DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE CRANENDONCK IN 2012

Transcriptie

1 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE CRANENDONCK IN 2012 Definitief Utrecht, maart 2013 H Pagina 1 van 26

2 Pagina 2 van 26

3 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 1 VVE in de gemeente Cranendonck Overzicht van de voor- en vroegscholen Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Het gemeentelijk beleid 9 2 De oordelen over de voor- en vroegscholen Het bereik Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen 13 3 Conclusies 19 Bijlage 1: De antwoorden op de digitale vragenlijst door de gemeente en de bijbehorende oordelen 21 Bijlage 2: De oordelen op basis van de antwoorden op de digitale vragenlijst door voor- en vroegscholen 25 Pagina 3 van 26

4 Pagina 4 van 26

5 Voorwoord In de Memorie van Toelichting bij de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE-wet) wordt een zogenaamde bestandsopname voor- en vroegschoolse educatie (VVE) aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in in de middelgrote steden. Nu is doorgestart met de overige gemeenten die onderwijsachterstandmiddelen krijgen van het Rijk. In 2010 is de OKE-wet aangenomen en wordt vanuit dat kader na de bestandsopname in deze gemeente het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE signaalgestuurd vorm gegeven. Dat houdt in dat in principe periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop VVE-toezicht zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De hoofdinspecteur primair onderwijs, dr. A. Jonk Pagina 5 van 26

6 Pagina 6 van 26

7 Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Cranendonck. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt allereerst de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de WOT) van de gemeente over haar VVE-beleid: zie hoofdstuk 1 en bijlage 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie geverifieerd. Vervolgens worden in hoofdstuk 2 de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties gepresenteerd. Dat gebeurt in de vorm van overzichtstabellen met daarin: de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties; of de zelfbeoordelingen afwijken van de inspectieoordelen. Na iedere overzichtstabel wordt een toelichting gegeven door de inspectie. Iedere bezochte locatie heeft een inspectierapport met de bevindingen ontvangen. Hoofdstuk 3, tenslotte, bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. In bijlage 1 staan de antwoorden van de zelfevaluatie van de gemeente. In bijlage 2 staat een overzicht van de antwoorden van de zelfevaluaties van de locaties weergegeven. Dit rapport gaat dus over de volgende onderwerpen: 1. De zelfrapportage van de gemeente over haar VVE-beleid en de verificatie daarvan door de inspectie. 2. De oordelen van de onderwijsinspectie over de voor- en de vroegscholen en de mate van overeenkomst met de oordelen uit de zelfevaluaties. 3. De conclusies van de onderwijsinspectie. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 7 van 26

8 Pagina 8 van 26

9 1 VVE in de gemeente Cranendonck De gemeente Cranendonck heeft aan de hand van een digitale vragenlijst van de inspectie haar eigen VVE-beleid beoordeeld tegen de achtergrond van de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: - Het overzicht met de voor- en de vroegscholen. - De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd. - De zelfbeoordeling van VVE-context en condities. 1.1 Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Cranendonck In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). Gemeenten bekostigen sinds 2006 niet langer de vroegscholen, waardoor ze nu niet altijd een goed beeld hebben van de vroegscholen. Daarom heeft de inspectie van het onderwijs, in samenspraak met de gemeente en de schoolbesturen (en met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2011 met het percentage gewichtenkinderen van 4 en 5 jaar) dat overzicht nader ingevuld (zie tabel 1.1). Tabel 1.1 Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Cranendonck VVE- Peuterspeelzaal VVE-kinderdagverblijf VVEbasisschool De Brassertjes - St. Joan De Ukkeclub - OBS Cranendonck De Stapsteen Hummelhonk - De Boogurt De Kruimelhoek* - De wereldwijzer* Samenwerkende voor- en vroegscholen staan naast elkaar. Deze voor- en vroegscholen hebben een digitale vragenlijst gehad. * Bezochte (voor)scholen 1.2 Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd - Beleidsplan peuterspeelzaalwerk Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Bijlage 1 bij dit rapport bevat de zelfevaluatie van de gemeente: vragen, antwoorden en beoordelingen van het gemeentelijke beleid, op de twee domeinen VVE-beleidscontext en VVE-condities. In onderstaande tabel wordt per beleidsindicator weergegeven op welke punten de inspectie het gemeentelijk beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien zonder ( 2 ) en met ( 1 ) afspraken, en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen wordt gezien ( 4 ). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van de zelfevaluatie en haar eigen verificatie door middel van documentenanalyse, gesprekken met betrokkenen en informatie van de locaties. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van de zelfevaluatie van de gemeente, wordt dit vermeld en onderbouwd. Pagina 9 van 26

10 Tabel 1.2 Overzicht van de oordelen over het gemeentelijk VVE-beleid VVE-Beleidscontext Oordeel 1a Gemeentelijk beleid 1a1 Definitie doelgroepkind 2 1a2 Het bereik (peuters) 3 1a3 Toeleiding 2 1a4 Ouders 2 1a5 Integraal VVE-programma 2 1a6 Externe zorg 2 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 2 1a8 Doorgaande lijn 2 1a9 Gemeentelijke VVE-resultaatafspraken 1 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 3 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau 2 VVE-Condities 2a GGD-rapport 3 2b Gemeentelijk subsidiekader 3 De gemeente Cranendonck is een kleine gemeente met zo n twintigduizend inwoners. Mede vanwege de aanwezigheid van een asielzoekerscentrum ontvangt de gemeente extra middelen op basis van de gewichtenregeling voor de voorschoolse periode. Het asielzoekerscentrum is recent gesloten, waardoor het aantal te bereiken achterstandkinderen waarschijnlijk lager zal uitvallen dan het aantal waarop de rijksbijdrage is gebaseerd. In de gemeente Cranendonck zijn onlangs de peuterspeelzalen (ook bestuurlijk) geprofessionaliseerd. Dit om ondermeer de kwaliteit van het peuterspeelzaalwerk in het algemeen en VVE in het bijzonder te kunnen verhogen, binnen de kaders van de wet OKE en het VVE-beleid. De harmonisatie met kinderopvang zal op een later moment aan de orde worden gesteld. Vooralsnog is in Cranendonck sprake van een inhaalslag en daarmee van een ontwikkelperiode. Het beleidsplan peuterspeelzaalwerk beschrijft de wettelijke kaders, de doelgroepdefinitie, de signalering en de subsidievoorwaarden. Deze aspecten worden hieronder nader toegelicht. Op de aspecten waar nog geen gemeentelijk beleid is ontwikkeld, wordt beknopt weergegeven wat wordt verwacht. Geheel of grotendeels van voldoende ( 3 ) kwaliteit Het bereik (1a2) wordt bepaald door te kijken of er voldoende VVE-kindplaatsen zijn en of deze worden bezet door een doelgroepkind. In het Beleidsplan peuterspeelzaalwerk staat beschreven dat de landelijke doelgroepbepaling (op basis van schoolgewichten) en de daaraan gekoppelde vuistregel wordt gehanteerd voor wat betreft de verantwoording over de besteding van de rijksbijdrage. De vuistregel om het aantal doelgroeppeuters vast te stellen waarvoor voldoende aanbod moet zijn gerealiseerd is: het aantal doelgroeppeuters is driekwart van het aantal kleuters van een gemeente met een leerlinggewicht. Volgens de gemeente waren er op 1 oktober doelgroepkleuters. De gehanteerde vuistregel geeft dan aan dat er voor 35 peuters een VVE-aanbod moet worden gerealiseerd. De gemeente heeft deze vuistregel anders geïnterpreteerd en gaat er vanuit dat de verantwoording voor de besteding van de rijksbijdrage moet gebeuren voor 47 doelgroeppeuters. Volgens de gemeente hebben alle 42 gesignaleerde doelgroeppeuters VVE gehad. Volgens de gemeente is er sprake van VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau (1b) wat betreft de aansturing en uitvoering van VVE. De coördinatie van de aansturing gebeurt in overleg met de besturen van de basisscholen en de peuterspeelzalen. Dit Pagina 10 van 26

11 is echter niet ingevuld in bijvoorbeeld LEA-verband. De VVE-coördinator richt zich met name op de coördinatie van de uitvoering van VVE. Hiervoor wordt tweemaandelijks de uitvoering van en ontwikkelingen binnen VVE op de peuterspeelzalen besproken. Op grond van de OKE-wet (art. 2.19, lid 1 van de Wet kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen) dient de gemeente Cranendonck GGD-toezicht uit te laten oefenen op de basiskwaliteit voorschoolse educatie van de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Voor de aangewezen VVE-peuterspeelzalen zijn recente (niet ouder dan twee jaar) GGD-rapport (2a) beschikbaar, waarin de kwaliteit van de voorschoolse educatie is beoordeeld. De gemeente beschikt over een gemeentelijke subsidiekader (2b). Deze is opgenomen in het Beleidsplan peuterspeelzaalwerk en benoemt de kwaliteitsregels van de wet OKE. Verbeterpunten zonder afspraak ( 2 ) De gemeente geeft aan dat er sprake is van een doelgroepdefinitie (1a1) voor peuters. De inspectie oordeelt anders. Zoals genoemd staat in het beleidsplan beschreven dat de landelijke doelgroepbepaling (op basis van schoolgewichten) wordt gehanteerd voor wat betreft de verantwoording over de besteding van de rijksbijdrage. Gemeenten hebben echter nadrukkelijk de ruimte om hun definitie van doelgroepkind nader in te vullen door aanvullende criteria te benoemen. In het beleidsplan wordt beschreven dat het consultatiebureau, de voorschoolse voorzieningen, basisscholen en Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) kunnen signaleren dat er sprake is van een doelgroepkind volgens de definitie van het ministerie of omdat er sprake is van mogelijke achterstandsproblemen. Het is echter nog onduidelijk welke criteria, naast het toekomstige schoolgewicht, worden gehanteerd. De gemeente dient helder te verantwoorden welke definitie en aanvullende criteria ze hanteert. Er is nog geen gemeentelijk beleid geformuleerd over de invulling van de toeleiding (1a3 - art. 167 WPO, lid 1a, 2). Bij de toeleiding wordt gewaardeerd óf die op gemeentelijk niveau geregeld is en of daar een verantwoording bij wordt gegeven, met name hoe wordt geprobeerd het non-bereik aan te pakken. De gemeente acht het van belang dat niet alleen doelgroepkinderen een voorschool bezoeken maar dat dat voor elke peuter zou moeten gelden. Het algemene deelnamepercentage is met 44% relatief laag. Een goede toeleiding is dan ook voor de gemeente van groot belang. Er is nog geen gemeentelijk ouderbeleid (1a4 - art. 15i WOT, lid 1b) geformuleerd. Het ouderbeleid op gemeentelijk niveau zou zich onder meer moeten richten op de wijze waarop ouders geïnformeerd worden, op welke manier zij hun kind kunnen aanmelden voor een voor- of vroegschool, hoe de intakeprocedure is en op welke manier men wenst dat ouders participeren in de voor- of vroegschool van hun kind. In de gemeente Cranendonck zijn afspraken gemaakt over het gebruik van het integraal VVE-programma (1a5) Startblokken en basisontwikkeling. Hiermee voldoet de gemeente aan het eerste onderdeel van dit aspect. Verbeterpunt is wel het feit dat er geen gemeentelijk beleid is over het te hanteren kind- of volgsysteem in de voor- en vroegschool. Er is nog geen gemeentelijk beleid geformuleerd over de externe zorg (1a6 - art. 15i WOT, lid 1d) voor peuters die meer nodig hebben dan VVE. De gemeente dient een overzicht te hebben van zorginstanties waar een beroep op kan worden gedaan door voor- en vroegscholen. Hierbij moet duidelijk zijn welke Pagina 11 van 26

12 zorg geboden kan worden en welke afspraken er gemaakt zijn over contactgegevens en werkwijze. Er is nog geen gemeentelijk beleid geformuleerd over de invulling van de interne kwaliteitszorg (1a7 - art. 15i WOT, lid 1e) van de voor- en vroegscholen. Op gemeentelijk niveau dient aangegeven te zijn wat belangrijk is met betrekking tot de kwaliteit van VVE, en hoe deze kwaliteit gemeten én geborgd wordt. Er is nog geen gemeentelijk beleid geformuleerd over de doorgaande lijn (1a8 - art. 167 WPO, lid 1a, 3; art. 15i WOT, lid 1f). Voor het garanderen van een doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool in een gemeente is het belangrijk dat hier op gemeentelijk niveau coördinatie is. Op deze manier kan een koppeling gemaakt worden tussen processen en de organisatie in de voorscholen met processen en de organisatie in de vroegscholen. Hierbij valt te denken aan beleid omtrent de VVE-coördinatie tussen voor- en vroegschool, de doorstroom naar een vroegschool, de warme overdracht, de afstemming van het aanbod, het pedagogisch en educatief handleen en de zorg en begeleiding. De gemeente geeft aan dat er sprake is van een systematische evaluatie en verbetering van VVE (1c) op gemeentelijk niveau. De inspectie oordeelt anders. De intentie bestaat om het bestaande beleidsplan tussentijds te evalueren en bij te stellen. Op dit moment is er echter nog geen sprake van een jaarlijkse evaluatie van de doelgroepbepaling, het bereik en de toeleiding, de doorgaande lijn, de warme overdracht of de resultaten. Verbeterpunten met afspraak ( 1 ) Op gemeentelijk niveau is niet bepaald wat de resultaten van VVE (1a9) moeten zijn, noch hoe deze resultaten gemeten worden. Op gemeentelijk niveau dienen afspraken gemaakt te worden over de resultaten van vve. De Memorie van Toelichting bij de OKE-wet geeft voorbeelden, zonder uitputtend te zijn: - het aantal kinderen dat een niveau stijgt; - het aantal kinderen dat bijvoorbeeld minimaal op niveau C zit; of - afspraken over de minimale woordenschat aan het einde van groep 2.. Afspraak: De inspectie heeft met de gemeente afgesproken dat, in samenspraak met de betrokken partners, resultaatafspraken zijn vastgelegd vóór 1 augustus Pagina 12 van 26

13 2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 1.1 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van VVE. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het VVE-waarderingskader, met dien verstande dat sociaal-wenselijke antwoorden vermeden zijn door ófwel de formulering van de vragen, ófwel bepaalde indicatoren (zoals de beoordeling van het pedagogisch klimaat en het educatief handelen) niet op te nemen in de vragenlijst. Elke voor- en vroegschool heeft de eigen zelfrapportage terug gekregen. Paragraaf 2.1 bevat informatie over het gerealiseerde bereik. In paragraaf 2.2 zijn de bevindingen weergegeven op de domeinen condities, ouders, proceskwaliteit, ontwikkeling, begeleiding en zorg, kwaliteitszorg, doorgaande lijn en resultaten. 2.1 Het bereik Volgens opgave van de voorscholen volgen in totaal 9 doelgroeppeuters VVE op de peuterspeelzalen. Op de vroegscholen betreft dat 5 doelgroepkleuters die een VVEaanbod krijgen. Daarnaast zitten er 5 doelgroepkleuters op een school die aangeeft niet tot de doelgroep te behoren. Tabel 2.1 Het aantal (doelgroep)peuters op de voor- en vroegschool aantal kinderen waarvan doelgroep (%) VVE-peuterspeelzaal De Brassertjes 69 0 (0%) De Ukkeclub 16 0 (0%) Hummelhonk 41 3 (7%) De Kruimelhoek 72 6 (8%) Totaal (5%) VVE-basisschool St. Joan 31 0 (0%) OBS Cranendonck 39 2 (5%) De Stapsteen 75 3 (4%) De Boogurt (8%) De Wereldwijzer - - Totaal (5%) 1 Locatie heeft aangegeven niet tot de doelgroep te behoren en de vragenlijst niet verder ingevuld. 2.2 Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen Alle peuterspeelzalen en basisscholen met doelgroepkinderen in de gemeente Cranendonck hebben een digitale vragenlijst ontvangen. Deze is ingevuld en geretourneerd door alle locaties. Eén van de basisscholen heeft aangegeven niet tot de doelgroep te behoren. In de vragenlijst heeft iedere locatie aangegeven hoe ze zichzelf beoordeelt op het gebied van VVE. In bijlage 2 staan de resultaten van de zelfevaluaties van alle bevraagde locaties. De inspectie heeft ter verificatie van de zelfevaluaties één VVE-koppel (peuterspeelzaal en basisschool) met doelgroepkinderen bezocht. Het onderzoek bestond uit lesobservaties, gesprekken en documentenanalyse. In onderstaande tabellen staan de oordelen van de inspectie op de locaties die bezocht zijn. Een gedetailleerde toelichting op deze oordelen is na te lezen in de locatierapporten. De oordelen die in deze bezoeken door de inspectie gegeven zijn en de toelichting daarop, kunnen als spiegel dienen voor de overige VVE-locaties binnen de gemeente. Pagina 13 van 26

14 In de tabellen wordt in de laatste kolom aangegeven of de inspectieoordelen overeenkomen (=), positiever zijn (+) of negatiever zijn (-) dan de antwoorden op de vragenlijsten die aan de voor- en vroegscholen gestuurd zijn. Onder ieder tabel wordt het algemene beeld per aspect benoemd en wordt toegelicht op welke punten volgens de inspectie en/of de VVE-locaties in de gemeente Cranendonck nog verbeterpunten liggen. Condities Tabel 2.2 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect condities A Condities V 1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar 1 1 = 2 De groepsgrootte voldoet aan de wettelijke maximumeisen 1 = 3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") 1 1 = 4 Voldoende VVE-tijd 1 1 = 5 Kwaliteit beroeps-/leerkrachten Toereikend gekwalificeerd (opleiding) 1 1 = Spreken voldoende Nederlands 1 2 = Toereikend VVE-geschoold Jaarlijks geactualiseerd VVE-scholingsplan 1 1 = 1 Alleen voor de voorscholen. Uit de locatiebezoeken blijkt dat het aspect condities voor de voorschool op bijna alle onderdelen van een voldoende niveau is; voor de vroegschool zijn twee verbeterpunten vastgesteld. Dit beeld komt grotendeels overeen met het beeld uit alle zelfevaluaties. De inspectie benoemt drie verbeterpunten die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties. Op de onderzochte voorschool is geen recent (niet ouder dan twee jaar) GGD rapport (A1) beschikbaar. Tevens is de basiskwaliteit van de voorschoolse educatie nog niet beoordeeld. De GGD heeft in 2012 een regulier onderzoek voor alle peuterspeelzalen gepland, maar dat is nog niet uitgevoerd. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van de gemeente er op toe te zien dat deze inspecties nog wel in 2012 gebeuren. Op de onderzochte vroegschool is geen dubbele bezetting (A3) in de groep. De vroegschool geeft aan onvoldoende formatieve ruimte te hebben om de groepen kleuters voor tenminste tien uur per week te splitsen in kleinere instructiegroepen. Niet alle leerkrachten en onderwijsassistenten van de vroegschool zijn toereikend VVE-geschoold (A5.3) voor het gebruikte VVE-programma. Ouders Tabel 2.3 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect ouders B Ouders V 1 Gericht ouderbeleid 2 = 2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd 1 1 = 3 Intake 2-4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen 2 = 5 Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool 2 = 6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind 2 - Uit de locatiebezoeken blijkt dat binnen het aspect ouders er nog veel verbeterpunten zijn. Voor een aantal onderdelen is negatief afgeweken van het eigen oordeel van de voor- en/of vroegschool. Het beeld dat uit de zelfevaluaties naar voren komt laat op een aantal punten een te positief beeld zien. Pagina 14 van 26

15 Op onderstaande onderdelen liggen volgens de inspectie nog verbeterpunten die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties. Er is nog geen ouderbeleid (B1) geformuleerd waarin, op basis van een analyse van de ouderpopulatie, de wensen en mogelijkheden van de ouders en de eigen doelstellingen ten aanzien van de rol van ouders in de voor- en vroegschoolse educatie staan. Ouders worden vooraf niet adequaat geïnformeerd (B2) over de specifieke VVEdoelen en activiteiten. Tevens is intake (B3), door het ontbreken van relevante informatie over onder andere ontwikkelings- en kindkenmerken, nog te beperkt. Ouders worden nog niet gestimuleerd om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten (B4) te doen met hun kinderen. Ook kan er extra worden geïnvesteerd in participatie in VVE-activiteiten in de school (B5). Kwaliteit van de uitvoering van VVE Tabel 2.4 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect kwaliteit van de uitvoering van VVE C1 Het aangeboden programma V 1 Een integraal VVE-programma 2 = 2 Werken met een doelgerichte planning 1 1 = 3 Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd 2 = C2 Het pedagogisch klimaat V 1 Het pedagogisch handelen van de leidsters/leerkrachten is respectvol 2 2 De leidsters/leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen De leidsters/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de 2 kinderen 4 De leidsters/leerkrachten tonen respect voor de autonomie van het kind 2 5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend C3 Het educatief klimaat V 1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed op elkaar afgestemd Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd 2 3 De leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen 2 4 De leidsters stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken De leidsters/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen 2 6 Het gedrag van de leidsters/leerkrachten met de kinderen is responsief De leidsters/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van het individuele kind 2 1 Niet van toepassing voor de vroegschool Uit de locatiebezoeken blijkt dat er wordt gewerkt met een integraal VVEprogramma. Als het gaat om het werken met een planning en de differentiatie zijn er een aantal verbeterpunten. Dit komt overeen met het beeld uit de zelfevaluaties van de voorscholen. Pagina 15 van 26

16 Op onderstaande onderdelen liggen volgens de inspectie nog verbeterpunten die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties. In de vroegschool is nog onvoldoende sprake van een doelgerichte jaarplanning (C1.2), die beschrijft welke thema s wanneer in het jaar aan bod komen en een relatie legt tussen de te realiseren doelen en de uit te voeren activiteiten en die is gericht op de taalontwikkeling (C1.3). Tevens is er op de voor- en vroegschool nog geen sprake van een planmatige differentiatie naar ontwikkelingsniveau en leeftijd (C1.4), noch wordt tijdens de activiteiten afgestemd op verschillen in de ontwikkeling (C3.7). Uit de locatiebezoeken blijkt dat het pedagogisch en educatief handelen op onderdelen ook nog aandacht vraagt. Van de andere locaties zijn geen gegevens bekend over de kwaliteit van het pedagogisch en educatief handelen. Ontwikkeling, zorg en begeleiding Tabel 2.5 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect ontwikkeling, begeleiding en zorg D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg: binnen de groep V 1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen 2 = 2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind 2 = 3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 2-4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling 2 D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg: in de bredere zorgketen V 1 De leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor-/vroegschool 2 = niet kan leveren en van de aard van die zorg 2 De leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg, wanneer de voor-/vroegschool de 2 = gewenste zorg niet kan leveren 3 De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden 2 = Uit de locatiebezoeken blijkt dat binnen dit aspect nog veel verbeterpunten liggen; op enkele onderdelen is dit aspect al verder ontwikkeld. Dit komt grotendeels ook overeen met het beeld uit de zelfevaluaties. Op onderstaande onderdelen liggen volgens de inspectie nog verbeterpunten die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties. De begeleiding kan nog planmatiger en doelgerichter (D1.2). Er is nog alleen een planning op hoofdlijnen voor de hele groep, subgroepen en individuele kinderen. Doordat er geen uitgewerkte planning is, is ook de evaluatie van de aangeboden zorg en begeleiding (D1.3) moeilijk. Tevens blijkt uit de planning niet dat er specifieke aandacht is voor de taalontwikkeling (D1.4) Er is nog onvoldoende zicht op welke kinderen zorg nodig hebben die de voor of vroegschool niet kan leveren (D2.1) en wat de aard van die zorg is. Pagina 16 van 26

17 Kwaliteitszorg Tabel 2.6 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect kwaliteitszorg E Kwaliteitszorg binnen de voor- c.q. vroegschool V 1 Er is VVE-coördinatie op de voor- resp. vroegschool 2 = 2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van haar VVE 2-3 De voor- resp. vroegschool evalueert de resultaten van VVE 1 1 = 4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan VVEverbetermaatregelen 2-5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie 2-6 VVE is onderdeel van de kwaliteit in de vroegschool 1 1 = 1 Alleen voor de vroegscholen. Uit de locatiebezoeken blijkt dat op het aspect kwaliteitzorg nog vraagt om ontwikkeling. Voor een aantal onderdelen is negatief afgeweken van het eigen oordeel van de vroegschool. Het beeld dat uit de zelfevaluaties naar voren komt laat waarschijnlijk op de enkele punten een te positief beeld zien. Op onderstaande onderdelen liggen volgens de inspectie nog verbeterpunten die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties. Een evaluatie van de kwaliteit van VVE (E2) vindt nog niet altijd plaats. Voor een goede evaluatie is het van belang dat de resultaten van VVE (E3) niet alleen op individueel niveau, maar ook op (sub)groepsniveau worden bekeken waarbij vooraf gestelde doelen worden vergeleken met behaalde resultaten. Doordat er weinig tot geen evaluaties met betrekking tot VVE beschikbaar zijn, is er ook geen sprake van een planmatige aanpak van VVE-verbeteractiviteiten (E4). Eveneens is er nog maar beperkt sprake van borging van de kwaliteit van VVE (E5). Het VVE-beleid is bij de vroegscholen nog geen onderdeel van de algemene kwaliteitszorg (E5) en wordt VVE niet apart vermeld in schoolgids en/of schoolplan. Doorgaande lijn Tabel 2.7 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect doorgaande lijn F Doorgaande lijn V 1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 2 = 2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool 1 1 = 3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht 2 = 4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 2 = 5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 2 = 6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 2 = 7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd 2 = 1 Alleen voor de vroegscholen. Uit de locatiebezoeken blijkt dat er nog geen sprake is van een doorgaande lijn tussen voor- en vroegschool. Dit komt grotendeels overeen met het beeld uit de zelfevaluaties. Pagina 17 van 26

18 Op onderstaande onderdelen liggen volgens de inspectie nog verbeterpunten die waarschijnlijk van toepassing zijn op alle VVE-locaties. Er is nog geen sprake van een VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegscholen (F1). Tevens is er geen expliciet beleid om kinderen door te laten stromen naar een vroegschool (F2). Het aanbod (F4), het pedagogisch en educatief handelen (F5) en de wijze waarop met ouders wordt om gegaan (F6) worden nog niet op elkaar wordt afgestemd. De afstemming van het zorgbeleid (F7), zodat sprake is van een aansluitende begeleiding en zorg, is nog een verbeterpunt. Resultaten Tabel 2.8 Overzicht van de oordelen van de bezochte locaties (n=2) en een vergelijking (V) met de zelfevaluatie van alle locaties (n=8) op het aspect resultaten G Resultaten V 1 De resultaten worden gemeten conform de afspraken 1 nvt 2 De resultaten zijn van voldoende niveau 1 nvt 3 Voldoende kinderen hebben geen verlengde kleuterperiode 1 1 = 1 Alleen voor de vroegscholen. Uit de locatiebezoeken blijkt dat de resultaten van VVE niet zijn te beoordelen, omdat de gemeente Cranendonck geen opbrengstdoelen (G1) in de zin van leer- of ontwikkelingsresultaten heeft vastgelegd en daarmee de effecten en bereikte resultaten bij VVE nog niet beschikbaar zijn. Pagina 18 van 26

19 3 Conclusies De inspectie heeft zowel op het niveau van de gemeente, als op het niveau van de afzonderlijke locaties, gekeken naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie in de gemeente Cranendonck. Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van documentenanalyse, gesprekken en locatiebezoeken heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. Waar mogelijk legt de inspectie een verband tussen de kwaliteit op locatieniveau en het gemeentelijk beleid. VVE op gemeenteniveau Samenvattend concludeert de inspectie dat het gemeentelijk beleid op veel van de onderzochte aspecten nog ontwikkeld moet worden. Met het Beleidsplan peuterspeelzaalwerk is een eerste stap gezet, maar een verdere invulling van het VVE-beleid moet nog plaatsvinden. De inspectie is positief over het VVE-beleid op het gebied van het bereik en de door de gemeente genoemde VVE-coördinatie. Op deze twee aspecten kunnen echter nog verdere stappen worden gezet. Er zijn meerdere te clusteren verbeterpunten. Een eerste cluster betreft de definiëring van de doelgroep waardoor er beter zicht komt op de kwaliteit van de signalering en een daaraan gerelateerd gerichter toeleidingsbeleid. Hierdoor kan het algemene bereik toenemen en komt er tevens zicht op redenen van non-bereik. Een tweede cluster betreft het ouderbeleid. Het informeren van de ouders gebeurt, volgens de gemeente, mondeling door de leidsters. Voor de overige in hoofdstuk 1.3 genoemde onderdelen van het ouderbeleid geldt dit nog niet. Een derde cluster betreft het ontbreken van beleid over het te hanteren kind- of volgsysteem, de doorgaande lijn en de externe zorg. De samenwerking en afspraken moeten nog verder worden vormgegeven, eventueel binnen de Lokale Educatieve Agenda. Hierbij is het van belang dat de doorgaande lijn meer is dan slechts het overdragen van kindgegevens. Een vierde cluster betreft de kwaliteitszorg en coördinatie van VVE. Er zijn nog geen gemeentelijke afspraken over de interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen. Ook de hiermee samenhangende systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau vraagt nog om ontwikkeling. Daarnaast is over één verbeterpunt een afspraak gemaakt. Dit betreft het formuleren van de te behalen resultaten van VVE. Over de (tussenen eind)resultaten van VVE zijn in de gemeente Cranendonck nog geen afspraken gemaakt. Nog afgezien van het feit dat dit een wettelijke vereiste is (art. 167 WPO), is het voor de beoordeling van de kwaliteit van VVE noodzakelijk om afspraken te maken over de te bereiken VVE-resultaten van de kinderen en om die te monitoren. Pas dan is het immers mogelijk om (ook) met VVE opbrengstgericht te gaan werken. VVE op locatieniveau De kwaliteit van het pedagogisch en educatief handelen is (deels) voldoende. De belangrijkste verbeterpunten voor zowel de voor- als de vroegschool zijn geconstateerd op ouderbetrokkenheid, planning van het aanbod, interne begeleiding en zorg, kwaliteitszorg en de doorgaande lijn. De verbeterpunten van de locaties komen in grote mate overeen met de verbeterpunten op gemeentelijk niveau. Daar waar gemeentelijk beleid ontbreekt, is ook sprake van verbeterpunten op locatieniveau. Pagina 19 van 26

20 Pagina 20 van 26

21 Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente Cranendonck HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID 1a1 Definitie doelgroepkind Antwoord Zelfevaluatie Hanteert uw gemeente een definitie van wat een Ja 3 doelgroeppeuter is? - Of de peuter (later) een zgn. leerlinggewicht (0,3 of 1,2) heeft - Of de peuter een taal- en/of een ontwikkelingsachterstand heeft (bijvoorbeeld volgens het consultatiebureau) - Of de peuter is ingeschreven op een voorschool (een Ja peuterspeelzaal of een kinderdagverblijf dat VVE-geld krijgt van de gemeente) - Of tijdens de wenperiode op de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf blijkt dat kind een taal- en/of ontwikkelingsachterstand heeft. Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroeppeuters is beschreven? Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroepkleuter is? Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) Weet u voor hoeveel peuters u VVE-plaatsen dient te creëren uit de onderwijsachterstandgelden van het rijk? Voor hoeveel peuters diende u VVE-plaatsen te creëren per 1 augustus 2011? Voor hoeveel peuters heeft u VVE-plaatsen gecreëerd per 1 augustus 2011? Ja 2 Weet u hoeveel doelgroeppeuters er in uw gemeente zijn per 1 Ja 3 augustus 2011, uitgaande van uw eigen doelgroepdefinitie (als u die heeft)? Hoeveel doelgroeppeuters zijn er in uw gemeente per 1 42 augustus 2011? Hoeveel van deze doelgroeppeuters hebben VVE gehad? 42 Heeft u een document waarin het bereik van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a3 Toeleiding Is er een dekkend bestand van waaruit de doelgroeppeuters kunnen worden geïdentificeerd? (zoals het Integraal Dossier JGZ [ID-JGZ]) Heeft uw gemeente zicht op de aard en de omvang van het nonbereik, d.w.z. welke ouders hun kinderen niet naar VVE laten gaan terwijl het wel doelgroeppeuters zijn? Heeft u een document waarin is beschreven hoe het toeleidingstraject van de doelgroeppeuters naar de voorschool eruit ziet? Kunt u hieronder kort beschrijven uit welke stappen dat traject bestaat?. Het traject moet nog worden vormgegeven en vervolgens worden vastgesteld. Pagina 21 van 26

22 1a4 Ouders Gericht ouderbeleid: Is er sprake van een analyse van de ouderpopulatie, waardoor duidelijk wordt waar het VVEouderbeleid zich op moet richten? Wordt in het ouderbeleid expliciet uitgewerkt dat zoveel mogelijk ouders worden bereikt? Worden de ouders vóórdat hun doelgroepkind naar de voorschool gaat adequaat geïnformeerd over het doel en de werkwijze van VVE en de voorschool? Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om ouders te informeren inhoudt? De peuterspeelzaal informeert de ouders over de mogelijkheden en voordelen van VVE. Is er sprake van een vastgestelde intakeprocedure van de doelgroepkinderen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren thuis VVEactiviteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren op de voor(- en vroeg)school VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te informeren over de ontwikkeling van het kind? Is er gemeentelijk beleid om rekening te houden met de thuistaal van de doelgroepkinderen? Ja 3 1a5 Integraal VVE-programma Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren VVE-programma in de voorschool? Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid inhoudt? Enkele jaren geleden is in overleg en samenspraak met peuterspeelzalen en basisonderwijs gekozen voor het VVEprogramma Startblokken, waarop voor het basisonderwijs het programma basisontwikkeling voortborduurt. Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren kind- of leerlingvolgsysteem in de voor- en/of vroegschool? Ja 3 1a6 Externe zorg Is er gemeentelijk beleid over de (externe) zorg voor peuters die meer nodig hebben dan VVE? 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen Zijn er gemeentelijke afspraken over de manier waarop de vooren vroegscholen hun interne kwaliteitszorg uitvoeren? Pagina 22 van 26

23 1a8 Doorgaande lijn Is er gemeentelijk beleid over de VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool? Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid inhoudt? De peuterspeelzalen worden zoveel als mogelijk gekoppeld (ook qua huisvesting) aan basisscholen, met als doel de samenwerking en daarmee impliciet ook de VVE-coördinatie tussen beide instellingen te bevorderen. Is er gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk kinderen door te laten stromen van de voorschool naar een vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de zgn. warme overdracht van de voorschool naar de vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het aanbod van de voor- en de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van pedagogischeducatief handelen van de voor- en de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het ouderbeleid van de voor- en vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van de interne begeleiding en de zorg van de voor- en de vroegschool op elkaar? Ja 3 1a9 Resultaten Zijn er gemeentelijke afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten met VVE? 1 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de voorscholen? Dus bovenop de wettelijke eisen. Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de vroegscholen? Bijvoorbeeld in LEA-verband. 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de aansturing van VVE? (Stuurgroep, LEA, e.d.) Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die VVE-aansturing op gemeentelijk niveau er uit ziet? In overleg met de schoolbesturen en peuterspeelzaalbesturen, maar niet expliciet in LEA-verband, wordt de VVE aangestuurd. Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de uitvoering van VVE? (bijv. in de werkgroep VVE, of zoiets) Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die coördinatie van de VVE-uitvoering er uit ziet? In overleg en overeenstemming met de schoolbesturen en peuterspeelzaalbesturen, maar niet expliciet in LEA-verband, wordt de coördinatie gezamenlijk ter hand genomen. In de afgelopen jaren is een specifieke coördinator van de VVE werkzaam geweest. Deze coördinator werd in de praktijk begeleid en aangestuurd door een vertegenwoordiger van de schoolbesturen. Ja 3 Ja 3 Pagina 23 van 26

24 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Wordt VVE op gemeentelijk niveau systematisch geëvalueerd en verbeterd? (via een (VVE)monitor, gemeentelijk VVE-evaluaties, VVE-beleidsplannen, en dergelijke?) Is dat in een document te lezen? Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau er uit ziet? De intentie bestaat om het bestaande beleidsplan tussentijds te evalueren en bij te stellen. Tweemaandelijks wordt de uitvoering van en ontwikkelingen binnen het VVE op de peuterspeelzalen besproken. Waar nodig worden specifieke acties afgesproken. Ja 3 DE VVE-CONDITIES 2a GGD-rapport Antwoord Zelfevaluatie Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de kinderdagverblijven óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8 e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de kinderdagverblijven? Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de peuterspeelzalen óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de peuterspeelzalen? 1 2b Gemeentelijk subsidiekader Is er een gemeentelijk VVE-subsidiekader voor de voorscholen (of een verordening, een beschikking, e.d.) - Beleidsplan peuterspeelzaalwerk Staat daarin dat de maximale groepsgrootte 16 peuters per groep is? Wordt een ander maximum gehanteerd? Staat daarin dat er voor elke groep sprake moet zijn van een dubbele bezetting? Wordt een ander criterium voor de bezetting gehanteerd? Staat daarin dat er voor elke groep minimaal 10 uur VVE gegeven wordt? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten gekwalificeerd moeten zijn, d.w.z. dat ze minimaal MBO-3 niveau zijn? Wordt een ander criterium gehanteerd? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten voldoende geschoold moeten zijn voor VVE? Staat daarin dat er voor elke leidster/beroepskracht een opleidingsplan moet zijn? (N.B. Het mag ook één plan zijn waarin per leidster het opleidingsplan staat.) Ja 3 Ja 3 Pagina 24 van 26

25 Bijlage 2: De resultaten op basis van de beantwoording op de digitale vragenlijst van de voor- en vroegscholen A Condities Er is een recent GGD-rapport beschikbaar De groepsgrootte voldoet aan de wettelijke maximumeisen 4 3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") Voldoende VVE-tijd Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands Alle beroepskrachten zijn toereikend VVE-geschoold Er is een jaarlijks geactualiseerd VVE-scholingsplan 1 4 B Ouders Gericht ouderbeleid 8 2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd Intake Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool Informeren over de ontwikkeling van hun kind 8 C1 Het aangeboden programma Een integraal VVE-programma Werken met een doelgerichte planning Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd 7 1 C2 Het pedagogisch klimaat De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend 1 7 D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg: binnen de groep Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen 8 2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 4 4 D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg: in de bredere zorgketen 1 De leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor-/vroegschool niet kan leveren en van de aard van die zorg 2 De leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg, wanneer de voor-/vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren 3 De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden E Kwaliteitszorg binnen de voor- c.q. vroegschool Er is VVE-coördinatie op de voor- resp. vroegschool De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van haar VVE De voor- resp. vroegschool evalueert de resultaten van VVE De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan VVEverbetermaatregelen De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie VVE is onderdeel van de kwaliteit in de vroegschool Pagina 25 van 26

26 F Doorgaande lijn Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 8 2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 8 5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 8 6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 8 7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd 8 G Resultaten Voldoende kinderen hebben geen verlengde kleuterperiode 2 4 ntb Niet te beoordelen op basis van de zelfevaluatie. 1 Alleen voor de voorscholen. 2 Alleen voor de vroegscholen. Pagina 26 van 26