaald is, niet meer bij de cliënt terugkeert en als dat al lukt, bijv. van de belastingen, dan duurt het weken. Ook zijn de wijkteams van start gegaan. In deze teams zijn verschillende hulpverleningssectoren samen gebracht. Het is de bedoeling dat deze teams ook gebruik gaan maken van de wijkdiaconieën om zo samen de problemen op te sporen en hulp te verlenen. Dit houdt in dat wij als werkgroep ook van deze teams aanvragen kunnen verwachten en ook krijgen. Voor sommige zaken geven we als werkgroep aan waar bijv. de aangevraagde fiets gekocht kan worden. Met de fietsenzaak is dan een afspraak gemaakt dat de tweedehands fiets daar gehaald kan worden tegen een afgesproken bedrag en de rekening naar het diaconaal bureau gestuurd wordt. Zo heb je de controle dat er dan een fiets komt en het geld niet besteed kan worden aan het dichten van een ander gat. Het geeft maar weer eens aan, dat er verantwoord omgegaan wordt met de door u gegeven gelden en dat ze ingezet worden voor hen die geen helper hebben. Er zal in de naaste toekomst nog veel geld nodig zijn, maar we rekenen op u zoals we dat tot nu toe steeds konden. We hebben daar vertrouwen in. Namens de werkgroep WFS, Gerrit de Graaf 5

6 Actualiteiten - Agenda Open Monumentendag op zondag 13 september Op 13 september zal de Lutherse kerk vanaf tot uur worden opengesteld in het kader van de Open Monumentendag. Het is een parel wat ambachtelijke architectuur betreft. De stijl van dit laat-negentiende eeuwse kerkgebouw is uitgesproken neogotisch, de consistorie heeft daarentegen kenmerken van de neorenaissance. Lees verder op pagina 21. Kerkdienst in de Eusebiuskerk - 16 augustus Aanvang : uur Ook in de zomermaanden gaat de kerkdienst op de derde zondag in de maand gewoon door! Dat betekent dat u op zestien augustus weer naar de Eusebiuskerk kunt komen om een dienst bij te wonen. Deze keer werken drie kerkgenootschappen samen: de Parkstraatgemeente, de Doopsgezinde Gemeente en de Waals Hervormde kerk, zoals de laatste jaren in de zomer gebruikelijk is. Voorganger is ds. Yvo de Jong. Het orgel wordt bespeeld door Jack Blok. Mocht u niet weg zijn vanwege vakantie, dan bent u van harte welkom om te genieten van de sfeer, de muziek, de gebeden en natuurlijk de preek. Een dienst in de Eusebiuskerk kan heel inspirerend zijn. ds. Bert Oosthoek Groeten uit het Heilig Land Sinds de 4e eeuw reizen christelijke pelgrims naar het Heilig Land. In de 18e eeuw ontstaat een nieuw soort reiziger, de toerist. Aan het eind van de 19e eeuw vermengen deze vormen van reizen. 'Groeten uit het Heilig Land' gaat over de eerste generaties van toeristen-pelgrims. De expositie is tot en met 1 november 2015 te bezichtigen in het Binnenmuseum van Museumpark Orientalis. Dit museum is te vinden aan de Profetenlaan 2 in Heilig Landstichting bij Nijmegen. Op zondag 16 augustus wordt de Dag van de ambachten gehouden. Meer informatie op: Plafondschilderingen in de Lutherse Kerk van Arnhem. Protestants Christelijke Ouderenbond afd. Arnhem 6 Het uitstapje op 18 augustus Nog een paar weken en dan gaan we weer op stap, deze keer naar de Achterhoek: Bronkhorst, Vorden, Kranenburg en Gelselaar bij Lochem. Het wordt voor elk wat wils. De leden hebben het programma inmiddels bij de Nieuwsbrief ontvangen. Maar ook niet-leden mogen zich voor dit uitje aanmelden. Dat kan nog tot 12 augustus bij ondergetekende. De dag duurt van 9 tot 17 uur ongeveer. De kosten zijn 19,50 en nog wat geld voor enkele drankjes. We krijgen bij Erve Brooks een uitgebreide lunch. Iedereen krijgt nog persoonlijk bericht over het vervoer. Voor meer informatie: tel of pcob-arnhem.nl Hartelijke groeten, Henny Kalisvaart. Erve Brooks in Gelselaar Orgelmuziek in de Eusebius zomer 2015 op de woensdagavonden in juli en augustus Ook deze zomer zijn er weer orgelconcerten in de Eusebiuskerk en wel iedere woensdagavond om uur. De volgende organisten zullen het beroemde Strumphlerorgel in de Eusebiuskerk bespelen: 12 augustus: Wim Roelfsema (zie programma op pag. 22) 19 augustus: IJsbrand ter Haar 26 augustus: Kirstin Gramlich. Plaats: Eusebiuskerk, Kerkplein 1, Arnhem, tel Aanvang: uur. Toegang gratis (vrijwillige bijdrage). Van harte aanbevolen! Voor meer informatie:

7 Protestantse Gemeente Arnhem Algemene Kerkenraad: voorzitter: Jan Liebeton, secretaris: Lyska van der Elst Commissie van Kerkrentmeesters: Voorzitter: Geert Beltman, Predikanten in algemene dienst van de PGA: ds. Elsje Pot, tel , Taakgroep Communicatie Taakgroep Jeugd en Jongeren ds. Anja Vogelzang, tel , Taakgroep Vorming en Toerusting Taakgroep Missionair werk. Kerkrentmeester bij een krimpende kerk Graag willen wij als stedelijk College van Kerkrentmeesters van onze kerk u een kijkje geven achter de schermen van ons werk. De taak van een College van Kerkrentmeesters binnen onze kerk is het beheren van de stoffelijke belangen van onze kerkgemeenschap. Die stoffelijke belangen kunnen worden onderscheiden in het organiseren van de acties om gelden te werven voor de kerk, het financieel beheren van ons vermogen en de uitgaven zo te organiseren dat er per saldo geen tekorten ontstaan. Daarnaast heeft ons college de zorg voor de arbeidscontracten van predikanten, kerkelijke medewerkers, kosters e.a. Ook het onderhoud en beheer van onze kerkelijke gebouwen behoort tot hun taak. Het in evenwicht houden van de baten en lasten bij een krimpende kerk valt niet mee. Bij het analyseren van de financiële positie van kerk enkele jaren geleden kwamen wij als college van kerkrentmeesters tot de conclusie dat onze krimpende kerk een andere, efficiëntere organisatie nodig heeft met minder kosten om financieel weer in evenwicht te komen. Mede op instigatie van ons college heeft de Algemene Kerkenraad in 2014 gelukkig besloten om te komen met een nieuw beleidsplan voor de komende jaren. De kern van het nieuwe beleidsplan komt erop neer dat we vóór 1 januari 2019 willen komen tot 3 wijkgemeenten in Arnhem met daaraan gekoppeld ook minder kerkgebouwen. Verder zal jeugden jongerenwerk, missionair werk en communicatie stedelijk worden georganiseerd. Onze bijzondere wijkgemeenten De Rank en Vrijzinnig Prostentanten zullen zo georganiseerd worden dat zij geen beroep behoeven te doen op het vermogen van de PGA. Alle andere taken die de PGA direct of indirect doet, werden of worden de komende jaren door een kritisch oog bekeken op functionaliteit en of ze bijdragen aan de beleidsuitgangspunten van de PGA. Daar waar nodig worden besluiten genomen om tot een optimale organisatie te komen, ook van onze indirecte belangen. Ook onroerend goed dat niet direct van belang is voor onze kerkgemeenschap is of wordt afgestoten of meer rendabel gemaakt door hogere huurinkomsten te genereren. De predikanten hebben nu de zorg voor een aantal pastorale eenheden die past bij de omvang van hun arbeidscontract. De bovenwijkse predikanten kunnen zich nu volledig toeleggen op hun taken voor jeugd en jongeren, communicatie en missionair werk, hetgeen de wijkpredikanten verlicht van deze taken. Al deze maatregelen zijn nodig om onze kerk (weer) vitaal en financieel gezond te maken. De eerste stappen die we gezet hebben geven ons hoop dat we op de goede weg zijn met de PGA. Een vitale kerk heeft ook nieuwe activiteiten en uitdagingen nodig. Dit wordt gestimuleerd door o.a. het inrichten van een stimuleringsfonds voor nieuwe ideeën van wijken of personen. De eerste goede ideeën zijn reeds ontvangen en zijn hoopvol. Inkomsten en uitgaven De inkomsten van onze kerk zullen de komende jaren bestaan uit: vrijwillige bijdragen van onze leden, opbrengsten uit collecten en diverse geldwervingsacties zoals solidariteitsfonds en oudejaarscollecte/-actie. Daarnaast ontvangen wij gelukkig regelmatig erfenissen en legaten. Ook de verhuur van onze gebouwen aan derden levert de nodige gelden op. Ook het rendement uit ons vermogen speelt een belangrijke rol; 40% van onze uitgaven wordt gedekt uit het rendement van ons financieel vermogen. Zonder dit eigen vermogen zou het voortbestaan van onze kerkgemeenschap, in deze vorm, onmogelijk zijn. De Diaconie vaart sinds kort haar eigen financiële koers en lift niet meer mee op de geldwervingsacties van ons college. De eerste resultaten hiervan zijn voor de Diaconie -ook voor de toekomsthoopvol. De uitgaven bestaan uit: salarissen voor onze predikanten, kerkelijke werkers, kosters e.a. Daarnaast zijn de exploitatiekosten van onze kerken met hun ruimten niet gering. Onderhoud en energiekosten spelen hierin een belangrijke rol. Ook de kosten van ons kerkelijk bureau moeten in deze genoemd worden. Onze kerk wordt ook centraal aangeslagen om afdrachten te doen aan onze landelijke PKN. Al onze kosters hebben een arbeidscontract van 15 uur per week. De rest van de werkzaamheden wordt opgevangen door de vele vrijwilligers binnen onze kerk, die belangeloos veel werkzaamheden verzetten. Zonder de inzet van al onze vrijwilligers zou onze kerkgemeenschap geen bestaansrecht hebben. Een woord van dank en waardering voor deze mensen is dan ook zeker op zijn plaats. Daarnaast subsidiëren wij het Stadspastoraat in Arnhem, die belangrijk werk doet voor rand- en buitenkerkelijken in Arnhem. Onze zeggenschap binnen het Stadspastoraat is inmiddels verruimd zodat zij een wezenlijk onderdeel gaan uitmaken binnen de beleidskaders van de PGA. Uitdaging Ons stedelijk College van Kerkrentmeesters ziet het als een uitdaging de komende tijd om, in goede samenspraak met de wijkkerkrentmeesters, het vastgestelde beleid verder gestalte te geven waarin nieuwe initiatieven ook financieel de ruimte krijgen. Verder hebben wij ons als opdracht gesteld de komende jaren, zo mogelijk, zonder financiële tekorten af te sluiten. In 2014 is ons dat na jaren gelukt. Verder zullen we werken aan meer toegankelijke informatie van onze financiële huishouding. Een vernieuwde website zal hiervoor worden ingezet. Daarnaast kunt u ons natuurlijk altijd benaderen voor toelichting en/of uitleg. De vele noodzakelijke veranderingen binnen onze kerk brengt met zich mee dat we als college regelmatig moeten uitleggen waarom wijzigingen of maatregelen noodzakelijk zijn. Dat doen we graag en met overtuiging, omdat we denken te weten welke weg we moeten bewandelen om de materiële zaken binnen onze kerk in evenwicht te krijgen en te houden met als uiteindelijk doel: Een vitale geloofsgemeenschap waar ruimte is voor velen. Mogen wij op uw steun rekenen? College van Kerkrentmeesters PGA, Geert Beltman, voorzitter Jaap van t Riet, secretaris Otte van Zanden, penningmeester Johannes Tjepkema, bouwzaken Joost Viejou, communicatie 7

8 Collectenopbrengsten PGA (bedragen in euro s) Uw Steun Waard! 8 21 juni e collecte: Door wijk te bep. diaconaal doel 2 e collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3 e collecte: Onderhoud gebouwen kerk: 1e collecte 2e collecte 3e collecte Diaconessenkerk 89,00 42,16 43,72 Siongemeenschap 86,90 33,70 31,85 De Rank 61,95 37,35 49,25 Bethlehemkerk 124,62 57,45 49,83 Salvatorkerk 74,05 51,38 40,33 De Kandelaar 61,05 61,25 39,45 Totaal 497,57 283,29 254,43 28 juni e collecte: Diaconaal werk 2 e collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3 e collecte: Onderhoud gebouwen kerk: 1e collecte 2e collecte 3e collecte Opstandingskerk 79,40 60,55 47,50 Diaconessenkerk 124,84 70,03 66,45 De Rank 85,72 72,61 71,90 Bethlehemkerk 110,82 62,40 50,25 Salvatorkerk 88,74 59,25 66,02 De Kandelaar 124,90 69,65 49,95 Eusebiuskerk 21 juni 206,31 128,08 91,49 Totaal 820,73 522,57 443,56 5 juli e collecte: Diaconaal werk 2 e collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3 e collecte: Onderhoud gebouwen kerk: 1e collecte 2e collecte 3e collecte Opstandingskerk 49,45 42,40 26,60 Diaconessenkerk 41,20 32,98 23,86 Siongemeenschap 60,15 35,05 29,27 De Rank 66,85 63,05 80,52 Bethlehemkerk 50,65 43,21 35,15 Salvatorkerk 125,63 104,44 83,24 Totaal 393,93 321,13 278,64 12 juli e collecte: Door wijk te bep. diaconaal doel 2 e collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3 e collecte: Onderhoud gebouwen kerk: 1e collecte 2e collecte 3e collecte Opstandingskerk 89,35 62,55 52,38 Siongemeenschap 66,15 43,85 32,90 Bethlehemkerk 117,23 68,87 59,54 Salvatorkerk 165,63 134,04 90,35 Rijkerswoerd 74,34 39,37 0,00 Bonifatiuskerk 75,72 78,12 108,65 Totaal 588,42 426,80 343,82 19 juli e collecte: Diaconaal werk 2 e collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3 e collecte: Onderhoud gebouwen kerk: 1e collecte 2e collecte 3e collecte Siongemeenschap 36,25 53,65 27,60 Bethlehemkerk 190,76 104,80 94,95 Salvatorkerk 144,22 111,64 85,73 Bonifatiuskerk 72,06 54,91 70,20 Eusebiuskerk 385,92 0,00 0,00 Totaal 829,21 325,00 278,48 Zondag 16 augustus - collecte Kerk in Actie - Zomerzending, Vakonderwijs toekomst voor weduwen In Nigeria behoren de weduwen tot de allerarmsten in het land. Na het overlijden van hun echtgenoot worden de eigendommen van het gezin toegewezen aan de familie van de man. De vrouw blijft zonder bezit achter. Omdat vrouwen vaak geen opleiding hebben gehad, lijkt hun toekomst uitzichtloos. De vrouwenvereniging van de Kerk van Nigeria helpt de weduwen door hen korte vakopleidingen aan te bieden, zodat ze een nieuw leven kunnen opbouwen. Na de opleiding ontvangen de vrouwen een microkrediet om zelfstandig van start te gaan als secretaresse, naaister of breister. Kerk in Actie ondersteunt het werk van de Kerk van Nigeria van harte. Het is bijzonder werk, omdat het gedragen wordt vanuit de doelgroep: vrouwen voor vrouwen. De collecte is bestemd voor dit zendingswerk in Nigeria en andere zendingsprojecten van Kerk in Actie. Lees meer over dit zendingsproject van Kerk in Actie op www. kerkinactie.nl/projecten/nieuwe-toekomst-voor-weduwen. Collectenopbrengsten PGA (bedragen in euro s) 26 juli e collecte: Diaconaal werk 2 e collecte: Plaatselijk kerkenwerk 3 e collecte: Onderhoud gebouwen kerk: 1e collecte 2e collecte 3e collecte Bethlehemkerk 210,37 159,30 133,01 Salvatorkerk 145,75 135,16 92,46 Bonifatiuskerk 67,77 60,75 68,60 Totaal 423,89 355,21 294,07 Collectebonnen Blauwe bonnen à 0,50 (20 bonnen van 0,50 = 10, ) Oranje bonnen à 1,00 (20 bonnen van 1,00 = 20, ) Groene bonnen à 2,00 (20 bonnen van 2,00 = 40, ) U kunt ze kopen op het kerkelijk bureau (ma-vr ) tegen contante betaling. Pinnen heeft daarbij onze voorkeur. U kunt ze ook bestellen door overschrijving van het verschuldigde bedrag op bankrekening NL63FVLB van de Protestantse Gemeente te Arnhem o.v.v. kleur en aantal van de bonnen. U krijgt de collectebonnen dan toegestuurd. Belastingaftrek Indien u meer dan 1% van uw verzamelinkomen en tevens meer dan 60,- per jaar aan giften uitgeeft, is het meerdere tot maximaal 10% van het verzamelinkomen aftrekbaar. Lege cartridges voor Kika Er staat op het kerkelijk bureau een inzamelbox voor lege printercartridges ten behoeve van Kika, Kinderen met kanker.

9 Werk in uitvoering Vlak voordat de schoolvakanties begonnen verscheen het programmaboekje van het Stadspastoraat voor het najaar. Daarin staan staan twee activiteiten waarop we alvast de aandacht willen vestigen: een symposium op 26 september en Zin op Zondag. Symposium over interreligieuze dialoog Op dit symposium worden de resultaten van een onderzoek door Mijke Jetten (een Arnhemse) gepresenteerd. Zij deed onderzoek naar hoe het gesprek tussen mensen met een verschillende religieuze en culturele achtergrond beter gevoerd kan worden en promoveerde daarop. Hoogleraar Manuela Kalsky is bereid gevonden om met haar in gesprek te gaan en haar visie op dit onderwerp te geven (zij is directeur van het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving en van Nieuwwij. Sinds 1 januari 2012 bekleedt ze de Edward Schillebeeckx-leerstoel voor Theologie en Samenleving aan de Vrije Universiteit). Het is de bedoeling dat de deelnemers daarna in workshops met elkaar die manier van in gesprek gaan beoefenen. Noteer 26 september alvast in uw agenda ( uur). Zin op Zondag Dat is de nieuwe naam waaronder bijeenkomsten die u kent als de Haarhuislezingen zullen worden aangeboden. Noteer alvast de eerste zondag van de maand in uw agenda (oktober, november en december) van uur. Dit najaar starten we met onderwerpen die zich richten op de verbinding tussen kunst en religie/zingeving. Met vriendelijke groet, namens het stadsteam, Elsje Pot Nieuws uit de landelijke kerk Theologische Vorming voor mensen die iets meer willen weten Van wíe en van wát willen die mensen meer weten? Van God, de Bijbel, de Kerk, het geloof, de wereld, de medemens en het hoe en wat van het leven. De afkorting TVG staat voor Theologische Vorming Gemeenteleden en Geïnteresseerden. Deze cursus duurt drie jaar (meestal van het najaar tot ongeveer de lente). Wekelijks is er s morgens, of op andere locaties s avonds les. Er zijn ruim twintig locaties verspreid over het land. De docenten zijn gekwalificeerd en zeer enthousiast en betrokken. Om een indruk van de inhoud te geven hier een opsomming -een selectie- van de gedoceerde vakken: Oude- en Nieuwe Testament, geloofsleer, kerkgeschiedenis, jodendom, spiritualiteit, wereldgodsdiensten en zending. Na het beëindigen van deze boeiende cursus (die onder auspiciën staat van de Protestantse Kerk) ontvangt u een certificaat. Voor wie nu al meer weten, zie: of bel (030) of mail naar tvg@protestantsekerk.nl Meer nieuws op Volg de Protestantse Kerk op of download de app Protestant via Google Play of Apple Store. Een goede buur én een nabije vriend Soms heb je van die momenten in je leven dat je op zoek gaat naar de roots van iets of iemand. Zo verging het mij ook begin september vorig jaar als nieuwbakken directeur van Woonzorgcentrum Vreedenhoff in Arnhem. U kent ons niet (meer)? Dan zijn u en Vreedenhoff elkaar uit het oog verloren. Vreedenhoff ligt aan de Velperweg maar staat kadastraal ingeschreven aan de Esperantolaan 2, de zijstraat. Maar terug naar die roots. Vreedenhoff is in de 19e eeuw opgericht door de Nederlandse Hervormde Kerk en de Evangelische Lutherse Gemeente van Arnhem. Een eerste contact tussen de Hervormden en de Luthersen werd in 1840 gelegd. Op 19 mei 1841 legde Ds. W. Overduyn de eerste steen voor het gebouw. Gesticht uit liefdegiften stond er op een steen in de gevel gebeiteld. Niet alleen ouden van dagen, maar ook gebrekkige en zwakzinnige personen alsmede ouderloze of door hun ouders verlaten kinderen zouden er worden ondergebracht. Op 1 december 1842 werd het Bestedelingenhuis geopend. In de afgelopen 173 jaren is er natuurlijk heel veel veranderd. Vreedenhoff is echter nog steeds het enige protestants-christelijke verzorgingshuis/verpleeghuis/woon-, zorg- en activiteitencentrum van Arnhem. De plek waar mensen van alle gezindten welkom zijn. U ziet dat ik nogal inconsequent de benaming van Vreedenhoff hanteer. Vreedenhoff is namelijk niet onder één noemer te vangen. We willen er gewoon zijn voor mensen die bij ons komen wonen. Voor hen willen we het gezelligste huis van Arnhem zijn. Een huis waar je je gekend weet, waar je waar nodig goed verzorgd wordt en waar we vooral de ander willen zien als mens, meer nog dan als cliënt zoals we het tegenwoordig vaak noemen. En elk mens is van waarde. Vorige week zag ik op de televisie het programma Hollandse Zaken over dementie: troostend of drama?. Wat me er in trof en wat tegelijkertijd zo herkenbaar was is, dat naast dat iets een hele nare ziekte kan zijn, degene die ziek is ondanks of soms zelfs daardoor ook zoveel teruggeeft aan de mensen om hem/haar heen. Elk mens is en blijft altijd van waarde voor God én voor de ander. Dat laatste merken wij telkens weer. Door met elkaar in gesprek te gaan, maak je soms bijzondere dingen mee. De wereld van de zorg is volop in beweging. Bijna dagelijks staan er artikelen over de ouderen(zorg) in de kranten. Minder geld, minder medicijnen, minder regels, meer bewegen, meer aandacht voor de cliënt en de mantelzorger. Het is er lang niet altijd eenvoudiger op geworden, maar de kern wordt gelukkig wel steeds belangrijker. De ander weer zien staan. Er zijn voor die ander. Liefdevol naar elkaar omzien. Barmhartigheid ten toon spreiden. En vooral ook: jezelf openstellen voor die ander, zodat er van wederkerigheid sprake kan zijn. Binnen Vreedenhoff wonen zo n 200 mensen van uiteenlopende achtergronden. Mensen ook met uiteenlopende behoeften op het gebied van zorg en ondersteuning. Sommige mensen hebben een lichte zorgvraag of hebben de ziekte dementie in uiteenlopende stadia. Anderen hebben een verleden in de psychiatrie. Weer anderen huren gewoon een appartement, in Vreedenhoff of in het naastgelegen Nijenstede of Tuinstede. En sinds februari wonen er ook vijf studenten. En iedereen woont gewoon door elkaar heen. Deze en komende jaren staat elke zorgorganisatie voor grote uitdagingen. Dan zijn goede buren en nabije vrienden van onschatbare waarde. Dat proberen we in voor elkaar te zijn. Als Vreedenhoff halen we de banden van weleer met de Protestantse Gemeente Arnhem graag weer wat aan. De komende periode hopen we u met enige regelmatig vanuit verschillende perspectieven iets te vertellen over het leven en werken in een woonzorgcentrum in deze roerige tijden. De bewoner zelf, de vrijwilliger, de verzorgende, de geestelijk verzorger, de student, de mantelzorger: allen zullen ze iets schrijven over hun ervaringen. Met maar één doel: om elkaar als buren nog beter te kennen en wie weet om onverwachte vriendschappen te sluiten. Wij zien ernaar uit! Met vriendelijke groet, Wout Oldhoff, directeur Vreedenhoff 9

10 Stadspastoraat Arnhem Plaats voor bezinning, verdieping en ontmoeting Driekoningendwarsstraat EH Arnhem tel pastor: Ad Boogaard banknr.: NL96INGB t.n.v. Stadspastoraat Arnhem Het Stadspastoraat is buiten de vakantie om elke werkdag van tot uur voor iedereen geopend. Er is gelegenheid voor ontmoeting en gesprek, maar je kunt ook gewoon de krant of een boek uit onze bibliotheek lezen met een kopje thee of koffie. Lunch ook eens gezellig met ons mee, neem dan wel je eigen brood mee. Zie verder: SpA-zomerschool Vanaf deze zomer start het Stadspastoraat Arnhem (SpA) met een zomerschool. Dit wil zeggen dat het SpA nu ook in de zomermaanden enkele activiteiten biedt, voor de zinzoekende thuisblijvers die op zoek zijn naar inspiratie. Zo is er elke week op woensdag- en vrijdagmorgen tussen 8.00 en 9.00 uur een stille meditatie, onder begeleiding van Kees Buitelaar. En op dinsdagmorgen kun je tussen 9.30 en uur meezingen met Het zingt in mij (improvisaties, klankmeditaties en wereldmuziek), onder leiding van Monique Appels. Voor die activiteiten hoef je je niet vooraf op te geven en je hoeft er ook niet elke keer bij te zijn (maar het mag natuurlijk wel). Je vindt het SpA in de Driekoningendwarsstraat 30 (Spijkerkwartier) te Arnhem. Verder biedt de SpA-zomerschool ook een workshop met Magda Vlasblom en wel op zondag 16 augustus. Er is dan een Spiralen-dag. Eerst loop je de spiraal (achter het Sonsbeekpark, in de vlindertuin), daarna bekijk je een film over Hundertwasser een kunstenaar die de spiraal vaak gebruikte en daarna ga je zelf aan de slag, met verf, krijt of kleurpotlood (zie: Voor deze workshop moet je je wel vooraf opgeven! Voor opgave en meer informatie: Magda Vlasblom, tel of of Het SpA wenst u een goede zomer, met veel zon en zin! 5 september Open Dag SpA Zaterdag 5 september is het Open Dag bij het Stadspastoraat Arnhem (SpA). Voor iedereen die dit bezinningscentrum wil leren kennen en vast wil voorproeven van het nieuwe aanbod. Er zijn presentaties van cursussen (onder meer Het zingt in mij en Benedictijns spel ) en er is gelegenheid tot speeddaten met de aanwezige docenten. Ook is er een tweedehands boekenmarkt én een nieuwe expositie. De Open Dag begint rond uur (NB vanaf uur ben je welkom!) en duurt tot ca uur. Rond uur is de opening van de eerste expositie in het nieuwe seizoen, met werk van Anne Muller. Je vindt het SpA in de Driekoningendwarsstraat 30, in Arnhem. Portretten Anne Muller (8 september t/m 20 oktober) Anne Muller werd in 1941 geboren, als een kind van joodse ouders. De oorlog bracht voor haar met zich mee dat ze vervolgd werd voor de simpele overtreding Joods te zijn. Haar eerste levensjaren waren daardoor erg onzeker. Zij overleefde WO II dankzij de moed van haar ouders en de mensen in het verzet. Haar ervaringen uit ze op doek en papier door het schilderen van foto's van niet teruggekomen familieleden uit het familiealbum van haar ouders. Behalve die familiefoto's gebruikt ze ook foto s van haar kinderen en van haarzelf. Schilderen is een uitlaatklep voor emoties en een levensbehoefte voor haar. Een groot deel van de werken die zijn tentoongesteld, zijn van vóór de periode van de opleiding Upgraders in art die zij sinds drie jaar volgt. Opening: zaterdag 5 september uur Projectkeuze ZWO Arnhem-Noord Beste mensen, Zoals bekend hebben de ZWO-commissies van de drie PGA wijkgemeenten in Arnhem-Noord besloten om het jaar samen een project te kiezen! We zijn blij dat we op deze manier een begin kunnen maken met het steeds dichter naar elkaar toegroeien van de gemeenten. In alle wijkgemeenten zal op de startzondag 6, 13 of 20 september, op een bepaalde manier, door de wijk gekozen worden welk project de voorkeur heeft. Er zijn drie Kerk in Actie-projecten waar u uit kunt kiezen. Deze zijn allen gericht op vrouwen en duurzaamheid. In de dienst zult u meer horen over de projecten: - Kariténoot zorgt voor inkomen (Ghana) - Milieuvriendelijk koken en stoken (Zuid Afrika) - Gramya Onderwijs aan de Lambada vrouwen/meisjes (India) Na 20 september zullen alle stemmen via een verdeelsleutel worden geteld. Daarna zal in uw eigen wijkgemeenten bekend worden gemaakt welk project we komend jaar willen gaan steunen. Daarnaast staat het elke gemeente vrij haar eigen ZWO-activiteiten te blijven promoten. Vervolgens zullen we u op de hoogte houden over de activiteiten in elke wijk met betrekking tot dit project en we proberen één of twee activiteiten samen te organiseren. Bij alle onderdelen in alle wijken is iedereen welkom, tenzij er een beperkt aantal deelnemers mogelijk is. Op deze manier willen we nog meer benadrukken dat we samen voor een mooi resultaat gaan en elkaar als wijkgemeenten meer willen leren kennen. We gaan er een mooi jaar van maken! ZWO-commissies PGA Arnhem-Noord 10 Ad Boogaard pastor/coördinator Stadspastoraat Arnhem

11 Rooster Erediensten Zondag 9 augustus 2015 Zondag 16 augustus e coll.: Door wijk te bep. diaconaal doel 1e coll.: Kerk in Actie - Zending 2e coll.: Plaatselijk kerkenwerk 2e coll.: Plaatselijk kerkenwerk 3e coll.: Onderhoud gebouwen 3e coll.: Onderhoud gebouwen Opstandingskerk u. ds. M.H. Leistra zie Diaconessenkerk en Rosendaalseweg 505 Eusebiuskerk Diaconessenkerk zie Opstandingskerk u. ds. E.I. Pot Iz. Evertslaan 11 Siongemeenschap in KKC Het Dorp u. mw. M.M. Hazeleger, u. ds. A.C. Poley Dorpsbrink 7 Arnhem Bethlehemkerk zie Opstandingskerk zie Diaconessenkerk en Honigkamp 25 Eusebiuskerk Salvatorkerk zie De Kandelaar zie De Kandelaar Salvatorplein 274 De Regenboog Oec.Wijkgem. zie De Kandelaar zie De Kandelaar De Kandelaar u. ds. A. Vogelzang u. ds. J.P. Eijgenraam Den Haagweg 1 De Rank (Bonifatiuskerk) u. ds. M. Roelofse, u. ds. J.B. Kamp, Huissensedijk 10 Heteren Heteren Remonstr. en Vrijz. Prot u. ds. J. Koornstra, Deventer, gez. zie Eusebiuskerk Parkstraat 31a met Waalse en Doopsgez. Gem. Eusebiuskerk geen dienst u. ds. I.M. de Jong, gez. dienst Parkstr. Kerkplein 1 Gem., Waalse en Doopsgez. Gem. Waalse Kerk zie Remonstr. en Vrijz. Herv. zie Eusebiuskerk Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) Evang. Luth. Gem. Arnhem u. ds. I.M.J. Eldering-Jonckers u. pastoor W. Cortvriend, Spoorwegstraat 8-10 Nieboer, Velp Hierden Dorpskerk Schaarsbergen u. ds. W. Hartogsveld u. ds. I. Lodewijk, Kemperbergerweg 806 Arnhem Protestantse Kerk te Rozendaal u. ds. M. Beekhuis-Wassenburg, u. ds. R.A. van Oosten, Kerklaan 17 Rozendaal Warnsveld Ziekenhuis Rijnstate u. pastor R.J. Roefs u. pastor G. de Boo Wagnerlaan 55 K.K.C. Het Dorp zie Siongemeenschap zie Siongemeenschap Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff u. ds. W. van der Kooij u. ds. M.H. Leistra Esperantolaan 2 Verz. huis De Drie Gasthuizen u. pastor M.M. Piris, u. mw. A. Mosterd, Rosendaalseweg 485 Arnhem Arnhem Verpl.huis Regina Pacis u. mw. W. Hagedoorn, u. pastor A. Poppen Velperweg 158 Rheden Verpl.huis Eldenstaete u. pastor D. Booyink, u. pastor D. Booyink, Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Heelsum Heelsum Oecumenische diensten Samen Kerk Zijn in Woon-/ Zorgcentrum Waalstaete, Waalstraat 36 Elke vrijdag uur 14 augustus ds. C.J. Kraai 21 augustus hr. A. Bennik, Arnhem 28 augustus mw. N. Gudden 4 september hr. T.J. Strikwerda, Arnhem Verpleeghuis Heijendaal, St. Elisabethshof 201 Elke vrijdag uur. Kerkdienst voor iedereen in de Groteof Eusebiuskerk, Kerkplein 1 Datum: zondag 16 augustus Aanvang: uur Voorganger: ds. I. de Jong Orgel: Jack Blok Deze dienst wordt gezamenlijk voorbereid door de Parkstraatgemeente, Waalse Kerk en Doopsgezinde Gemeente te Arnhem. 14 augustus voorganger niet bekend 21 augustus pastor M. Brussel 28 augustus mw. H. Mantel, Oosterbeek 4 september pastor J. Koopman. Arnhem 11

12 Rooster Erediensten Zondag 23 augustus 2015 Zondag 30 augustus e coll.: Diaconaal werk 1e coll.: Diaconaal werk 2e coll.: Plaatselijk kerkenwerk 2e coll.: Missionaire vorming en toerusting 3e coll.: Onderhoud gebouwen 3e coll.: Onderhoud gebouwen Opstandingskerk zie Diaconessenkerk u. ds. K. Dijk, Rosendaalseweg 505 Duiven Diaconessenkerk u. ds. M.A. Maan u. ds. Joh. Brezet, Iz. Evertslaan 11 Duiven Siongemeenschap in KKC Het Dorp zie KKC Het Dorp u. ds. F. Jonker-van Zoelen, Dorpsbrink 7 Zutphen Bethlehemkerk zie Diaconessenkerk u. ds. G. van Asselt, Honigkamp 25 Apeldoorn Salvatorkerk zie De Kandelaar zie De Kandelaar Salvatorplein 274 De Regenboog Oec.Wijkgem. zie De Kandelaar zie De Kandelaar De Kandelaar u. ds. K. Dijk, u. ds. H. Oostdijk-van Andel Den Haagweg 1 Duiven De Rank (Bonifatiuskerk) u. ds. J. van Eck, u. ds. P. Vermaat Huissensedijk 10 Ede Remonstr. en Vrijz. Prot u. ds. F. Dijk, u. ds. L.J. Lijzen, Parkstraat 31a Dalfsen Groningen Eusebiuskerk geen dienst geen dienst Kerkplein 1 Waalse Kerk u. Père F. Kurris, geen dienst Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) Nijmegen Evang. Luth. Gem. Arnhem u. ds. F.A. Wiersma, Hengelo, u. ds. P.H. Endedijk, Spoorwegstraat 8-10 viering H.A. Arnhem Dorpskerk Schaarsbergen u. ds. H.M. de Bruijn, u. ds. C. de Gooijer, Kemperbergerweg 806 Arnhem Deventer Protestantse Kerk te Rozendaal u. ds. F.Z. Ort u. ds. G.Grandia, Kerklaan 17 Doesburg Ziekenhuis Rijnstate u. pastor G. Gies u. pastor R.J.J. Roefs Wagnerlaan 55 K.K.C. Het Dorp u. pastor J.G. te Lindert zie Siongemeenschap Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff u. ds. I.M.J. Eldering-Jonckers u. ds. F. van de Hoek Esperantolaan 2 Nieboer, Velp Verz. huis De Drie Gasthuizen u. ds. L. Oosthoek, u. hr. A. Mons, Rosendaalseweg 485 Arnhem Elst-Overbetuwe Verpl.huis Regina Pacis u. drs. Th.D. van Loenen, u. pastor A. Poppen Velperweg 158 Arnhem Verpl.huis Eldenstaete u. hr. A. Bennik, u. pastor J.A.M. Bakker, Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Arnhem Arnhem Oecumenische vieringen De Zijp Elisabethkapel, Zwarteweg 25 Datum: Aanvang: Voorganger: Medewerking: Dirigent: Piano: Thema: zondag 23 augustus uur pastor Moniek Siermann Zijp-koor Nicoline Krassenburg Mark Walter 1 Samuel Hanna Zomerdiensten PGA-Noord Aanvang: u. Overkoepelend thema van deze diensten is: Vrouwenfiguren uit het Oude en Nieuwe Testament. 9 augustus Opstandingskerk ds. M.H. Leistra Maria, de moeder van Jezus 12 Coventrygebed in de Walburgiskerk, Walburgisplein 1, Arnhem elke vrijdag uur Wekelijks gebed voor vrede en verzoening Voor meer informatie: en www. walburgisarnhem.nl 16 augustus Diaconessenkerk ds. E.I. Pot Martha en Maria 23 augustus Diaconessenkerk ds. M.A. Maan Maria Magdalena. Op iedere zondag zullen enkele muzikanten een bijdrage leveren aan de dienst.

13 Opstandingskerk kerkgebouw: Rosendaalseweg 505 tel wijkredactie: Henk Altena tel predikant: ds. Yolanda Voorhaar tel secretariaat: Jaap de Kleijn, tel wijkkas Opstandingskerk: NL10INGB kerkomroep: In memoriam Op donderdag 16 juli overleed dhr. Rudolf Peel Willem Cornelis Jonckers Nieboer. De laatste jaren van zijn lange leven woonde hij in Vreedenhoff. 98 jaar oud mocht hij worden. Voor mensen in de Opstandingskerk was hij niet meteen een bekend gezicht, omdat hij tot op het laatst kerkte in Vreedenhoff. Hij was vader van ds. Ida Eldering-Jonckers Nieboer, die vele jaren als geestelijk verzorger ook werkzaam was in Vreedenhoff. Vader Jonckers Nieboer werkte in het dagelijks leven in het bankwezen, maar naast dat werk was hij zeer actief in kerk en maatschappij, met de nadruk op kerk. Zo was hij ondermeer questor-generaal, oftewel penningmeester van de landelijke Nederlandse Hervormde Kerk. Voor dat werk werd hem destijds de zilveren legpenning van de NHK uitgereikt. Op vrijdag 24 juli was de afscheidsdienst in Heteren, waar hij nadien is begraven in het familiegraf. We wensen zijn familie Gods nabijheid toe in de tijd die komt. ds. Menno Leistra Ook wordt aandacht besteed aan het nieuwe ZWO-project van de drie gezamenlijke kerken in Arnhem-Noord. In de volgende Kerkperspectief meer aandacht hiervoor, maar we hopen er met elkaar een goede start voor het nieuwe seizoen van te maken. Geboren Op 29 juni werd Ramon Hilhorst geboren, zoon van Jarno en Bianca Hilhorst, broertje van Amély. Zij wonen Vijverlaan 20, 6822 HE Arnhem. Wij wensen hen van harte geluk met dit nieuwe leven in hun midden en bidden hen Gods zegen toe over hun levens. Huwelijk Op 29 augustus zijn er twee huwelijken te vieren. De ene huwelijksdienst wordt geleid door ds. Monique Maan. Het betreft Hermine Slokker en Kasper Veenemans, Huijghenslaan 1. Zowel het sluiten van het huwelijk voor de burgerlijke stand als de inzegening van hun huwelijk vinden plaats in huiselijke kring. Op diezelfde dag trouwen ook Karin Oenema en Willem Aalberts, Velperweg 117. Hun huwelijksdienst vindt plaats in Ter Kaple (Frl) en wordt geleid door ds. Yolanda Voorhaar. Wij wensen beide paren de zegen van God toe op hun verdere levensweg. Vakantie ds. Yolanda Voorhaar Van 3 tot en met 31 augustus ben ik met vakantie. Bij het kerkelijk bureau en bij de voorzitter van de wijkkerkenraad, Gerda de Kleijn, is bekend wie er in voorkomende situaties kunnen vervangen. NB: Wanneer er voor een begrafenis een beroep op een predikant moet worden gedaan, is het een goede gewoonte niets definitief af te spreken met een begrafenisondernemer, voordat duidelijk is of de betreffende predikant ook wel kan op dat tijdstip. Niet alle gemaakte afspraken zijn te verzetten. In deze periode (de hele maand augustus) gaat ook het wekelijkse spreekuur van Yolanda Voorhaar niet door. Vanaf 1 september is zij weer wekelijks van uur aanwezig in de kerk. Komt u ook in het nieuwe seizoen gerust langs om iets te bespreken, een afspraak te maken of zomaar voor een kopje koffie. Bij de diensten De serie gezamenlijke zomerdiensten is gaande. Op 9 augustus is er dienst in de Opstandingskerk, met als voorganger Menno Leistra. We maken dan de overgang naar het Nieuwe Testament, met Maria, de moeder van Jezus. Op 16 en 23 augustus wordt de serie voortgezet in de Diaconessenkerk. De Opstandingskerk is dan gesloten. Deze gezamenlijke zomerdiensten zijn een goede mogelijkheid om elkaar in een rustige periode te ontmoeten. Een werkgroep die de diensten voorbereidde, heeft er een mooie eenheid van gemaakt, met iedere keer andere mensen die muziek maken, een overkoepelend thema: 'Vrouwen in de Bijbel' en een gezamenlijke orde van dienst. Op 30 augustus zijn de vakanties voorbij, de zomerdiensten afgelopen en is ds. K. Dijk voorganger in de Opstandingskerk. Startzondag Op zondag 13 september is de start van het nieuwe seizoen. De diaconie introduceert dan haar nieuwe jaarthema: 'Zorgzame wijk, zorgzame kerk'. Er zullen nieuwe ambtdragers bevestigd worden en we nemen afscheid van vertrekkende ambtsdragers. Voor deze zomerperiode wens ik iedereen een goede tijd toe, waarin je de rust opdoet voor een nieuw seizoen van activiteiten. Een hartelijke groet, Yolanda Voorhaar Agenda Elke dinsdag van 9.30 uur tot uur is ds. Yolanda Voorhaar aanwezig in de predikantskamer Do. 13 augustus Creagroep 9.30 uur Zo. 16 augustus Dienst in de Diaconessenkerk uur Do. 19 augustus Creagroep 9.30 uur Zo. 23 augustus Dienst in de Diaconessenkerk uur Do. 27 augustus Creagroep 9.30 uur Do. 3 september Creagroep 9.30 uur Autodienst Zo. 9 augustus mw. Bep Potjer tel Zo 16 augustus hr. Ido v.d. Koppel tel Zo. 23 augustus hr. Joop Vos tel Zo. 30 augustus mw. Pleuni v.d. Heide tel Zo. 6 september mw. Ineke Takke tel Henk Altena 13

14 14 Bethlehemkerk Honigkamp 25, tel wijkredactie: Piet Blok, tel predikanten: ds. Menno Leistra, tel ds. C.J. Kraai, tel / ds.c.j.kraai@gmail.com scriba: Nollie Kramer-Bunschoten, tel kramer.bunschoten@upcmail.nl wijkkas: NL39INGB t.n.v. wijk- en bloemenfonds Bethlehemkerk, Arnhem beheer website: Edward Eekma, tel , eseekma@yahoo.com Uit de kapel In memoriam Op zaterdag 4 juli overleed plotseling in de leeftijd van 77 jaar mw. Ans Kruitbos-Lammers. Zij woonde samen met haar man aan de Laan van Presikhaaf. We kennen haar als een bezige vrouw, altijd in de weer voor de kerk en voor wie ze maar wat kon doen, een diaken pur sang Met voor ieder in haar omgeving vaak een gulle glimlach, ook al was het leven door haar afnemende gezondheid niet altijd even makkelijk. De gedachtenisdienst vond plaats op donderdag 9 juli in onze eigen Bethlehemkerk. Daarna is ze begraven op Moscowa. Wat stond ze nog volop in het leven en wat was er nog veel te doen! Ze zal gemist worden, niet alleen in haar naaste familie, maar ook bij ons in de gemeente! We hopen dat Jan en haar kinderen met aanhang de kracht krijgen om de draad weer een beetje op te pakken zonder haar. Dat ze troost vinden bij de Eeuwige, die nu helemaal haar God zal zijn. ds. Menno Leistra In memoriam Op 18 juli is overleden mw. Dinie Ornée-Bosch. Zij woonde aan de Beverweerdlaan en is 93 jaar geworden. In haar actieve leven was ze betrokken bij de Hervormde Vrouwen Dienst in Arnhem. Een aantal jaren vervulde zij de functie van presidente, waar ze bijzonder goede herinneringen aan bewaarde. Ze woonde in het gebied van onze Bethlehemkerk, maar was de laatste jaren vooral nog actief in het kerkje van Rozendaal. Op 24 juli was er een afscheidsbijeenkomst op Moscowa. We wensen haar familie de kracht van de Eeuwige bij dit verlies. ds. Menno Leistra Bij de diensten en zo Als dit nummer van Kerkperspectief uitkomt, kerken we als gemeente in andere kerken en is onze eigen kerk gesloten. Eerst in de Opstandingskerk en daarna nog tweemaal in de Diaconessenkerk. Voorgangers kunt u vinden in het schema op pagina 13 van dit blad. Als u al bij één van de diensten in de Bethlehemkerk geweest bent, dan weet u dat vrouwen uit de Bijbel de rode draad zijn in deze gezamenlijke diensten, dat er musici zijn die naast de organist de kerkdienst opfleuren met prachtige muziek, dat er een kleurboek is voor kinderen, dat er alle ruimte is voor kennismaking na de dienst en dat we hopen dat het inspirerende diensten zullen zijn! Op zondag 30 augustus kerken we dan weer voor het eerst in onze eigen kerk. Voorganger op die zondag is ds. G. van Asselt uit Apeldoorn. De week daarna, zondag 6 september, was oorspronkelijk gepland als startzondag, maar om verschillende redenen is die start nu doorgeschoven naar zondag 20 september. Wel is er ook die 6e september een koor dat onze eredienst opluistert! Vorming en toerusting Op woensdag 19 augustus komt het bestuur van de Pastorale Raad van tot uur bij elkaar in de kerk om de grote vergadering in oktober verder voor te bereiden. Op maandag 24 augustus bent u van harte welkom als u mee wilt denken over Vorming en Toerusting in dit nieuwe seizoen. Een uurtje brainstormen in de kapel van tot uur. Wat zou u wensen voor dit nieuwe seizoen??? Op woensdag 26 augustus komt de groep Lectio Divina bij elkaar, dit keer in Steenderen, om uur. Tot slot, goede dagen gewenst, ook namens collega Kraai. ds. Menno Leistra Vervoer gezamenlijke diensten van 9 t/m 23 augustus In de maand augustus (met uitzondering van 30 augustus) is, zoals al aangekondigd, onze kerk op de zondag gesloten i.v.m. de gezamenlijke diensten van Arnhem Noord in de zomer. 9 augustus zijn wij welkom in de Opstandingskerk en 16 en 23 augustus in de Diaconessenkerk. Voor deze zondagen is de reguliere taxidienst beschikbaar, maar het kan zijn dat meer mensen een beroep op deze taxidienst doen. En om zoveel mogelijk gemeenteleden in staat te stellen de diensten in de andere wijkkerken te kunnen bezoeken, zou het fijn zijn dat gemeenteleden zonder vervoer, mee kunnen rijden met een gemeentelid wanneer de taxidienst volgeboekt is. Omdat in de maanden juli en augustus geen nieuwsbrief uitkomt, hangt (vanaf zondag 19 juli) in de hal van de kerk op het prikbord een aantal extra namen met telefoonnummers van die gemeenteleden die hun auto beschikbaar stellen om mee te kunnen rijden. Ook zal er een schema hangen waarop de normale taxidienst-telefoonnummers vermeld staan per zondag. Het is wel de bedoeling om eerst de normale taxidienst te bellen en, wanneer deze vol zit, één van deze telefoonnummers voor de extra taxidienst! Heeft u nog vragen over bovenstaande dan kunt u telefonisch ( ) of via mail vzbethlehemkerkarnhem@outlook.com contact met mij opnemen. Marijke Gerritsen, voorzitter Expositie in de wijkzaal Gedurende de maanden augustus t/m november hangen er in de wijkzaal schilderijen van Tiny van Rooij. Tiny schildert louter voor haar plezier en is al zo n 30 jaar lid van KWA: werkplaats voor kunstzinnige ontwikkeling die bijeenkomt in Schaarsbergen. Oorspronkelijk begonnen met het maken van aquarellen is zij nu meestal bezig met olieverf. Een totaal andere techniek. Als inspiratiebron gebruikt zij onderwerpen uit de natuur die zij op een geheel eigen wijze verwerkt in haar schilderijen. Zij toont in de wijkzaal recent groot werk, maar daarnaast ook werk op kleiner formaat. De schilderijen zijn te koop en zij wil dan een deel of de gehele prijs ter beschikking stellen voor de actie van de Diaconie van dit najaar. Mocht u interesse hebben dan kunt u contact opnemen met ondergetekende en dan zal ik zorgen voor verdere contacten. Kerktaxi 9 aug. hr. P. Rosseel tel aug. hr. E. Eekma tel aug. hr. P. Blok tel aug. hr. P. Rosseel tel sept. hr. P. Blok tel P. Blok

15 Diaconessenkerk en Siongemeenschap wijkredactie: Inge Veldhuis, Diaconessenkerk Siongemeenschap kerkgebouw: Izaak Evertslaan 11, tel Vieringen in het K.K.C. Het Dorp, Dorpsbrink predikant: ds. Monique Maan, tel , m.maan@live.nl predikant: ds. Ad Poley (met beperkte opdracht), tel , spreekuur: ma uur in de predikantenkamer a.c.poley@gmail.com scriba: Hilda van Vliet scriba@diaconessenkerk.nl secretariaat: p/a Sophiastraat 21, 6812 CA Arnhem wijkkas: ING rekening NL58INGB wijkkas Siongemeenschap: rekening NL33INGB t.n.v. Prot Gem Kerk Activiteitenfonds t.n.v. penningmeester Siongemeenschap. verhuur De Bakermat: verhuur@diaconessenkerk.nl Diaconessenkerk Overleden Op 20 juli is overleden mevrouw Christina Jacoba Wilhelmina (Christien) van Wely Nijenhuis, op de leeftijd van 99 jaar. Een lang leven, waarin veel gebeurd is. Zij woonde aan het St. Caeciliapad, maar na een ongelukkige val werd ze opgenomen in Regina Pacis, waar zij ook is overleden. Zij was altijd een trouw lid van de Diaconessenkerk tot zij daar niet meer heen kon. De begrafenisdienst heeft plaatsgevonden op maandag 27 juli op begraafplaats Moscowa en werd geleid door ds. Yolanda Voorhaar. Haar gedachtenis zij tot zegen. ds. Yolanda Voorhaar Bij de diensten 9 augustus: gezamenlijke PGA-noord dienst in de Opstandingskerk, met ds. Menno Leistra 16 augustus: gezamenlijke PGA-noord dienst in de Diaconessenkerk, met ds. Elsje Pot 23 augustus: gezamenlijke PGA-noord dienst in de Diaconessenkerk, met ds. Monique Maan 30 augustus: op deze zondag starten de gewone diensten in de Diaconessenkerk weer, gastvoorganger is ds. Hans Brezet uit Duiven. Inloop op maandagmorgen in de vakantie Omdat de Diaconessenkerk in deze zomerperiode een aantal weken op zondag is gesloten (we kerken dan immers gezamenlijk in de andere PGA-kerken in Noord), willen we u graag wijzen op de mogelijkheid om op maandagochtend in de kerk te komen koffie drinken. De koster is aanwezig en anderen die zich bezig houden met zaken in en om de kerk, er wordt uitgebreid koffiegedronken en bijgepraat. Dus: wie op maandagochtend zin heeft om langs te komen, misschien wel juist in die weken als we elkaar wat minder zien: van harte welkom, tussen 9.30 en uur. Startzondag 20 september: Goede buren De plannen voor de startzondag beginnen steeds vastere vormen aan te nemen en we hebben er alle vertrouwen in dat het goed en gezellig wordt! Om uur is de startdienst, daarin worden o.a. de nieuwe kinderen bij de kindernevendienst welkom geheten. In de dienst staat het verhaal van de Emmaüsgangers centraal: de gast wordt gastheer en onder de hoede van Gods zegen komt er werkelijk ontmoeting tot stand. De cantorij verleent medewerking aan de dienst. Na de dienst is er eerst koffie, thee en limonade (bij mooi weer buiten) en daarna zijn er activiteiten in en om de kerk. We hopen op deze zondag ook ons cadeau aan de buurt officieel in gebruik te kunnen nemen: een tuinbank, op de hoek van de Izaak Evertslaan en G.A. van Nispenstraat. Met die bank gaan we het thema Goede buren vorm en inhoud geven. Uiteraard worden de buurtbewoners uitgenodigd om bij deze ingebruikneming aanwezig te zijn! Na alle activiteiten sluiten we af met een gezamenlijke lunch, hopelijk ook buiten en met extra gasten uit de buurt. Wij gaan ons best doen om alles voor elkaar te krijgen en we hopen u te mogen ontmoeten op zondag 20 september. Janneke van Maasakkers. Mirjam Koster en Monique Maan Inloop en contact Vanaf 10 augustus ben ik weer (bijna) elke maandagmorgen in de kerk aanwezig, tussen 9.30 en uur. U bent welkom in de predikantenkamer voor een kop koffie, een praatje of om een afspraak te maken voor een ander moment. Mailen kan ook altijd: m.maan@live.nl en bellen kan naar (spreek evt. in op het antwoordapparaat) Werkdagen: maandag, dinsdag, woensdagmorgen en donderdag. Hartelijke groet, Monique Maan Autorijdienst Alteveer/Cranevelt Jenny Meijer Henny Kromhout Henk Hulstein Jenny Meijer Henny Kromhout Hoogkamp/Burgemeesterswijk Jans Askes Jan Siert Wiersema Jaap Clifford Wim van Vliet Lineke Brinkman Siongemeenschap Diaconaal project 2015: 'Opvang en scholing in Rwanda' A.s. zondag 9 augustus vindt er weer een collecte plaats voor ons diaconale project. Het project betreft de opvang en scholing van weeskinderen en kinderen met aids/hiv in Rwanda. Het streven is om alle kinderen onder te brengen in pleeggezinnen, want zo komt ieder kind het best tot zijn recht. Ook zijn er soms weeskinderen die na het overlijden van hun ouders met hun broertjes of zusjes samen willen blijven wonen. Men zorgt er dan voor dat er dan iemand is om het huishouden draaiend te 15

16 houden en regelt scholing voor de kinderen. Na de dienst zullen door Henny en Adri weer zelfgemaakte kaarten worden verkocht, waarvan de opbrengst ten goede komt aan dit diaconale doel. Van harte aanbevolen dus!! Ook is het mogelijk om alvast een financiële bijdrage voor dit nieuwe project over te maken op rekeningnummer van de Wijkdiaconie Sionkerk, p/a Sophiastraat 21, 6812 CA Arnhem. Graag onder vermelding van: Diaconaal project Startzondag 13 september 2015 De taakgroep eredienst is druk bezig met de start van het nieuwe kerkelijk seizoen. De diverse activiteiten en kringen van de Siongemeenschap gaan in september weer van start en dat vieren we met een feestelijke dienst op zondag 13 september, aanvang uur, in het KKC van Het Dorp. De dienst wordt geleid door ds. Ad Poley en Philip Greep bespeelt het orgel. Het thema van deze dienst luidt: Ik ben de goede Herder (Joh. 10: 1-16). Na afloop van de dienst zal er weer volop gelegenheid zijn tot een ongedwongen samenzijn. Wij zorgen ervoor dat niemand tijdens dit samenzijn wat tekort komt en ook zal er weer goed gezorgd worden voor een smakelijke lunch tussen de middag. Noteer deze start van het nieuwe kerkelijk seizoen dus alvast in uw agenda, zodat u deze niet misloopt! U hoort zo snel mogelijk meer van ons! Opgeven voor deelname aan het programma na de dienst kan bij Alie Schregardus of Philip Greep. Met een hartelijke vakantiegroet, Philip Greep Prot. wijkgemeente Arnhem-Zuid vierplaats Salvatorkerk kerkgebouw: Salvatorplein 274, tel wijkredactie: Kees van Keulen, tel , keesvankeulen@planet.nl predikant: ds. Pierre Eijgenraam tel jpeijgenraam@kpnmail.nl scriba: Meint Lukkien, tel info@salvatorkerkarnhem.nl wijkkas: NL84INGB t.n.v. Wijkkas Salvatorkerk Arnhem vierplaats De Kandelaar kerkgebouw: Den Haagweg 1, tel wijkredactie: Kees van Keulen, keesvankeulen@planet.nl predikanten: ds. Hubertien Oostdijk-van Andel, tel oostdijkvanandel@hetnet.nl ds. Ad Poley, tel (wo + do), a.c.poley@gmail.com scriba: Wiebe de Jager, tel , scriba@elden-dekandelaar.nl wijkkas: NL33INGB van De Kandelaar De Regenboog coördinator: Ron de Bie, tel , debie7@xs4all.nl Magda Hazeleger, tel magda.hazeleger@yahoo.com Evert Brink werkt voor de PGA. Zijn gegevens staan op blz Diensten De Kandelaar en Salvatorkerk In augustus zijn er steeds gezamenlijke diensten in De Kandelaar, op 6 september weer afzonderlijk in De Kandelaar en de Salvatorkerk. Vakantietijd Voor veel gemeenteleden en hun gezin staan de komende weken in het teken van vakantie, maar even zoveel gemeenteleden zien wellicht als een berg tegen de komende tijd op. Een aantal gemeenteleden bezoekt in deze periode de spelletjesmiddagen op de dinsdag in de Salvatorkerk (zie hieronder). Toch zijn er in uw omgeving misschien mensen die in de vakantietijd geen of nauwelijks bezoek krijgen, bijvoorbeeld omdat de kinderen met vakantie zijn of omdat andere bezoekers om dezelfde reden afwezig zijn. Misschien bent u deze vakantieperiode niet weg en heeft u wel tijd om een bezoekje af te leggen. Kijk eens om u heen en als u denkt/weet dat er iemand is die bezoek van kinderen of anderen moet missen, dan zou u in die periode misschien een keer op bezoek kunnen gaan. Met enig nadenken vindt u vast wel iemand die een bezoekje zou waarderen. Piet Visser, Mimi Averesch Spelletjesmiddagen Salvatorkerk Zoals hierboven al vermeld, is de zomerperiode voor veel mensen een heel stille tijd. Kinderen, buren, kennissen of vrienden zijn op vakantie en dan is het goed er even tussenuit te zijn. Dat kan! Op het moment dat u dit leest, zijn de spelletjesmiddagen in de Salvatorkerk in volle gang, maar u kunt nog zonder problemen gedurende de hele maand augustus aanschuiven. Vanaf uur staan koffie/thee, een drankje en een hapje voor u klaar. U kunt verder kiezen uit een groot aantal spellen en ook staan drie sjoelbakken te wachten op gebruik. U bent van harte welkom, alleen of met een gast of spelpartner. Als u, om welke reden dan ook, niet op eigen gelegenheid kunt komen, dan kunt u contact opnemen met Rosemary Tee, tel , teerose@live.nl. Waar Salvatorkerk, Salvatorplein 274 Wanneer dinsdagmiddagen in augustus Tijd uur Graag tot ziens! Rosemary, Corrie, Henny, Pascha, Anneke Vakantie predikanten Ds. Hubertien Oostdijk - van Andel is nog met vakantie tot en met 23 augustus, ds. Pierre Eijgenraam tot en met 19 augustus en ds. Ad Poley is afwezig van 17 tot en met 30 augustus. Het kerkelijk bureau alsmede de scriba s en de voorzitter van de wijkkerkenraad hebben een lijst waarop staat welke predikant wanneer beschikbaar is.

17 Mantelzorg vrijwillige thuishulp Arnhem In Arnhem is een stichting actief die zich richt op ondersteuning van mantelzorgers. Ze helpt de zorglast te verlichten en overbelasting te voorkomen. De consulenten ondersteunen de mantelzorgers. Ze denken mee en adviseren over mogelijke ondersteuning bij de zorgtaak. Bent u mantelzorger, schrijf u dan in op Op dit adres kunt u eventueel meer informatie verkrijgen over de activiteiten van Mantelzorg vrijwillige thuishulp Arnhem. U kunt ook telefonisch contact opnemen via Mimi Averesch Omzien naar elkaar Vijf jaar geleden wilde de kerkenraad van de Salvatorkerk het bezoekwerk een nieuwe impuls geven. Een nieuw gevormde groep ging enthousiast aan de slag en beraadde zich over de taak, maar ook over de naam. Pastoraat en diaconaat zijn niet altijd te scheiden, zeker niet in onze wijk. Versterken van de onderlinge band en het bevorderen van het omzien naar elkaar in de gemeente werd als belangrijkste doel gezien. Dat heeft zowel pastorale als diaconale kanten. Pastorale werkgroep leek ons daarom geen juiste naam, omdat de taak breder is. Besloten werd de werkgroep gewoon 'Omzien naar elkaar' te noemen. In de praktijk betekent het, dat de werkgroep bestaande activiteiten coördineert, zoals het bezoekwerk, nieuw-ingekomenenbezoek, bezoek bij lustrum-leeftijden en huwelijksjubilea, maar ook het welkom voor de kerkdiensten. De groep is vrij om nieuwe activiteiten te bedenken, legt deze aan de kerkenraad voor en werkt ze uit. Zo ontstonden bijvoorbeeld de spelletjesmiddagen voor ouderen, het 'Walking dinner' en als laatste het '12- Verspiedersproject'. De werkgroep is klein, bestaat uit 6 personen, waaronder de predikant en een diaken. Tot nu toe allemaal mensen uit de Salvatorkerkgemeenschap. De komende tijd gaan we kijken hoe we verder samen kunnen werken. Het is prettig en geeft veel voldoening om zo concreet bezig te zijn met omzien naar elkaar. Ali Brandwijk Afsluiting diaconaal collectedoel van De Regenboog In de periode april - begin juli heeft De Regenboog 7x gecollecteerd voor het diaconale doel 'Stichting de Vrolijkheid'. Hiervoor is het prachtige bedrag van 529,69 bij elkaar gebracht. Ter herinnering: Stichting de Vrolijkheid organiseert creatieve activiteiten voor kinderen en jongeren in de 25 asielzoekerscentra, verspreid over heel Nederland, ook in Arnhem-Zuid. Theater, muziek en beeldende kunst zijn middelen om gebeurtenissen, die de kinderen hebben meegemaakt, vorm te geven, om het zelfvertrouwen en talent te ontwikkelen en om even kind te kunnen zijn. Stichting de Vrolijkheid doet dit samen met bewoners van de centra, vrijwilligers, theatermakers, kunstenaars, muzikanten en veel anderen. Om hun werk in het AZC in Arnhem mogelijk te maken zijn ze grotendeels afhankelijk van lokale steun en giften. Voor meer informatie: voor giften: NL06 INGB Nieuw diaconaal collecte doel van de Regenboog In overleg met de diaconie/margriet Kok zijn wij op zoek gegaan naar een nieuw collectedoel van onze 1e diaconale collecte voor de periode september tot en met december Het is net als in de afgelopen periode een collectedoel geworden dat veraf combineert met dichtbij. Het mooie is, dat in de afgelopen periode de Parkstraatgemeente uit Arnhem deze Stichting met behulp van collecten heeft ondersteund en dit binnenkort afrondt. Wij kunnen dus eveneens vanuit Arnhem het stokje van hen overnemen! Kort iets over deze stichting: Wereldvrouwenhuis 'Mariam van Nijmegen' biedt tijdelijke opvang en begeleiding aan dakloze vrouwen met gezondheidsproblemen uit de regio Nijmegen, die geen verblijfspapieren hebben. Bittere noodzaak! Migrantenvrouwen zonder verblijfspapieren en onderdak en met medische problemen krijgen gedurende vier maanden persoonlijke, medische begeleiding en een activiteitenprogramma. De opvang is gericht op het versterken van de eigen kracht en zelfredzaamheid. Ze ontwikkelen een netwerk en leren vaardigheden om na de opvang zelfstandig verder te kunnen. Het uitgangspunt is dat vrouwen zelf verantwoordelijk blijven voor hun leven. De stichting beschikt sinds eind 2012 over twee huizen onder één kap, waar ruimte is voor zeven tot negen vrouwen. Jaarlijks betekent dit opvang voor ongeveer 25 vrouwen. Alle activiteiten worden georganiseerd en begeleid door vrijwilligers. Tweederde van de meer dan 30 miljoen vluchtelingen op de wereld is vrouw of meisje. Slechts een gering aantal van hen weet West-Europa te bereiken. In Nederland is 1 op de 3 vluchtelingen vrouw. Vaak vluchten vrouwen omdat hun man of vader moest vluchten, maar veel vrouwen hebben ook hun eigen redenen om te vluchten. Vrouwen worden vervolgd vanwege hun geloof of politiek verzet, maar ook vanwege specifieke redenen die te maken hebben met hun vrouw-zijn, bijvoorbeeld vanwege vrouwenbesnijdenis (verminking van de geslachtsdelen), de vrees voor een gedwongen huwelijk, bruidsverbranding of omdat zij gedragsregels overtreden die hen door de samenleving zijn opgelegd. Justitie erkent deze vluchtmotieven niet. Kees van Keulen Afscheid van het Spiegelhuis Op zondag 5 juli is in een Regenboogviering stilgestaan bij het afscheid van een prachtige locatie, waar we 5 jaren als De Regenboog een goed onderkomen hadden. Velen van ons hadden in de zomer van 2010 de handen flink uit de mouwen gestoken om de ruimte te maken tot de aangename vieringruimte, die het daarna is geworden. We zongen met elkaar het lied: De vreugde voert ons naar dit huis, lied 280 uit het Liedboek voor de kerken. We hoorden in de bijbelteksten die we lazen èn in de uitleg, dat we mogen leven uit vertrouwen. Vertrouwen die berust op Hem, die we aanriepen als Onze Vader: Bron van Zijn, die ik ontmoet in wat mij ontroert, Ik geef U een naam, opdat ik U een plaats kan geven in mijn leven. We verlieten de vieringruimte voor de laatste keer onder het zingen van lied 423: Nu wij uiteen gaan vragen wij God: ga met uw licht voor ons uit! Ondertussen werden de Bijbel en de Paaskaars de vieringruimte uitgedragen. We zijn met 4 mensen druk bezig om een andere viering ruimte te vinden. We mogen er vertrouwen in hebben dat dit zal slagen. We vertrouwen erop, dat God met Zijn licht voor ons uit gaat en dat we in september in een nieuwe vieringruimte opnieuw lied 280 NLB mogen zingen: De vreugde voert ons naar dit huis. Met Regenbooggroet, Ron de Bie, coördinator De Regenboog 17

18 Kunst in de Kerk Op zondag 5 juli hadden we in de gezamenlijke dienst in de Salvatorkerk 'kunst in de kerk'. Er waren uiterst kunstzinnige en creatieve producten van meer dan 20 gemeenteleden tentoongesteld. Een prachtig gezicht hoe de hele kerk ermee vol stond! Er waren heel wat verschillende kunstvormen. Deze zijn zowel vóór als na de dienst door heel veel gemeenteleden bewonderd. Ook de kerkdienst was er helemaal op afgestemd, met als thema: 'Tussen kunst en kerk: scheppers naast God...'. Kees van Keulen Afscheid van het Spiegelhuis 18

19 Herv. wijkgemeente De Rank Bonifatiuskerk: Huissensedijk 10, Elden, tel postadres: Huissensedijk 12, 6842 AK Elden (Arnhem) wijkredactie: hr. Hans Boer, tel predikant: ds. P. Vermaat, tel scriba: hr. Hans Boer, tel wijkkas: rek.nr. NL54INGB t.n.v. penningmeester De Rank Ambtsdrager zijn In de kerkenraadsvergadering van 23 juli spraken we met elkaar over diaken zijn en ouderling zijn. In een praatpapier over dit onderwerp luidt de kernvraag: wat verwacht de gemeente van de ambtsdrager. Deze vraag kan niet los gezien worden van de roeping tot het ambt vanwege de Allerhoogste. In het Hogepriesterlijk gebed, Joh. 17, bidt Jezus niet alleen voor de 11 discipelen, die daar bij Hem staan. Maar in vers 20, ook voor allen die door hun woord in Mij geloven. Het woord dat de discipelen zullen uitdragen, wekt het geloof. Dat bijbelwoord, met de kracht van de Geest, zal de eeuwen door het geloof wekken en voeden. De bediening van het woord van God staat dus in het midden van de gemeente. Maar onlosmakelijk daarmee verbonden is het omzien naar elkaar. Dit is de vrucht van de verkondiging. Daarover lazen we in Col. 3:12: Omdat God u heeft uitgekozen, omdat u zijn heiligen bent en hij u liefheeft, moet u zich kleden in innig medeleven, in goedheid, bescheidenheid, zachtmoedigheid en geduld. Verdraag elkaar en vergeef elkaar als iemand een ander iets te verwijten heeft; zoals de Heer u vergeven heeft, moet u elkaar vergeven. En bovenal, kleed u in de liefde, dat is de band die u tot een volmaakte eenheid maakt. Laat in uw hart de vrede van Christus heersen, want daartoe bent u geroepen als de leden van één lichaam. Wees ook dankbaar. Laat Christus woorden in al hun rijkdom in u wonen; onderricht en vermaan elkaar in alle wijsheid, zing met heel uw hart psalmen en hymnen voor God en liederen die de Geest u vol genade ingeeft. Doe alles wat u zegt of doet in de naam van de Heer Jezus, terwijl u God, de Vader, dankt door hem. Is dit niet te hoog gegrepen? Niet waar het evangelie op zondag, in kringen en huisbezoek wordt doorgegeven door de ambtsdragers. Waar dus Joh. 17:20 werkt: Ik bid niet alleen voor hen, maar voor allen die door hun verkondiging in mij geloven. Gemeentemiddag Het kan al snel binnensluipen: het idee dat de kerkenraad wel met van alles bezig zal zijn, maar het eigenlijk niet duidelijk wordt waarmee. En de vraag, hoe de gemeente De Rank er voor staat, onbeantwoord blijft. Om weer eens bij te praten zal in september een gemeentemiddag worden gehouden, een bijpraat-middag. We doen dat op zaterdagmiddag, omdat jongeren dan niet hoeven te werken en ouderen niet in het donker hoeven te rijden. Behalve over het reilen en zeilen van de gemeente zal er een korte lezing worden gegeven over reformatie en contra-reformatie. Een terugblik op de kerkelijke perikelen, waaruit onze kerk ontstond. In 2017 herdenken we dat 500 jaar geleden de reformatorische kerk in dit land gestalte kreeg. Middagbijbelkring De eerstvolgende middagbijbelkring zal zijn op dinsdag 18 augustus. Ds. Vermaat voert ons verder in de geheimen van het boek Genesis. Inloop vanaf 13.30, aanvang uur. Meeleven Dikkie Hartgers, onze diaken, maakt een zware periode van haar leven door. Hoe zou een mens zoiets overleven, als er niet de zekerheid was dat God erbij is? Ook Herman van Malsen, die als ik dit schrijf nog in het hospice verblijft, mag die wonderlijke vertroosting van God ervaren, die in het stervensuur wordt geschonken. Ook de problemen met de kleine Vera, de pasgeboren kleindochter van de fam. Theunissen, grijpen ons aan. Brengen wij het biddend bij de Vader in de hemel. Intussen is de gemeente in gespannen verwachting, samen met de jonge ouders Mulder, van de geboorte van een baby. In het volgende nummer van Kerkperspectief hopen we u te berichten wat het geworden is en hoe het heet. H. Boer Hoe komt Hotel De Gouden Leeuw aan zijn naam? Enkele eeuwen geleden was het in Frankrijk de gewoonte dat zwervers s nachts in de kerken mochten slapen. Ze zaten op de banken en hingen over een dik touw dat daar voor hen was gespannen. Maar een rijke pastoor kreeg het idee om veldbedjes in de kerk te plaatsen, en dat liet hij weten ook! Hij hing een groot spandoek aan de gevel van de kerk met de tekst: Au lit on dort, wat zoiets betekent als: hier slaap je in bed. Hotel De Gouden Leeuw in Laag-Keppel. Dat was niet tegen dovenmansoren gezegd en het nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje. Ga ook mee naar au lit on dort, zeiden ze onderweg tegen elkaar. Het werd steeds drukker in de kerk. En natuurlijk werd de naam verhaspeld naar: Au lion d or, wat betekent: in de gouden leeuw. En zo komt De Gouden Leeuw aan zijn naam. 19

20 Evangelisch-Lutherse Gemeente Arnhem e.o. kerkgebouw: Spoorwegstraat 8-10, 6828 AS Arnhem, tel wijkredactie: mw. Elly Muurling, tel predikant: ds. Klaas Touwen, tel secretaris: mw. Patty Besseling-Gronloh tel Ook in de vakantietijd is er elke zondag onze eredienst om uur. Ieder is hartelijk welkom! Open Monumentendag en startzondag op 13 september Na de eredienst die de start van het seizoen inluidt, zal er een gemeentevergadering plaats vinden. Vanaf tot uur zal de kerk vervolgens opengesteld worden in het kader van de Open Monumentendag. De organisatie verwacht zo'n 80 bezoekers. Ons laat-negentiende eeuwse kerkgebouw is het enig overgebleven religieuze bouwwerk van ingenieur A.R. Freem. [Van zijn hand zijn ook de meisjes-hbs aan de Apeldoornseweg en huize Klein Engelenburg in Brummen.] De stijl van de kerk is uitgesproken neogotisch, de consistorie heeft daarentegen kenmerken van de neorenaissance. Het kerkgebouw ligt tegenwoordig helaas een beetje veel verscholen achter het Rembrandttheater en de Media Markt, maar het is een parel wat ambachtelijke architectuur betreft. Dat is onder meer te zien aan het fraaie metsel-,hout- en smeedwerk en aan de kleurrijke terrazzovloer in hal en gang. Een fraaie visuele eenheid met de rest van het interieur vormt de kas van het oorspronkelijke orgel, eveneens ontworpen door architect Freem. Het rijk uitgevoerde, zeldzame en originele interieur en de verfijnde akoestiek verlenen het gebouw bijzondere allure als klinkend monument. Tijdens de openstelling wordt het ambacht van organist gedemonstreerd en zijn er deskundige en enthousiaste gidsen aanwezig om iedereen rond te leiden. Voor uitgebreide en actuele informatie: en Zie pagina 6 voor enkele foto s. Cantatedienst Cantatedienst op zondag 20 september, uur Christus der ist mein leben (BWV 95) Noteert u vast! Vervolg op Leren van Luther : Preken met een Lutherse inslag - vanaf 4 november In november gaat weer een serie leerhuisavonden van start over thema s uit de Lutherse traditie. Net als de afgelopen twee jaren, zullen vier lutherse predikanten optreden als cursusleiders. Dit keer is de aanpak anders. Wij zullen samen preken lezen. Preken over Lucas 10,25-37 (de Barmhartige Samaritaan). Preken van Luther en van lutherse theologen uit de traditie na hem, zoals Dietrich Bonhoeffer en Dorothée Sölle, maar ook preken van Johannes Calvijn, Martin Luther King en Willem Barnard. Niet alleen als contrast ten opzichte van een typisch lutherse manier van preken, maar vooral ook omdat we willen uitdragen dat de lutherse visie op hoe te preken juist uitgaat van verschillen in verkondiging en vooral van verschillen in situaties waarin verkondigd wordt. Daarom kiezen wij voor verschillende preken over deze ene ijzersterke gelijkenis van Jezus die zo n duidelijk ethisch thema in zich draagt. Uiteraard zal het gesprek naar aanleiding van deze preken even zeer van belang zijn als de leeservaring! De avonden worden op vier woensdagavonden gehouden en beginnen om uur. De exacte data zijn: 4 en 25 november, 13 januari en 3 februari. Ieder is hartelijk uitgenodigd! Na opgave ontvangt u te zijner tijd een cursusmap. De kosten bedragen 22,50 euro. Opgave graag bij ds. Klaas Touwen: elgarnhem@klaastouwen.info Met een hartelijke groet, Elly Muurling 20 Eglise Wallonne / Waalse Kerk Arnhem kerkgebouw: Gasthuisstraat 1, 6811 BS Arnhem naast het politiebureau wijkredactie: Martin Kas, tel , kasm@xs4all.nl verhuur kerkgebouw: Corinne de Zeeuw, telefoon ecmdezeeuw@hotmail.com contactpersonen: Martin Kas, tel , Elfriede ter Schegget, tel en Anke de Man, tel De kerkdiensten Op het moment dat u dit blad in de bus krijgt, is de gemeenschappelijke zomerdienst met de Parkstraatgemeente en de Doopsgezinden al achter de rug en de volgende 'eigen' Waalse dienst ligt nog een paar weken voor ons. Op het moment dat ik deze kopij schrijf, is over de invulling van de dienst nog niet zoveel concreets te zeggen. De dienst wordt geleid door pater Kurris; verder verwelkomen we naast organist Wim Roelfsema een muzikant die vorig jaar juni aan onze dienst medewerkte. De accordeonnist Michiel Ockeloen bracht toen met sopraan Rosine Langbroek liederen van Edith Piaf ten gehore. Spannende teksten om in een kerkdienst te zingen en zinderende muziek. Mogelijk zal Michiel ook dit jaar een liaison met een andere muzikant aangaan voor deze dienst; op dit moment kan ik daar nog niets over melden. In de loop van augustus zal nadere informatie op de website geplaatst worden. Orgelconcerten Ik maak u graag nog even attent op de orgelconcerten, elke woensdagavond in de zomer in de Eusebiuskerk en in het bijzonder op het concert van woensdag 12 augustus (20.15 uur) waarin Wim Roelfsema de koralen van Bachs Clavierübung ten gehore brengt. Het programma staat op pagina 22. Hier geeft Wim in de kolommen van de Parkstraatgemeente een toelichting op dit programma gaf. Het stond ook in het vorige nummer van Kerkperspectief. Dit is overigens inmiddels voor iedereen online na te lezen op Martin Kas