Casestudy naar FRIS-validaties van XBRL instances binnen XBRL-enabled softwaretoepassingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Casestudy naar FRIS-validaties van XBRL instances binnen XBRL-enabled softwaretoepassingen"

Transcriptie

1 Casestudy naar FRIS-validaties van XBRL instances binnen XBRL-enabled softwaretoepassingen Auteur: Steven de Haard MSc. Studentnummer: adres auteur: Onderwijsinstelling: Erasmus Universiteit Rotterdam, Erasmus School of Accounting & Assurance (ESAA), postmaster opleiding IT-Auditing & Advisory Begeleider: Dhr. J. Pasmooij RE RA RO Plaats en datum: Krimpen aan den IJssel, 14 oktober 2015 Versie: 1.1 Type document: Referaat Verspreiding: Gebruik met bronvermelding toegestaan.

2 Managementsamenvatting / abstract In dit referaat wordt ingegaan op de vraag in hoeverre FRIS (Financial Reporting Instance Standards)- regels bijgeleverd bij een XBRL-taxonomie en de specificatie zoals gepubliceerd door XBRL International geautomatiseerd kunnen worden getoetst en in hoeverre dit in de praktijk al wordt gedaan. Het document beschrijft allereerst de onderzoeksaanpak en de relevantie, alvorens het kort verder beschrijft wat XBRL is, wat de toegevoegde waarde is van XBRL en welke initiatieven er plaats hebben gevonden dan wel plaatsvinden om XBRL uit te rollen c.q. wereldwijd tot rapportagestandaard nummer één te maken. Daarna komt het assurancevraagstuk aan bod en welke initiatieven er spelen of hebben plaatsgevonden omtrent het afgeven van assurance op XBRL instances. De plaats van FRIS binnen de hiervoor ontwikkelde assurance stack wordt hierin nader toegelicht. Vervolgens wordt beschreven welke verschillende XBRL-enabled software-oplossingen er te onderscheiden zijn en welke oplossingen in het praktijkonderzoek betrokken zijn. Daarna wordt de FRIS-documentatie behandeld en wordt geanalyseerd hoe deze kan worden getoetst. Voor dit onderzoek is een testset van XBRL instances ontwikkeld als een proof-of-concept waarin FRISfouten zijn gecreëerd. Als uitgangspunt zijn de bij de Nederlandse Taxonomie (NT) v9.0 beschikbaar gestelde voorbeeldinstances gehanteerd. Aangezien deze bestanden niet geheel voldoen aan de eisen voor dit onderzoek, zijn deze bestanden aangepast aan de specifieke situatie. Tot slot is gekeken in hoeverre de FRIS-regels geïmplementeerd zijn bij een beperkt aantal beschikbare tools en zijn de resultaten hiervan geanalyseerd. Op basis hiervan is de hoofdvraag zoals deze geformuleerd is binnen dit onderzoek, beantwoord. De resultaten van het onderzoek zijn gevalideerd door een expert op dit vakgebied. De algemene conclusie is dat FRIS-regels grotendeels geautomatiseerd kunnen worden getoetst maar dat dit op dit moment (begin 2015) nauwelijks in beschikbare XBRL-enabled tools wordt gedaan. Er zijn hiervoor verschillende redenen denkbaar. Gezien de snelheid van de ontwikkelingen in dit vakgebied, onder meer gedreven door diverse verplichtstellingen vanuit bijvoorbeeld de Nederlandse overheid en de bestaande en toenemende behoefte aan zekerheid omtrent de juistheid en volledigheid van in XBRL-gerapporteerde gegevens, roept dit onderzoek aanvullende vragen op: Waarom zijn de FRIS-regels (nog) niet (volledig) geïmplementeerd?; Waarom heeft de FRIS 1.0-specificatie nog altijd de status Public Working Draft?; Hoe zou het changemanagementproces op de FRIS-regels belegd moeten worden zodat tools FRIS compliant blijven?; Wanneer is een instance FRIS compliant?; Kan een XBRL-enabled tool gecertificeerd worden als zijnde FRIS-validerend?; Kunnen XBRL-enabled tools gecertificeerd worden als compliant met andere XBRLspecificaties?; Welke impact heeft het eventueel kunnen steunen op FRIS compliant instances op de controlewerkzaamheden van accountants, wanneer zij hun controlewerkzaamheden moeten uitvoeren op XBRL instances en niet langer op de papieren variant en hierbij een controleverklaring moeten afgeven? Dit betreffen allemaal vragen waarop verder onderzoek mogelijk en noodzakelijk is. Vervolgonderzoek kan zich richten op de beantwoording van bovengenoemde vragen danwel op vragen als: 1) welke ARIS-validaties kunnen worden uitgevoerd als onderdeel van het assuranceproces?, 2) welke andere XBRL-enabled software-oplossingen hebben de FRIS-regels geïmplementeerd? en 3) welke andere FRIS-specificaties zijn geïmplementeerd binnen diverse XBRLenabled softwaretoepassingen? Pagina 2 van 106

3 Voorwoord Dit referaat is bedoeld als slotexamendocument voor de afronding van mijn postmaster opleiding IT- Auditing & Advisory. Het beschrijft een onderzoek dat is uitgevoerd op het op het moment van schrijven zeer actuele vakgebied van XBRL (extensible Business Reporting Language), waarbij de gehele rapportageketen wordt uitgedaagd. Dit referaat had niet geschreven kunnen worden zonder de bijdrage van een groot aantal personen. Allereerst wil ik mijn begeleider vanuit de postmaster opleiding IT-Auditing & Advisory, de heer Jan Pasmooij RE RA RO bedanken voor zijn kritische blik op de onderzoeksaanpak en de inhoud van dit referaat. Voorts wil ik mijn dankbaarheid betuigen aan de heer Huub Lucassen RE RA voor zijn bijdragen tijdens mijn initiële verkenning van het XBRL-vakgebied en het bijdragen aan de totstandkoming van het definitieve onderzoek. Ook wil ik de heer Jacques Urlus bedanken, voor het reviewen van mijn onderzoek en referaat in zijn rol als expert op het gebied van XBRL. Daarnaast wil ik mijn huidige werkgever, BNG Bank, bedanken voor de ruimte welke zij mij heeft geboden voor het schrijven van dit referaat evenals de tijd en de financiële mogelijkheden die zij mij heeft geboden om te komen tot de afronding ervan. Daarnaast wil ik mijn vriendin Wendy en mijn ouders bedanken voor de mentale ondersteuning tijdens de uitvoering en afronding van mijn onderzoek en referaat. Het schrijven van dit referaat heeft mij uitgedaagd in het doen van wetenschappelijk onderzoek en het hierover verantwoorden in de vorm van dit referaat; het uitvoeren van mijn onderzoek heeft mij tevens inzicht gegeven in de technische aspecten van XBRL, de problematiek van het opstellen van en het geven van assurance over XBRL-documenten en het beschikbaar stellen van XBRLdocumenten. Ik heb het gevoel hiermee een persoonlijke ontwikkeling te hebben doorgemaakt en doordat ik veel geleerd heb over XBRL, zowel vanuit een technisch als een toepassingsperspectief, ik hiermee een competitief voordeel gecreëerd heb ten opzichte van andere (toekomstige) EDPauditors. Al met al ben ik van mening dat dit een vakgebied is dat in de toekomst nog meer impact gaat hebben op de werkzaamheden van accountants en auditors. Ik ben dan ook zeer tevreden met het gekozen onderwerp en het uiteindelijke resultaat van het onderzoek. Steven de Haard, September 2015 Pagina 3 van 106

4 Inhoudsopgave Managementsamenvatting / abstract... 2 Voorwoord... 3 Hoofdstuk 1: Inleiding... 6 Centrale onderzoeksvraag... 7 Onderzoeksmethode... 7 Relevantie van het onderzoek... 8 Afbakening van het onderzoek... 8 Leeswijzer... 9 Hoofdstuk 2: XBRL Wat is XBRL? Waarom XBRL? De impact van XBRL De impact van XBRL op ondernemingen De impact van XBRL op softwareleveranciers/ontwikkelaars De impact van XBRL op intermediairs ( opstellend accountant) De impact van XBRL op de (controlerend) accountant De impact van XBRL op de uitvragende partijen De impact van XBRL op de banken Wetenschappelijk onderzoek betreffende XBRL Wereldwijde initiatieven Het SBR-programma SBR Assurance SBR Assurance Stack Het belang van validaties binnen de SBR Assurance oplossing Hoofdstuk 3: XBRL-software-oplossingen Verschillende soorten software Taxonomie-ontwikkeltools Taxonomieviewers Instance document viewers Tools die XBRL instances kunnen maken Tools die XBRL instances kunnen versturen Type software-oplossing Selectiecriteria Accept SBR Viewer Fujitsu XWand Toolkit Pagina 4 van 106

5 Semansys XBRL One platform Digipoort Arelle Hoofdstuk 4: Testen van de FRIS-regels Beschrijving van de testset Randvoorwaarden Hoofdstuk 5: Analyse van de resultaten van de validaties van FRIS-regels in XBRL-viewers Analyse van de resultaten per FRIS-domein Resultaten FRIS 1.0-validatie Resultaten NL-FRIS-validatie Resultaten KvK-FRIS-validatie Resultaten BD-FRIS-validatie Resultaten CBS-FRIS-validatie Analyse resultaten per viewer Resultaten SBR Viewer Resultaten Fujitsu XWand validator Resultaten Semansys XBRL One platform Resultaten Arelle v Resultaten Digipoort (inclusief resultaten ValidatieTestService voor geteste BD-FRIS-regels) Hoofdstuk 6: Conclusies, beperkingen en aanbevelingen Beantwoording van de onderzoeksvraag Beperkingen aan het onderzoek en aanbevelingen voor vervolgonderzoek Hoofdstuk 7: Expertvalidatie Bijlage I: Definities Bijlage II: Literatuurlijst Bijlage III: Lijst met figuren Bijlage IV: Lijst met tabellen Bijlage V: FRIS-regels FRIS 1.0 PWD Bijlage VI: FRIS-regels NL-FRIS (NT 9.0) Bijlage VII: FRIS-regels KvK-FRIS (NT 9.0) Bijlage VIII: FRIS-regels BD-FRIS (NT 9.0) Bijlage IX: FRIS-regels CBS-FRIS (NT 9.0) Bijlage X: Resultaten validaties in viewers Bijlage XI: Byte Order Mark (BOM) Bijlage XII: Samenhang XBRL-specificaties Bijlage XIII: Toelichting op de Nederlandse Taxonomie Pagina 5 van 106

6 Hoofdstuk 1: Inleiding XBRL (extensible Business Reporting Language) belooft de administratieve lasten te verlichten en het eenvoudiger te maken om (financiële) gegevens uit te wisselen met alle relevante stakeholders. Hiervoor is mede in Nederland het SBR (Standard Business Reporting)-programma vanuit de overheid opgericht, met als doel de omarming van XBRL in Nederland te bevorderen. Op basis van diverse verplichtstellingen van het SBR-programma (zie zullen diverse aanleveringen van financiële rapportages aan de uitvragende partijen (Belastingdienst, Kamer van Koophandel, CBS en de banken) op termijn exclusief in XBRL moeten worden aangeleverd. Een bestand in XBRL waarin een dergelijke rapportage is opgenomen, wordt een XBRL-instancedocument of kortweg een XBRL instance of nog korter een instance (meervoud: instances ) genoemd. De ontwikkelingen op het gebied van XBRL gaan erg hard, mede door deze verplichtstelling tot exclusief aanleveren in XBRL. Tegelijkertijd zal de behoefte aan assurance (geeft de XBRLjaarrekening nog altijd een getrouw beeld van de balans per ultimo boekjaar en het resultaat over het boekjaar?) blijven bestaan. Aangezien XBRL op termijn het enige kanaal is waarmee (financiële) rapportages mogen worden aangeleverd aan uitvragende partijen als de Kamer van Koophandel (KvK), Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Belastingdienst en mogelijk op termijn ook de banken, zal er een methode moeten worden ontworpen om deze assurance te kunnen blijven verlenen. Mede hierom en tevens door de internationale afwachtende houding van beroepsverenigingen van accountants voor het ontwikkelen van praktische handreikingen voor het afgeven van assurance op XBRL instances, heeft het SBR-programma aan de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) de opdracht gegeven een dergelijke oplossing te ontwikkelen. Dit heeft geresulteerd in een conceptuele SBR Assurance oplossing. Deze oplossing bestaat uit de volgende 3 hoofdpijlers: 1. Het ontwikkelen van een Validatie en Normatieve Presentatie (VNP) waarmee voor diverse stakeholders binnen het assuranceproces (ondernemingen, accountants, zowel in de rol van intermediair als in de rol van controlerend accountant en gebruikers als KvK, Belastingdienst en CBS) een specificatie opgesteld is waarmee bewerkstelligd wordt dat er een getrouw beeld ontstaat als deze voorgestelde oplossing gevolgd wordt. De functionele specificatie waarmee een Uniforme Presentatie kan worden bewerkstelligd (ongeacht de gehanteerde taxonomie), is op 28 november 2014 in concept via de website van de NBA ter beschikking gesteld (NBA, 2014). 2. Het opstellen van een NBA-taxonomie waarmee diverse accountantsverklaringen (samenstellings-, beoordelings- en controleverklaringen) in XBRL kunnen worden opgemaakt. Dit heeft geresulteerd in december 2013 in de NBA-taxonomie v1.0. Deze versie is in januari 2015 vervangen door een nieuwe versie van de NBA-taxonomie (v1.1). Deze is beschikbaar via: 3. Linking & signing, waarbij de NBA heeft nagedacht over een manier waarop de verantwoordingsinstance en de accountantsverklaringinstance aan elkaar zijn gekoppeld ( Linking ) middels een hashwaarde waarbij de hashwaarde van de verantwoordingsinstance in de accountantsverklaringinstance wordt opgenomen en het bestuur van de onderneming (de verantwoordingsinstance) en de acccountant (de accountantsverklaringinstance) door middel van een beroepscertificaat de instance kunnen ondertekenen zodanig dat de integriteit hiervan gewaarborgd is en deze instances met behulp van een PKIoverheid server services certificaat (hierna te noemen: PKIoverheid-certificaat ) door een accountantskantoor of intermediair kunnen worden ingediend bij het aanleveringskanaal, Digipoort. Dit heeft geresulteerd in een Pagina 6 van 106

7 pilot van een groep (grotere) accountantskantoren, de NBA, Logius en diverse softwareleveranciers en hierbij is gebleken dat dit technisch mogelijk is. Dit is op 21 november 2014 gepubliceerd (De Accountant, 2014). Zoals hierboven duidelijk mag zijn, is er vooral op het gebied van de VNP (pijler 1) nog veel werk te verzetten. De Uniforme Presentatie is in concept beschikbaar en geïnteresseerden konden tot en met 31 januari 2015 hun feedback geven op de beschreven oplossing. Per ultimo april 2015 heeft deze specificatie nog altijd de concept status (NBA, 2014). Nadat deze feedback verwerkt is (en de specificatie de RECOMMENDATION status heeft gekregen), is het zaak dat softwareleveranciers deze specificatie oppakken en XBRL-viewers ontwikkelen die de gehele specificatie implementeert. Eventueel kunnen andere partijen vervolgens deze viewers gaan certificeren zodat ze geschikt zijn voor gebruik tijdens het SBR Assurance proces. Daarnaast is de Presentatie van een XBRL instance slechts een gedeelte van de oplossing; de NBA heeft op basis van wereldwijde initiatieven en handreikingen (AICPA, 2009; AICPA, 2012; AICPA, 2013) een Assurance Stack ontwikkeld waarmee gewaarborgd moet worden dat XBRL instances valide zijn en dusdanig kunnen worden weergegeven dat het afgeven van een getrouw beeldverklaring door een accountant mogelijk is. De beschreven Uniforme Presentatie adresseert dus alleen (gedeeltelijk) het onderdeel Presentatie van de Assurance Stack, maar zegt niets over de andere elementen binnen de Stack. Hier ligt dus voldoende ruimte om verkennend onderzoek te doen: welke validaties kunnen er binnen de Assurance Stack uitgevoerd worden op XBRL instances en in hoeverre kunnen deze validaties door middel van software worden geautomatiseerd? Centrale onderzoeksvraag Op basis van bovengenoemde inleiding is, onder anderen na verkennende gesprekken met XBRL experts over mogelijkheden tot onderzoek, de reikwijdte van het onderzoek ingeperkt en is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd: In hoeverre kunnen de FRIS-regels geautomatiseerd worden getoetst en in hoeverre is dit al geïmplementeerd binnen diverse, beschikbare XBRL-enabled software-oplossingen? De plaats en het belang van FRIS binnen de SBR Assurance Stack/de SBR Assurance oplossing komen in hoofdstuk 2 aan bod. Onderzoeksmethode Op het moment van schrijven is er nog weinig wetenschappelijk onderzoek verricht naar de kwaliteit van Nederlandse XBRL/SBR-rapportages. Aangezien de verplichting tot het rapporteren in XBRL voor bepaalde typen rapportages ( stromen ) pas mondjesmaat is ingevoerd (zie hoofdstuk 2) en doordat de rapportages die openbaar beschikbaar zijn (vooral jaarrekeningen) momenteel op vrijwillige basis worden opgesteld en worden gepubliceerd, bestaat dit referaat vooral uit een praktisch onderzoek. Dit sluit hiermee goed aan op de technische achtergrond en competenties van de auteur. De literatuur is voornamelijk gebruikt om de huidige stand van zaken met betrekking tot het rapporteren in XBRL en de technische specificaties van XBRL te kennen en zo als basis te dienen voor het uitvoeren van het praktijkonderzoek. Om de hierboven geformuleerde onderzoeksvraag te beantwoorden, zal moeten worden onderzocht welke FRIS-regels er zijn (zie H4) die van belang zijn voor de door de NBA voorgestelde SBR Assurance Stack (zie H2). Hiervan zal moeten worden bekeken welke regels wel en welke regels niet geautomatiseerd kunnen worden getoetst (zie hoofdstuk 4). Voor het 2 de gedeelte van de onderzoeksvraag zal allereerst moeten worden onderzocht welke XBRL-enabled oplossingen er zijn. Dit is beschreven in hoofdstuk 3. Tot slot zal worden onderzocht welke FRIS-validaties aanwezig zijn Pagina 7 van 106

8 binnen diverse XBRL-enabled software-oplossingen. De resultaten hiervan zijn opgenomen en geanalyseerd in hoofdstuk 5. Hiervoor is een testset van XBRL instances ontwikkeld, waarmee de FRIS-validaties getoetst kunnen worden. De uitgangspunten, randvoorwaarden en eigenschappen van deze testset zijn beschreven in hoofdstuk 4. Op basis van de deelresultaten is de onderzoeksvraag in hoofdstuk 6 beantwoord. Tevens zijn de resultaten van dit onderzoek gevalideerd door een expert op het gebied van XBRL. Dit is beschreven in hoofdstuk 7. Relevantie van het onderzoek Het resultaat van het beschreven onderzoek is inzicht in welke soorten validaties binnen de Assurance Stack op XBRL instances mogelijk zijn en in hoeverre dit nu al in de beschikbare tools is geïmplementeerd. Als gevolg hiervan zal er tevens een overzicht ontstaan welke van de geïdentificeerde validaties niet geautomatiseerd zijn geïmplementeerd binnen de beschikbare tools en hoe deze validaties eventueel handmatig door de onderneming (opsteller van de verantwoordingsinstance), de accountant (controleur van de verantwoordingsinstance en opsteller van de verklaringinstance) en de eindgebruiker (gebruiker van de verantwoordings- en verklaringinstance) moeten worden uitgevoerd. Hiermee levert mijn onderzoek bruikbare handreikingen over hoe opstellers/accountants/gebruikers van XBRL instances de validiteit van de instances op diverse momenten van het XBRL-rapportage- en controleproces kunnen vaststellen. Het belang van diverse validaties binnen de door de NBA voorgestelde SBR Assurance oplossing is beschreven aan het einde van hoofdstuk 2. Vanuit een wetenschappelijk oogpunt is dit onderzoek relevant, aangezien dit onderzoek nog niet eerder is uitgevoerd. De resultaten van dit onderzoek (beantwoording van bovengenoemde onderzoeksvraag) draagt bij aan de wetenschappelijke inzichten betreffende XBRL. Daarnaast biedt dit onderzoek aanknopingspunten voor ander (wetenschappelijk) onderzoek, zoals beschreven is in het hoofdstuk Conclusies, beperkingen en aanbevelingen, waar andere onderzoekers hun voordeel mee kunnen doen. Afbakening van het onderzoek Dit onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre FRIS-regels geautomatiseerd kunnen worden gevalideerd en in hoeverre dit bij enkele software-oplossingen in de praktijk is geïmplementeerd. Het is geen onderzoek naar en zegt dus niets over het toetsen van de validiteit aan de XMLspecificaties en XBRL-specificaties. Hiervoor is mede gekozen vanwege het feit dat XML een wereldwijd geadopteerde standaard is voor gegevensuitwisseling tussen geautomatiseerde systemen ( system-to-system ) en validatie hiervan ruimschoots beschikbaar is en daarmee onvoldoende mogelijkheden biedt tot het verkrijgen van nieuwe inzichten. Aangezien XBRL is gebaseerd op XML en XBRL een standaard is die gebruikt maakt van onder andere de standaarden XML Schema en XLink, welke al gedurende vele jaren wereldwijd gebruikt worden, zijn er inmiddels diverse tools beschikbaar die kunnen valideren of een XBRL-bestand XBRL-valide is. Ook hier is de verwachting dat er derhalve onvoldoende ruimte is voor het verkrijgen van nieuwe inzichten. Assurance rules compliance staat nog in de kinderschoenen; binnen deze vorm van compliance worden regels getoetst als Is een balans in evenwicht, ofwel: Totaal activa = Totaal passiva + eigen vermogen. Technisch gezien bestaat de mogelijkheid om deze vormen van regels te toetsen door middel van de XBRL Formula specificatie, wat binnen het XBRL-raamwerk een veel geavanceerdere versie is van de initieel binnen de XBRL 2.1 specificatie ontworpen Calculation Linkbase. Echter, een overeengekomen set van standaardregels ontbreekt. Hier liggen, vooral voor accountantskantoren Pagina 8 van 106

9 en beroepsverenigingen van accountants, uitdagingen om dit soort regels op te stellen zodat ze door middel van een Formula Linkbase kunnen worden geïmplementeerd en daarmee kunnen worden gevalideerd. Zie in dit kader tevens H6 inzake de aanbevelingen voor vervolgonderzoek. Dit onderzoek gaat ook niet in op het onderdeel Linking & signing, noch over presentatie van XBRLdocumenten (zie SBR Assurance Stack in H2), aangezien deze 2 lagen al door de NBA zijn uitgewerkt (zie hiervoor de eerder genoemde beschrijving van de 3 pijlers van de conceptuele SBR Assurance oplossing) en hier derhalve naar verwachting ook niet voldoende nieuwe inzichten kunnen worden verkregen. Leeswijzer Dit document is verder als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 begint met een kort algemeen overzicht van wat XBRL is, wat de voor- en nadelen van (het gebruik van en de implementatie van) XBRL zijn en wat de huidige status is van de implementatie van XBRL. Lezers die al in voldoende mate kennis hebben van XBRL kunnen dit hoofdstuk overslaan. In hoofdstuk 3 wordt verder uiteengezet in welke categorieën de verschillende software-applicaties, welke met XBRL-bestanden kunnen omgaan ( XBRL-enabled ), onderverdeeld kunnen worden. In dit hoofdstuk wordt tevens beschreven welke tools in aanmerking komen om in het praktijkonderzoek te betrekken. In hoofdstuk 4 wordt beschreven hoe de FRIS-regels getest kunnen worden. Allereerst wordt geïnventariseerd welke FRIS-regels er zijn en welke relevant zijn binnen dit onderzoek en hoe deze regels kunnen worden getoetst. Daarna wordt de testset beschreven; de auteur van dit document heeft hiervoor diverse instances opgesteld, gebaseerd op de Nederlandse Taxonomie (NT) versie 9.0 (beschikbaar via De exacte inhoud van deze instances is gezien de grootte van en de totale toegevoegde waarde aan de conclusies van dit onderzoek niet als bijlage bijgevoegd. Waar van belang, zijn wel diverse fragmenten uit de door de auteur opgestelde XBRLdocumenten opgenomen in de referaat. Tevens is in dit hoofdstuk aangegeven welke afwegingen zijn gemaakt om de volledige testset samen te stellen. In hoofdstuk 5 worden de resultaten naar aanleiding van de uitgevoerde tests nader geanalyseerd. De resultaten worden langs 2 verschillende dimensies besproken: 1. Per FRIS-domein (zie H4) en 2. Per viewer (zie H3). Hoofdstuk 6 beschrijft de conclusies die getrokken kunnen worden uit dit onderzoek. In dit hoofdstuk wordt tevens de onderzoeksvraag beantwoord. Verder worden in dit hoofdstuk de beperkingen aan het uitgevoerde onderzoek beschreven en worden voorstellen gedaan voor vervolgonderzoek op dit gebied / aanverwante onderzoeksgebieden. Hoofdstuk 7 beschrijft kort de resultaten van de validatie die is uitgevoerd op dit onderzoek en de resultaten van het onderzoek door een expert op het gebied van XBRL. In de bijlage vindt u daarnaast een overzicht van veelgebruikte termen met betrekking tot XBRL met hun definitie. Tevens zijn alle FRIS-regels, die in het onderzoek zijn getest, hierin (kort) opgenomen. Ook zijn in een van de bijlagen de gedetailleerde testresultaten van het uitgevoerde onderzoek opgenomen, welke in hoofdstuk 5 zijn geanalyseerd. Van de lezer van dit document wordt verwacht dat hij/zij bekend is of affiniteit heeft met tenminste de volgende XBRL- en XML-gerelateerde standaarden: Pagina 9 van 106

10 XML 1.0 (W3C, 2008); XML Namespaces 1.0 (W3C, 2009); XLink 1.0 (W3C, 2001); XML Schema (W3C, ; W3C, ; W3C, ) XBRL Specification 2.1 (XBRL International Inc., 2003) Om de kans op verwarring zo klein mogelijk te maken, wordt met taxonomie de DTS van een XBRL instance bedoeld. Conform de verklarende woordenlijst, tevens opgenomen in dit referaat (zie bijlage I), omvat de DTS alle taxonomieschema s en linkbases die kunnen worden ontdekt vanuit een instance of een schema dat dient als startpunt van het DTS-proces, maar niet de instance zelf. Indien er met taxonomie iets anders wordt bedoeld, wordt dit expliciet in de tekst aangegeven. Pagina 10 van 106

11 Hoofdstuk 2: XBRL In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op het fenomeen XBRL. Achtereenvolgens wordt beschreven wat XBRL is, wat de voor- en nadelen van XBRL zijn, wat de impact is van de invoering van XBRL op de diverse partijen in de rapportageketen, hoe wereldwijd de adoptie van XBRL verlopen is en welke ontwikkelingen er momenteel plaatsvinden op het gebied van XBRL. Dit hoofdstuk is met name bedoeld om de lezer die nog niet veel affiniteit heeft met XBRL, enigszins wegwijs te maken in dit vakgebied. Het is uitdrukkelijk niet bedoeld om een volledig historisch overzicht te geven van alle ontwikkelingen noch om een volledig overzicht te geven van alle huidige initiatieven op het gebied van XBRL. Wat is XBRL? XBRL (XBRL International Inc., 2003) is gebaseerd op XML (W3C, 2008), wat een veelgebruikte standaard is voor het uniform uitwisselen van gegevens tussen diverse applicaties ( system-tosystem ), veelal via een netwerk zoals het internet. Zoals gezegd staat XBRL voor extensible Business Reporting Language en is dus een rapportagetaal voor het uitwisselen van bedrijfsgegevens. Hierbij valt te denken aan jaarverslagen, maar ook aan fiscale opgaven of MVO-verslagen. XBRL beperkt zich dus niet alleen tot het financiële verslaggevingsdomein, maar ook het niet-financiële verslaggevingsdomein kan gebruik maken van XBRL. De kern van XBRL bestaat uit de taxonomie. De taxonomie heeft de volgende functies: het dient als een gegevenswoordenboek voor het opstellen van XBRL-verklaringen (XBRL instances ): welke concepten zijn er voor een XBRL-verklaring beschikbaar om feiten te rapporteren en aan welke eisen moeten deze gegevens voldoen?; diverse linkbases zorgen ervoor dat de gegevens op een bepaalde manier worden weergegeven (Presentation linkbases), waarbij onderlinge verbanden zichtbaar kunnen worden gemaakt. Zo kunnen referenties naar normatieve literatuur worden gegeven (Reference linkbase) of kunnen labels worden weergegeven, waarbij afhankelijk van hoe een concept binnen de taxonomie gebruikt wordt, een ander label kan worden gekozen (Label linkbase). De rapportagestandaard (het XBRL-framework) wordt beheerd door XBRL International. Zie XBRL is dus niet een nieuwe verslaggevingsstandaard zoals IFRS, US GAAP en NL GAAP dat wel zijn. Het is puur een technische standaard om bedrijfsinformatie ( business information, wat kan bestaan uit zowel financial reporting als non-financial reporting ) tussen systemen (system-to-system) mogelijk te maken of betrouwbaarder te maken. Een taxonomie mag daarom niet als checklist worden gebruikt voor opstellers van XBRL instances om te controleren of alle elementen in de verantwoordingsinstance aanwezig zijn. Waarom XBRL? XBRL belooft onder andere de volgende voordelen (Pasmooij, 2013): Grotere vergelijkbaarheid van gegevens (concepten zijn eenduidiger gedefinieerd); Grotere betrouwbaarheid van gegevens; Minder fouten (gegevens hoeven niet handmatig overgetypt te worden); Grotere beschikbaarheid (gegevens kunnen nu sneller beschikbaar worden gesteld). Pagina 11 van 106

12 Uiteraard zijn er ook nadelen aan XBRL. Enkele nadelen van (het gebruik van) XBRL zijn de volgende: Het vereist aanpassingen. Niet alleen in systemen, maar naar verwachting ook in processen. Zowel binnen ondernemingen als binnen intermediairs, controlerend accountants, uitvragende partijen (KvK, CBS, Belastingdienst, banken en mogelijk op termijn ook dataanalisten, rating agencies zoals Moody s, S&P en Fitch en andere uitvragende partijen) en softwareleveranciers. Daarnaast zullen ook mensen en/of medewerkers getraind moeten worden in het gebruik van XBRL; Het brengt kosten met zich mee: zo zullen huidige systemen vervangen moeten worden door systemen die XBRL kunnen genereren en ook XBRL kunnen inlezen. Al met al is het de verwachting dat de voordelen van XBRL ruimschoots opwegen tegen de nadelen van XBRL. De impact van XBRL Deze paragraaf behandelt kort de belangrijkste implicaties van de invoering van XBRL op de diverse partijen in de rapportageketen. Het is niet de bedoeling van de auteur hier een uitputtende opsomming te geven van alle punten waarop de invoering van XBRL invloed heeft. Noch is onderstaande bedoeld als een stappenplan of checklist waarmee een belanghebbende kan vaststellen of een organisatie in control is betreffende (het rapporteren op basis van) XBRL. Wel kunnen deze punten handvatten bieden aan een lezer waaraan hij/zij binnen de belanghebbende partij moet denken bij de invoering van XBRL. De impact van XBRL op ondernemingen Ondernemingen worden geconfronteerd met veranderingen in aanlevering. Ondernemingen laten zich vanuit het XBRL-oogpunt onderscheiden in 2 soorten: - Ondernemingen die zelf hun jaarrekening (en andere verantwoordingen, zoals belastingaangiftes en statistiekopgaves) opstellen en deponeren; - Ondernemingen die niet zelf hun jaarrekening (en andere verantwoordingen, zoals belastingaangiftes en statistiekopgaves) opstellen en deponeren, maar hierbij gebruik maken van een intermediair, veelal een accountant. Voor ondernemingen die zelf hun jaarrekening opstellen geldt dat hun software XBRL compliant moet zijn, dat wil zeggen dat de software XBRL-documenten moet kunnen opstellen, openen en kunnen verzenden via een aanleveringskanaal. Van Hilvoorde (2008) heeft al beschreven wat de impact van de invoering van XBRL is op de interne beheersingsmaatregelen van een onderneming. Voor het ombuigen van de rapportageketen naar XBRL bestaan grofweg 2 oplossingen: Integrated en Bolt-On (Pasmooij, 2013). Kortweg wil Bolt-On zeggen dat het gehele proces van rapportage gelijk blijft, maar dat er een stukje aan de bestaande keten toegevoegd wordt, waarmee uiteindelijk het verantwoordingsdocument naar XBRL omgezet wordt. Integrated wil zeggen dat de verantwoordingsinstance al in het samenstellingsproces tot stand komt en niet als een product bij het verlengen van de bestaande keten. De ultieme integrated oplossing is als een bedrijf gebruik maakt van XBRL Global Ledger tussen al haar systemen. Hierbij vindt de communicatie op transactieniveau tussen alle systemen namelijk plaats op basis van XBRL. Pagina 12 van 106

13 Voor het opstellen van XBRL jaarrekeningen op basis van de Nederlandse Taxonomie stelt het SBRprogramma (de KvK) een handleiding ter beschikking (KvK, 2014). De impact van XBRL op softwareleveranciers/ontwikkelaars Softwareleveranciers zullen aan de eisen van de ondernemingen of de intermediairs moeten voldoen om XBRL-enabled software te leveren. In hoofdstuk 3 worden de verschillende typen XBRL-enabled software-oplossingen nader toegelicht. Het SBR Koepeloverleg, bestaande uit de 10 koepelorganisaties (Auxilium, Extendum, Fiscount, FKA, NBA, NOAB, NOB, Novak, RB en SRA) heeft een lijst opgesteld met (140) functionele eisen die binnen een XBRL compliant softwarepakket in meer of mindere mate geïmplementeerd moeten zijn om te kunnen rapporteren op basis van XBRL (SBR Software Check, 2012). Ter verduidelijking: dit betreffen andere eisen dan de normen die gesteld worden in de Uniforme Presentatie (NBA, ): deze eisen zijn meer algemene functionele richtlijnen waar XBRL-enabled software-oplossingen aan kunnen voldoen: afhankelijk van het type oplossing (zie hoofdstuk 3) zal een softwarepakket meer of minder van deze eisen geïmplementeerd hebben. Zo zal een XBRL-enabled suite meer van deze eisen geïmplementeerd hebben dan een viewer waarmee alleen XBRL instances bekeken kunnen worden. Een viewer zal aan de eis moeten voldoen dat instances moeten kunnen worden bekeken, terwijl een suite aan de eis moet voldoen dat XBRL instances ermee samengesteld kunnen worden op basis van een door middel van de suite te bekijken en te selecteren taxonomie. De lijst met eisen is vooral handig voor ondernemingen om hun requirements helder te krijgen (aan welke eisen moet de aan te schaffen XBRL-enabled software voldoen?) en handig voor softwareleveranciers om gestructureerd aan te kunnen geven welke functionaliteit de door hen ontwikkelde software bevat. Hiermee wordt het voor ondernemingen gemakkelijker om verschillende XBRL-enabled softwareoplossingen van verschillende soorten softwareontwikkelaars met elkaar te vergelijken om een weloverwogen beslissing te kunnen maken. De impact van XBRL op intermediairs ( opstellend accountant) Indien een onderneming haar jaarrekening (of andere verantwoordingsinformatie) laat opstellen door een intermediair, dient de intermediair een infrastructuur op te zetten zodat de intermediair voor de onderneming de jaarrekening (of een ander verantwoordingsdocument, zoals een belastingaangifte) kan opstellen, openen en verzenden naar een aanleveringskanaal zoals Digipoort. Daarnaast moet de infrastructuur een oplossing bieden zodat de onderneming akkoord kan geven en de intermediair een samenstellingsverklaring kan opstellen (ook in XBRL) en kan ondertekenen. Deze situatie komt vooral voor bij kleine (niet-controleplichtige) ondernemingen. Voor het opstellen van XBRL-jaarrekeningen op basis van de Nederlandse Taxonomie stelt het SBR-programma een handleiding ter beschikking (KvK, 2014). De impact van XBRL op de (controlerend) accountant Voor middelgrote- en grote ondernemingen die vanwege de wetgeving (grootte of aard van hun activiteiten) controleplichtig zijn, geldt dat als zij hun jaarrekening zelf opstellen, zij dit in XBRL moeten doen. Vervolgens moeten zij dit verzenden aan hun accountant. Daarnaast zal de controlerend account een infrastructuur moeten opzetten zodat de controlerend accountant de verantwoording in XBRL formaat (een instance) kan ontvangen en haar controlewerkzaamheden kan uitvoeren. Gezien het feit dat volgens planning per 1 januari 2017 alle jaarrekeningen met een boekjaar eindigend op of na 31 december 2016 exclusief in XBRL moeten worden gedeponeerd, zal ook de verklaring van de accountant in XBRL moeten worden opgesteld en op een of andere manier aan de jaarrekening worden gekoppeld. Dit betekent dat er een taxonomie moet zijn op basis waarvan een verklaring in XBRL kan worden opgesteld. Eind november 2014 heeft de NBA bericht dat Pagina 13 van 106

14 het technisch mogelijk is om een jaarrekening op te stellen, te tekenen, een controleverklaring op te stellen, te tekenen, te koppelen aan de jaarrekening en aan te leveren bij Digipoort door middel van een pilot Deponeren van de jaarrekening. (De Accountant, 2014; Pasmooij, 2014). Zie daarnaast hieronder onder het kopje SBR Assurance voor een nadere toelichting over wat de NBA op het gebied van XBRL ter beschikking stelt. Onder andere als onderdeel van het SBR Assurance programma heeft de NBA een NBA-taxonomie opgesteld op basis waarvan een accountant een accountantsverklaring kan opstellen. Op basis van de NBA-taxonomie kan een accountant 4 verschillende soorten verklaringen ( entrypoints ) opstellen: Samenstellingsverklaring; Beoordelingsverklaring; Deponeringsverklaring; Controleverklaring. Daarnaast wil de NBA in haar rol als beroepsorganisatie haar leden een handvat geven over hoe accountants om dienen te gaan met het controleren van XBRL verantwoordingen. Hiertoe wil zij dan ook een Handleiding Assurance ter beschikking stellen. Echter zijn niet alle punten volledig helder en is op moment van schrijven (begin 2015) slechts nog een concepthandleiding beschikbaar in de vorm van een Groenboek (NBA, 2013). Dit document biedt accountants handvatten hoe jaarrekeningen te controleren en te deponeren bij het aanleveringskanaal maar is dus nog een werkdocument. Daarnaast stelt de NBA als onderdeel van haar NBA-taxonomie een handleiding beschikbaar voor het opstellen van accountantsverklaring gebaseerd op de NBA-taxonomie (NBA, 2015). De impact van XBRL op de uitvragende partijen Voor de ontvangende partijen is het van belang dat de partij de XBRL-verantwoordingen kan ontvangen en kan verwerken. Tevens is het voor uitvragende partijen van belang dat, indien een XBRL-jaarrekening is voorzien van een XBRL-controleverklaring, onomstotelijk vast kan worden gesteld dat de controleverklaring afgegeven is op de verantwoordingsinstance en dat de verantwoordingsinstance niet is aangepast nadat de controleverklaring is afgegeven. Bepaalde uitvragende partijen of partijen die naar verwachting op termijn een uitvragende partij zullen worden, zullen straks een dubbelrol gaan vervullen: enerzijds zullen zij optreden als uitvragende partij, maar anderzijds zullen zijn ook zelf moeten rapporteren in XBRL. Voorbeelden hiervan zijn de banken die op termijn kredietrapportages van haar klanten zullen ontvangen en solvabiliteitsrapportages en andere rapportages aan haar toezichthouders zoals ECB en DNB zullen moeten gaan verstrekken. De impact van XBRL op de banken Zoals hierboven al beschreven, vervullen de banken een dubbelrol. Nieuw op dit gebied is dat banken mogelijk gaan differentiëren als het gaat tussen klanten die wel en klanten die niet hun gegevens in XBRL aanleveren. Als voorbeeld hierbij ING: ING verleent korting op kredieten aan klanten die hun jaarrekening indienen via XBRL en de BIV (ING, 2014). De situatie is per mei 2015 zelfs omgedraaid: er wordt vanaf 1 januari 2017 zelfs EUR 250,- verwerkingskosten in rekening gebracht indien een klant een krediet heeft bij ING en de jaarrekening niet in SBR/XBRL ingediend wordt. Zie De banken zijn tevens door middel van het Financiële Rapportage Coöperatief (FRC) vertegenwoordigd in het SBR-programma. Omdat zij echter private partijen zijn, kunnen de banken geen gebruik maken van de Digipoort-infrastructuur. Daarom hebben de 3 grootbanken in Nederland Pagina 14 van 106

15 (ABN AMRO, ING en Rabobank) hun eigen infrastructuur opgesteld: de Bancaire Informatie Voorziening (BIV). Wetenschappelijk onderzoek betreffende XBRL Er is in beperkte mate onderzoek gedaan naar toepassingen en het gebruik van rapportages op het gebied van XBRL in Nederland. Internationaal gezien zijn er meerdere onderzoeken bekend: Veel van deze onderzoeken richten zich op de kwaliteit van de filings in de EDGAR-database van de SEC (Boritz & No, 2008; Boritz & No, 2009; Boritz & No, 2013) of op het vraagstuk van het geven van assurance op XBRL-documenten (Pasmooij & Swirsky, 2006;Plumlee & Plumlee, 2008). Bij de filings in de EDGAR-database is geen vorm van assurance of een assurancerapport vereist. Verder is wetenschappelijk onderzoek betreffende Nederlandse XBRL-rapportages zeer beperkt, voornamelijk gezien het feit dat het pas per 1 januari 2013 (voor aangiftes VpB en IB) binnen het SBRprogramma verplicht is om de aangiftes in XBRL in te dienen en vanwege het feit dat de in XBRL ingediende jaarrekeningen niet openbaar beschikbaar zijn, in tegenstelling tot de filings in de EDGAR database. Pas als voor alle verschillende soorten rapportages XBRL het exclusieve aanleveringskanaal is, zal er grootschalig statistisch onderzoek mogelijk zijn op dit gebied. Dit zal dan vooral gericht zijn op jaarrekeningen aangezien die waarschijnlijk publiekelijk beschikbaar zullen worden gesteld zoals dat nu ook gebeurt met papieren jaarrekeningen (in tegenstelling tot aangiftes of opgaven aan de Belastingdienst of statistiekopgaven aan het CBS welke doorgaans niet publiekelijk beschikbaar zijn). De rest van dit referaat is daarom met name een praktijkonderzoek, aangezien wetenschappelijk onderzoek (grotendeels) ontbreekt. Wereldwijde initiatieven Wereldwijd zijn er verschillende initiatieven. XBRL International is de organisatie die de XBRL standaard heeft ontwikkeld en deze nu ook beheert. De XBRL 2.1 standaard (XBRL International Inc., 2003) heeft in 2003 de status Recommendation gekregen en sindsdien zijn er bovenop deze standaard diverse modules ontwikkeld, zoals Dimensions 1.0, Generic Links en Formula Linkbase. In de Verenigde Staten is men al langer bezig om gefaseerd over te stappen op XBRL. Hiervoor heeft de Amerikaanse beurswaakhond Securities & Exchange Commission (SEC) per 2005 het Voluntary Filing Program (VFP) geïntroduceerd. Beursgenoteerde ondernemingen kunnen via het EDGARplatform hun kwartaal- en jaarcijfers in XBRL aanleveren. In 2009 is de SEC begonnen om het aanleveren van de kwartaal- en jaarcijfers in XBRL via het EDGAR-platform verplicht te stellen naast de reguliere (papieren) aanlevering van de rapportages. Het meeste kwantitatieve onderzoek heeft dan ook hierop plaatsgevonden. Zo hebben Boritz & No (2013) de kwaliteit van de data van een drietal grote dataproviders (Yahoo! Finance, Google Finance en Compustat) onderzocht door deze te vergelijken met de data zoals door ondernemingen beschikbaar gesteld in XBRL ( Interactive Data ). Hieruit is gebleken dat de data die de dataproviders beschikbaar stellen over ondernemingen een groot aantal materiële fouten bevat als je dit vergelijkt met de door de ondernemingen zelf gepubliceerde data in XBRL of aan de toezichthouder aangeleverde data in XBRL. De implicatie van dit onderzoek is dat de XBRL-data de meest complete en nauwkeurige data is in vergelijking met de data zoals beschikbaar gesteld door de dataproviders. In Nederland heeft het Nederlands Taxonomie Project (NTP) al in 2004 geresulteerd in de 1 ste versie van de Nederlandse Taxonomie welke is gebaseerd op de Nederlandse Taxonomie Architectuur (NTA). Pagina 15 van 106

16 Met betrekking tot assurance over XBRL instances wordt zoals gezegd wereldwijd een afwachtende houding aangenomen. Pasmooij en Swirsky (2006) hebben reeds in 2006 een uiteenzetting gedaan over de problematiek over het afgeven van assurance over XBRL-documenten en wat dit betekent voor de werkzaamheden van de (controlerend) accountant. Tevens zijn er vanuit diverse accountantsorganisaties richtlijnen opgesteld betreffende het uitvoeren van specifieke werkzaamheden (AICPA, 2009; AICPA, 2012; AICPA, 2013) op verantwoordingen opgesteld in XBRL. Dit betreffen de zogeheten Standaard opdrachten. Het SBR-programma Het SBR-programma is een initiatief van de Nederlandse overheid om de adoptie van het exclusief rapporteren in XBRL te bevorderen. Het SBR-programma heeft hiervoor een gefaseerde invoering gekozen (SBR, 2012). Datum Wie? Stroom 1/1/2013 -BD IB/VpB: Dit betreft alle samenhangende producten binnen deze stroom (aangifte, schatting, uitstelverzoek, EKA) onder voorwaarde van eherkenning en emededelen 1/1/2014 -BD -KvK 1/1/2015 -BD -CBS -KvK -OB/ICP - Jaarrekening kleine rechtspersoon Tabel 1: Geplande gefaseerde invoering stromen SBR-programma (SBR, 2012). -P.M. overige stromen -Productiestatistiek, kortetermijnstatistiek en investeringsstatistiek De bedoeling is om uiteindelijk ervoor te zorgen dat de aanlevering publicatiestukken van middelgroot/grote ondernemingen aan de KvK per 1 januari 2017 exclusief door middel van SBR plaatsvindt. De volgende partijen hebben zich verenigd binnen het SBR-programma: Logius KvK Belastingdienst CBS Softwareleveranciers Koepelorganisaties (w.o. NBA) XBRL NL Voor meer informatie over de partijen en de governance binnen het SBR-programma, zie: De NBA heeft een voortrekkersrol op zich genomen betreffende assurance over XBRL-documenten. De verwachting van de NBA is dat deze aanpak tevens internationaal geadopteerd gaat worden. Dit heeft geresulteerd in de SBR Assurance oplossing. Deze SBR Assurance oplossing zal hieronder nader beschreven worden. Pagina 16 van 106

17 SBR Assurance De SBR Assurance oplossing bestaat uit 3 hoofdpijlers: Pijler 1: Validatie en Normatieve Presentatie Pijler 2: Taxonomie Pijler 3: Linking & signing Figuur 1: De conceptuele SBR Assurance oplossing. Deze 3 hoofdgebieden zijn door de SBR Stuurgroep benoemd als aandachtsgebied en hiermee is de conceptuele SBR Assurance oplossing goedgekeurd. Met het ter beschikking stellen van versie 1.0 van de NBA-taxonomie is pijler 2 gerealiseerd. Zoals eerder aangegeven, is inmiddels versie 1.1 van de NBA-taxonomie gepubliceerd door de NBA. Deze taxonomie moet worden gebruikt voor het opstellen van accountantsverklaringen (NBA, 2015). Door middel van de eerder genoemde pilot (zie paragraaf Impact op (Controlerend) Accountant ) is een groot deel van de 3 de pijler ook gerealiseerd (De Accountant, 2014). Het meeste werk zit nu nog op de 1 ste pijler, Validatie en Normatieve Presentatie. Deze pijler beslaat het oplossen van de uitdaging voor accountants en gebruikers van XBRL-verantwoordingsdocumenten om een getrouw beeldverklaring te kunnen afgeven, zoals dat nu ook voor een papieren jaarrekening wordt gedaan. Binnen deze pijler heeft de NBA de SBR Assurance Stack gedefinieerd. Deze Assurance Stack is gebaseerd op een groot aantal handreikingen en best practices van beroepsverenigingen van accountants (AICPA, 2009; AICPA 2012; AICPA, 2013). SBR Assurance Stack De Assurance Stack ziet er als volgt uit (NBA, 2013): Pagina 17 van 106

18 Figuur 2: De SBR Assurance Stack. Hieronder zijn de 5 lagen kort toegelicht: 1. XBRL/XML compliance Hieronder valt, naast compliance met de XML 1.0- en XBRL 2.1-specificaties, tevens de compliance met additionele XML-modules zoals XML Link (W3C, 2001) en XML Namespaces (W3C, 2009) en XBRL-modules zoals XBRL Dimensions (XBRL International Inc., 2006). 2. FRIS compliance Hieronder valt compliance met de FRIS-regels. Deze FRIS-regels zijn in diverse documenten vastgelegd (XBRL International, 2004; SBR, , SBR, ; Belastingdienst, 2014; CBS, 2014). De FRIS-documenten en de regels hierin worden nader toegelicht in hoofdstuk Assurance rules compliance Hieronder wordt onder meer verstaan de validatie op de Business Rules. Een voorbeeld van zo n Business Rule is dat voor een balans geldt dat het totaal van de balans op de debetzijde gelijk is aan het totaal van de balans op de creditzijde. 4. Linking & signing Hiermee wordt een verklaringinstance aan een verantwoordingsinstance gekoppeld. Deze laag is als dusdanig vitaal bestempeld dat deze als een aparte pijler is opgenomen binnen de conceptuele assurance oplossing. 5. Presentation Hiermee wordt verstaan de wijze waarop een XBRL-document wordt weergegeven; aangezien een accountant een getrouw beeldverklaring afgeeft, is het van evident belang dat de instance waarover de verklaring wordt afgegeven telkens hetzelfde wordt weergegeven. Aangezien XBRL instances niets zeggen over de presentatie van de verantwoording, is het van belang dat er een specificatie wordt ontwikkeld waarmee altijd eenzelfde of vrijwel eenzelfde presentatie wordt bereikt ( rendering ) als deze specificatie in acht wordt genomen, ongeacht het gebruikte softwarepakket en ongeacht het soort instance dat wordt gepresenteerd. Hiervoor heeft de NBA een Uniforme Presentatie opgesteld, welke als Public Working Draft (PWD) in december 2014 ter beschikking is gesteld voor publieke consultatie tot en met 31 januari 2015 (NBA, ). Per ultimo april 2015 heeft deze specificatie nog altijd de PWD-status. Pagina 18 van 106

19 Naast de bovengenoemde initiatieven heeft de NBA in het kader van SBR Assurance ook een aantal andere producten opgeleverd. Deze zijn beschikbaar op de website van de NBA ( Een van de producten is bijvoorbeeld de voorbeeldteksten voor de af te geven accountantsverklaring in het geval er sprake is van werkzaamheden op XBRL-documenten. Een voorbeeld van een dergelijke aangepaste verklaring is de controleverklaring (NBA, ). Uiteraard staat het de accountant vrij om deze voorbeeldtekst aan te passen aan de specifieke situatie en uitgevoerde controle. In essentie gaat het erom dat er nog altijd een getrouw beeld - verklaring wordt afgegeven. In deze voorbeeldverklaring wordt aangegeven dat de jaarrekening is opgenomen in een XBRL instance en hoe deze kan worden bekeken zodat duidelijk is waarmee de door de accountant afgegeven getrouw beeld -verklaring kan worden verkregen. Impliciet houdt dit dus in dat de door de accountant gebruikte c.q. door een gebruiker van de instance te gebruiken viewer om kan gaan met de instance zodat deze een getrouw beeld kan weergeven en hiermee de volledige door de NBA opgestelde Assurance stack implementeert / ondersteunt. Het belang van validaties binnen de SBR Assurance oplossing Pasmooij (2013) stelt het volgende: Deskundigen geven aan dat het juist en volledig renderen van een XBRL-rapportage hoge eisen stelt aan de technische kwaliteit van de XBRL-rapportage (de instance), de taxonomie, de mogelijk extra te verstrekken extensietaxonomie en het gebruikte stylesheet (de normatieve presentatie). Dit betekent waarschijnlijk dat om een juiste en volledige weergave van de inhoud van een instance te waarborgen een beoordeling van de (technische) kwaliteit van de gebruikte taxonomie inclusief linkbases, de instance en de eventueel gebruikte extensietaxonomie noodzakelijk is. Hiermee is meteen duidelijk wat het belang is van (het uitvoeren van) diverse validaties binnen de SBR Assurance oplossing. Kortweg gezegd: indien een rapportage niet voldoet aan diverse (technische) regels (XML, XBRL, FRIS, ARIS, ), is het onwaarschijnlijk dat een XBRL-rapportage juist en volledig kan worden gerendered. Dit renderen gebeurd door middel van XBRL-enabled softwareoplossingen. Het volgende hoofdstuk gaat dieper in op de verschillende typen XBRL-enabled software-oplossingen. Pagina 19 van 106

20 Hoofdstuk 3: XBRL-software-oplossingen Dit hoofdstuk start met een beschrijving welke software-oplossingen er zijn om XBRL-documenten te verwerken. Daarna zal worden ingegaan op de vraag welk type oplossing in aanmerking komt om nader onderzocht te worden. Vervolgens wordt beschreven welke tools zijn geselecteerd voor dit onderzoek en op basis van welke criteria dit heeft plaatsgevonden. De geselecteerde tools worden daarna stuk voor stuk kort beschreven. Verschillende soorten software Softwareprogramma s die om kunnen gaan met XBRL-bestanden zijn in verschillende categorieën in te delen (zogeheten XBRL-enabled software). Een mogelijke onderverdeling is de volgende: Taxonomie-ontwikkeltools; Taxonomie viewers; Instance document viewers; Tools die XBRL instances kunnen maken; Tools die XBRL instances kunnen versturen; Hieronder zijn de diverse soorten softwarepakketten kort toegelicht. Per soort worden enkele voorbeelden gegeven van op de markt beschikbare tools. Hierbij is het van belang te vermelden dat de gegeven voorbeelden slechts ter illustratie dienen en het uitdrukkelijk niet de bedoeling van de auteur is om een volledig overzicht te geven van op de markt beschikbare tools. In de sectie Selectiecriteria verderop in dit hoofdstuk wordt uiteindelijk beargumenteerd welke tools in het onderzoek zijn betrokken. Verder dient vermeld te worden dat XBRL-enabled oplossingen een of meerdere van deze oplossingen in één applicatie kunnen hebben verwerkt. Vaak wordt dit een XBRL suite (of toolkit ) genoemd. Taxonomie-ontwikkeltools Taxonomie-ontwikkeltools zijn tools waarmee XBRL-taxonomieën kunnen worden ontwikkeld. Aangezien XBRL gebaseerd is op XML en XML in principe human-readable is, is het mogelijk een XBRL-taxonomie te ontwikkelen (te schrijven ) zonder speciale ontwikkeltools. Echter, aangezien een taxonomie al gauw uit vele verschillende linkbases en XML schema s bestaat welke in verschillende bestanden zijn opgenomen, raakt een taxonomie-ontwikkelaar al snel het overzicht tussen deze verschillende bestanden kwijt. Taxonomie-ontwikkeltools helpen een taxonomie-ontwikkelaar het overzicht te bewaren tijdens het taxonomie-ontwikkelproces. Een voorbeeld van een taxonomieontwikkeltool is de Spidermonkey van Corefiling. Zie: Een ander voorbeeld is de XWand Taxonomy Editor v13 van Fujitsu, zie: Taxonomieviewers Taxonomieviewers zijn softwareprogramma s waarmee een XBRL-taxonomie kan worden bekeken. Een voorbeeld van een taxonomieviewer is de Yeti van Corefiling. Deze taxonomieviewer wordt ook geadviseerd door het SBR bij het bekijken van de NT 9.0 (SBR, ). Deze is beschikbaar via: Hiermee kan bijvoorbeeld de Nederlandse Taxonomie worden bekeken. Deze is beschikbaar via: Pagina 20 van 106

21 Ook andere internationale taxonomieën zijn beschikbaar om bekeken te worden door middel van de Yeti-tool. Zo zijn bijvoorbeeld de IFRS-taxonomie en de GRI (Global Reporting Initiative)-taxonomie beschikbaar via: Dit soort tools helpt gebruikers van de taxonomie om alle aspecten van een taxonomie grafisch weer te geven. Zo geeft de structuur van de taxonomie aan welke Presentation links in de taxonomie aanwezig zijn (bijvoorbeeld het concept Current Assets is een childconcept van het parentconcept Total Assets binnen de NT 9.0). Daarnaast is per concept zichtbaar welke labels een element heeft (in de Label linkbase ) en welke referenties naar literatuur er zijn bij elk concept (in de Reference linkbase ). Zo heeft het concept Liquide middelen de volgende 4 labels in de NT 9.0: 1. Engelse standaardlabel: Cash and cash equivalents ; 2. Engelse total label: Cash and cash equivalents, Total ; 3. Nederlandse standaardlabel: Liquide middelen ; 4. Nederlandse total label: Liquide middelen, Totaal. Het concept Bedrijfsgebouwen en -terreinen heeft de volgende 4 referenties binnen de NT 9.0: 1. Besluit Modellen Jaarrekening, Article 1; 2. Burgerlijk Wetboek Boek 2, Article 366, Paragraph 1, Subparagraph a; 3. Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, Chapter 212, Paragraph 601; 4. Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen, Chapter B2, Paragraph 104. Daarnaast zijn ook enkele metagegevens opgenomen over het concept. Metagegevens zijn gegevens over gegevens. Dit is bruikbare informatie voor auteurs van XBRL instances bij het opstellen van instances zodat bijvoorbeeld kan worden bekeken van welke type een concept is. Zo zijn voor het concept Goodwill binnen de NT 9.0 de volgende metagegevens opgenomen: Name: Goodwill; Namespace: Data type: nl-types:monetarynodecimalsitemtype; XBRL type: monetaryitemtype; Substitution Group: xbrli:item; Period Type: Instant; Abstract: false; Nillable: false; Balance: debit. Een ander voorbeeld van een tool om taxonomieën weer te geven, is de Fujitsu XWand Taxonomy Editor v13 van Fujitsu. Hiermee kan, naast het bewerken van een taxonomie, ook de taxonomie worden weergegeven. Zie: Pagina 21 van 106

22 Nog een voorbeeld van een tool waarmee een taxonomie kan worden bekeken, is Arelle. Zie: Instance document viewers Instance document viewers zijn software-applicaties waarmee instances kunnen worden bekeken. Dit zijn tools waarmee bestanden met de extensie.xbrl kunnen worden bekeken en in een voor de gebruiker leesbaar ( human-readable ) formaat kunnen worden weergegeven. Een voorbeeld van dit type software is de SBR Viewer van Accept. Deze is beschikbaar via: Deze viewer biedt ook de mogelijkheid om referenties weer te geven die in de Reference linkbase zijn opgenomen. Tevens biedt deze tool de mogelijkheid om meerdere talen weer te geven (NL en EN), door van de concepten de bijbehorende labels in de geselecteerde taal te presenteren. Een ander voorbeeld van een tool om een XBRL instance weer te geven, is de Fujitsu Xwand Instance Creator v13. Hiermee kan, naast het bewerken van een XBRL instance, ook een instance worden weergegeven. Zie: Nog een ander voorbeeld van een tool waarmee XBRL instances kunnen worden weergegeven, is Arelle. Zie: Ook in Digipoort is er een mogelijkheid een XBRL instances om te zetten in een voor de gebruiker leesbaar formaat ( rendering ), zie: Een laatste voorbeeld voor het weergeven van XBRL instances is XBRL Rendering, onderdeel van het XBRL One platform van Semansys, zie Tools die XBRL instances kunnen maken Aangezien XBRL instances op XML zijn gebaseerd, kan een XBRL instance handmatig (bijvoorbeeld in Notepad ) geschreven worden. Het nadeel hiervan is echter dat dit erg foutgevoelig, tijdrovend en bewerkelijk is. Voor een valide XBRL instance zijn een aantal zaken van belang (niet-limitatief): Is er sprake van valide XML?; Is er sprake van valide XBRL?; Is de juiste taxonomie gekozen?; In het geval van de Nederlandse Taxonomie: is het juiste entrypoint gekozen?; Zijn de juiste concepten gerapporteerd?; Zijn de gegevens uit de (financiële) administratie gekoppeld ( mapping ) aan de juiste concepten binnen de taxonomie?; In het geval dat een XBRL instance handmatig geschreven wordt: zijn de feiten juist gekoppeld aan de concepten (bijvoorbeeld: uit de administratie blijkt een waarde van EUR voor een bepaald concept, wordt dan niet bijvoorbeeld de waarde EUR opgenomen in de instance)?; Voldoet een XBRL instance aan de FRIS-regels?; Zijn geen overbodige gegevens opgenomen in de instance?; Zijn alle gegevens die gerapporteerd moeten worden, ook opgenomen in de XBRL instance? Pagina 22 van 106

23 Om het risico op fouten te reduceren, bieden steeds meer softwareontwikkelaars een XBRL-module aan binnen hun administratieve systeem. Zo biedt CODA een XBRL module aan waarmee vanuit de financiële administratie een XBRL instance gemaakt kan worden. Ook Exact biedt een module aan waarmee een XBRL instance kan worden gemaakt vanuit het boekhoudsysteem. De koepelorganisaties hebben een lijst met functionele eisen opgesteld waaraan XBRL-enabled boekhoudpakketten in meer of mindere mate kunnen voldoen zodat het voor ondernemingen inzichtelijk kan worden gemaakt welke softwareleverancier welke functionaliteit ondersteunt (SBR Software Check, 2012). Een ander voorbeeld van een softwarepakket waarmee XBRL-documenten kunnen worden gemaakt, is SBR verwerker van softwareleverancier Accept. Zie: Een nadeel van dit pakket is dat het niet of heel beperkt data uit administratieve systemen kan inlezen. Het werkt voornamelijk met behulp van sjablonen. De juiste gegevens dienen vervolgens handmatig te worden ingevuld. Daarna kan een XBRL instance hiermee gegenereerd worden. Het risico hierbij op niet-valide XML/XBRL is hierbij gemitigeerd, het risico van verkeerde invoer (bijvoorbeeld EUR is ingevoerd in plaats van EUR of USD is ingevoerd in plaats van EUR 1.000) blijft echter bestaan. Tevens dient per sjabloon betaald te worden. Dit komt omdat het sjabloon een vertaling van de concepten is van de van toepassing zijnde concepten uit de Nederlandse Taxonomie. Indien er over een volgend jaar aangifte gedaan moet worden of gerapporteerd moet worden, dient hiervoor een nieuw sjabloon aangeschaft te worden. Een ander voorbeeld van een tool waarmee XBRL instances kunnen worden bewerkt, is Fujitsu Xwand Instance Creator v13. Zie: Nog een ander voorbeeld van een tool waarmee XBRL instances kunnen worden aangemaakt, is Arelle. Zie: Tools die XBRL instances kunnen versturen Nadat een XBRL instance gemaakt is, moet deze ook verstuurd kunnen worden. In het geval van het SBR-programma betekent dit het aanleveren bij Digipoort/Logius, in het geval van de Amerikaanse situatie betekent dit het aanleveren bij de SEC door middel van het EDGAR-platform (zie tevens hoofdstuk 2). Een voorbeeld van dit type software is de SBR Communicator van Accept. Zie: Deze tool is met name gericht op ondernemingen die zelf hun rapportages willen aanleveren in Digipoort (en daarmee aan de uitvragende partijen). Voor het versturen moet gebruik worden gemaakt van een PKIoverheid-certificaat om de authenticiteit en de identiteit van de versturende partij vast te kunnen stellen en om een beveiligde verbinding tussen versturende organisatie en Digipoort op te kunnen zetten. Indien meerdere bedrijven, bedrijfstakken of dochterondernemingen gebruik willen maken van hetzelfde PKIoverheid-certificaat om de rapportages aan te bieden aan Digipoort, is er een andere oplossing beschikbaar: SBR Communicator Webserver en Client. Na installatie van de webserver wordt het PKIoverheid-certificaat hieraan gekoppeld. De verschillende dochterondernemingen/bedrijfstakken/bedrijven installeren de SBR Client, welke bij het versturen Pagina 23 van 106

24 vervolgens contact maakt met de SBR Webserver (en daarmee het PKIoverheid-certificaat). In dit geval doet het PKIoverheid-certificaat dienst als een verzamelcertificaat. Zie: Een ander voorbeeld van een tool waarmee XBRL instances verstuurd kunnen worden, is Unit4 DigiPoort, zie accountancy/informatie/sbr Omdat het per 1 januari 2017 (zie het tijdpad van de verplichtstelling in voorgaand hoofdstuk) verplicht wordt voor grote- en middelgrote ondernemingen hun jaarrekening (inclusief accountantsverklaring) exclusief in XBRL via Digipoort bij de Kamer van Koophandel te deponeren, is het van belang nu alvast na te denken of en in hoeverre de softwaretoepassing het weergeven (zie onderdeel Instance document viewers ) van een instance, het opstellen van een XBRLaccountantsverklaring, het ondertekenen van de accountantsverklaring en het koppelen van de ondertekende accountantsverklaring en de verantwoordingsinstance en het versturen van de XBRLverantwoordingsinstance en de XBRL-verklaringinstance aan Digipoort, ondersteunt. De functionele eisenlijst van de koepelorganisaties adresseert op dit gebied tevens enkele vragen (SBR Software Check, 2012). Al deze componenten zijn ofwel freeware (ongelimiteerd vrijelijk ter beschikking gesteld door de leverancier), ofwel tegen betaling (zowel eenmalige als abonnementsvormen waarbij periodiek een bedrag in rekening wordt gebracht). Wel hebben de meeste leveranciers van betaalde software een trial -optie waarmee de betaalde software eerst bijvoorbeeld gedurende 30-dagen gratis gebruikt kan worden, alvorens de gebruiker moet besluiten de betaalde versie al dan niet aan te schaffen. Pagina 24 van 106

25 Type software-oplossing Zoals in de inleiding (hoofdstuk 1) is genoemd, beperkt de reikwijdte van dit onderzoek zich tot de FRIS-regels. FRIS-regels hebben, zoals de naam ook al aangeeft, betrekking op XBRL instances. Aangezien de SBR Assurance Stack (zie hoofdstuk 2), welke gebaseerd is op de best practices uit de internationale literatuur (AICPA, 2009; AICPA, 2012; AICPA, 2013) en de pijler Validatie en Normatieve Presentatie van de conceptuele oplossing (zie hoofdstuk 2) twee gebieden zijn die nauw met elkaar zijn verbonden, gaat het hierbij primair om software-oplossingen die XBRL instances kunnen weergeven. De verwachting is namelijk dat (een groot deel van) de FRIS-validaties bij dit type XBRL-enabled software-oplossingen kan worden geïntegreerd. Uiteraard behoort een aparte FRIS compliance checker of validator module ook tot de mogelijkheden van softwareontwikkelaars. Selectiecriteria Bij het onderzoeken van de software-oplossingen die XBRL instances kunnen weergeven is op internet gezocht en op basis van informatie van een expert op het gebied van XBRL zijn een aantal XBRL-viewers geselecteerd. Het uiteindelijke resultaat omvat de volgende viewers: 1. Accept SBR Viewer v Fujitsu Xwand Toolkit v13 3. Semansys XBRL One platform 4. Digipoort 5. Arelle v Van Fujitsu en Semansys heeft de expert aangegeven dat ze marktleider en toonaangevend zijn met betrekking tot XBRL-enabled software. Er is de auteur echter geen onderzoek bekend waarin dit wetenschappelijk is onderzocht. Naar verwachting zullen viewers die verwijzen naar het SBR-programma (SBR Viewer, XBRL One en Digipoort) eerder de volledig FRIS stack (dus inclusief NL-FRIS en domeinspecifieke FRIS-regels) geïmplementeerd hebben dan viewers die zich richten op alle XBRL instances (Fujitsu en Arelle). Hieronder zullen de geselecteerde tools kort worden toegelicht. Pagina 25 van 106

26 Accept SBR Viewer Dit is een standalone-applicatie die vrij kan worden gedownload. Zie: Figuur 3: Resultaat validatie KvK-FRIS regel in de SBR Viewer. N.B.: In februari 2015 is versie 1.2 van de SBR Viewer beschikbaar gekomen. In april 2015 is de SBR Viewer tevens als webapplicatie beschikbaar gekomen, waardoor de viewer nu niet meer eerst hoeft te worden gedownload en clientside hoeft te worden geïnstalleerd. Deze nieuwe varianten zijn niet betrokken in dit onderzoek. Pagina 26 van 106

27 Fujitsu XWand Toolkit Voordat de software kan worden gedownload, moeten de gegevens worden opgegeven. Figuur 4: Screenshot aanvragen Evaluation Copy van de Fujitsu Interstage XWand Toolkit. Bij de aanvraag is aangegeven dat de aanvraag ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van XBRL is gedaan. Daardoor is de consortium -versie beschikbaar gesteld (welke uitgebreider is dat de evaluation -versie). Hiervoor wordt door Fujitsu een license file ter beschikking gesteld en g d die geldig is in de maand van downloaden. Indien na deze maand het pakket nog moet worden gebruikt, dan moet het subscription form voor het pakket opnieuw worden ingevuld, moet het pakket opnieuw worden gedownload en zal Fujitsu een nieuwe license file van het pakket naar het in de aanvraag opgegeven adres sturen. Deze license file moet in de root folder van de folders waarin het pakket is geïnstalleerd, worden opgeslagen. Pagina 27 van 106

28 Figuur 5: Resultaat validatie FRIS 1.0 regel in de Fujitsu XWand Instance creator FRIS validator. Fujitsu stelt tevens een aparte Validation -tool ter beschikking, waarbij XBRL-taxonomieën aan de FRTA 1.0-standaard kunnen worden getoetst en XBRL instances aan de FRIS 1.0-standaard. Beide typen (taxonomieën en instances) kunnen tevens worden getoetst aan de XBRL 2.1-standaard. Het voordeel van deze tool is dat per FRIS-regel aangegeven kan worden of deze wel of niet moet worden getoetst in het validatieproces: Figuur 6: Aan/uitzetten FRIS 1.0-regels in XWand Validator. Dit is niet mogelijk bij de Instance creator / Taxonomy Editor tool van Fujitsu XWand. Voor het onderzoek is daarom voor de Validation Tool van Fujitsu gekozen. Pagina 28 van 106

29 De tool is tevens via de website van Fujitsu te downloaden en ook hiervoor is een license file nodig; ook deze wordt door Fujitsu na het downloaden verstrekt aan het in de aanvraag opgegeven e- mailadres en is alleen geldig in de maand van downloaden van de software. Semansys XBRL One platform Dit betreft een webapplicatie. Ook hiervoor moet een account aangevraagd worden. Tijdens het aanvraagproces heeft Semansys aangegeven dat er geen FRIS-specificaties binnen het XBRL One platform zijn geïmplementeerd. Semansys geeft aan dat de FRIS-specificaties niet zijn geïmplementeerd omdat Semansys de FRIS-regels ziet als aanleveringsregels. Deze mening wordt niet gedeeld door de auteur van dit referaat. Zeker niet aangezien FRIS compliance onderdeel uitmaakt van de SBR Assurance Stack (zie hoofdstuk 2). Daarnaast stelt Pasmooij (2013) dat om een juiste en volledige presentatie van een instance te waarborgen, technische eisen worden gesteld aan de kwaliteit van de instance. Het voldoen aan de FRIS-regels is een van de technische eisen waaraan voldaan moet worden om de kwaliteit te waarborgen. Voor het uitvoeren van het onderzoek is derhalve geen account en daarmee geen toegang verkregen. Wel zijn 5 voorbeeldinstances uit de ontwikkelde testset (zie H4) naar Semansys opgestuurd. Hierbij is de toezegging gedaan dat Semansys het resultaat van de implementatie van de wel aanwezige validaties binnen het XBRL-platform van Semansys toestuurt. De volgende 5 instances zijn geselecteerd: - jaarrekening kleine onderneming voor de KvK; - jaarrekening middelgrote onderneming voor de KvK; - jaarrekening grote onderneming voor de KvK; - aangifte IB voor de Belastingdienst; - statistiekopgave voor het CBS. Pagina 29 van 106

30 Digipoort Aangezien Digipoort het (exclusieve) aanleveringskanaal is (wordt) voor de diverse SBR-rapportages aan de overheid, is het bij uitstek geschikt om hier diverse validaties in uit te voeren. Indien er fouten worden geconstateerd tijdens de verschillende validaties, kan Digipoort voorkomen dat de rapportage die de fouten bevat, ingestuurd wordt. Daarom is Digipoort als validatietool geselecteerd en bekeken in dit onderzoek. Figuur 7: Resultaat validatie FRIS 1.0 regel door middel van XBRL Validator 2 (incl. NL-FRISvalidatie) in Digipoort. Pagina 30 van 106

31 Voor toegang tot Digipoort dient een account aangemaakt te worden. Zie Voor testdoeleinden heeft de auteur een account aangemaakt voor deze aansluitsuite. De beschrijving in Digipoort zelf geeft aan welke validaties er uitgevoerd kunnen worden en hoe dit moet worden gedaan. In figuur 7 is aangegeven hoe validatie in Digipoort moet worden uitgevoerd. De Belastingdienst FRIS-regels (BD-FRIS) zijn niet in Digipoort opgenomen. Deze zijn daarom getest door middel van de Validatie Test Service (VTS) van de Belastingdienst. Dit is in figuur 8 aangegeven. Figuur 8: Resultaat validatie BD-FRIS regel in de VTS van de Belastingdienst. Voor toegang tot de VTS is tevens een apart account nodig. Deze is voor dit onderzoek aangevraagd bij de servicedesk van OSWO. Pagina 31 van 106

32 Arelle Arelle is een open source-oplossing en is daarmee gratis beschikbaar. Arelle kan worden gedownload via: Figuur 9: Resultaat validatie BD-FRIS regel in Arelle. De in dit onderzoek gebruikte versie van Arelle is bit Windows versie. Pagina 32 van 106

SBR Assurance. XBRL in het Onderwijs. 23 september 2014

SBR Assurance. XBRL in het Onderwijs. 23 september 2014 SBR Assurance XBRL in het Onderwijs 23 september 2014 Even voorstellen Leader XBRL Assurance Services Ernst & Young Bestuurslid XBRL Nederland Lid NBA SBR Assurance Taskforce Agenda De noodzaak voor een

Nadere informatie

Bijlage 4C. Request for Comments T-link filter. Inleiding

Bijlage 4C. Request for Comments T-link filter. Inleiding Request for Comments T-link filter Inleiding Alle partijen deelnemend aan SBR hebben belang bij een visie en een daarop aansluitende releasekalender met voorgenomen wijzigingen in de taxonomie. Het SBR

Nadere informatie

SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011

SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011 Inleiding SBR, doelstelling en verplichtstelling SBR SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011 Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages 2 Standard Business Reporting Programma Waarom

Nadere informatie

Handboek voor intermediairs

Handboek voor intermediairs Handboek voor intermediairs Over het handboek Over XBRL is de afgelopen jaren al veel gesproken en geschreven. In veel gevallen ging het dan over uitleg van de techniek achter XBRL en ontwikkelingen in

Nadere informatie

Request For Comments Table linkbase (TLB) en Generic Preferred Label (GPL)

Request For Comments Table linkbase (TLB) en Generic Preferred Label (GPL) Request For Comments Table linkbase (TLB) en Generic Preferred Label (GPL) Update 7 juli 2015: Op verzoek van diverse partijen is de reactietermijn verlengd naar 31 augustus 2015 in verband met de vakantieperiode

Nadere informatie

De jaarrekening via SBR

De jaarrekening via SBR De jaarrekening via SBR Presentatie voor Financial Systems 6 juni 2013 Door: Jacques Urlus Het wonder van internet 2 Standard Business Reporting Programma extensible Business Reporting Language XBRL is

Nadere informatie

Hallo SBR, vaarwel papieren jaarrekeningen

Hallo SBR, vaarwel papieren jaarrekeningen Hallo SBR, vaarwel papieren jaarrekeningen Vanaf 2017 (boekjaar 2016) is het zover. Jaarrekeningen kunnen alleen nog maar via Standard Business Reporting worden gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel.

Nadere informatie

SBR Assurance & RGS. Jacques Urlus Beleidsadviseur ICT & Accountancy

SBR Assurance & RGS. Jacques Urlus Beleidsadviseur ICT & Accountancy SBR Assurance & RGS Jacques Urlus Beleidsadviseur ICT & Accountancy Agenda Waarom SBR Assurance SBR Assurance oplossing Huidige status SBR Assurance & RGS De impact van SBR? Het getrouw beeld op papier

Nadere informatie

Releasenotes. Behorend bij de OCW Taxonomie versie a als onderdeel van de Nederlandse Taxonomie versie 11

Releasenotes. Behorend bij de OCW Taxonomie versie a als onderdeel van de Nederlandse Taxonomie versie 11 Releasenotes Behorend bij de OCW Taxonomie versie 20161101.a als onderdeel van de Nederlandse Taxonomie versie 11 Opdrachtgever: OCW Bestandsnaam: OCW_Releasenotes_ NT11_20161212.a Programma: SBR/XBRL

Nadere informatie

Advies voor het verwijderen van Dimensions v1.0 van de pas toe of leg uit lijst en het wijzigen van het functioneel toepassingsgebied van XBRL v2.

Advies voor het verwijderen van Dimensions v1.0 van de pas toe of leg uit lijst en het wijzigen van het functioneel toepassingsgebied van XBRL v2. Forum Standaardisatie Advies voor het verwijderen van Dimensions v1.0 van de pas toe of leg uit lijst en het wijzigen van het functioneel toepassingsgebied van XBRL v2.1 Concept ter openbare consultatie

Nadere informatie

Aansluitnotitie SBR Nexus Intermediairs

Aansluitnotitie SBR Nexus Intermediairs Aansluitnotitie SBR Nexus Intermediairs Opgesteld en vastgesteld door: SBR Nexus www.sbrnexus.nl Publicatie De aansluitnotitie Intermediairs is een handleiding voor intermediairs voor het aansluiten op

Nadere informatie

CONCEPT GEWIJZIGDE NBA-handreiking 1114 SBR-kredietrapportages 7 januari 2016

CONCEPT GEWIJZIGDE NBA-handreiking 1114 SBR-kredietrapportages 7 januari 2016 Dit document maakt gebruik van bladwijzers CONCEPT GEWIJZIGDE NBA-handreiking 1114 7 januari 2016 Consultatieperiode loopt tot 12 februari 2016. CONCEPT GEWIJZIGDE NBA-handreiking 1114 NBA-handreiking

Nadere informatie

Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse overheid. Releasenotes

Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse overheid. Releasenotes Een initiatief van de Nederlandse overheid Releasenotes Behorend bij de Nederlandse Taxonomie versie 11 ten behoeve van het deponeren van jaarverantwoordingen bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel

Nadere informatie

Welkom op de SBR. Aansluitdagen 2012. U bent aan zet!

Welkom op de SBR. Aansluitdagen 2012. U bent aan zet! Welkom op de SBR Aansluitdagen 2012 U bent aan zet! 2 Hans Maat Dagvoorzitter 3 Reageer en doe mee, U bent aan zet! Twitter #SBR_NL12 Vragen en stellingen Sms 2255 SBR uw bericht www.sendc.com

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3 SBR/XBRL. Uit de website van de Belastingdienst. Aan wie verstrekt een bedrijf gegevens?

Dia 1. Dia 2. Dia 3 SBR/XBRL. Uit de website van de Belastingdienst. Aan wie verstrekt een bedrijf gegevens? Dia 1 SBR/XBRL Of: innovatie van het verslaggevingsproces -- scholar -- IT A Basics en toepassing Informatie Technologie Versie 4.1 Sept 2014 Dia 2 Uit de website van de Bron: http://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdien

Nadere informatie

Behorend bij de OCW Taxonomie versie als onderdeel van de Nederlandse Taxonomie versie 13

Behorend bij de OCW Taxonomie versie als onderdeel van de Nederlandse Taxonomie versie 13 Releasenotes Behorend bij de OCW Taxonomie versie 20190220 als onderdeel van de Nederlandse Taxonomie versie 13 Opdrachtgever: OCW Bestandsnaam: OCW_Releasenotes_ NT13_20190220 Programma: SBR/XBRL voor

Nadere informatie

Aanmeldformulier open standaarden

Aanmeldformulier open standaarden Aanmeldformulier open standaarden Inleiding Door het invullen van het onderstaande aanmeldformulier kunt u standaarden aanmelden voor opname op de lijst met open standaarden die in Nederland onder het

Nadere informatie

Gebruikershandleiding versie SBV12.b Standaardbankverklaring

Gebruikershandleiding versie SBV12.b Standaardbankverklaring Gebruikershandleiding versie SBV12.b Standaardbankverklaring Opgesteld en vastgesteld door: Financiële Rapportages Coöperatief B.A. https://www.sbrbanken.nl/ Amsterdam 26 Januari 2018 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen...

Nadere informatie

SBR Assurance. Oplossing Deponeren jaarrekening met verklaring

SBR Assurance. Oplossing Deponeren jaarrekening met verklaring SBR Assurance Oplossing Deponeren jaarrekening met verklaring 30 januari 2014 Agenda van vandaag 1. Achtergrond 2. Oplossing Deponeren jaarverantwoording met verklaring 3. Informatie over de pilot 4. Afsluiting

Nadere informatie

De Nederlandse taxonomie wordt uitgebreid met berichtsoorten die nu al wel in BAPI aanwezig zijn, maar nog niet in XBRL.

De Nederlandse taxonomie wordt uitgebreid met berichtsoorten die nu al wel in BAPI aanwezig zijn, maar nog niet in XBRL. IB en VPB aangiftes in 2013 niet meer via BAPI In 2013 fiscale aangiftes IB en VPB aanleveren via Digipoort en niet meer via BAPI Op dit moment is vanuit de overheid besluitvorming onderhanden om Digipoort

Nadere informatie

Dit document maakt gebruik van bladwijzers

Dit document maakt gebruik van bladwijzers Dit document maakt gebruik van bladwijzers NBA-handreiking 1114 26 mei 2016 NBA-handreiking 1114 NBA-handreiking 1114: Van toepassing op: De accountant die betrokken is bij SBR-kredietrapportages in de

Nadere informatie

SBR Assurance. Oranje boven: hoeveel weten jullie al? Hogeschool van Amsterdam Elly Stroo Cloeck 6 juni 2012

SBR Assurance. Oranje boven: hoeveel weten jullie al? Hogeschool van Amsterdam Elly Stroo Cloeck 6 juni 2012 SBR Assurance Oranje boven: hoeveel weten jullie al? Hogeschool van Amsterdam Elly Stroo Cloeck 6 juni 2012 Even oefenen wie is Elly? Elly Stroo Cloeck is de voorzitter van het SBR Assurance project van

Nadere informatie

Green Paper Preparer Extensions

Green Paper Preparer Extensions Green Paper Preparer Extensions Versie: 1.2 Status: Definitief Datum: 17 juli 2017 Wijzigingsbeheer: Versie 1.1 Private Extensies vervangen voor Preparer extensions 1.1 Figuur 1 aangepast 1.2 Update n.a.v.

Nadere informatie

Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages

Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages Opgesteld en vastgesteld door: SBR Nexus www.sbrnexus.nl Publicatie Het bancair kwaliteitsraamwerk voor kredietrapportages wordt gepubliceerd op de website

Nadere informatie

NIEUWE STANDAARDEN VOOR COMMUNICATIE. Permanente PE Educatie. Ondernemingen houden een administratie bij. Niet alleen. SBR en XBRL

NIEUWE STANDAARDEN VOOR COMMUNICATIE. Permanente PE Educatie. Ondernemingen houden een administratie bij. Niet alleen. SBR en XBRL SBR en XBRL FINANCE CONTROL NIEUWE STANDAARDEN Informatiemanagement Permanente VOOR COMMUNICATIE De behoefte aan informatie van organisaties en stakeholders neemt nog steeds toe. Bestaande informatiesystemen

Nadere informatie

SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011

SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011 Koepels: keuzes die de Intermediair kan maken SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011 Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages Het belang van SBR Wat vinden de kantoor- en beroepsorganisaties

Nadere informatie

Inleiding. Publicatie. Memo: 09 december 2016 Release informatie bt11 Belanghebbenden

Inleiding. Publicatie. Memo: 09 december 2016 Release informatie bt11 Belanghebbenden Memo: 09 december 2016 Onderwerp: Aan: Release informatie bt11 Belanghebbenden Inleiding Hierbij treft u aan de release informatie van de Bankentaxonomie, de bt11. Publicatie De bt11 wordt gepubliceerd

Nadere informatie

XBRL / SBR. ICT Financials Seminar. 29 november 2012. Jan Pasmooij. Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages

XBRL / SBR. ICT Financials Seminar. 29 november 2012. Jan Pasmooij. Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages / SBR ICT Financials Seminar 29 november 2012 Jan Pasmooij Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages Inhoud Invoering /SBR een feit in internationaal perspectief Waarom /SBR?

Nadere informatie

Op begrijpelijke, consistente en herkenbare wijze presenteren van SBR rapportages

Op begrijpelijke, consistente en herkenbare wijze presenteren van SBR rapportages We zijn nu al weer een paar maanden onderweg in 2017. Het jaar van de verplichtstelling voor het aanleveren van Publicatiestukken en Kredietrapportages middels SBR. SBR staat voor Standard Business Reporting

Nadere informatie

Monitor Standard Business Reporting. Tweede meting januari 2012

Monitor Standard Business Reporting. Tweede meting januari 2012 Monitor Standard Business Reporting Tweede meting januari 2012 Inhoudsopgave 1. Doelstelling 2. Onderzoeksverantwoording Monitor Standard Business Reporting. Respons 4. Samenvatting 5. Bekendheid en kennis

Nadere informatie

Aan de slag met SBR. SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011. Inleiding. Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages

Aan de slag met SBR. SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011. Inleiding. Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages Aan de slag met SBR Inleiding SBR voorlichtingsbijeenkomsten 2011 Vanaf 1 januari 2013 is SBR de standaard voor financiële rapportages 2 Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse

Nadere informatie

Gebruikershandleiding versie SBV13.a Standaardbankverklaring

Gebruikershandleiding versie SBV13.a Standaardbankverklaring Gebruikershandleiding versie SBV13.a Standaardbankverklaring Opgesteld en vastgesteld door: Financiële Rapportages Coöperatief B.A. https://www.sbrbanken.nl/ Amsterdam 13 augustus 2018 INHOUDSOPGAVE 1

Nadere informatie

Koninklijke NBA 2. NBA-Groenboek II De accountant in een SBR-omgeving

Koninklijke NBA 2. NBA-Groenboek II De accountant in een SBR-omgeving NBA-Groenboek 28 juni 2017 Koninklijke NBA 2 NBA-Groenboek II Inhoudsopgave Algemeen 1 Inleiding 5 1.1 Inleiding en doelstellingen Groenboek 5 1.2 Leeswijzer 5 1.3 Standard Business Reporting 5 1.4 SBR

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Standaardbankverklaring SVB13.a

Gebruikershandleiding Standaardbankverklaring SVB13.a Gebruikershandleiding Standaardbankverklaring SVB13.a Opgesteld en vastgesteld door: SBR Nexus www.sbrnexus.nl Publicatie De gebruikershandleiding standaardbankverklaring SVB13.a wordt gepubliceerd op

Nadere informatie

Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse overheid FRIS-KVK

Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse overheid FRIS-KVK Een initiatief van de Nederlandse overheid FRIS-KVK Eisen aan en toelichting op het gebruik van XBRL instance documenten gebaseerd op versie 6.0 van de Nederlandse Taxonomie (NT2012) ten behoeve van het

Nadere informatie

SBR AAN DE BRON, de belofte. Wilko Stronks, Reeleezee

SBR AAN DE BRON, de belofte. Wilko Stronks, Reeleezee AAN DE BRON, de belofte Wilko Stronks, Reeleezee aan de bron Het proces en IT inrichting Behoefte aan meer efficiency Kansen op meer dienstverlening aan de bron De belofte Oplossing? Comptabele gegevens

Nadere informatie

SBR in praktijk Deel 1: Introductie. Jacques Urlus Beleidsadviseur ICT & Accountancy

SBR in praktijk Deel 1: Introductie. Jacques Urlus Beleidsadviseur ICT & Accountancy SBR in praktijk Deel 1: Introductie Jacques Urlus Beleidsadviseur ICT & Accountancy Even voorstellen De paradigmashift Van papier naar..digitaal

Nadere informatie

Request For Comments Folder structuur en releasemanagement

Request For Comments Folder structuur en releasemanagement Request For Comments Folder structuur en releasemanagement Inleiding Alle partijen deelnemend aan SBR hebben belang bij een visie en een daarop aansluitende releasekalender met voorgenomen wijzigingen

Nadere informatie

SBR Assurance. Alles wat u moet weten over het digitaal deponeren bij de Kamer van Koophandel met behulp van Standard Business Reporting (SBR)

SBR Assurance. Alles wat u moet weten over het digitaal deponeren bij de Kamer van Koophandel met behulp van Standard Business Reporting (SBR) Whitepaper SBR Assurance Alles wat u moet weten over het digitaal deponeren bij de Kamer van Koophandel met behulp van Standard Business Reporting (SBR) In business for people. 1. Inleiding Dit White paper

Nadere informatie

XBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u?

XBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u? XBRL voor ondernemers. Wat betekent dat voor u? Makkelijker, sneller, betrouwbaarder en dus goedkoper aan administratieve verplichtingen voldoen! www.xbrlvoorondernemers.nl BESPAREN OP UW ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

SBR/ XBRL. verantwoordingsketen. Stand van zaken

SBR/ XBRL. verantwoordingsketen. Stand van zaken SBR/ XBRL verantwoordingsketen Stand van zaken 1 SBR/XBRL SBR = Standaard Bedrijfs Rapportage Programma van Nederlandse Overheid, gericht op verlichting van administratieve lasten door verbetering van

Nadere informatie

NBA Taxonomie 1.0 β 29 oktober 2013 Elly Stroo Cloeck

NBA Taxonomie 1.0 β 29 oktober 2013 Elly Stroo Cloeck NBA Taxonomie 1.0 β 29 oktober 2013 Elly Stroo Cloeck Het proces Nederlandse taxonomie (NT) Banken Belastingdienst Kamer van Koophandel Andere Actuaris NBA 1 Jaarrekening in XBRL 4 Verklaring in XBRL Electronische

Nadere informatie

PM-Software, kloppend hart van uw organisatie

PM-Software, kloppend hart van uw organisatie PM-Software, kloppend hart van uw organisatie Presentatie door: Renée van Gerven Ervégé Administratie en Belastingen Paul Davids Pro Management Software PM-SBR Kredietrapportage CRM + PM-Record Cijfers

Nadere informatie

CaseWare Nederland. Compliance en SBR. Alfred van der Vlis - Consultant

CaseWare Nederland. Compliance en SBR. Alfred van der Vlis - Consultant CaseWare Nederland Compliance en SBR Alfred van der Vlis - Consultant Introductie CaseWare CaseWare International, Canada: Ontwikkeling wereldwijd: CaseWare Working Papers Ontwikkelomgeving m.b.t. rapportage:

Nadere informatie

Technische handleiding

Technische handleiding Technische handleiding Behalve dat u met behulp van de de inhoud van een SBR document kunt raadplegen, biedt de toepassing een aantal extra mogelijkheden. Hieronder wordt een aantal van deze additionele

Nadere informatie

Antoon van Aken Docent Bedrijfseconomie opleiding Accountancy Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam (HVA)

Antoon van Aken Docent Bedrijfseconomie opleiding Accountancy Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam (HVA) Antoon van Aken Docent Bedrijfseconomie opleiding Accountancy Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam (HVA) 2012 Instant reporting pagina 1 van 36 Programma 1. Wat is Standard Business Reporting

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over de overgang van de toezichtrapportages van de pensioensector van e-line naar het Digitaal Loket Rapportages (DLR) en XBRL

Vragen en antwoorden over de overgang van de toezichtrapportages van de pensioensector van e-line naar het Digitaal Loket Rapportages (DLR) en XBRL Vragen en antwoorden over de overgang van de toezichtrapportages van de pensioensector van e-line naar het Digitaal Loket Rapportages (DLR) en XBRL In dit document zijn veel gestelde vragen met antwoorden

Nadere informatie

KvK-FRIS Eisen aan en toelichting op gebruik SBR rapportages (XBRL instances) voor het deponeren van jaarrekeningen gebaseerd op de NT 2011

KvK-FRIS Eisen aan en toelichting op gebruik SBR rapportages (XBRL instances) voor het deponeren van jaarrekeningen gebaseerd op de NT 2011 Eisen aan en toelichting op gebruik SBR rapportages (XBRL instances) voor het deponeren van jaarrekeningen gebaseerd op de NT 2011 Versie: 2011 Datum: 1. Inleiding Dit document beschrijft de aanvullende

Nadere informatie

Onderzoeksbureau GBNED Innovatie boekhoudsoftware en ontbrekende functies

Onderzoeksbureau GBNED Innovatie boekhoudsoftware en ontbrekende functies Op basis van Gids boekhoudsoftware 2014. Door Gerard Bottemanne, GBNED 22 mei 2014 Wie kent een compleet boekhoudpakket? Welke functies ontbreken in uw boekhoudpakket? Gids boekhoudsoftware 2014 1. ZZP'ers

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Horecataxonomie 2013

Gebruikershandleiding Horecataxonomie 2013 Gebruikershandleiding Horecataxonomie 2013 Opgesteld en vastgesteld door: Bedrijfschap Horeca en Catering www.kenniscentrumhoreca.nl Zoetermeer 7 oktober 2013 1 2 INHOUDSOPGAVE 1. Algemeen 3 1.1 Inleiding

Nadere informatie

Nederland haalt de XBRL buit nog niet binnen. Door Ron van Ardenne

Nederland haalt de XBRL buit nog niet binnen. Door Ron van Ardenne Nederland haalt de XBRL buit nog niet binnen. Door Ron van Ardenne Ondanks de belofte die extensible Business Reporting Language (XBRL) inhoudt, blijft het gebruik ervan beperkt. Softwareontwikkelaars

Nadere informatie

Praktijkdag RGS en SBR Erik van der Klei Hoevelaken, 20 april 2016

Praktijkdag RGS en SBR Erik van der Klei Hoevelaken, 20 april 2016 Praktijkdag RGS en SBR Erik van der Klei Hoevelaken, 20 april 2016 1 Agenda 1 SBR Banken 2 Stand van zaken 3 Aansluiten op SBR Banken 4 Vragen 1. SBR Banken 3 FRC en haar producten FRC Doe-het-zelf Ondernemers

Nadere informatie

BANK-FRIS Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie, versie BT2012

BANK-FRIS Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie, versie BT2012 BANK-FRIS Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie, versie BT2012 Opgesteld en vastgesteld door: Financiële Rapportages Coöperatief B.A. www.rapportageportaal.nl

Nadere informatie

WIE STELT DE XBRL-JAARREKENING 2016 VAN UW ONDERNEMING OP?

WIE STELT DE XBRL-JAARREKENING 2016 VAN UW ONDERNEMING OP? Financial accounting: WIE STELT DE XBRL-JAARREKENING 2016 VAN UW ONDERNEMING OP? Als de voorgenomen wetswijziging doorgaat 1 is het na 2016 niet meer mogelijk om een jaarrekening op papier bij de Kamer

Nadere informatie

XBRL als integratiemiddel in vwia VpB en Kredietrapportage

XBRL als integratiemiddel in vwia VpB en Kredietrapportage als integratiemiddel in vwia VpB en Kredietrapportage Wilko Stronks directeur De Corridor 5A 3126 ZA Breukelen www.reeleezee.nl T: +31 (0)346 25 80 80 F: +31 (0)346 25 80 81 INHOUD Introductie Voorwaarden

Nadere informatie

BANK-FRIS BT2013 Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie

BANK-FRIS BT2013 Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie BANK-FRIS BT2013 Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie Opgesteld en vastgesteld door: Financiële Rapportages Coöperatief B.A. www.rapportageportaal.nl Amsterdam

Nadere informatie

SBR-kredietrapportages

SBR-kredietrapportages Praktijkhandreiking 1114 SBR-kredietrapportages Een gezamenlijke uitgave van het Koninklijk NIVRA en de NOvAA Datum : 20 oktober 2010 Onderwerp Van toepassing op Status Relevante regelgeving en leidraad

Nadere informatie

BANK-FRIS BT2014 Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie

BANK-FRIS BT2014 Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie BANK-FRIS BT2014 Eisen aan en toelichting op XBRL instance documenten opgesteld met de bankentaxonomie Opgesteld en vastgesteld door: Financiële Rapportages Coöperatief B.A. https://www.sbrbanken.nl/ Amsterdam

Nadere informatie

Gebruikershandleiding VT11 Vastgoedrapportage

Gebruikershandleiding VT11 Vastgoedrapportage Gebruikershandleiding VT11 Vastgoedrapportage Opgesteld en vastgesteld door: Financiële Rapportages Coöperatief B.A. https://www.sbrbanken.nl/ Amsterdam 9 december 2016 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen... 3 1.1

Nadere informatie

Handleiding NBA taxonomie

Handleiding NBA taxonomie Handleiding NBA taxonomie Handleiding voor het opstellen van een accountantsverklaring in XBRL formaat op basis van versie 1.0.a.1 van de NBA taxonomie Versie: 1.0.a.1 Status: Definitief Datum: 1 februari

Nadere informatie

Verantwoording en bedrijfsvoering: naar een professionele sociale huursector. SBR-pilot voor de woningcorporaties 25 februari 2016

Verantwoording en bedrijfsvoering: naar een professionele sociale huursector. SBR-pilot voor de woningcorporaties 25 februari 2016 Verantwoording en bedrijfsvoering: naar een professionele sociale huursector SBR-pilot voor de woningcorporaties 25 februari 2016 1 Programma 13.00u 13.15u Opening en toelichting op ambitie minister 13.15u

Nadere informatie

SBR Assurance: zekerheid geven over digitale rapportages

SBR Assurance: zekerheid geven over digitale rapportages SBR Assurance: zekerheid geven over digitale rapportages SBR Assurance is een methode voor het geven van zekerheid over digitale rapportages binnen digitale verantwoordingsketens zoals Standard Business

Nadere informatie

ELEKTRONISCHE HANDTEKENINGEN IN CLIENT ONLINE

ELEKTRONISCHE HANDTEKENINGEN IN CLIENT ONLINE ELEKTRONISCHE HANDTEKENINGEN IN CLIENT ONLINE Auteur Gerard Huis in 't Veld Datum 10 februari 2017 Versie 1.0 1 Inleiding Dit document biedt een toelichting op de elektronische handtekening die wordt geleverd

Nadere informatie

Versie: 2014 Datum: 28-11-2014 Auteur: CBS

Versie: 2014 Datum: 28-11-2014 Auteur: CBS Release notes behorend bij de Nederlandse taxonomie versie 9.0 ten behoeve van de aanlevering van statistische opgaves aan het Centraal Bureau voor de Statistiek Versie: 2014 Datum: 28-11-2014 Auteur:

Nadere informatie

Accountants kunnen prima rapporteren over het jaarverslag van goede doelen organisaties

Accountants kunnen prima rapporteren over het jaarverslag van goede doelen organisaties Accountants kunnen prima rapporteren over het jaarverslag van goede doelen organisaties Gert-Peter den Hollander Samenvatting Voor goededoelenorganisaties (en andere organisaties zonder winststreven) is

Nadere informatie

Een aantal Nederlandse Banken,

Een aantal Nederlandse Banken, Assurancemogelijkheden bij XBRL-rapportageprocessen Barbara Majoor en Dave van den Ende De XBRL-standaard vindt in hoog tempo ingang in het zakelijk verkeer voor het samenstellen en elektronisch uitwisselen

Nadere informatie

Strategienota 2014-2016

Strategienota 2014-2016 Strategienota 2014-2016 Deze strategienota is door het Bestuur van XBRL Nederland vastgesteld op 13 maart 2014. Het Bestuur bestond uit: Hans Verkruijsse, Universiteit van Tilburg, voorzitter Pau Snijders,

Nadere informatie

Aansluitnotitie. Bancaire Infrastructurele Voorzieningen (BIV) voor ondernemers. Versie 1.1 Mei 2013

Aansluitnotitie. Bancaire Infrastructurele Voorzieningen (BIV) voor ondernemers. Versie 1.1 Mei 2013 Aansluitnotitie Bancaire Infrastructurele Voorzieningen (BIV) voor ondernemers Versie 1.1 Mei 2013 Financiële Rapportages Coöperatief B.A. Bijlmerdreef 24 ACT A.03.078 1102 CT Amsterdam Zuidoost I www.sbrbanken.nl

Nadere informatie

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten.

Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten. Programma van eisen voor de Europese aanbesteding van Accountancydiensten. Kenmerk: CTM 169773 Versie CONCEPT Datum 12-12-2017 1.1. Omvang van de opdracht De accountantsdiensten omvatten de volgende werkzaamheden:

Nadere informatie

Aan de slag met SBR voor Kredietrapportages

Aan de slag met SBR voor Kredietrapportages Aan de slag met SBR voor Kredietrapportages Paul Staal, lid Dagelijks Bestuur FRC 17 April 2012 ICT Accountancy praktijkdag: digitaal dossier en werkprogramma's Inhoud Doel van SBR Hoe werkt SBR? Het Stappenplan

Nadere informatie

SBR ASSURANCE VANUIT TECHNISCH PERSPECTIEF FLOWCHARTS EN TOELICHTING

SBR ASSURANCE VANUIT TECHNISCH PERSPECTIEF FLOWCHARTS EN TOELICHTING SBR ASSURANCE VANUIT TECHNISCH PERSPECTIEF FLOWCHARTS EN TOELICHTING DOEL VAN DIT DOCUMENT SBR Assurance is het afgeven van een accountantsverklaring in XBRL bij een verantwoording in XBRL. Onder accountantsverklaring

Nadere informatie

Aansluiten op SBR voor de aangiftes IB/VpB

Aansluiten op SBR voor de aangiftes IB/VpB Aansluiten op SBR voor de aangiftes IB/VpB Voor aangiftes IB en VpB die system-to-system worden ingediend is SBR via Digipoort per 1 januari 2013 het exclusieve aanleverkanaal. In 3 praktische stappen

Nadere informatie

Aansluiten op SBR voor de aangiften IB/VpB

Aansluiten op SBR voor de aangiften IB/VpB Aansluiten op SBR voor de aangiften IB/VpB Voor aangiften IB en VpB die system-to-system worden ingediend is SBR via Digipoort per 1 januari 2013 het exclusieve aanleverkanaal. In 3 praktische stappen

Nadere informatie

Toelichting RGS Taxonomie versie 10.0.

Toelichting RGS Taxonomie versie 10.0. Logius Bezoekadres: Wilhelmina v Pruisenweg 52 2509 JE Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.logius.nl servicecentrum@logius.nl Inlichtingen bij Datum Kenmerk Toelichting RGS Taxonomie versie 10.0.

Nadere informatie

Controleverklaring digitaal deponeren. Zwolle, 30 oktober 2017 Amsterdam, 31 oktober 2017 Eindhoven, 2 november 2017

Controleverklaring digitaal deponeren. Zwolle, 30 oktober 2017 Amsterdam, 31 oktober 2017 Eindhoven, 2 november 2017 Controleverklaring digitaal deponeren Zwolle, 30 oktober 2017 Amsterdam, 31 oktober 2017 Eindhoven, 2 november 2017 Agenda I. SBR Assurance (Jacques Urlus) II. III. Introductie NBA Groenboek De accountant

Nadere informatie

Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages

Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages van het Financiële Rapportages Coöperatief B.A. (FRC) Versie 1.0, 3 november 2017 Doelgroep, doel, verklarende woordenlijst Doelgroep: primair Intermediairs,

Nadere informatie

Fiscale aangiftesoftware: Verkort of niet verkort de winstaangifte doen?

Fiscale aangiftesoftware: Verkort of niet verkort de winstaangifte doen? Coevorden, juni 2010 Fiscale aangiftesoftware: Verkort of niet verkort de winstaangifte doen? Het aanbod van fiscale aangiftesoftware is in de vorige eeuw alleen maar gedaald. De afgelopen jaren kunnen

Nadere informatie

Agenda. Informatievoorziening relevant. Convenant. Presentatie SBR wonen Roadshow juni 2018

Agenda. Informatievoorziening relevant. Convenant. Presentatie SBR wonen Roadshow juni 2018 Agenda Convenant Gevolgen corporaties I: dpi 2018 Preview SBR portaal Gevolgen corporaties II: Doorkijk naar dvi 2018 en verder Op weg naar informatie uitwisseling met één druk op de knop Roadshow juni

Nadere informatie

Kernboodschappengids. Standard Business Reporting

Kernboodschappengids. Standard Business Reporting Kernboodschappengids Standard Business Reporting September 2010 1 Over deze gids Dit document bevat de kernboodschappen rond Standard Business Reporting: de aanpak, de methodiek en het programma. De boodschappen

Nadere informatie

Bekende opmerkingen BT12 definitieve versie, versie 8 juni 2018

Bekende opmerkingen BT12 definitieve versie, versie 8 juni 2018 Bekende opmerkingen BT12 definitieve versie, versie 8 juni 2018 Gedurende het gebruik van een versie van de BT komen opmerkingen naar voren die gevolgen hebben voor het gebruik van de BT, maar die niet

Nadere informatie

Meer duidelijkheid over samenstellingsopdrachten met komst Standaard 4410

Meer duidelijkheid over samenstellingsopdrachten met komst Standaard 4410 Spotlight Meer duidelijkheid over samenstellingsopdrachten met komst Standaard 4410 Robert van der Glas - Statutaire compliance, Tax Reporting & Strategy De NBA heeft onlangs de herziene standaard uitgebracht

Nadere informatie

XBRL (extensible Business Reporting Language)

XBRL (extensible Business Reporting Language) .Gerard Bottemanne, onderzoeksbureau GBNED 9 maart 2010 Wie gebruikt XBRL in de praktijk en waarvoor? Wie gaat XBRL dit jaar daadwerkelijk gebruiken? Samenval commerciële- en fiscale jaarrekening Op 28

Nadere informatie

SBR in Bedrijf SBR en de Belastingdienst

SBR in Bedrijf SBR en de Belastingdienst SBR in Bedrijf SBR en de Belastingdienst 7 maart 3 Dr. Eric Melse MBA Senior Researcher, CAREM e.melse@hva.nl De maatschappelijke relevantie van SBR bij de Belastingdienst januari 4 OB & Intracommunautaire

Nadere informatie

SBR Filing Rules. Bankentaxonomie. Datum: 13 november 2017 Versie: 1.1

SBR Filing Rules. Bankentaxonomie. Datum: 13 november 2017 Versie: 1.1 SBR Filing Rules Bankentaxonomie Datum: 13 november 2017 Versie: 1.1 Colofon Projectnaam SBR Banken Bancaire Infrastructurele Voorziening SBR Filing Rules Versienummer 1.1 Organisatie Financiële Rapportages

Nadere informatie

Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages

Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages Bancair Kwaliteitsraamwerk voor Kredietrapportages Opgesteld en vastgesteld door: SBR Nexus www.sbrnexus.nl Publicatie Het bancair kwaliteitsraamwerk voor kredietrapportages wordt gepubliceerd op de website

Nadere informatie

SBR/XBRL Praktijkdag voor intermediairs De rol van certificaten en CSP s (Certificate Service Provider)

SBR/XBRL Praktijkdag voor intermediairs De rol van certificaten en CSP s (Certificate Service Provider) Door: Gerard Bottemanne, onderzoeksbureau GBNED Datum: 14 april 2011 Authenticatie 3 functies te onderscheiden: 1. Authenticatie (identiteit en integriteit); aantonen wie je bent en betrouwbaarheid bericht

Nadere informatie

Toelichting RGS Taxonomie versie 13.b

Toelichting RGS Taxonomie versie 13.b Logius Bezoekadres: Wilhelmina v Pruisenweg 52 2509 JE Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.logius.nl servicecentrum@logius.nl Inlichtingen bij Kenmerk Toelichting RGS Taxonomie versie 13.b Pagina

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst: de verzekerings- en pensioenstaten in XBRL. Initiatief van het Platform accountants en actuarissen (PAA)

Informatiebijeenkomst: de verzekerings- en pensioenstaten in XBRL. Initiatief van het Platform accountants en actuarissen (PAA) Informatiebijeenkomst: de verzekerings- en pensioenstaten in XBRL Initiatief van het Platform accountants en actuarissen (PAA) Waarmerking van DNB Verslagstaten Enrico Vroombout Inhoud Belang van waarmerking

Nadere informatie

Aan : Interdepartementaal Project Administratieve Lastenverlichting (IPAL) T.a.v.: J. Nijland

Aan : Interdepartementaal Project Administratieve Lastenverlichting (IPAL) T.a.v.: J. Nijland NOTITIE Aan : Interdepartementaal Project Administratieve Lastenverlichting (IPAL) T.a.v.: J. Nijland Van : J. Pasmooij RE RA RO, Voorzitter XBRL Nederland en Manager ICT Knowledge Center, Koninklijk NIVRA

Nadere informatie

SBR Consistente Presentatie specificatie

SBR Consistente Presentatie specificatie SBR Consistente Presentatie specificatie Versie 1.2 Datum 26 mei 2017 Status Definitief Colofon De SBR Consistente Presentatie specificatie maakt onderdeel uit van het SBR afsprakenstelsel; het totaal

Nadere informatie

XII.6.11 Standaard Bedrijfsrapportage (SBR) Minder administratieve rompslomp en meer tijd om te ondernemen Drs.R.M.Kieft RA 1

XII.6.11 Standaard Bedrijfsrapportage (SBR) Minder administratieve rompslomp en meer tijd om te ondernemen Drs.R.M.Kieft RA 1 XII.6.11 Standaard Bedrijfsrapportage (SBR) Minder administratieve rompslomp en meer tijd om te ondernemen Drs.R.M.Kieft RA 1 Veel ondernemers hebben bijvoorbeeld in het contact met hun bank of controlerende

Nadere informatie

XBRL OP WEG NAAR BREDE INVOERING

XBRL OP WEG NAAR BREDE INVOERING Financial accounting en verslaggevingsrecht Betere interpretatie van rapportagegegevens XBRL OP WEG NAAR BREDE INVOERING Ondernemingen houden een administratie bij om te kunnen voldoen aan de interne en

Nadere informatie

Dit document maakt gebruik van bladwijzers. NBA-Groenboek De accountant in een SBR-omgeving November 2013

Dit document maakt gebruik van bladwijzers. NBA-Groenboek De accountant in een SBR-omgeving November 2013 Dit document maakt gebruik van bladwijzers. NBA-Groenboek November 2013 Ten behoeve van Pilots Deponering Jaarrekening met Verklaring 1-1-2014 tot 30-6-2014 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 1.1 Wat is XBRL?

Nadere informatie

Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse overheid. Releasenotes

Standard Business Reporting Programma Een initiatief van de Nederlandse overheid. Releasenotes Een initiatief van de Nederlandse overheid Releasenotes Behorend bij de Nederlandse Taxonomie versie 12 ten behoeve van het deponeren van jaarverantwoordingen bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel

Nadere informatie

Aansluitnotitie Infrastructuur SBR Nexus

Aansluitnotitie Infrastructuur SBR Nexus Aansluitnotitie Infrastructuur SBR Nexus Opgesteld en vastgesteld door: SBR Nexus www.sbrnexus.nl Publicatie De aansluitnotitie Infrastructuur is een handleiding voor de softwarekoppeling voor softwareleveranciers

Nadere informatie

Rapport externe verslaggeving

Rapport externe verslaggeving 1. De jaarrekening 2. Aangifte Vennootschapsbelasting 3. Kredietrapportages 4. Overige vormen van externe verslaggeving Rapportagesoftware en SBR Leverancier Jaarrekening KvK VpBaangifte Kredietrapportage

Nadere informatie

Toelichting RGS Taxonomie versie 12.0.a.2

Toelichting RGS Taxonomie versie 12.0.a.2 Logius Bezoekadres: Wilhelmina v Pruisenweg 52 2509 JE Den Haag Postbus 96810 2509 JE Den Haag www.logius.nl servicecentrum@logius.nl Inlichtingen bij Kenmerk Toelichting RGS Taxonomie versie 12.0.a.2

Nadere informatie