Raadsvoorstel. Aanleiding

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Datum raadsvergadering: 28 januari 2010 Agenda nr.: 5.b. Portefeuillehouder: Van Griensven Registratiecode: AO/ Onderwerp: Aan de raad van de gemeente Roosendaal Oprichting Gemeenschappelijke Regeling voor een Belastingsamenwerking in West-Brabant Voorstel Samenvatting Het voorliggende Eindrapport Belastingsamenwerking West-Brabant markeert het afronden van het vervolgonderzoek naar het tot stand brengen van een gezamenlijke belastingorganisatie in West-Brabant, ter uitvoering van de belastingtaken van gemeenten en waterschap. Dit vervolgonderzoek is gebaseerd op de in januari 2009 tussen het waterschap Brabantse Delta en de gemeenten Bergen op Zoom, Breda, Etten-Leur, Oosterhout en Roosendaal gesloten Intentieovereenkomst. Het eindrapport biedt alle bouwstenen voor de definitieve besluitvorming door de besturen van de zes deelnemende organisaties met betrekking tot het oprichten van een gezamenlijke belastingorganisatie op grond van een Gemeenschappelijke Regeling. De samenwerking zal gebaseerd zijn op het behoud van de autonomie voor de deelnemende besturen op het gebied van de belasting- beleidsvraagstukken, zoals tariefstelling en verordeningen en herkenbaarheid van de deelnemende organisaties in de aanslagoplegging. Wij stellen u voor: 1. het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal toestemming te verlenen voor het aangaan per 1 maart 2010 van de Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant conform artikel 61, tweede lid Wet gemeenschappelijke regelingen. 2. de uitvoerende taken op het gebied van de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen en de Wet Waardering onroerende zaken (WOZ) per 1 januari 2012 over te dragen aan de Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant. Aanleiding Bij het heffen en innen van onze belastingen willen wij, dat onze burgers kunnen rekenen op een waardebeschikking en een belastingaanslag die tijdig komt, correct is en waarvan de perceptiekosten zo laag mogelijk zijn. Eventuele bezwaren tegen deze beschikking en/of aanslag dienen binnen de gestelde termijn en op een juiste manier te worden afgehandeld. Als burgers vragen hebben dienen zij goede en duidelijke antwoorden te krijgen. Dat betekent dat onze gemeente een bijzondere inspanning dient te verrichten om er voor te zorgen dat : a. kwalitatief een goed belastingproduct richting de burgers wordt gerealiseerd; b. de continuïteit van de bedrijfsvoering wordt gewaarborgd; c. de efficiency en de effectiviteit bij de uitvoering van de belastingprocessen wordt verbeterd; d. de bedrijfsrisico s worden geminimaliseerd. In 2007 is de uitvoering van de Wet WOZ gewijzigd. De waardering van objecten dient jaarlijks te worden uitgevoerd en is een complexe materie geworden, die om inzet van specialisten vraagt. Gelet op deze taken en werkzaamheden is begin 2008 een onderzoek gedaan naar quick wins bij een mogelijke samenwerking tussen gemeenten en waterschap op het terrein van innen (dwanginvordering), heffen (aanslagen), kadastrale registratie en kwijtschelding. De uitkomsten waren zodanig, dat een onderzoek is opgestart om verdergaande vormen van samenwerking te onderzoeken. Op 14 oktober 2008 heeft het bureau Berenschot de resultaten bekend gemaakt van het onderzoek naar de maximaal te behalen synergievoordelen uit een samenwerking bij de uitvoering van de belastingtaken tussen waterschap Brabantse Delta en de gemeenten Roosendaal, Bergen op Zoom, Breda, Etten-Leur en Oosterhout. Uit het rapport Berenschot is gebleken, dat maximale

2 synergievoordelen zijn te behalen als gemeenten en waterschap in een verregaande vorm gaan samenwerken. Op basis van dit rapport is door de besturen van de genoemde organisaties begin 2009 besloten tot het aangaan van de Intentieovereenkomst tot het oprichten van een gezamenlijke belastingorganisatie in West-Brabant ter uitvoering van belastingtaken van gemeenten en waterschap. Motivering / toelichting De partijen zijn de intentieovereenkomst aangegaan onder de volgende voorwaarden. 1. De nieuw op te richten gezamenlijke belastingorganisatie zal tenminste het bestaande kwaliteitsniveau behalen van de belastinguitvoering door de afzonderlijke deelnemende partijen in termen van juistheid en tijdigheid. 2. De nieuw op te richten gezamenlijke belastingorganisatie zal tenminste het huidige kostenniveau van de belastinguitvoering door de afzonderlijke partijen niet overschrijden. 3. Er wordt naar gestreefd de nieuw op te richten gezamenlijke belastingorganisatie per 1 juli 2010 van start te laten gaan, maar uiterlijk op 1 januari De samenwerking zal gebaseerd zijn op het behoud van de autonomie op het gebied van de belasting- beleidsvraagstukken (tariefstelling/ verordeningen etcetera) en herkenbaarheid van de deelnemende organisaties in de aanslagoplegging. 5. De samenwerking laat voor de deelnemende gemeenten de mogelijkheid open om de relatie van de te ontwikkelen basisregistraties en het WOZ-proces naar eigen keuze uit te werken en al dan niet -geheel of gedeeltelijk- als taak van de nieuw op te richten gezamenlijke belastingorganisatie in te brengen. 6. De gemeenten spannen zich in om duidelijkheid over hun onder 5 bedoelde keuze te geven vóór 1 maart Het ontwikkelproces van de op te richten gezamenlijke belastingorganisatie zal op geen enkele wijze afbreuk doen aan de kwaliteit van de bestaande belastinguitvoering door de afzonderlijke deelnemende partijen. 8. Partijen verbinden zich een evenredige bijdrage in de voorbereiding- en ontwikkelkosten te leveren. 9. Indien één of meerdere van de voorgaande voorwaarden tot het beëindigen van deelname in het samenwerkingsproces leidt/leiden, zullen in het samenwerkingsproces gemaakte kosten en aangegane financiële verplichtingen mede door de deelname beëindigende partij(en) moeten worden voldaan. 10. In het vervolg van het ontwikkelproces van de op te richten gezamenlijke belastingorganisatie zal worden bezien op welke wijze, op welk tijdstip en onder welke voorwaarden de deelname van andere organisaties mogelijk kan worden gemaakt. Voorts was er bij de partijen de bereidheid om indien de ontwikkeling op het gebied van de regionale samenwerking tussen overheden in West-Brabant daartoe op enig moment aanleiding geeft- de op te richten gezamenlijke belastingorganisatie uit te breiden tot een meer integrale en gebundelde samenwerkingsvorm. In vervolg op het aangaan van deze intentieovereenkomst hebben de besturen van de gemeenten en het waterschap aan de Stuurgroep Belastingsamenwerking West-Brabant opdracht gegeven om te komen tot definitieve voorstellen omtrent de manier waarop deze gezamenlijke belastingorganisatie vorm kan worden gegeven In het Eindrapport Belastingsamenwerking West-Brabant heeft de Stuurgroep aangegeven op welke manier door samenwerking een voor de burger kwalitatief goed en transparant belastingproduct kan worden geleverd, dat tevens het resultaat is van een zo groot mogelijke efficiency en effectiviteit in de taakuitvoering. Op grond van deze uitwerking wordt een aanmerkelijke bijdrage geleverd aan de borging van de continuïteit van de bedrijfsvoering en het verminderen van de kwetsbaarheid van de belastingprocessen bij zowel de gemeenten als bij het waterschap. De Stuurgroep heeft hiertoe in het Eindrapport Belastingsamenwerking West-Brabant beleidsvoorstellen uitgewerkt. De belangrijkste uitkomsten in het Eindrapport Belastingsamenwerking West-Brabant zijn de volgende: 1. De samenwerking zal vorm gegeven worden op basis van een Gemeenschappelijke Regeling op grond van de wet Gemeenschappelijke regelingen. Bij deze Gemeenschappelijke Regeling (verder GR) zal een openbaar lichaam met een eigen bestuur en een eigen ambtelijke organisatie worden opgericht. 2. Bij de bestuurlijke start omvat de GR zes deelnemende organisaties: waterschap Brabantse

3 Delta en de gemeenten Roosendaal, Breda, Etten-Leur, Oosterhout en Bergen op Zoom. Zodra de GR een feit is, kunnen andere belangstellende gemeenten aanhaken. Het streven van de GR is om zoveel mogelijk West-Brabantse gemeenten in de samenwerking te laten participeren. 3. De juridische vestigingsplaats van de GR is Etten-Leur. Ook voor de kantoorvestiging wordt Etten-Leur Oost op basis van een aantal criteria als meest aangewezen zoeklocatie voorgesteld. De definitieve kantoorlocatie zal uiteindelijk in het overleg met de medezeggenschapsorganen (B)OR en (B)GO zijn beslag krijgen. 4. In de nieuwe ambtelijke organisatie (omvang circa 92 FTE) zal de uitvoering ter hand worden genomen van de heffing en invordering van alle waterschapsbelastingen en het merendeel van de gemeentelijke belastingen. Tevens zal voor de gemeenten Roosendaal, Etten-Leur en Bergen op Zoom ook de uitvoering van de Wet WOZ worden verzorgd. 5. De samenwerking van de zes deelnemers zal na een terugverdienperiode van de desintegratie- en mogelijke frictiekosten - een financieel voordeel van in totaal 3,5 miljoen kunnen opleveren t.o.v. de Jaarrekeningcijfers In het individuele geval van de gemeente Etten-Leur is sprake van een geringe kostenverhoging. Binnen de solidariteitsgedachte uit de samenwerking en de financiële mogelijkheid om het genoemde kostenvoordeel hiervoor gedeeltelijk in te zetten, wordt een tijdelijke en in drie jaren af te bouwen compensatieregeling voorgesteld. Bij toetreding van nieuwe gemeenten neemt het voordeel voor alle partijen overigens toe. 6. Het geplande vervolgproces ziet er als volgt uit: - 1 maart 2010 start Gemeenschappelijke Regeling (bestuurlijk); - tweede helft 2010 mogelijk plaatsingsproces medewerkers op grond van het Sociaal Statuut; - gedurende 2011 (moment nader vast te stellen) overgang medewerkers naar nieuwe organisatie (start ambtelijke organisatie); - start gemeenschappelijke belastingoplegging met ingang van belastingjaar Bestuurlijke besluitvorming Het Eindrapport Belastingsamenwerking West-Brabant biedt alle (algemene) bouwstenen voor de definitieve besluitvorming door de besturen van de zes betrokken organisaties voor het oprichten van een gezamenlijke belastingorganisatie op grond van een GR. Omdat de op te richten GR uitsluitend uitvoerende belastingtaken zal omvatten en hiertoe uitsluitend taken en bevoegdheden van het dagelijks bestuur van het waterschap en de colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten aan de GR worden overgedragen, zijn het deze bestuursorganen die de GR formeel aangaan. De bestuurlijke besluitvorming bij de zes deelnemende organisaties vindt plaats in de maanden januari en februari Financiële aspecten en consequenties Taken In de nieuwe belastingorganisatie zullen alle belastingwerkzaamheden van de deelnemende gemeenten en het waterschap worden ondergebracht. Hierbij wordt geprobeerd zoveel mogelijk uniformiteit te betrachten, zowel qua beleid als uitvoering. Voor het waterschap geldt dat alle belastingtaken voor het werkgebied van het waterschap overgaan naar de nieuwe organisatie. Bij de vijf deelnemende gemeenten gaat het om de volgende uitvoerende taken: - alle algemene belastingen (inclusief de OZB) en bestemmingsheffingen gaan integraal over te weten bestandsopbouw en -beheer, heffing, inning, dwanginvordering, behandeling bezwaarverzoek- en beroepschriften; - behandeling aanvragen kwijtschelding en betreffendeberoepschriften; - de uitvoering van de Wet WOZ met uitzondering van de gemeenten Breda en Oosterhout; - Het structurele deel van de precariobelasting inclusief bezwaar, beroep en dwanginvordering gaat over (alsmede de incidentele precariobelasting van enkele deelnemers); - rechten, leges en naheffingsaanslagen parkeerbelastingen: het heffen en innen in eerste aanleg (t/m fase aanmaning) blijven bij de functionele afdelingen; dwanginvordering en bezwaar-, verzoek- en beroepschriften gaan over naar de samenwerking. Organisatorische gevolgen Voor de gemeente Roosendaal betekent dit, dat alle werkzaamheden met betrekking tot het heffen en innen van gemeentelijke belastingen alsmede het uitvoeren van de Wet WOZ overgaan naar de Belastingsamenwerking West-Brabant. Het jaar 2011 is daarbij een transitiejaar. Met ingang van maart

4 2011 worden geleidelijk taken en medewerkers overgeheveld naar de Belastingsamenwerking West- Brabant. Met ingang van 1 januari 2012 gaat de nieuwe organisatie formeel van start. Dit heeft als consequentie dat met ingang van 1 januari 2012 de formatie van de afdeling Publiekszaken met 17,6 wordt verminderd. Financiële gevolgen Projectkosten De projectkosten voor het tot stand brengen van de belastingsamenwerking bedragen in totaliteit Het aandeel van de gemeente Roosendaal in de projectkosten bedraagt Resultaat totale samenwerking De begroting 2012 van de Belastingsamenwerking West-Brabant bedraagt De totale kosten voor de uitvoering van de belastingheffing- en inning door de 5 gemeenten en het waterschap gezamenlijk bedroegen, gebaseerd op jaarrekeningcijfers 2008, ,-. Het te verwachten voordeel van de Belastingsamenwerking bedraagt met ingang van 2012 voor de 5 deelnemende gemeenten en het waterschap tezamen Financieel resultaat Roosendaal De kosten van belastingheffing, gebaseerd op de cijfers uit de jaarrekening 2008, bedroegen voor de gemeente Roosendaal Aan de hand van de inbreng van taken wordt op basis van het aantal aanslagregels (product Heffen), het aantal aanslagen (product Innen) en het aantal WOZobjecten (product WOZ) de bijdrage per deelnemer bepaald. De financiële bijdrage van de gemeente Roosendaal aan de Belastingsamenwerking bedraagt uitgaande van het huidig aantal deelnemers Het financiële voordeel bedraagt dan Transitiekosten Transitiekosten zijn kosten, die na het oprichten van de Belastingsamenwerking achterblijven bij de deelnemende organisaties. Transitiekosten bestaan uit desintegratiekosten en frictiekosten. Onder desintegratiekosten vallen bijvoorbeeld de kosten voor P&O, A&O, Faciliteiten etc. Deze kosten worden in de regel omgeslagen over alle medewerkers van de gemeente Roosendaal. Uitgaande van de jaarrekening 2008 zouden de desintegratiekosten bij het wegvallen van 17,6 fte ca bedragen. Frictiekosten zijn kosten voor achterblijvende medewerkers. Voor deze frictiekosten is een bedrag geraamd van Daarnaast zal een regiefunctionaris moeten worden benoemd, die als contactpersoon gaat functioneren tussen de Belastingsamenwerking en de gemeente Roosendaal. Deze desintegratiekosten worden meegenomen in de taakstelling van de regionale samenwerking. Uitgaande van de minst voordelige situatie bedraagt het financiële voordeel voor de gemeente Roosendaal: Financieel resultaat deelname Belastingsamenwerking West-Brabant Belastingsamenwerking West-Brabant begroting begroting begroting begroting Bijdrage BWB vanaf 2012 (1) Huidige kosten Bruto resultaat Variabel Desintegratiekosten (2) Regiefunctionaris Frictiekosten (3) Compensatie Etten-Leur Netto resultaat (1) Uitgaande van de huidige deelnemers, te weten 5 gemeenten en waterschap (2) Desintegratiekosten lopen door tot eerste jaar huisvesting in nieuwbouw (3) Op grond van Sociaal Statuut blijvende verplichtingen naar personeel

5 Uitgaande van de meest voordelige situatie bedraagt het financiële voordeel voor de gemeente Roosendaal: Financieel resultaat deelname Belastingsamenwerking West-Brabant Belastingsamenwerking West-Brabant begroting begroting begroting begroting Bijdrage BWB vanaf 2012 (1) Huidige kosten Bruto resultaat Variabel Desintegratiekosten (2) Regiefunctionaris Frictiekosten (3) Compensatie Etten-Leur Netto resultaat (1) Uitgaande van 2 aanhakende gemeenten (2) Desintegratiekosten door vacaturestop reeds opgelost in 2012 (3) Op grond van Sociaal Statuut beperkte verplichtingen naar achterblijvend personeel Communicatie De communicatie over het project Belastingsamenwerking heeft vooral plaats gevonden tussen de projectgroep (teamleider Belastingen), de stuurgroep (wethouder Financiën) en de afgeleide werkgroepen, zowel mondeling als schriftelijk. Na de besluiten van het college van burgemeester en wethouders is telkenmale de raad door middel van een raadsmededeling geïnformeerd. Als het besluit is genomen tot het aangaan van een Gemeenschappelijke Regeling voor een Belastingsamenwerking West-Brabant, zal een communicatietraject gestart worden. De communicatie is zowel op de interne organisatie gericht als op de burgers en bedrijven in de gemeente Roosendaal. Bijlagen Eindrapport Belastingsamenwerking West-Brabant Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Roosendaal, De secretaris, ir J.P. Kruf De burgemeester, mr M.J.H. Marijnen

6 Raadsbesluit Datum raadsvergadering: 28 januari 2010 Agenda nr.: 5.b. Portefeuillehouder: Van Griensven Registratiecode: AO/ Onderwerp: Oprichting Gemeenschappelijke Regeling voor een Belastingsamenwerking in West-Brabant De raad van de gemeente Roosendaal, - Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders. - Gelet op het advies van de raadscommissie Bestuur d.d. 12 januari Besluit: 1. het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Roosendaal toestemming te verlenen voor het aangaan per 1 maart 2010 van de Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant conform artikel 61, tweede lid Wet gemeenschappelijke regelingen. 2. de uitvoerende taken op het gebied van de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen en de Wet Waardering onroerende zaken (WOZ) per 1 januari 2012 over te dragen aan de Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 28 januari De griffier, De voorzitter,