M. Voogt, J. Vandevelden, A.Clarijs, G. Mulder, M. Kloet, R.Bakker, E. Zijlstra, T. Hommels, P. Schalk, M.J. Zweekhorst
|
|
- Gerda Smeets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VERSLAG Aanwezig: Verontschuldigd: Notulist: M. Voogt, J. Vandevelden, A.Clarijs, G. Mulder, M. Kloet, R.Bakker, E. Zijlstra, T. Hommels, P. Schalk, M.J. Zweekhorst Magda Benoy en Geert Penneman Moderator Monique Voogt vraagt aan deelnemers een korte voorstelling alsook een eerste vraagstelling aangaande het onderwerp. 1. Jaap Van der Velden, energieteam Provincie Noord-Brabant Hoe zorg je ervoor dat de aanwezige energie operationeel is? 2. Ad Clarijs, medewerker klimaatbeleid RMD West-Brabant zowel regio als burger zijn op zoek naar duurzame energie. Hoe kunnen we als overheid ondersteuning geven? 3. Guus Mulder, innovatiemanagement TNO Geen subsidieregels of toch minder? 4. Martin Kloet, projectleider energiebesparing MKB Nederland Een duidelijker beeld over subsidies vragen; succesformules en soorten van mogelijk beleid naar ondernemer toe kostenbesparing is niet altijd gelijk aan energiebesparing. 5. Ron Bakker, MKB Nederland Kunnen de barrières naar de ondernemer toe weggewerkt worden om energie opwekking efficiënter te kunnen realiseren? 6. Edwin Zijlstra, beleidsmedewerker provincie Nederlands Limburg Hoe kan beleidsondersteuning de symbiose bedrijventerrein energie verbeteren? 7. Theo Hommels, projectmanager LIOF De relatie duurzaamheid en economisch beleid moet veranderen. Kan met ipv van weg subsidiëren geen andere voorwaarden stellen zoals bv. innovatie? Innovatie maakt economie sterker (haalt het voorbeeld aan van dieselmotor en gasmotor). 8. Pieter Schalk, projectleider milieubeleid RMD West-Brabant In kader van bezuinigingen, welk beleidinstrument kunnen we inschakelen om toch doel te bereiken? 9. Marie-José Zweekhorst, projectleider RMD West-Brabant De Nederlandse overheid is niet consistent en dus onbetrouwbaar? Projecten die startensklaar staan ondervinden tot op het laatste moment obstakels. Hoe kan de overheid hierin helpen om bv. investering te realiseren? M. De Voogt geeft volgende items aan ter bespreking: 1
2 1. Doestelling Nederland 14% 2. Duurzaamheid van electriciteit en warmte 3. Rol provincie VRAGEN EN ANTWOORDEN: De moderator stelt dat de Nederlandse doelstelling van 14% HE moeilijk haalbaar zal zijn tegen Ook de 35% aan duurzame elektriciteit lijkt een utopie. De moderator verwijst naar de conferentie te Leeuwaarden Bert de Vries die meldde dat er in het rapport van de minister van energie geen rekening werd gehouden met de Green Deal (duurzame projecten in heel de maatschappij) zodat het rapport slechts op 12% uitkomt. Het Ministerie Energie gaat voor: Bijstand biomassa in koolcentrales (=spaarpot) Veranderen van het beleidskader SDE (stimulering duurzame energieproductie) Vergoeding per KW/uur MEP steunmaatregelen (Milieukwaliteit van de Elektriciteitsproductie) (=gevaarlijk. Als bijdrage stopt kan het ook gedaan zijn met het bedrijf) 1. De doelstelling 14 % Hernieuwde Energie (HE) te bereiken is niet haalbaar dus moeten we er niet op rekenen of rekening mee houden. Het is ook geen doelstelling voor Prov. Noord-Brabant. Wat kunnen we concreet doen? 2. Provincie en regio komen bij de overheid slechts op de laatste plaats en moeten het zelf zien te redden. Wat het beleid en de elektriciteitsmaatschappijen betreft: dit is geen discussie voor provincie en regio. 4. Nochtans ligt het in het verlengde van elkaar. Hoe kunnen we elkaar aanvullen en versterken om tot die 14% te komen? Hoe kunnen provinciale en locale beleidsinitiatieven leiden tot het verbeteren van duurzaamheid? 9. Er zijn veel initiatieven maar het levert te weinig op. Voor velen is het nog altijd een ver-van-mijn-bed-show. Willen we die doelstellingen mee bereiken dan moet de focus verlegd worden van subsidies naar rechtstreekse verminderingen. 2. Vlaanderen geeft feitelijke ondersteuning zoals in de belastingsfeer (bv zonnepanelen en BTW) Dit zijn daadwerkelijke concrete acties zonder al te veel papierwerk. 3. We moeten een andere manier van samenwerking vinden met een 3 de onafhankelijke partij. Vanuit de Bouwhoek is er vraag naar. 1. We moeten vertrouwen wekken. We hebben nood aan koplopers. Wie is die 3 de partij? Moderator: is die 3 de partij niet verschillend in elke regio? 2
3 9. RMD is afhankelijk van zijn opdrachtgevers. Er is veel kennis bij de bedrijven en die moet beschikbaar blijven. Hoe kan je dit verwezenlijken? Staat het redden van de planeet rentabiliteit? 4. Wat moeten die projecten opleveren? a. CO2 b. Kosten verminderen c. Betaalbare producten. Dit alles redt de planeet! Er is geen samenhang. Welke stappen kunnen we nemen om dit alles te bevorderen? De moderator haalt het voorbeeld aan van glastuinbouw in een bepaalde regio. Geen subsidie, goede logistieke mogelijkheden en ruimte maar wel probleem met energielevering. Er werd een energie coöperatieve opgericht met als doel de restwarmte te hergebruiken. Dit is gelukt door de pro s voor alle partijen te doen samenvloeien. Kan dit voor alle regio s of is dit een unicum? 4. Energie Vrijstaten? Dan is de afschaffing van een aantal regels noodzakelijk (eventueel tijdelijk). 6. Als provincie kunnen we geen regelgeving verbreken. Faciliteren kan eventueel wel. De moderator: energiewetten laten toch een soort van vrijstaten toe? 6. Elk (nieuw) college heeft een andere kijk op de zaak. De moderator: is het wegnemen van restricties op de ruimtelijke ordening een oplossing? 3. Politieke zwakte/sterkte. De warmtenetten en de restwarmte maken de ondernemingen afhankelijk van elkaar! Onafhankelijkheid bij bedrijven blijft een item! 5. Even terug naar de rentabiliteit en glastuinbouw. We spreken hier over groten energiekosten. De hobby-komkommerkweker is eigenlijk een leverancier van restwarmte. MBK s hebben kleinere energiekosten en denken veelal aan een kortere terugverdientijd. Hoe langer de terugverdientijd hoe grotere het kapitaalsrisico. Kan er geen fonds ter ondersteuning van de ondernemer komen? Tenslotte worden de energiebedrijven rijker en de regionale economie verliest (hogere tarieven). De moderator: particuliere initiatieven? 4. PPS-constructies!! Geeft versnelling. 3
4 Moderator: levering netwerken. Vele PPS stranden (zie Emmen). Welke verschijningsvorm van PPS? Transport van energie geeft minder risico dan leverancier. 6. Als provincie kunnen we niet aan logistiek doen op dit terrein. We kunnen wel de achtergestelde lening naar voren brengen maar niet zelf taken uitvoeren. Moderator: revolving fund + achtergestelde lening =garantie 4. Overheid is klant en geeft een soort garantie vertrouwen 1. Is lastig geen gangbaar product. 4. En 5: overheid geeft het slecht voorbeeld en houdt zich niet aan eigen voorstellen, maatregelen. De diensten economaat en uitvoering lopen niet synchroon bij de overheid. 2. Wat de openbare verlichting betreft: de overheid heeft alles geschrapt bv voor LED-verlichting (spaarlampen zijn duurder dan gloeilampen!) 3. We moeten meer innovatie zonder subsidie creëren. 4. Wel randvoorwaarden 2. Neem bv. project Roosendaal. Dat heeft veel geld gekost, teveel, maar er is wel een grote kennisopslag n.a.v. dit project. Moderator: uitruil leenmomenten! Netwerken te koop regionaal maken. 5. Netwerken in handen van overheid. 2. De vele initiatieven van burgers vormen een bedreiging voor de energiebedrijven. Dit moet meer! Alhoewel, de energiebedrijven zijn machtig. 3. Vrijstaat begint bij persoon, ambtenarij moet volgen. Het heeft dus niet altijd met geld te maken. 2. Je moet wel veel geduld hebben. 3. De provincie moet proberen een aanjagende rol te brengen. 1. Dat wordt wel geprobeerd! 4. De druk van onderaan naar Den Haag overbrengen. Dit moet nog mogelijk gemaakt worden, men moet willen luisteren, alles is teveel vrijblijvend. Moderator: vrijblijvend inderdaad een te bespreken begrip. 4. Afdeling boekhouding en afdeling energie hebben aparte doelen. 5. Fedesco = ESCO onderneming. In Rotterdam werden de zwembaden duurzaam gemaakt in België de overheidsgebouwen. We moeten meer naar onze buurlanden kijken. Moderator: Energiebesparing op 3 à 7 jaar. Komt dat los? 4
5 2. In Tilburg is er een samenwerking ontstaan met vrijwilligers, in dit geval studenten. Zij geven gratis advies aan burgers. Dit levert heel positieve resultaten op. Een heel concrete behandeling. 5. De gemeente geeft het voorbeeld niet. 2. Geen budget!!! En oude constructies/relaties binnen afdelingen veranderen is moeilijk. 1. Wij werken met hybride auto s en een electrische. Moderator: de gemeente als trekker! Hoe dit te bereiken? 2. De politieke strekkingen zijn bepalend. Moderator: kennis overdracht is nodig! 7. Imago is belangrijk maar hoe. Wat levert nieuwe LED-verlichting op? economisch? Is het duurder voor inwoner en gemeente? 2. Het economische is nog altijd het belangrijkste. 7. Economisch gezien aanbestedingsbeleid sturen. Moderator: niet enkel vanuit het aspect energiebesparing maar ook vanuit economisch aspect zien. 9. Recentelijk kan je energie en economie combineren Moderator: loketfunctie? 9. Regionale taak Moderator geeft vb. van een groot bedrijf in Utrecht. Je kan ook op andere manieren bedrijven lokken bv met prijsverlaging aankoop grond of een garantie op energieprijs. 2. Introduceren van voorwaarden qua duurzaamheid bij nieuwe bedrijventerreinen geeft een groen imago maar vereist durf bij de gemeente. 3. Bij bestaande bedrijventerreinen bestaat de mogelijkheid van de aanleg van een warmtenet. Parkmanagement: energie is slechts 1% van hun kost, wat met energiescans, kan een ombudsman (ev. taak gemeente) helpen, een minimale inzet van het bedrijf met een maximaal resultaat is doel. Moderator: zie Duitsland en Zwitserland. Zij kennen een kennisnet met verschillende bedrijven en argumenten. Er is een sterke centrale organisatie. 4. Dit is geen issue bij de bedrijven. Ieder is voor energiebesparing. Kennisoverdracht is niet resultaatsgericht genoeg. 5
6 Faciliteren en ontzorgen moet vanuit een onafhankelijke globale organisatie en dit is zonder bedrijfs- of gemeenterisico (ESCO, PPS,..) Vb. LED-verlichting. Als de gemeente of provincie dit wil realiseren kan ze ook de omliggende BT betrekken. (zie Den Bosch Rietvelden zegt 3) 7. Wie is de aanjager, wie is de commerciële drive? Wacht men met subsidie? 2. Het bedrijfsleven moet ook initiatief nemen. 7. De overheid moet geld steken in initiatieven van het bedrijfsleven. 2. Projecten duurzaam bouwen. De partijen in de convenanten hebben een voorsprong. Het bedrijfsleven moet ook actief worden. 3. Enquête zegt dat duurzaamheid oplevert. 7. Aan te raden is een product aan de consument te bieden met totaalpakket, zulke initiatieven moet de overheid stimuleren, dwz. Alles aanbieden product + regelgeving, installateur leverancier (beaming door 2) 1. Moet de overheid zich hier nog mee moeien, zie adviesbureaus! 7. Innovatie moet betrokken worden op duurzaamheid en het stimuleren van de vraag. Moderator: er zijn toch goede ondernemers. Werden verkeerde ondernemers dan geselecteerd? 9. Bij beëindiging van het project verloop het zicht op het project. Een onafhankelijke partij (politiek overstijgend) die blijft bestaan is hier nodig om samenwerkingsverbanden met een lange levensduur te waarborgen op provinciaal gebied. Moderator: zijn er nog andere aspecten te bespreken? 4. De MKB-KMO s doen niet allemaal aan energiebesparing evenmin de 420 gemeenten. Toch zijn er ook veel enthousiaste deelnemers. Bij de gemeente ligt het grote probleem bij het laten samenwerken van de verschillende afdelingen zoals financiën, inkopen, vastgoed. Samenhang en overleg is hier nodig (wegnemen van tussenschotten of hokjesdenken). 6. Is niet gemakkelijk. Kleinere gemeenten hebben minder middelen. 1. We proberen de hokjes te overschrijden. 4. De goede initiatieven moeten naar voren geschoven worden. Moderator: subsidies belemmeren! Stop geld in het faciliteren en in revolving fund. 2. Subsidies helpen maart tijdelijk en leiden dikwijls naar financiële kater. Een continu beleid is een noodzaak zowel voor burger als bedrijf. 1. Allianties vormen en zorgen voor ontzorging 7. Subsidies zullen nooit afgeschaft worden. Revolving fund is mooi maar weinig haalbaar = politiek correct. Een smeermiddel is wel nodig goedkope lening? 6
7 Moderator: Monitoring en terugkoppeling! 2. Co2-monitoring is heel lastig te regelen. 6. Men verwijst naar het energiefonds Limburg de items werkgelegenheid en bedrijven CO2-monitoring komt altijd terug. 2. Coöperatieve bewegingen van de burger moeten bedreiging blijven vormen. Samenvatting: Doelstelling van 14% weinig haalbaar Overheid geeft te weinig middelen aan provincie en regio s en gemeenten. De gemeenten moeten als koploper dienen wat nu te weinig gebeurt. Feitelijke initiatieven met weinig papier raadzaam Innovatie i.p.v. subsidie bevorderen 3 de onafhankelijke partij als ombudsman of als overkoepelend orgaan voor kennisoverdracht Faciliteren en ontzorgen! Zijn energie vrijstaten een oplossing? Kan PPS-constructie de oplossing bieden? Wat met revolving fund + achtergestelde lening? Aanjagende rol van provincie promoten en vrijblijvendheid naar Den Haag wegwerken. Energiebesparing en economisch invalshoek blijven combineren. Trekkersrol van gemeenten benadrukken en hokjesdenken bij gemeenten wegwerken. 7
Inhoud. Aanleiding. 1. VSU Energie. 2. Klimaatscan. 3. Isolatiemaatregelen. 4. Zonnepanelen en SDE+ 5. LED-verlichting. 6. Financiering.
VSU Energie Inhoud Aanleiding 1. VSU Energie 2. Klimaatscan 3. Isolatiemaatregelen 4. Zonnepanelen en SDE+ 5. LED-verlichting 6. Financiering Tot slot Praktijkvoorbeelden door At Risk, Elinkwijk en STVU
Nadere informatieECO Oostermoer in oprichting
Samen sterk voor een leefbaar en duurzaam platteland ECO Oostermoer in oprichting Nieuwsbrief 18 juni 2012 Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van ECO Oostermoer, waarin wij u nader informeren over de stand
Nadere informatieSTEM Bedrijventerreinen. Proposities voor duurzame energie op bedrijventerreinen: Stem op uw favoriete propositie!
STEM Bedrijventerreinen Proposities voor duurzame energie op bedrijventerreinen: Stem op uw favoriete propositie! 2 Consortium 3 STEM regeling De STEM (Samenwerken Topsector Energie en Maatschappij) regeling
Nadere informatiePrestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen
Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen
Nadere informatieGrootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West
Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012
Nadere informatieZonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht!
Zonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht! ir. drs. Mark Workum Presentatie VNO-NCW 28-8-2012 Deze presentatie bevat drie onderwerpen Zonnepanelen zijn een goede investering (zeker voor particulieren)
Nadere informatieSámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming
Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB Gemeenten hebben forse ambities op het gebied van duurzaamheid, innovatie en lokale
Nadere informatieFinanciering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014
#gebiedsesco Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014 #gebiedsesco Programma Gijs Schuurhuis (De Urbanisator Plaspoelpolder) Welkomstwoord Hans Korbee
Nadere informatiePOM en parkmanagement (bedrijventerreinmanagement) Geert Penneman 4 december 2012
POM en parkmanagement (bedrijventerreinmanagement) Geert Penneman 4 december 2012 1.Wat? 2. Waarom? 3. Wie/wat? praktijkvoorbeelden 4. Belangen 5. Aandachtspunten! 2 1.Wat is bedrijventerreinmanagement
Nadere informatieIn samenwerking met: Kritische analyse van ondersteuningsmaatregelen duurzame energie in Vl en Nl
In samenwerking met: Partners: Met de steun van: Met financiële steun van: Agenda 13 u 30 Verwelkoming en toelichting doelstelling stakeholdersoverleg 13 u 35 Vergelijking 2020 doelstellingen België Nederland
Nadere informatieBezwaren en oplossingen analyse van de denktanksessies installatiebranche
Bezwaren en oplossingen analyse van de denktanksessies installatiebranche Bezwaren / Opmerkingen uit de Yellow paper sessie van 25-06-2014 Omvang 1. Alleen voor grote bedrijven met grote projecten 2. Te
Nadere informatieRealistisch duurzaam -samen aan de slag-
Realistisch duurzaam -samen aan de slag- Realistisch duurzaam Opbouw presentatie Startpunt voor opzet van het actieprogramma duurzaamheid Kijkje in de toekomst (voorbeeld Haarlemmermeer) Ideeën 27 maart
Nadere informatieParagraaf duurzaamheid
Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente
Nadere informatieMasterclass IV. Energie op bedrijventerreinen
Masterclass IV Energie op bedrijventerreinen Programma Tijd Onderwerp Wie 16.00 Welkom Aleida van den Akker / Margreet Verwaal (Provincie Zuid-Holland) 16.05 Context en urgentie Wiebe Brandsma (Provincie
Nadere informatieBesparen op uw maandelijkse energiekosten is uw eerste winst!
Accountants controleren over het algemeen niet de energierekening van hun cliënten op fouten! Controleert u de energierekening op fouten? Uit onderzoek van de NMa blijkt dat meer dan 20% van energierekeningen
Nadere informatieDan op een ander dak!
Geen zonnepanelen op eigen dak? Dan op een ander dak! Een initiatief van Zon op Nederland Wat is Zon op Nederland In het kort: Zon op is burgerinitiatief Buurtbewoners kopen gezamenlijk zonnepanelen Op
Nadere informatieSlim financieren duurzame energie Afwegingskader bij het kiezen van instrumenten
Slim financieren duurzame energie Afwegingskader bij het kiezen van instrumenten voor financiering van duurzame energie 4 Voorwoord Euro s zijn vaak de sleutel om projecten voor de opwekking van duurzame
Nadere informatieSubsidies in de regio
Subsidies in de regio Noord Nederland Subsidies in de regio -- Noord-Nederland Om bepaalde regio s binnen Nederland direct of indirect te versterken zijn er verschillende regionale, nationale en Europese
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieDuurzame energie. Leveranciersdag Rijk 27 november 2015. Piet Glas
Duurzame energie Leveranciersdag Rijk 27 november 2015 Piet Glas P.Glas@mindef.nl Categoriemanager Energie Frans van Beek frans.beek@minbzk.nl BZK - DG Organisatie Bedrijfsvoering Rijk Opzet workshop 1.
Nadere informatieInitiatieven CO2 reductie MVOI BV.
Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. MVOI BV Versie: 1 Datum: 15-05-2017 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Inleiding...3 2. Initiatieven waarin we zijn toegetreden....4 2.1 Warmtetafel. (Warmtenetwerk)...4 De Warmtetafel
Nadere informatieWorkshop MKB & Energiebesparing in Drenthe
Workshop MKB & Energiebesparing in Drenthe Valerie Kort Projectleider Energie en Duurzaam Ondernemen Telefoonnummer: 0592-311150 v.kort@nmfdrenthe.nl www.nmfdrenthe.nl Wat gaan we doen? Drempels wegnemen
Nadere informatieEnergieke Regio in Holland Rijnland? Alphen aan den Rijn 11 november 2015
Energieke Regio in Holland Rijnland? Alphen aan den Rijn 11 november 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in
Nadere informatieDuurzame dienstverlening Rekenen aan rendement
Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer
Nadere informatieOntbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015
Ontbijtbijeenkomst GRIC Gilze en Rijen 16 september 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in Gilze en Rijen? ons
Nadere informatieStichting Duurzaam Lopikerwaard
Stichting Duurzaam Lopikerwaard Dick Nederend Presentatie d.d. 31 mei 2018 voor bedrijventerrein de Copen te Lopik Agenda Voorstellen Doelstelling Stichting Duurzaam Lopikerwaard Wat is het energieverbruik
Nadere informatieDuurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen
Utrechtse Energie! Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen Verbeter de werel Lage Weide op de kaart zetten als duurzaam bedrijventerrein dat wilt u toch ook? Een milieubewuste benadering van
Nadere informatieHet Lokaal Duurzaam Energiediensten Bedrijf
Het Lokaal Duurzaam Energiediensten Bedrijf Waarom? Duurzaam omgaan met Energie: Security of Supply, Leveringszekerheid voor de toekomst Economie, Klimaat en Milieu, Sociaal, Betaalbaarheid in de toekomst
Nadere informatieSteeds minder startersleningen beschikbaar
RAPPORT Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar Uitgevoerd in opdracht van www.starteasy.nl INHOUD Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar
Nadere informatieVerduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016
Verduurzamen begint bij jezelf Inspiratieavond Langstraat Energie Waalwijk, 11 december 2016 Koos Kerstholt 0-energie Anna Provoost Kennisoverdracht Wanda Kruijt Zorg Adrie van Duijne Directeur Inspiratietafels
Nadere informatieMasterclass Provincie Zuid-Holland Gouda 17 september 2015
Masterclass Provincie Zuid-Holland Gouda 17 september 2015 Krijn Ratsma (architect en voorzitter Stichting Energieke Regio) inhoud: ontstaan Energieke Regio opzet van het project ook in uw regio? bedrijvencoöperatie?
Nadere informatieGeen zonnepanelen op je eigen dak? Dan op een ander dak! Het kan met Zon op Nederland
Geen zonnepanelen op je eigen dak? Dan op een ander dak! Het kan met Zon op Nederland Wat is Zon op Nederland In het kort: Zon op is een burgerinitiatief gestart door Eric de Lange en Geert Jan Stolk uit
Nadere informatieFinancieren van duurzaamheid. Servicepunt Duurzame Energie
Financieren van duurzaamheid Peter Borghstijn BNG Bank Hans Hörter Servicepunt Duurzame Energie Inhoud BNG Bank Verduurzaming Financiering verduurzaming Geschiedenis 1914 Instituut voor de Rijksverrekening
Nadere informatieB-088 Green Deal Haalbaarheidsstudie Nationaal Fonds Energiebesparing
B-088 Green Deal Haalbaarheidsstudie Nationaal Fonds Energiebesparing Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen en de Minister van Binnenlandse
Nadere informatie12-12-2014 thuis in energie presentatie Duurzaam4Life 3
Programma 20:00 Plenaire aftrap VKK Energie inspiratie Otto Willemsen AGEM samen op weg Guus Ydema Provinciale regelingen Maarten Visschers Leefbaarheid en gemeenschapsvoorzieningen Peter van Heek 20:30
Nadere informatieDemi Smit Sarah Lingaard. Atlas van de toekomst
Demi Smit Sarah Lingaard Atlas van de toekomst 1 Introductie: Wij hebben de Atlas van onze toekomst gemaakt met daarin onze ideeën voor Nederland in 2040. Hierin hebben wij geprobeerd weer te geven hoe
Nadere informatieSamenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl
Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl LTO inzet duurzame energie 1. Verbetering inkomenspositie door (decentrale)energieproductie
Nadere informatieZon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..
regjw. /3. 00 0 60 3 5 proowverartw.: 'So ~- INQEKDMEN Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013 GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..si Zon Op School Initiatiefvoorstel aan de Raad Jos Reinhoudt, GroenLinl
Nadere informatiePRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES
01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / PROJECTCASES 05 / UW BEDRIJVENTERREIN VERDUURZAMEN? ZON OP BEDRIJFSDAKEN Ambitie gemeente Energieneutraal
Nadere informatieIn de bijlagen is het voorstel meer in detail uitgewerkt. De belangrijkste punten zijn hieronder kort samengevat:
Besluit Algemene Ledenvergadering 2018 Onderwerp: Aanschaf zonnepanelen en renovatie dak. In werking stelling besluit: 17 september 2018 Beste Leden, Als VCB willen we niet alleen steeds duurzamer zijn,
Nadere informatieCO2-Prestatieladder Participatieplan Invalshoek D: Participatie
Titel: CO2-Prestatieladder Participatieplan Rapport: CO2-2014/R-05; rev. 0; d.d. 07-04-2015 Auteur: J.A.C. van Dijk Verificateur: A.L.J. Timmermans Vervolgblad : 1 van 4 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2
Nadere informatieJAARVERSLAG Stichting BIZ Schiebroek Maart Jaarverslag 2013 Stichting BIZ Schiebroek
JAARVERSLAG 2013 Stichting BIZ Schiebroek Maart 2013 Inleiding Het op BT Schiebroek vindt plaats onder toezicht van de Stichting BIZ Schiebroek. Het bedrijventerrein Schiebroek is een zogenoemde Bedrijven
Nadere informatieMEI Westerkwartier 4 april 2011
Duurzame Energie veranderingen in de markt van Photo Voltaische systemen (PV) MEI Westerkwartier 4 april 2011 Frans Debets Duurzame energie 4 redenen om het te ontwikkelen 1. Klimaatbeleid, CO2 reductie
Nadere informatieSportief verduurzamen
Sportief verduurzamen Stelling Er zijn wel argumenten om niet te verduurzamen Deelnemers workshop Michel de Boer (GSF): Green Liz en de GSF Peter Smit (Green Liz): toelichting concept Guido Beijer (BAM):
Nadere informatieLokale aanpak energiebesparing. Particuliere woningen
Lokale aanpak energiebesparing Particuliere woningen Gertjan Brand Gernand Plaggenmars verbinder, organisator en adviseur combineert theorie en praktijk: strategie, beleid, uitvoering resultaat praktische
Nadere informatieVan klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner
Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner De eerste transitie naar aardgas Klimaattop dec 2018 en rapport IPCC oktober 2018 Zuid Korea Intergovernmental
Nadere informatieSchriftelijke vragen van de CDA-fractie aan het college van B&W. Datum: 16 juni 2015. Geacht college,
Schriftelijke vragen van de CDA-fractie aan het college van B&W Datum: 16 juni 2015 Betreft: duurzaamheidslening Geacht college, Op 30 oktober 2014 is tijdens de programmabegroting 2015 een motie van het
Nadere informatieFinanciering van herontwikkeling van bedrijfsmatig vastgoed. Presentatie N.V. Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (NV OMU) Cees Busscher
Financiering van herontwikkeling van bedrijfsmatig vastgoed Presentatie N.V. Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (NV OMU) Cees Busscher Datum: 2 juni 2015 1. Inleiding 2. De markt 3. Doelstelling OMU 4.
Nadere informatieDoelstelling en doelgroep
klimaat op maat Klimaat op maat Het klimaat verandert en de olievoorraden raken langzaamaan op. Dat laatste betekent concreet dat de energieprijzen naar verwachting flink stijgen in de komende decennia.
Nadere informatieNederland doet geen. investeringsfonds. Deze week: Rienks, Diane. Kunt u de nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk deze online. Nederland doet geen
Rienks, Diane Van: Europese Ster Verzonden: maandag 20 april 2015 15:27 Aan: Statengriffie provinsje Fryslân Onderwerp: Nederland doet geen toezeggingen voor Europees investeringsfonds
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieUw brief Datum Ons kenmerk *BRD 2016 777* Onderwerp Informatie Bijlagen Ondersteuning subsidie-aanvraag voor zonnepanelen op uw bedrijfspand
www.breda.nl gemeentebreda@breda.nl Twitter@breda Telefoon 14 076 Postadres Postbus 90156, 4800 RH Breda Aan eigenaren/directeuren van vastgoed/ bedrijventerreinen in Breda Bezoekadres Stadskantoor Claudius
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN GERAARDSBERGEN 31/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieFinanciering Duurzaamheid en Monumenten. Maarten Maresch (IBPM)
Financiering Duurzaamheid en Monumenten Maarten Maresch (IBPM) Opbouw presentatie Europese subsidiemogelijkheden energie Nederlandse subsidie mogelijkheden energie Fiscale ondersteuning Financieringsondersteuning
Nadere informatieB-130 Green Deal Nijmegen
B-130 Green Deal Nijmegen Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer M.J.M. Verhagen, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mevrouw J.W.E. Spies,
Nadere informatieProgramma Welkom / inleiding Rondje Reflectie / pauze Pitches Integratie en afsluiting 21.
Programma 19.30 Welkom / inleiding 19.45 Rondje 2040 20.10 Reflectie / pauze 20.20 Pitches 21.30 Integratie en afsluiting 21.50 Borrel 1 2 3 Pitches Energieakkoord 2.0 4 Eric Jan Tuininga Nagekomen pitch
Nadere informatieMasterclass Energie op bedrijventerreinen. Provincie Zuid Holland
Masterclass Energie op bedrijventerreinen Provincie Zuid Holland 2 Consortium 3 STEM regeling De STEM (Samenwerken Topsector Energie en Maatschappij) regeling is een subsidie van de topsector Energie.
Nadere informatieROMS interieur & display makers
Gespreksverslag januari 2013 Duurzaamheid ROMS interieur & display makers Waarderveldseweg 97 Dhr. O. Meijer 023-5347284 oscar@roms.nl Rinco Bakker 06 532 95 684 energiecoach@parkmanagement.nl Aanleiding:
Nadere informatieRENT-A-ROOF : verhuur je dak en geniet van goedkope groene stroom
RENT-A-ROOF : verhuur je dak en geniet van goedkope groene stroom Veel mensen schrikken terug voor investeringen in zonneboilers, fotovoltaïsche zonnepanelen, kleine windturbines, maar bijv. ook warmtepompen.
Nadere informatieLijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013
Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten
Nadere informatie4 oktober Utrecht
4 oktober 2017 Utrecht 1 Waarom een RES? 1. Verantwoordelijkheid energietransitie wordt voor een belangrijk deel bij gemeenten gelegd. Maar ze hebben beperkte grip. 2. Praten over energietransitie betekent
Nadere informatieGEEN EIGEN DAK, WEL EIGEN ZONNEPANELEN? KOOP NU PANELEN OP ZONSTATION 1. EEN COLLECTIEF ZONNEDAK OP METROSTATION REIGERSBOS
ZONSTATION GEEN EIGEN DAK, WEL EIGEN ZONNEPANELEN? KOOP NU PANELEN OP ZONSTATION 1. EEN COLLECTIEF ZONNEDAK OP METROSTATION REIGERSBOS Amsterdam staat aan de vooravond van een energietransitie. Van vieze
Nadere informatieZonne-energie voor ondernemers
Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling
Nadere informatieLijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?
Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt
Nadere informatieGijs de Man 12 oktober 2010
Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:
Nadere informatieBio energiecentrales Eindhoven
Bio energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Projectmanager Gemeente Eindhoven Maart 2009 Inhoudsopgave 1. Duurzame energie op lokaal niveau 2 Activiteiten op lokaal niveau 3. Bio energiecentrales in
Nadere informatieWATER- SCHAPPEN & ENERGIE
WATER- SCHAPPEN & ENERGIE Resultaten Klimaatmonitor Waterschappen 2014 Waterschappen willen een bijdrage leveren aan een duurzame economie en samenleving. Hiervoor hebben zij zichzelf hoge ambities gesteld
Nadere informatieParticipatiemodellen duurzame energievoorziening. Josefien van de Ven 30 maart 2012
Participatiemodellen duurzame energievoorziening Josefien van de Ven 30 maart 2012 Opbouw Uitgangspunten duurzame energievoorziening Integrale aanpak Centrale organisatie Betrokkenheid stakeholders Nieuwe
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN MAARKEDAL 18/01/2018 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieInvestering grootste drempel om energie te besparen
Digitale nieuwsbrief juni 2013 MKB Green Deals in trek bij ondernemers De MKB Green Deals blijken een succes. Er doen 625 mkb-bedrijven mee aan het project, samen goed voor een besparingspotentieel vergelijkbaar
Nadere informaties-gravenhage 27 November 2012 Activiteit: OPRICHTEN BUURTENERGIEBEDRIJF IN DE STATIONSBUURT Aanvraag subsidieverlening Planontwikkeling 1
Subsidieaanvraag : oprichten buurtenergiebedrijf in de schilderswijk 1 s-gravenhage 27 November 2012 Activiteit: OPRICHTEN BUURTENERGIEBEDRIJF IN DE STATIONSBUURT Aanvraag subsidieverlening Planontwikkeling
Nadere informatieEnergie-uitdagingen op Bedrijventerreinen
Energie-uitdagingen op Bedrijventerreinen Bert Strijker Eric Gerritsen Dag van EZ 1 november 2017 Opdracht ministerie van EZ Intensiveringsprogramma 2017-2020 - Energiebesparing MKB - Wind op Land - Versnellingstafels
Nadere informatieZon, wind, water... Ontdek je eigen energie
Zon, wind, water... Ontdek je eigen energie Groen Duurzame energie komt voort uit schone en onuitputtelijke bronnen zoals de bodem, zon, wind of water. U kunt deze op kleine schaal zelf opwekken. De energie
Nadere informatieB-135 Green Deal duurzame mobiliteit provincie Utrecht
B-135 Green Deal duurzame mobiliteit provincie Utrecht Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen en de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu,
Nadere informatieBio-energiecentrales Eindhoven
Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales
Nadere informatieAlmere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015
Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Natuur en Milieufederatie Flevoland heeft ook dit jaar weer een verkenning gedaan naar het klimaatneutrale gehalte van de
Nadere informatieNotitie energiebesparing en duurzame energie
Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015
Nadere informatieEnergiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt
Energiebeleid lokaal bestuur Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt Energiebeleid stad Hasselt Hasselt 20/20/20 stadsdiensten Hasseltse gemeenschap 20% reductie HEB Duurzaamheidsdienst
Nadere informatieEnergie van ons allemaal
VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht
Nadere informatie01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN
01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK PRESENTATIE Zon op Bedrijfsdaken 04 / VOORWAARDEN 05 / VERVOLGSTAPPEN 06 / VRAGEN AANLEIDING Ambitie Capelle aan den IJssel Energieneutraal
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN LIERDE 06/12/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatieCPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid"
CPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid" Inleiding! Wat zijn de plannen van de politieke partijen op gebied van duurzaamheid en wat betekent het voor de bouw?" Dit document zet de verschillende
Nadere informatieWelkom. Stefan Korthout. Stichting Waalwijk CO2 Vrij 29/11/2016
Welkom Stefan Korthout Opening Aad van Lopik Voorzitter Stichting Waalwijk CO2 vrij Doelstellingen Voorloper Bewustwording Samenwerking Kennis bundelen Klimaatdoelstellingen van de gemeente Waalwijk Jan
Nadere informatieTussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012
Tussenevaluatie Zutphen energieneutraal anno 2012 Forum 23 april 2012 Sabine van Galen-Avegaart Agenda 1. De opgave Zutphen energieneutraal 2. Resultaat van ons beleid in cijfers 3. Wat hebben we in 2010-2011
Nadere informatieEnorme hallen moeten natuurlijk ook verwarmd of gekoeld worden. Een dergelijke machine zou je wellicht in een boot verwachten
Dank dat ik op de eindejaarsbijeenkomst van het Orange Sports Forum mag spreken. Een unieke bijeenkomst waar de sportwereld en het bedrijfsleven samenkomt. Vorige week maandag is bij het IOC-congres in
Nadere informatieProvinciaal blad 2010, 79
ISSN 0920-105X Provinciaal blad 2010, 79 Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 26 oktober 2010, nr. 2010INT264154 houdende nadere regels op grond van de Algemene subsidieverordening provincie
Nadere informatieGratis OVL-verlichting
Gratis OVL-verlichting Contact: info@volgroen.nl / 085-3032817 Wie is Volgroen? Volgroen is de specialist in financiering van kleinschalige schone energie-projecten Opgericht door Emiel van Sambeek en
Nadere informatieVan asbestsanering tot zonnedak: een totaaloplossing zonder poespas
Van asbestsanering tot zonnedak: een totaaloplossing zonder poespas Haal rendement uit uw nieuwe dakbedekking: kies voor de zon! Duurzaam ondernemen is van deze tijd. Groene energie is van deze tijd. Asbest
Nadere informatieDe financiering van geothermie in de glastuinbouw
De financiering van geothermie in de glastuinbouw Rabobank en Geothermie Anneke Postma Sectormanager Tuinbouw, Rabobank Nederland Inhoud presentatie Deel 1: Deel 2: Deel 3: Deel 4: Deel 5: Deel 6: Rabobank
Nadere informatieAchtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort
Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort Doel van dit document is het bieden van achtergrond informatie over het principe van Eemstroom -Energiecoöperatie Amersfoort. Eemstroom One
Nadere informatieOverijssel maakt werk van nieuwe energie!
Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire
Nadere informatieRaadsvoorstel Agendanr. :
Raadsvoorstel Agendanr. : Onderwerp: Revolving fund sportverenigingen - Evaluatie en Vervolg Reg.nr. : 3803259 B&W verg. : 20 mei 2014 Commissie : Cie_verg. : Raadsverg. : 24 juni 2014 1) Status Op grond
Nadere informatieHet Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014
Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 De Vlaamse Overheid als verbruiker De Vlaamse Overheid verbruikt circa 300 miljoen euro energie
Nadere informatieVerder na 7 jaar Frisse Scholen
Verder na 7 jaar Frisse Scholen 1. Wat heeft volgens u tot nu toe het meest bijgedragen? (max 3 antwoorden) Percent Count het op de agenda zetten van Frisse Scholen 71,1% 27 het onderzoek naar leerprestaties
Nadere informatieDenktank vernieuwing energiemarkt. Frans Rooijers
Denktank vernieuwing energiemarkt Frans Rooijers Agenda Kennismaking Stand van zaken Problemen Oplossingen Werkwijze Afspraken 2 Deelnemers? Stichting Natuur & Milieu - ECF Ministerie EZ E.On APX TenneT
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieWELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN BRAKEL
WELKOM AAN DE KLIMAATTAFEL VAN BRAKEL 29/11/2017 PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator 3 PARTNERS & 13 STEDEN EN GEMEENTEN ONDERTEKENING 27 januari 2017 BURGEMEESTERSCONVENANT
Nadere informatie