Zorgeconomie, clean tech, smart energy, vrijetijdseconomie, logistiek,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zorgeconomie, clean tech, smart energy, vrijetijdseconomie, logistiek,"

Transcriptie

1 Voorwoord Zorgeconomie, clean tech, smart energy, vrijetijdseconomie, logistiek, creatieve economie Het zijn slechts een aantal speerpunten waar Limburg met het Strategisch Actieplan Limburg Kwadraat (SALK) op inzet. Het SALK-plan is een strategie die ervoor moet zorgen dat Limburg kan groeien in sectoren met een groot toekomstperspectief, zowel in ondernemerschap als toegevoegde waarde en jobs. Ook de zorgsector heeft in Vlaanderen en Limburg, naast een belangrijke maatschappelijke rol, een grote economische waarde. Daarom zet de provincie Limburg samen met haar partners de schouders onder diverse initiatieven, zoals Happy Aging van LifeTechValley, waarbij men gebruiksgerichte innovaties in de ouderenzorg wil versnellen. Of denk ook aan de zorgproeftuin Careville, waarbij nieuwe producten of diensten in de praktijk kunnen worden getoetst. Voor het stimuleren van een duurzame economische groei is het essentieel dat alle actoren van de zogenaamde quadruple helix samenwerken. Want innoveren doe je niet alleen. Het is het werk van communities waarin kenniscentra, bedrijven en overheden continu de krachten bundelen. En dit getoetst aan de behoeften van de gebruiker. De vergrijzing, de groeiende vraag naar zorg op maat en de nieuwe aanpak in de gezondheidszorg dragen bij aan het groeipotentieel van de zorgsector. De sector is op dit moment goed voor 15,7% van de Limburgse werkgelegenheid en tegen 2020 komen nog eens vacatures op de markt. Het invullen van deze vacatures is een van de uitdagingen van de toekomst om de kwaliteit van de zorg te kunnen blijven garanderen. Het is dus cruciaal te zoeken naar nieuwe methodieken om de instroom van nieuwe zorgmedewerkers te

2 10 Investeren in een leerzorgcentrum garanderen en om het onderwijs beter te laten aansluiten op de actuele zorgpraktijk. Het project Leerzorgcentrum vertrekt vanuit de doelstelling om theorie en praktijk, onderwijs en werkveld samen te brengen. Op die manier wordt een interactiesysteem gecreëerd waarbij samenwerking en kruisbestuiving de weg naar innovatie kan stimuleren en kan zorgen voor een voldoende instroom van nieuwe zorgverleners. De provincie Limburg en POM Limburg hebben samen met verschillende partners de afgelopen jaren sterk geïnvesteerd in de uitbouw van een zorg-, healthcare- en Life Sciences-ecosysteem. Het is nu de ambitie om zorginnovatie om te zetten in een nog sterkere gezondheidszorg met een positieve impact voor ondernemerschap en jobs. Erik Gerits Gedeputeerde van Economie

3 Inleiding Vanuit een ernstige bekommernis omtrent de nadelige gevolgen van de kloof tussen theorie en praktijk, tussen onderwijs en werkveld en op basis van good practices uit Nederland, Australië en de Verenigde Staten, is het leerzorgcentrum ontwikkeld als geïntegreerd concept voor zorg innovatie en onderwijsinnovatie. Met een doorgedreven samenwerking tussen docenten en studenten enerzijds en zorgverleners en management van zorgvoorzieningen anderzijds, wordt een omgeving gecreëerd waar duurzaam leren voor studenten en zorgverleners mogelijk wordt. Een leerzorgcentrum (LZC) is een afdeling in een zorgvoorziening waar leren (onderwijs) en zorg (praktijkvoering) beter op elkaar worden afgestemd. Een LZC wordt gevormd door een samenwerkingsverband tussen een onderwijspartner en een werkveldpartner. Deze manier van samenwerken focust enerzijds op het verbeteren van de kwaliteit van de praktijkopleiding/stage van studenten verpleegkunde en anderzijds op het realiseren van kwaliteitsvolle patiëntenzorg. Zorgen en leren vormen de twee centrale kernprocessen van een LZC, beide krijgen een extra focus. Het leren op de afdeling komt voor zowel studenten, als voor verpleegkundigen van de afdeling meer centraal te staan. Ook de innovatie in zorgprocessen en kwaliteit van de verpleegkundige zorgpraktijk krijgen, meer dan op een klassieke afdeling, bijzondere aandacht. Het leerproces van de student, die stage loopt op een LZC, wordt optimaal ondersteund door de leerzorgspecialist (LZS) enerzijds en door de stagecoach anderzijds. De LZS heeft naast zijn/haar rol in de zorgvoorziening, ook een aanstelling aan de hogeschool. De LZS, de stagecoaches, de studenten en het multidisciplinaire team van de afdeling dragen allen bij tot het ontwikkelen van een krachtige leeromgeving voor zowel zorgverlener als student. De LZS is tevens verantwoordelijk voor het binnenbrengen van op onderzoek gebaseerde en actuele inhoud.

4 12 Investeren in een leerzorgcentrum Belangrijk voor het leerproces van de student is de intensieve en kwalitatieve begeleiding door de verantwoordelijke stagecoach en de optimale integratie in de (team)werking van de afdeling. Hierdoor krijgen studenten reële verantwoordelijkheid toegewezen. Concreet wordt gestreefd naar een lange stageperiode, wordt de student gekoppeld aan een stagecoach die het vol ledige leerproces volgt en is er een lector van de hogeschool deeltijds tewerkgesteld op de afdeling als LZS, waar zij de stagecoaches en studenten begeleidt in het opnemen van nieuwe rollen. In haar rol als leerzorgspecialist is ze goed geplaatst om op de afdeling mee te werken aan kwaliteit en zorginnovatie. Het concept van het leerzorgcentrum werd ontwikkeld door de associatie universiteit-hogescholen KU Leuven ter gelegenheid van het OOF-project: Ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een Leerzorgcentrum (2012). UC Leuven-Limburg (voorheen KHLim) als onderwijspartner en ZOL Genk als praktijkpartner waren initiatiefnemers in het project en hebben, op basis van de resultaten van het project, ondertussen verschillende leerzorgcentra uitgebouwd. Samenvattend combineert het concept van het leerzorgcentrum diverse hefbomen in functie van het dichten van de theorie-praktijkkloof: de LZS met een gedeelde aanstelling als hefboom om de theoretische opleiding beter te laten aansluiten bij de praktijk; de LZS als rolmodel voor het verbeteren van het klinisch redeneren en praktijkvoering op basis van evidentie; het hertekenen van de stage voor studenten in het laatste jaar van de opleiding, zodat leren duurzaam wordt. Het leerzorgcentrum verkleint de discrepantie die bestaat tussen wat studenten leren op school en de zorg die er gegeven wordt binnen de zorginstellingen. Een veralgemening van het concept is wenselijk zodat voor meer studenten of voor meer beginnende zorgverleners de reality shock wordt vermeden. Probleemstelling De meerwaarde van dit concept is duidelijk. Kwalitatieve zorgverleners zijn en blijven, zeker ook in Limburg, broodnodig. Een leerzorgcentrum blijkt een geschikte methode om de theorie-praktijkkloof te helpen dichten. Door de reality shock te verkleinen beperken we een voortijdige uitstroom uit de zorgberoepen.

5 Inleiding 13 Het project waarvan u de resultaten leest in dit boek werd opgezet om vooruitgang te boeken op vlak van twee problemen met betrekking tot het concept van de leerzorgcentra. 1. Vóór dit project was het concept rond zorg- en leerinnovatie enkel toegepast in de opleiding van bachelors in de verpleegkunde en geïmplementeerd in de praktijkuitoefening van verpleegkundigen. Er werden ook reeds enkele pilootprojecten gestart met HBO-verpleegkundigen en in de residentiële ouderenzorg. In theorie zijn gelijkaardige projecten mogelijk voor andere zorgberoepen (zorgkundigen, paramedici ). A fortiori is een LZC een ideale omgeving voor het leren van en in multidisciplinaire teams. Ook de zorgomgeving van een ziekenhuis of een woonzorgcentrum hoeft niet de exclusieve context te zijn voor implementatie. Het is goed denkbaar dat ook in de geestelijke gezondheidszorg, de thuiszorg en de moeder- en kindzorg, een dergelijke innovatieve omgeving een meerwaarde genereert voor zowel opleiding als zorg. In functie van deze verdere implementatie was het nodig om het concept te verbreden. Er was tot vóór het project exclusief gefocust op verpleegkundigen en op de verpleegkundige praktijk. Het ontwerp was weliswaar veelbelovend maar nog onvoldoende sterk in de breedte zodat bijkomende pilootprojecten nodig waren om het LZC structureel te kunnen implementeren. 2. De implementatie van een LZC heeft zijn kostprijs. Zowel voor de zorgvoorziening als voor de opleiding betekent een LZC dat geïnvesteerd wordt in extra inzet van personeel. De lector verpleegkunde is voor 0,2 of 0,3 VTE verbonden aan de zorgeenheid als leerzorgspecialist en dit is een personeelsinzet boven de reguliere bezetting. Deze extra investering is te verantwoorden gezien de winst die op de diverse terreinen wordt gemaakt: zowel voor de stage van de student als voor de kwaliteit van zorg op de zorgeenheid. Ook op vlak van recruitment voor de zorgvoorziening en voor de clinical credibility van de betrokken lectoren valt er winst te boeken. Een belangrijke hefboom voor verdere implementatie is het kunnen aantonen van de return on investment. Deze ROI was onvoldoende geëxpliciteerd. Doelstellingen Om een antwoord te formuleren op bovenstaande problemen beoogde het project twee doelstellingen:

6 14 Investeren in een leerzorgcentrum 1. Verbreding van implementatie, uitbreiding van de principes van het LZC naar andere zorgberoepen en ander zorgcontexten. Nieuwe mogelijkheden en bijkomende implementaties liggen voor de hand. De bedoeling was om naast de verdere uitrol in de verpleegkunde in een algemeen ziekenhuis ook projecten op te starten met andere zorgberoepen in andere sectoren van de gezondheidszorg. Hiervoor was het noodzakelijk om het concept te hermoduleren en aan te passen aan de noden en verwachtingen van andere beroepen en andere sectoren. Zo was het nodig dat een nieuwe invulling werd uitgewerkt voor de diverse rollen in het leerzorgcentrum. Vooral de rol van leerzorgspecialist (die cruciaal is gebleken) verschilt in de verschillende contexten. In de voorbije jaren is het aantal leerzorgcentra gestaag gestegen van aanvankelijk één centrum naar op dit moment 10 centra in 5 vijf zorgvoorzieningen. Tot vóór dit project hadden 70 studenten in een dergelijke context hun praktijkvorming kunnen afwerken. Het project had als doelstelling 100 extra studenten deze innovatieve stagevorm te laten doorlopen. Naast studenten zijn uiteraard ook verpleegkundigen en andere zorgverleners betrokken. Door te kunnen uitrollen naar 10 leerzorgcentra verdubbelen we het aantal professionals die in het project betrokken worden. 2. Expliciteren van de ROI van het LZC op uitkomstmaten in verband met kwaliteit van stage, kwaliteit van leren en opleiding, kwaliteit van zorg, effect op professionalisering, effect op duurzaamheid leren Aan de hand van een aantal uitkomstmaten moest een evaluatie worden gemaakt van het concept om op die manier de ROI voor directies meer transparant te maken. Het concept werd in de diepte geëvalueerd op vlak van: kwaliteit van zorg, kwaliteit van stage en leerklimaat, kwaliteit van lesgeven en begeleiden van lectoren binnenschools, recruitment voor de zorgvoorziening, professionalisering van zorgverleners, competenties van studenten. Om de verdere uitrol, en op die manier de structurele verankering van het concept in de opleidingen en in het werkveld, mogelijk te maken, was het noodzakelijk dat we de kracht van het concept overtuigend kunnen aantonen. Om het leerzorgcentrum, dat zich momenteel in een nog prille embryonale fase bevindt, écht levenskansen te bieden, was het belangrijk om dit project te kunnen doen.

7 Inleiding 15 Situering De doelstellingen van het project en het concept van het leerzorgcentrum passen in het strategisch actieplan voor Limburg (SALK). Meer specifiek zetten we met dit project in op het versterken van de (kwaliteit) van de opleiding in functie van het creëren van duurzame jobs en door ruimte te geven aan een innovatieve praktijk. Het project geeft ondersteuning aan de zorgsector en maakt het mogelijk dat de sector van binnenuit wordt versterkt. Kansen geven aan innovatie, onderzoek, pilootprojecten kan bijdragen tot het creëren van de randvoorwaarden en het versterken van een kwalitatieve tewerkstelling in de sector. Een belangrijk pijnpunt, dat opleidingen onvoldoende aansluiten op de vraag van het werkveld, wordt actief en expliciet met dit project/concept verholpen. In Limburg worden met het SALK-actieplan acties opgezet die de sector van de zorgeconomie zowel versterken, versnellen als ontwikkelen. 1. Versterken: Het concept werkt in op randvoorwaarden om leren van (kandidaat-) verpleegkundigen maximaal te faciliteren. De context wordt gecreëerd en versterkt (door opleiding stagecoaches, door aanwezigheid van leerzorgspecialisten ) om leren mogelijk te maken. Het dichten van de kloof tussen onderwijs en werkveld, het wegwerken van de reality shock voorkomt voortijdige uitval uit de opleiding, uit het beroep en uit de sector. Studenten leren het beroep, de echte job, reeds kennen tijdens hun opleiding, werkgevers leren kandidaat-zorgverleners reeds kennen tijdens de opleiding Dit kan alleen maar leiden tot een betere en versterkte afstemming tussen vacatures en kandidaten, tussen wensen van het werkveld en verwachtingen van werknemers. Het project zal ongetwijfeld de implementatiemogelijkheden van dit concept versterken. De betrachting is om het leerzorgcentrum duurzaam te implementeren in de opleidingen en in de zorgvoorzieningen. Het expliciteren van de toegevoegde waarde is hiervoor erg belangrijk. 2. Versnellen: het project maakt het mogelijk om een veelbelovend concept te verankeren in de praktijk. Het concept wordt getransfereerd naar andere settings, andere functies, nieuwe bijkomende organisaties Het LZC wordt verder uitgerold waardoor op termijn alle zorgverleners tijdens hun opleiding een dergelijk stageconcept hebben doorlopen.

8 16 Investeren in een leerzorgcentrum 3. Ontwikkelen: Het concept wordt door dit project verder ontwikkeld om structureel in de zorgopleidingen te worden verankerd. Het onderzoeksluik van dit project situeert zich in het expliciteren van uitkomstmaten, indicatoren voor het succes van implementatie en de verantwoording voor het investeren van bijkomende middelen. Geïntegreerd in het concept is de focus op innovatie, wetenschappelijk onderzoek en evidence based practice. De link met een onderwijspartner en de aanwezigheid van een leerzorgspecialist staan hiervoor garant. De doelstellingen van dit project passen ook binnen de strategische opties van Flanders Care. In januari 2013 werd door Flanders Care een zoekconferentie voor de zorgsector georganiseerd. Hierbij werd een groep experts en stakeholders samengebracht met als doel ideeën en oplossingen te zoeken om, ondanks een continu veranderende context, kwalitatieve dienstverlening te blijven garanderen. Uit de conferentie werden 14 actielijnen afgeleid en gegroepeerd in 5 domeinen. Binnen het domein onderwijs worden drie actielijnen weerhouden: 1. blijvende werknemers aantrekken voor de zorgsector; 2. maximale afstemming tussen zorgsector en onderwijs in functie van het optimaal benutten van talenten van (toekomstige) werknemers; 3. een dynamisch loopbaanbeleid in zorg en welzijn mogelijk maken. Het rapport van de conferentie formuleert volgende besluiten omtrent het domein onderwijs : Om onderwijs een beter antwoord te laten formuleren op de steeds veranderende noden van het werkveld dienen onderwijs en werkveld continu en structureel samen te werken. [ ] Om toekomstige werknemers optimaal voor te bereiden op de sector en om voortijdige uitval te vermijden moet ingezet worden op inventieve formules om docenten/leraren te ondersteunen bij een optimale afstemming tussen de onderwijspraktijk en de zorgsector. We willen hierbij streven naar een statuut voor gedeelde aanstellingen tussen onderwijs en werkveld met aandacht voor de financiering door de verschillende werkgevers, de persoonlijke belangen van de betrokkenen en de effecten op (verlening en financiering van) de verstrekte zorg. Regelgeving en financiering moeten hybride leer- en werkvormen toelaten. De nodige regelgeving wordt ontwikkeld opdat in onderwijsconcepten zoals leerzorgcentra zowel het leerproces voor de studenten, het praktijkgericht proces voor de docenten als het zorgproces voor de cliënten in de juiste financiële en juridische context kan plaatsvinden. [ ] Initiatieven om meer kwaliteitsvolle stageplaatsen te creëren moeten worden gestimuleerd.

9 Inleiding 17 Met het project sluiten we dus ook aan bij de doelstellingen zoals ze zijn geformuleerd in het rapport van de zoekconferentie van Flanders Care: beter antwoorden met onderwijs op steeds veranderende noden: structurele samenwerking onderwijs-werkveld; toekomstige werknemers optimaal voorbereiden en voortijdige uitval voorkomen: gedeelde aanstelling van leerzorgspecialist en hermoduleren van praktijkopleiding; creëren van meer kwaliteitsvolle stageplaatsen. Begin 2015 werd door de Vlaamse regering een belangrijke stap gezet in de modernisering van het onderwijs door het goedkeuren van de conceptnota duaal leren. Via duaal leren doen jongeren meer ervaring op op de werkvloer, om zo een onderwijs- of beroepsdiploma te behalen waardoor ze beter voorbereid zijn op de arbeidsmarkt. Het duaal leren wordt uitgebouwd als een volwaardige leerweg die tot een beroepskwalificatie, deelcertificaat of zelfs onderwijskwalificatie leidt. Voorlopig situeert het duaal leren zich in de derde graad van het arbeidsmarktgericht secundair onderwijs. Op basis van een sollicitatieprocedure wordt de match gemaakt tussen leerling en onderneming. Dan wordt het leertraject uitgetekend en worden de praktijk en leercomponent op elkaar afgestemd. Op deze manier worden arbeidsmarkt en onderwijs dichter bij elkaar gebracht. De doelstellingen van het project leerzorgcentrum sluiten aan bij de conceptnota duaal leren. In een leerzorgcentrum wordt immers een samenwerkingsverband tussen onderwijs en werkveld gevormd om studenten voor te bereiden op de arbeidsmarkt en de reality shock te vermijden. Inhoud In hoofdstuk 1 wordt beschreven wat een LZC is en welke doelstellingen worden beoogd. De verschillende rollen van actoren binnen het LZC worden besproken: de student, de stagecoach en de leerzorgspecialist. Ook de hoofdverpleegkundige heeft een belangrijke verantwoordelijkheid in de werking van een LZC. In dit hoofdstuk wordt ook een overzicht gegeven van de leerzorgcentra die tot nu toe in Limburg werden geïmplementeerd. Op dit moment zijn er 10 LZC operationeel en dit voornamelijk in algemene ziekenhuizen. Er is één LZC in een psychiatrisch ziekenhuis en twee in de thuisverpleging. Het hoofdstuk sluit af met een draaiboek voor implementatie van een leerzorgcentrum. Welke stappen dienen te worden ondernomen en wat zijn de aandachtspunten?

10 18 Investeren in een leerzorgcentrum Hoofdstuk 2 gaat dieper in op de functie van de LZS in de verschillende domeinen. De functie is cruciaal voor de werking van een LZC. Er wordt een theoretisch kader gegeven voor de functie en uitgewerkt wat de opdrachten en verantwoordelijkheden zijn van een LZS. Tot slot wordt de functie geschetst specifiek voor de verschillende settings. Zeer praktisch wordt beschreven hoe de LZS zijn werking aanpast aan de context. In hoofdstuk 3 wordt de eerste belangrijke doelstelling van een LZC uitgewerkt. Met een leerzorgcentrum wordt ingezet op het verbeteren van de kwaliteit van de stage. In eerste instantie wordt aan de hand van een literatuurstudie beschreven wat kan verstaan worden onder een krachtige leeromgeving. Door de introductie van de LZS en de stagecoach wordt in een LZC getracht om een leeromgeving te creëren waar studenten (en verpleegkundigen) gemakkelijk tot leren komen. De sfeer op de afdeling, de leiderschapsstijl van de hoofdverpleegkundige, de kwaliteit van zorg, de uitdagingen en opportuniteiten en de manier van begeleiden zijn bepalend voor de kracht van het leerklimaat. Om de verbetering van de kwaliteit van de stage aan te tonen wordt verwezen naar een eerder kwalitatief onderzoek ( ) waarin de effecten van een leerzorgcentrum werden geëvalueerd. Het onderzoek werd uitgevoerd in 5 hogescholen/ziekenhuizen en heeft geleid tot het formuleren van de nieuwe rollen die de verschillende actoren opnemen in een LZC. Vervolgens wordt gerapporteerd over een studie die in het kader van dit project werd opgezet. Zowel een kwalitatieve als een kwantitatieve bevraging tonen aan hoe het leerklimaat op stage wordt ervaren door studenten en wat de beïnvloedende factoren zijn voor het leerklimaat. De focusgroepen hebben specifiek gepeild naar de succesfactoren van een LZC en hoe deze het leerklimaat beïnvloeden. Hoofdstuk 4 behandelt de tweede doelstelling van een leerzorgcentrum: de kwaliteit van de binnenschoolse verpleegkundige/vroedkundige opleiding. Door de gedeelde aanstelling van de LZS deeltijds tewerkgesteld als lector in het onderwijs en deeltijds als leerzorgspecialist in de praktijk is er een rechtstreeks effect van de LZC op de kwaliteit van het onderwijs. Het verhogen van de clinical credibility van lectoren-leerzorgspecialisten wordt expliciet geformuleerd als een doelstelling van het LZC. In eerste instantie wordt deze thematiek beschreven vanuit de literatuur. Daarnaast wordt gerapporteerd over enkele focusgroepinterviews waarin studenten werden gehoord over de klinische geloofwaardigheid van lectoren en welke factoren deze geloofwaardigheid bepalen.

11 Inleiding 19 In dit hoofdstuk worden vervolgens linken gelegd tussen de kwaliteit van het onderwijs en thema s als kennisdeling en competentiegericht opleiden. Voor een kwaliteitsvol onderwijs is het belangrijk om voortdurend kennis vanuit onderzoek en kennis vanuit de praktijk te integreren. Het LZC maakt verbinding mogelijk met deze twee kennisbronnen. De organisatie van de stage en het leerklimaat op een LZC maken ook mogelijk om in te zetten op het leren van een breed gamma van competenties, ook competenties die op een reguliere stage minder aan bod komen. Tot slot wordt in hoofdstuk 4 verwezen naar de visitatie van de opleiding verpleegkunde van Een externe commissie heeft de opleiding doorgelicht en een objectieve beoordeling gegeven. De opleiding van KHLim/UCLL heeft van de commissie een bijzonder kwaliteitskenmerk gekregen voor het LZC. De analyse van de commissie herkent de positieve effecten van de LZC op de kwaliteit van het onderwijs. De derde belangrijke doelstelling van een LZC is het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Dit thema wordt beschreven in hoofdstuk 5. Het meten van kwaliteit is bijzonder actueel in de gezondheidszorg. Ziekenhuizen en zorgvoorzieningen meten indicatoren voor intern kwaliteitsbeleid of in functie van VIP 2, het behalen of behouden van een accreditatie en in functie van het kwaliteitstoezicht van de zorginspectie. De vraag wordt beantwoord in welke mate een LZC een invloed kan hebben op de kwaliteitsverbetering. Het project kan dit niet aantonen aan de hand van de verbetering van de resultaten van kwaliteitsmetingen. Wel worden enkele goede praktijken beschreven. Er worden enkele cases gepresenteerd waarin duidelijk wordt wat de rol van de LZS kan zijn in kwaliteitsverbeterprojecten. Ook wordt gerapporteerd uit een focusgroepinterview met hoofdverpleegkundigen waarin ervaringen werden opgetekend met betrekking tot LZS en dergelijke kwaliteitsprojecten. In de literatuur zijn argumenten te vinden die een investering in een LZC verantwoorden in functie van kwaliteit van zorg. In eerste instantie wordt beschreven wat de invloed is van de aanwezigheid van studenten op de zorg voor kwaliteit. Er blijkt ook een relatie te bestaan tussen de kwaliteit van de relatie tussen student en verpleegkundige en de kwaliteit van de relatie tussen patiënt en verpleegkundige. Vervolgens wordt verwezen naar het implementeren van evidence based practice in functie van kwaliteit. De LZS is hiervoor een belangrijke hefboom. Tot slot wordt gerapporteerd uit de literatuur omtrent advanced practice nursing. De LZS vertoont kenmerken van een advanced practice nurse (APN), meer bepaald in de vorm van een clinical nurse specialist (CNS). Uit onderzoek blijkt onomstreden dat CNS een positief effect genereren op diverse patiëntenvariabelen.

12 20 Investeren in een leerzorgcentrum Hoofdstuk 6 handelt over een vierde doelstelling van het LZC. Met de implementatie van een LZC worden ook effecten beoogd op vlak van HR-beleid. Vanuit de literatuur omtrent employer branding en magnet hospitals wordt duidelijk dat er zeker een potentieel is op vlak van rekrutering en retentie. Vervolgens wordt ook een link gelegd met professionaliseringbeleid. Een LZS kan een rol spelen in vorming, training en opleiding. Verschillende vormen voor leren op de werkplek worden beschreven: supervisie, intervisie, coaching en mentoring. Reflecteren in communicatie is in al deze vormen het centrale proces. In het besluit van dit boek worden tien redenen benoemd om te investeren in een LZC. Vanuit de verschillende hoofdstukken worden argumenten aangebracht die een investering verantwoorden. De argumenten worden telkens ondersteund door bevindingen uit de literatuur. Voor een aantal redenen geeft dit project ook empirische gegevens om de investering te beargumenteren.

Innovatieve stagevormen

Innovatieve stagevormen Innovatieve stagevormen Bacheloropleiding verpleegkunde 3 jarige opleiding, niveau 6 niveau 5=HB05 niveau 4=secundair Bacheloropleiding verpleegkunde Generalistisch diploma: verantwoordelijk algemeen ziekenverpleger

Nadere informatie

LEERZORGCENTRUM WELKOMSTWOORD NIEUW OPLEIDINGSCONCEPT VOOR VERPLEEGKUNDIGEN

LEERZORGCENTRUM WELKOMSTWOORD NIEUW OPLEIDINGSCONCEPT VOOR VERPLEEGKUNDIGEN LEERZORGCENTRUM NIEUW OPLEIDINGSCONCEPT VOOR VERPLEEGKUNDIGEN 1 WELKOMSTWOORD Frieda Corstjens Lector verpleegkunde Katholieke Hogeschool Limburg Leerzorgspecialist Ziekenhuis Oost-Limburg 2 1 I. KLOOF

Nadere informatie

Innovatieve stages in UZ Leuven LIC (leer- en innovatiecentrum)

Innovatieve stages in UZ Leuven LIC (leer- en innovatiecentrum) Innovatieve stages in UZ Leuven LIC (leer- en innovatiecentrum) Inleiding In deze brochure krijg je meer informatie over de LIC-stage in UZ Leuven. Verschillende afdelingen bieden deze stagevorm aan om

Nadere informatie

Zorg om talent: van inzicht naar implementatie

Zorg om talent: van inzicht naar implementatie Zorg om talent: van inzicht naar implementatie Johan Hellings voorzitter Zorgvernieuwingsplatform ViA Ronde Tafel, Brussel, 18 februari 2013 Flanders Care Bredere kader = Gekaderd in doorbraak warme samenleving

Nadere informatie

WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE

WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE Filip Van Laecke Raadgever Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen Situatieschets social

Nadere informatie

Duurzame en flexibele inzet van personeel in de zorg

Duurzame en flexibele inzet van personeel in de zorg Duurzame en flexibele inzet van personeel in de zorg ELS REINERS, PROJECTMANAGER POM LIMBURG HILDE LANOYE, FAMILIEHULP LIMBURG-VLAAMS BRABANT 4 JUNI 2015 ZORGACADEMIE PARKSTAD - HEERLEN Voorstelling POM

Nadere informatie

Intentieverklaring Versie:

Intentieverklaring Versie: Intentieverklaring Versie: 27-03-2018 1) Het regionale actieplan De vraag naar personeel in zorg en welzijn stijgt. De instroom is op dit moment onvoldoende om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen.

Nadere informatie

Graag wens ik een actuele stand van zaken te verkrijgen met betrekking tot het aanbod van voorzieningen voor ouderen in woonzorgcentra.

Graag wens ik een actuele stand van zaken te verkrijgen met betrekking tot het aanbod van voorzieningen voor ouderen in woonzorgcentra. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 519 van ELS ROBEYNS datum: 11 mei 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Woonzorgcentra Limburg - Bijkomende bedden Aangezien de provincie

Nadere informatie

Start LIRES Provinciehuis, 6/2/2017

Start LIRES Provinciehuis, 6/2/2017 Start LIRES Provinciehuis, 6/2/2017 AGENDA 1. Welkom Gouverneur 2. Inleiding Gedeputeerde 3. Uitgangspunten voor het LIRES programma 4. Methodiek en aanpak 5. Organisatie en structuur 6. Vragen en gedachtenwisseling

Nadere informatie

Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie

Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie I Voorwerp van het project 1.1 Beschrijving van het project De zorgsector wordt geconfronteerd met enkele ingrijpende veranderingen zoals de toenemende

Nadere informatie

Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent

Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent Functieprofiel van de Verpleegkundig consulent Voorstel BVVS, juni 2018 1. Definitie... 2 2. Rollen... 2 2.1 Verantwoordelijk voor het zorgproces... 2 2.2 Communicator... 3 2.3 Samenwerker... 3 2.4 Professionele

Nadere informatie

Kwaliteit van opleiding

Kwaliteit van opleiding Bedoeling Card 1 Kwaliteit van opleiding De kwaliteit van de opleiding is ons primaire doel en een noodzakelijk onderdeel van onze professie. Aios hebben voldoende mogelijkheden nodig voor werkplekleren

Nadere informatie

UITDAGINGEN IN DE SOCIAL-PROFIT. Jo Vandeurzen Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

UITDAGINGEN IN DE SOCIAL-PROFIT. Jo Vandeurzen Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin UITDAGINGEN IN DE SOCIAL-PROFIT Jo Vandeurzen Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 2050: 3x zoveel tachtigjarigen en 10x zoveel honderdjarigen Sector Gezondheidszorg en maatschappelijke

Nadere informatie

Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH

Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Auteurs: Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Els Knippenberg (Hogeschool PXL) Frederik Houben (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Doelstellingen

Nadere informatie

31/08/2015 WERKPLEKLEREN BRUGOPLEIDING. Karen Vansteenkiste WERKPLEKLEREN. Definitie Werkvorm in de brugopleiding Voordelen Kenmerken Voorbeeld

31/08/2015 WERKPLEKLEREN BRUGOPLEIDING. Karen Vansteenkiste WERKPLEKLEREN. Definitie Werkvorm in de brugopleiding Voordelen Kenmerken Voorbeeld WERKPLEKLEREN BRUGOPLEIDING Karen Vansteenkiste WERKPLEKLEREN Definitie Werkvorm in de brugopleiding Voordelen Kenmerken Voorbeeld 1 Wat is werkplekleren? Werkpleklerenstaat voor leren op en via de leeromgeving

Nadere informatie

Leer Zorg Centrum. Ocura Beringen HB05 Opleiding Genk

Leer Zorg Centrum. Ocura Beringen HB05 Opleiding Genk Leer Zorg Centrum Ocura Beringen HB05 Opleiding Genk Inleiding en Beschrijving Project Theoretisch Kader Methodiek en gegevensverzameling Resultaten Conclusie Inleiding en Beschrijving Project Theoretisch

Nadere informatie

Werkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012

Werkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012 Werkplekleren: leren doen doet leren 6 februari 2012 Workshop werkplekleren: opbouw Wat is werkplekleren? Uitgangspunt Waarom werkplekleren? Getuigenissen Wedstrijd Toekomst werkplekleren? Advies SERV

Nadere informatie

Reflectiegesprek: toekomstbeelden

Reflectiegesprek: toekomstbeelden 1 Reflectiegesprek: toekomstbeelden 1. Mastercampussen: nog sterkere excellente partnerschappen in gezamenlijke opleidingscentra (VDAB West-Vlaanderen) 2. Leertijd+: duaal leren van de toekomst (Syntra

Nadere informatie

Workshop APN congress Future of Nursing. 1/12/17, verslag BVVS. A. Van Hecke - M. Lardennois. APN = advanced practice nurse

Workshop APN congress Future of Nursing. 1/12/17, verslag BVVS. A. Van Hecke - M. Lardennois. APN = advanced practice nurse Workshop APN congress Future of Nursing 1/12/17, verslag BVVS A. Van Hecke - M. Lardennois APN = advanced practice nurse Belangrijke evolutie in de ziekenhuizen is de introductie/ontwikkeling van advanced

Nadere informatie

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity Randstad Diversity voor een succesvol diversiteitsbeleid www.randstad.be/diversity inhoud Randstad en diversiteit Wat is diversiteit? Waarom diversiteit? Onze dienstverlening Coaching 22 Consulting onze

Nadere informatie

Toll-net: samenwerken aan e-leren en gecombineerd leren voor volwassenen

Toll-net: samenwerken aan e-leren en gecombineerd leren voor volwassenen AFSTANDSLEREN EN ICT GECOMBINEERD ONDERWIJS 4 1 Toll-net: samenwerken aan e-leren en gecombineerd leren voor volwassenen Steven De Pauw Coördinator Toll-net Steven Verjans Universitair docent Open Universiteit

Nadere informatie

Coach de coach. 15 jaar Nurse Support Team 10 jaar Cursus Smart Mentorship

Coach de coach. 15 jaar Nurse Support Team 10 jaar Cursus Smart Mentorship Coach de coach 15 jaar Nurse Support Team 10 jaar Cursus Smart Mentorship Over hoe het begon: dé Omzendbrief Even terug in de tijd 2000 2002: start als begeleidingsproject proeftuin 2002 2006: Functie

Nadere informatie

Uitdagingen in de realiteit van de werkvloer. K. Balcaen

Uitdagingen in de realiteit van de werkvloer. K. Balcaen Uitdagingen in de realiteit van de werkvloer K. Balcaen Doelstellingen Complexiteit van de maatschappij/ gezondheidszorg Uitdagingen voor professionals en patiënt Aanbevelingen en aandachtsgebieden Wetenschappelijke

Nadere informatie

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck

Didactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck Didactische werkvormen in het hoger onderwijs Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck HoGent, een mix van werkvormen Uitgangspunten: Elk talent telt>>maatwerk gezien diversiteit in instroom Vraag

Nadere informatie

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity Randstad Diversity voor een succesvol diversiteitsbeleid www.randstad.be/diversity inhoud Randstad en diversiteit Wat is diversiteit? Waarom diversiteit? Onze dienstverlening Coaching 22 Consulting onze

Nadere informatie

D I A L O V O Van Referentie Datum Inleiding

D I A L O V O Van Referentie Datum Inleiding DIALOVO Van Kimpen Suzy, lector & praktijklector, Katholieke Hogeschool Leuven, dep. G&T/ stafmedewerker opleiding / NST, operatiekwartier, Universitaire Ziekenhuizen Leuven. Referentie Carlson, E., Pilhammer,

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

Deze vraagstelling is nader toegespitst op de volgende sub-vragen:

Deze vraagstelling is nader toegespitst op de volgende sub-vragen: Samenvatting Dit proefschrift gaat over ervaringen en leerprocessen in de ontwikkeling van de theorie en praktijk van Moreel Beraad als methode van ethiekondersteuning in de gezondheidszorg. Hoofdstuk

Nadere informatie

VISIETEKST POSTDOCTORAAL LOOPBAANBELEID EN LOOPBAANBEGELEIDING AAN DE UGENT

VISIETEKST POSTDOCTORAAL LOOPBAANBELEID EN LOOPBAANBEGELEIDING AAN DE UGENT VISIETEKST POSTDOCTORAAL LOOPBAANBELEID EN LOOPBAANBEGELEIDING AAN DE UGENT Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 14 februari 2014 1 Deze visietekst werd opgesteld door de stuurgroep van het strategisch

Nadere informatie

Meerjarenplan O&O-fonds GGZ

Meerjarenplan O&O-fonds GGZ Meerjarenplan O&O-fonds GGZ 2016-2018 Versie 5: 24 mei 2016_definitief Pagina 1 van 8 Inhoud 1. Inleiding... 3 a. Personeel... 3 b. Bestuurlijke en arbeidsmarktontwikkelingen... 4 c. Uitdagingen... 4 d.

Nadere informatie

De ideale stageplek voor de HBO en de MBO student

De ideale stageplek voor de HBO en de MBO student De ideale stageplek voor de HBO en de MBO student Aanleiding Het WOZ streeft naar kwalitatief en kwantitatief passend opleiden voor Zorg en Welzijn in West-Brabant 2020. Vanuit het werkoverleg zorg (WOZ)

Nadere informatie

Tweede adviesnota. van het STEM-PLATFORM. aan de stuurgroep. donderdag, 12 december Brussel, Koning Albert II - Laan.

Tweede adviesnota. van het STEM-PLATFORM. aan de stuurgroep. donderdag, 12 december Brussel, Koning Albert II - Laan. Tweede adviesnota van het STEM-PLATFORM aan de stuurgroep donderdag, 12 december 2013 Brussel, Koning Albert II - Laan Pagina 1 Beoordelingskader voor de subsidiëring van initiatieven ter ondersteuning

Nadere informatie

Te weinig jongeren om vergrijzende verpleegkundigen te vervangen

Te weinig jongeren om vergrijzende verpleegkundigen te vervangen PERSBERICHT 2 maart 2017 Te weinig jongeren om vergrijzende verpleegkundigen te vervangen Hasselt De afgelopen vijf jaren steeg het aantal verpleegkundigen ouder dan 50 in Limburg met 42%. Daartegenover

Nadere informatie

Zorg Voorzitter: Walter Amerika Sprekers: Robbert Gobbens en Marjolein Albers Sprekers: Katja van Vliet en Anneloes van Staa

Zorg Voorzitter: Walter Amerika Sprekers: Robbert Gobbens en Marjolein Albers Sprekers: Katja van Vliet en Anneloes van Staa Maatschappelijke Impact van Praktijkgericht Onderzoek Parallelsessie 27 juni 2019, Rotterdam Zorg Voorzitter: Walter Amerika Sprekers: Robbert Gobbens en Marjolein Albers Sprekers: Katja van Vliet en Anneloes

Nadere informatie

Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg

Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg Master in het management en het beleid van de gezondheidszorg Afstudeerrichtingen: gezondheidszorgbeleid ziekenhuismanagement Faculteit Geneeskunde De zorgverlening is uitgegroeid tot een van de belangrijkste

Nadere informatie

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte OP ESF Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit uit OP: 1 - loopbaanbeleid curatief investeringsprioriteit 8i - werkloosheid naar werk Informatieve Bijlage: Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Nadere informatie

LEREN IN EEN COMMUNITY OF PRACTICE

LEREN IN EEN COMMUNITY OF PRACTICE LEREN IN EEN COMMUNITY OF PRACTICE Annemarie Waal & Greet Gevers Hogeschool van Amsterdam, Opleiding tot Oefentherapeut m.h.gevers@hva.nl a.p.waal@hva.nl Uitnodiging tot het kiezen van een plaatje Als

Nadere informatie

Werkgoesting in de zorg 25 maart 2010, Hasselt

Werkgoesting in de zorg 25 maart 2010, Hasselt Werkgoesting in de zorg 25 maart 2010, Hasselt Verslag werkgroep 6A: innovatie in de zorgberoepen Actie 1: e-learning E-learning wordt als waardevol aanzien: Flexpoint: Federgom organiseert tegenwoordig

Nadere informatie

Organisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper. Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013

Organisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper. Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013 Organisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper Editors: D. Paulus, K. Van den Heede, R. Mertens Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013 Position

Nadere informatie

Zeven uitgangspunten voor ehealth diensten voor patiënten

Zeven uitgangspunten voor ehealth diensten voor patiënten Zeven uitgangspunten voor ehealth diensten voor patiënten meer informatie: mdejong@nictiz.nl Bekijk de infographic Uitgangspunt 1 ehealth toepassingen zijn primair bedoeld voor patiënten. Zorgverleners

Nadere informatie

Beleidsplan AUHL

Beleidsplan AUHL Beleidsplan AUHL 2019-2024 S I T U E R I N G Associatie Universiteit Hogescholen Limburg (AUHL) is één van de 5 Vlaamse associaties en heeft als partnerinstellingen: Hogeschool PXL en Universiteit Hasselt,

Nadere informatie

NFU-master. Kwaliteit en Veiligheid in de Patiëntenzorg

NFU-master. Kwaliteit en Veiligheid in de Patiëntenzorg NFU-master Kwaliteit en Veiligheid in de Patiëntenzorg 2016-2018 De master Kwaliteit en Veiligheid in de Patiëntenzorg De zorg heeft initiatiefnemers en leiders in kwaliteit en veiligheid van zorg nodig.

Nadere informatie

Enkele ervaringen vanuit het werkveld

Enkele ervaringen vanuit het werkveld Enkele ervaringen vanuit het werkveld Annelies: clinical nurse specialist Bart: lector Vives & wetenschappelijk medewerker Jürgen: afdelingshoofd & coördinator Intensive CaseManagement pilootproject 3

Nadere informatie

Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier

Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier Wat als preventieve gezondheidszorg toegankelijk zou zijn voor iedereen? 1 Beweegprikkels en preventie Bewegen is essentieel:

Nadere informatie

Mensgericht werken. Een nieuwe focus voor iedereen in uw organisatie door een toegankelijke opleiding nieuwe stijl

Mensgericht werken. Een nieuwe focus voor iedereen in uw organisatie door een toegankelijke opleiding nieuwe stijl Mensgericht werken Een nieuwe focus voor iedereen in uw organisatie door een toegankelijke opleiding nieuwe stijl De verandering: met elkaar vanuit een nieuwe focus zorg verlenen Sinds dit jaar is de wetgeving

Nadere informatie

Kan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden.

Kan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 168 van GRIET COPPÉ datum: 23 december 2014 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Bachelor in de Verpleegkunde - In- en

Nadere informatie

2 ALGEMENE BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING Naam

2 ALGEMENE BESCHRIJVING VAN DE OPLEIDING Naam SAMENVATTING AANVRAAG DOELMATIGHEIDSTOETS AD OUDERENZORG 1 BASISGEGEVENS INSTELLING Soort aanvraag: Naam instelling Nieuwe opleiding Avans Hogeschool Contact Adres Bezoekadres: Professor Cobbenhagenlaan

Nadere informatie

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om

Nadere informatie

Leren van en met elkaar

Leren van en met elkaar Leren van en met elkaar Leer- en Innovatie- Netwerk (LIN) Een Leer- en InnovatieNetwerk (LIN) is een intensieve samenwerking tussen een zorginstelling en het onderwijs. Studenten, verpleegkundigen en verzorgenden

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Rijselstraat 5 8200 Brugge T 050 38 12 77 F 050 38 11 71 www.howest.be Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2013-2014 Inhoud Doel

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

FONTYS FOCUS 2020 ONTWIKKELDOELSTELLINGEN MET INDICATOREN

FONTYS FOCUS 2020 ONTWIKKELDOELSTELLINGEN MET INDICATOREN FONTYS FOCUS 2020 ONTWIKKELDOELSTELLINGEN MET INDICATOREN INLEIDING Fontys wil in 2020 een open betekenisvolle kennisinstelling zijn, verankerd in de verschillende regio s in Zuid-Nederland. Wij focussen

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

innoveren in de zorg zal renderen Caroline.Huys@innovatiecentrum.be Trefpunt Zorg 29/04/2014

innoveren in de zorg zal renderen Caroline.Huys@innovatiecentrum.be Trefpunt Zorg 29/04/2014 & innoveren in de zorg zal renderen Caroline.Huys@innovatiecentrum.be Trefpunt Zorg 29/04/2014 DRIE 1. Klant centraal 2.Zorgproeftuinen & subsidies 3. Innovatiecentrum Innovatiecentrum? Voor wie? Bedrijven

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding 19

Inhoud. 1 Inleiding 19 Inhoud Voorwoord 11 Dankwoord 17 1 Inleiding 19 2 Simulatieonderwijs en simulatietraining Een vernieuwend concept in de gezondheidszorg in Vlaanderen 23 2.1 Inleiding 23 2.2 Welke factoren hebben geleid

Nadere informatie

Herman Nys. Professor KU Leuven

Herman Nys. Professor KU Leuven Herman Nys Professor KU Leuven Schema voordracht: Inleiding Korte toeliching bij werkwijze Uitgangspunt: centrale vraagstelling Twee deelvragen Toelichting bij de stellingen/discussiethema s Centrale vraagstelling

Nadere informatie

Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding

Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Lerarenopleidingen versterken Visie hogescholen bij de conceptnota Johan Veeckman, voorzitter VLHORA 1 Algemene aandachtspunten Nood aan promotie

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Begeleidingsdocument

Begeleidingsdocument Student naam FOTO voornaam hogeschool Stagebegeleider naam voornaam Stageplaats instelling afdeling Stagementor naam voornaam Stageperiode van tot PAGINA 1/20 2. INDIVIDUEEL STAGETRAJECT Schrijf neer welke

Nadere informatie

Plek voor stage. QuickScan: stageproblematiek Zorg en Welzijn in Gelderland. Augustus 2018 WZW, in opdracht van provincie Gelderland

Plek voor stage. QuickScan: stageproblematiek Zorg en Welzijn in Gelderland. Augustus 2018 WZW, in opdracht van provincie Gelderland Plek voor stage QuickScan: stageproblematiek Zorg en Welzijn in Gelderland Augustus 2018 WZW, in opdracht van provincie Gelderland 1. Aanleiding De sector Zorg en Welzijn staat nu en de komende jaren voor

Nadere informatie

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg MEMO Aan: Betreft: consortiavorming en samenwerking EPZ, IKNL en netwerken palliatieve zorg Van: Karin van der Rijt, voorzitter EPZ en Jeroen Hasselaar, projectleider NFU Peter Huijgens, directeur IKNL

Nadere informatie

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)

Informatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2012-2013 Inhoud Doel van de opleiding Situering van de opleiding Onderwijsvormen Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

Leren van binnenuit 2009-2011. KHLIM, KHLeuven, HuB, Groep T education college

Leren van binnenuit 2009-2011. KHLIM, KHLeuven, HuB, Groep T education college Leren van binnenuit Diversiteitsproject SoE 2009-2011 KHLIM, KHLeuven, HuB, Groep T education college Opzet van vandaag 1. Korte voorstelling van het project 2. Verkenning van de begeleidingsmethodiek

Nadere informatie

EFFECTEN VAN INTERVENTIES TEN AANZIEN VAN SPIJBELEN EN VROEGTIJDIG SCHOOLVERLATEN ONDERZOCHT Een systematische literatuurstudie

EFFECTEN VAN INTERVENTIES TEN AANZIEN VAN SPIJBELEN EN VROEGTIJDIG SCHOOLVERLATEN ONDERZOCHT Een systematische literatuurstudie EFFECTEN VAN INTERVENTIES TEN AANZIEN VAN SPIJBELEN EN VROEGTIJDIG SCHOOLVERLATEN ONDERZOCHT Een systematische literatuurstudie Gil Keppens & Bram Spruyt EFFECTEN VAN INTERVENTIES TEN AANZIEN VAN SPIJBELEN

Nadere informatie

Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam

Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam Van twee naar één netwerk Een nieuw netwerk Een nieuwe naam Kwadraat staat voor. kwaliteit, want kwaliteitsvolle zorg vermenigvuldigt als je ze deelt.. het bundelen van de krachten om mensen met een psychische

Nadere informatie

Samenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016

Samenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016 Samenvatting bijeenkomst Stip aan de Horizon 14 maart 2016 Op 14 maart jl. hebben ROB en Utrechtzorg, in het kader van de aftrap van de Week van Zorg en Welzijn, een thema bijeenkomst georganiseerd over

Nadere informatie

Industry consulting. Care management. Effectieve procesinnovatie in de zorg. Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst

Industry consulting. Care management. Effectieve procesinnovatie in de zorg. Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst Industry consulting Care management Effectieve procesinnovatie in de zorg Onze zorg Kwaliteit nu én in de toekomst Effectieve procesinnovatie Iedere organisatie is uniek. Dat is in de zorg niet anders.

Nadere informatie

Beïnvloedende factoren vanuit EBNN die de implementatie van innovaties op verpleegafdelingen bevorderen

Beïnvloedende factoren vanuit EBNN die de implementatie van innovaties op verpleegafdelingen bevorderen Associatiedag Katrin Gillis, Krista Turnhout Heeren 12 en september Hilde Lahaye 2011 Beïnvloedende factoren vanuit EBNN die de implementatie van innovaties op verpleegafdelingen bevorderen 1 De EBNN bijdragen

Nadere informatie

Inspiratiemoment NEET jongeren

Inspiratiemoment NEET jongeren Inspiratiemoment NEET jongeren Schooluitval terugdringen = NEET aanpakken! 30 oktober 15 Samenwerking Stad Antwerpen VDAB OCWM Antwerpen Wat doen we al? Er zijn een heel wat acties/projecten die bijdragen

Nadere informatie

Agenda. 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot

Agenda. 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot Agenda 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot 1. Verwelkoming door Schepen Kaat Olivier 2. Kennismaking 3. Huis van het kind

Nadere informatie

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder Open oproep Pionieren in samenwerking Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder INLEIDING Vlaams minister Jo Vandeurzen streeft naar een sterkere samenwerking

Nadere informatie

HGZO-congres 2011. Samenwerken Samen werken Samen leren

HGZO-congres 2011. Samenwerken Samen werken Samen leren Samenwerken Samen werken Samen leren Samenwerken Het AMC wil met een beperkt aantal opleidingen structureel samenwerken bij het opleiden voor en in het AMC. Drie bij leren en werken betrokken partijen:

Nadere informatie

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren

Reflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren Doelstelling Dit instrument is bedoeld voor het management van een opleiding en opleidingsteams. Het reikt reflectievragen aan voor het ontwerpen van

Nadere informatie

FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM:

FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: FORMULIER STRATEGISCHE THEMA S OPLEIDING [NAAM]: INSTITUUT: (G)OC: INSTITUUTSDIRECTEUR: DATUM: De (G)OC heeft als formele wettelijke vastgelegde taak het adviseren over de OER en het jaarlijks beoordelen

Nadere informatie

De kracht van werkplekleren. Peggy Van Acker. Seminarie Onderwijskunde Seminarie 1: Feedback Begeleiding Coaching 28 januari 2014

De kracht van werkplekleren. Peggy Van Acker. Seminarie Onderwijskunde Seminarie 1: Feedback Begeleiding Coaching 28 januari 2014 De kracht van werkplekleren. Peggy Van Acker Seminarie Onderwijskunde Seminarie 1: Feedback Begeleiding Coaching 28 januari 2014 Agenda Info opleiding bachelor Retailmanagement Concept duaal leren & werkplekleren

Nadere informatie

Social Impact Bond.

Social Impact Bond. Social Impact Bond Social Impact Bond - Nieuwe PPS met maatschappelijke impact - Pre-financiering vanuit privé investeerders Risico-outsourcing. Only pay for succes Innovatieve en risicovolle projecten

Nadere informatie

Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent

Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Initiatiefnemer: Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent Projectomschrijving Het project wordt opgenomen binnen volgende strategische en

Nadere informatie

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1

STERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1 STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

Inzet van ervaringskennis van studenten

Inzet van ervaringskennis van studenten Inzet van ervaringskennis van studenten Simona Karbouniaris, docent-onderzoeker, Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht. Het Kenniscentrum Sociale Innovatie is een samenwerkingsverband van

Nadere informatie

De Zorgmeetlat. Wat belooft het kabinet aan verpleegkundigen en verzorgenden in 2012? De Rijksbegroting VWS 2012 langs de meetlat van V&VN

De Zorgmeetlat. Wat belooft het kabinet aan verpleegkundigen en verzorgenden in 2012? De Rijksbegroting VWS 2012 langs de meetlat van V&VN De Zorgmeetlat Wat belooft het kabinet aan 300.000 verpleegkundigen en verzorgenden in 2012? De Rijksbegroting VWS 2012 langs de meetlat van V&VN 19 september 2011 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoe is de

Nadere informatie

INNOVATIEF GROEIGERICHT ONDERNEMEN

INNOVATIEF GROEIGERICHT ONDERNEMEN INNOVATIEF GROEIGERICHT ONDERNEMEN Dirk Van Dyck VOKA West-Vlaanderen 20 Mei 2019 VARIO = ONAFHANKELIJK LEDEN BENOEMD TEN PERSOONLIJKE TITEL VARIO ADVISEERT Vlaamse Regering en Vlaams Parlement Over Wetenschaps-,

Nadere informatie

Strategie SEIN 2013-2016

Strategie SEIN 2013-2016 Strategie SEIN 2013-2016 2016 Vastgesteld 14 mei 2012 Inleiding Gespecialiseerde Epilepsiezorg SEIN biedt gespecialiseerde diagnostiek en behandeling, woonzorg en dagbesteding en onderwijs aan mensen met

Nadere informatie

Staten-Generaal Opvang en Vrije tijd van schoolkinderen. Docentendag Pedagogie Jonge Kind 12 september 2014

Staten-Generaal Opvang en Vrije tijd van schoolkinderen. Docentendag Pedagogie Jonge Kind 12 september 2014 Staten-Generaal Opvang en Vrije tijd van schoolkinderen Docentendag Pedagogie Jonge Kind 12 september 2014 Doel en opzet Basisprincipes Voorbereidende werkgroepen Resultaat van de Staten-Generaal Vooraf

Nadere informatie

M0 Strategische nota

M0 Strategische nota Rapport M0 Strategische nota Periode 2014-2019 Bestuur Provincie Vlaams-Brabant NIS Code 20001 Adres Provincieplein 1, 3010 Leuven 1/5 D In een duurzame, welvarende regio iedereen meenemen in opleiding,

Nadere informatie

Departement Onderwijs & Vorming

Departement Onderwijs & Vorming Leren en werken Departement Onderwijs & Vorming Inhoud Huidig stelsel leren en werken Stand van zaken: Duaal Leren. Een volwaardig kwalificerende leerweg. Stelsel leren en werken Deeltijds leerplichtige

Nadere informatie

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen.

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Associaties, bama-structuur en flexibilisering Frank Baert Jaarlijkse Algemene vergadering van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 25 juni 2004 Europese

Nadere informatie

8 uitgangspunten. Leerbedrijf BAVA => BaVa Leerwerktraject => LWT Leerwerkhuis => LWH De Vip groep => VIP. 1 doelgroepomschrijvingen

8 uitgangspunten. Leerbedrijf BAVA => BaVa Leerwerktraject => LWT Leerwerkhuis => LWH De Vip groep => VIP. 1 doelgroepomschrijvingen 8 uitgangspunten De deelnemende scholen willen uitgaan van dezelfde uitgangspunten. Helaas is het nog niet mogelijk om al die punten te verwezenlijken. De verschillende scholen geven aan hoever de zaken

Nadere informatie

INTRAPROFESSIONEEL LEREN MET ARTS-ASSISTENTEN BINNEN DE KINDZORG ONTWIKKELING VAN EEN TOOLBOX

INTRAPROFESSIONEEL LEREN MET ARTS-ASSISTENTEN BINNEN DE KINDZORG ONTWIKKELING VAN EEN TOOLBOX INTRAPROFESSIONEEL LEREN MET ARTS-ASSISTENTEN BINNEN DE KINDZORG ONTWIKKELING VAN EEN TOOLBOX O. PROJECTOPZET Algemene gegevens Instelling: Radboudumc Amalia Kinderziekenhuis Titel initiatief: Intraprofessioneel

Nadere informatie

PERSBERICHT. 250 bezoekers en veel motivatie op zorgbeurs regio Asse-Dilbeek-Ternat

PERSBERICHT. 250 bezoekers en veel motivatie op zorgbeurs regio Asse-Dilbeek-Ternat PERSBERICHT 250 bezoekers en veel motivatie op zorgbeurs regio Asse-Dilbeek-Ternat De lokale besturen Asse, Dilbeek en Ternat organiseerden gisteren, maandag 20 mei, samen met VDAB en partners een job-

Nadere informatie

Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject

Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject Tien jaar master(s) in het sociaal werk en sociaal beleid Een blik op het verleden, heden én de toekomst! Resultaten onderwijsproject Inhoud 1. Bekendheid van de opleiding 2. Algemene tevredenheid over

Nadere informatie

Luc Van Gorp. Voorzitter Zoekconferentie

Luc Van Gorp. Voorzitter Zoekconferentie Luc Van Gorp Voorzitter Zoekconferentie Welkom Situering & opvolging Slimmer zorgen voor morgen Het was 5 voor 12 Vandaag zijn we 22 april 2014 Kernvraag zoekconferentie Welke toekomstige scenario s willen

Nadere informatie

We willen de Zeeuwse jongeren zo goed mogelijk toerusten voor hun latere rollen als werknemer, ondernemer, ouder, burger et cetera.

We willen de Zeeuwse jongeren zo goed mogelijk toerusten voor hun latere rollen als werknemer, ondernemer, ouder, burger et cetera. 2 In de afgelopen jaren is al veel gedaan om het onderwijs in Zeeland meer toekomstbestendig te maken. Daarmee is een aanzet gegeven voor een gezonde toekomst van het onderwijs in Zeeland, maar ligt er

Nadere informatie

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd VISIE OP ONDERWIJS Associate degrees voltijd Voor u ligt de Visie op Onderwijs voor de Associate degree-opleidingen. Deze visie is tot stand gekomen met de partners in het mbo en het hbo in de regio. In

Nadere informatie

Instituut voor Sociale Opleidingen

Instituut voor Sociale Opleidingen Instituut voor Sociale Opleidingen Naar een nieuwe opleiding Social Work In september 2016 start Hogeschool Rotterdam met de nieuwe opleiding Social Work. Dit betekent dat eerstejaars studenten (die in

Nadere informatie

Logboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan. Naam student: Maes Pieter

Logboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan. Naam student: Maes Pieter BACHELOR NA BACHELOR ADVANCED BUSINESS MANAGEMENT Logboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan Naam student: Maes Pieter 2011-2012 POP EERSTE GEKOZEN ALGEMENE COMPETENTIE: OPBOUWEN VAN EEN

Nadere informatie

Standpunt. Inclusief ondersteuningsmodel. Zie kader hieronder

Standpunt. Inclusief ondersteuningsmodel. Zie kader hieronder Standpunt Inclusief ondersteuningsmodel Rapporteur & Co-rapporteur Senna de Graaf Datum goedkeuring bureau 18 mei 2017 Datum goedkeuring av 8 juni 2017 Contactpersoon Liesbeth Maene (Sociaal@vvs.ac) Probleemstelling,

Nadere informatie

We werken al veel samen op het gebied waar het kan en meer geconcentreerd. zodat er meer geld beschikbaar komt opleidingen meer specialistisch zijn

We werken al veel samen op het gebied waar het kan en meer geconcentreerd. zodat er meer geld beschikbaar komt opleidingen meer specialistisch zijn 2 In de afgelopen jaren is al veel gedaan om het onderwijs in Zeeland meer toekomstbestendig te maken. Daarmee is een aanzet gegeven voor een gezonde toekomst van het onderwijs in Zeeland, maar ligt er

Nadere informatie

Deeltijd voor professionals

Deeltijd voor professionals Deeltijd voor professionals Presentatie informatiedossier 13-04-2016 Aanvraag Vooraf Gemeenschappelijk onderwijsmodel Informatiedossier Bijlagen Onze vraag voor NVAO Voldoet opzet en uitwerking 2 Inleiding

Nadere informatie