1 3 Ve ilighe id in he t Ont we rp > S po o rve ilighe id Dis cus s ie > Bes preek het met je collega s! Inleiding s poorveiligheid

Transcriptie

1 Toolbox 1 3 Ve ilighe id in he t Ontwe rp > S poorve ilighe id Dis cus s ie > Bes preek het met je collega s! Ga met elkaar in gesprek over het volgende: 1. Hoe ga jij om met dit probleem in jouw werkomgeving? 2. Wist jij dat er wetten/regels waren? 3. Hoe ben je hier achter gekomen? Je mag zoveel tekst toevoegen als gewenst Inleiding s poorveiligheid Als Heijmans ontwerpen en bouwen we objecten in of nabij het spoor. Je zou verwachten dat spoorveiligheid speelt bij onze Infraprojecten aan of nabij het spoorwegennet van ProRail, maar ook bij Woningbouw en/of Utiliteitsbouw kunnen we hiermee te maken krijgen. In het binnenstedelijk gebied is de kans groot dat we moeten werken nabij bestaande railinfrastructuur. Naast ProRail kan men te maken krijgen met tram- en metrospoor of in Arnhem met het trolleynet. Voor Utiliteit kan men bijvoorbeeld denken aan het realiseren van een groot spoorwegstation. Maar ook een groot gebouw naast het spoor of, voor Woningbouw, een woonwijk waar een tram- of metronet aanwezig is. Hierdoor kan elke bedrijfsstroom te maken krijgen met de bijbehorende risico s van de diverse railinfrastructuren. Wanneer we objecten ontwerpen en/of bouwen in of nabij het spoor moeten we dus rekening houden met spoorveiligheid. Voor ontwerpers betekent dit niet alleen dat er voldaan moet worden aan de ontwerprichtlijnen, maar ook dat er rekening gehouden dient te worden met een veilige uitvoerbaarheid. Hierna gaan we in op beide aspecten. Ris ico's > Wat kan er gebeuren? De drie belangrijkste risico s met betrekking tot spoorveiligheid zijn: Aanrijdgevaar: een persoon, materieel of materiaal dat onbedoeld binnen Gevarenzone A (zie afbeelding 2) komt van in dienst zijnde railinfrastructuur. Elektrocutiegevaar: een persoon, materieel of materiaal dat onbedoeld in contact komt met onder spanning staande hoogspanningsinstallaties en/of -kabels. Ontsporingsgevaar: ontsporing van railvoertuigen door aantasting van de veilige berijdbaarheid van railinfra en installaties zoals bovenleiding, seinen, wissels of spoor Maatregelen > Wat moet je doen? Voor het werken aan en nabij railinfrastructuur zijn er speciale richtlijnen en wetgeving van toepassing waar men zich aan dient te houden. Hier dienen we in het ontwerp al rekening mee te houden. Aanrijdgevaar Bij de beoordeling van aanrijdgevaar zijn de ProRail richtlijnen Normenkader Veilig Werken (NVW) in combinatie met Voorschrift Veilig Werken (VVW per discipline trein, tram of metro) van toepassing. Het NVW is de regelgeving voor werken aan en rondom het spoor. Bij het ontwerpen gaat het dan vooral (maar niet uitsluitend) over bouwafstanden en het voorkomen van betreding van het spoor. Voor afstanden van objecten als kolommen, hekken, wanden, etc. t.o.v. railinfra gelden de ontwerp voorschriften voor spoorlijnen (OVS). In de regel zijn deze afstanden ruimer dan gebruikelijk vanwege bijvoorbeeld toe te passen

2 elektrische veiligheid of vluchtroutes. Deze richtlijnen zijn bij elke railinfra eigenaar/beheerder opvraagbaar. Dit geldt eveneens voor doorrijhoogte (profiel van vrije ruimte) van kunstwerken al dan niet voorzien van bovenleiding. Heijmans uitgangspunten bij het evalueren van risico s bij de uitvoering van werkzaamheden: Bron aanpak (conform de arbeidshygiënische strategie): dit betekent een buitendienststelling (BD) waardoor men in Gevarenzone A kan werken. Hiervoor gelden vaste doorlooptijden als zijnde een vergunningaanvraag en mag uitsluitend door daarvoor erkende bedrijven worden gedaan. Isoleren: het risico kan niet uitgesloten worden, maar wel beperkt worden, waarbij men afbeelding 2 hanteert. In afbeelding 2 wordt er een fysieke afscherming (FA) op de rand van Gevarenzone A en Nabijheidszone B geplaatst. In afbeelding 1 en 2 is de regelgeving bij aanrijdgevaar weergegeven, vanuit het NVW. In de link onder het kopje Tips kan het NVM en VVW worden ingezien. Afbeelding 1: Grens maten bij vers chillende baanvaks nelheden.

3 Afbeelding 2: Afs tand tot hart s poor in meters en afs tanden fys ieke afs cheiding om te kunnen werken in z one B en C Elektrocutiegevaar Het belangrijkste voor de ontwerper is om goed na te gaan of er hoogspanningsinstallaties nabij het te ontwerpen object in de buurt staan en welke werkzaamheden in welke klasse vallen en daarmee de uitvoerbaarheid van het werk te bepalen. Het VWS (Voorschrift Veilig werken aan en nabij hoogspanningsinstallaties) conform RLN beschrijft de diverse installaties met de bijbehorende veiligheidsmaatregelen. Voor tram en metro gelden specifieke maatregelen die bij vervoersbedrijven opvraagbaar zijn. Voor het ontwerp zijn ook hier diverse ontwerpvoorschriften (OVS n) van toepassing. Het kan zijn dat de bovenleiding (BVL) aan dekken opgehangen dienen te worden. In de OVS staat dan tot welke hoogte de BVL verlaagd mag worden, type ophanging, isolatiewaarde naar het kunstwerk, h.o.h. afstand van ophanging en de toepassing van aardingen (van alle stalen constructiedelen incl. wapening) en afscherming (gaasramen en hekken) etc. etc. Ook zwerfstromen vallen onder

4 het technische ontwerp! In de RLN wordt beschreven hoe men om dient te gaan met de risico s met betrekking tot elektrocutie in relatie tot de uitvoering van werkzaamheden. Afbeelding 3 is gemaakt op basis van deze regelgeving (in de regelgeving is namelijk alleen tekstueel beschreven waar men aan moet voldoen). Hierbij speelt de hoogte van het materieel (H) en de daarbij behorende vallijn (het valbereik) de belangrijkste rol. Zoals in de afbeelding 3 ziet is er sprake van: Klasse A: indien het materieel op een dusdanige afstand staat dat als dit omvalt nog ruim buiten de hoogspanningsleiding neerkomt. Klasse B: het materieel komt op de hoogspanningsleiding terecht als dit omvalt; de kraan of materieel moet vanaf deze zone verplicht een kraanaarde hebben. Klasse C: materieel dat buiten de 5m1 uit de bovenleiding werkt. Dient onder regelmatig toezicht EV (Toezichthouder EV is een persoon met minimaal de functie Vakbekwaam Persoon bovenleiding) te werken. Klasse D: materieel dat binnen de 5m1 uit de bovenleiding werkt. Dient onder permanent toezicht EV te werken. Klasse E: in de zone < 1,5m1 uit de bovenleiding en vanaf onder spanning staande delen zoals afspanningen en schakelaars; werken gebeurt altijd spanningsloosstelling van de installatie (SL). Afbeelding 3: Regelgeving RLN beeldend uitgewerkt

5 Ontsporingsgevaar Als ontwerper kan het risico op ontsporen worden beï nvloed door het hanteren van o.a. de juiste boogstralen, verkantingen en bouwafstanden. Hiervoor geldt de PRC m.b.t. de borging van veilig berijdbare railinfrastructuur. Hier dient men volgens voorgeschreven format zijn plan te maken, in te dienen en goed te laten keuren. In de richtlijn PRC staat beschreven hoe men bij de uitvoering van werkzaamheden dient te borgen dat het treinverkeer veilig het spoor kan blijven berijden. Een aantal punten welke uit de richtlijn komen (zie ook afbeelding 4): Voorkomen van aanrijding met materiaal: zorg dat materialen buiten gevaren zone A staan opgesteld Voorkomen van ontsporing: continue monitoren van het spoor tijdens werkzaamheden zoals bijvoorbeeld hei- of boorwerkzaamheden onder het spoor waardoor het spoor kan verzakken of opbollen. Wanneer dit optreedt kan het zijn dat er aanvullende maatregelen getroffen moeten worden, zoals het verlagen van de snelheid van de treinen om ontsporing te voorkomen. Zichtlijnen: geen bouwcontainers of materialen opstellen in de zichtlijnen, waardoor een machinist bijvoorbeeld het volgende sein niet kan zien. Hierdoor kan het treinverkeer vertraging oplopen of zelfs stil wordt gelegd. Zie afbeelding 5 voor de instandhoudingsspecificaties van het spoor uit de OHD Heijmans heeft zelf de attentiewaarde (AW) toegevoegd en de AW is 60% van de bodemwaarde (BW). Wij sturen hierop door vast te stellen dat tijdens onze werkzaamheden het spoor aan het zakken is. De BW is de ondergrens van kwalitatieve spoorligging. De veiligheidswaarde (VW) als die over schreden wordt moet de snelheid van de treinen naar beneden. Zo zijn er ook richtlijnen voor rijdraadpositie en scheefstand van BVL-masten, relaiskasten en seinen.

6 Afbeelding 4: Om de veilige berijdbaarheid te kunnen bo rgen kan men aan dez e veiligheids maatregelen denken. Huisregels ProRail en andere railbeheerders ProRail, maar ook de metrobedrijven van GVB en RET, alsmede de trambedrijven GVB, RET, HTM en BRU hebben hun eigen huisreglementen. Daarin staan hun veiligheidsvoorschriften genoemd, maar ook middelen of erkenningsregelingen om aan hun railinfrastructuur te mogen werken. Vraag die altijd op, ook voor de latere uitvoering. Maar als ontwerper heb je te maken met hun specifieke ontwerp voorschriften, bij ProRail afgekort als OVS. De bekendste is voor Heijmans de reeks OVS-00030, specifiek voor kunstwerken. Indirect zijn ook spoortechnische voorschriften van toepassing denk hierbij aan: K&L voorschriften m.b.t. diepte en koker omvang. Spoor voor bijvoorbeeld ontsporingsgeleidingen nabij kunstwerken. BVL voor ophanging en veilige afstanden, afscherming etc.. Treinbeveiliging voor zichtlijnen van seinen en geotechnische ondergrond bij wissels. Maar voor werken op, om en nabij railinfrastructuur gelden wat algemene zaken: Gele helm. Geel veiligheidsvest (trein en metro). Oranje veiligheidsvest (uitsluitend bij trambedrijven). Veiligheidsschoenen. In het bezit zijn van een Digitaal veiligheidspaspoort (ProRail. De vervoersbedrijven hebben eigen toegangsregelingen

7 waaraan men zal moeten voldoen). Afbeelding 5: Tabellen t.b.v. BW en VW, waarbij geldt: indien men dez e afwijkingen cons tateert z al men actie moeten o ndernemen. Tips > Voor meer informatie Het NVW en verschillende specifieke VVW s (trein, metro en tram) kunnen worden ingezien op: Heijmans NV - alle rechten voorbehouden Heeft u vragen en/of opmerkingen? Mail naar: GO@heijmans.nl