NUT VAN SAMENWERKING. Do Ligtelijn Wärtsilä Netherlands BV R&D - Hydrodynamics. 1 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NUT VAN SAMENWERKING. Do Ligtelijn Wärtsilä Netherlands BV R&D - Hydrodynamics. 1 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn"

Transcriptie

1 NUT VAN SAMENWERKING Do Ligtelijn Wärtsilä Netherlands BV R&D - Hydrodynamics 1 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

2 Waarom doet Wärtsilä onderzoek? Het ontwikkelen van kennis die op korte termijn kan worden toegepast en/of bijdraagt aan een lange termijn doel Onderzoek is dus in de eerste plaats gericht op directe toepasbaarheid Vanuit een langere termijn visie soms ondersteuning van basisonderzoek dat voor Wärtsilä relevant is 2 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

3 De noodzaak van kennisontwikkeling Specifiek voor voortstuwers: Ontwerp- en analyse gereedschappen voor dagelijks ontwerpwerk Bestaande software verbeteren en nieuwe software ontwikkelen of kopen Sneller werken, dus minder tijd nodig per ontwerp Toename nauwkeurigheid van de voorspellingen Uitbreiding van mogelijkheden van te berekenen aspecten, waardoor minder of geen modelproeven nodig zijn Directe berekening van prestaties op ware grootte Productontwikkeling Zowel specifieke als generieke software nodig Meer kennis nodig van krachten onder uitzonderlijke omstandigheden 3 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

4 De stip op de horizon Voorspelling alleen op basis van berekeningen (202?) De lange termijn visie Voorspelling op basis van modelproeven en statistiek (1999: start masterplan) 4 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

5 Masterplan hydrodynamica Geschreven in 1999 en gericht op de volgende 15 tot 20 jaar Korte termijn (eerste 10 jaar) Versterking aantal en niveau hydrodynamische experts Volledige herziening van de gehele programmatuur voor schoefontwerp en analyse Uitbreiding van CFD toepassingen van alleen waterjets naar schroeven, thrusters, schepen en combinaties Lange termijn Voorspellingen alleen met behulp van berekeningen Samenwerking waar mogelijk: Nieuwe software voor cavitatie analyse (University of Texas) Externe IT partner voor herziening ontwerpsysteem Lidmaatschap MARIN Coöperatieve Research Schepen Deelname andere samenwerkingsprojecten Ondersteuning van relevant basisonderzoek 5 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

6 Aandachtspunten modelproeven Algemeen: Kosten Doorlooptijd Specifiek voor proeven met voortstuwers: schaaleffecten Scheepsweerstand en voortstuwers Schaaleffecten op schroeven en straalbuizen nog onvoldoende begrepen Schaaleffecten op energy saving devices zijn onvoldoende duidelijk Statistiek is nodig (met alle onzekerheden van dien) om voorspelling van de voortstuwingsprestaties sluitend te maken Cavitatie inceptie Volgstroom, waardoor de voorspelling van cavitatie en drukfluctuaties niet altijd betrouwbaar is (en afhankelijk van het type schip) 6 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

7 Nogmaals de stip op de horizon De lange termijn visie betekent dat Wärtsilä hydrodynamica zich concentreert op de hoofdthema s: Ontwikkeling van rekenmethoden Validatie door middel van ware grootte metingen 7 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

8 Overige thema s Meer kennis ontwikkelen over belastingen op producten in bijzondere condities, zodat ze nog slimmer gedimensioneerd kunnen worden. Voorbeelden Ventilatie (lucht aanzuigen vanaf het wateroppervlak) Schuine aanstroming (zoals bij het maken van bochten) Nood manoeuvres, zoals een crash stop Belasting in ijs Etc. Milieu (emissies, brandstofbesparing, geluid) Relevant fundamenteel onderzoek faciliteren 8 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

9 Het nut van samenwerking Directe aspecten Efficiënte inzet van eigen menskracht Efficiënte inzet van financiële middelen (hefboom factor) Soms zijn partners simpelweg nodig omdat zij over unieke installaties of testobjecten beschikken 9 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

10 Het nut van samenwerking Indirecte aspecten Samenwerkingsverbanden leiden tot formele en vooral ook informele contacten Klanten en leveranciers Instanties Concurrenten (kan in preconcurrentiële fase heel nuttig zijn) Deze contacten kunnen ook in het normale zakendoen nuttig zijn Samenwerking geeft jonge mensen de kans om te leren, een bredere kijk op het vakgebied te krijgen, en generatiegenoten te leren kennen 10 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

11 Keuze van samenwerkingsprojecten Besluiten om wel of niet mee te doen aan samenwerkingsprojecten hangen af van: Mate waarin het onderzoek past bij de strategie Mate van directe toepasbaarheid Beschikbaar budget Welke partners er mee doen Mate waarin resultaten vertrouwelijk zijn Beschikbaarheid van eigen medewerkers om aan een project deel te nemen 11 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

12 Voorbeelden hoofdthema projecten Coca ( ), Nederlandse overheidssubsidie Gericht op correlatie rekenen-modelschaal-ware grootte Samen met MARIN, werven en rederijen Doorbraak in inzichten, geleid tot promotie Erik van Wijngaarden (MARIN) en nog steeds verder onderzoek bij MARIN EROCAV EU project ( ) Fundamentele studie van cavitatie erosie en materiaal responsie aan de hand van ware grootte metingen Instituten, universiteiten, concurrenten, reders Baanbrekende resultaten, direct toepasbaar in het ontwerpproces 12 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

13 Voorbeelden hoofdthema projecten Full-scale monitoring Victoriaborg (2002/2003) Ware grootte metingen op basis van 24/7 een jaar lang Deelnemers: reder, werf, klassificatiebureau, leveranciers voortstuwing, MARIN en TNO Veel materiaal om berekeningen te vergelijken met ware grootte LEADING EDGE EU project ( ) Studie van meet- en rekenmethoden voor de voorspelling van wervels van de propeller tips en langs de randen van schroefbladen Multi disciplinair (bijv. ook NLR), instituten, universiteiten, werven Schaaleffecten op schroefprestaties met CFD berekend 13 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

14 Voorbeelden hoofdthema projecten VIRTUE EU project om een virtuele sleeptank in Europa te ontwikkelen ( ) Lid van de Industriële Adviesraad Bijgedragen met CFD berekeningen om cavitatie te voorspellen EUROVIP EU project om resultaten van VIRTUE toepasbaar te maken voor het MKB ( ) Lid van de adviesraad CD series JIP ( ) Ontwikkeling van systematische series voor verstelbare schroeven, met en zonder straalbuis Levert unieke kennis op over bladverstelkrachten onder alle mogelijke omstandigheden, te gebruiken in nieuwe rekenmethoden 14 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

15 Voorbeelden hoofdthema projecten International consortium on cavitation on high speed propulsors Ondersteuning University of Texas at Austin Samenwerking van de US Navy, ABS en de grote internationale schroevenfabrikanten op het gebied van continue verbetering van analyse software voor schroeven Discussie partner in de ontwikkeling van rekenmethode s voor de nieuwe Fins-Zweedse and Polar ijsklasse regels, met o.a. FMA (Finnish Maritime Administration), VTT (het Finse TNO ) Klassebureau s DnV, GL and LR 15 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

16 Voorbeelden milieu projecten GRIP ( ) EU project op het gebied van vervanging van voorstuwers met oog op brandstofbesparing en reductie van emissies SONIC ( ) EU project over voorspelling and verificatie technieken van onder water geluid van civiele schepen in verband met op handen zijnde IMO regels Refit2save ( ) JIP met een groot aantal rederijen en werven Inzicht in het werkingsprincipe van Energy Saving Devices Voorspellingstechnieken Ware grootte metingen 16 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

17 Voorbeelden onderzoek bijzondere belastingen TRUST JIP ( ) Kennis over wisselwerking van thrusters met hun omgeving en met elkaar Ontwikkeling voorspellingsmethode Verificatie d.m.v. metingen op modelschaal en op ware grootte SHARES JIP ( ) Onderzoek aan belastingen op thrusters in bijzondere situaties Metingen op ware grootte en op modelschaal Ontwikkeling van operationele richtlijnen en kennis 17 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

18 Voorbeelden ondersteuning fundamenteel onderzoek International Institute for Cavitation Research IICR (opgericht 2012) Samenwerking London City University, TU Delft en Loughborough University, gefinancierd door Lloyd s Educational Trust Wärtsilä lid van de adviesraad Dynamische responsie van schroefbladen ( ) Financiering van onderzoek bij City University London Fundamenteel onderzoek naar dynamische responsie van schroeven op periodieke belasting Moet een methode opleveren om deze responsie te kunnen berekenen in het ontwerpstadium 18 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

19 Voorbeelden ondersteuning fundamenteel onderzoek STW fundamenteel onderzoek aan cavitatie dynamica ( ) Delft: hoogwaardig experimenteel onderzoek (PhD Foeth, 2008) Twente: CFD berekeningsmethode (PhD Koop, 2008) Beiden nu bij MARIN Mede ondersteund door fabrikanten van o.a. pompen, alsmede concurrenten Voortgezet als DYNVOR project ( ) met soortgelijke opzet Twente deel ondersteund door Agentschap NL Delft deel door IICR 19 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

20 MARIN Coöperatieve Research Schepen (CRS) Ongeveer 25 leden Contributie 60 k per jaar, dus elk jaar is er 1,5 miljoen beschikbaar De jaarlijkse Algemene Vergadering bepaalt welke projectvoorstellen in uitvoering worden genomen Alle projecten worden door de leden zelf uitgevoerd De resultaten blijven vertrouwelijk binnen de CRS De projecten gaan over de hydrodynamische en sterkte aspecten van schepen Leden uit diverse Europese landen, USA en Canada: Reders en werven Klassebureau s Onderzoeksinstituten Toeleveranciers Veel onderzoeksprojecten sluiten aan bij Wärtsilä thema s 20 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

21 MARIN CRS: projecten binnen Wärtsilä thema s Hoofdthema s Panelenmethode voor de analyse van schroeven Uitbreiding van deze methode voor schroeven in straalbuis Diverse projecten over CFD toepassingen Lange termijn ware grootte metingen Cavitatie erosie (vervolg op het EU-project EROCAV), o.a. aan de hand van ware grootte metingen Voorspelling van trillingsexcitatie door de schroef Voorspelling van breedbandig geluid en trillingsexcitatie Bijzondere belastingen Dynamische schroefbelasting Belasting van schroeven in ijs Gedrag van podded propulsors Milieu en brandstofbesparing 21 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

22 Conclusies Een duidelijke onderzoeksstrategie helpt bij het beoordelen van het nut van samenwerking Het bleek voor Wärtsilä - Hydrodynamica de laatste 10 jaar goed mogelijk te zijn om projecten te vinden of op te zetten die aan de voorwaarden voldeden. Hoewel niet elke samenwerking even succesvol was, is de ervaring dat meestal direct toepasbare kennis en soms ook rekenmethoden zijn verkregen. De financiële hefboomwerking is groot geweest: alleen hadden we in 10 jaar nooit bereikt wat we nu bereikt hebben (ook hadden we hiervoor de menskracht niet gehad!) Zowel ervaren als jonge mensen hebben waardevolle contacten opgedaan die nuttig zijn in het normale zakendoen 22 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

23 O ja, en modelproeven? Zullen er voorlopig nog wel zijn! 23 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

24 Vragen? 24 / 24 Wärtsilä 27 September 2012 Nut van samenwerking/do Ligtelijn

MARIN onderzoek

MARIN onderzoek MARIN onderzoek 2010-2014 Technologie Plan Henk Prins - MARIN 1 Ontstaan technologie plan Evaluatie van huidige onderzoek Kennis audit Adviesraad R&D seminar 2008 Vaststellen onderzoekslijnen Toetsing

Nadere informatie

OPENBAAR EIND RAPPORT

OPENBAAR EIND RAPPORT Project titel WiFi JIP (wave impacts on fixed wind turbines joint industry project) Project nummer : TKIW01002 (MARIN ref 25236) Versie : Versie 1 29092016 Project coördinator : Project partners : R&D

Nadere informatie

Van Voorden Gieterij. Onderwatergeluid zeescheepvaart. TNO Delft. ir. Sjouke Sipkema

Van Voorden Gieterij. Onderwatergeluid zeescheepvaart. TNO Delft. ir. Sjouke Sipkema Van Voorden Gieterij Onderwatergeluid zeescheepvaart ir. Sjouke Sipkema TNO Delft INHOUD. Van Voorden Bedrijven Historie Activiteiten. geluid Bronnen Cavitatie vormen 3. Ontwerp & Analyse van scheepschroeven

Nadere informatie

Recht door zee, echt zo eenvoudig?

Recht door zee, echt zo eenvoudig? Recht door zee, echt zo eenvoudig? Recht door zee, echt zo eenvoudig? Katrien Eloot, voorzitter Kenniscentrum Varen in ondiep en beperkt water 11 maart 2009 Recht door zee, 3 Visie Kenniscentrum Varen

Nadere informatie

OPENBAAR EIND RAPPORT

OPENBAAR EIND RAPPORT Project titel WiFi II JIP (wave impacts on fixed wind turbines II joint industry project) Project nummer : TEW0314003 (MARIN ref 28845) Versie : Versie 1 31032017 Project coördinator : Project partners

Nadere informatie

Joint Industry Projects. Henk van den Boom

Joint Industry Projects. Henk van den Boom Joint Industry Projects Henk van den Boom JOINT INDUSTRY PROJECT R&D project dat gemeenschappelijke rekening & risico wordt uitgevoerd: Resultaten worden gedeeld Kosten worden gedeeld Inbreng van expertise

Nadere informatie

Cursus GES Ontwerpsysteem in het Maritiem Onderwijs

Cursus GES Ontwerpsysteem in het Maritiem Onderwijs Cursus GES Ontwerpsysteem in het Maritiem Onderwijs TNO Bouw Centre for Mechanical and Maritime Structures (CMC) Leo de Vries, M.Sc. Hans van Vugt, M.Sc. Hr. Ms. Rotterdam L.deVries@bouw.tno.nl Stichting

Nadere informatie

Historie maritieme sector

Historie maritieme sector 09-02-2010 1 Historie maritieme sector Sanering maritieme sector in 80 er jaren: lage kosten strategie, Maritieme sector daarna pieken en dalen Huidig streven: excelleren in hoogwaardige niches met acceptabel

Nadere informatie

R&D dag Marin, 22 September 2009, WICC Wageningen Henk Blaauw, manager binnenvaart

R&D dag Marin, 22 September 2009, WICC Wageningen Henk Blaauw, manager binnenvaart R&D dag Marin, 22 September 2009, WICC Wageningen Henk Blaauw, manager binnenvaart Binnenvaartonderzoek op hoofdlijn Haalbaarheid van transport over water Gedetailleerd ontwerp Invloed op het milieu Nautische

Nadere informatie

Nederland: de Maritieme Wereldtop

Nederland: de Maritieme Wereldtop 1 Nederland: de Maritieme Wereldtop Veilig, duurzaam en economisch sterk Maritiem Cluster in de Topsector Water: Innovatiecontract en Topconsortium Kennis en Innovatie V2.0, Samenvatting, 23 december 2011

Nadere informatie

Werkend leren en sociale innovatie

Werkend leren en sociale innovatie Werkend leren Lex Borghans NSI, Universiteit Maastricht TOP INSTITUTE INSCOPE Research Consortium of Erasmus University Rotterdam, TNO, University of Amsterdam and Maastricht University Werkend leren en

Nadere informatie

Titel van de presentatie

Titel van de presentatie Constructieve Veiligheid Gevels Prof.dr.ir. Chris Geurts TNO Built Environment Eindhoven University of Technology NEN workshop, Delft, 19 april 2011 www.tue.nl www.tno.nl www.icwe13.org www.gebouwschil.nl

Nadere informatie

Met behulp van de hedendaagse kennis en nieuwe technieken is het mogelijk belangrijke verbeteringen aan te brengen aan onze schepen.

Met behulp van de hedendaagse kennis en nieuwe technieken is het mogelijk belangrijke verbeteringen aan te brengen aan onze schepen. Ontwikkeling van de Hull Vane TM Graag voldoe ik aan het verzoek iets te schrijven over de ontwikkeling van de Hull Vane voor het 21 e jaarboek van William Froude dat het thema Het roer om heeft. Dat thema

Nadere informatie

Innovatieve rekentechnieken voor trillingen en herafgestraald geluid in de bebouwde omgeving

Innovatieve rekentechnieken voor trillingen en herafgestraald geluid in de bebouwde omgeving Mooi bedacht, nuttig toegepast Koninklijke Militaire School, 28 november 27 Innovatieve rekentechnieken voor trillingen en herafgestraald geluid in de bebouwde omgeving Geert Lombaert, Geert Degrande,

Nadere informatie

Is uw schip klaar voor de toekomst?

Is uw schip klaar voor de toekomst? BINNENVAART Is uw schip klaar voor de toekomst? Voldoen aan CCR II Normering Reduceren van operationele kosten en milieu footprint PART OF BLUECO GROUP De betaalbare route naar CCR II normering De toekomstige

Nadere informatie

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen DG Onderzoek en Innovatie mei 2013 Inhoud presentatie Opzet toekomstig Europees R&I beleid Hoofdlijnen Horizon 2020 Waar staan we nu? Kansen voor hogescholen in Horizon

Nadere informatie

MARIN R&D VERSLAG 2013 (UIT JAARVERSLAG 2013)

MARIN R&D VERSLAG 2013 (UIT JAARVERSLAG 2013) MARIN R&D VERSLAG 2013 (UIT JAARVERSLAG 2013) 1 MARIN R&D VERSLAG 2013 (UIT JAARVERSLAG 2013) Gerapporteerd door : B. Buchner en H.J. Prins 2 INHOUDSOPGAVE Pagina 1 KENNISONTWIKKELING EN PROGRAMMAFINANCIERING...

Nadere informatie

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you

Reference case Atlas Copco. Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren. Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Vodafone Power to you Atlas Copco gebruikt Vodafone M2M om wereldwijd de klantondersteuning te verbeteren Atlas Copco

Nadere informatie

SIOM: zelflerend systeem voor global greenhouse technology systems Bart Slager (TNO)

SIOM: zelflerend systeem voor global greenhouse technology systems Bart Slager (TNO) SIOM: zelflerend systeem voor global greenhouse technology systems Bart Slager (TNO) Het grotere kader rond SIOM TNO WERKT > 25 JAAR AAN INNOVATIE BINNEN DE GLASTUINBOUW SECTOR: CASTA voor ontwerp van

Nadere informatie

Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis

Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht

Nadere informatie

Trainingsmodule 1 Energie Prestatie Contracten (EPC) de basis

Trainingsmodule 1 Energie Prestatie Contracten (EPC) de basis Trainingsmodule 1 Energie Prestatie Contracten (EPC) de basis Transparense Project Juni 2015 OVERZICHT VAN TRAININGSMODULES I. EPC de basis II. EPC-Proces van Projectidentificatie tot aanbesteding III.

Nadere informatie

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016

PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten. WIG van 08 november 2016 PRGEG-werken ten gunste van de gemeenten WIG van 08 november 2016 01 Context 2 Context (I) Performant en Rationeel Gebruik van Elektriciteit en Gas (PRGEG) aandachtspunt binnen Europa (impact op economie

Nadere informatie

KiviNiria Jaarcongres 2009 Henk van den Boom MARIN Trials & Monitoring

KiviNiria Jaarcongres 2009 Henk van den Boom MARIN Trials & Monitoring Schone Schepen in Perfecte Storm KiviNiria Jaarcongres 2009 Henk van den Boom MARIN Trials & Monitoring Perfecte Storm in de scheepvaart/bouw Scheepvaartindustrie is sterk cyclisch; na 10 jaar voorspoed

Nadere informatie

IHC Merwede. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen/ Meer Vernieuwende Ontwikkelingen. Dave Vander Heyde 26 maart 2014

IHC Merwede. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen/ Meer Vernieuwende Ontwikkelingen. Dave Vander Heyde 26 maart 2014 IHC Merwede Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen/ Meer Vernieuwende Ontwikkelingen Dave Vander Heyde 26 maart 2014 Over IHC Merwede: enkele kerngegevens 2 - Voortdurende ontwikkeling van ontwerp- en

Nadere informatie

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 SMART EDUCATION @ SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 PUBLIC 9 maart 2018 OVERZICHT Imec Imec Smart Education Smart Education @ Schools Waarom? Wat? Wie? Budget Voorbeelden Aanvraagprocedure & evaluatiecriteria

Nadere informatie

Assessment of dredginginduced

Assessment of dredginginduced Assessment of dredginginduced turbidity CEDA presentatie januari 2013 Walter Jacobs Hydronamic / Royal Boskalis Westminster Inleiding Inschatten van vertroebeling t.g.v. baggerwerken Assessment of dredging-induced

Nadere informatie

KiviNiria Gelderland, Arnhem 4 okt Henk van den Boom MARIN Trials & Monitoring

KiviNiria Gelderland, Arnhem 4 okt Henk van den Boom MARIN Trials & Monitoring DUURZAAM VAREN KiviNiria Gelderland, Arnhem 4 okt. 2010 Henk van den Boom MARIN Trials & Monitoring Perfecte Storm in de scheepvaart/bouw Scheepvaartindustrie is sterk cyclisch; na 10 jaar voorspoed was

Nadere informatie

TNO-instrumentarium Creatieve Industrie

TNO-instrumentarium Creatieve Industrie TNO-instrumentarium Creatieve Industrie Instrumenten TNO voor Innovatie Vraagarticulatie Kennisoverdracht Kennisontwikkeling Technologisch consult in samenwerking met Syntens Branche Innovatie Agenda Challenge

Nadere informatie

2017, WISER Consultancy. Duurzaamheid financieren

2017, WISER Consultancy. Duurzaamheid financieren Duurzaamheid financieren Nieuwe concepten Operationele voordelen Duurzaamheids-voordelen Effectievere inzet Nieuwe technologieën Nieuwe producten Nieuwe concepten Operationele voordelen Duurzaamheids-voordelen

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio

Nadere informatie

Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens

Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens Nieuwsbrief KP7 en Eureka: R&D over de grens In het Kaderprogramma draait alles om onderzoek en innovatie. Deelnemers aan een project moeten aan allerlei Brusselse regels voldoen, waaronder het bijhouden

Nadere informatie

EU-Speak _ leslla docenten

EU-Speak _ leslla docenten EU-Speak _ leslla docenten Wat heeft een docent nodig om de laaggeletterde volwassen immigrant te leren lezen en schrijven? EU-Speak 1 Partners: Engeland, Zweden, Denemarken, Duitsland, Spanje, Nederland

Nadere informatie

ASSOCIAZIONE SEED. Lokaal, Europees, Internationaal

ASSOCIAZIONE SEED. Lokaal, Europees, Internationaal www.socialbiz.eu Sociale Onderneming Informatiefiche ASSOCIAZIONE SEED (ZWITSERLAND) Opgericht in 2007 Rechtsvorm Sector Werkgebied Sector Website Vereniging Dienstverlener voor sociale verenigingen/sociaal

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 32 637 Bedrijfslevenbeleid Nr. 204 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

Tentamen weerstand en voortstuwing

Tentamen weerstand en voortstuwing Tentamen weerstand en voortstuwing Vakcode: MT57 Datum: 17 Jan. 011 Opmerkingen 1. Noteer uw studienummer en naam op elk blaadje dat u inlevert.. Dit tentamen is gesloten boek! Geen aantekeningen of formulebladen

Nadere informatie

Jan Dirk van Manen. 27 februari december 2006

Jan Dirk van Manen. 27 februari december 2006 Jan Dirk van Manen 27 februari 1923 8 december 2006 58 Levensbericht door L. van Wijngaarden Jan Dirk (Dick) van Manen werd geboren in Hilversum op 27 februari 1923. Zijn vader deed in grotere en kleinere

Nadere informatie

Welkom. CFD in de bouw 23 april 2015 Barlucca - Breda

Welkom. CFD in de bouw 23 april 2015 Barlucca - Breda Welkom CFD in de bouw 23 april 2015 Barlucca - Breda 1 Inhoud Korte voorstelling Actiflow Trends in CFD-land en hoe Actiflow hierop inspeelt Dagprogramma 2 Actiflow: experts in fluid dynamics Actiflow

Nadere informatie

Vergroening van de binnenvaart

Vergroening van de binnenvaart Vergroening van de binnenvaart Maritime Industry 2015, Gorinchem Achtergrond Richtlijnen voor binnenvaart worden scherper Milieuvoordeel ten opzichte van wegtransport wordt kleiner Gevolgen op regionaal

Nadere informatie

Challenge 4 : Faciliteren Energietransitie Game

Challenge 4 : Faciliteren Energietransitie Game Challenge 4 : Faciliteren Energietransitie Game : Enexis In een straat (wijk/buurt/community) werken een aantal bewoners samen en delen hun actuele huis energie productie en consumptie gegevens via hun

Nadere informatie

Trends, bedreigingen en kansen in de wegenbouw

Trends, bedreigingen en kansen in de wegenbouw Trends, bedreigingen en kansen in de wegenbouw Dr.ir. A.H. de Bondt Ooms Civiel bv CROW-infradagen, 22 mei 2012 te Papendal Overzicht presentatie Inleiding Maatschappelijke wensen Marktsituatie Integraal

Nadere informatie

Een toelichting op Circular IQ

Een toelichting op Circular IQ Een toelichting op Circular IQ Vereniging Circulair Friesland Roy Vercoulen & Claire Teurlings Founders Circular IQ 14 Februari 2017 Een slim interactief platform dat duurzaamheidsinformatie verandert

Nadere informatie

2. voorbeeld beleidsartikel

2. voorbeeld beleidsartikel Artikel Algemene doelstelling Rol en verantwoordelijkheid minister Beleidsartikel 3. Innovatie (van het fictieve Ministerie van Groei en Geluk) Een relatief sterke positie van Nederland in de EU op het

Nadere informatie

Stimulering Europees Onderzoek

Stimulering Europees Onderzoek Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2015 Den Haag, juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur

Nadere informatie

Expert meeting geintegreerde contracten

Expert meeting geintegreerde contracten Expert meeting geintegreerde contracten 18-10-2012 Delft University of Technology Challenge the future Programma 15.30-15.45 uur: Opening door de decaan van de faculteit Bouwkunde, prof.ir. Karin Laglas

Nadere informatie

De stroming rond een Lemsteraak

De stroming rond een Lemsteraak De stroming rond een Lemsteraak Door: Pieter van Oossanen en Niels Moerke, Van Oossanen & Associates b.v. Ontwerpers van schepen maken steeds meer gebruik van speciale software voor het berekenen van de

Nadere informatie

Subsidiebesteding wetenschappelijk onderzoek

Subsidiebesteding wetenschappelijk onderzoek Subsidiebesteding wetenschappelijk onderzoek Informatie voor onderzoekers en andere betrokkenen Aids Fonds Keizersgracht 392 1016 GB Amsterdam Contactpersoon Marein de Jong, Irene Keizer Titel Beleidsadvies

Nadere informatie

Subsidies. Energie en Industrie Maurits Clement

Subsidies. Energie en Industrie Maurits Clement Subsidies Energie en Industrie 2016 Maurits Clement Regelingen in de Topsector Energie Topsector en TKI s bepalen prioriteiten en Bugetten RVO voert tenders uit om budgetten toe te kennen aan projecten

Nadere informatie

Camfil Farr introduceert een nieuwe manier om luchtfilters te vergelijken.

Camfil Farr introduceert een nieuwe manier om luchtfilters te vergelijken. Camfil Farr introduceert een nieuwe manier om luchtfilters te vergelijken. Wij maken het kiezen van filters zo eenvoudig als ABC. Dankzij de nieuw ontwikkelde Energy & Air Quality Rating is het eenvoudig

Nadere informatie

Maritieme Innovatie Markt

Maritieme Innovatie Markt Maritieme Innovatie Markt Markt? Delta NML Innovation Council = TKI Maritiem Maritiem Watertech TKI: Topconsortium voor Kennis en Innovatie Maritiem Innovatiecontract 2016-2017 Fundamenteel Toegepast Innovatie

Nadere informatie

De producten van Klantgericht Bouwen. Voor betere prestaties in de markt

De producten van Klantgericht Bouwen. Voor betere prestaties in de markt De producten van Klantgericht Bouwen Voor betere prestaties in de markt De producten van Klantgericht Bouwen Wilt u de kwaliteit van uw producten en uw dienstverlening een flinke impuls geven? Met de Benchmark

Nadere informatie

Onderzoeksvraag Analysemodel Resultaten Conclusies Ontwikkelingen/trends ter discussie

Onderzoeksvraag Analysemodel Resultaten Conclusies Ontwikkelingen/trends ter discussie Toekomst voor sociale innovatie? Onderzoeksvraag Analysemodel Resultaten Conclusies Ontwikkelingen/trends ter discussie Margreet Xavier xavier@awvn.nl 1 Onderzoeksvraag Wat heeft 10 jaar sociale innovatie

Nadere informatie

System availability up; life cycle cost down

System availability up; life cycle cost down Symposium IOP-IPCR project, Breda, 2 dec. 2010 System availability up; life cycle cost down Ideeën voor vervolg Jürgen Donders, Gordian Logistic Experts B.V. Geert-Jan van Houtum, TU/e INHOUD Kennisnetwerk

Nadere informatie

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter

Nadere informatie

Van Idee naar Innovatie

Van Idee naar Innovatie Van Idee naar Innovatie Horizon 2020 maakt het mogelijk! In 10 minuten een helder verhaal over Horizon 2020 Horizon 2020 Europa is op zoek naar innovaties die internationaal succesvol kunnen zijn. Horizon

Nadere informatie

FBTO voorspelt binnen 24 uur na lancering het resultaat van een online campagne.

FBTO voorspelt binnen 24 uur na lancering het resultaat van een online campagne. FBTO voorspelt binnen 24 uur na lancering het resultaat van een online campagne. Toen het in kaart brengen van bezoekersgedrag op websites nog in de kinderschoenen stond, beperkten marketeers zich tot

Nadere informatie

Franck Wtb Advies 1 jaar!

Franck Wtb Advies 1 jaar! 1 s e p t e m b e r 2 0 07 Franck Wtb Advies 1 jaar! Het is inmiddels een jaar geleden dat ik, Rowald Franck, ben gestart met mijn adviesbureau. Vanuit Franck Wtb Advies worden met name sterkteberekeningen

Nadere informatie

Staan de beste stuurlui aan wal?

Staan de beste stuurlui aan wal? Staan de beste stuurlui aan wal? ir. Harry Droog, voorzitter van het Energietransitie Platform Duurzame Elektriciteitsvoorziening / Jaap t Hooft, adviseur EOS Welkom, opening, doelen De heer Droog gaat

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 21 501-30 Raad voor Concurrentievermogen Nr. 147 HERDRUK 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Model projectplan tender ISPT Energiebesparing industrie: joint industry projects 2014

Model projectplan tender ISPT Energiebesparing industrie: joint industry projects 2014 Model projectplan tender ISPT Energiebesparing industrie: joint industry projects 2014 Als bijlage bij de subsidieaanvraag moet u een projectplan bijvoegen. Dit projectplan dient een beschrijving te geven

Nadere informatie

Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken

Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder. Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Een project gesteund door Stappenplan voor een kwaliteitsvolle energetische renovatie: gestroomlijnd en prestatiegericht werken Master title - 12-10-17 - Pagina 1 Hilde Masschelein Gedelegeerd bestuurder

Nadere informatie

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland MEMO/08/76 Brussel, 7 februari 2008 Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland 1. Operationeel programma voor

Nadere informatie

Stand van zaken Dijken op veen. Bianca Hardeman TM Dijken op Veen Alex Roos TM Markermeerdijken

Stand van zaken Dijken op veen. Bianca Hardeman TM Dijken op Veen Alex Roos TM Markermeerdijken Stand van zaken Dijken op veen Bianca Hardeman TM Dijken op Veen Alex Roos TM Markermeerdijken Inhoud Aanleiding onderzoek Dijken op Veen Opzet proeven Dov1 Sfeerbeelden Toelichting op resultaten en conclusies

Nadere informatie

COMEX. EU ondersteund project Corridormanagement. Peter Oudenes Rijkswaterstaat

COMEX. EU ondersteund project Corridormanagement. Peter Oudenes Rijkswaterstaat EU ondersteund project Corridormanagement Peter Oudenes Inhoud RIS Corridor management Nationaal Internationaal CoRISMa 3 niveau s corridor management 7 corridors Overeenkomst vaarwegbeheerders Industry

Nadere informatie

Inleiding: De vragenlijst wordt afgesloten met de vraag om uw kennisvraag 2 ledig in maximaal 100 woorden te formuleren.

Inleiding: De vragenlijst wordt afgesloten met de vraag om uw kennisvraag 2 ledig in maximaal 100 woorden te formuleren. Inleiding: Deze vragenlijst bestaat uit 45 vragen en dient ertoe om het innovatietraject strategischeen zoekmachine marketing zo Efficiënt, Effectief en Educatief mogelijk te laten verlopen. Deze kunt

Nadere informatie

De IT en infrastructuur direct weer up-and-running na een incident

De IT en infrastructuur direct weer up-and-running na een incident Alles bij 5W staat in het teken van het veiligstellen van uw data. Of dat nu gaat over de veilige opslag van data, de (mobiele) communicatie van data, of het veiligstellen van uw data in noodsituaties:

Nadere informatie

Twee bedrijven, één team!

Twee bedrijven, één team! cableassembly Connecting solutions Wij geloven in Connecting solutions Eén of miljoenen Klanten Twee bedrijven, één team. Zo zou je 2E Interconnection en Connecting solutions is voor ons een begrip dat

Nadere informatie

E-Learning productie. Hulp on the moment of need

E-Learning productie. Hulp on the moment of need E-Learning productie Software Creëren IT gebruikersdocumentatie Hulp on the moment of need Corporate Learning Talent Management Over tts tts knowledge matters. tts zorgt voor kennisoverdracht en de ontwikkeling

Nadere informatie

Waarde van de Waterwolftunnel

Waarde van de Waterwolftunnel Waarde van de Waterwolftunnel Albert Kandelaar (provincie Noord-Holland) - Jeroen Klooster en Bas Gerretsen (Arcadis) Sessieleider: Lidwien Besselink (gemeente Amsterdam) Vrijdag 22 juni 2018 Wat gaan

Nadere informatie

Virtuele assistentie voor treindienstleiders

Virtuele assistentie voor treindienstleiders Virtuele assistentie voor treindienstleiders Wanneer vlak langs het spoor een persoon blijkt te lopen, schrijft het protocol voor dat de machinist langzamer gaat rijden. De machinisten van achteropkomende

Nadere informatie

UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE WERKTUIGBOUWKUNDE

UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE WERKTUIGBOUWKUNDE UNIVERSITY OF EYE-OPENING SCIENCE. BACHELOR OF SCIENCE BACHELORPROGRAMMA De bacheloropleiding Werktuigbouwkunde is een veelzijdige universitaire opleiding, waarin je technische kennis leert omzetten naar

Nadere informatie

Project 'Smart tooling procesindustrie'

Project 'Smart tooling procesindustrie' Project 'Smart tooling procesindustrie' Partners zijn o.a.: Het project draagt bij aan: Versnelling overgang kenniseconomie + innovatieve bedrijfsomgeving Uitwisseling kennis & best practices Versterking

Nadere informatie

Europese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen

Europese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen Europese projecten in de praktijk Waarom een Europees project? Hoe begin je aan een Europees project? Hoe stel je de aanvraag

Nadere informatie

Broeikasgasemissies in Nederland,

Broeikasgasemissies in Nederland, Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen

Nadere informatie

Nederland: de Maritieme Wereldtop

Nederland: de Maritieme Wereldtop 1 Nederland: de Maritieme Wereldtop Veilig, duurzaam en economisch sterk Maritiem Cluster in de Topsector Water: Innovatiecontract en Topconsortium Kennis en Innovatie V2.0, 23 december 2011 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

KCPK Jubileum, Nov 1, De Waterstof Bromide. Flow Batterij. Guido Dalessi, Elestor BV

KCPK Jubileum, Nov 1, De Waterstof Bromide. Flow Batterij. Guido Dalessi, Elestor BV De Waterstof Bromide Flow Batterij De energie transitie paradox Dec 12 Residual load: ~13,500 MW Dec 27 Surplus: ~1,600 MW Dec 29 Residual load: ~600 MW Steep ramp changes: Prediction error Dec 1 Dec 31

Nadere informatie

Europese programma s in Nederland

Europese programma s in Nederland Het cohesiebeleid van de Europese Commissie Europese programma s 2014-2020 in Nederland Vincent Ketelaars ERAC B.V. 28 mei 2013 Neth-ER 01 Inhoud van presentatie Indeling 01 Inhoud van presentatie 02 Introductie

Nadere informatie

CHRONOLOGISCH OVERZICHT VAN DE VOORTGANG VAN HET PROGRAMMA MODERNISERING GBA

CHRONOLOGISCH OVERZICHT VAN DE VOORTGANG VAN HET PROGRAMMA MODERNISERING GBA BIJLAGE CHRONOLOGISCH OVERZICHT VAN DE VOORTGANG VAN HET PROGRAMMA MODERNISERING GBA De documenten waarnaar wordt verwezen zijn opgesteld met inachtneming van de kabinetsrichtlijnen voor grote ICT-projecten.

Nadere informatie

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Conclusies. Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes. KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi.

Conclusies. Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes. KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi. Lotos-Euros v1.7: validatierapport voor 10 en bias-correctie Martijn de Ruyter de Wildt en Henk Eskes KNMI, afdeling Chemie en Klimaat Telefoon +31-30-2206431 e-mail mruijterd@knmi.nl Conclusies Bias-correctie:

Nadere informatie

Wetsus 2016 Evaluation report SAMENVATTING

Wetsus 2016 Evaluation report SAMENVATTING Wetsus 16 Evaluation report SAMENVATTING Leeuwarden, March 17 1 SAMENVATTING (in Dutch) Wetsus is een not-for-profit organisatie die een wetenschappelijk onderzoeksprogramma organiseert op het gebied van

Nadere informatie

Onderzoek naar visbeschermende maatregelen bij waterkrachtcentrales in de Maas

Onderzoek naar visbeschermende maatregelen bij waterkrachtcentrales in de Maas Onderzoek naar visbeschermende maatregelen bij waterkrachtcentrales in de Maas Harriet Bakker Studiedag Benelux 30 april 2015 Indeling Waterkracht in de Maas en vissterfte Beleid en politiek Studie effectiviteit

Nadere informatie

Vijf kansrijke gebieden

Vijf kansrijke gebieden N AT I O N A A L PROGRAMMA LONGONDERZOEK Een Leven Lang Longen Vijf kansrijke gebieden 1 Miljoen Nederlanders heeft dagelijks last van een chronische longziekte. Dat kan zo niet langer! adembenemend...

Nadere informatie

Hulp on the moment of need

Hulp on the moment of need E-Learning productie tt performance suite Creëren IT gebruikersdocumentatie Hulp on the moment of need Corporate Learning Talent Management Over tts tts knowledge matters. tts zorgt voor kennisoverdracht

Nadere informatie

Ondersteuning projecten duurzaam vervoer en DKTI-Transport. Erik van de Burgwal 5 september 2017

Ondersteuning projecten duurzaam vervoer en DKTI-Transport. Erik van de Burgwal 5 september 2017 Ondersteuning projecten duurzaam vervoer en DKTI-Transport Erik van de Burgwal 5 september 2017 Ontwikkelfases en instrumenten subsidies leningen garanties en borgstellingen 1. subsidies 2. leningen 3.

Nadere informatie

CDF Concurrent Design at Feadship

CDF Concurrent Design at Feadship CDF Concurrent Design at Feadship Inhoud Wat is Concurrent Design? Waarom doen we het? De rol van ESA-ESTEC De Elementen: Het proces en de systematische benadering Multidisciplinair team Geïntegreerd model

Nadere informatie

Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving

Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving Boudewijn Hoogvelt Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) Kenniscentrum Binnenvaart Vlaanderen Berchem, 10 oktober 2015 Onderwerpen Expertise

Nadere informatie

INFORMATIE Resultaatgericht Vastgoedonderhoud (RGVO)

INFORMATIE Resultaatgericht Vastgoedonderhoud (RGVO) INFORMATIE Resultaatgericht Vastgoedonderhoud (RGVO) O n d e r h o u d e n d g o e d NVT Onderhoudsgroep BV Hoefsmid 5-7 2631 RH Nootdorp Telefoon (015) 310 83 32 Fax (015) 310 56 23 www.onderhoudendgoed.nl

Nadere informatie

Ketenbesturing. Ketenbesturing. 1. SCOR SCOR-model

Ketenbesturing. Ketenbesturing. 1. SCOR SCOR-model Ketenbesturing Meten is weten The concept of SCM requires measuring the overall supply chain performance rather then only the performance of the individual chain members. Handfield 1991 K. Melaerts - KHLeuven,

Nadere informatie

Nieuwsbrief KP7, Horizon 2020 en Eureka maart 2013

Nieuwsbrief KP7, Horizon 2020 en Eureka maart 2013 Page 1 of 5 Schoten, Beppie van Van: Agentschap NL - EiOI Verzonden: donderdag 4 april 2013 16:24 Aan: Agentschap NL - EiOI Onderwerp: Nieuwsbrief KP7, Horizon 2020 en Eureka - maart 2013 maart 2013 Nieuwsbrief

Nadere informatie

PEMS KWALITEIT EISEN. Predictive Emission Monitoring Systems

PEMS KWALITEIT EISEN. Predictive Emission Monitoring Systems PEMS Predictive Emission Monitoring Systems KWALITEIT EISEN Wat is een PEMS Toepasbaarheid van een PEMS PEMS versus AMS Kwaliteitseisen voor een PEMS PEMS in relatie tot EN-14181 en EN-15267 PEMS in relatie

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum: 22 april 2013 Betreft: Beleidsreactie op het advies "De

Nadere informatie

3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg

3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg Ideale site ideale samenwerking in clinical trials 3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg MICROSOFT CORPORATION

Nadere informatie

Van Inkoop naar SCM: Naar een nieuw managementparadigma?

Van Inkoop naar SCM: Naar een nieuw managementparadigma? Inkoop Vs. SCM: Zijn dagen CPO geteld? Van Inkoop naar SCM: aar een nieuw managementparadigma? Prof.dr. Jack AA van der Veen EVO Leerstoel Supply Chain Management yenrode Business Universiteit EVI Kring

Nadere informatie

De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze. voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria

De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze. voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria De ontwikkeling van een Veilige Werkwijze voor het werken met gevaarlijke stoffen in laboratoria WOTS Utrecht 02-10-2018 Wim Grisnich Arbeidshygiënist en Veiligheidskundige DSM Resins & Functional Materials

Nadere informatie

KWALITEIT MANAGEMENT PLAN CO2 EMISSIE INVENTARIS SOGETI

KWALITEIT MANAGEMENT PLAN CO2 EMISSIE INVENTARIS SOGETI KWALITEIT MANAGEMENT PLAN CO2 EMISSIE INVENTARIS SOGETI Auteur René Speelman Versie V1.0 Plaats Vianen Kenmerk Versie informatie VERSIE INFORMATIE Versie Datum Bijzonderheden Auteur V 1.0 09-03-2015 Aangepast

Nadere informatie

De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen.

De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen. De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen Twitter: @BM_Visser De Nederlandse postzegel Dubbel zoveel CO2 als het wereldgemiddelde

Nadere informatie

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.

Nadere informatie

Realiseer jouw groeiambities met FastForward. Omzetvergroter voor ambitieuze ondernemers

Realiseer jouw groeiambities met FastForward. Omzetvergroter voor ambitieuze ondernemers Realiseer jouw groeiambities met FastForward Omzetvergroter voor ambitieuze ondernemers Waarom deelnemen aan FastForward? Je bent een ambitieuze ondernemer. Je ziet kansen en jouw bedrijf heeft de potentie

Nadere informatie

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM 14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM Topteam HTSM: advies Toename private èn publieke R&D investeringen in HTSM Herkenbaar en attractief technisch vakonderwijs Overheid als innovatieve

Nadere informatie

Hoe verder? (Bas Buchner)

Hoe verder? (Bas Buchner) Hoe verder? (Bas Buchner) 1 Het Maritiem Innovatiecontract Er wordt goed samengewerkt in projecten én er is ruimte/geld voor funderend (middel)lange termijn onderzoek. Zo ontwikkelen we de kennis en de

Nadere informatie