VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK. De Buitenhof

Transcriptie

1 VERSLAG VIERJAARLIJKS BEZOEK De Buitenhof Plaats : Heerlen BRIN nummer : 01UO OKE 02 VSO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 24 april 2014 Datum vaststelling : 2 juli 2014

2 Pagina 2 van 11

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING BEVINDINGEN VERVOLG Pagina 3 van 11

4 Pagina 4 van 11

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs bezocht op 24 april 2014 de vso-afdeling van De Buitenhof in Heerlen. Deze afdeling van de school verzorgt voortgezet speciaal onderwijs aan leerlingen met ernstige gedragsproblemen in de leeftijd van 12 tot 20 jaar. Het zijn leerlingen met een psychiatrische problematiek die in veel gevallen in behandeling (geweest) zijn bij de GGZ Stichting Mondriaan. Op 23 april 2014 bezocht de inspectie de so-afdeling van De Buitenhof. De inspectie heeft van de beide bezoeken twee aparte verslagen gemaakt. Dit verslag heeft alleen betrekking op de vso-afdeling van de school. De Buitenhof kent een nevenvestiging in Maastricht. Deze is niet bij dit onderzoek betrokken. Vierjaarlijks bezoek De inspectie bezocht de school voor een vierjaarlijks bezoek. Dat betekent dat de school een basisarrangement heeft en dat de inspectie de school minstens vier jaar niet bezocht heeft voor een kwaliteitsonderzoek. Opbrengsten en de kwaliteitszorg Het centrale thema van een vierjaarlijks bezoek is: hoe werkt deze school aan haar opbrengsten? De basis voor het bezoek ligt in het Toezichtkader 2012 (voortgezet) speciaal onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader voor het speciaal onderwijs en een waarderingskader voor het voortgezet speciaal onderwijs. Tijdens het bezoek richt de inspectie zich op de indicatoren 1.1 tot en met 1.4 en 8.2 uit die waarderingskaders. Deze indicatoren hebben betrekking op de opbrengsten en de kwaliteitszorg. Meer informatie over het toezichtkader voor het (voortgezet) speciaal onderwijs is te vinden op Risicoanalyse Bij het vierjaarlijks bezoek kwamen ook de uitkomsten van de jaarlijkse risicoanalyse aan bod. De inspectie bestudeerde de opbrengstgegevens van de school en raadpleegde het jaarverslag 2012, het schoolplan en de schoolgids 2013/2014. De uitkomsten van de risicoanalyse zijn met de school besproken; waar nodig gaf de school een nadere toelichting. Gesprekken en lesbezoeken Tijdens het bezoek sprak de inspectie met de directeur en de zorgcoördinator van de school en met de coördinator van de vso-afdeling. Verder bestudeerde zij leerlingdossiers en bezocht ze zes lessen, drie op de onderbouw- en drie op de bovenbouwlocatie. Bij de onderbouw betrof het lessen Frans en natuurkunde/ scheikunde in de leerroute vervolgopleiding (havo) en een les Nederlands in de Pagina 5 van 11

6 leerroute arbeid/arbeidsmatige dagbesteding. In de bovenbouw betrof het een les wiskunde in de leerroute vervolgopleiding (vmbo-tl), een les ter voorbereiding op het AKA examen en een begeleidingsles bij het 'afstandsonderwijs' van de IVIO-school (havo). In het kader van opbrengstgerichtheid zijn volgens de school in deze lessen goede voorbeelden waarneembaar van het brede aanbod dat de school de leerlingen wil bieden. Uitkomsten van het vierjaarlijks bezoek Bij het vierjaarlijks bezoek beoordeelt de inspectie geen indicatoren en geeft zij geen toezichtarrangement af. Wanneer zij grote risico s aantreft, zet zij het bezoek alsnog om in een kwaliteitsonderzoek. Hiervoor maakt zij dan in overleg met het bestuur een vervolgafspraak. Pagina 6 van 11

7 2 BEVINDINGEN In deze paragraaf legt de inspectie de bevindingen vast van het vierjaarlijks bezoek. Per indicator beschrijft zij of en zo ja, welke opbrengstgegevens de school verzamelt en analyseert. Dit geeft een beeld van hoe de school zich ten aanzien van de indicator ontwikkelt. Algemene indruk De Buitenhof ontwikkelt een schoolstandaard, normen, criteria en een systematiek om de opbrengstgegevens van de leerlingen te verzamelen en te analyseren. Op didactisch gebied neemt de school regelmatig methodegebonden toetsen af om te bepalen of leerlingen zich binnen hun leerroute naar verwachting ontwikkelen. Voor de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden staan acties gepland om in de toekomst ook de sociale opbrengsten in beeld te kunnen brengen. De school heeft haar beleid en beleidsvoornemens in het kader van opbrengstgericht werken duidelijk beschreven. Ook kent zij heldere procedures om leerlingen aan een vervolgbestemming over te dragen en na te gaan of zij daar hun schoolloopbaan succesvol voortzetten. In de lessen valt de diversiteit van het aanbod op als een sterk punt van de school. Ook is waarneembaar dat de recente splitsing van onder- en bovenbouw in aparte schoolgebouwen de leerlingen motiveert en hun overstap naar de vervolgbestemming ten goede komt. Indicator 1.1. Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor cognitieve opbrengsten. Hierbij staat indicator 8.2. van het waarderingskader over de kwaliteitszorg centraal: De school evalueert jaarlijks de cognitieve resultaten van de leerlingen. Bevindingen: De school zoekt naar een passende schoolstandaard voor de vijf leerroutes die zij onderscheidt en die zijn afgestemd op uitstroom naar arbeidsmatige dagbesteding tot en met hoger beroepsonderwijs. Leraren stellen de cognitieve ontwikkeling van individuele leerlingen vast met behulp van methodegebonden toetsen. Heldere afspraken gelden om een goede afname van de toetsen te waarborgen en de toetsresultaten eenduidig en overzichtelijk te registreren. De school neemt geen genormeerde toetsen af om daarmee haar beeld van de opbrengsten te objectiveren. Dit jaar heeft zij voor de eerste keer tussen- en eindresultaten op schoolniveau in kaart gebracht. Daarvoor heeft zij handmatig rapportcijfers verzameld op alle vakken van de leerroutes havo, vmbo-tl en Pagina 7 van 11

8 vmbo-bb. Daar waar meerdere leerlingen onvoldoendes scoren, zoekt zij naar mogelijke oorzaken binnen de invloedssfeer van de school. Voor de leerroutes havo en vmbo-tl heeft zij bovendien de gemiddelde examenuitslagen voor de staatsexamens afgezet tegen het landelijk gemiddelde van Cito. Met deze acties heeft de school een start gemaakt met het verzamelen, vergelijken en analyseren van opbrengsten om waar nodig consequenties te trekken voor het behoud en de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Voor de leerlijnen op weg naar referentieniveau 1F heeft de school nog te weinig resultaatgegevens. Dit hangt samen met de recente invoering van nieuwe methodes. Hoewel de resultaatgegevens overwegend voldoende zijn, kan de school daarmee niet concluderen dat zij uit de leerlingen weet te halen wat erin zit. Het dossier van de leerling bevat geen integratief beeld dat aan het ontwikkelingsperspectief ten grondslag ligt. Ook ontbreken in veel gevallen IQgegevens. Daardoor is het onvoldoende transparant op basis van welke criteria de commissie voor de begeleiding leerlingen op een leerroute inschaalt. Bovendien formuleert de commissie het perspectief te globaal. Daardoor krijgt het onvoldoende het karakter van een ambitieuze resultaatsverplichting. Indicator 1.2. Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor sociale opbrengsten. Bevindingen: De school is niet in staat om aan te tonen dat leerlingen tijdens hun schoolloopbaan in voldoende mate sociale vaardigheden en attitudes ontwikkelen. Zij heeft geen standaard vastgesteld voor de sociale opbrengsten met minimale eisen waaraan leerlingen op een betreffende leerroute moeten voldoen. Een van de ontwikkelpunten in het meerjarenplan van de school heeft betrekking op de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden. Er is een beleidsplan geschreven van competentiegericht onderwijs (cgo) tot stage. In lesgebonden situaties maar ook tijdens pauzes en weekafsluitingen wil de school leerlingen sterker uitdagen om competenties te ontwikkelen. In de onderbouw kunnen leraren daarvoor gebruik maken van een methodisch aanbod, in de bovenbouw beschikken zij over bronnenboeken. Een groepsplan om dit proces aan te sturen, is in concept gereed. Daarnaast wil de school een competentiewijzer in gebruik nemen om te meten of leerlingen de doelen bereiken. Het is een meetinstrument dat ook in het middelbaar Pagina 8 van 11

9 beroepsonderwijs gehanteerd wordt, waar veel jongeren van De Buitenhof naartoe uitstromen. Door zowel de leerling als zijn ouders, de stagebegeleider en de leraar de wijzer te laten invullen, wil de school de objectiviteit van de scores vergroten. Wanneer de school voldoende resultaten verzameld heeft, biedt het schooldatasysteem de mogelijkheid grafieken te maken. Daarmee kan zij dan ook de opbrengsten op schoolniveau in beeld kan brengen. Indicator 1.3. De gerealiseerde uitstroombestemmingen van de leerlingen liggen ten minste op het niveau van de landelijke standaarden voor opbrengsten. Bevindingen: De Buitenhof doet er veel aan om de leerlingen een breed onderwijsaanbod te bieden. Zo kent de school bijvoorbeeld een complete havo-afdeling. In de bovenbouw maakt zij daarvoor gebruik van de faciliteiten van de IVIO (wereld-)school met onder andere skypelessen voor het vak scheikunde. In de onderbouw van de havo heeft de school sinds kort het vak Frans geïntroduceerd. Voor de diplomalijnen van vmbo en havo biedt de school reguliere methodes aan en waarborgt zij met behulp van methodeplanningen dat de leerstof voor een leerjaar aan bod komt. Met het reguliere aanbod voldoet de school aan de kerndoelen. Voor het aanbod voor de leerlingen met een lager beheersingsniveau heeft zij een aparte leerlijn ingericht, die hen voorbereidt op de referentieniveaus 1F of 2F. Om de motivatie van deze jongeren te vergroten, is de school onlangs overgegaan op een projectmatige methode, die aansluit bij het lagere ontwikkelingsniveau van de leerlingen en tegelijkertijd past bij hun leeftijd en belevingswereld. De school heeft de overstap gemaakt van een individueel (volgend) aanbod naar een gepland groepsaanbod. De nieuwe handelingsplannen van de leerlingen zijn erop gericht om hen zo goed mogelijk van het groepsaanbod te laten profiteren. In alle gevallen zorgt de school voor een warme overdracht naar de vervolgbestemming. Wanneer leerlingen uitstromen, hebben zij voldoende kennis en vaardigheden ontwikkeld om de overstap succesvol te kunnen maken. Dat geldt in ieder geval op cognitief gebied. Niet alle leerlingen bereiken daarnaast ook het gewenste niveau op sociaal en emotioneel gebied. Volgens de school hangt dat samen met de specifieke kenmerken van sommige leerlingen. Hoewel het IQ een uitstroom naar vervolgopleiding doet verwachten, blijken deze leerlingen in de praktijk aangewezen op een vorm van (arbeidsmatige) dagbesteding. Dat zou volgens de school ook de reden kunnen zijn waarom zij bij de risicoanalyse van de inspectie van november 2012 onder het landelijk gemiddelde scoort waar het de einduitstroom naar vervolgopleiding betreft. Pagina 9 van 11

10 Indicator 1.4. De school voldoet aan de landelijke standaard voor bestendiging. Bevindingen: Uit de risicoanalyse van de inspectie van november 2012 blijkt dat de leerlingen van De Buitenhof hun schoolloopbaan in veel gevallen niet succesvol voortzetten. Op dat moment kende de school nog geen duidelijke systematiek om bestendigingsgegevens te verzamelen. Dit is volgens de directie de reden voor de negatieve uitkomst van de risicoanalyse. Inmiddels kent de commissie voor de begeleiding een procedure om leerlingen tot drie jaar na schoolverlaten te volgen. De school is bekend met de eisen die de vervolgvoorzieningen aan de leerlingen stellen. Op sociaal en emotioneel gebied ontwikkelt de school competentielijsten aan de hand waarvan zij leerlingen gerichter kan voorbereiden op wat zij aan vaardigheden en attitudes in de vervolgbestemming nodig hebben. Binnen het samenwerkingsverband van het voortgezet onderwijs in de regio lopen trajecten om ambulante begeleiders efficiënt in het reguliere onderwijs in te zetten. Ook is men van plan maatwerkplaatsen in te richten voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Dat zou de leerlingen die tussentijds naar het reguliere onderwijs uitstromen ten goede moeten komen. Bovendien wordt de coördinator van het vso met ingang van volgend schooljaar de directeur van een aangrenzende school voor vmbo. Dit zal de al bestaande samenwerking met deze school verder versterken. Pagina 10 van 11

11 3 VERVOLG Kwaliteit Tijdens het vierjaarlijks bezoek stelde de inspectie geen risico's vast die aanleiding zijn om een risicogericht kwaliteitsonderzoek uit te voeren om het arrangement opnieuw te bepalen. Het basisarrangement blijft daarom gehandhaafd. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en eventueel een themaonderzoek. Wet- en regelgeving In het afgelopen schooljaar ging de school ervan uit dat het op basis van artikel 11 van de Wet op de expertisecentra (WEC) geoorloofd is een schoolweek van minder dan vier lesdagen in te plannen. Dit is niet het geval, tenzij in bijzondere situaties, zoals in de week van Hemelvaart. De directie heeft de inspectie de planning van de onderwijstijd voor het schooljaar 2014/2015 ter goedkeuring voorgelegd. Deze planning voldoet aan de wettelijke voorschriften. Pagina 11 van 11