DE WERKING VAN DE BELGISCHE AARDGASMARKT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DE WERKING VAN DE BELGISCHE AARDGASMARKT"

Transcriptie

1 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Directie voor de technische werking van de aardgasmarkt Nijverheidstraat B-1040 Brussel T: +32 (0) F: +32 (0) DE WERKING VAN DE BELGISCHE AARDGASMARKT Raadplegingsverslag van de CREG September

2 Bericht aan de lezer: Het samenvatten van de ontvangen commentaar van de marktactoren betekent niet dat de CREG die commentaar ook onderschrijft. Alleen omkaderde passages geven het standpunt van de CREG weer. Inhoud Samenvatting... 3 De werking van de aardgasmarkt in België (behalve diensten inzake binnenlands vervoer)... 3 De vervoerdiensten van de N.V. FLUXYS Inleiding Werking van de aardgasmarkt in België De doorvoermarkt De hub van Zeebrugge De L-gasmarkt Gastoewijzing en reconciliatie op het niveau van de distributienetten De vervoerdiensten De mogelijke belemmeringen Evaluatie van de vervoerdiensten De matchingregel Het balanceringssysteem en de flexibiliteitsdiensten Niet-vaste en onderbreekbare capaciteit Secundaire capaciteits- en flexibiliteitsmarkt Andere opmerkingen over de vervoerdiensten Evaluatie van nieuwe concepten Bijlage Lijst van de organisaties die hebben deelgenomen aan de raadpleging

3 Samenvatting In het kader van de liberalisering van de aardgasmarkt in België heeft de CREG tussen mei en juli 2005 een openbare raadpleging van de marktactoren gehouden. Doelstelling van die raadpleging, waaraan 28 ondernemingen hebben deelgenomen, is te weten wat de betrokken partijen denken over de huidige werking van de aardgasmarkt in België en wat hun belangrijkste verwachtingen zijn. De werking van de aardgasmarkt in België (behalve diensten inzake binnenlands vervoer) Veel deelnemers aan de raadpleging van de CREG uiten voorbehoud bij en zelfs kritiek op de huidige werking van de Belgische aardgasmarkt. De belangrijkste bedenkingen kunnen in vier categorieën worden ingedeeld: De doorvoer: Een grote meerderheid van de deelnemers aan de raadpleging vindt de toegang tot de doorvoercapaciteit in België moeilijk, ondoorzichtig en willekeurig. De structuur van de doorvoermarkt, in het bijzonder de controle van Distrigas op de toegang tot het net, vormt een belangrijk probleem. De hub van Zeebrugge: de hub van Zeebrugge speelt een belangrijke rol om liquiditeit te creëren op de aardgasmarkt in continentaal Europa. Er blijven echter aanzienlijke belemmeringen bestaan die beletten dat die hub écht liquide is. De toegang tot de hub, die grotendeels wordt gecontroleerd door Distrigas, is bijzonder moeilijk, zeker in vergelijking met het Engelse en het Nederlandse systeem. De L-gasmarkt: die markt vertegenwoordigt ongeveer 30% van het totale aardgasverbruik in België. Als gevolg van historische contracten is die markt slechts toegankelijk voor twee gebruikers van het L-gasvervoersnet. Dat deel van de Belgische markt is in de praktijk dus niet echt geliberaliseerd. De gastoewijzing en -reconciliatie op distributienetniveau: de uurtoewijzing van het aardgas aan de ontvangststations aan de ingang van de distributienetten gebeurt niet volgens een objectieve methode die overal identiek is en tevens representatief is voor het reële verbruik van de eindafnemers. Aan de andere kant bestaat er ook geen model voor de reconciliatie van de gasafrekening op die netten. Het gevolg is grote onzekerheid over de hoeveelheid gas die elke leverancier werkelijk levert, wat dus een groeiend financieel risico met zich meebrengt. De CREG verricht momenteel een reeks studies om de mogelijke oplossingen te onderzoeken voor de volgende hoofdproblemen: de toegang tot de doorvoer, de liquiditeit van de hub van Zeebrugge, de concurrentie op de L-gasmarkt. Overeenkomstig haar bevoegdheden, met name via haar deelneming aan het Forum van de Belgische gas- en elektriciteitsregulatoren, verleent de CREG ook haar steun aan alle initiatieven die worden genomen om de problemen inzake gastoewijzing en reconciliatie op het niveau van de distributienetten te verhelpen. De CREG verwijst terzake naar de 3

4 recente officiële gezamenlijke mededeling 1, die de oplossing van die problemen zou moeten bespoedigen. De vervoerdiensten van de N.V. FLUXYS Een meerderheid onder de deelnemers aan de raadpleging is van mening dat er voor nieuwkomers nog belemmeringen bestaan om op de Belgische markt door te dringen - belemmeringen die te maken hebben met het vervoersaanbod van de N.V. FLUXYS. De volgende belemmeringen worden met name genoemd: - de moeilijke toegang tot opslag - het balanceringssysteem en de flexibiliteitsdiensten - het gebrek aan transparantie op de primaire en secundaire capaciteitsmarkt - het gebrek aan beschikbare capaciteit op de primaire markt. Aan de andere kant menen veel marktactoren dat het vervoersaanbod onvoldoende flexibel is, met name wegens de matchingregel. Sommigen geven te kennen dat zij wensen te evolueren naar een systeem van zuivere entry/exit, dat wil zeggen een systeem waarin de ingangscapaciteit kan worden gereserveerd onafhankelijk van de afnamecapaciteit. In haar vragenlijst heeft de CREG nieuwe concepten inzake vervoerdiensten voorgesteld die in de toekomst zouden kunnen worden ontwikkeld en aangeboden door de N.V. FLUXYS. In hun reacties op die nieuwe concepten geven de marktspelers twee prioritaire verwachtingen te kennen: - De mogelijkheid om verbruiksprofielen te poolen bij het reserveren van capaciteit (bv. via de dienst vrije nominatie, via de nieuwe matchingregel of via het concept herleveringszones) - Een verbetering van de liquiditeit van de vervoerdienstenmarkt (bv. via de secundaire markt, via de dienst geprofileerde capaciteit of via de dienst dayaheadcapaciteit) De CREG heeft in haar recente beslissing over het voorstel van indicatief vervoersprogramma van de N.V. FLUXYS rekening gehouden met die vragen van de markt. De CREG is evenwel van mening dat de goedkeuring van een systeem van zuivere entry/exit op korte termijn niet noodzakelijk voordelig is, wegens het gebrek aan capaciteit. Daarom vraagt zij de N.V. FLUXYS in een eerste fase de huidige matchingregel te versoepelen. In navolgend punt nr herinnert de CREG aan haar standpunt over het gebrek aan vervoercapaciteit. Wat betreft de toegang tot opslag heeft de CREG onlangs aan de N.V. FLUXYS gevraagd 2 haar regels voor toewijzing van opslagcapaciteit te wijzigen, om de opslag toegankelijk te maken voor alle leveranciers. 1 Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau, Gezamenlijke mededeling van de energieregulatoren CREG, CWaPE en VREG, op 22 september 2005 gepubliceerd op de websites van de CREG, de CWaPE en de VREG. 2 Wij verwijzen in dat verband naar het persbericht De CREG vraagt aan N.V. FLUXYS om nieuwe regels uit te werken voor de toewijzing van opslagcapaciteit van aardgas, dat op 15 juli 2005 is verschenen op de website van de CREG. 4

5 1. Inleiding De liberalisering van de aardgasmarkt in België maakt vorderingen, en dat uit zich met name in het verschijnen van nieuwe leveranciers 3 en dus in een toegenomen concurrentie, die de verbruiker ten goede komt. Die grondig veranderende markt zal in de komende jaren haar snelle ontwikkeling voortzetten, met name als gevolg van de recente omzetting in het Belgische recht van de Europese richtlijn 2003/55/EG betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor aardgas. In dat verband heeft de CREG tussen de maand mei en juli 2005 een raadpleging van de aardgasmarkt in België gehouden. Die raadpleging heeft tot doel de huidige werking van die markt en de belangrijkste verwachtingen van de sector te evalueren. De raadplegingen nam verschillende vormen aan: Bilaterale vergaderingen tussen de CREG en tal van actoren op de Belgische markt, met name bevrachters, leveranciers, verbruikers en klanten van de hub van Zeebrugge Een vragenlijst 4 van de CREG over de werking van de aardgasmarkt en de aardgasvervoerdiensten in België, waarop 25 marktactoren schriftelijk hebben geantwoord De publicatie van de voorstellen van indicatief vervoersprogramma en van netwerkcodes van de N.V. FLUXYS, voor haar vervoers- en opslagactiviteiten in België. Na die publicatie heeft de CREG een aantal opmerkingen ontvangen van een marktspeler. Een multilaterale vergadering tussen de CREG, de marktspelers en de N.V. FLUXYS, waarin die voorstellen werden naar voor gebracht, becommentarieerd en besproken met de deelnemers. Dit raadplegingsverslag heeft tot doel een getrouwe, niet-exhaustieve synthese te bieden van de belangrijkste opmerkingen en verwachtingen die de marktactoren hebben geformuleerd. In het kader van dit verslag wenst de CREG de markt ook te informeren over haar huidige initiatieven om te beantwoorden aan de verwachtingen die in de loop van de raadpleging zijn uitgedrukt. Om elke verwarring te vermijden wordt dat commentaar van de CREG duidelijk onderscheiden van de rest van de tekst. Een volledige lijst van de organisaties die hebben deelgenomen aan die raadpleging, bevindt zich als bijlage. De CREG dankt hen voor hun medewerking. 3 Zie hierover met name het persbericht De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Jaar 2004, dat in april 2005 gezamenlijk is gepubliceerd door de vier Belgische regulatoren: CREG, CWAPE, BIM-IBGE en VREG. 4 Vragenlijst over gasvervoer in België, gepubliceerd op de website van de CREG op 12 mei

6 2. Werking van de aardgasmarkt in België De belangrijkste opmerkingen van de marktactoren worden hierna samengevat, met uitzondering van de opmerkingen over de diensten inzake binnenlands vervoer, die besproken worden in punt 3 van dit verslag De doorvoermarkt België ligt op het kruispunt van verschillende belangrijke aardgasdoorvoerleidingen in Europa. Ongeveer tweederde van het aardgas dat in België wordt vervoerd, is bestemd voor een ander land. Het beschikken over doorvoercapaciteit in België maakt het niet alleen mogelijk gas over te brengen naar de aangrenzende vervoersnetten, maar is ook onontbeerlijk om toegang te krijgen tot de hub van Zeebrugge (behalve als het gas België binnenkomt langs de Interconnector). Gezien de congestie van veel ingangspunten lijkt het voor de houder van doorvoercapaciteit bovendien gemakkelijker om, tegen betaling aan de N.V. FLUXYS van het door de CREG goedgekeurde tarief voor binnenlands vervoer, gebruik te maken van vervoercapaciteit om afnemers in België te voeden. Om al die redenen beschouwt de markt de toegang tot doorvoercapaciteit als absoluut noodzakelijk. Een grote meerderheid van marktactoren acht de toegang tot doorvoerdiensten in België echter moeilijk tot zeer moeilijk, zoals hieronder wordt geïllustreerd: In your opinion, how easy or difficult is it for newcomers to develop transit activities in Belgium? Very Easy, 0 Easy, 2 Neutral, 4 Very Difficult, 7 Difficult, 8 6

7 De belangrijkste moeilijkheden die spontaan door de marktactoren worden genoemd, zijn: - De structuur van de doorvoermarkt: de respectieve rollen van Distrigas, Distrigas&C (100%-dochter van Distrigas die een aanzienlijk deel van de doorvoercapaciteit in België commercialiseert) en de N.V. FLUXYS bij de organisatie van de doorvoermarkt zijn voor veel marktactoren niet duidelijk. Verschillende marktactoren menen vooral dat die marktstructuur Distrigas een zeer aanzienlijk concurrentievoordeel geeft, omdat Distrigas daardoor toegang heeft tot gevoelige informatie over de commerciële activiteiten van haar concurrenten, met name hun capaciteitsonderschrijvingen en hun capaciteitsuitwisselingen op de secundaire markt. - De willekeurige toegang tot doorvoerdiensten: de regels voor toegang tot doorvoer zijn niet zo nauwkeurig en doorzichtig als de regels voor toegang tot de diensten inzake binnenlands vervoer. Volgens sommige marktactoren geeft dat Distrigas (via haar dochterondermaatschappij Distrigas & C ) de mogelijkheid de doorvoeraanvragen willekeurig te behandelen. - Het gebrek aan beschikbare doorvoercapaciteit - Het totale gebrek aan transparantie over de beschikbare doorvoercapaciteit op de markt, de reële (samengevoegde) fysieke stromen en de contractuele standaardvoorwaarden (met name de tarieven). - Het ontbreken van een transparante en liquide secundaire capaciteitsmarkt: slechts één bevrachter maakt vrijwillig de doorvoercapaciteit bekend die hij op de secundaire markt aanbiedt. De markt wenst een meer gestructureerde en (via een bulletin board) gecentraliseerde transparantie waarbij de capaciteitshouders verplicht zouden zijn de capaciteit die ze niet van plan zijn te gebruiken, bekend te maken. De belangrijkste prioriteiten die de deelnemers aan het onderzoek van de CREG hebben voorgesteld voor het verbeteren van de aardgasdoorvoermarkt in België, zijn, in dalende volgorde van belang: 1. Verbeteren van de transparantie over de beschikbare doorvoercapaciteit 2. Een betere unbundling van gasleverings- en doorvoeractiviteiten volgens veel actoren zou die laatste activiteit volledig moeten worden beheerd door de N.V. FLUXYS en volledig onafhankelijk moeten zijn van Distrigas 3. Het wettelijke kader wijzigen om eerlijke concurrentie en niet-discriminerende TPA-toegang te waarborgen voor alle betrokken partijen 4. Verbeteren van de transparantie met betrekking tot het reserveringsproces voor doorvoercapaciteit 5. Opheffen van de capaciteitsbeperkingen voor de toegang tot de hub van Zeebrugge 6. Het wettelijke kader wijzigen om houders van doorvoercapaciteit ertoe te verplichten hun ongebruikte capaciteit door te verkopen op de secundaire markt (+ anti-hoardingmechanismen) 7

8 7. Het wettelijke kader wijzigen om de TPA-toegang tot gasopslaginstallaties in België en in de buurlanden te vergemakkelijken 8. Invoeren van een transparante en liquide secundaire doorvoercapaciteitsmarkt. Commentaar van de CREG De CREG is zich er terdege van bewust dat de toegang tot de doorvoer in België absoluut noodzakelijk is, maar momenteel moeilijk is, met name omdat de regels voor TPA (third party access) die van toepassing zijn op het binnenlands vervoer, niet van toepassing zijn op de doorvoer, aangezien de Raad van State de toepassing van de gedragscode van 4 april (hierna de gedragscode) op de aardgasdoorvoer heeft geschorst 6. De Europese richtlijn 2003/55/EG is in het Belgische recht omgezet door een wijziging van de gaswet. De nieuwe wet is van kracht geworden op 1 juni Die richtlijn en die wet bepalen met name dat er voor doorvoer, net als voor binnenlandse vervoer, een gereguleerde toegang van derden (TPA) moet zijn, zonder dat daarom de geldigheid van contracten die vóór 1 juli 2004 zijn ondertekend, en de tenuitvoerlegging ervan volgens de bepalingen van de Richtlijn 91/296/EEG, ter discussie worden gesteld. Die nieuwe wet vereist een nieuw koninklijk uitvoeringsbesluit, namelijk een gedragscode die ook geldt voor doorvoer. In die nieuwe gedragscode moet met name het volgende worden verduidelijkt: - de basisprincipes voor de toegang tot het net (met inbegrip van de secundaire markt) - het verbod om netgebruikers te discrimineren - de verplichting tot vertrouwelijke behandeling van commerciële gegevens over de gebruikers - de basisprincipes die van toepassing zijn in geval van congestie op het net en de bekendmaking van informatie. Distrigas&C heeft met de N.V. FLUXYS overeenkomsten gesloten waarbij zij de rechten en plichten inzake de doorvoerdiensten op de lijnen vtn-rtr (Zeebrugge- Eynatten/Zelzate) en Troll (Zeebrugge-Blaregnies) heeft verworven. De CREG bestudeert momenteel die overeenkomsten. 5 Koninklijk besluit betreffende de gedragscode inzake toegang tot de vervoersnetten voor aardgas, goedgekeurd in uitvoering van de gaswet 6 Wegens een procedurefout 8

9 2.2. De hub van Zeebrugge Do you agree with the following statement: "The number of transactions on the Zeebrugge hub is De hub van Zeebrugge wordt beschouwd als het belangrijkste platform voor aardgashandel (in termen van handelsvolume en liquiditeit) in continentaal Europa, vlak vóór de TTF in Nederland. Het aandeel actoren dat echt tevreden is over het huidige liquiditeitspeil, is echter zeer laag, zoals hiernaast wordt geïllustreerd. Disagree sufficient for a liquid market "? Fully Disagree Fully Agree Agree Neutral De hub van Zeebrugge is een zeer belangrijk flexibiliteitsinstrument voor de Belgische markt, hoewel die hub door de N.V. FLUXYS is ontworpen om te beantwoorden aan de behoeften van de doorvoerbevrachters. De deelnemers aan de raadpleging van de CREG vinden echter dat er nog belangrijke belemmeringen blijven voor de optimale werking van de hub van Zeebrugge. De genoemde belemmeringen zijn vooral: - Moeilijke toegang tot de hub: om toegang te hebben tot de hub, is het wegens de geografische ligging van de hub nodig te beschikken over doorvoercapaciteit (of capaciteit op de Interconnector); het verwerven van doorvoercapaciteit naar de hub stelt om verschillende redenen ernstige problemen: o willekeurige toegang die wordt beheerd door Distrigas&C, dochter van Distrigas; o gebrek aan transparantie over de capaciteit en de stromen; o gebrek aan capaciteit; o termijnen om capaciteit te verkrijgen; o afwezigheid van een transparante en liquide secundaire capaciteitsmarkt; o vertrouwelijkheidsproblemen ten aanzien van een rechtstreekse concurrent (Distrigas). - De back-up-/back-downdiensten: die diensten helpen waarborgen dat de contracten zullen worden gehonoreerd in geval van onderbreking van bepaalde fysieke stromen. Die diensten krijgen echter kritiek van de klanten van de hub, omdat de prijs hen te hoog lijkt en de leverancier van die diensten (momenteel Distrigas) een contractuele exclusiviteit heeft (die exclusiviteit betreft de automatische back-updienst, die de eerste 5 uur van een onderbreking dekt). - Gebrek aan vastheid van de contracten: ondanks de back-up/back-downdiensten vinden de klanten van de hub de transacties nog onvoldoende vast. De backup/back-downdiensten worden immers maar geleverd op basis van redelijke inspanningen. - Gebrek aan flexibiliteitsinstrumenten: de liquiditeit van de hub van Zeebrugge heeft te lijden onder het gebrek aan flexibiliteitsinstrumenten die oplossingen 9

10 bieden op het vlak van balancering en/of of arbitrage. Meer speciaal hebben de klanten van de hub geen toegang tot de opslag in België. - Ernstige beperking van de gasspecificaties: wegens de ligging van de hub moet het gas dat er wordt verhandeld, voldoen aan twee kwaliteitsvereisten: enerzijds mag de CBW van het gas niet hoger zijn dan 41,8 MJ/m 3 (n), anderzijds mag de Wobbe-index niet meer bedragen dan 54,0 MJ/m 3 (n). Die vereisten beperken de toegang tot de hub voor LNG dat is opgeslagen in de terminal, en voor gas uit bepaalde Noordzeegasvelden. Dat vermindert de liquiditeit van de hub. De marktactoren wensen dat die belemmeringen worden weggenomen. Wat de toegang tot de hub betreft, pleiten ze met name voor het verplaatsen van de hub naar het interconnectiepunt van de verschillende leidingen in de zone Zeebrugge en/of voor het omvormen van de hub van Zeebrugge tot een notionele hub, dat wil zeggen een balanceringspunt dat het hele Belgische vervoersnet bestrijkt. Commentaar van de CREG De CREG is van mening dat de hub van Zeebrugge erg belangrijk is om de concurrentie op de aardgasmarkt in België te bevorderen. Daarom voert de CREG momenteel in samenwerking met een internationaal consultancybureau een studie uit om de liquiditeit van de hub van Zeebrugge in detail te analyseren. Aan de hand van die studie, die eind 2005 klaar zou moeten zijn, zal de CREG het effect van de huidige belemmeringen, met name de ligging, op de liquiditeit en de werking van de hub van Zeebrugge kunnen evalueren. De CREG merkt op dat Huberator zeer onlangs een nieuwe back-upservice heeft ingevoerd ten behoeve van zijn klanten. Het is mogelijk dat die dienst, die gebruikmaakt van het APX-platform, op zijn minst gedeeltelijk tegemoetkomt aan de bovenvermelde punten van kritiek. In haar beslissing van 17 augustus 2005 over het voorstel van indicatief programma van de N.V. FLUXYS heeft de CREG de N.V. FLUXYS gevraagd dat de hub van Zeebrugge toegankelijk zou zijn als een herleveringspunt van het vervoersnet. Doelstelling is een flexibiliteitsinstrument te bieden voor binnenlandse bevrachters en in bijzonder voor nieuwkomers. Dat instrument zou niet alleen de marktpenetratie door nieuwe spelers moeten bevorderen, maar zou daarnaast ook de liquiditeit van de hub moeten verbeteren. Wat betreft de beperkingen op de CBW en op de Wobbe-index, bestudeert de CREG de oorzaken en de mogelijke oplossingen. De CREG merkt met belangstelling op dat de Common Business Practice /01 van de vereniging EASEE-GAS: - de opheffing van de beperking betreffende de CBW tegen uiterlijk 1 oktober 2006 aanbeveelt, omdat die interfereert met de vrije aardgashandel ; - voorziet in de uniformering van de grenswaarden betreffende de Wobbe-index op de grensoverschrijdende punten in Europa tegen uiterlijk 1 oktober De kwestie van de toegang tot opslag wordt besproken in punt 3.1. van dit verslag. 10

11 2.3. De L-gasmarkt In België bestaan er twee vervoersnetten naast elkaar: een H-gasnet en een net voor gas uit Slochteren (L-gas). Het L-gas vertegenwoordigt (in volume) ongeveer 30% van het totale aardgasverbruik in België. Verschillende bevrachters en leveranciers zeggen geïnteresseerd te zijn om hun diensten aan te bieden aan verbruikers die aangesloten zijn op het L-vervoersnet, maar menen dat het momenteel onmogelijk is toegang te krijgen tot die markt als gevolg van de geldende contracten tussen de vroegere monopoliehouders. De respondenten van het onderzoek van de CREG stellen meerdere oplossingen voor dat probleem voor: - Het L-gasnet elimineren, dat wil zeggen het L-gasnet omvormen tot H-gasnet - Eindafnemers die aangesloten zijn op het L-gasnet in staat stellen over te schakelen op H-gas, middels een nieuwe aansluiting. - Gas release -sessies organiseren om potentiële nieuwkomers in staat te stellen toegang te krijgen tot de L-gasmarkt. - De conversiecapaciteit van de transformatoren voor conversie van H-gas in L-gas verhogen, zodat leveranciers die niet over L-gas beschikken, toch kunnen doordringen op de markt van de afnemers die aangesloten zijn op het L-gasnet. Commentaar van de CREG De CREG bevestigt dat de toegang tot de L-gasmarkt erg moeilijk is voor alle leveranciers, behalve twee, die kunnen bogen op historische contracten met de voormalige Nederlandse gasmonopoliehouder. Daarom voert de CREG momenteel een studie uit om oplossingen voor te stellen ter bevordering van de concurrentie op die markt. Op lange termijn bestudeert de CREG, in samenwerking met de N.V. FLUXYS, de pertinentie van een strategie om definitief af te stappen van L-gas in België, aangezien de bewezen reserves in Nederland overeenkomen met een dertigtal jaar. Op korte/middellange termijn heeft de CREG ervoor gekozen L-gasafnemers geleidelijk te converteren op H-gas, op een goed geregelde wijze en op basis van objectieve criteria. De CREG wenst bijgevolg niet dat nieuwe investeringen worden gedaan om de capaciteit voor overbrenging van L-gas te verhogen. Zulke investeringen zouden niet stroken met de hypothese van een definitieve uitstap uit L-gas. Wat de capaciteit voor conversie van H-gas in L-gas betreft, moet de haalbaarheid worden bestudeerd in het licht van de marktvraag. Ook de optie van gas releases op het L-gasvervoersnet wordt op korte/middellange termijn overwogen. De CREG zal zich hierover uitspreken in het kader van de 11

12 bovenvermelde studie, na evaluatie van het huidige gas release -systeem dat wordt geïmplementeerd op het niveau van sommige distributienetten Gastoewijzing en reconciliatie op het niveau van de distributienetten Bevrachters die aardgas leveren op ingangspunten van de distributienetten (GOS = Geaggregeerd Ontvangststation) beklagen zich erover dat het huidige model voor toewijzing van aardgas aan GOS en niet overal identiek is en geen rekening houdt met het reële verbruik van de eindafnemers. De N.V. FLUXYS heeft een toewijzingsmodel uitgewerkt waarin het verbruik van telegemeten afnemers en de verbruiksprofielen van de andere eindafnemers in rekening worden gebracht, maar dat model wordt nog niet toegepast. Bovendien moeten ook duidelijke, nauwkeurige en geüniformeerde regels worden uitgewerkt voor de aardgasafrekening (reconciliatie) na de periodieke meterstandopname van de aardgasmeters bij eindafnemers die niet zijn uitgerust met een afstandmeetsysteem. Het gaat met name om het aanwijzen van de partij die verantwoordelijk is voor de reconciliatie, het ontwikkelen van een automatische reconciliatietool en het vaststellen van de prijs waartegen de reconciliatie wordt uitgevoerd. In sommige gevallen wachten de bevrachters en leveranciers al sinds midden 2003 op de realisatie van een reconciliatiesysteem. Het gevolg is grote onzekerheid over de gashoeveelheden die werkelijk zijn geleverd door elke leverancier, en dus een aanzienlijk financieel risico, zowel voor de bevrachters als voor de leveranciers. Dat risico wordt voor alle geraadpleegde partijen onaanvaardbaar. Commentaar van de CREG De CREG bevestigt het belang en de complexiteit van die problematiek en vindt dat de komst van nieuwkomers op de Belgische markt erdoor wordt belemmerd. De CREG is echter niet rechtstreeks bevoegd voor het oplossen van de belangrijkste knelpunten, die vooral betrekking hebben op de administratieve en operationele procedures die moeten worden geïmplementeerd op het niveau van de distributienetten. In zoverre dat probleem de hele gasketen in België treft, steunt de CREG actief de initiatieven die worden genomen op gewestelijk niveau, door haar expertise ter beschikking te stellen van de werkgroepen ad hoc. 12

13 De CREG verwijst naar de recente gezamenlijke mededeling 7, die handelt over de hoofdvragen die moeten worden geregeld op de gasmarkt op distributieniveau. In dat document vragen de CREG, de VREG en de CWAPE: - dat de distributienetbeheerders (DNB) zo snel mogelijk een lead-dnb aanwijzen voor de GOS en die zich buiten de netgrenzen van één enkele DNB uitstrekken - dat de vervoersonderneming en de DNB s dringend werk maken van het opstellen van een model van samenwerkingsakkoord - dat de vervoersonderneming en de DNB s overleg zouden plegen over de vertrouwelijke behandeling van de gegevens en van de toegangsregisters met het oog op een correcte en betrouwbare informatieoverdracht aan de bevrachters - dat de vervoersonderneming vanaf 31 oktober 2005 zou starten met de operationele toewijzing (uurtoewijzing) van aardgas op basis van infeedgegevens en verbruiksprofielen - dat alle marktactoren in onderling overleg de werkzaamheden met betrekking tot het reconciliatieproces zouden afronden. 7 Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau, gezamenlijke mededeling van 3 regulatoren van de Belgische elektriciteits- en gasmarkt, op 22 september 2005 gepubliceerd op de website van de CREG, de CWaPE en de VREG. 13

14 3. De vervoerdiensten Dit deel van het raadplegingsverslag is volledig gewijd aan een evaluatie van de vervoerdiensten die de N.V. FLUXYS aanbiedt. Het is opgesplitst in drie delen: - een evaluatie van de mogelijke vervoerdienstgebonden belemmeringen voor het penetreren van de markt van Belgische verbruikers - een evaluatie van het vervoersaanbod - een evaluatie van nieuwe concepten die worden voorgesteld in de vragenlijst over de vervoerdiensten 3.1. De mogelijke belemmeringen Een meerderheid (54%) van de respondenten vindt dat het voor een nieuwkomer moeilijk of zeer moeilijk is activiteiten inzake gaslevering of -bevrachting te ontwikkelen in België. Slechts 15% vindt dat gemakkelijk of zeer gemakkelijk. Om de redenen die we in punt 2.4 hierboven hebben besproken, lijkt de gaslevering aan afnemers die zijn aangesloten op een distributienet of aan een leverancier die actief is op distributienetniveau, moeilijker dan levering van gas aan eindafnemers die rechtstreeks zijn aangesloten op het vervoersnet dat de N.V. FLUXYS beheert. Zelfs in dat laatste geval is het aandeel respondenten die dat een (zeer) moeilijk te ontwikkelen activiteit vinden, duidelijk hoger (53%) dan het aandeel respondenten die dat (zeer) gemakkelijk vinden (21%). De struikelblokken (vermeld in de vragenlijst van de CREG) die het vaakst worden genoemd, zijn: Belemmering Het balanceringssysteem op het vervoersnet 67% De moeilijke toegang tot de opslaginstallaties 67% Het aanbod van vervoersflexibiliteit 61% Een gebrek aan transparantie en liquiditeit op de 56% primaire capaciteitsmarkt Een gebrek aan transparantie en liquiditeit op de 28% secundaire capaciteitsmarkt Een gebrek aan beschikbare vaste 28% vervoerscapaciteit op de primaire capaciteitsmarkt Een gebrek aan beschikbare capaciteit om 28% toegang te krijgen tot de hub van Zeebrugge Beperkingen wat de gaskwaliteit betreft 28% % respondenten 14

15 Verschillende respondenten voegen eraan toe dat het door de huidige belemmeringen voor hen niet economisch rendabel zou zijn door te dringen op de Belgische markt. Commentaar van de CREG De punten met betrekking tot het balanceringssysteem en het flexibiliteitsaanbod worden voorgesteld en besproken in navolgend punt De toegang tot de hub van Zeebrugge wordt behandeld in punt 2.2. hierboven. De opslag De toegang tot de opslagcapaciteit in België wordt prioritair toegekend aan vervoersnetgebruikers die de distributienetten voeden. Die regel vormt een probleem, want bepaalde groothandelaars starten hun leveringsactiviteiten bij afnemers die rechtstreeks zijn aangesloten op het vervoersnet. Zelfs een nieuwkomer die het distributienet prospecteert, kan maar aanspraak maken op toegang tot opslag rekening houdend met een tijdsverschuiving van 3 tot 15 maanden. Die regel beperkt dus sterk de toegang tot de opslag voor nieuwkomers en ontneemt hen dus een belangrijk flexibiliteitsinstrument. Om die belemmering weg te nemen, heeft de CREG de N.V. FLUXYS recentelijk gevraagd 8 de toewijzingsregels voor opslagcapaciteit te wijzigen, om de opslag zoveel mogelijk toegankelijk te maken voor alle leveranciers en bevrachters. Zulk een wijziging wordt mogelijk gemaakt door de nieuwe gaswet van 1 juni De CREG meent dat de toegang tot de opslag ook de liquiditeit op de hub van Zeebrugge ten goede zal komen. De werking van de capaciteitsmarkt voor binnenlands vervoer De transparantie op de primaire en de secundaire capaciteitsmarkt (inclusief de bekendmaking van de gasstromen en onderbrekingen uit het verleden) wordt in principe gewaarborgd door de gedragscode. Feit is echter dat de N.V. FLUXYS nog niet volledig aan die verplichting voldoet. De CREG is zich bewust van het belang van deze kwestie, in het bijzonder voor mogelijke nieuwkomers, en waakt er actief over dat de N.V. FLUXYS op zijn minst de informatie bekendmaakt die wordt vereist door de gedragscode, de belangrijkste voorwaarden en de Guidelines for Good Practice II. Het gebrek aan beschikbare vaste vervoercapaciteit komt duidelijk naar voren in het overzicht van de toegekende en beschikbare capaciteit dat de N.V. FLUXYS op haar website heeft gepubliceerd. De vervoersonderneming dient een proactief congestiebeleid te voeren, met name bij het opstellen van haar indicatief vervoersprogramma en haar 8 Zie hierover het persbericht van de CREG De CREG vraagt aan N.V. FLUXYS om nieuwe regels uit te werken voor de toewijzing van opslagcapaciteit van aardgas dat op 15/7/2005 is gepubliceerd op haar website. 15

16 investeringsbeleid. De gedragscode voorziet in een procedure om bepaalde congestiesituaties op te lossen. Als dat nodig zou blijken, zal de CREG die procedure toepassen in overleg met de vervoersonderneming. In haar indicatief plan 9 heeft de CREG het gebrek aan vervoercapaciteit gekwantificeerd en een investeringsprogramma opgesteld. De CREG moedigt de N.V. FLUXYS voortdurend aan de nodige investeringen te doen om de toegang tot het net te verbeteren en de voorzieningszekerheid te waarborgen. De N.V. FLUXYS werkt actief aan bepaalde grote projecten, maar het is niet duidelijk of de oorspronkelijke termijnen zullen worden nageleefd. De specificaties inzake gaskwaliteit De voor verschillende ingangspunten van het vervoersnet geldende beperkingen aangaande de CBW en de Wobbe-index worden behandeld in punt 2.2. hierboven. Afgezien van die beperkingen klagen sommige marktactoren erover dat de minimale CBW die door de N.V. FLUXYS wordt gegarandeerd op de herleveringspunten van het Belgische vervoersnet, slechts 37 MJ/m 3 (n) bedraagt, terwijl de bevrachters verplicht zijn gas met een minimale CBW van 38,9 MJ/m 3 (n) te leveren op de ingangspunten. In haar beslissing over het voorstel van netcode van de N.V. FLUXYS zal de CREG dit element in overweging nemen Evaluatie van de vervoerdiensten De matchingregel Volgens de N.V. FLUXYS zou de huidige matchingregel (die bepaalt dat voor elk vervoerscontract exact dezelfde hoeveelheid ingangscapaciteit als uitgangscapaciteit moet worden gereserveerd) nodig zijn om het risico te beperken dat er capaciteit wordt vastgehouden op de ingangspunten. Die regel zou dus gunstig zijn voor de openheid van de markt, want zou vermijden dat ingangscapaciteit wordt geblokkeerd op de primaire markt. Slechts twee respondenten vinden die regel als dusdanig aanvaardbaar. Een zeer grote meerderheid van respondenten wenst dat die regel wordt gewijzigd en zelfs afgeschaft. Als belangrijkste redenen worden aangevoerd: - die regel leidt tot overreservering van ingangscapaciteit, want zij belet pooling van de verbruiksprofielen (buiten een gedeeltelijke pooling die mogelijk is via de dienst Rate Flexibility) - die zeer strikte regel maakt arbitrage tussen verschillende bevoorradingsbronnen onmogelijk 9 Met name via het Indicatief plan van bevoorrading in aardgas dat in september 2004 door de CREG is gepubliceerd. 16

17 - die regel beperkt de vrije gashandel en beperkt de liquiditeit en de concurrentie op de markt. De deelnemers aan de vragenlijst stellen verschillende alternatieven voor: - Het belangrijkste alternatief, dat door verschillende respondenten wordt voorgesteld, zou erin bestaan een systeem van zuivere entry-exit in te voeren, dat wil zeggen dat er geen enkele band meer is tussen de entry- en de exitreserveringen. Die loskoppeling zou de bevrachters in staat stellen hun capaciteitsportefeuille te optimaliseren en zou de creatie van een secundaire capaciteitsmarkt bevorderen. In combinatie met de invoering van een notionele hub of met elke andere oplossing die de toegang tot de hub van Zeebrugge zou vergemakkelijken, zou die oplossing de producenten en invoerders echt aansporen om hun gas in België te commercialiseren. Zij zou dus hoogst bevorderlijk zijn voor de concurrentie op de Belgische markt. - Om arbitrage tussen meerdere bronnen mogelijk te maken, wordt een versoepeling van de matchingregel voorgesteld: de bevrachters zouden voor één uitgangspunt toegang moeten hebben tot meerdere ingangspunten. Fluxys zou dan de mogelijkheid bieden om op een andere ingangspunt over te gaan. - Om de pooling te bevorderen, zou Fluxys toestemming kunnen geven om minder ingangscapaciteit dan uitgangscapaciteit te reserveren. Een van de deelnemers vreest echter een effect van massale overpooling, die alleen de grootste bevrachter zou kunnen uitvoeren, wat hem een zeker concurrentievoordeel zou opleveren. - Een voorgesteld gemengd alternatief zou erin bestaan de bevrachters toestemming te geven om bij hun capaciteitsreserveringen ± 10% af te wijken van de huidige matchingregel. Commentaar van de CREG In principe staat de CREG positief tegenover de invoering van een systeem van zuivere entry-exit. Momenteel is dat echter niet denkbaar, hoofdzakelijk om twee redenen. Enerzijds vormt de huidige situatie van bijna-congestie een hinderpaal voor een dusdanige versoepeling van de matchingregel dat er meer capaciteit zou mogen worden gereserveerd aan de ingang dan aan de uitgang van het vervoersnet. Anderzijds is een zuiver entry-exitsysteem onverenigbaar met de indeling van het vervoersnet in meerdere afzonderlijke balanceringszones, zoals dat nu nog het geval is (op het H- gasnet). Vandaar dat de CREG zopas in een eerste fase de N.V. FLUXYS heeft opgedragen haar matchingregel te versoepelen, mét vermijding van overreservering op de ingangspunten. Die versoepelde regel zou begin 2006 van kracht moeten worden. De evolutie op langere termijn van die regel hangt grotendeels af van de investeringen (met name nieuwe compressie-installaties) die de N.V. FLUXYS zal doen om haar vervoersnet te versterken. De CREG verwijst in dat verband naar haar voorstellen in het Indicatief plan van bevoorrading in aardgas

18 Het balanceringssysteem en de flexibiliteitsdiensten Zoals hoger vermeld, lijken het balanceringssysteem en de flexibiliteitsdiensten de grootste obstakels te vormen voor de penetratie van de Belgische binnenlandse markt door nieuwkomers. De belangrijkste punten van kritiek van de deelnemers zijn: - De dubbele verplichting van uur- en dagbalancering (binnen de perken van de toleranties die de N.V. FLUXYS biedt) - De complexiteit van het systeem: er moeten 3 balanceringsparameters (HIT, CIT, DIT) worden gecontroleerd op 4 balanceringszones (3 H-zones, 1 L-zone), dit zijn in totaal 12 balanceringsvariabelen - Het te lage peil van de DIT ten opzichte van de CIT - De hoogte van de boetes in geval van overschrijding van de toegestane onevenwichtsdrempels - De afwezigheid van een markt om onevenwichten uit te wisselen - De onmogelijkheid om toegang te hebben tot opslag om onevenwichten te beheren - De afwezigheid van flexibliteitsinstrumenten op de ingangspunten. Een ruime meerderheid van de respondenten wenst dat wijzigingen worden aangebracht in het huidige balanceringssysteem, waarvan de bepalingen hen zeer dwingend lijken. Er worden verschillende aanvullende benaderingen voorgesteld: - Ofwel een vereenvoudiging van het systeem: afschaffing van één of meerdere balanceringsparameters, creatie van één enkele balanceringszone op het H-net - Ofwel een ruimer aanbod van balanceringsinstrumenten: creatie van een markt voor onevenwichten (waarop de N.V. FLUXYS zou kunnen optreden als residual balancer ), toegang tot opslag en tot de hub - Ofwel een aanzienlijke verhoging van de huidige tolerantiedrempels, in het bijzonder de DIT en de CIT. Het dient opgemerkt dat de bevrachters die momenteel actief zijn op het vervoersnet, in het algemeen veel minder kritisch staan tegenover het balanceringssysteem en de flexibiliteitsdiensten dan de andere respondenten van de vragenlijst van de CREG. Toch formuleren zij enkele opmerkingen. In het bijzonder de afwezigheid van de dienst complementaire CIT niet-slp op het L-gasnet alsook de variabele formule van de complementaire CIT SLP (in functie van de temperatuur) stellen voor hen bepaalde moeilijkheden. Commentaar van de CREG De CREG erkent dat het balanceringssysteem van de N.V. FLUXYS vooral voor nieuwkomers vrij complex kan lijken. In de praktijk doet de N.V. FLUXYS echter inspanningen om het beheer van de balancering door de bevrachters te vergemakkelijken, 18

19 door onevenwichten automatisch samen te voegen op de 3 balanceringszones van het H- net. Dat verklaart waarschijnlijk het verschil in beoordeling van het balanceringssysteem tussen bevrachters die al actief zijn op het vervoersnet, en de andere respondenten. Niettemin wenst de CREG dat de N.V. FLUXYS de drie huidige zones van het H-net tot één enkele zone samenvoegt, en zij spoort de N.V. FLUXYS dus aan om hiertoe de nodige investeringen te doen. In haar beslissing van 17 augustus 2005 heeft de CREG de N.V. FLUXYS gevraagd het verschil tussen de basis-cit en de basis-dit vanaf eventueel asymmetrisch - te verkleinen. De CREG herinnert eraan dat de N.V. FLUXYS de mogelijkheid biedt om tegen interessante tarieven complementaire RF, complementaire HIT, complementaire CIT of complementaire DIT te onderschrijven, naast de basisflexibiliteitsdiensten 10. De CREG staat gunstig tegenover een beperking van de flexibiliteitsdiensten, die de bevrachters ertoe aanspoort hun onderschrijvingen te optimaliseren in het licht van hun portefeuille eindafnemers. De CREG heeft volgens de informatie waarover zij beschikt, dus de indruk dat de huidige drempels van de basisflexibiliteitsdiensten adequaat zijn, op de basis-dit na Niet-vaste en onderbreekbare capaciteit Een grote meerderheid (78%) van respondenten op de vragenlijst van de CREG zegt potentiële belangstelling te hebben voor diensten inzake niet-vaste of onderbreekbare capaciteit. De belangrijkste belangstellingsredenen voor dat type dienst worden hieronder samengevat: What would be the main reasons, for your company, to book non-firm (or interruptible) capacity? No interest If expected reward > risk Reducing the transport costs Only if firm capacity is not available Matching supply and transport conditions Arbitrage between various gas sources 10 Basisflexibiliteitsdiensten zijn de diensten die begrepen zijn in de capaciteitsdiensten. Fluxys biedt bevrachters ook de mogelijkheid om complementaire flexibiliteit te onderschrijven, naast de basisflexibiliteit. 19

20 Het huidige aanbod inzake niet-vaste en onderbreekbare capaciteit van de N.V. FLUXYS wordt slechts door één deelnemer aan de vragenlijst van de CREG goed geacht, terwijl 50% dat aanbod zwak tot zeer zwak vindt. Er worden vooral twee punten van kritiek geformuleerd: - Het ontbreekt de netgebruikers aan informatie om de risico s, de frequentie en de duur van onderbreking (vermindering) te evalueren. Het is absoluut nodig dat de N.V. FLUXYS volledige informatie publiceert over de gereserveerde capaciteit (inclusief de niet-vaste en onderbreekbare capaciteit), over de onderbrekingen en over de gasstromen uit het verleden. - Op sommige uitgangspunten is het niet mogelijk onderbreekbare capaciteit te onderschrijven. Sommige eindafnemers beschikken over een bi-fuel-installatie en zouden dus interesse hebben voor die dienst als die hen zou worden aangeboden. Dat aanbod zou kunnen worden verbeterd door vervoerdiensten te ontwikkelen die slechts onder bepaalde voorwaarden onderbreekbaar zijn, zoals: - een maximaal aantal onderbrekingen per jaar (of per contractuele periode) - alleen onderbreekbaar gedurende een welbepaalde periode van het jaar - een maximumduur per onderbreking. Het dient opgemerkt dat het tarief waartegen de respondenten verklaren interesse te hebben voor dergelijke diensten, gemiddeld ongeveer 50% bedraagt van het tarief voor vaste capaciteit. Dat is minder dan het huidige tarief voor (onvoorwaardelijk) onderbreekbare capaciteit, dat 60% bedraagt van het tarief voor vaste capaciteit. Ten slotte verwachten de netgebruikers, als ze de dienst onderbreekbare ingangscapaciteit onderschrijven, één dag op honderd à één dag op duizend onderbroken te worden. Commentaar van de CREG De CREG oordeelt dat de ontwikkeling van diensten inzake niet-vaste of onderbreekbare capaciteit aan meerdere doelstellingen kan beantwoorden, met name: - Vermijden van investeringen om piekcapaciteit te garanderen die bijvoorbeeld maar één keer om de twintig jaar nodig zijn - Een verruimde waaier vervoerdiensten aanbieden die beantwoorden aan verschillende vervoersgarantiebehoeften van de netgebruikers - De mogelijkheid open houden gebruik te maken van meerdere bevoorradingsroutes (via de dienst onderbreekbare ingangscapaciteit) - Een maximaal gebruik van het vervoersnet bevorderen. De CREG merkt met belangstelling op dat de N.V. FLUXYS voornemens is verschillende onderbreekbaarheidsklassen voor te stellen op de herleveringspunten. In dat voorstel, dat beknopt beschreven staat in het voorstel van indicatief vervoersprogramma van de N.V. FLUXYS, wordt echter geen rekening gehouden met de verzoeken die zijn geformuleerd naar aanleiding van de raadpleging van de CREG. De CREG is zich bewust van het belang van volledige en gedetailleerde informatie over 20

21 de capaciteit, de gasstromen en de effectieve onderbrekingen (op de ingangspunten). In het kader van haar controlemissie waakt de CREG er actief over dat de N.V. FLUXYS op zijn minst de informatie bekendmaakt die vereist wordt door de gedragscode, de belangrijkste voorwaarden en de Guidelines for Good Practice II Secundaire capaciteits- en flexibiliteitsmarkt De ontwikkeling van de secundaire capaciteitsmarkt wordt belangrijk gevonden door een ruime meerderheid van respondenten die over dat punt een mening hebben. Vooral eindafnemers spreken zich niet uit over de kwestie. Is the development of a liquid and transparent secondary market of entry capacity important? No opinion Important Not important Als belangrijkste redenen waarom verbetering van de liquiditeit en de transparantie van de secundaire capaciteitsmarkt belangrijk is, worden vermeld: - de vermindering van het risico van capaciteitsblokkering en de bevordering van de concurrentie en de liquiditeit op de aardgasmarkt - de toegang tot het vervoersnet mogelijk maken in geval van congestie op de primaire markt - het zorgen voor flexibiliteit op de capaciteitsmarkt, doordat de bevrachters de mogelijkheid krijgen hun portefeuille dynamischer te beheren (bijvoorbeeld door overstap naar een ander ingangspunt mogelijk te maken) - het bevorderen van een efficiënter gebruik van de vervoersinfrastructuur, wat in het algemeen bijdraagt tot een beperking van de vervoerskosten. De meerderheid van de marktactoren meent dat de ontwikkeling van de secundaire capaciteitsmarkt vooral belangrijk is voor kortlopende tot zeer kortlopende contracten, om in te kunnen spelen op de arbitragemogelijkheden op de gasmarkt. 21

22 Commentaar van de CREG De N.V. FLUXYS is krachtens de gedragscode wettelijk verplicht de aanbiedingen van de secundaire markt bekend te maken. De netgebruikers van hun kant zijn verplicht om op de secundaire markt alle capaciteit aan te bieden die ze (tijdelijk of permanent) niet meer nodig hebben. De CREG merkt evenwel op dat de N.V. FLUXYS tot op heden geen enkel aanbod van de secundaire markt bekend heeft gemaakt. Die markt werkt momenteel dus niet zoals het zou moeten. In haar eerste voorstel van indicatief vervoersprogramma beschrijft de N.V. FLUXYS de manier waarop zij de werking van de secundaire markt voor ogen heeft. De CREG verwijst naar de opmerkingen en vragen die zij terzake heeft geformuleerd in het kader van haar beslissing van 17 augustus De CREG wenst met name dat de N.V. FLUXYS de huidige termijn tussen de bekendmaking van het aanbod van capaciteit op de secundaire markt en de terbeschikkingstelling van die capaciteit aan de aankoper, verkort. De huidige termijn lijkt niet verenigbaar met de vraag van de markt die capaciteit wenst te kunnen uitwisselen op (zeer) korte termijn om te profiteren van de arbitrages op de gasmarkt Andere opmerkingen over de vervoerdiensten De deelnemers aan de vragenlijst van de CREG hebben spontaan een aantal andere opmerkingen en voorstellen geformuleerd over het vervoersaanbod van de N.V. FLUXYS. De CREG heeft die opmerkingen en voorstellen eveneens bezorgd aan de N.V FLUXYS, opdat zij daar in de mate van het mogelijke rekening mee zou houden bij de uitwerking van haar dienstenaanbod Reservering van capaciteit in energie en niet in volume : de vervoerdiensten die de N.V. FLUXYS commercialiseert, worden uitgedrukt in volumetrisch debiet (m 3 (n)/h), terwijl de contracten voor levering aan de eindafnemers uitgedrukt worden in energie (GJ en GJ/h). De leveranciers hebben echter geen rechtstreekse controle over de energie-inhoud (CBW) van het gas dat wordt geleverd op de afnamepunten. Bovendien garandeert de N.V. FLUXYS slechts een minimale CBW van 37 MJ/m 3 (n), wat erg laag is in vergelijking met de CBW van het gas dat wordt geleverd op de ingangspunten van het net. Om die onzekerheid over de CBW weg te nemen en te vermijden dat ze te veel capaciteit moeten onderschrijven, zouden die leveranciers liever hebben dat de N.V. FLUXYS haar vervoerdiensten commercialiseert in energetische eenheid in plaats van in volume-eenheid. - Tolerance Scheduling Fees : die boetes zijn verschuldigd als de reële fysieke stromen te veel afwijken van de nominaties van de bevrachters. De actieve bevrachters klagen over het te lage peil van de foutmarge die de N.V. FLUXYS 22

23 toestaat, hetgeen tot boetes leidt zelfs als de nominaties met de grootste zorg zijn uitgevoerd. - Kortlopende en seizoencapaciteit: meerdere deelnemers aan de vragenlijst vinden de tarieven voor kortlopende en seizoendiensten te hoog. Bovendien klagen sommigen over het feit dat die diensten minimaal voor een periode van 7 opeenvolgende dagen moeten worden onderschreven, terwijl de eindafnemers soms uitgesproken adhocbehoeften hebben (één of twee dagen). - Minimale onderschrijvingsduur voor SLP-afnemers: de N.V. FLUXYS legt een minimale onderschrijvingsduur van 1 jaar op om gas naar SLP-afnemers te vervoeren. In een dynamische markt waar de afnemersportefeuilles van leveranciers snel veranderen, zowel opwaarts als neerwaarts, vormt die verplichting een probleem Evaluatie van nieuwe concepten In de vragenlijst van de CREG werden een aantal nieuwe vervoerdienstconcepten voorgesteld. In het volgende overzicht worden die nieuwe concepten ingedeeld naar relatieve prioriteit onderling en ten opzichte van andere mogelijke verbeteringen van de vervoerdienstenmarkt: Voorstellen Relatieve prioriteit (1 = zeer hoge prioriteit; 5 = zeer lage prioreit) Verbetering van de liquiditeit van de 2,0 secundaire markt De dienst vrije nominatie 2,3 De dienst geprofileerde capaciteit 2,6 Commercialisering van de entrycapaciteit 2,6 via veilingen, open seasons, Herleveringszones 2,7 Day-ahead-entrycapaciteit 2,8 Verbetering van de kortlopende en 2,8 seizoendiensten De alternatieve matchingregel 3,0 Nieuwe types van niet-vaste capaciteit 3,4 Vaste capaciteit met verschillende 3,4 vastheidsniveaus Entry-swapopties 3,5 Bijstandscontract 3,5 Niet-vaste flexibiliteit 3,6 23

Brussel, 24/12/2004. Persbericht

Brussel, 24/12/2004. Persbericht Brussel, 24/12/2004 Persbericht PUBLICATIE VAN DE BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN VOOR DE TOEGANG TOT HET VERVOERSNET EN DE OPSLAGINSTALLATIES VAN DE N.V. FLUXYS 1. De CREG heeft de belangrijkste voorwaarden

Nadere informatie

Gezamenlijke mededeling van de energieregulatoren CREG, CWaPE en VREG. Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau

Gezamenlijke mededeling van de energieregulatoren CREG, CWaPE en VREG. Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau Gezamenlijke mededeling van de energieregulatoren CREG, CWaPE en VREG Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau Inleiding De snelle liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau confronteerde

Nadere informatie

De Algemene Raad van de CREG neemt kennis van het rapport van Cambridge Economic Policy Associates over de Belgische aardgasmarkt

De Algemene Raad van de CREG neemt kennis van het rapport van Cambridge Economic Policy Associates over de Belgische aardgasmarkt Persbericht ALGEMENE RAAD Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.09 De Algemene Raad van de CREG neemt kennis

Nadere informatie

INDICATIEVE VERGELIJKING VAN DE TARIEVEN VOOR DE OVERBRENGING VAN AARDGAS VAN FLUXYS NV EN VERSCHEIDENE EUROPESE OPERATOREN

INDICATIEVE VERGELIJKING VAN DE TARIEVEN VOOR DE OVERBRENGING VAN AARDGAS VAN FLUXYS NV EN VERSCHEIDENE EUROPESE OPERATOREN Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.99 PERSCONFERENTIE Brussel - 5 april 2002 INDICATIEVE VERGELIJKING VAN

Nadere informatie

11 JULI 2003 VOORSTEL VAN BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN IN BESPREKING, VANDAAG NIET VAN TOEPASSING

11 JULI 2003 VOORSTEL VAN BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN IN BESPREKING, VANDAAG NIET VAN TOEPASSING 4 AANVRAAG TOT GOEDKEUR ING DOOR DE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS (CREG) VAN DE BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN VOOR TOEGANG TOT HET VERVOERSNET VAN FLUXYS VOOR HAAR DOORVOERACTIVITEIT

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-989

BESLISSING (B) CDC-989 NIET VERTROUWELIJKE VERSIE Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02 289 76 11 Fax: 02 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

Persbericht. Inhoud. 30 september Fluxys NV Kunstlaan 31 B-1040 Brussel Fax: +32 (0) Page 1 of 6

Persbericht. Inhoud. 30 september Fluxys NV  Kunstlaan 31 B-1040 Brussel Fax: +32 (0) Page 1 of 6 Vanaf 1 november 2002: nieuwe Fluxys-tarieven voor transport-, opslag- en LNG-terminallingdiensten: CREG keurt nieuwe Fluxys-tarieven 2002 goed Tarieven transportdiensten dalen gemiddeld met ca. 7% Fluxys

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-736

BESLISSING (B) CDC-736 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02 289 76 11 Fax: 02 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

GEWONE ALGEMENE VERGADERING FLUXYS 11 mei Gewone algemene vergadering Fluxys

GEWONE ALGEMENE VERGADERING FLUXYS 11 mei Gewone algemene vergadering Fluxys GEWONE ALGEMENE VERGADERING FLUXYS 11 mei 2004 2004091 - Gewone algemene vergadering Fluxys 11.05.04-1 FIRST MOVER: : FLUXYS EFFENT DE WEG VOOR DE VRIJE AARDGASMARKT Walter Peeraer Gedelegeerd bestuurder

Nadere informatie

Perscommuniqué. Financiële resultaten 2002: Geconsolideerd resultaat Fluxys: 41 mln. Nettodividend per aandeel: 31,5 (+5%) Commerciële activiteiten:

Perscommuniqué. Financiële resultaten 2002: Geconsolideerd resultaat Fluxys: 41 mln. Nettodividend per aandeel: 31,5 (+5%) Commerciële activiteiten: Financiële resultaten 2002: Geconsolideerd resultaat Fluxys: 41 mln. Nettodividend per aandeel: 31,5 (+5%) Commerciële activiteiten: Daling van de Fluxys-tarieven voor transport, opslag en LNG-terminalling:

Nadere informatie

(PRD)656G/37 8 oktober te weten

(PRD)656G/37 8 oktober te weten (PRD)656G/37 8 oktober 2018 te weten Ontwerpbeslissing (B)656G/37 over de kortingen, multiplicatoren en seizoensfactoren van toepassing op de aardgasvervoersnettarieven van Fluxys Belgium NV voor de periode

Nadere informatie

Voorlopige tarieven voor de gereguleerde activiteiten van Overbrenging en Opslag van de NV FLUXYS. Deze tarieven zijn van toepassing vanaf 6 juni 2008

Voorlopige tarieven voor de gereguleerde activiteiten van Overbrenging en Opslag van de NV FLUXYS. Deze tarieven zijn van toepassing vanaf 6 juni 2008 OVERBRENGING INGANG (Capaciteit) Tarieven Vaste 7,8 /m³(n)/u/jaar Onderbreekbare Niv 1 6,2 /m³(n)/u/jaar Operationeel onderbreekbare 4,7 /m³(n)/u/jaar Voorwaardelijke 7,0 /m³(n)/u/jaar "Day ahead" onderbreekbare

Nadere informatie

ONTWERPBESLISSING (B)150129-CDC-1402

ONTWERPBESLISSING (B)150129-CDC-1402 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: +32 2 289 76 11 Fax: +32 2 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

Nadere informatie

ADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over

ADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ALGEMENE

Nadere informatie

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS Commission de Régulation de l Electricité et du Gaz rue de l Industrie 26-38 1040 Bruxelles Tél. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

ADVIES DIENST REGULERING

ADVIES DIENST REGULERING DIENST REGULERING ADVIES DR-20060228-42 betreffende Het voorstel van uitbreiding van het nachttarief tot het weekend voor netgebruikers die zijn aangesloten op het laagspanningsnet vanaf 1 januari 2007

Nadere informatie

ADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over

ADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ALGEMENE

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Beslissing (BRUGEL-BESLISSING-20190626-112) Betreffende het voorstel tot verlenging van de geldigheidsduur van de modelcontracten

Nadere informatie

AANVRAAG TOT GOEDKEUR ING DOOR DE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS (CREG) VAN DE BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN VOOR

AANVRAAG TOT GOEDKEUR ING DOOR DE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS (CREG) VAN DE BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN VOOR AANVRAAG TOT GOEDKEUR ING DOOR DE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS (CREG) VAN DE BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN VOOR TOEGANG TOT HET VERVOERSNET VAN FLUXYS VOOR HAAR OVERBRENGINGS

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1235

BESLISSING (B) CDC-1235 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.99 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren

Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren (B)1807 17 september 2018 Beslissing over het voorstel van Elia System Operator nv betreffende een wijziging van de regels die de energieoverdracht organiseren Artikel 19bis, 2 van de wet van 29 april

Nadere informatie

(B)1225G/17 26 januari 2017

(B)1225G/17 26 januari 2017 (B)1225G/17 26 januari 2017 Beslissing over de vaststelling van de correcte toepassing van de indexeringsformule en de conformiteit met de exhaustieve lijst van toegelaten criteria voor de contracttypes

Nadere informatie

(B) juni Artikel 21bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk

(B) juni Artikel 21bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk (B)1764 14 juni 2018 Beslissing over de vaststelling van het door Infrax West toe te wijzen bedrag aan federale bijdrage elektriciteit voor de periode 1 januari 2009 tot 31 december 2017 Artikel 21bis,

Nadere informatie

BIJLAGE F: Congestiebeheer

BIJLAGE F: Congestiebeheer BIJLAGE F: Congestiebeheer Inhoud 1. PROACTIEVE MAATREGELEN... 2 2. OPVOLGEN VAN OPSLAGDIENSTEN... 2 2.1. Criteria and simulaties... 3 2.2. Elektronisch register en publicatie... 4 3. CONGESTIE... 5 Van

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20120827-144) over het verslag van de netbeheerder SIBELGA over de nietdiscriminerende maatregelen ten opzichte

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1269G/1

BESLISSING (B) CDC-1269G/1 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

ADVIES DIENST REGULERING. het ontwerp van indicatief plan van bevoorrading in aardgas 2004-2014. betreffende

ADVIES DIENST REGULERING. het ontwerp van indicatief plan van bevoorrading in aardgas 2004-2014. betreffende DIENST REGULERING ADVIES SR- 20040528-19 betreffende het ontwerp van indicatief plan van bevoorrading in aardgas 2004-2014 gegeven op vraag van de Staatssecretaris voor Energie 28 mei 2004 Dienst Regulering

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) 15528/02 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) ENER 315 CODEC 1640

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) 15528/02 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) ENER 315 CODEC 1640 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) 15528/02 ADD 1 ENER 315 CODEC 1640 ONTWERP-MOTIVERING VAN DE RAAD Betreft: Gemeenschappelijk

Nadere informatie

(B)1222G/18 20 april 2017

(B)1222G/18 20 april 2017 (B)1222G/18 20 april 2017 Beslissing over de vaststelling van de correcte toepassing van de indexeringsformule en de conformiteit met de exhaustieve lijst van toegelaten criteria voor de contracttypes

Nadere informatie

Fluxys Belangrijkste voorwaarden Overbrenging Draft 14 september 2004

Fluxys Belangrijkste voorwaarden Overbrenging Draft 14 september 2004 INHOUD DEFINITIES...3 HOOFDSTUK I: Berekeningsmethode voor de bruikbare, beschikbare en equivalente capaciteit...7 Afdeling 1: EEE-systeem...7 Afdeling 2: Capaciteiten in het EEE-systeem...8 Afdeling 3:

Nadere informatie

Persbericht. Inhoud. Nettoresultaat: 22 mln. (daling van 6 mln.)

Persbericht. Inhoud. Nettoresultaat: 22 mln. (daling van 6 mln.) Nettoresultaat: 22 mln. (daling van 6 mln.) Invoering van gereguleerde tarieven voor de transport-, opslagen LNG-terminallingdiensten leidt tot een daling van de omzet uit die activiteiten; die daling

Nadere informatie

(B)1224G/10 26 januari 2017

(B)1224G/10 26 januari 2017 (B)1224G/10 26 januari 2017 Beslissing over de vaststelling van de correcte toepassing van de indexeringsformule en de conformiteit met de exhaustieve lijst van toegelaten criteria voor de contracttypes

Nadere informatie

(B)1227G/20 27 oktober 2017

(B)1227G/20 27 oktober 2017 (B)1227G/20 27 oktober 2017 Beslissing over de vaststelling van de correcte toepassing van de indexeringsformule en de conformiteit met de exhaustieve lijst van toegelaten criteria voor de contracttypes

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-657G/12

BESLISSING (B) CDC-657G/12 Niet-vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: +32 2 289 76 11 Fax: +32 2 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

OPEN AANBESTEDING VOOR DE LEVERING VAN AARDGAS BEVOORRADING EN OPERATIES Vragen & antwoorden

OPEN AANBESTEDING VOOR DE LEVERING VAN AARDGAS BEVOORRADING EN OPERATIES Vragen & antwoorden ID vraag antwoord 1 Op p.5 stellen jullie dat "De overeenkomst is niet exclusief teneinde, in voorkomend geval, eventuele marktrisico's te kunnen spreiden", betekent dit "niet exclusief" dat de toekomstige

Nadere informatie

2012 cfr. beslissing van de CREG (*) 2014 (*) INGANGSCAPACITEITEN

2012 cfr. beslissing van de CREG (*) 2014 (*) INGANGSCAPACITEITEN Door de CREG op 13 September goedgekeurde tarieven voor de vervoersdiensten van Fluxys Belgium NV voor de regulatoire periode -2015, INGANGSCAPACITEITEN 2014 Vast 8,79 9,07 /m³(n)/u/jaar (**) Backhaul

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1224G/8

BESLISSING (B) CDC-1224G/8 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

(B) oktober 2017

(B) oktober 2017 (B)1657 16 oktober 2017 Beslissing over de implementatie van bepaalde aspecten van verordening (EU) 2017/460 van de Europese Commissie van 16 maart 2017 tot vaststelling van een netcode betreffende geharmoniseerde

Nadere informatie

Analyse van de antwoorden en opmerkingen op de Consultatienota Noodleveranciersregeling

Analyse van de antwoorden en opmerkingen op de Consultatienota Noodleveranciersregeling Analyse van de antwoorden en opmerkingen op de Consultatienota Noodleveranciersregeling 1. Inleiding De VREG heeft in een consultatienota 1 een aantal voorstellen en mogelijkheden uitgewerkt met betrekking

Nadere informatie

VRIJE VERTALING UIT HET FRANS. 16 december 2015

VRIJE VERTALING UIT HET FRANS. 16 december 2015 16 december 2015 Openbare gemeenschappelijke raadpleging van 16 december 2015 over de evolutie van de toewijzing van intraday capaciteiten op de elektrische koppelverbinding tussen Frankrijk en België

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2006 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.brugel.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE ELEKTRICITEITSLEVERANCIERS

Nadere informatie

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. de vraag tot goedkeuring van de netwerkcode van de N.V. FLUXYS.

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. de vraag tot goedkeuring van de netwerkcode van de N.V. FLUXYS. Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02 289 76 11 Fax: 02 289 76 09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20130722-175) betreffende het verslag van de distributienetbeheerder SIBELGA over de niet-discriminerende praktijken

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2004 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.ibgebim.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE AARDGASLEVERANCIERS

Nadere informatie

HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO

HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO HOGE RAAD VOOR DE ZELFSTANDIGEN EN DE KMO N EU - Contractenrecht A03 Brussel, 9 december 2010 MH/SL/AS A D V I E S over DE CONSULTATIE VAN DE EUROPESE COMMISSIE OVER HET EUROPEES CONTRACTENRECHT VOOR CONSUMENTEN

Nadere informatie

VOORSTEL (C)020606-CREG-90

VOORSTEL (C)020606-CREG-90 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.99 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS VOORSTEL

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 4 de kwartaal 2012 + Januari 2013 Inleiding Hoewel de CREG (de federale regulator) bevoegd is voor de tarieven, publiceert

Nadere informatie

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

BESLISSING COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.99 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Door de CREG op 20 november 2014 goedgekeurde tarieven voor de vervoersdiensten van Fluxys Belgium NV voor kalenderjaar 2015

Door de CREG op 20 november 2014 goedgekeurde tarieven voor de vervoersdiensten van Fluxys Belgium NV voor kalenderjaar 2015 Door de CREG op 20 november 2014 goedgekeurde tarieven voor de vervoersdiensten van Fluxys Belgium NV voor kalenderjaar 2015 INGANGSCAPACITEITEN 2015 tarief Vast 8,44 (*) Backhaul 5,56 (*) Onderbreekbaar

Nadere informatie

(PRD) juli te weten

(PRD) juli te weten (PRD)1657 20 juli 2017 te weten Ontwerpbeslissing over de implementatie van bepaalde aspecten van verordening (EU) 2017/460 van de Europese Commissie van 16 maart 2017 tot vaststelling van een netcode

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-988

BESLISSING (B) CDC-988 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 F: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Voor 2010 TRANSMISSIE

Voor 2010 TRANSMISSIE Voor 2010 TRANSMISSIE INGANG (Capaciteit) Vaste / Voorwaardelijke 6,00 /m³(n)/u/jaar Vaste / Voorwaardelijke - bij het onderschrijven van met AFNAME niet gematchte INGANG Capaciteit 16,50 /m³(n)/u/jaar

Nadere informatie

ADVIES DIENST REGULERING. Het door de distributienetbeheerder voorgestelde investeringsplan voor gas voor de periode

ADVIES DIENST REGULERING. Het door de distributienetbeheerder voorgestelde investeringsplan voor gas voor de periode DIENST REGULERING ADVIES DR-20061110-49 betreffende Het door de distributienetbeheerder voorgestelde investeringsplan voor gas voor de periode 2007-2011 gegeven in toepassing van artikel 10 van de ordonnantie

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1220G/5

BESLISSING (B) CDC-1220G/5 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Jaar Marktstatistieken

De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België. Jaar Marktstatistieken De ontwikkeling van de elektriciteits- en aardgasmarkten in België Jaar 2005 Marktstatistieken www.creg.be www.cwape.be www.ibgebim.be www.vreg.be 1/11 I. MARKTAANDELEN VAN DE ACTIEVE ELEKTRICITEITSLEVERANCIERS

Nadere informatie

Fluxys Aardgastransportdiensten in België Indicatieve Voorwaarden & Tarieven

Fluxys Aardgastransportdiensten in België Indicatieve Voorwaarden & Tarieven Fluxys Aardgastransportdiensten in België Indicatieve Voorwaarden & Tarieven Pagina 1 van 54 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 1.1 Aardgastransportdiensten in België: scope 4 1.2 Gereguleerde tarieven 4 1.3

Nadere informatie

Aanbevelingen van de Algemene Raad van de CREG voor een betere werking van de aardgasmarkt in België

Aanbevelingen van de Algemene Raad van de CREG voor een betere werking van de aardgasmarkt in België Persbericht 23 oktober 2008 ALGEMENE RAAD Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.09 Aanbevelingen van de Algemene

Nadere informatie

EUROPESE CENTRALE BANK

EUROPESE CENTRALE BANK 22.2.2014 Publicatieblad van de Europese Unie C 51/3 III (Voorbereidende handelingen) EUROPESE CENTRALE BANK ADVIES VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 19 november 2013 inzake het voorstel voor een richtlijn

Nadere informatie

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST OBSERVATORIUM VAN DE GAS- EN ELEKTRICITEITSPRIJZEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 3 de kwartaal 2012 Inleiding Hoewel de CREG (de federale regulator) bevoegd is voor de tarieven, publiceert Brugel elk

Nadere informatie

I. De tariefbepaling voor de toegang tot het net: de principes

I. De tariefbepaling voor de toegang tot het net: de principes Toegang Toegang tot het net: objectieve, transparante en gereguleerde tarieven De diensten voor toegang tot het net die Elia levert, omvatten de terbeschikkingstelling van de netinfrastructuur, het beheer

Nadere informatie

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT. overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT. overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie EUROPESE COMMISSIE Brussel, 24.10.2016 COM(2016) 689 final 2013/0028 (COD) MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT overeenkomstig artikel 294, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking

Nadere informatie

BESLISSING (B) 051124-CDC-490

BESLISSING (B) 051124-CDC-490 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1269G/2

BESLISSING (B) CDC-1269G/2 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING FLUXYS NV

ALGEMENE VERGADERING FLUXYS NV ALGEMENE VERGADERING FLUXYS NV 14 MEI 2002 Jean-Pierre Hansen Voorzitter van de raad van bestuur Walter Peeraer Gedelegeerd bestuurder 2002101 NL - 1 Jean-Pierre Hansen Kernrealisaties 2001 Relatie Fluxys-regulator

Nadere informatie

Deze nota bevat ook een planning voor de verdere behandeling van dit dossier in de aanloop naar de zitting van de Raad TTE (8-9 juni 2006).

Deze nota bevat ook een planning voor de verdere behandeling van dit dossier in de aanloop naar de zitting van de Raad TTE (8-9 juni 2006). RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 februari 2006 (16.03) (OR. en) 6682/06 ENER 61 NOTA Betreft: Werking van de interne energiemarkt - Ontwerp-conclusies van de Raad De delegaties treffen in bijlage

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1225G/5

BESLISSING (B) CDC-1225G/5 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

TOELICHTINGSNOTA BIJ DE PUBLIEKE CONSULTATIE VAN DE REGELS VOOR ENERGIEOVERDRACHT

TOELICHTINGSNOTA BIJ DE PUBLIEKE CONSULTATIE VAN DE REGELS VOOR ENERGIEOVERDRACHT TOELICHTINGSNOTA BIJ DE PUBLIEKE CONSULTATIE VAN DE REGELS VOOR ENERGIEOVERDRACHT ELIA Maart 2018 INHOUDSTABEL Toelichtingsnota bij de publieke consultatie van de regels voor energieoverdracht... 1 Inhoudstabel...

Nadere informatie

De plaats van de aansluitings- en interfacepunten wordt in het aansluitingscontract vastgelegd in overeenstemming met de gel-

De plaats van de aansluitings- en interfacepunten wordt in het aansluitingscontract vastgelegd in overeenstemming met de gel- Aansluiting De aansluiting op het Elia-net: een proces in verschillende stappen Sommige spelers op de Belgische elektriciteitsmarkt (producenten en industriële grootverbruikers) kunnen een aansluiting

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20140912-194) betreffende het verslag van de distributienetbeheerder SIBELGA over de niet-discriminerende praktijken

Nadere informatie

(B)1222E/20 27 oktober Artikel 20bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk

(B)1222E/20 27 oktober Artikel 20bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet-vertrouwelijk (B)1222E/20 27 oktober 2017 Beslissing over de vaststelling van de correcte toepassing van de indexeringsformule en de conformiteit met de exhaustieve lijst van toegelaten criteria voor de contracttypes

Nadere informatie

(PRD)nummer Datum. te weten

(PRD)nummer Datum. te weten (PRD)nummer Datum te weten Ontwerpbeslissing over de wijziging van één van de doelen die Elia System Operator nv in 2018 moet behalen in het kader van de stimulans overgelaten aan het eigen inzicht van

Nadere informatie

ADVIES. Ontwerp van ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 5 maart 2009 betreffende het beheer en de sanering van verontreinigde bodems

ADVIES. Ontwerp van ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 5 maart 2009 betreffende het beheer en de sanering van verontreinigde bodems ADVIES Ontwerp van ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 5 maart 2009 betreffende het beheer en de sanering van verontreinigde bodems 15 september 2016 Economische en Sociale Raad voor het Brussels

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20150714-210) betreffende het verslag van de distributienetbeheerder SIBELGA over de niet-discriminerende praktijken

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RvV 466 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over een ontwerp van koninklijk besluit tot opheffing van het koninklijk besluit van 2 maart 1992 betreffende de prijsaanduidingen van kappersdiensten. Brussel, 10

Nadere informatie

ADVIES. 10 maart 2014

ADVIES. 10 maart 2014 ADVIES Voorontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van 17 december 2009 tot vaststelling van de lijst van de risicoactiviteiten en Voorontwerp van besluit betreffende de akten van familiale aard

Nadere informatie

Toelichting bij de raadpleging over de tariefmethodologie voor de transmissie van elektriciteit

Toelichting bij de raadpleging over de tariefmethodologie voor de transmissie van elektriciteit Toelichting bij de raadpleging over de tariefmethodologie voor de transmissie van elektriciteit I. DOEL VAN HET RAADPLEGINGSPROCES Met het ontwerp van tariefmethodologie dat nu voorligt, zet de CREG een

Nadere informatie

N HAND PRAK - Biociden A2 Brussel, 26 juli 2013 MH/AB/AS 709-2013 ADVIES. over

N HAND PRAK - Biociden A2 Brussel, 26 juli 2013 MH/AB/AS 709-2013 ADVIES. over N HAND PRAK - Biociden A2 Brussel, 26 juli 2013 MH/AB/AS 709-2013 ADVIES over EEN VOORONTWERP VAN KONINKLIJK BESLUIT BETREFFENDE HET OP DE MARKT AANBIEDEN EN HET GEBRUIKEN VAN BIOCIDEN (goedgekeurd door

Nadere informatie

1 Inleiding Vereisten van niet-discriminatie Audit Sales Management LNG: Audit Sales Booking for Transport...

1 Inleiding Vereisten van niet-discriminatie Audit Sales Management LNG: Audit Sales Booking for Transport... Jaarverslag Compliance 2014 Fluxys Belgium N.V. et Fluxys LNG N.V. 1 Inleiding... 2 2 Vereisten van niet-discriminatie... 2 2.1 Audit Sales Management LNG:... 2 2.2 Audit Sales Booking for Transport...

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1220G/4

BESLISSING (B) CDC-1220G/4 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur

Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur Consultatiedocument Elia Users Group met betrekking tot het voorstel van Elia tot wijziging van de tariefstructuur Inhoud Inleiding... 2 I. Krachtlijnen van de ontwikkeling van het voorstel van Elia tot

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 29.9.2017 C(2017) 6474 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 29.9.2017 tot aanvulling van Verordening (EU) 2016/1011 van het Europees Parlement en de

Nadere informatie

(B)1221E/18 20 april Artikel 20bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet vertrouwelijk

(B)1221E/18 20 april Artikel 20bis, 4, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Niet vertrouwelijk (B)1221E/18 20 april 2017 Beslissing over de vaststelling van de correcte toepassing van de indeeringsformule en de conformiteit met de ehaustieve lijst van toegelaten criteria voor de contracttypes met

Nadere informatie

STUDIE (F)110519-CDC-1047

STUDIE (F)110519-CDC-1047 Niet vertrouwelijk Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT

Nadere informatie

Advies (BRUGEL-ADVIES )

Advies (BRUGEL-ADVIES ) REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Advies (BRUGEL-ADVIES-20181219-276) Betreffende het voorontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende

Nadere informatie

BESLISSING (B)140717-CDC-1219E/7

BESLISSING (B)140717-CDC-1219E/7 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-20140620-191) betreffende de Klantendienst in de nabijheid van de afnemers - Implementatie Opgesteld op basis

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST (BRUGEL-BESLISSING )

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST (BRUGEL-BESLISSING ) REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BESLISSING (BRUGEL-BESLISSING-20170421-47) Betreffende de modaliteiten voor de voorstelling van de meetgegevens 21 04 2017 Kunstlaan

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BESLISSING (BRUGEL-Beslissing-20150220-23) betreffende de aanpassing van de tarieven voor de doorrekening van de kosten voor het

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1220 G/1

BESLISSING (B) CDC-1220 G/1 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

STUDIE (F)050908-CDC-455

STUDIE (F)050908-CDC-455 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS STUDIE

Nadere informatie

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES RvV 506 RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES Over een voorontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 8 mei 2014 betreffende het op de markt aanbieden en het gebruiken van biociden

Nadere informatie

VOORSTEL (C)060928-CDC-567

VOORSTEL (C)060928-CDC-567 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. 02/289.76.11 Fax 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS VOORSTEL

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1220 E/1

BESLISSING (B) CDC-1220 E/1 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fa: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-1224 E/1

BESLISSING (B) CDC-1224 E/1 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

BESLISSING (B) CDC-495

BESLISSING (B) CDC-495 Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS BESLISSING

Nadere informatie

Informatie ten dienste van de markt

Informatie ten dienste van de markt Informatie ten dienste van de markt De publicatie van gegevens over de interconnecties: informatie ten dienste van de markt Als facilitator van de Belgische energiemarkt publiceert Elia op zijn website

Nadere informatie

Uw energiefactuur onder de loep: aardgas

Uw energiefactuur onder de loep: aardgas Uw energiefactuur onder de loep: aardgas Verschenen in Proeftuinnieuws 4, jaargang 24 (2014) In de glastuinbouwsector wordt in grote mate gebruik gemaakt van aardgas om op een economisch verantwoorde manier

Nadere informatie

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST REGULERINGSCOMMISSIE VOOR ENERGIE IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES (BRUGEL-ADVIES-201801205-275) Betreffende het Federaal ontwikkelingsplan van Elia voor de periode 2020-2030 en het bijbehorende

Nadere informatie

Evolutie van het sociaal elektriciteitstarief op de residentiële markt

Evolutie van het sociaal elektriciteitstarief op de residentiële markt Evolutie van het sociaal elektriciteitstarief op de residentiële markt December 0 Het doel van dit document bestaat erin de evolutie van de prijs van de elektriciteit verkocht aan de beschermde klanten

Nadere informatie

ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 17 FEBRUARI 2011.

ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 17 FEBRUARI 2011. ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 17 FEBRUARI 2011 inzake het ontwerp tot wijziging van de ordonnantie van 19 juli

Nadere informatie