Groningen schudt op zijn grondvesten
|
|
- Roel van Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Groningen beeft: in 2013 werden 127 aardschokken geregistreerd, in 2014 ongeveer 85. Dat lijkt een voorzichtige verbetering, maar de seismische onrust beperkt zich niet meer tot de driehoek Middelstum- Eemshaven-Loppersum. Ook Groningen stad ondervindt inmiddels gevolgen van de Nederlandse gashonger. Groningen schudt op zijn grondvesten Op weg naar een aardbevingsbestendige provincie De psychologische impact van de bevingen is groot en de standpunten van betrokken partijen verharden. Behalve particulieren halen sinds kort ook vertegenwoordigers van BRZObedrijven (Bijzonder Risico Zware Ongevallen) en handhavers de landelijke media. Ongeacht de resultaten van beperking van de aardgaswinning is Groningen bezig met het vergroten van de aardbevingsbestendigheid van bestaande en nieuwe bouwwerken. De gasdruk in de zandsteenlaag waarin het Slochterense gas zich bevindt is grofweg met een factor vier gedaald. Het poreuze zandsteen wordt onder het gewicht van de bovenliggende aardlagen ineengedrukt: de bodem compacteert. De daardoor optredende bodemdaling varieert tussen enkele centimeters en enkele decimeters. Die bodemdaling heeft gevolgen voor de waterhuishouding en de bescherming die dijken bieden, maar de Waterschappen hebben dat onder controle. Lastiger is dat de bodemdaling niet gelijkmatig plaatsvindt. De ongelijkmatige compactie kan breuken en plotselinge afschuiving veroorzaken, waardoor bevingen ontstaan. Die door menselijke activiteit veroorzaakte bevingen worden geïnduceerde bevingen genoemd. Die worden nog volop gemeten en er wordt onderzoek naar gedaan, terwijl de gevolgen zich openbaren. Schaal van Richter Afgaande op de schaal van Richter, lijken aardbevingen in de regio Groningen mild. Deze schaal geeft door middel van een getal met decimaal (bijvoorbeeld 6.4) aan hoe sterk een aardbeving is geweest. Een maximale kracht van slechts 3.6 (tot nu tot de hoogst gemeten waarde ten gevolge van de gaswinning in Groningen) kan echter gebouwen doen instorten. Dat komt doordat de geïnduceerde bevingen in Groningen relatief ondiep ontstaan, namelijk op circa drie kilometer diepte. De bewegingen aan de oppervlakte zijn bij ondiepe bevingen heftiger. Ze worden de intensiteit van de beving genoemd. Als het gaat om het schaderisico aan bijvoorbeeld gebouwen of infrastructuur kan beter de (wellicht wat minder bekende) schaal van Mercalli worden gehanteerd, omdat die een maat is voor de bodemversnelling aan het oppervlak. Op de risicokaart van Nederland wordt deze schaal gehanteerd. Draaien aan de gaskranen Eind januari 2014 werd TNO ingeschakeld om de winningsplannen van NAM en de mate van risicoreductie door ingrijpendere rijksbeperkingen te beoordelen. TNO adviseerde de productiestrategie aan te passen: win méér gas waar de verzakking gering is en mínder waar een grotere compactering optreedt. Beperkt stilleggen van de productie in de Loppersum clusters en licht opvoeren elders was het devies. In de tussentijd zijn er ook bevingen ontstaan in de stad Groningen, buiten de contouren van het gasveld. Er volgden meer beperkende maatregelen vanuit Den Haag. Via het productieplafond dat het Rijk (Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) overeenkomt met NAM, kan de jaarproductie worden beperkt. Maar zelfs een totale stop van de gaswinning zal niet onmiddellijk leiden tot een halt aan de bodemdaling en aan de optredende aardschokken. Informatie over risico s NAM en Veiligheidsregio Groningen hebben in aardbevingsgevoelige gebieden huis aan huis brochures verspreid om de bevolking te informeren. Adviezen betreffen bijvoorbeeld het naar buiten gaan bij een beving (instortingsgevaar), het weten waar gas, elektriciteit en water kunnen worden afgesloten 16
2 Kerk van Woldendorp, rijksmonument anno
3 (bij gesprongen leidingen) en ervoor zorgen dat kwetsbare zaken geen schade ondervinden bij mogelijke dijkdoorbraken, want ook dat is een risico in laaggelegen gebieden. Verder is het zaak uit de buurt te blijven van objecten, zoals spiegels en grote ramen. Die kunnen immers breken of naar beneden vallen. Ook bedrijven hebben baat bij de adviezen die zijn opgesteld voor bewoners, maar zij hebben uiteraard te maken met bedrijfsspecifieke risico s. Agrarische ondernemersorganisatie LTO Noord wijst op het lek raken van mestkelders en het scheuren of instorten van asbestdaken en complete boerderijen. (Petro)chemische bedrijven onderzoeken hoe hun installaties en processen zich gedragen bij aardschokken en proberen ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk (gevolg)schade ontstaat. BRZO-bedrijven In de regio Eemsmond zijn vele BRZO-bedrijven actief. Deze bedrijven hebben zich al in 2013 gemeld in Den Haag. Zij staan onder controle van de provincie, maar maken zich desondanks zorgen. Hun (veelal chemische) installaties zijn weliswaar enigszins overgedimensioneerd (sterker uitgevoerd dan strikt noodzakelijk, red.), maar doorgaans niet berekend op aardbevingsrisico s. Het risico dat de particulier loopt in een verzakkende woning is hoe wrang dat ook klinkt mogelijk gering in vergelijking met de risico s van scheurende leidingen voor gevaarlijke stoffen en bezwijkende procesinstallaties. De toezichthouder, Omgevingsdienst Groningen, meldt bij monde van Bert Oeseburg, Coördinator BRZO+: De bedrijven die onder het regime van de BRZO vallen moeten zelf de risico s van aardbevingen inventariseren en beoordelen en vervolgens maatregelen treffen. Deze identificatie, beoordelingen en getroffen maatregelen zullen zeker onderwerpen zijn bij de komende BRZO-inspecties. De grote insluitsystemen (procesinstallaties, tanks en leidingen, red.) voor gevaarlijke stoffen zullen hierbij een speerpunt zijn. Aardbevingsbestendig bouwen Landen als Japan en de VS hebben regels voor aardbevingsbestendig bouwen. In Europa bestaat de Eurocode 8 voor aardbevingsbestendig bouwen. Die wordt gehanteerd op plaatsen waar middelzware en zware aardbevingen worden verwacht. De bestaande bouwregelgeving in Nederland toetst (nog) niet op aardbevingsbestendigheid. Tot het uitkomen van de nieuwe NPR 9998 Ontwerp en beoordeling van aardbevingsbestendige gebouwen bij nieuwbouw, verbouw en afkeuren geïnduceerde aardbevingen geldt een zogenaamd Interim Advies. Dat is nu al te hanteren door bouwers. Aardbevingsbestendig bouwen kan op meerdere manieren. Sterker of stijver maken van constructies is een mogelijkheid. Het omgekeerde kan ook: soepele verbindingen die beweging juist toestaan. Er valt te denken aan stalen kooiconstructies ter opsluiting van metselwerk, het verend opstellen van bouwwerken op stalen veren of rubber of het opleggen van constructies op lagers of gladde materialen, waardoor delen ten opzichte van elkaar kunnen schuiven zonder te scheuren. Ir. Jeroen Rijnhart is eind 2014 als kwartiermaker gestart bij het EPI-kenniscentrum (zie kadertekst). Zijn taak is het opzetten en verbreden van het kennis- en praktijkcentrum op het gebied van aardbevingsbestendig (ver) bouwen. Rijnhart is civiel ingenieur en werkte voorheen onder andere als directeur Noord bij Grontmij. NAM plaatst geofoons om trillingen in de ondergrond te registreren, Stedum (Gr.). 18
4 en stellen die kennis vervolgens via opleidingen beschikbaar. Maar onfeilbaar zijn we niet: niemand overziet alle gevolgen op technisch, economisch en veiligheidsgebied tegelijk. Ingenieur Jeroen Rijnhart, kwartiermaker van het EPI-kenniscentrum. Waarom het EPI-kenniscentrum? Rijnhart: Bij de Groningers is het gevoel van veiligheid niet meer vanzelfsprekend. Het is een zaak waarvan verantwoordelijke partijen goed doordrongen zijn. Het EPI-kenniscentrum richt zich op het meer materiële deel van het dossier. Het betreft het verantwoord repareren van huidige schade en het voorkomen van toekomstige schades. Preventieve maatregelen moeten technisch zo worden uitgevoerd, dat het gebouw blijft staan, zonder daarmee het gebruiksgenot aan te tasten. Van de eigenaar van een pand kan niet verwacht worden, dat hij kan beoordelen of een scheur kosmetisch is of dat die de constructie van het pand aantast. Hij ziet alleen die scheur en wil dat het op een duurzame manier gerepareerd wordt door kundige vaklieden. Wij dragen daaraan bij door bijvoorbeeld metselaars, timmerlieden en bouwkundig constructeurs op te leiden. In een woning in het aardbevingsgebied spelen andere veiligheidsaspecten dan in een standaardbouwwerk elders. Werd er niet verantwoord gerepareerd dan? Rijnhart: Dat zeg ik niet, maar je moet je twee vragen stellen: beschikken professionals en vaklieden over de benodigde kennis en is die kennis ook toegankelijk? Er zijn al veel onderzoeken gedaan, fundamenteel en proefondervindelijk, maar de mate van directe toepasbaarheid vraagt om nadere evaluatie. De schade wordt bepaald door de grondversnellingen, zoveel is duidelijk. Er zijn daarbij veel kwesties die nog niet goed doorgrond zijn. Hoe kan het dat woningen aan één kant van de straat scheuren, terwijl vergelijkbare huizen aan de andere kant van dezelfde straat geen schade oplopen? Als je dat mechanisme nog niet doorgrondt, behoeft het nader onderzoek. Het kan dan gaan om de opbouw van de bovenste laag van de bodem. Wij zoeken naar kennis om aardbevingsbestendig te kunnen bouwen, verbouwen en aanpassen Wie waarborgt dat er verantwoord wordt hersteld en gebouwd? Rijnhart: Voor het adequaat afhandelen van schadeclaims is het Centrum Veilig Wonen verantwoordelijk. Die nieuwe organisatie heeft eind 2014 bekendgemaakt dat er een erkenningsregeling komt voor aannemers die aardbevingsschade repareren. Dat gaat over de bedrijven, maar ook over de werknemers die op de bouwplaats aan de slag zijn. Voorlopig beperken de eisen zich tot geldende vakdiploma s en Basisveiligheid VCA. Naar verwachting komen daar specifieke eisen bij ten aanzien van communicatie, veiligheid en vakkennis op het gebied van aardbevingsschade. Als je bedenkt dat er voor ongeveer 800 miljoen euro in opdracht wordt gegeven, dan heeft het Centrum Veilig Wonen een behoorlijke invloed. Training en opleiding van werkenden en nieuwe instroom van studenten en cursisten zijn taken van het EPI-kenniscentrum. Is de benodigde kennis al aanwezig? Rijnhart: Veel wel. De Universiteit van Pavia in Italië is al jaren bezig met Eartquake Engineering en voor ons is dat een van de bronnen van expertise. Ook in Nederland wordt veel onderzoek gedaan, onder andere door het KNMI, TNO en universiteiten. Dat heeft echter wel een zekere doorlooptijd. In de Groningse bouwpraktijk wordt dagelijks ervaring opgedaan en ook die ervaring zul je terugzien in opleidingen. EPI-kenniscentrum Het EPI-kenniscentrum (EPI = Educatie, Praktijk en Innovatie) richt zich op de thema s bouw, ondergrond, industrie en infrastructuur om de provincie Groningen aardbevingsbestendig te maken. Het kennis- en praktijkcentrum is een samenwerkingsverband van Alfa-college (mbo), Hanzehogeschool Groningen (hbo) en Rijksuniversiteit Groningen. Via verschillende opleidingstrajecten worden specialisten aardbevingsbestendig (ver)bouwen afgeleverd op mbo-, hbo- en universitair niveau. Zie ook: 19
5 De honderd sterkste mens-geïnduceerde aardbevingen in de periode tot en met en hun magnitude. Bron: KNMI. Er zijn verschillende wilde plannen voor een fundamentele aanpak, zoals het injecteren van CO 2 in het leeg rakende gasveld. Wat vindt u daarvan? Rijnhart: Ik ben een voorstander van oorspronkelijke en originele ideeën, want die leiden tot vergroting van het inzicht en mogelijk tot oplossingen. Natuurlijk moet je voorzichtig zijn en niet zomaar full scale experimenteren: CO 2 kan onder hoge druk en temperatuur een zuur vormen, wat ongewenste reacties in de diepe ondergrond zou kunnen geven. Voor je het weet, maak je problemen groter. Dus ik zou het niet als snelle oplossing willen zien. Maar het blijft een goede zaak, als mensen met een goede geofysische of geochemische achtergrond ernaar kijken; ook mensen die niet in de petrochemische sector werkzaam zijn. Scheurmonitoring met een scheurwijdtemeter, hier in een tunnelwand. Welk pad moet Groningen bewandelen? Rijnhart: Het gevoel van veiligheid zal terug moeten keren. In de komende jaren zal er veel hersteld en aangepast gaan worden. Het niveau van de hele (bouw)sector zal stijgen. Er zal aanvullende bouwregelgeving komen, met extra toetsingseisen voor nieuwbouw. Tegelijk zal de dagelijkse bouwpraktijk zich ontwikkelen. Afwijken van het Bouwbesluit is nu nog lastig, maar ik hoop dat er partijen zijn die vooruit willen lopen op aangepaste eisen. Dan dwing je de vergunningverlener om buiten de gebaande paden te denken. Partijen zijn nog terughoudend, mede vanwege de eventuele schuldvraag die onherroepelijk zal worden gesteld, als er iets misgaat. We zijn intussen in afwachting van bruikbare modellen met een grotere voorspellende waarde, beter begrip van de grondmechanica en anticiperen op waardevolle uitkomsten van onderzoeken. Het EPIkenniscentrum biedt nu al opleidingen voor de vakspecialisten die zich met reparatie van schade en aardbevingsbestendig bouwen bezighouden. De bulk van het werk zit op mbo-niveau, dus naar de mbo-opleidingen zal de meeste vraag uitgaan. In het hbo-segment volgt de eerste groep van dertig studenten de minor Aardbevingen en diepe ondergrond, als onderdeel van het reguliere onderwijs. Die minor is ook bewerkt tot een postbachelor opleiding voor mensen die al aan het werk zijn. De belangstelling is groot. (MC) 20
AARDBEVINGSBELASTINGEN: Gevolgen voor de constructeur
AARDBEVINGSBELASTINGEN: Gevolgen voor de constructeur Matthijs de Hertog Arup 1 Introductie 16 Augustus 2012: Aardbeving bij Huizinge (Magnitude 3,6) Zwaarste aardbeving tot dat moment, dichtbij aangehouden
Nadere informatieSymposium Aardbevingsbestendig bouwen
Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek Symposium Aardbevingsbestendig bouwen Ir. Jelle Pama Hanzehogeschool / EPI-kenniscentrum Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek
Nadere informatieErkend aan de slag in Groningen
Erkend aan de slag in Groningen Educatie, Praktijk en Innovatie Ir. Jelle Pama EPI-Kenniscentrum EPI-Kenniscentrum Inhoud EPI-kenniscentrum Opleidingen Erkenningsregeling CVW Nieuwbouw Innovatieregeling
Nadere informatieMinder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen
Ministerie van Economische Zaken Minder gaswinning, versterkingspakket voor Groningen Uitleg over het besluit gaswinning Groningen Geachte bewoner, Vrijdag 17 en zaterdag 18 januari 2014 heb ik in Groningen
Nadere informatieGasvondst Slochteren-1 (1959) De Wereldreis van Nederland 550 miljoen jaar geleden - nu. Bron: SPB Atlas, 2011 Bron: Berendsen 2004 6!
Bevingen in Hoe zit dat nu? Gasvondst Slochteren-1 (1959) NL Gas Productie Slochteren Rien Herber Infoversum, 22 november Source: EBN 2010 Rotliegend Zandsteen Reservoir De Wereldreis van Nederland 550
Nadere informatieIr. A.M. de Roo MBA RO Hoofd Adviesgroep Constructies ARCADIS Nederland BV
Ir. A.M. de Roo MBA RO Hoofd Adviesgroep Constructies ARCADIS Nederland BV 1 1 Introductie Aardbevingen 2 Kaders en normen 3 Aanpak Bouwkundig Versterken 4 Noodzaak van een efficiënt ontwerp 5 Belangrijke
Nadere informatieVragen en antwoorden Versterkingsprogramma Eemsmond
Vragen en antwoorden Versterkingsprogramma Eemsmond Versterken Inspecties Schade Veiligheid Wie doet wat? Informatie en begeleiding Vragen over versterken Wie leidt het versterkingsprogramma? De Nationaal
Nadere informatieInvloed van Groningse aardbevingen op woongenot
Invloed van Groningse aardbevingen op woongenot Welke invloed hebben de aardbevingen in Noord-Oost Groningen op het woongenot? Hoe schat men de kans in dat de eigen woonplaats getroffen kan worden? Onderzoek
Nadere informatieSeismisch risico Groningenveld Beoordeling rapportages & advies
Seismisch risico Groningenveld Beoordeling rapportages & advies Staatstoezicht op de Mijnen Samenvatting December 2015 Samenvatting Dit rapport gaat over de seismische dreiging en het seismisch risico
Nadere informatieGevolgen van de aardbevingen voor de land- en tuinbouw in Groningen
Gevolgen van de aardbevingen voor de land- en tuinbouw in Groningen Opdrachtgever: Provinciaal Bestuur Groningen van LTO Noord Peiling gestart: 3 mei 2013 Peiling afgerond: 31 mei 2013 Aanleiding De afgelopen
Nadere informatieStaatstoezicht op de Mijnen. Veilige. gaswinning. in Groningen. Staatstoezicht op de Mijnen. Avondseminar KIVI Delft 3 maart 2014
Staatstoezicht op de Mijnen Veilige gaswinning in Groningen Staatstoezicht op de Mijnen Avondseminar KIVI Delft 3 maart 2014 1 Staatstoezicht op de Mijnen Waar gaat het over? 1.Intro Staatstoezicht op
Nadere informatieVoorspellen Zet stap 1 van het stappenplan. 1. Waar gaat de tekst over volgens jou?
Deze les is een blokles. Je gebruikt alle stappen van het stappenplan lezen. Je voorspelt waar de tekst over gaat. Je beantwoordt vragen die gaan over: o moeilijke woorden/stukjes tekst o algemene dingen
Nadere informatieConsequenties Interim advies Aardbevingsbestendig bouwen 6 mei 2014 Notitie is opgesteld door EZ, NEN, NAM en Arup.
Consequenties Interim advies Aardbevingsbestendig bouwen 6 mei 2014 Notitie is opgesteld door EZ, NEN, NAM en Arup. 1. Inleiding en aanleiding Interim advies Eurocode 8 (NEN-EN 1998-serie) is een Europese
Nadere informatieeen kilootje meer aandacht voor de veiligheid van de Groningers
Voormalig Inspecteur-generaal Jan de Jong: opmerkingen bij besluit Gaswinning Groningen van 18 december 2015 een kilootje meer aandacht voor de veiligheid van de Groningers Allereerst wat opmerkingen over
Nadere informatieWinningsplan Groningen 2013: advies Staatstoezicht op de Mijnen
Staatstoezicht op de Mijnen Winningsplan Groningen 2013: advies Staatstoezicht op de Mijnen KNAW-MINISYMPOSIUM AARDGASWINNING EN AARDBEVINGEN IN GRONINGEN Amsterdam 27 maart 2014 1 Waar gaat het over?
Nadere informatieDe bouwkundige uitdaging in het noorden
De bouwkundige uitdaging in het noorden Eric Heerkens Project Manager Uitvoering Groningen Aardbevingen Bouwkundig Versterken BRON VAN ONZE ENERGIE Het Groningen gasveld Een van de grootste gasvelden ter
Nadere informatieSymposium Erfgoed in beweging
Symposium Erfgoed in beweging Themasessie 2: Constructieve aandacht voor monumenten ir. Jelle Pama Hanzehogeschool Professionals & Bedrijven EPI-Kenniscentrum 29-10-2015 Inhoud Aardbevingen en schade Wet-
Nadere informatieAardbevingsbestendig bouwen
Aardbevingsbestendig bouwen mr. Erik Dams mr. Armin Vorsselman PlasBossinade Legal Updates 2 oktober 2014 Korte presentatie A. Aardbevingen en bouwen: de stand van zaken B. Aansprakelijkheid voor schade
Nadere informatieMemo Versterking 1467 gebouwen
Nationaal Coördinator Groningen Memo Versterking 1467 gebouwen Ronde 1 - Fase 1 Inleiding In april 2016 is onder regie van Nationaal Coördinator Groningen (NCG) gestart met het inspecteren en berekenen
Nadere informatieBUSINESSPLAN 2015 CENTRUM VEILIG WONEN. 1. Inleiding. 2. Bewoners staan centraal
BUSINESSPLAN 2015 CENTRUM VEILIG WONEN 1. Inleiding In dit businessplan worden de taken genoemd die Centrum Veilig Wonen in 2015 wil vervullen. Centrum Veilig Wonen is opgericht om bewoners te compenseren
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken Directie Energiemarkt T.a.v. de heer P. Jongerius Postbus EC DEN HAAG 2500EC. Geachte heer Jongerius,
Retouradres: Postbus 80015, 3508 TA Utrecht Ministerie van Economische Zaken Directie Energiemarkt T.a.v. de heer P. Jongerius Postbus 20101 2500 EC DEN HAAG 2500EC Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus
Nadere informatieNotitie gebiedsafbakening
Notitie gebiedsafbakening Inleiding In deze notitie wordt ingegaan op de gebiedsafbakeningen die worden gehanteerd voor wat betreft de gaswinning, de impact van de gaswinning en de maatregelen en voorzieningen
Nadere informatiePresentatie onderzoek TU Delft en vervolgstappen
Presentatie onderzoek TU Delft en vervolgstappen Hans Alders Nationaal Coördinator Groningen 10 september 2016 Programma: WELKOM Welkom en introductie door Hans Alders, Nationaal Coördinator Groningen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Factuuradres Postbus 16180 2500 BD Den Haag Overheidsidentificatienr 00000001003214369000 T 070 379 8911 (algemeen)
Nadere informatiede besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid DE NEDERLANDSE AARDOLIE MAATSCHAPPIJ B.V.,
ARBITER AARDBEVINGSSCHADE Zaaknummer: 16/2 Beslissing van de Arbiter aardbevingsschade van 4 juli 2016 inzake X, wonende te Appingedam, eigenaar van het pand aan [adres] Appingedam, hierna ook te noemen:
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 529 Gaswinning Groningen-veld Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieExpertise- Taxaties- Advisering
Pagina 1 van 5 2. AANLEIDING De gaswinning in Groningen heeft de Nederlandse staat en de Nederlandse samenleving veel gebracht. De omvang van de gasopbrengsten is groot. Het aardgas is één van de pijlers
Nadere informatieMensen verlammen na schade op schade
Leendert Klaassen, onafhankelijk raadsman, gaswinning: Mensen verlammen na schade op schade De afhandeling van de schade aan door aardbevingen getroffen huizen in Groningen kan sneller, onafhankelijker
Nadere informatieEven voorstellen: Eddie van Marum. Contra expert aardbevingsschade
Even voorstellen: Eddie van Marum Contra expert aardbevingsschade De opbouw van de bodem van de eerste paar meter van het maaiveld zijn van belang voor de kans op schade. Zand is gemiddeld genomen
Nadere informatieHierbij bieden wij u het rapport Recent developments on the Groningen field in 2015 aan (rapportnummer TNO-2015 R10755, dd. 28 mei 2015).
Retouradres: Postbus 80015, 3508 TA Utrecht Ministerie van Economische Zaken Directie Energiemarkt T.a.v. de heer P. Jongerius Postbus 20401 2500 EC DEN HAAG 2500EC Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus
Nadere informatieDatum 13 juli 2015 Betreft Beantwoording vragen en commissieverzoek over productiewaterinjectie
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 33 529 Gaswinning Nr. 613 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 28 mei 2019 De vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat heeft een
Nadere informatieGroningen bevingen. KIVI, 3 maart 2014
Groningen bevingen KIVI, 3 maart 2014 Aanleiding Huizinge beving 2012: zwaarste beving tot nu toe M= 3.6 Leidt tot onderzoek Staatstoezicht op de Mijnen (TNO, KNMI en NAM) 2 Aanleiding Advies Staatstoezicht
Nadere informatieEen informatieplatform voor Groningen? enkele gedachten. Peter Millenaar - Provincie Groningen Paul Padding - Geonovum
Een informatieplatform voor Groningen? enkele gedachten Peter Millenaar - Provincie Groningen Paul Padding - Geonovum Beter Benutten Hergebruik van geo-info stimuleren in domeinen waar geo-info nog niet
Nadere informatiescholingsprogramma Aardbevingen zorginstellingen Scholingsprogramma Aardbevingen & Zorg
Informatiefolder Informatiefolder scholingsprogramma Scholingsprogramma Aardbevingen & Zorg Aardbevingen Maatwerkprogramma voor en professionals in de zorg zorginstellingen Colofon Versie: definitief Auteur:
Nadere informatieSBR Trillingsrichtlijn Visiebijeenkomst Actualisatie
SBR Trillingsrichtlijn Visiebijeenkomst Actualisatie 20 november 2012 Introductie Ton Vrouwenvelder TNO Bouw 2 Kernvragen: Wanneer kan het kwaad voor de constructie? Wanneer is het hinder voor personen
Nadere informatieARUP studie Groningen 2013
ARUP studie Groningen 2013 Strategie voor structurele versteviging van gebouwen Nederlandse samenvatting Issue 17 januari 2014 Nederlandse samenvatting 1 Inleiding Dit rapport omvat een samenvatting van
Nadere informatieVeelgestelde vragen en antwoorden over schadeafhandeling na aardbevingen door gaswinning
Veelgestelde vragen en antwoorden over schadeafhandeling na aardbevingen door gaswinning De NAM wil zoveel mogelijk relevante informatie bieden over schadeafhandeling na een aardbeving. Hieronder geven
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 8 december 2016
uitspraak ARBITER AARDBEVINGSSCHADE Zaaknummer: 16/53 Meldingsnummer: [ ] Uitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 8 december 2016 inzake [naam], wonende te Roodeschool, eigenaar van het pand aan
Nadere informatieTechnische commissie bodembeweging
2500 EK DEN HAAG Directeur Energie en Omgeving T.a.v. de heer drs, J.M.C. Smallenbroek Postbus 20401 Ministerie van Economische Zaken - badembeweging keteuradres Pothus 20401 2500 EI< Den iiaaçj Pagina
Nadere informatieWe boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte
We boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte De belangstelling voor de winning van aardwarmte groeit. Maar toezichthouder SodM ziet een jonge onervaren sector. Op sommige plekken is een verhoogd risico
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken. De Minister van Economische Zaken. Directie Energie en Omgeving. Postbus EK DEN HAAG
/ Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 24037 2490 AA Den Haag De Minister van Economische Zaken Ministerie van Economische Zaken Directie Energie en Omgeving Postbus 20401 2500 EK DEN
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 529 Gaswinning Groningen-veld Nr. 2 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 529 Gaswinning Groningen-veld Nr. 22 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatieGasveld Harlingen Boven-Krijt Onderzoek naar bodemdaling. 20 november 2014
Gasveld Harlingen Boven-Krijt Onderzoek naar bodemdaling 20 november 2014 Wat kunt u vanavond verwachten? De resultaten van het onderzoek naar bodemdaling gaswinning De achtergrond van de resultaten De
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Bodembeweging van 13 juni 2017
uitspraak ARBITER BODEMBEWEGING Zaaknummer: 16/275 Meldingsnummer: [ ] Uitspraak van de Arbiter Bodembeweging van 13 juni 2017 inzake [naam], wonende te Haren, eigenaar van het pand aan de [adres] te Haren,
Nadere informatieCBS De Akker te Zuidwolde Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
CBS De Akker te Zuidwolde Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 11 september 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH Groningen
Nadere informatieNationale Staalbouwdag 2015
ABT Wassenaar? Nationale Staalbouwdag 2015 Wassenaar Haren Inleiding aardbevingsproblema6ek in Groningen ABT Del$ ABT Velp Ir. Rudi Roijakkers, RO Senior adviseur ABT Wassenaar Seismisch Advies ABT Antwerpen
Nadere informatieWat hebben Rijk, provincie en gemeenten afgesproken op 9 februari?
Veelgestelde vragen 1 Algemeen Wat hebben Rijk, provincie en gemeenten afgesproken op 9 februari? Op hoofdpunten is er een akkoord over een aantal zaken. Zie ook het persbericht dat maandag 9 februari
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 20 maart 2017
uitspraak ARBITER AARDBEVINGSSCHADE Zaaknummer: 16/167 Meldingsnummer: [] Uitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 20 maart 2017 inzake [naam] wonende te Hoogezand, eigenaar van het pand aan de [adres]
Nadere informatieOBS De Waarborg te Wagenborgen Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
OBS De Waarborg te Wagenborgen Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 23 oktober 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage. Datum 25 januari 2013 Betreft Gaswinning Groningen-veld
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieLeeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II
Leeswijzer Actualisatie Winningsplan Bergen II Oktober 2017 Inhoud 1. TAQA in de regio Alkmaar... 2 2. Winning aardgas sinds 1972: het winningsplan... 2 3. Trillingen... 3 4. Bodemdaling... 4 5. Overige
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 10 november 2016
uitspraak ARBITER AARDBEVINGSSCHADE Zaaknummer: 16/55 Meldingsnummer: 67561 Uitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 10 november 2016 inzake X en Y, wonende te Groningen, eigenaren van het pand aan
Nadere informatieToekomst voor het Groninger Erfgoed
Toekomst voor het Groninger Erfgoed Libau NRP dumo Innovatieve verduurzaming van het Groninger cultureel erfgoed 19 april 2018 Adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit en cultureel erfgoed in Groningen
Nadere informatieGBS Het Baken te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
GBS Het Baken te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 23 oktober 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH Groningen
Nadere informatieOBS Roodschoul te Roodeschool Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
OBS Roodschoul te Roodeschool Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 1 december 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieToekomstschets Agenda van de Tafel. Onderwerpen die in 2015 aan Tafel geagendeerd worden: Gewenste situatie / Discussie- aandachtspunten
Toekomstschets Agenda van de Tafel Onderwerpen die in 2015 aan Tafel geagendeerd worden: Onderwerp In gesprek met de Groningse samenleving Veiligheid en versterking Programma Bouwkundig Versterken Industriële
Nadere informatieAARDBEVINGS- BESTENDIGE ANKERS
AARDBEVINGS- BESTENDIGE ANKERS INHOUD 1. Omgeving 3 2. Aardbevingszones 3 3. Gebouwclassificaties 4 4. Ankerkwalificaties 5 6 5. Structurele en niet structurele toepassingen 7 6. Ankerproducten geschikt
Nadere informatieKindcentrum Olingertil te Appingedam Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
Kindcentrum Olingertil te Appingedam Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 17 november 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2
Nadere informatiePvA versterkings- opgave Oldambt
PvA versterkings- opgave Oldambt Inhoud 1. Achtergrond 2. Uitgangspunten 3. Aanpak 4. Proces 5. Vragen 1. Achtergrond Achtergrond Doel: wonen in gaswinningsgebied is even veilig als in de rest van Nederland
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieKBS Sterre der Zee te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
KBS Sterre der Zee te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 20 oktober 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 15 september 2016
uitspraak ARBITER AARDBEVINGSSCHADE Zaaknummer: 16/16 Uitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 15 september 2016 inzake X, wonende te Groningen, eigenaar van het pand aan de [adres] te Groningen
Nadere informatieCBS De Zaaier te Delfzijl
CBS De Zaaier te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 23 oktober 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH Groningen
Nadere informatieInhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 3. Over scheuren en platen 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 6.
Aardbevingen Inhoud 1. Aardbevingen 3 2. Een kijkje in de aarde 4 3. Over scheuren en platen 5 4. Schuivende platen 6 5. Langs de breuklijnen 9 6. Tsunami s 10 7. Het epicentrum 11 8. De seismograaf 12
Nadere informatieQ EN A GEBIEDSGERICHTE AANPAK EN INSPECTIES NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN
Q EN A GEBIEDSGERICHTE AANPAK EN INSPECTIES NATIONAAL COÖRDINATOR GRONINGEN Onderwerpen - Versterking, pagina 1-3 - Inspecties, pagina 3-5 - Schade, pagina 5 - CVW, pagina 5 - Veiligheid, pagina 5-6 -
Nadere informatieOBS De Garven en CBS De Vore te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
OBS De Garven en CBS De Vore te Delfzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 23 oktober 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg
Nadere informatieWat gebeurt er met het Flexibele Geofoon Netwerk? Stand van zake 1 maart 2017
Wat gebeurt er met het Flexibele Geofoon Netwerk? Stand van zake 1 maart 2017 Nederlandse Aardolie Maatschappij BV Datum Februari 2017 Editors Jan van Elk & Dirk Doornhof Introductie Door de Firma Rossingh
Nadere informatieTechnische commissie. Datum 25 APR 2017 Tcbb-advies winningsplan Pieterziji-Oost. Geachte Minister,
Postbus Technische commissie > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag Techrnsche commissie Aan de Minister van Economische Zaken Directie Energie en Omgeving Postadres T.a.v. V 20401 Postbus 20401
Nadere informatieBOUWEN MET. vakblad over staal en staalconstructies
BOUWEN MET 12 15 248STAAL vakblad over staal en staalconstructies aardbevingsbestendig ontwerpen Bouwen met Staal 248 jaargang 48 december 2015 ISSN 0166-6363. Uitgever Marco Pauw. Redactie Paul van Deelen
Nadere informatieHoe veilig zijn Groningse huizen en infrastructuur? Dr. ir. Mandy Korff Strategisch adviseur Deltares Associate Professor GeoEngineering TUDelft
Hoe veilig zijn Groningse huizen en infrastructuur? Dr. ir. Mandy Korff Strategisch adviseur Deltares Associate Professor GeoEngineering TUDelft Opbouw presentatie Introductie Aardbevingen - Groningen
Nadere informatieGeachte mevrouw Franke,
Retouradres:, Aan de griffier van de vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw & Innovatie T.a.v. mevrouw drs. M.C.T.M. Franke Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 2500EA Onderwerp Rondetafelgesprek inzake
Nadere informatieUw mening over gaswinning uit het Groningen-gasveld
faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen sociale psychologie Uw mening over gaswinning uit het Groningen-gasveld Onderzoeksresultaten fase 1 Elisabeth Hoekstra Goda Perlaviciute Linda Steg onderzoekgaswinning@rug.nl
Nadere informatieKindcentrum OPwierde te Appingedam Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
Kindcentrum OPwierde te Appingedam Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 17 november 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723
Nadere informatieAardbevingsbestendige constructies
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Aardbevingsbestendige constructies Opdrachtgever De opdrachtgever is dhr. J. Pama, Academie voor Architectuur, Bouwkunde en Civiele Techniek van de Hanzehogeschool.
Nadere informatieInterview tv-programma Nieuwsuur commissaris van de Koning Max van den Berg d.d. 27 november 2013
Interview tv-programma Nieuwsuur commissaris van de Koning Max van den Berg d.d. 27 november 2013 Twan Huys: 150 mensen uit uw provincie stappen naar de rechter omdat ze vinden dat hun huizen zodanig in
Nadere informatieWaarom de impact van
Waarom de impact van Nederlandse gasaardbevingen tot in België voelbaar is 09-01-18, 22.10u - JVH - Bron: Eigen info/volkskrant Na een nieuwe aardbeving in Groningen overweegt Nederland om zijn gaskraan
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Bodembeweging van 28 september 2017
uitspraak ARBITER BODEMBEWEGING Zaaknummer: 17/0033 Meldingsnummer: [ ] Uitspraak van de Arbiter Bodembeweging van 28 september 2017 inzake [NAAM], wonende te Spijk, eigenaren van het pand aan de [adres]
Nadere informatieOBS De Munte te Termunterzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
OBS De Munte te Termunterzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 23 oktober 2015 Definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH
Nadere informatieOnderzoek naar aardbevingen en de relatie met activiteiten in de ondergrond
Onderzoek naar aardbevingen en de relatie met activiteiten in de ondergrond André Niemeijer Experimentele gesteentedeformatie /HPT Lab Faculteit Geowetenschappen Universiteit Utrecht Een aardbeving is
Nadere informatieMEMO. Voorlopige ontwerpuitgangspunten voor nieuwbouw en verbouw onder aardbevingsbelasting ten gevolge van de gaswinning in het Groningenveld
MEMO Ten behoeve van de Minister van Economische Zaken Nederlands Normalisatie Instituut Voorlopige ontwerpuitgangspunten voor nieuwbouw en verbouw onder aardbevingsbelasting ten gevolge van de gaswinning
Nadere informatieHet winningsplan van de NAM: omstreden, maar wat staat er in?
Het winningsplan van de NAM: omstreden, maar wat staat er in? Milieudefensie, Peter Kodde, mei 2016. Het winningsplan van de NAM werd op 19 april gepubliceerd en zorgt sindsdien voor veel opschudding.
Nadere informatieOver figuur 14 zegt de NAM dat er nog veel onzekerheid bestaat tussen de verschillende berekeningsmodellen voor de compactie en dat dit een
Seismische dreiging In het recente advies van de SodM(bijlage 1) is geconcludeerd dat de seismische dreiging (de mate waarin de grond beweegt als gevolg van een beving) naar beneden is bijgesteld vanwege
Nadere informatieKNMI open data, verschillende voorspellingen en de uitspraak van de Raad van State over een max. toegestane magnitude en intensiteit.
1 KNMI open data, verschillende voorspellingen en de uitspraak van de Raad van State over een max. toegestane magnitude en intensiteit. Bron: Shellvenster mei/juni 2009 A. KNMI opendata, 16 okt. 2015:
Nadere informatieUitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 20 maart 2017
uitspraak ARBITER AARDBEVINGSSCHADE Zaaknummer: 16/131 Meldingsnummer: [ ] Uitspraak van de Arbiter Aardbevingsschade van 20 maart 2017 inzake [naam], wonende te Delfzijl, eigenaar van het pand aan [adres]
Nadere informatieInformatiebijeenkomst. Mijnbouwschade (5 maart)
Informatiebijeenkomst Mijnbouwschade (5 maart) Programma Opening en welkom Structuur (huidige overleggen) Terugblik op 10 punten en behaalde resultaten Vragenronde Pauze Nieuwe schadeprotocol Wat betekent
Nadere informatieMeetnetwerk in Groningen. Gevolgen van aardbevingen voor de bebouwing
Meetnetwerk in Groningen Gevolgen van aardbevingen vo de bebouwing 2 Inhoud van deze presentatie van het meetnetwerk vo het meetnetwerk van woningen van en van trillingen over de metingen van de metingen
Nadere informatieWonen en leven met aardbevingen
Wonen en leven met aardbevingen Meningen, knelpunten en oplossingsrichtingen van burgers Onderdeel van CMO STAMM Carola Simon c.simon@cmostamm.nl Lunchlezing Kenniscentrum NoorderRuimte 25 februari 2016
Nadere informatieWelke internationale norm wordt gehanteerd mbt aardbeving. Waar zou deze eventueel kunnen worden opgevraagd?
Welke internationale norm wordt gehanteerd mbt aardbeving. Waar zou deze eventueel kunnen worden opgevraagd? In Europa geldt Eurocode 8 voor Aardbevingen. Eurocode 8 kunt u bestellen bij het NNI op www.nni.nl.
Nadere informatieZandeweer, Doodstil & Eppenhuizen Welkom Informatieavond woningversterking & de toekomst van uw dorp
Zandeweer, Doodstil & Eppenhuizen Welkom Informatieavond woningversterking & de toekomst van uw dorp Zandeweer, woensdag 19.00 22.00 uur Deel 1: korte presentaties Titia Haak - Vereniging Dorpsbelangen
Nadere informatieHoe wordt een aardbeving veroorzaakt, gemeten en wat zijn de gevolgen ervan?
Aardbevingen Hoofdvraag: Hoe wordt een aardbeving veroorzaakt, gemeten en wat zijn de gevolgen ervan? Deelvragen: 1. Hoe wordt een aardbeving veroorzaakt? 2. Hoe kun je aardbevingen meten? 3. Kun je aardbevingen
Nadere informatieOBS De Schutsluis te Oldenzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen
OBS De Schutsluis te Oldenzijl Samenvatting voorlopig ontwerp bouwkundig versterken schoolgebouwen Nederlandse Aardolie Maatschappij 1 december 2015 definitief BD5879.74064 VIIA Hammerfestweg 2 9723 JH
Nadere informatieGasopslag Bergermeer Microseismische monitoring
Gasopslag Bergermeer Microseismische monitoring Maandrapportage December 2014 Sign. Datum 22-jan-2015 Sign. Datum 22-jan-2015 D. Nieuwland B. Teuben Author Project Director Prepared Authorized INHOUD Het
Nadere informatieTrillingen in het Noorden: De oorzaak van bodemdaling en aardbevingen in Groningen
Leidse Winterlezing 11 November, 2018 Trillingen in het Noorden: De oorzaak van bodemdaling en aardbevingen in Groningen Prof. Chris Spiers Hoge Druk en Temperatuur Laboratorium (HPT Lab) Faculteit Geowetenschappen
Nadere informatieHet ontwikkelen van een plan van aanpak voor de preventieve versterking van gebouwen, om veiligheidsrisico s als gevolg van aardbevingen in het
Het ontwikkelen van een plan van aanpak voor de preventieve versterking van gebouwen, om veiligheidsrisico s als gevolg van aardbevingen in het Groningen veld zoveel mogelijk te beperken. Nederlandse Aardolie
Nadere informatie