VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE. PARLEMENT 17-plus INTEGRAAL VERSLAG

Transcriptie

1 VGC 1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE PARLEMENT 17-plus Zitting Extra nummer INTEGRAAL VERSLAG Vergadering van dinsdag 15 februari 2011 Debat over: jongeren en veiligheid jongeren en school

2 VGC 2 Parlement voor 17-plussers dinsdag 15 februari 2011 Voorzitter: Hilde Vissers - De vergadering wordt om 10.15u geopend Door een staking van het openbaar vervoer in Brussel kon het programma van deze dag slechts gedeeltelijk worden uitgevoerd. Slechts een beperkt aantal leerlingen kon, te voet of met de trein, het Brussels Parlement bereiken. De voorzitter.- Welkom geachte parlementsleden en welkom jongens & meisjes van het Koninklijk Technisch Atheneum in Jette en van de Europese School Brussel III in Elsene. De leerlingen van het Koninklijk Atheneum Toverfluit van Sint-Jans-Molenbeek zijn onderweg en zullen ons straks vervoegen. We hebben hier vooraan een rijtje echte politici uitgenodigd. Zij zijn allemaal verkozen in het Brussels Parlement, en maken ook deel uit van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie. Het gaat om Elke Van den Brandt van Groen!, Herman Mennekens van Open Vld en Jef Van Damme van sp.a. We hebben 2 grote thema s op onze politieke agenda staan: jongeren & veiligheid en jongeren & School. De bedoeling is dat vooral de jongeren zelf hierover hun ongezouten mening geven. Hoe maken we van Brussel een betere plek om te wonen? Dat is het uitgangspunt. Over al jullie voorstellen zullen we telkens ook stemmen. (De voorzitter geeft uitleg over de microfoons en de stemknopjes) Tijdens het debat krijgen de politici de kans op jullie ideeën te reageren. Uiteraard staat het jullie ook vrij om enkele prangende vragen op hen af te vuren. (Als opwarmer wordt gestart met een quiz over politieke onderwerpen zoals de regeringsformatie, het vrouwenstemrecht, de verschillende soorten verkiezingen, stemplicht en opkomstplicht) JONGEREN EN VEILIGHEID De voorzitter.- Geweld in Brussel: de kranten staan er bol van. Hoe ervaren jullie dat? Vinden jullie Brussel een veilige plaats om te wonen? En wat kan er gebeuren om de veiligheid te verhogen?

3 VGC 3 - Ik woon niet in Brussel, maar als je uitgaat in de stad krijg je wel een gevoel van onveiligheid omdat er vaak opmerkingen naar je hoofd geslingerd worden. Vooral meisjes hebben daar last van in de metro. - Ik heb dat gevoel niet. Ik vind de metro in Brussel best veilig. - Meisjes worden meer geviseerd dan jongens. - Je moet dat negeren en gewoon verder lopen. - Het is niet alleen in Brussel dat mensen zich op straat onveilig voelen. Het is een algemeen verschijnsel. - Jongens voelen zich in Brussel minder bedreigd. Als twee jongens op een meisje afkomen is het normaal dat zij zich in een hoek gedrumd voelt. Ik vind dat er meer toezicht moet zijn door de politie of door stadswachters. Dat zou het gevoel van veiligheid verhogen. - Ik vind Brussel relatief veilig. In een grote stad gebeurt er altijd wel iets, maar in Brussel is dat zeker niet overdreven. Ik ben zelf al eens beroofd s avonds in een stille straat. Als je die rustige straten kunt vermijden, is Brussel wel OK. Ik vond het wel vreemd de politie geen notitie heeft genomen toen ik het feit ging aangeven. Volgens hen heeft dat geen zin en worden kleine overvallen niet opgenomen in de statistieken. Ik deed de aangifte bij de politie van Etterbeek. Reactie van de echte parlementsleden Elke Van den Brandt (Groen!).- De problematiek rond veiligheid is niet eenvoudig. Mocht het eenvoudig zijn, dan was het probleem al lang opgelost. Bij Groen! zeggen wij dat het om een ketting gaat met schakels die allemaal aan elkaar hangen. Je begint bij de politie. Die moet meer buiten komen en zich echt tussen de mensen bewegen. In Kuregem, een moeilijke wijk in Anderlecht, is men bijvoorbeeld met een project begonnen waarbij de buurtpolitie gemakkelijk aanspreekbaar en bereikbaar is. Dat is de eerste stap. De volgende stap is dat er bij een overtreding snel en correct gereageerd wordt met een gepaste straf. Het heeft geen zin dat er pas na 2 jaar een straf wordt uitgesproken. Maar er ligt ook een stuk verantwoordelijkheid bij ons allemaal. Het is belangrijk dat we opnieuw het idee van burgerschap introduceren. We zijn allemaal bewoners van deze stad. We moeten de mensen in Brussel weer een gevoel van trots en verbondenheid geven. Het verhaal over de aangifte bij de politie in Etterbeek vind ik choquerend. Dat kan echt niet. Jef Van Damme (sp.a).- Het is de eerste taak van de overheid om de veiligheid van haar burgers te waarborgen. Op dat principe mag nooit worden toegegeven. In feite zou het dus niet mogen dat we ons gedrag moeten aanpassen wanneer we door een donkere straat lopen. Het is een logische reactie, maar het is niet normaal dat we ons anders gaan gedragen omdat er eventueel een risico zou kunnen zijn. Dat is de omgekeerde wereld. Statistieken zijn één zaak. Het gevoel van veiligheid is wat anders en dat is afhankelijk van een heleboel factoren die men niet in statistieken kan vastleggen. Zwerfvuil in een straat of het feit dat er geen straatverlichting is, kunnen een gevoel van onveiligheid geven. Het zijn ook die zaken die we moeten aanpakken.

4 VGC 4 Ik ben zelf al twee keer overvallen. De eerste keer was in Berlijn, waar ik zes maanden gestudeerd heb. Ik werd er met een revolver bedreigd. De tweede keer was in Lokeren, de stad waar ik ben opgegroeid. Daar werd ik bedreigd met een mes. Ik woon nu bijna 10 jaar in Brussel, en hier ben ik nog nooit bedreigd. Dat wil natuurlijk niet meteen zeggen dat Lokeren en Berlijn onveilige steden zijn en dat Brussel veilig is. Het is een kwestie van perceptie. In Brussel ontbreekt een eenvormig politiebeleid. Dat komt omdat er 6 politiezones zijn, en daarbovenop de federale politie, de metropolitie en de treinpolitie. Die versnippering is absurd. Daarom pleit de sp.a ervoor om van het Brussels Gewest één politiezone te maken onder de bevoegdheid van de Brusselse minister-president. Herman Mennekens (Open Vld).- Ik ga er volledig mee akkoord de Brussel een relatief veilige stad is, zeker in vergelijking met andere grote steden in de wereld. Kijk maar naar steden in Zuid-Afrika waar men s avonds niet op de straat durft te komen en waar volledige wijken speciale bewaking krijgen en worden afgezet met prikkeldraad. Veel heeft te maken met de kloof tussen arm en rijk. Hoe groter die kloof, hoe groter de onveiligheid. Wij pleiten er daarom voor om in de stad een grote middenklasse te hebben. Dat versterkt de cohesie in de stad en verhoogt de sociale controle. Op een bepaald punt verschil ik van mening met mijn collega van Groen!. Er is in Brussel een groot gebrek aan politiemensen. Ik las vanmorgen nog dat er op dit ogenblik 700 agenten te weinig zijn. Dan is het normaal dat men op bepaalde punten toegevingen moet doen. In mijn eigen gemeente bijvoorbeeld is het politiecommissariaat s nachts gesloten bij gebrek aan personeel. Ik ben het volledig eens met een snellere opvolging van de bestraffing: sneller straffen en de straf ook effectief uitvoeren, is enorm belangrijk. Wat de metro betreft stel ik vast dat de MIVB veel investeert in stewards. Maar beschikken die wel over een duidelijke jobinhoud? Ik heb de indruk dat ze soms niet weten wat ze exact moeten doen. Elke Van den Brandt (Groen!).- Ik kan het niet laten te reageren op collega Mennekens. Ook Groen! wenst dat elke vacature bij de politie wordt ingevuld en liefst nog door mensen die in Brussel wonen en door vrouwen. Er moet zeker meer worden ingezet op wijkagenten, want die vervullen een bijzonder cruciale functie. - Ik ga ermee akkoord dat er soms te snel de conclusie wordt getrokken dat Brussel een onveilige stad is. Men doet dat dan op basis van berichten in de media of op basis van een persoonlijke negatieve ervaring. - Voor mij moet de politie àlle klachten ernstig nemen. Ook moet elke misdaad, hoe klein ook, altijd bestraft worden. Het kan niet dat het slachtoffer meer last heeft van een overval dan de dader. - Meer politie op straat geeft vaak het tegenovergestelde effect: het verhoogt eerder het onveiligheidsgevoel. - Agenten in vol ornaat, met wapens en kogelvrije vest, wekken inderdaad eerder een onveilig gevoel op. Dat komt dreigend over. Dan denken de mensen zeker dat er iets

5 VGC 5 aan de hand is. Er moeten wel meer wijkagenten en stadswachters komen. En er moet s avonds meer bewaking zijn in de metro. - Heel wat mensen weten niet goed wat het takenpakket van de stadswachters precies inhoudt. Wat mogen ze doen bij problemen en wat niet? Daarover is er verwarring. Antwoord van de echte parlementsleden Herman Mennekens (Open Vld).- De voorbije jaren zijn er op verschillende plaatsen stadswachters en stewards gekomen, sommige met rode of gele, andere met paarse jasjes. Ik heb de indruk dat ze vaak zelf niet goed weten wat ze aan het doen zijn. Er is geen eenvormigheid wat hun statuut en takenpakket betreft. Dat kan efficiënter. Elke Van den Brandt (Groen!).- Politieagenten mogen inderdaad niet als cowboys door de straten lopen. Ze moeten aanspreekbaar blijven. Daarom hechten wij zoveel belang aan stadswachters en wijkagenten. Zij kennen de buurt en vaak ook de daders. We moeten van de politie meer een buurtpolitie maken. De voorzitter verwelkomt de leerlingen van het Koninklijk Atheneum Toverfluit uit Sint-Jans-Molenbeek o.a. van het KA Toverfluit - Meisjes hebben vaker last van onveiligheid dan jongens. Ik zal als meisje niet alleen op straat lopen. Ik ben niet bang maar ik neem geen risico s. - Meer politie op straat kan contraproductief werken. De jongeren zien dit vaak als provocatie. - Ook ik ben ervan overtuigd dat jongeren in Molenbeek opgehitst worden door te veel politieaanwezigheid. Dus meer politie sturen naar zogenaamde gevaarlijke plekken, is geen oplossing. - De reputatie van Molenbeek is slechter dan de gemeente verdient. De werkelijkheid is minder erg dan ze wordt voorgesteld. - Een vuile stad is ook een factor in het veiligheidsdebat. Veel zwerfvuil in en rond metrostations maakt het onveiligheidsgevoel erger. - Een proper Brussel is niet gelijk aan een veiliger Brussel. Het geeft een vals gevoel van veiligheid. - De politie en de stadswachters beperken zich te veel tot enkele plaatsen. Het heeft weinig zin om constant op de Grote Markt rond te hangen. - Het is wel goed dat ze aanwezig zijn op de Grote Markt. Plaatsen waar veel mensen komen, trekken zakkenrollers aan. - Ik word als meisje vaker lastig gevallen in de buurt van de Grote Markt dan in Anderlecht. De gevaarlijke reputatie van Anderlecht is dus niet altijd verdiend. Ik ga al jaren naar de academie in Anderlecht en ben er nog nooit lastig gevallen. Stemmingen Het voorstel dat klachten bij de politie altijd ernstig moeten worden genomen, wordt eenparig aangenomen met 40 stemmen. Het voorstel dat de politie meer zichtbaar aanwezig moet zijn op straat wordt aangenomen met 17 stemmen voor, 11 tegen en 12 onthoudingen.

6 VGC 6 Het voorstel dat stadswachters een betere opleiding en een duidelijker takenpakket moeten krijgen wordt aangenomen met 36 stemmen voor, 4 tegen en 1 onthouding. Jef Van Damme (sp.a).- Ik zou mijn stegenstem willen verklaren. Ik vind dat we al die stadswachters moeten afschaffen. De scheiding van repressieve en preventieve taken bij de politie is geen goede zaak. De politie moet ook preventief optreden. Ofwel moeten we van die stadswachters ook politieagenten maken, maar dat komt op hetzelfde neer. Reacties van de jonge parlementsleden - We moeten aan de politie vooral de bureautaken toevertrouwen. Er moeten meer stadswachters komen en die moeten worden ingezet als tussenpersonen tussen de burgers en de politie. Die stadswachters mogen geen wapens dragen en moeten vooral veiligheid uitstralen. De politie komt te bedreigend over. - De politie kan niet overal aanwezig zijn, dus zal er altijd een functie als stadswacht nodig zijn. Stadswachters vormen een soort aanvulling op de politie, maar zijn geen vervangers van de politie. - Stadswachters moeten een uitbreiding van hun takenpakket krijgen. Zij moeten bijvoorbeeld mensen kunnen arresteren, zoals dat nu al het geval is in Nederland. Stemmingen Het voorstel dat mensen die iets mispeuteren sneller moeten worden gestraft wordt aangenomen met 29 stemmen voor, 2 tegen en 9 onthoudingen. Elke Van den Brandt(Groen!).- Akkoord, maar iedereen moet zich ook kunnen verdedigen. Herman Mennekens (Open Vld).- Even belangrijk is dat de straf ook effectief wordt uitgevoerd. Het voorstel om de stad en de metrostations netter te houden om het veiligheidsgevoel te verhogen wordt aangenomen met 27 stemmen voor, 6 tegen en 7 onthoudingen. Het voorstel dat er 1 politiezone moeten komen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt aangenomen met 23 stemmen voor, 7 tegen en 10 onthoudingen. Elke Van den Brandt (Groen!).- Of er nu 1 of 6 of 20 politiezones zijn, dat maakt niet uit. Belangrijker is het om een duidelijk beleid te hebben en een grote aanwezigheid in de wijken. Iedereen moet op dezelfde manier behandeld worden in deze stad. Dat is de visie van Groen! Een leraar van Sint-Jans-Molenbeek.- Het huidige beleid waarbij de politiebevoegdheid ophoudt aan de gemeentegrenzen is zeer contraproductief. Een eengemaakte politiezone zou veel beter zijn. Herman Mennekens (Open Vld).- In de politiezone Brussel West is er momenteel een inbraakplaag. Dat is het gevolg van een strenge anti-inbraak-campagne in andere zones. Het probleem verplaatst zich dus voortdurend van zone tot zone. De Brusselse brandweer is vandaag ook centraal georganiseerd in één gewestelijk korps, maar wel met een aantal lokale antennes. Ook de politie zou op die manier georganiseerd moeten worden.

7 VGC 7 JONGEREN EN SCHOOL De voorzitter.- Jongeren dromen van een boeiende baan. Maar krijgen jullie op school de juiste bagage mee? Wat vinden jullie van het huidige vakkenpakket? Zijn er genoeg stagemogelijkheden? Hoe kijken jullie aan tegen de opdeling van Franstalig en Nederlandstalig onderwijs in Brussel? Zouden jullie liever tweetalig onderwijs krijgen? En zijn er nog andere schoolproblemen die jullie dringend willen aanpakken? - Bij ons op de Europese school kiezen we eigenlijk geen richting, maar stellen we zelf een vakkenpakket samen. Dat geeft ons dus heel veel vrijheid. Het nadeel is dat er een beetje te veel vrijheid is, zeker als je niet duidelijk weet wat je later wil worden. - Daar ga ik niet mee akkoord. Het feit dat we mogen kiezen geeft meer openheid naar later. Het grote voordeel in onze school is de ruime keuze in talen. Een uitgebreide talenkennis is een groot pluspunt. - Een probleem in België is om work experience op te doen. Het is bijvoorbeeld zeer moeilijk om enkele weken in een ziekenhuis te gaan werken of om mee te lopen met een arts. Door die work experience kan je al in het middelbaar onderwijs proeven van wat je later wil worden. - Wij zitten in een technische afdeling en hebben 1 tot 2 stages per week, plus 1 keer per jaar een langere stageperiode. Het is de school die de stageplaatsen voor ons uitkiest. Wij hebben dus voldoende contact met de praktijk. Ik heb bovendien zelf een kapsalon aangesproken om wat te komen helpen, en dat was geen enkel probleem. - In de medische sector is het inderdaad niet makkelijk om even mee te draaien. Je hebt diploma s nodig om dat te mogen doen. - Wij studeren Kantoor. We moeten in het vijfde jaar een halve dag stage volgen en in het zesde jaar een hele dag, en dat loopt vlot. - De Europese school is een ASO-school, met een opleiding die erop gericht is om later over te stappen naar het hoger onderwijs. In technische scholen krijg je een praktijkdiploma. Dat is een heel andere situatie. - Het talenonderwijs zou moeten worden gegeven door native speakers. Dat zou de kwaliteit verhogen. - Waarom geven Vlaamse leerkrachten geen les in Franstalige scholen en omgekeerd? Jef Van Damme (sp.a).- Dat heeft te maken met de diplomavereisten en de taal waarin het diploma werd behaald. Er is ook een loonverschil. Vlaamse leerkrachten verdienen meer. Er ligt hier wel een immense uitdaging voor de politiek. De taallessen Nederlands in Franstalige scholen zijn abominabel. Maar de kennis van het Frans bij Vlaamse scholieren gaat ook snel achteruit. We moeten meer in de richting van immersieonderwijs gaan. - Op school zouden we meer Frans moeten krijgen. - Men loopt vandaag hoog op met immersieonderwijs. Maar op de duur kennen jongeren geen enkele taal nog grondig. Ze leren van alle talen een beetje maar geen enkele taal grondig. - Wij hebben 3 tot 4 uur Frans per week. Ik vind dat meer dan voldoende. Herman Mennekens (Open Vld).- Heel veel kinderen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel spreken thuis geen Nederlands, ook niet onder elkaar. Daar zit het probleem. De stad zelf is ook grotendeels Franstalig. Het komt er op aan dat er Nederlands kan worden gesproken buiten de school. We moeten

8 VGC 8 zoeken naar een Nederlands taalaanbod buiten de schooluren zodat kinderen en jongeren de taal op een meer ongedwongen manier leren. Jef Van Damme (sp.a.).- Meertalig onderwijs is geen oplossing voor alle leerlingen. Sommigen varen daar goed bij. Ik denk dan aan kinderen die in een homogeen Nederlandstalig milieu opgroeien. Meertalig onderwijs is dus geen zaligmakende oplossing. - In de Europese school krijgen we geschiedenis in het Frans of in het Engels. Het gevolg is dat we niets weten over de Belgische geschiedenis, wel over de Franse en de Engelse geschiedenis. Leerkracht van de Europese school.- De vaderlandse geschiedenis (van België én Nederland) valt bij ons onder het vak Literatuurgeschiedenis. Het zijn dus de docenten Nederlands die de vaderlandse geschiedenis van de lage landen behandelen. De voorzitter.- Aan de jongeren uit Jette en Sint-Jans-Molenbeek zou ik willen vragen welke taal ze thuis spreken, en waarom ze gekozen hebben voor een Nederlandstalige school. - Uit de rondvraag blijkt dat de meerderheid van de leerlingen thuis Frans en/of Arabisch spreekt. Een minderheid spreekt thuis Nederlands. Een aantal leerlingen vindt dat er te weinig mogelijkheden zijn om ook buiten de school het Nederlands te oefenen. De voorzitter.- We komen stilaan aan het einde van dit interessante debat. Heeft iemand nog een prangende vraag die absoluut een antwoord moet krijgen? Een leerling van de Europese school.- Waarom is er in Brussel geen nachtelijk openbaar vervoer? Er zijn de Noctisbussen, maar die voldoen in het geheel niet. Het Noctisaanbod werd onlangs zelfs nog beperkt. Eén metrostel per uur op iedere lijn zou al een prachtige oplossing bieden. Jef Van Damme (sp.a).- In het Brussels Parlement zit de sp.a. momenteel in de oppositie. Ik kruip nu dus even in mijn oppositierol. Zowat 5 jaar geleden was er helemaal geen nachtnet. Enkele jaren geleden werd een nachtbussennet uitgebouwd door de toenmalige minister Pascal Smet. Maar de huidige meerderheid heeft dat net opnieuw beperkt, hoewel wij het verder hadden willen uitbreiden. Herman Mennenkens (Open Vld).- Voor alle duidelijkheid: ik behoor tot de meerderheid in het Brussels Parlement. Door de economische crisis heeft Brussel minder geld en alles wordt steeds duurder. Het grote probleem is: centen. Metro s s nachts laten rijden is momenteel gewoon te duur. Ook de nachtbussen waren te duur in verhouding tot het aantal mensen dat vervoerd werd. Vandaar het terugschroeven van het aanbod. Jef Van Damme (sp.a).- Het Brusselse budget is niet gedaald. Dat argument telt in het geheel niet. Het is een nonsens-argument. Herman Mennekens (Open Vld).- Het Brusselse budget is structureel deficitair. Er ontspint zich een welles-nietes-discussie tussen Jef Van Damme en Herman Mennekens over het budget van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

9 VGC 9 - De Noctisbussen volledig afschaffen en enkele metro s s nachts laten rijden zou een betere oplossing zijn en zou voor minder geluidsoverlast zorgen. - De laatste metro, vooral op vrijdag, zit overvol. Het zou toch beter zijn om het nachtelijke publiek over meerdere uren te spreiden. - Om het Brusselse budget omhoog te krijgen zou men beter de tickets controleren in de metro. Nu wordt er heel veel zwart gereden. - De controlepoortjes functioneren niet goed. - De metro s nachts laten rijden zou nog meer veiligheidsincidenten veroorzaken. - Alleen de metro laten rijden is onvoldoende. Ik zou inzetten op nachtbussen en trams. Dat lijkt me ook een veiligere oplossing. Met de metro geraak je toch niet overal in Brussel. - Een autobus is minder veilig voor de bestuurder omdat hij niet goed afgescheiden zit. - Misschien is de fiets een goed alternatief voor het openbaar vervoer. - De fiets is geen alternatief. Brussel is niet veilig om te fietsen en sommige straten zijn veel te steil. Stemmingen Het voorstel om buitenschoolse activiteiten te organiseren waar jongeren hun Nederlands kunnen oefenen wordt aangenomen met 20 stemmen voor, 7 tegen en 12 onthoudingen. Het voorstel om meer vakken in een andere taal te geven wordt aangenomen met 20 stemmen voor, 5 tegen en 13 onthoudingen. Het voorstel om stagemogelijkheden uit te bouwen in het ASO, wordt aangenomen met 28 stemmen voor, 8 tegen en 4 onthoudingen. Een meerderheid van 21 leerlingen vindt de metro het meest geschikt voor nachtelijk vervoer; 7 leerlingen kiezen voor de Noctisbussen en 12 hebben zich onthouden. * * *