De Max-methode en onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) Roel Buisseret Eddy Marchand

Transcriptie

1 De Max-methode en onderwijsloopbaanbegeleiding (OLB) Roel Buisseret Eddy Marchand 1

2 Maak kennis met Max, onze mascotte 2

3 Ontwikkeling van de MAX-methode Wat is een doeltreffend schoolbeleid? Het theoretisch antwoord op die vraag Als we weten wat werkt op school, werkt dat dan ook in een veranderende omgeving?: diversiteit, onderwijshervormingen, digital natives, De Antwerpse context De Merksemse context De schoolcontext 3

4 De Antwerpse context 4

5 De Antwerpse context 5

6 De Antwerpse context Ongekwalificeerde uitstroom:?? 6

7 De Antwerpse context Ongekwalificeerde uitstroom: 28% Het is een vicieuze cirkel, zegt professor Frank Vandenbroucke. Ongekwalificeerde uitstroom leidt tot jonge ouders zonder werk. Die krijgen kinderen met een hoog risico op armoede. Dat leidt dan weer tot achterstand op school, en daaruit volgt opnieuw ongekwalificeerde uitstroom. (GVA/ ) 7

8 Is de verander(en)de context een probleem of een kans? 8

9 Het is hard werken, waarom al die moeite? Het gaat hier om de leerlingen! Er is geen tijd te verliezen, we morsen niet met het talent van onze toekomst. (ongekwalificeerde uitstroom!) Essentieel in ons pedagogisch project! 9

10 Hoe begin je eraan? Waarop richten we onze pijlen? INSTROOM? DOORSTROOM? UITSTROOM? 10

11 Hoe begin je eraan? Waarop richten we onze pijlen? INSTROOM Te accepteren! DOORSTROOM? UITSTROOM? 11

12 Hoe begin je eraan? Waarop richten we onze pijlen? INSTROOM Te accepteren DOORSTROOM? UITSTROOM Niet nivelleren! 12

13 Hoe begin je eraan? Waarop richten we onze pijlen? INSTROOM Te accepteren DOORSTROOM Lesgeven met effect! UITSTROOM Niet nivelleren! 13

14 Lesgeven met effect? Hoe doe je dat? Inspiratiedag: Later als ik groot ben

15 Ja, het zal wel, maar Iedereen enthousiast in het leraarslokaal? 15

16 Een heel proces in MXM teksten lezen cijfers opzoeken data interpreteren overleggen inspiratie opdoen ideeën ontwikkelen vergaderen kijken luisteren verder ontwikkelen Individueel Werkgroepen Vakgroepen Kernteam Hele team 16

17 met toch vrij snel al resultaten Beginsituatieanalyse Visietekst Projectomschrijving (STAM-project) SMART uitgeschreven doelstellingen Pedagogische studiedagen Professionaliseringstraject Uitwerking didactische modellen per graad Infosessies voor verschillende doelgroepen Uitbouw kenniscentrum Betrokkenheid vakgroepen/ werkgroepen Kwaliteitszorg: actieplannen 17

18 En het proces loopt door Voortdurende kwaliteitszorg (PDCA) Horizontale en verticale uitbreiding Max-methode Vernieuwd evaluatiebeleid op vraag van het team SCL- en GIPS-principe ook in andere vakken Projectmatige aanpak wint terrein Toenemende ICT-integratie Toenemende betrokkenheid ouders ( niet enkel bij slecht nieuws!) Max-methode nu ook onderdeel van stage voor aspirant-leerkrachten 18

19 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Pijler 1: didactiek (preventief) Pijler 2: zorg (handelingsgericht werken) 19

20 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Pijler 1: didactiek (preventief) Competentiegerichte lesblokken

21 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Pijler 1: didactiek (preventief) Op maat van de graad Competentiegerichte lesblokken MAX-MORGEN, MAX-BLOKKEN MAX-MODULE

22 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Pijler 1: didactiek (preventief) Competentiegerichte lesblokken Professionalisering: SCL- & GIPS-principe

23 De MAX-morgen In gestart in 1A en 1B 1 thema per 4 weken, telkens vanuit een andere invalshoek. Gebundeld in een projectmorgen van 4 lesuren. invalshoeken (vakken): 1A: cultureel (Nederlands), wetenschappelijk (NW), artistiek (PO), technisch (TO) 1B: wiskundig (wisk.), maatschappelijk (MAVO), wetenschappelijk (NW) thema s: bv. reizen, verschillen, energie & milieu, Europa, ruimte, wikken & wegen, Rollen: leerlingen nemen een rol op, krijgen hiervoor veel talige instructies 23

24 De MAX-blokken In kwam de uitbreiding van de MAX-morgen naar 2A en 2B (Bvl) Tegelijk invoering van MAX-blokken in de 2 de en 3 de graad 2 de graad: MOTA: (moderne talen, 3u/week) in 3 en 4 ASO (Nederlands/ Engels/ Frans) Wetenschapsblok in 3 en 4 STW (fysica/ chemie/ PO) 3 de graad: MO/PO-blok, gecombineerd met graadsklas voor toegepaste economie (4u/week) in 5 en 6 STW en de MAX-blokken rond onderwijsloopbaanbegeleiding: 2B (bvl): Nederlands handel verzorging voeding zelfconceptverheldering, horizonverruiming, keuzevaardigheid 3 e graad ASO: 14-15: MAX-blok voorbereiding verder studeren 24

25 De MAX-modules Op basis van passie van de leerling en van de leerkracht. Modules (3u/week) ( vrije ruimte ) Klas-, richting-, en onderwijsniveaudoorbrekend! Gemengde groepen van ASO/TSO/5 de /6 de jaar Verdiepen of verbreden een wetenschapper kan Italiaans leren. een talenknobbel kan proeven van wetenschappelijk werk. een economist kan leren koken. een STW er kan een mini-onderneming opzetten. Beloning bovenop diploma: attest extra verworven competenties Leerlingen/lesgevers bepalen samen inhoud en doelstellingen modules: bv. cultuur, culinaire MAX, beeldtaal, Italiaans, ICT, diversiteit in een grootstad, sport, wetenschappen, 25

26 De MAX-Methode: Kernprincipes didactiek zeer activerende lessen (GIPS-principe), met integratie van didactische uitstappen, inzetten op talenten (rollen), inzetten op taalgericht vakonderwijs, inzetten op sociale en ICT-vaardigheden, organische realisatie van VOETEN, competentiegericht evalueren, inzet en integratie van externe experten. En veel transfer naar de andere lessen! competentie-ontwikkelend onderwijs 26

27 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Pijler 1: didactiek (preventief) Op maat van de graad Competentiegerichte lesblokken MAX-MORGEN, MAX-MOMENTEN MAX-MODULE Professionalisering: SCL- & GIPS-principe

28 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Trajecten op maat (TOM) Pijler 2: zorg (handelingsgericht werken) 28

29 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers I-klas, PLUS-klas Trajecten op maat (TOM) Pijler 2: zorg (handelingsgericht werken) 29

30 TOM: De I-klas en de PLUS klas De PLUS-klas - Voor 1 ste- jaars - Op basis van diagnosetoetsen (DIATAAL, peilproeven, ) Frans Nederlands wiskunde (1 of 2u per week/vak) - Structurele achterstand inhalen ( tot het opgelost is ) - Soms ook tactisch ingezet als extra examenvoorbereiding De I-klas (Inhaal Inspanning) - Voor 2 de t/m 6 de -jaars (voor alle vakken) - 1 ste en 8 ste lesuren: extra studie onder toezicht (1 tot 4u/week) - Gerichte remediëringsopdrachten, altijd feedback (cyclisch) - Beperkt in de tijd ( tot het opgelost is ) - Aanmelding door klassenraad (of door leerkracht) - Kan deliberatievoorwaarde zijn - Ouders worden betrokken - Soms ook tactisch ingezet als correctie voor studie-attitude - 30

31 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Trajecten op maat (TOM) STAM-klas Pijler 2: zorg (handelingsgericht werken) 31

32 TOM: De STAM-klas De STAM-klas (Samen Tot Aan de Meet) - Voor 1 ste -jaars - Op advies van klassenraad na D3 (voor lentevakantie) - Doelgroep: leerlingen van wie de slaagkans erg beperkt lijkt - Organisatie van een traject op maat rond de probleemvakken en/ of studiemethodiek - Gedurende 6 weken voor eindexamen, inclusief examenvoorbereiding - Tussen 12 en 22 uur per leerling - Engagementscontract: ouders school leerling - Samenwerking leerbegeleiding vakleerkrachten 32

33 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Trajecten op maat (TOM) Individuele trajecten Pijler 2: zorg (handelingsgericht werken) 33

34 TOM: individuele trajecten Individuele trajecten -STICORDI rond leer- en ontwikkelingsstoornissen -Uitbreidingsleerstof (bv. voor hoogbegaafde leerlingen) -Graadsdeliberatie indien gewenst -Oplossing voor bv. ex-okan of andere taalproblematieken Tegelijk ook steeds meer doorgedreven binnenklasdifferentiatie (vaak vanuit de vakmethode). Bv.: -Wiskunde (MATRIX): op 4 snelheden -Nederlands (MARKANT): op 3 snelheden -Frans: 3 snelheden -B-stroom: handelingsplan op individueel niveau 34

35 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers I-klas, PLUS-klas Trajecten op maat (TOM) STAM-klas Individuele trajecten Pijler 2: zorg (handelingsgericht werken) 35

36 De MAX-methode: Kernprincipes zorg De leerling staat centraal, de leerkracht doet ertoe, Handelingsgericht werken, sterk geïndividualiseerd, Engagement: hard werken is de boodschap, einddoel blijft snelle re-integratie in de klas, de zorgcel initiëert samen met betrokken vakleerkrachten inzetten van ICT-ondersteuning, inzetten op diversiteit en hefboomwerking onderwijs, Daarom kansrijke omgevingen, ook bij nood aan extra uitdaging. En veel transfer naar de andere lessen! doelgerichte remediëring op maat 36

37 De Max-methode: 2 evenwaardige pijlers Pijler 1: didactiek (preventief) Op maat van de graad Competentiegerichte lesblokken MAX-MORGEN, MAX-MOMENTEN MAX-MODULE Professionalisering: SCL- & GIPS-principe Trajecten op maat (TOM) I-klas, PLUS-klas STAM-klas Individuele trajecten Pijler 2: zorg (handelingsplannen) 37

38 Hoe gaat het verder? 38

39 Interessant experiment, en dan? 39

40 Een didactische innovatie 40

41 Een didactische innovatie leidde tot een nieuw evaluatiebeleid 41

42 42

43 Een didactische innovatie leidde tot een nieuw evaluatiebeleid, een andere organisatie, 43

44 Een didactische innovatie leidde tot een nieuw evaluatiebeleid, een andere organisatie en een positief schoolklimaat! 44

45 Onderwijsloopbaanbegeleiding binnen de Max-methode Studiekeuze oriëntatie en zelfconceptverheldering in 2BVL In Max-blokken met 4 vakken Nederlands, voeding, kantoor, verzorging Doorlopen van het volledige proces van talentontdekking tot en met inschrijving op een aansluitende BSO-richting (incl. Onderwijskiezer, snuffelstages, schoolbezoeken, ) 45

46 Onderwijsloopbaanbegeleiding binnen de Max-methode Compententieverdieping en talentexploratie in tweede graad ASO In de complementaire ruimte Halfjaarlijkse modules: Max-middag Competentiegericht (1 of 2X/ jaar) Talent-exploratie (0 of 1X/ jaar) Wekelijks 2 lesuren: 3 de en 4 de jaar door elkaar in lesblok Wekelijks 1 lesuur begeleid zelfstandig werken Wekelijks 1 lesuur: portfolio & OLB (3ASO) / voorbereiding OC (4ASO) 46

47 Onderwijsloopbaanbegeleiding binnen jouw schoolcontext Exploreer in kleine groepjes de opportuniteiten die je vanuit deze methodiek in jouw school ziet? 47

48 Enkele eerste resultaten. 48

49 Een enthousiaste stagiair: Ik zou in de toekomst graag deel uitmaken van zulk een project. Er zit volgens mij een meerwaarde in voor zowel de leerkracht als voor de leerlingen. De leerkracht geeft toch wel vakoverschrijdend les, vaak zijn dit zaken waarin de leerkracht wordt beschouwd als een expert. Hij/zij kan zijn/haar expertise delen met die leerlingen, maar ook veel nieuws leren, zoals dat bij mij het geval was. Dieter T., student lerarenopleiding, november

50 De MAX-methode: Meten is weten Voortdurend de en de (sub)ontwikkelingen in vraag stellen. PDCA denken doorgedreven invoeren, professionaliseren en ondersteunen. De leerling staat centraal, de leerkracht doet ertoe, Handelingsgericht werken. Enkele voorbeelden van resultaten. 50

51 Sprekende cijfers De voorloper: dubbelaarsklas I-klas Plusklas dubbelaarsklas STAM-klas (*) ? 7 Individueel Traject (**) 51

52 Sprekende cijfers De volgende stap: de stamklas en ILT sinds I-klas Plusklas dubbelaarsklas STAM-klas (*) ? 7 Individueel Traject (**) (*) STAM = samen tot aan de meet (**)Individuele trajecten: extra taalondersteuning, vrijstellingen bisjaar, uitgestelde deliberatie tot eind van de graad. 52

53 Sprekende cijfers Weer een stap: de I-klas en Plusklas sinds I-klas Plusklas dubbelaarsklas STAM-klas Individueel Traject ? 7 53

54 Sprekende cijfers De verderzetting: I-klas en Plusklas in I-klas Plusklas dubbelaarsklas STAM-klas Individueel Traject ? 7 54

55 Sprekende cijfers Effectiviteit van de Plusklas Nederlands 1 ste -jaars, lichting # Lln Diataal score Okt Diataal Score Febr Diataal Score Okt Diataal Score Febr Progressie Wel in Plusklas ( 12) 50 ( 10) 58 ( 8) 64 ( 6) +20 Niet in PLUS KLAS ( 1) 59 ( 1) 64 ( 2) 69 ( 1) +14 Inspiratiedag: Later als ik groot ben

56 Sprekende cijfers effectiviteit van de STAM-klas # leerlingen A-attest eind schooljaar x ? ?? A-attest in schooljaar x+1 56

57 : PLUS klas Sprekende cijfers I- klas een overzicht Dubbelaarsklas STAM klas Indiv. traject 57 UP ? (PK) + 36 (IK) + 7 (SK) + 6 (IT) + 40 (VT in SJ) = 133 TOM = 80 leerlingen = 27% van de leerlingen (in vermoedelijk 36%!) VT

58 Sprekende cijfers attestering A-attest B-attest C-attest # UP (*) # VT (*) % 11% 24% % 17% 14% % 10% 8% (*) Absolute aantallen aantal betrokken leerlingen. Leerlingen kunnen >1 UP of VT hebben. 58

59 Sprekende cijfers attestering A-attest B-attest C-attest # UP (*) # VT (*) % 11% 24% % 17% 14% % 10% 8% C-attesten Vlaams gemiddelde: 5,32% Antwerps gemiddelde: 9,77% Brussels gemiddelde: 8,07% C-attesten -2/3 de op 3 jaar (*) Absolute aantallen aantal betrokken leerlingen. Leerlingen kunnen >1 UP of VT hebben. 59

60 Parameters die mogelijk verklaren waarom deze onderwijsinnovatie lijkt te werken: Globale aanpak in kleine verschillende simultane kleine stappen met startbetrokkenheid van zorgcel en kernleerkrachten. Vervolguitbreiding in concentrische cirkels. Professionalisering team en de organisatie op niveau van beeldvorming van de leerling, didactiek: wat werkt in de klas en benchmarking. Sterke visie van bij de aanvang. Belang van beleidsvoerend vermogen. PDCA-denken sterk aanwezig met focus op een gemeenschappelijk einddoel: leerloopbanen van leerlingen verrijken. Zeer diverse schoolcontext. 60

61 Kunnen we je nog verder inspireren? Volg ons op Kom kijken en ideeën uitwisselen: 61