Weijers Eikhout uit Groesbeek heeft een scholingsplan uitgevoerd dat als omgekeerd EVCtraject. worden. Pieternel Jilesen vertelt. > pag.

Transcriptie

1 Tectum Journaal. tectum Journaal is een uitgave van TECTUM, Stichting voor Dakvakmanschap, hèt opleidingsbedrijf voor dakdekkend Nederland Jaargang 8 nummer 25 april 2011 Naar een beter MBO Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Marja van Bijsterveld, lanceerde onlangs voor het MBO het actieplan Focus op Vakmanschap De problemen in het MBO zijn groot de laatste jaren. > pag. 2 Het andere EVC traject Weijers Eikhout uit Groesbeek heeft een scholingsplan uitgevoerd dat als omgekeerd EVCtraject beschouwd kan worden. Pieternel Jilesen vertelt. > pag. 5 Twintig jaar dakbedekkingsbranche Na twintig jaar voor de dakbedekkingsbranche in touw te zijn geweest ruilt Cor Egas zijn functie van kwaliteitsadviseur binnen Fundeon in van voor die algemeen adviseur Examinering. We blikken kort met hem terug. > pag. 6 Veiligheid een wassen neus? De C1-cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak is verplicht voor alle dakdekkers die onder de CAO BIKUDAK vallen voor zover zij niet langer dan drie jaar geleden op niveau 2 zijn gekwalificeerd. Voor leerling-dakdekkers die deelnemen aan de Basisberoepsopleiding Dakdekker, Bitumineus en Kunststof Dakdekken is deze cursus een vast onderdeel van de opleiding. Als ze niet voor de cursus slagen, ontvangen ze geen vakdiploma. In niveau 3 volgen de deelnemers ter opfrissing een verkorte versie van deze arbo- en veiligheidscursus. Eens per drie jaar is men verplicht om zich opnieuw voor de cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak in te schrijven. Deze termijn is gekozen omdat allerlei ontwikkelingen er toe bijdragen dat de inhoud van deze cursus continu van samenstelling verandert. Naast veranderingen op het gebied van wet- en regelgeving kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de introductie van innovatieve producten, materialen, werkmethodieken of aan nieuwe hulpmiddelen die het werken op hoogte nog veiliger maken. In het algemeen vinden deze veranderingen razendsnel hun weg in de lesstof. Wat betreft arbeidsomstandigheden en veiligheid is er zodoende in al die jaren een enorme verandering in de lesstof ontstaan. Cursusonderdelen die tien jaar geleden als vanzelfsprekend werden gedoceerd, komen in 2011 niet meer aan bod. En wat er in 2011 op het lesprogramma staat, daarvan hadden ze in 2001 veelal geen weet. Dit bij elkaar zorgt ervoor dat Gezond en Veilig Werken op het Dak met daarbij de herhalingscursus een must is voor iedereen die zijn vak op het dak serieus neemt. Het wrange is echter dat de cijfers dit weerspreken. In 2006 werkten er ongeveer werknemers in de dakbedekkingssector waarvoor premie is afgedragen aan het Sociaal Fonds BIKUDAK. Destijds namen slechts 471 deelnemers aan deze cursus deel. In 2007 bedroeg dit aantal een schamele 147 deel- 0nemers met vervolgens 256 deelnemers in 2008, 745 in 2009 en tot slot 557 deelnemers over Inmiddels werken er ongeveer werknemers in de dakenbranche. Op dit moment staan 350 deelnemers ingepland om deze cursus te volgen. Een voorzichtige conclusie kan luiden dat het, gezien deze aantallen, vaststaat dat lang niet iedere dakdekker aan de verplichting uit de CAO heeft voldaan. Het zou mooi zijn als hieraan iets gedaan wordt. n Ondernemers gezocht! TECTUM zoekt ondernemers die willen deelnemen aan de klankbordcommissie. De klankbordcommissie toetst op uiteenlopende terreinen de toegevoegde waarde van TECTUM voor de bedrijfstak. Hierbij kan ondermeer gedacht worden aan het onderwijsaanbod, de doeltreffendheid en zorgvuldigheid, het lesmateriaal, de administratieve afwikkeling, klantgerichtheid en klantvriendelijkheid, de bereikbaarheid, de professionaliteit alsmede de communicatie. Werkgevers die veelvuldig met TECTUM in aanraking komen en mee willen praten om het opleidingsbedrijf nog beter te maken, worden van harte uitgenodigd om zich hiervoor aan te melden. Zij kunnen daarvoor contact opnemen met management assistente Ilse Kolsteeg via (030) n Introductiedag Onlangs zijn in Nieuwegein 47 nieuwe leerling-dakdekkers voor niveau 2 begroet en 15 leerlingen voor niveau 3. Dat gebeurde bij de start van hun vakopleidingen tijdens de introductiedag van TECTUM. Voor de leerling-dakdekkers op niveau 2 betrof het de allereerste kennismaking met TECTUM als werkgever. Daarmee is immers voor de duur van hun opleiding een arbeidsovereenkomst afgesloten. Tijdens deze dag zijn zij volledig geïnformeerd over de Basisberoepsopleiding Dakdekker op niveau 2, hun eerste stap in de tweejarige vakopleiding van de dakbedekkingsbranche. Ze hebben hun docenten en begeleiders leren kennen en zijn in aanraking gebracht met het opleidingsprogramma, de opleidingsfaciliteiten en de huisregels van TECTUM. Zo is kort ingegaan op de verwachte zelfwerkzaamheid, de verplichte cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak, BHV-Dak, VCA- Basisveiligheid en burgerschapscompetenties. Voorts zijn talloze formulieren ingevuld, waarmee aan hun registratie is voldaan. Voor de deelnemers aan niveau 3 betrof het veelal een weerzien met oude bekenden. Met de Basisberoepsopleiding Allround Dakdekker begint hun tweede stap in de doorlopende leerlijn. Ook zij zijn op de hoogte gesteld wat zij van deze opleiding kunnen verwachten en wat TECTUM van hen verwacht. n 1

2 C1-Herhalingsdag De cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak is een CAO-verplichting. Alle dakdekkers die onder de CAO BIKUDAK vallen en niet langer dan drie jaar geleden het diploma Basisberoepsopleiding Dakdekker, Bitumineus en Kunststof Dakdekken hebben behaald, zijn verplicht om deze veiligheidscursus bij TECTUM te volgen. Column Vakmensen Eenmaal per drie jaar is er een, eveneens verplichte, herhalingstermijn van één dag. In zijn algemeenheid kan worden gezegd dat deze korte eendaagse cursus in het teken staat van een verdere aanscherping van de bewustwording en arbozorg. Met name kan hier gedacht worden aan veiligheidssystemen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Onlangs volgden de dakdekkers van J. de Kluyver Dakbedekking uit Rhoon zo n herhalingsdag. Ze werden daarvoor opgesplitst in twee groepen. De ene groep ging eerst het theorielokaal in waar TECTUM-docent Peter van der Dussen aandacht besteedde aan het belang van een RI&E en vluchtplannen. Met behulp van talloze attributen uit de zogeheten veiligheidskast nam hij de bewustwording ten aanzien van hun eigen veiligheid en die van hun collegadakdekkers onder de loep. De andere groep startte in de buitenlucht waar Fokko de Vries van Ropeworks instructie gaf over de veiligheidscheck op het harnas van een collega (buddycheck), lichamelijke belasting en risicovolle situaties. Ook leerde hij de dakdekkers wat ze moesten ondernemen, indien iemand onverhoopt in een sparing, lichtkoepel of over de dakrand was gevallen. Bovenal leerde hij hen echter wat ze in zo n geval moesten nalaten. Fokko vertelt dat dit praktijkgedeelte van de herhalingsdag uit vier onderdelen bestaat. De daadwerkelijke redding, het aantrekken van gecertificeerde gordels plus buddycheck, het klimmen in een railsysteem en tot slot de taak/risicoanalyse. TECTUM wil dat veilig werken op hoogte permanent tussen de oren van elke dakdekker komt te zitten. Met de cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak wordt hieraan tegemoet gekomen. Ofschoon deze cursus een CAO-verplichting is, is ze ook uitermate geschikt voor degene die zijn vaardigheden en alertheid op dit terrein wil actualiseren. Bonden en werkgevers voelen zich gezamenlijk verantwoordelijk voor deze cursus en de herhalingsdag. n Iedere dag zien we ze binnenkomen, jongens met petjes op, capuchons over het hoofd, oortjes in, rugzak. In een rechte lijn naar de koffiemachine, even wachten totdat het bakkie vers is gezet en dan even zitten in de kantine of, weer in een rechte lijn, naar buiten om een sigaret te roken. Dat zijn onze jongens, de toekomstige dakdekkers, waarvan we het moeten hebben als bedrijfstak. Tegenwoordig bijna altijd ruim op tijd, zonder morren de lege bekertjes of blikjes weggooiend in de prullenbak, vanzelfsprekend. 2 BIKUDAK C1-waaier In de vorige editie van het TECTUM- Journaal werd de verschijning van de BIKUDAK C1-waaier aangekondigd. Inmiddels heeft dit zinvolle hulpmiddel zijn weg in de bedrijfstak gevonden. De waaier is een klein maar handzaam naslagwerk. Kleurrijk uitgevoerd in weervast creditcardformaat. Op de waaier zijn in steekwoorden de belangrijkste regels en eisen terug te vinden die bij het werken op hoogte een rol spelen. De waaier kan zodoende als checklist voor arbo- en veiligheidseisen worden benut. Wat te doen en wat te laten, voordat iemand op het dak aan de slag gaat. En wat zijn de spelregels als men daar daadwerkelijk aan de slag is. De BIKUDAK C1-waaier wordt uitgereikt aan iedere deelnemer die de C1-cursus Gezond en Veilig Werken op het Dak of de herhalingscursus met succes afrondt. n Naar een beter MBO Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Marja van Bijsterveld, lanceerde onlangs voor het MBO het actieplan Focus op Vakmanschap De problemen in het MBO zijn groot de laatste jaren. Slechte roosters met veel tussenuren demotiveerden leerlingen met schooluitval als gevolg. Ook de examens bleken vaak van onvoldoende kwaliteit te zijn. Al met al verhinderde dit een goede aansluiting op de arbeidsmarkt. Dit, terwijl de beroepsbevolking in hoog tempo vergrijst en Nederland binnenkort staat te springen om vakmensen. Wat er gaat gebeuren is dat het MBO-1, het laagste niveau, verdwijnt en plaats zal maken voor een entreeopleiding waarmee toegang tot het MBO-2 kan worden behaald. Deze nieuwe entreeopleiding is zonder diploma toegankelijk. Voorts wil de Minister het gat tussen VMBO en MBO verkleinen door meer geld uit te trekken voor VM-2, een leerweg die beide opleidingen gaat omvatten en waar leerlingen vakgericht leren te werken. Bovendien zullen de meeste opleidingen in het MBO-4 verkort worden van vier naar drie jaar. Daarnaast wil het kabinet, dat 150 miljoen euro voor de plannen uittrekt, het minimum aantal lesuren van 850 naar in het eerste MBO-jaar verhogen. De problematiek in het MBO is TECTUM bekend. Opleidingen bij TECTUM gaan uit van de eisen die het vak van dakdekker stelt. Het vakinhoudelijk onderwijs wordt door goed opgeleide docenten verzorgd. Naast het bijbrengen van vakkennis, zorgen zij ook voor structuur en discipline. Daardoor zijn het verzuim en de voortijdige uitval gedurende de opleiding te verwaarlozen. TECTUM gaat er prat op dat er uiteindelijk maar weinig leerlingen zonder vakdiploma in de dakbedekkingsbranche terecht zullen komen. De tweejarige beroepsopleiding van de dakbedekkingsbranche levert dakdekkers op die hun vak zowel zelfstandig als in teamverband kunnen uitvoeren. n Marja van Bijsterveld Als ik langs de lokalen loop zie ik geen jongens meer liggen in de banken, met het hoofd op tafel. Nee, gewoon opletten, niet altijd hevig geïnteresseerd, maar in ieder geval wel gewoon opletten. Petjes af en, als je er dan toch bent, proberen te snappen wat die docent voor de klas probeert te vertellen. En meestal lukt dat ook nog wel. In de middag gaat het meeste van een leien dakje, want dat is de praktijk. Lekker branden, föhnen of plakken, in ieder geval met je handen werken. Opnieuw een bakkie koffie of thee erbij, pauze voor een peuk, en dan doorwerken tot uur. Opruimen en naar huis. De dag er op weer terug en zo de weken volmaken totdat je geslaagd bent. Weer een vent met potentie erbij, die een goed dak kan gaan maken. Geen watjes, het mag soms best wel eens knallen tegen elkaar, maar in ieder geval van goede wil zijn. Beter worden, een vak willen leren, samen met je voorman, die jou ook nog wel wat bij wil brengen. Van deze mannen kunnen we er niet genoeg hebben. Wij hebben er nu ruim 170, ik hoor collega s van andere opleidingen klagen, op radio en televisie mannen in pakken en vrouwen in mantelpakken. We kunnen de toekomstige vakman niet vinden, zeggen ze. Voor een deel begrijp ik dat wel, die zitten bij ons, in de dakbedekkingsbranche. Omdat ze bij ons gewoon een vak mogen en kunnen leren. We doen normaal tegen elkaar of we leren normaal te doen. En ondertussen een vak leren. Mens zijn en een vak leren, oftewel vakmensen, die zitten bij ons. Gelukkig. Karel-Jan Batenburg directeur TECTUM

3 Maas Praktijkcursus in Purmerend Zinkcursus in Hoogeveen Regionieuws? Purmerend De formele opening van deze nieuwe regiolocatie laat nog even op zich wachten. Nadat er vorig jaar fiks verbouwd werd om de locatie aan de IJsendijkstraat begin 2011 bedrijfsklaar te krijgen, werd er roet in het eten gegooid, omdat de gemeente vooralsnog geen vergunning verleende voor de in gebruikname van de buiten het pand geplaatste gastank. De gemeente baseert zich hier op de zogeheten PGS 15 (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen), de richtlijn die de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen op dusdanige wijze regelt dat een aanvaardbaar beschermingsniveau voor mens en milieu wordt gerealiseerd. Eén van de onderdelen uit deze richtlijn heeft betrekking op de wijze van opslag en de toegestane hoeveelheid per opslagplaats. Zo speelt ondermeer de locatie van de tank een rol, alsmede de afstand tot de bebouwing. De minimumafstand tot de opstallen dient 7,5 meter te bedragen. Deze afstand wordt in Purmerend niet gehaald. Hierover voert TECTUM nader overleg. Wel kwam de vergunning tot de in gebruikstelling van de opleidingslocatie af. Daardoor kon er in elk geval met scholingsactiviteiten worden gestart. Die primeur hadden enerzijds de leerling-dakdekkers uit het Noordwesten van Nederland, die op niveau 2 startten met theorieles in de klas en later met kunststof in de praktijk. Anderzijds werd in Purmerend voor de dakdekkers van Patina Dakbedekkingen een productcursus georganiseerd. Overigens mag er in deze opleidingslocatie wel met open vuur gewerkt worden. Alleen dient dit dus te gebeuren met kleine tien liter gasflessen in plaats van centraal via de grote gastank buiten. De bedrijven uit de regio Noordwest Nederland hebben begrip getoond voor deze onvoorziene situatie in Purmerend en hebben flexibel meegewerkt om cursussen en opleidingen in de tussentijd alsnog te laten doorgaan in het opleidingscentrum Nieuwegein. Daarvoor is TECTUM hen zeer erkentelijk. Zinkcursus in Hoogeveen ESF-steun Heel veel cursussen en opleidingen van TECTUM komen mede tot stand via een bijdrage van het ESF. Het ESF (Europees Sociaal Fonds) bestaat al veertig jaar en is daarmee het oudste structuurfonds in Europa. Het fonds helpt mee om EU-doelstellingen op het terrein van werkgelegenheid in concrete acties om te zetten. Meer werk en meer mogelijk maken voor iedereen, zijn bijvoorbeeld belangrijke speerpunten voor de EU. Het ESF betaalt mee aan het scheppen van nieuwe en betere banen en aan het ontwikkelen van vaardigheden van de beroepsbevolking. Gemeenten en CWI s (arbeidsbureaus), maar ook O&O-fondsen van bedrijven of instanties (SF BIKUDAK) kunnen het ESF om een subsidie vragen voor activiteiten die mensen aan een baan moeten helpen of er toe bijdragen dat ze deze baan behouden (scholing en opleidingen). Met ESF-steun kan de bedrijfstak via TECTUM opleidingen aanbieden, waardoor werknemers zich gemakkelijker zullen aanpassen aan de veranderingen op de arbeidsmarkt. Tevens worden EVC-trajecten door het ESF ondersteund. Ook daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het behoud en de verbetering van de werkgelegenheid in de platte dakenbranche. n duitsland Hoogeveen In Hoogeveen was zinkmeester Marco Spiering druk doende met de uitvoering van de korte tweedaagse cursus Verwerking Zink. Deze zinkcursus is vooral een cursus waarin de theorie in de praktijk aan bod komt en waarin de cursist verschillende technieken leert om nadien zinkwerk zelfstandig te kunnen uitvoeren. Dat betekent dat ze goed leren meten, aftekenen en knippen. Ze zijn wegwijs gemaakt om de linkse en rechtse schaar te hanteren en weten inmiddels hoe ze binnen- en buitenhoeken moeten maken. Solderen levert eveneens na twee dagen geen problemen meer op. Dat geldt ook voor het maken van de kilgoten of de loketten. Van Veldhoven naar Mierlo TECTUM verlaat met ingang van 1 april 2011 de regiolocatie Veldhoven om een tijdelijke behuizing te betrekken bij de Stichting Bouwopleidingen Regio Helmond (SBRH) in Mierlo. Deze tijdelijke behuizing zal mettertijd worden omgezet in een permanente huisvesting, aangezien TECTUM op deze locatie tussen de kantine en het ROCgebouw bouwplannen gaat uitvoeren voor een eigen opleidingsruimte. Nieuw adres: Goorsedijk 6-8, Mierlo. Rijnmond De te realiseren regiovestiging voor Zuidwest Nederland in Rijnmond begint aardig op een gebed zonder einde te lijken. Er is telkens wat. De infrastructuur deugt niet of de faciliteiten van het beoogde pand zijn ontoereikend. Zoals dat ook geldt voor aspecten als bereikbaarheid, zowel met het eigen als het openbaar vervoer, de parkeergelegenheid, het laden en lossen, het werken met open vuur etc. Net als bij de overige regiolocaties, vraagt TECTUM de nadrukkelijke medewerking van bedrijven die goed op de hoogte zijn van de regionale vastgoedmarkt in Rijnmond. Gevraagd wordt om het opleidingsbedrijf te informeren indien zich een mogelijke geschikte locatie aandient. n De draai gevonden: Maxim Eijkelenboom Maxim Eijkelenboom uit Schoonhoven is 23 jaar. Als hobby beoefent hij de schietsport. Een echte mannensport, vindt hij. Er komt mentale discipline bij kijken, je moet je hoofd erbij houden en je mag nooit en te nimmer op een levend wezen schieten. Ooit werkte hij als lasser in de staalbouw, maar moest daar vanwege een reorganisatie vertrekken. Via een vriend kwam hij aanraking met Vriedak in Schoonhoven. Maxim Eijkelenboom Hij kende de dakbedekkingsbranche niet echt. Ik dacht dat het vrij eenvoudig werk was. Geen moeilijk vak in elk geval. Hij liep een tijdje mee in de beroepspraktijk en het beviel. Dat buiten werken ligt me wel. Helemaal in de zomer. Bovendien vind ik de collegialiteit bij Vriedak in orde. Er heerst een goede sfeer. Er volgde een gesprek met zijn werkgever en er werd besloten dat Maxim de Basisberoepsopleiding Dakdekker op niveau 2 zou gaan volgen. Vorig jaar september begon hij. In dienst van TECTUM. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in scholing. Ik was direct enthousiast toen mijn werkgever dit voorstelde. Deze opleiding doet me terugdenken aan mijn lagere schooltijd. Duidelijke regels. Om half negen beginnen. Eerst theorie en daarna s middags de praktijk in. Pauzes op gezette tijden. Maar toch geen dag hetzelfde. Ik kwam er al vrij snel achter dat dakdekken niet zo n simpel vak is als ik ooit dacht. Het is een echt ambacht waarvoor heel wat om de hoek komt kijken. Maar dat wordt allemaal prima uitgelegd. De docenten zijn duidelijk en behulpzaam. Je leert bijna alles in de praktijk. Het mooie is dat je het dak in de opleiding mag opensnijden. Je ziet dan exact wat je fout hebt gedaan. Daar leer je van. Maxim heeft de ambitie om verder te groeien in zijn vak. Misschien mettertijd wel voorman worden of leermeester. Maar alles in goed overleg met mijn werkgever. Eerst dit diploma maar eens behalen, dan zien we wel verder n 3

4 Bouwbeurs geslaagd De Internationale Bouwbeurs in Utrecht is weer achter de rug. Bijna exposanten namen er aan deel, terwijl er nagenoeg bezoekers werden begroet. Dat zijn er meer dan twee jaar geleden. De Bouwbeurs 2011 had als motto Bouwen doen we samen. Men is hiertoe gekomen omdat bouwen anno 2011 duurzaam en energiezuinig moet zijn, vraaggericht en tegen lage kosten, industrieel en flexibel. Dit vraagt om creativiteit, vertrouwen en vooral samenwerking. En dat doet hij. Zo houdt hij zich voor TECTUM bezig met de kwalificatiedossiers en lesmaterialen van de doorlopende leerlijn op de niveaus 2 en 3. Het kwalificatiedossier omvat alles wat een dakdekker moet kennen en kunnen om voor het wettelijk erkende diploma in aanmerking te komen. Hij vertelt dat het kennisniveau, waarover het hier in feite gaat, mede is bepaald door werkgevers en werknemers in de dakbedekkingsbranche en uiteindelijk door het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen is goedgekeurd. Quist: Kort gezegd buig ik mij, samen met TECTUM-hoofddocent Kees Huizer, over de toetsvragen voor de examenonderdelen. We reviseren als het ware de examenstof van het jaar ervoor. Er moet uiteraard voorkomen worden dat kandidaten ieder jaar dezelfde theoretische vragen voorgelegd krijgen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een database waar in totaliteit ongeveer 800 toetsvragen zitten. Neem het aanbrengen van isolatiemateriaal. Daarover moet verplicht één vraag in de toets zitten. Binnen de database zijn hiervoor vijf vragen beschikbaar. Van die vijf vragen pikt het 4 TECTUM presenteerde zich in de Dakenhal van het Jaarbeurscomplex als Meester in opleiden en begeleiden. Over het geheel genomen heeft het opleidingsbedrijf over aanloop niet te klagen gehad. Hierbij kan gedacht worden aan ondernemers, werknemers, leerling-dakdekkers, toeleveranciers en vertegenwoordigers van maatschappelijke instanties. Veel bezoekers lieten zich op de hoogte stellen van de opleidingen en korte cursussen die TECTUM voor de dakenbranche ontwikkeld heeft. Sommige bezoekers zaten met specifieke opleidingsvragen en wilden weten wat TECTUM daarvoor in petto had. De bij toerbeurt aanwezige opleidingsadviseurs legden het hen haarfijn uit. Ook werden er vrij veel vragen gesteld over het kersverse initiatief van TECTUM en BDA Dak- en Gevelopleidingen, om voor het UTA-personeel in Dak Academie te gaan samenwerken. Vanzelfsprekend begroette TECTUM daarnaast ook menige bekende die langskwam om even uit te blazen, een praatje te maken en een kop koffie of glaasje fris te nuttigen. Wat dat betreft was de stand van TECTUM een oase van rust te midden van de hectiek op deze vakbeurs. TECTUM schat in dat ze er goed in geslaagd is om het relatienetwerk te onderhouden en uit te breiden. Wat tijdens zo n evenement evenwel een onvermijdelijk fenomeen blijft, zijn de zogenaamde graaiers, ofwel de personen die zich nergens voor interesseren behalve dan voor het rijkelijk aanwezige strooigoed zoals agenda s, pennen, snoep, emmers, petjes, lineaaltjes of ballen. Ook tijdens deze editie zag TECTUM ze bij tijd en wijlen voorbij komen. Ofschoon de beursdeelname nog geëvalueerd moet worden, overheerst bij alle betrokkenen van TECTUM een positief gevoel. n Piet Quist: Geen toets hetzelfde Piet Quist werkt bij Fundeon als projectleider van de afdeling Ontwikkeling. Projectleider betekent verantwoordelijkheid dragen. systeem er eentje uit. Zo doen we dat met alle veertig vragen voor één van de vijf toetsen (beoordelingseenheden). Zo wordt voorkomen dat leerling-dakdekkers ieder jaar dezelfde toets wordt afgenomen. Om de toetsvragen te beantwoorden, krijgen de kandidaten meerdere antwoorden voorgelegd. Uiteindelijk is er daarvan maar één correct. De toets kan op papier of via het beeldscherm worden afgenomen. Gebeurt dit via het beeldscherm, dan ziet de kandidaat vrij kort daarna of hij voor zijn toets geslaagd is. Het systeem is overigens dusdanig ingericht dat het ook een analysesysteem biedt. Worden vragen bijvoorbeeld altijd goed of altijd fout beantwoord, dan zou dit een indicatie kunnen zijn voor de kwaliteit van de vraag. Daarover buigen wij ons vervolgens. Zo hebben we op x-moment geconstateerd dat er maar matig werd gescoord. We hebben vastgesteld dat dit wel eens aan de taalbeheersing van de kandidaten zou kunnen liggen. Daarop hebben we de toetsvragen met hele korte zinnen en direct taalgebruik aangepast. Naast de platte dakenbranche is Quist eveneens betrokken bij de hellende dakensector en de rietdekkers. Overeenkomst in de examenstof bestaat wel omdat de kwalificatiedossiers in deze drie sectoren vergelijkbaar zijn. Het gaat altijd om een gemeenschappelijk deel en daarnaast om een specifiek bedrijfstakdeel. n Uit de docentenkamer Hoofddocent Kees Huizer meldt dat leerling-dakdekkers binnenkort starten met het aanbrengen van dakrandbeveiliging op de modellen in de praktijkruimten van het opleidingsbedrijf. Dakenraad 100x Over Dak Academie Dak Academie is de nieuwe scholingsvorm van BDA Dak- en Gevelopleidingen en TECTUM voor Dakvakmanschap. Powered by Dat betekent dat ze, voordat er met branden of föhnen kan worden begonnen, er eerst een dakrandbeveiliging geplaatst moet zijn. Wij leren hoe ze dit in deze situatie verantwoord moeten doen. In de dagelijkse praktijk moet dit namelijk ook in orde zijn. Vanaf dag één in het opleidingstraject benadrukken we zodoende nog eens extra dat veiligheid onlosmakelijk bij het bedekken van daken hoort. Door leerling-dakdekkers hiermee stelselmatig in aanraking te brengen, verwachten we dat ze het beveiligen van de dakrand als vanzelfsprekendheid zullen oppikken om veilig op hoogte te kunnen werken. Voorts meldt Huizer dat alle docenten van TECTUM voortaan vlamvertragende kleding zullen dragen. Is even wennen, want het materiaal is wat stugger dan de polyester kleding die we nu dragen. We geven daarmee wel het goede voorbeeld, omdat deze kleding voldoet aan verschillende veiligheidsnormen, zoals bijvoorbeeld EN ISO n Onlangs verscheen de honderdste editie van Dakenraad. In oktober 1994 zag dit onafhankelijke vakblad het daglicht. Dakenraad afficheert zich als het tijdschrift van alle daken. Onder het hoofdredacteurschap van Albert van den Hout werden er vanaf het begin veel bouwers, adviseurs, dakondernemers en leveranciers aan het woord gelaten. Controversiële opvattingen werden hier niet geschuwd. Ook maakte het tijdschrift veel werk van dakgerelateerde reportages, werkbezoeken, productpresentaties of congresverslagen. Voor Dakenraad is, zoals iemand in de jubileumeditie opmerkte, een bladformule ontwikkeld die de bedrijfstak vooruit geholpen heeft en dat nog steeds doet. TECTUM heeft een historisch lange relatie met Dakenraad en Albert van den Hout in het bijzonder. Het opleidingsbedrijf feliciteert de redactie van harte met het bereiken van deze mijlpaal. n Jos Hommeles bedankt Van het gewijzigde bestuur van TECTUM zal voorzitter Jos Hommeles geen deel meer uitmaken. Hij heeft de voorzittershamer inmiddels overgedragen aan mede-bestuurslid Arthur Leenders. Hommeles heeft zich jaren met hart en ziel ingezet voor scholing en beroepsopleidingen via TECTUM. Als voorzitter stond hij mede aan de wieg van talloze onderwijskundige vernieuwingen en de regionalisering van TECTUM. Mede daardoor heeft hij sturing gegeven aan het vergroten van het opleidingsniveau in de Studiegids 2011 dakbedekkingsbranche en de groei van TECTUM als opleidingsbedrijf. Over de toegevoegde waarde van scholing en opleidingen bestaat branchebreed geen misverstand. Toch kon hij zich in dit verband uitermate kritisch opstellen. Zo constateerde hij eens dat er in weerwil van de CAO-verplichting rond scholing over de gehele linie veel te weinig werd geschoold. Hij adviseerde bedrijven om scholing en opleidingen eerst in eigen parochie te regelen. Stimuleer een opleiding of korte cursus. Daarmee geef je als individueel bedrijf een positief signaal af naar je werknemers en tegelijkertijd lever je daardoor een constructieve bijdrage aan het cachet van de gehele branche. TECTUM bedankt Jos Hommeles van harte voor zijn inzet, betrokkenheid en deskundigheid als voorzitter en bestuurder. n Dak Academie biedt een uitgekiend programma aan voor het middelbaar en hoger personeel. De variëteit aan cursussen, die naadloos aansluiten op alle ontwikkelingen in de dakbedekkingssector, is aanzienlijk. Hiervoor kan toegang worden verkregen tot de tegemoetkomingsregelingen via het Sociaal Fonds BIKUDAK. Dit geldt ook voor het UTA-personeel. De cursussen van Dak Academie worden uitgevoerd bij TECTUM voor Dakvakmanschap in Nieuwegein of bij BDA Dak- en Gevelopleidingen in Gorinchem. Het cursusprogramma van Dak Academie bestaat uit een aantal categorieën: Advisering & Dienstverlening, Communicatie & Organisatie, Calculeren & Werkvoorbereiding, Uitvoering, Techniek & Veiligheid, Gezondheid & Milieu. Dak Academie heeft een studiegids uitgegeven die u kunt aanvragen via het secretariaat. n

5 Diploma-uitreiking 2011 Als u het nog niet in uw agenda gezet heeft, noteer dan bij deze alsnog de datum 30 juni! Dat is namelijk de dag waarop de diplomauitreiking van TECTUM plaatsvindt. Aanvang uur in het Nieuwegeins Business Centrum (NBC). U bent van harte welkom. Te zijner tijd ontvangt iedere betrokkene ook nog een persoonlijke uitnodiging. n Diploma s Raar maar waar. Zoals praktisch ieder jaar liggen er nog steeds diploma s die afgehaald moeten worden. Deze moeten persoonlijk ondertekend worden. Daardoor is een bezoek aan Nieuwegein onvermijdelijk. U wilt uw vakmanschap toch ook officieel aan kunnen tonen? Neem dus contact met TECTUM op en maak een afspraak! n Website Raadpleeg de website als u meer wilt weten over de opleidingen in de dakbedekkingsbranche. De website staat boordevol leuke en interessante informatie. Bovendien zijn via de website brochures te downloaden. Blijft u desondanks met vragen zitten, schroom niet om contact met ons op te nemen. n Prikbord De draai gevonden: Steven Lux Steven Lux uit Hendrik Ido Ambacht is 17 jaar. Al op zeer jonge leeftijd wist hij dat hij ooit dakdekker zou worden. Dit beroep is hem als het ware met de paplepel ingegoten. Je kunt zeggen dat hij uit een echt dakdekkersgeslacht stamt. Zijn oom, Simon van der Meulen, runt SVDM Dakbedekkingen eveneens vanuit Hendrik Ido Ambacht. Daar werken ook andere familieleden. Steven deed eerst op het VMBO een opleiding installatietechniek en behaalde daarvoor het diploma. Daarna belandde hij via SVDM Dakbedekkingen in de dakbedekkingsbranche. Dat lag voor de hand. Daarvoor hoefde ik niet eens te solliciteren. Het was vanzelfsprekend. Installatietechniek ligt dicht tegen het dakdekken aan. Daarvan heb ik nu profijt. Bovendien heb ik op het VMBO mijn VCA-diploma behaald. Er werd besloten dat Steven de Basisberoepsopleiding Dakdekker op niveau 2 ging volgen. Sinds september vorig jaar is hij daarmee in dienst van TECTUM aan de gang. Dat dakdekken me als vak zou liggen, dat wist ik al. Het is een mooi beroep waarin je met veel producten in aanraking komt. Bovendien werk ik met bekenden. In de opleiding wordt erg veel aandacht geschonken aan veiligheid. Dat vind ik oké. Het kan nooit veilig genoeg zijn. De opleiding zelf gaat goed. Ik vind het leuk om verschillende werkmethoden te leren. Soms gaan dingen in de praktijk namelijk net wat anders. In Nieuwegein werk je bijvoorbeeld altijd droog en heb je alles bij de hand. De docenten van TECTUM vind ik echt super. Ze leggen alles lekker duidelijk uit. En als je het dan nog niet snapt, dan leggen ze het nog een keertje uit. Steven wil na het behalen van zijn vakdiploma op niveau 2 doorleren op de niveaus 3 en 4. Als het aan mij ligt doe ik daarna de Kaderopleiding. Ik weet dat ik wat dat betreft nog een lange weg te gaan heb en nog een hoop moet leren, maar daar zie ik niet tegenop n Inschrijving Masterclasses Zoals bekend heeft TECTUM Masterclasses in haar opleidingsprogramma opgenomen. Een Masterclass is speciaal ontwikkeld voor de leden van branchevereniging VEBIDAK. Er zijn er twee: Sturen op Cijfers en Marketing. In beide Masterclasses worden externe deskundigen ingezet. Al naar gelang het aantal deelnemers kan een Masterclass één- tot tweemaal per jaar georganiseerd worden. Dit voorjaar is TECTUM van plan om beide Masterclasses van start te laten gaan. Indien u in deelname geïnteresseerd bent, neem dan contact op met het cursussecretariaat. Wilt u op voorhand meer informatie, download dan de brochure via de website met het complete opleidingenaanbod voor het middelbaar en hoger personeel. n Wist u dat......we ons te barsten liegen over wat we gedaan hebben in het weekeinde? We gaan zogenaamd uit op zaterdagavond, bezoeken onze beste vrienden of zijn romantisch uit eten geweest. Om indruk op anderen te maken beweert één op de tien zelfs een reisje te hebben gemaakt. Dit blijkt uit Engels onderzoek. De werkelijkheid is dat we het grootste deel van ons weekend het huishouden en de administratie regelen en slaaptekort inhalen. Men blijkt een slecht gevoel te krijgen als anderen beweren een leukere vrije tijd te hebben gehad. TECTUM vindt het helemaal niet zo erg dat er in het weekend weinig spraakmakends ondernomen wordt. We hoeven niet allemaal te parasailen, op overlevingstocht te gaan of galafeesten af te struinen. Soms biedt juist het weekend gelegenheid voor sport, huis of gezin. Even bijtanken na een week hard werken. Wat de één saai of vervelend vindt, vindt de ander wellicht geweldig. Het staat iedereen vrij om zijn eigen vrije tijd op passende wijze in te delen. n Steven Lux Het andere EVC-traject Weijers Eikhout uit Groesbeek heeft een scholingsplan uitgevoerd dat min of meer als omgekeerd EVC-traject beschouwd kan worden. Eerst heeft men namelijk onderzocht welke vakkennis bij de 16 kandidaten ontbrak om op niveau 2 gediplomeerd te worden. Vervolgens werd hiervoor in samenwerking met TECTUM een maatwerktraject ontwikkeld. Inmiddels is dit doorlopen. Formele kwalificatie op niveau 2 moet zodoende een hamerstuk zijn. HR Manager Pieternel Jilesen vertelt. Pieternel Jilesen Jilesen legt uit dat Weijers Eikhout een EVC-traject enerzijds als een strategisch middel beschouwt om de vakkunde binnen het bedrijf aantoonbaar te gaan maken. Formele kwalificatie van personeelsleden onderbouwt de kwaliteit van de onderneming. Je werkt immers alleen met vakmensen die minimaal op niveau 2 zijn gediplomeerd. Anderzijds dient een EVC-traject ook een maatschappelijk doel. Voor sommige jongens is het bijvoorbeeld de allereerste keer dat ze een vakdiploma behalen. Om het EVC-traject in te gaan heeft Weijers Eikhout samen met de dakdekkers geïnventariseerd waaruit het tekort aan vakkennis bestaat. Jilesen: Waar liggen de behoeften; wat kunnen ze nog leren? Natuurlijk hebben we ook gekeken waaraan Weijers Eikhout behoefte heeft. Bij elkaar leverde dit een aardige wensenlijst op. Daarmee zijn we naar TECTUM gestapt. Uiteindelijk werd voor de EVC-kandidaten een scholingsplan naar maat opgesteld dat, verspreid over dertien dagen in vier maanden door TECTUM is uitgevoerd. Daarin zijn lesonderdelen aan de orde gekomen zoals verwerking EPDM en PVC-folies, brandveilig detailleren conform NEN 6050, klantgericht handelen, onderhoud en inspectie alsmede het werken met zink. Na dit scholingstraject te hebben doorlopen, bleek iedereen behoorlijk enthousiast. Van een aantal dakdekkers hadden cursusonderdelen zoals EPDM en zink best wat langer mogen duren. Wellicht dat we daarvoor te zijner tijd een maatcursus zullen organiseren. Op dit moment is iedereen evenwel druk met de samenstelling van zijn portfolio. Daarmee valt ondermeer aan te tonen dat ze over het vereiste kennisniveau beschikken voor het diploma op niveau 2. Terugkijkend stelt Jilesen vast dat het EVCtraject de investering waard was. TECTUM heeft ons heel veel werk uit handen genomen. Het traject is naar tevredenheid verlopen. Een aantal dakdekkers heeft al een verzoek voor vervolgscholing ingediend. n Instroom onder druk De kwaliteit van de instroom van leerling-bouwvakkers loopt hard achteruit. De meerderheid van de aanmelders valt af en wat er overblijft, daarvan hebben velen eerst een voorbereidend jaar op niveau 1 nodig. Kennis, vaardigheden en houding blijken ontoereikend te zijn voor de opleiding op niveau 2. Dit zei Wolf van Pelt van opleidingsbedrijf Rijnmond Bouw onlangs in Cobouw. Hoewel het beeld landelijk zal verschillen, constateert Van Pelt meer opleidingsbedrijven met hetzelfde probleem. Hij leidt hier uit af dat een voorbereidend jaar op niveau 1 een groeiende Wolf van Pelt noodzaak aan het worden is. Een knelpunt is evenwel dat de financiële ruimte hiervoor tanende is, omdat O&O-fondsen op dit moment met dalende inkomsten te maken hebben. Voor het gebrek aan kennis en vaardigheden bij de leerlingen wijst Van Pelt deels met de beschuldigende vinger naar de VMBO s. Hierin zijn het vroegere beroepsonderwijs en de MAVO samengevoegd, maar de beroepsvoorbereiding delft in de praktijk vaak het onderspit. Wel ziet hij nog steeds interesse bij VMBO ers voor het bouwvak al blijkt hun motivatie niet zo sterk. Ze schrijven zich in, maar haken gaandeweg af of komen niet door de toets. Daardoor daalt de werkelijke instroom dramatisch. Trouw en trots TECTUM herkent zich niet in dit signaal. In weerwil van landelijke ontwikkelingen loopt de instroom van leerling-dakdekkers zeer behoorlijk. Bovendien, zo toont onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) aan, is het kwalificatieniveau in de sector de laatste tien jaar aanzienlijk gestegen, waarbij het aantal MBO ers toenam, als ook het aantal personen dat een vakdiploma behaalde. Ruim vijf op de zes gediplomeerden blijft na het behalen van het diploma werken bij het bedrijf waar ze tijdens de opleiding in dienst waren. Daarnaast is ook het percentage deelnemers aan korte cursussen in de afgelopen drie jaar gestegen naar 67%. Tevens blijkt uit dit EIB-onderzoek dat werkgevers de huidige scholingsmogelijkheden goed op hun behoeften vinden aansluiten. Men is lovend over de opgedane vaardigheden van hun werknemers. Omgekeerd praten dakdekkers weer lovend over hun vak. Naast het leuke afwisselende werk en het werken in de buitenlucht, volgde op de derde plaats het antwoord dat men door toedoen van TECTUM in de dakbedekkingsbranche een echt vak kan leren. Bijna 80% van de gediplomeerden is tevreden tot zeer tevreden over de huidige arbeidssituatie. Werknemers die via TECTUM een vakdiploma hebben behaald, blijven de sector langdurig trouw. n 5

6 Cor Egas Cor Egas: Twintig jaar dakbedekkingsbranche Gewijzigd bestuur TECTUM Er hebben zich enige bestuurswisselingen in het bestuur van TECTUM voor Dakvakmanschap voorgedaan. Anno 2011 bestaat het bestuur uit de volgende personen: Arthur Leenders, Elro Dakbedekking voorzitter (Alkmaar/Apeldoorn/Gorinchem) Pieter Roterman, vice-voorzitter CAZDAK (Rotterdam) Cees Woortman, VEBIDAK bestuurslid Edwin Wiepking, Topdak bestuurslid Dakbedekkingen (Wervershoof) Erwin Kroom,Kroom Dakdiensten bestuurslid Nederland (Amsterdam) Ward Schröder, Van Doorn bestuurslid Dakspecialist (Rilland/Veenendaal/Veldhoven) Arthur Leenders over zijn ambities Arthur Leenders is de nieuwe voorzitter van TECTUM. In het dagelijks leven is hij directeur van Elro Dakbedekking. Leenders gaat kort op zijn ambities in. Hij maakt duidelijk veel belang te hechten aan goede scholing door TECTUM. Wat voor mijn bedrijf geldt, geldt natuurlijk ook voor de totale sector. Goed geschoolde mensen zijn beter gemotiveerd en leveren een betere kwaliteit. Ze zorgen ervoor dat het kennisniveau in de sector toeneemt. In de afgelopen tien jaar is een enorme swung op het terrein van scholing en opleidingen ontstaan hetgeen de dakbedekkingsbranche naar een hoger niveau getild heeft. Een goede dakdekker is tegenwoordig een vakman. Mijn ambitie als voorzitter van TECTUM is om in het huidige economische klimaat het opleidingsniveau branchebreed minimaal op peil te houden. Daartoe moeten zowel werkgevers als werknemers zich verplicht voelen. Dat betekent bijvoorbeeld dat CAO-afspraken op het terrein van scholing moeten worden nageleefd. Goede scholing kost geld. Daarover moet je niet zeuren. Goede scholing moet je als branche ook iets waard zijn. Doen we niets, dan spelen we een verloren wedstrijd. Wordt er namelijk niet geschoold, dan vertrekt op den duur een groot percentage uit de bedrijfstak. Scholen we wel, dan blijft zeker de helft in de dakbedekkingsbranche actief. Dat laatste percentage mag van mij best wat omhoog. Dat kan ook als we bijvoorbeeld wat extra begeleiding na een opleidingstraject aanbieden. De uitval is namelijk het hoogste in de eerste twee jaar. Laten we gedurende deze periode de (gewezen) leerling eens extra blijven volgen. Leerlingbegeleiders zouden dit heel goed kunnen, alhoewel ik tegelijkertijd besef dat een en ander van sociale partners afhangt of het zo ver komt. Verder schat Leenders in dat hij als voorzitter een sterke rol heeft als klankbord en kritisch toehoorder. Dat geldt trouwens voor het hele bestuur. Voor de sector ben je wellicht het gezicht naar buiten, maar ik realiseer me terdege dat het leeuwendeel van het werk door de directie en de medewerk(st)ers van TECTUM wordt gedaan. n Na twintig jaar voor de dakbedekkingsbranche in touw te zijn geweest, ruilt Cor Egas zijn functie van kwaliteitsadviseur binnen Fundeon in voor algemeen adviseur Examinering. We blikken kort met hem terug. Egas, afkomstig uit de bouwwereld en het onderwijs, kwam ongeveer twintig jaar geleden via SVB (een voorloper van Fundeon) in aanraking met de dakbedekkingsbranche. Er zou mettertijd een cursus dakdekken worden ontwikkeld. Dat betekende dat hij eerst zelf naar school moest. Drie dagen lang liet hij zich wegwijs maken op het platte dak door SBD-coryfeeën Willem de Groot en Piet Smidts. Kort daarop werd de beslissing genomen tot daadwerkelijke ontwikkeling van een Primaire Opleiding Dakdekker. Samen met een aantal andere collega s nam Egas daarvan de begeleiding op zich. Dat was hij namelijk indertijd; SVB-opleidingsbegeleider. Egas: De primaire opleiding was de eerste opleiding die voor een wettelijk erkend diploma opleidde. Indertijd werd deze opleiding nog door SBD uitgevoerd. In samenwerking met Gildevaart was SBD de school. Anders dan met TECTUM nu, had SBD geen leerlingen in dienst. SVB (Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf) hield namens de overheid toezicht op deze opleiding. Dat betekende ondermeer dat we in overleg het opleidings- en examenprogramma in elkaar draaiden. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers bedroeg toen 28 jaar. Later veranderde dat. De doelgroep verjongde zich. Ik bleef een aantal jaren opleidingsbegeleider, totdat de overheid ROC s verantwoordelijk stelde voor de begeleiding van de vakopleidingen. Ik werd kwaliteitsadviseur. Dat speelde ongeveer Gespot in Nieuwegein Voor de allereerste keer werden rond 35 kandidaten geëxamineerd in de splinternieuwe ruimte van het opleidingscentrum Nieuwegein. Voor deelnemers aan de OKD vond hier de afsluiting plaats voor de certificaateenheid Eigenschappen en Verwerking van Isolatie- en Dakbedekkingsmaterialen. Voor de OKD-Top betrof dit de certificaateenheid Financieel Management. n tien jaar geleden, zeg maar in de periode dat TECTUM opgericht werd. Ik ging een rol spelen in de afsluiting van de vakopleidingen, was jarenlang betrokken bij de praktijktoetsen, leermeestercursussen en de erkenning van leerbedrijven. Je kunt zeggen dat deze baan een soort paraplufunctie inhield. Boost Egas vindt dat scholing in de dakbedekkingsbranche met de oprichting van TECTUM in een enorme boost is terechtgekomen. Alle vakopleidingen zijn in samenwerking met TECTUM voor de bedrijfstak ontwikkeld. Op een zeker moment organiseerde TECTUM alle opleidingen onder één dak en voerde deze uit. En dat is nu nog steeds zo. SVB was ondertussen, via Bouwradius, in Fundeon veranderd en bouwde de begeleidingstaken langzaamaan af. Daardoor kwam je veel verder van de leerling af te staan. Mijn werk focuste zich in toenemende mate op dat van toezichthouder. Tegenwoordig bepaalt de bedrijfstak de inrichting van haar eigen onderwijs in grote mate zelf. Ik heb de complete evolutie van de opleidingen in de dakbedekkingsbranche vanaf de eerste stap meegemaakt. Een hoogtepunt vind ik de oprichting van TECTUM met tegenwoordig de mogelijkheid om je dicht bij huis in de eigen regio te laten scholen. TECTUM is Egas erkentelijk voor zijn verdiensten, inzet en betrokkenheid in al die jaren. n De Sjaak niet Ik ben de Sjaak niet is een campagne voor veilig werken in de bouw. Veilig werken staat bij sociale partners in de dakbedekkingsbranche hoog op de agenda. Ik ben de Sjaak niet richt zich vooral op de gewenste laagdrempelige communicatie waarmee veiligheid op hoogte wordt bereikt en behouden. De campagne moet er toe leiden dat veiligheidsmaatregelen en veilig (dak)gedrag nog makkelijker bespreekbaar worden. Vrij vertaald: Hoe krijg je dit thema permanent tussen de oren van iedere betrokkene? De campagne maakt deel uit van het Actieplan Arbeidsveiligheid van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en is een uitvloeisel van de activiteiten van het Platform Preventie Valgevaar van het HBA en de Europese richtlijn Veilig Werken op Hoogte. Voor Ik ben de Sjaak niet is met een speciale website in het leven geroepen. Daarop valt ook te lezen hoe het campagnemateriaal in huis kan worden gehaald. n 6 Colofon TECTUM JOURNAAL is een uitgave van TECTUM Stichting voor Dakvakmanschap en verschijnt 5x per jaar Redactiesecretariaat: Ilse Kolsteeg ADRES: Groningenhaven PE Nieuwegein tel: (030) fax: (030) info@tectum.nl Tekst en productie: Eric Boer Communicatie, Amstelveen Vormgeving: Marjolein Ruiter Grafisch Ontwerp, Amsterdam (EIND)Redactie en tekstbijdragen: Karel-Jan Batenburg Adri de Voest Ilse Kolsteeg Oplage: exemplaren Druk: Drukkerij Van Stiphout