HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH. Koersnotitie Beleef de Gelderse Streken; Gelders Evenementenbeleid

Transcriptie

1 STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Koersnotitie Beleef de Gelderse Streken; Gelders Evenementenbeleid HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Beknopte samenvatting Statennotitie: In deze notitie doen wij u een voorstel hoe het provinciale evenementenbeleid kan worden vormgegeven en hoe wij de genoemde doelen willen gaan bereiken. In het gesprek met uw Staten willen wij met u de richting bepalen voor het beleidskader en de uitvoering van het provinciaal evenementenbeleid en de lobby voor evenementen. Na uw inbreng in de Commissie AFW van 10 april 2013, wordt deze richtinggevende notitie vertaald in een Statenvoorstel en ter besluitvorming aan u voorgelegd in de PS-vergadering van juni = = = = = Aan de leden van Provinciale Staten Onderwerp: Beleef de Gelderse Streken; Gelders Evenementenbeleid Vervolg op PS-notities: PS d.d , PS d.d , PS d.d Betreft de portefeuille(s): Economie, Sport en Cultuur 1 Introductie Aanleiding notitie Op 12 juni 2012 hebben uw Staten het Statenvoorstel Evenementenbeleid, inspelen op de financiële waarden van sport- en cultuurevenementen vastgesteld. Het verhogen van het aantal bezoekers en de bestedingen op en rond sport- en cultuurevenementen zijn daarbij de kerndoelen. Een sterk evenement dat veel bezoekers trekt kan worden gezien als een vliegwiel voor afgeleide economische activiteiten en bestedingen (economische spin-off). Met het vaststellen van dit Statenvoorstel heeft u opdracht gegeven bescheiden te starten met een pilot om te komen tot een uiteindelijk provinciaal Evenementenbeleid. Opdracht voor de pilot was de spin-off activiteiten van een aantal sport- en cultuurevenementen te onderzoeken. Hiervoor zijn acht evenementen 1 geselecteerd, die al vanuit diverse beleidsterreinen provinciale 1 Festival Amateurkunst Gevaarlijk Goed, Literatuurfestival De Wintertuin, Manifestatie Fort Asperen, NJO Muziekzomer, Arnhem ModeBiënnale, NK Indoor Atletiek, NK Baanwielrennen, World Cup BMX, EK Handbal dames 2011 (teruggegeven door organisatie aan internationale bond) Inlichtingen bij mw. M.J. Ruiken, telefoonnummer (026) adres: post@gelderland.nl

2 subsidie ontvangen. Het bureau BMC, in samenwerking met de Hogeschool ArnhemNijmegen (HAN) begeleidt deze trajecten. Bij dit onderzoek zijn ook een aantal landelijke experts 2 (als onderdeel van de opdracht aan BMC) ingehuurd om hun ervaring in te brengen en mee te denken of en hoe de spin-off van deze evenementen kan worden versterkt. Op 28 februari jl. heeft er in Hotel Papendal een expertmeeting plaatsgevonden waar de evenementenorganisatoren een presentatie gaven van hun eerste bevindingen. Voor de inhoudelijke ondersteuning leveren de afdelingen Cultuur en Sport van de provincie input in dit traject. De ontwikkelde spin-off concepten voor deze acht evenementen worden uiteindelijk vertaald in twee algemene handreikingen; één voor sportevenementen en één voor cultuurevenementen. Deze handreikingen komen beschikbaar (najaar 2013) voor alle sport- en cultuurevenementen in Gelderland. Naast dit spin-off traject heeft er een inventarisatie van mogelijk te ontwikkelen Gelderse evenementen plaatsgevonden. Hiervoor zijn (naast deskresearch) negen stakeholders 3 in de provincie geïnterviewd. Doel evenementenbeleid Conform de besluiten in voorgaande Statenvoorstellen zijn de kerndoelen voor het evenementenbeleid het verhogen van het aantal bezoekers en de bestedingen op en rond sporten cultuurevenementen. Door het stimuleren en versterken van het ondernemerschap bij de organisaties kan mede hierdoor de economische spin-off van evenementen worden verhoogd. Doel van deze notitie Op basis van de (eerste) resultaten uit de hierboven beschreven activiteiten doen wij u in deze notitie een voorstel hoe het provinciale evenementenbeleid kan worden vormgegeven en hoe wij de genoemde doelen willen gaan bereiken. In het gesprek met uw Staten willen wij met u de richting bepalen voor het beleidskader en de uitvoering van het provinciaal evenementenbeleid en de lobby voor evenementen. Na uw inbreng in de Commissie AFW van 10 april 2013, wordt deze richtinggevende notitie vertaald in een Statenvoorstel en ter besluitvorming aan u voorgelegd in de PS-vergadering van juni Bestaand beleid Uitgangspunten GS en PS De afgelopen 10 jaar heeft de provincie Gelderland geen actief evenementenbeleid meer gevoerd. In het coalitieakkoord Uitdagend Gelderland hebt u aangegeven evenementen van belang te vinden, mede gelet op de economische impuls die ervan uit kan gaan. In november 2011 hebben uw Staten een eerste beleidsuitwerking vastgesteld, in juni 2012 bent u geïnformeerd over de voortgang. 2 Triple Double Sportmarketing, Rotterdam Festivals, Bureau Cultuurtoerisme, adviseur Fonds Podiumkunsten en beoordeling projectaanvragen culturele samenwerkingsprojecten, projectdirecteur internationale sportevenementen, Eltingh Haarhuis Tennis & Events. 3 RBT-KAN, KCG, Recreatiemaatschappij Uit waarde, RBT-Rivierenland, Sportcentrum Papendal, Gelders Erfgoed, RGV, Gelderse Sportfederatie, Topsport Gelderland, VBT. 2

3 In uw eerdere vergaderingen in 2011 en 2012 heeft u ingestemd met de volgende uitgangspunten ook voor de periode na 2012: 1. evenementenbeleid is gericht op het versterken van de Gelderse economie c.q. het vergroten van spin-off van de bestedingen op en rond sport- en cultuurevenementen; 2. evenementen kunnen op basis van inhoud subsidie aanvragen als dit past binnen de beleidskaders van sport en cultuur en niet vanuit het evenementenbeleid; 3. het afbreukrisico van de evenementen die ondersteund worden dient zo klein mogelijk te zijn; 4. wij hanteren een ontwikkelaanpak en zijn in 2012 bescheiden gestart met het ontwikkelen van evenementenbeleid; 5. het evenementenbeleid is praktisch, uitvoerbaar, transparant en controleerbaar; 6. onder bepaalde voorwaarden wordt de lobby ondersteund om nieuwe, grote sport- en cultuurevenementen naar Gelderland te halen. U heeft eveneens verschillende provinciale rollen benoemd namelijk die van conceptontwikkelaar, aanjager en netwerker. Huidige situatie in Gelderland In de top 100 van de grootste Nederlandse evenementen komen 7 evenementen uit Gelderland voor (zie bijlage 2). Daarnaast zijn er in Gelderland ook vele andere klein- en grootschalige evenementen. Zij allen leveren een bijdrage aan het brede palet van activiteiten voor toeristen en daardoor aan een versterking van het (toeristisch) imago. De evenementen leveren ook een bijdrage aan de cultuur- en sportdoelstellingen van de provincie. Maar ook de Gelderse inwoners beleven er plezier aan. Verder vormen evenementen niet alleen voor de sport- en cultuursector en de toeristische ondernemers (vrijetijdsondernemers) een belangrijke bron voor werk en inkomen, maar ook voor de detailhandel, de vervoerders en (grootschalige) accommodatiegelegenheden. 3. Resultaten tot nu toe Eerste Resultaten pilots spin-off (onderzoek BMC) De spin-off pilots zijn gestart in september De evenementen die al hebben plaatsgevonden zijn Festival Amateurkunst Gevaarlijk Goed, Literatuurfestival De Wintertuin, NK Indoor Atletiek en NK Baanwielrennen. In de periode juni-september 2013 gaan nog plaatsvinden de World Cup BMX super(fiets)cross, de ModeBiënnale, NJO Muziekzomer en Manifestatie Fort Asperen. Op dit moment is bureau BMC halverwege haar onderzoek. De eerste uitkomsten van de pilots geven nog geen eenduidige richting. Daarvoor zijn de evenementen ook te divers. Wat wij wel zien is dat de evenementenorganisatoren hun handen vol hebben aan het inhoudelijk organiseren van het evenement; aan het in de markt zetten, verbinden of promoten van het evenement komen ze nauwelijks toe. Wij zien dit sterker bij cultuurevenementen dan bij sportevenementen. De bijeenkomsten die tot nu toe met BMC zijn georganiseerd hebben gezorgd voor onderlinge uitwisseling van kennis en het maken van cross-overs. Het sluitend maken van de begroting is daarnaast een belangrijk speerpunt. Dit gebeurt door het verwerven van subsidies en sponsoring en het verkopen van kaarten als het gaat om een besloten evenement. 3

4 Deze twee zaken, inhoud en financiële dekking, rekenen de meeste organisatoren tot hun kernactiviteit. Het werven van bezoekers komt daarna. Het realiseren van economische spin-off van hun evenement staat ver van hen af. Ook het belang ervan voor hun eigen evenement is vaak niet helder. Voor veel organisatoren geldt dat zij er niet aan toe komen om op zoek te gaan naar nieuwe cross-overs met andere sectoren of bedrijven of dat zij dit helemaal niet op hun netvlies hebben. Door onbekendheid van elkaars toegevoegde waarde komt samenwerking nauwelijks tot stand. Inventarisatie evenementen in Gelderland Gelderland kent nu al vele soorten evenementen die allen hun lokale, regionale of zelfs (inter) nationale betekenis hebben. De evenementen variëren van de lokale braderie tot de ModeBiënnale of het World Cup BMX Super(fiets)cross. Ze dragen allen bij aan het profiel van de regio s waarin zij plaatsvinden en versterken niet alleen de toeristisch recreatieve sector maar ook het leef- en vestigingsklimaat. Uit contacten met partners in het veld en tijdens de bijeenkomst in Hotel Papendal die wij samen met BMC voor initiatiefnemers van evenementen georganiseerd hebben blijkt dat de organisatoren zelf ook kansen zien een bijdrage te leveren aan het versterken van het woon- en leefklimaat en aan de sociale spin-off (verhogen van de participatie en sociale cohesie). Ook blijkt dat culturele en sportevenementen eveneens een bijdrage leveren aan de versterking van de infrastructuur in hun regio. De topsport (en dus evenementen) is een voorbeeld en inspiratiebron voor breedtesport. Toernooien en kampioenschappen stimuleren zo jong en oud om meer te bewegen. De ModeBiënnale is een inspiratiebron voor de modesector. Innovaties die daar te zien zijn kunnen spin-off opleveren voor de gehele creatieve en maakindustrie. Ondersteuning hierbij is echter zeer gewenst. Enerzijds bij de ontwikkeling van spin-off concepten, anderzijds bij de marketing en promotie van het evenement. Daarnaast is aangegeven dat evenementen het best kunnen renderen als ze aansluiten bij het DNA van de regio. De regio Achterhoek legt bijvoorbeeld andere accenten dan regio Rivierenland. Rollen betrokken partijen De provincie vervult vanuit haar verantwoordelijkheid vooral de rol van aanjager en facilitator. De organisatoren blijven verantwoordelijk voor de inhoud en exploitatie van hun eigen evenement. Door middel van cofinanciering kan de provincie een aantal zaken faciliteren zoals kennisbevordering en vermarketing. Daar waar gewenst en mogelijk kan de provincie haar netwerken inzetten bijvoorbeeld bij lobby voor evenementen. De Gelderse Sportfederatie,Topsport Gelderland, de (kern)sportbonden en NOC*NSF hebben een belangrijke rol als het gaat om het in kaart brengen van (inter)nationale toernooien die georganiseerd gaan worden en die mogelijkerwijs in Gelderland plaatsvinden. Sportbonden zijn vaak de initiatiefnemer en verantwoordelijk voor het uitbrengen van het bid. Wij zien een rol voor de RBT s als het gaat om de marketing van zowel sport- als culturele evenementen. 4

5 Ervaringen elders Andere provincies zoals Overijssel, Utrecht en Limburg hebben een evenementenbeleid ontwikkeld. Wat zij gemeen hebben is dat zij aansluiten bij de specifieke situatie in hun provincie. Zo kiest de provincie Utrecht voor het ondersteunen van evenementen in de steden Utrecht (grote) en Amersfoort (kleinere). De provincie Limburg richt zich op vrijwilligersorganisaties die de financiering van grootschalige evenementen niet rond kunnen krijgen en de provincie Overijssel heeft een tender uitgeschreven, waarbij festivalorganisaties kunnen intekenen voor een subsidie. De gemeente Rotterdam heeft een apart festivalbureau, en de gemeente Amsterdam benadert het evenementen- en festivalbeleid met name als marketinginstrument voor de stad. Commerciële evenementen (grootschalige landelijke events) zijn goed in het actief bij elkaar brengen van bedrijven en kennisinstellingen, door middel van bijvoorbeeld (sponsor)netwerkbijeenkomsten, VIP-acties. Deze verbreding genereert economische spin-off, doordat verschillende partijen via het evenement met elkaar in contact worden gebracht en aanhaken bij het evenement. 4. Voorstel beleidskader en uitvoering Evenementenbeleid Inleiding Voor een aantal jaren gaan wij voor een beperkt aantal te selecteren evenementen inzetten op vergroting van de economische effecten. De spin-off hoeft niet alleen betrekking te hebben op de periode waarin het evenement plaatsvindt maar kan ook plaatsvinden voorafgaand of aansluitend op het evenement. Evenementen die wij gaan ondersteunen moeten aanneembaar bijdragen aan deze spin-off. Denk bijv. aan meerdaagse (hotel)arrangementen of aan het organiseren van evenementen in de binnensteden waardoor de belevingswaarde van binnensteden kan worden verhoogd (winkeliers kunnen aansluiten met aanbiedingen/activiteiten die een relatie hebben met het evenement). Met de opkomst van internetwinkels wordt dit steeds belangrijker en zowel culturele als sportevenementen zijn als geen ander in staat om betekenis aan de omgeving/locatie te geven. Vormgeving beleid Wij stellen voor het Gelders evenementenbeleid als volgt vorm te geven. Jaarlijks selecteren wij een aantal evenementen die wij extra faciliteren om (meer) economische spin-off tot stand te brengen. De provincie stelt hiertoe een tender in (nieuwe regeling nog voor te bereiden), waar Gelderse sport- en cultuurevenementenorganisaties jaarlijks op in kunnen schrijven. Deze tender is bedoeld voor het uitwerken van de spin-off activiteiten, die de evenementenorganisaties concreet benoemd hebben in hun aanvraag. De aanvraag moet met een van tevoren vastgesteld aantal partijen zijn opgesteld. Deze tender is bedoeld voor een beperkt aantal evenementen en heeft een looptijd van één jaar. Daarnaast stelt de provincie voor de periode financiële middelen (bijv. lening, subsidie, voucher) beschikbaar aan evenementenorganisaties die bijdragen aan innovatie en vergroten van kennis met betrekking tot de economische spin-off van hun evenement. 5

6 De provincie stimuleert en faciliteert in partnership met andere partijen een evenementennetwerk waarin organisatoren van evenementen elkaar ontmoeten en van elkaar leren met betrekking tot het ontwikkelen van spin-off concepten. Dit platform stimuleert ook cross-overs met andere sectoren (kennisorganisaties) en met het bedrijfsleven zoals bijv. de creatieve en maakindustrie/health/groen. De provincie organiseert samen met de partners een jaarlijkse werkconferentie waarin (potentiële) organisatoren van evenementen en festivals, bedrijven en overheden bij elkaar worden gebracht waarin evenementen die succesvol zijn in het genereren van economische spin-off zich kunnen presenteren. In 2015 wordt het gevoerde beleid geëvalueerd. Criteria Om in aanmerking te komen voor een (financiële) ondersteuning vanuit het Evenementenbeleid moeten de evenementen/evenementenorganisaties aan de volgende criteira voldoen. In aanmerking komen sport- en cultuurevenementen in Gelderland. Evenementen hebben een (boven)regionale uitstraling omdat deze zich het meeste lenen voor economische spin-off (bijv.: om in het kader van Gelderland Sport voor ondersteuning in aanmerking te komen betreft het evenementen van NK, EK of WK-niveau. Bovendien moeten organisatoren stimuleringsactiviteiten (side-events) voor de jeugd organiseren en economisch effect onderzoek doen). Het evenement levert een bijdrage aan de economische spin-off door aannemelijk meer bezoekers die langer blijven aan te trekken en/of dat er per bezoeker meer wordt besteed. Evenementen delen hun innovatieve ideeën met andere partijen, waardoor de economische spin-off van deze partijen toeneemt. De evenementen sluiten aan bij en versterken het profiel van de Gelderse regio waarin ze plaatsvinden. De evenementenorganisaties zijn financieel gezond. Wij ondersteunen geen marketing- en promotie-activiteiten van een individueel evenement. Evenementenorganisaties zetten in op nieuwe initiatieven (site-events) en zoeken crossovers met (nieuwe) samenwerkingspartners. De kennis die opgedaan wordt met de uitvoering van dit beleid is overdraagbaar en beschikbaar voor andere evenementenorganisatoren. 5. Voorstel uitvoering Evenementen-lobby Uit de interviews met deskundigen komt naar voren dat lobby om evenementen naar Gelderland te krijgen een lange adem vergt en vraagt, omdat (inter)nationale evenementen ver vooruit gepland worden. Vaak is er ook sprake van grote concurrentie met andere steden, regio s, provincies of zelfs landen. Voorgesteld wordt om hierin als provincie geen actieve voortrekkersrol te pakken. Onder duidelijke voorwaarden (inhoudelijk, bestuurlijk, politiek en/of imaginair van aard) kan wel de keuze worden gemaakt om ondersteuning te bieden om nieuwe grote sport- en cultuurevenementen naar Gelderland te halen. 6

7 Wij stellen de volgende uitgangspunten voor. Uitgangspunten Evenementen-lobby Initiatief ligt bij derden. Voor sport bij sportbonden. Evenement moet aansluiten bij DNA van de regio. Evenement genereert aanneembare (economische) spin-off. Voor sportevenementen gebeurt dit onder meer door side-events te organiseren en door verbinding met breedtesport te zoeken. Evenement moet een bijdrage leveren aan profiel en imago van de provincie Gelderland. Er komt geen speciale organisatie om lobby te ondersteunen. Provincie bepaalt per vraag of zij de lobby wil ondersteunen. Zij ziet haar rol met name: stimuleren, aanjagen en verbinden. De provincie is geen initiatiefnemer en trekker van lobbytrajecten. 6. Financiering Evenementenbeleid In het Statenvoorstel PS is voor de periode een jaarlijks bedrag van euro gereserveerd voor het ontwikkelen en het uitvoering geven aan het nieuwe evenementenbeleid. In 2012 is het budget gebruikt voor het opstellen van het evenementenbeleid (o.a. de acht spin-off trajecten, deskresearch, interviews met stakeholders). 7. Overig Welke belangen zijn in het geding? Omdat cultuur- en sportevenementen brede maatschappelijke effecten hebben en wij het dossier daarom integraal benaderen zijn er veel partijen betrokken. Wij hebben oog voor de directe betrokkenheid van lokale en regionale overheden. De laatste zijn immers vaak ook subsidiënt en hebben vanuit wet- en regelgeving een eigenstandige rol zoals op het gebied van veiligheid en vergunningen. Er zijn een groot aantal provinciale steunorganisaties direct en indirect betrokken; denk aan de culturele steuninstellingen, Gelderse Sportfederatie, Topsport Gelderland maar ook RBT s en NV Oost. Staatssteun Bij de nog in te richten financiële bijdragen wordt rekening gehouden met de regels van Europese Staatssteun, door de wijze waarop de financiële bijdragen beschikbaar worden gesteld. Bij opdrachtverlening wordt rekening gehouden met de regelgeving met betrekking tot aanbesteding. Is het een subsidieverlening, dan wordt deze verleend, daar waar nodig, op basis van de de minimis-regeling. Relatie met sport- en cultuurbeleid Eén van de criteria is dat het evenementenbeleid zich richt op de cultuur- en sportevenementen in de provincie Gelderland. Dat wil echter niet zeggen, dat alleen door de provincie gesubsidieerde sport- en cultuurevenementen voor een bijdrage via het evenementenbeleid in aanmerking komen. In principe kunnen alle sport- en cultuurevenementen in aanmerking komen, als ze voldoen aan de criteria (zie hoofdstuk 4), en daarmee economische spin-off genereren. 7

8 Voor sport geldt dat het evenementen op het vlak van de provinciale kernsporten 4 of potentiële kernsporten 5 moet betreffen. Het is natuurlijk wel zo dat beide trajecten elkaar kunnen versterken, en in contact met elkaar moeten blijven. 8. Fasering bestuurlijk traject Koersnotitie Op 10 april 2013 gaan wij het gesprek aan met uw Staten. In dit overleg vragen wij uw Statenleden akkoord te gaan met de voorgestelde aanpak. Bij akkoord wordt de koersnotitie omgezet in een Statenbrief, dat uiteindelijk ter besluitvorming wordt voorgelegd aan uw Staten op 26 juni Bijlagen 1. Definities Evenement: Een evenement is een bijzondere en unieke gebeurtenis van beperkte duur. Zij kan zowel een- als meerdaags zijn, heeft een eenmalig of terugkerend karakter en kan gericht zijn op zowel een groot als klein publieksbereik. Een evenement is publiektoegankelijk zowel betaald als vrije entree. In deze evenementennota richten wij ons op evenementen die cultuur of sport gerelateerd zijn en een bovenregionaal karakter hebben. Spin-off: Een spin-off is een nieuwe entiteit die ontstaat uit een andere (grote) entiteit. Economische impact: De additionele bestedingen die in een zeker tijdvak worden gedaan in beschreven afgebakend gebied als gevolg van het op dat moment georganiseerde evenement. Stakeholders: belanghebbenden die betrokken zijn (of zouden kunnen worden) bij het evenement, zoals organisatoren, medewerkers, deelnemers, publiek, overheden, bedrijfsleven en sponsoren. 2. Evenementen uit Gelderland in de Top 100 Evenementen van Nederland 1. Vierdaagse Nijmegen, bezoekers 34. Zwarte Cross Festival, Lievelde, bezoekers 50. World Statues Festival, bezoekers 53. Appelpop, Tiel, bezoekers 79. Fruitcorso Tiel, bezoekers 86. Bevrijdingsfestival Wageningen, bezoekers 92. Najaarskermis Nijmegen, bezoekers N.B. De positie op de ranglijst wordt niet alleen bepaald door de bezoekersaantallen, maar mede door het mediabereik en het aantal volgers/vrienden op sociale media. 4 Judo, wielersport, volleybal, atletiek en hippische sport 5 golf, gymnastiek, handbal, hockey, schaatsen (inclusief skeeleren), schermen, tennis, vrouwenvoetbal, waterpolo en zwemmen 8

9 In het gesprek met uw Staten willen wij met u de richting bepalen voor het beleidskader en de uitvoering van het provinciaal evenementenbeleid en de lobby voor evenementen. Na uw inbreng in de Commissie AFW van 10 april 2013 wordt deze richtinggevende notitie vertaald in een Statenbrief en ter besluitvorming aan u voorgelegd in de PS-vergadering van juni Wij verzoeken uw Staten overleg te voeren over deze notitie. Arnhem, 26 maart zaaknummer Gedeputeerde Staten van Gelderland C.G.A. Cornielje - Commissaris van de Koningin drs. P.P.L. van Kalmthout - secretaris