BREEAM-Next meetbaar maken van de duurzame uitdagingen van de toekomst

Transcriptie

1 BREEAM-Next meetbaar maken van de duurzame uitdagingen van de toekomst Nationaal BREEAM-congres - Spijkenisse, 23 maart 2017 Prof.dr.ir. Andy van den Dobbelsteen

2 Duurzaam is alles wat toekomstige generaties willen erven, gebruiken en onderhouden [Jón Kristinsson] 3 toekomst 4 2

3 A. Klimaatverandering à wees voorbereid voor extreme weersomstandigheden B. Uitputting van fossiele energie à word onafhankelijk van fossiele brandstoffen C. Schaarste van grondstoffen à gebruik enkel materialen van de circulaire economie 5 Eerst even de kern: zo gezond is het hier niet Clean air Doden door luchtvervuiling [ Levensverwachtingreductie door fijnstof [EU, 2005] Spijkenisse! 6 3

4 Broeikasuitstoot per inwoner Broeikasgasemissies per inwoner [Vinnie Burgoo / World Resources Institute] 7 Klimaatverandering [IPCC 2014] 8 4

5 Zo goed zijn wij helemaal niet bezig, Mark 9 De ongelooflijke verspilling van energie verbeterpotentieel 10 5

6 Grondstoffen Ecological Footprint of all countries in the world [ 11 Grondstoffen en de bouw [aanpassing van Haas, 2013] 50% van alle ruwe grondstoffen is verbonden aan de bouw 40% van alle energiegebruik vindt plaats in de bouwindustrie 30% van alle watergebruik vindt plaats in de bouwindustrie 36% van alle CO 2 -emissies ontstaat door de bouw 35% van alle afval wordt veroorzaakt door de bouw 25% van alle wegtransport vindt plaats voor de bouw Veel materialen worden geproduceerd op een milieubelastende manier Sommige materialen zijn schadelijk voor de gezondheid van mensen Veel grondstoffen worden schaars maar hun gebruik is nog niet circulair Ecological Footprint of all countries in the world [ 12 6

7 BREEAM kan helpen Zoals de DGBC zelf zegt: BREEAM-NL is hét instrument om integraal de duurzaamheid van nieuwe gebouwen, bestaande gebouwen, gebieden en sloopprojecten te meten en te beoordelen. Bescheidenheid siert de DGBC, want met bijna 6 miljoen m 2 gecertificeerd draagt BREEAM-NL wezenlijk bij aan verduurzaming van de gebouwde omgeving. Maar dat is slechts 1,1% van de totale voorraad van utiliteitsgebouwen 1. Naast nog eens7,4 miljoen woningen, 888 miljoen vierkante meter 2! Kortom, we hebben nog een lange wegte gaan. 1: bron: DGBC; 2: bron: CBS (een Nederlandse woning eengezinswoningen en appartementen is gemiddeld 120 m 2 groot) 13 BREEAM-NL criteria Management Gezondheid Materialen Energie Transport Water Vervuiling Landgebruik & ecologie Missen we nog een criterium? Klimaatrobuustheid? 14 7

8 Overstromingsbestendigheid Uitbreidingsstudie Moordrecht, Zuidplaspolder [Dobbelsteen et al., 2008] 15 Hittestressbestendigheid Het urban heat island (UHI) effect beschrijft het fenomeen dat stedelijke gebieden significant warmer zijn danhun landelijke omgeving. Oorzaken? Absorptie van zonnewarmte: Zwarte bitumendaken, gebouwmassa, verharding Antropogene warmte: warmte van voertuigen, gebouwen, industrie, airconditioners Weinig compensatie: gebrek aan groen, wind, stromend water [Wandl & Hoeven, 2014] 16 8

9 Wat hebben we al? BREEAM-NL Nieuwbouw enrenovatie BREEAM-NL In-Use BREEAM-NL Sloop en Demontage BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling 17 BREEAM-NL Nieuwbouw en Renovatie Soorten gebouwen Mogelijk uit te breiden met Kantoren Luchthavens enstations Retail Hotels enrestaurants Scholen Theaters en bioscopen Industriële gebouwen Zwembaden Woningen Wellness centres Bijeenkomst- en logiesfuncties Campings Datacenters Boerderijen en stallen Abatoirs Glastuinbouw 18 9

10 Voedselstromenanalyse Schiphol Better Airport Regions project [Geldermans et al. 2014] 19 Afvalstromenanalyse Schiphol Better Airport Regions project [Geldermans et al. 2014] 20 10

11 Schiphol: recycling inkomend afval tot voedsel The Airport as a Flow Machine Better Airport Regions project [ETH Zürich, Salewski et al., 2014] pedestrian and cycle leisure route to noise landscape Warm / Cold Energy Water Energy Waste Waste People Food C02 Warm Waste PV Energy multi-modal transit hub C02 warm 02 Cold Food Offices and food production Water retention Self-sustaining office villas GH Food Greenhouse and photovoltaic cells on terminal roofscape 02 cold Green terminal building 21 BREEAM-NL In-Use Onderdelen Asset Beheer Gebruik Mogelijk aantevullen met Interieur Afvalbeheer Catering 22 11

12 BREEAM-NL Sloop en Demontage Onderdelen Voorbereidingsfase Uitvoeringsfase Mogelijk uit te breiden met Eh 23 BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling Duurzaamheidscategorieën Gebiedsmanagement Ruimtelijke ontwikkeling Bronnen Gebiedsklimaat Welzijn& welvaart Synergie Mogelijkuit te breiden met (i.k.v. klimaatdoelstellingen) Beoordeling van hele steden? Beoordeling van hele regio s? Toegepast op Ontwerp Realisatie 24 12

13 Van intensive care naar intelligent organisme [image: Eric Verdult] 25 Beoordeling op grote schaal voorbeeld Samsø 26 13

14 Beoordeling op grote schaal voorbeeld Samsø Strocentrale voor warmtenet Samsø Energieakademi Zonnecentrale voor warmtenet 27 Wat zouden we nog meer kunnen doen? Op bedrijfsprocessen: BREEAM-NL At-Work Energiemanagement Procurement Beheer en onderhoud Catering BREEAM-NL Mobiliteit Woon-werkverkeer Zakelijkverkeer 28 14

15 Wat zouden we nog meer kunnen doen? Op individuele levens: BREEAM-NL Huishoudelijke apparaten BREEAM-NL Elektronica BREEAM-NL Op-Reis BREEAM-NL Voedsel BREEAM-NL Kleding BREEAM-NL Spul BREEAM-NL Individu? 29 Een simpel principe: Als we streven naar een duurzame maatschappij, dan moet het leven van elk individu ook duurzaam zijn

16 Hoe scheer ik me energiezuinig? Droog of nat scheren, wat is energetisch beter? Vermogen van een ketel of boiler = 10 kw Vermogen van elektrisch scheerapparaat 10 W 5 min elektrisch scheren: 10 W * 0,08 h = 0,8 Wh met het rendement van een krachtcentrale is dit 1,8 Wh Bij nat scheren gebruiken we warm water uit de boiler (10 kw). Als we niet meer energie dan droog scheren willen gebruiken, dan mag de warmwaterkraan zo lang open: 1,8 Wh / W = 0,00018 h * 3600 s/h = 0,648 s à U mag niet meer dan 0,6 seconden warm water gebruiken! 31 Leg uzelf eens op de fileertafel! 32 16

17 Mijn energiesysteem Opgeleverd in 2005: goed isolerende ramen en muren Gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning Warmte en koude uit de bodem (via een warmtepompsysteem) Bodem verwarmt water voor voor de vloerverwarming is dit voldoende, maar voor douchewater wordt in de boiler elektrisch naverwarmd 33 Energiebesparende maatregelen 34 17

18 Energiegebruik van mijn woning sinds 2010 Elektriciteit : kwh : kwh (à -33.3%) Warmte : 30,8 GJ : 24,3 GJ (à -21%) Totaal : 51,0 GJ of 14,2 MWh, 1,62 kw permanent : 37,8 GJ of 10,5 MWh, 1,20 kw permanent (à -25,8%) voor mij alleen: 12,6 GJ of 3,5 MWh, 400 W permanent à dit is 55% minder dan de gemiddelde Nederlander : gewogen naar het aantal graaddagen; 2: een gemiddeld Nederlands huishouden (2,2 personen) gebruikt 1400 m 3 aardgas en 3500 kwh stroom (17,2 MWh) Energieneutraal stadswonen is een uitdaging MAAR: al mijn energie is zonne-energie, van eigen PV of van een lokale boer à Mijn huis is CO 2 -neutraal, maar niet energieneutraal [

19 Mijn reispatroon 1 Trein 2 (elektrisch) Voor 2010: 9,36 GJ Na 2010: 1,06 GJ Fiets (voedsel = biomassa) Voor 2010: 138 MJ Na 2010: 79 MJ Wagen (diesel) Voor 2010: 12,1 GJ Na 2010: 9,1 GJ TOTAAL Voor 2010: 21,6 GJ of 6,0 MWh Na 2010: 10,2 GJ of 2,8 MWh (-53%) 1: Trein en fiets = ik; wagen = gezin, gerekend als 3 personen; 2: sinds 2017 op 100% groene stroom (van wind) 37 Voedsel: food miles

20 BREEAM-NL for the Common People BREEAM-NL kanzich vanaf nu meer richten op de levensvan individuen Naast gebouwen zelf is het goed daaraan verbondenelementen temeten Meubels, apparatuur, elektronicaen spul Vervoer, privé, woon-werk en zakelijk Voedsel en catering Kleding Kortom: hoe kunnenwe met certificering onsgedrag verduurzamen? 39 Energieslaven 40 20

21 Energieslaven 41 Wordt vervolgd