11/12/2010. Wat zijn de problemen in onze steden en hoe kunnen ze opgelost worden? Onze leefomgeving

Transcriptie

1 Wat zijn de problemen in onze steden en hoe kunnen ze opgelost worden? Onze leefomgeving Buitengebied Wetenschappelijk onderzoek: Stededlijke omgeving De status van de Huismus als typische stadsvogel. Blauwgroen netwerk Urbaan mezen onderzoek Blauwgroen netwerk Gedragen door Natura In biologische waarderings kaart: Blinde vlek -Vogelrichtlijngebieden - Habitatrichtlijngebieden Vlaams Ecologisch Netwerk biodiversiteit 11/12/2010 Middeleeuwse situatie (Bernay de Provence, Frankrijk) Tuinsteden Ecologische wijk Industriële revulutie Lien Poelmans KULeuven

2 De stedelijke habitat Groengebieden Gebouwen + infrastructuur -Parken, sportvelden, begraafplaatsen en tuincomplexen -Tuinen en openbaar groen in tuinwijken -Verbindingsgroen -Snippergroen -water stadsvogelconf Leiden Gezinswoningen, scholen Bedrijventerreinen Havengebieden 2. Met het verwijderen van struiken en heggen is dekking, nestgelegenheid en voedsel verloren gegaan stadsvogelconf Leiden stadsvogelconf Leiden 3. Moderne nieuwbouwwijken bieden nauwelijks nestgelegenheid omdat gaten en kieren zijn dichtgestopt en de toegang onder de dakpannen wordt versperd. Ook bij renovatie van oudere huizen wordt vogelschroot aangebracht, waardoor bestaande nestplaatsen verloren gaan stadsvogelconf Leiden 4. Naas verlies van nestgelegenheid zijn er ook veel minder onkruidveldjes en rommelhoekjes, die door de aanwezige zaden en insecten een bron van voedsel vormden 2

3 Parken, sportvelden, begraafplaatsen en volkstuincomplexen Grotere groengebieden onderhouden vaak een rijke bosvogel populatie -Het ganse jaar door: spechten, boomkruiper, roodborst, merel, winterkoning -In de zomer aangevuld met : zwartkop, tuinfluiter, tjiftjaf. stadsvogelconf Leiden Verbindingsgroen. Begroeidewegbermen, spoorwegbermen, lange boomlanen, hagen van tuinen Moeten groene verbindingsaders vormen door de stad heen. Dit wordt vastgelegd in een gemeentelijk structuurplan Langs deze aders kunnen vogels van het ene naar het ene groengebied naar het anderevliegen. Stapstenen of kleine groengebiedjes kunnen ookal voldoendezijn. DrJenny De Laet stadsvogelconfleiden Komt slechts de laatste jaren enigszins van de grond. UGentis al enkele jaren bezig met onderzoek naar enerzijds het relateren van densiteiten aan omgevingsfactoren en anderzijds het opvolgen van broedsuccessen Koolmezen Huismussen Oude man omringd door huismussen in Hyde Park (Londen) in 1928 stadsvogelconf Leiden Paarden zorgden zowat voor alle transport Men leefde veel meer op straat 3

4 Voorzagen geld voor dode Huismussen en huismuskoppen 1768: Warwickshire 2 pence voor een dozijn huismuskoppen 1862: Shipley dode Huismussen 1864: Rudgick dode Huismussen 1930: Belgische Boerenbond 3 cent voor een huismuskop Gebouwen met voldoende nestgelegenheid Straten met kasseien What of the Future? We are steadily creating more built-up areas, the prime habitat for the House Sparrow. Unless man exterminates himself in a nuclear war, the future looks bright for our bird. Far too well known to need any description of its appearance and habits A Dictionary of Birds Alfred Newton 1896 Denis Summers-Smith, 1962 Vogels/ha Populatie index Siriwardena et al 1999 Verdwijnen van graanstoppelvelden Verdwijnen van extensieve graslanden Gebruik van pesticiden Gebruik van herbiciden Overstappen van hooiproductie naar silo productie Op moderne landbouwbedrijven is geen plaats meer voor Huismussen en zwaluwen. 4

5 De Huismus in het buitengebied De Huismus in stedelijke gebieden Aantal Huismussen Aantal (log scale) Het paard wordt vervangen door de auto Goede kwantitatieve data Amper kwantitatieve data Jaren BROEDKOPPELS IN KORTRIJK (BELGIË ( BELGIË) Huismus Aantal Huismus koppels vogels/ha Jaar De Analyse van Huismus tellingen in verschillende delen van Londen (R K Bland pers. comm) Ringmus Kortrijk is een kleine stad in West-Vlaanderen. G. de Bethune bestudeerde 100ha opgedeeld in : -60 ha landbouwgebied met30 ha permanent grasland and 30 ha akkerland -30 ha voorstedelijk gebied -10 ha park gebied * park rond het kasteel van Marke * het Patersmote park * het Magdalena park 120 VERGELIJKING VAN HUISMUSDENSITEITEN IN VERSCHILLENDE HABITATS a. Landelijk b. Stedelijk c. Voorstedelijk en dorpen vogels/ha (log scale) Kensington Gardens + Grote stadscentra + Dorpen/kleinstedelijk en voorstedelijk Daling start in 1980 en stabiliseert in de jaren 90 na een daling van 60% Daling start rond zonder tekenen van stabilisatie A gelijdelijke daling die geen correlaties vertoont met de landelijk en stedelijke daling 5

6 Hoe pakken we het aan? -Wie zijn de partners -Hoe werven we tellers -Praktisch Op de telpunten hebben slechts 100 tellers meer dan een jaar gegevens doorgegeven. Nationaal mussentelweekend na 5 jaar Keuze tussen 3 profielen: 8-punttellers 1-punttellers losse tellers Account maken profiel kiezen Een broedseizoen bestaat uit 3 telperiodes 1 30 april 15 mei 15 juni 15 juni 15 juli 6

7 Periode 1 en 2: Tellen tussen een half uur voor zonsopgang en twee uur erna. De gegevens worden digitaal ingevoerd op Periode 3: Tellen tussen 19u00 en zonsondergang. Parus major aantal broedende wijfjes In 1964 start Prof Dr Jan Hublé met een populatie dynamische studie in het Gentse Met de Koolmees als model worden de factoren onderzocht die het aantal en de dichtheid van koolmees populatie in ruimte en tijd beïnvloeden Parus major eerste eidatum Nagaan in welke mate verstedelijking een invloed jaren Hartelijk dank voor uw aandacht heeft op het voortbestaan van stedelijke populaties Ophangen van 500 nestkasten (bij particulieren) In clusters volgens verschillende graden van verstedelijking. Het bosgebied De Hutsepot in Zwijnaarde dient hiervoor als controlegebied. 7