Archeo(rapport!352! Het! archeologisch! onderzoek! aan! de! Perenstraat! te! Rijkevorsel!

Transcriptie

1 Archeo(rapport352 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel AnneliesDeRaymaeker&MaartenSmeets Kessel(Lo,206 StudiebureauArcheologiebvba

2

3 Archeo(rapport352 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel AnneliesDeRaymaeker&MaartenSmeets Kessel(Lo,206 StudiebureauArcheologiebvba

4

5 Colofon Archeo(rapport352 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel pdrachtgever: INMBvba Projectleiding: MaartenSmeets Leidinggevendarcheoloog: AnneliesDeRaymaeker Auteurs: AnneliesDeRaymaeker MaartenSmeets Foto sentekeningen: StudiebureauArcheologiebvba(tenzijandersvermeld) palleteksten,foto sentekeningengeldteenauteursrecht.zondervoorafgaandelijkeschriftelijke toestemming van Studiebureau Archeologie bvba mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd, bewerkt en/of openbaar gemaakt, hetzij door middel van webpublicatie, druk, fotokopie,microfilmofopwelkeanderewijzeook. D/206/2.825/0 StudiebureauArcheologiebvba Jozefautersstraat6 300KesselTLo tel:0474/ fax:06/ ,StudiebureauArcheologiebvba

6

7 Administratievefiche Site RijkevorselTPerenstraat Locatie Provincie: Antwerpen; Gemeente: Rijkevorsel; Straat:Perenstraat Lambert72Tcoördinaten Hoekpunt:X:7777,Y: Hoekpunt2:X:77682,Y:22645 Hoekpunt3:X:77696,Y: Hoekpunt4:X:77726,Y: ppervlakteprojectgebied 970m 2 Kadastergegevens Afdeling:;Sectie:H;perceelsnummer:460a pdrachtgever INMbvba Ganzendries5 2320Hoogstraten Vergunningsnummer 205/436 Vergunningshouder AnneliesDeRaymaeker Bijzonderevoorwaarden Bijzonderevoorwaardenbijdevergunningvoor een archeologische opgraving: Rijkevorsel, Perenstraat. Termijnveldwerk 4t.e.m.20oktober205 Aardvandebedreiging Verkaveling Archeologischeverwachting Tijdens een proefsleuvenonderzoek werden sporenvanbewoninguitdevollemiddeleeuwen aangetroffen.erwerdenhierbijreedsdelenvan eengebouwplattegrondvrijgelegd. Bodemkundigebegeleiding LudoFockedey(StudiebureauArcheologie)

8

9 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Inhoudstafel Inhoudstafel p. Hoofdstuk Inleiding p.3.algemeen p.3.2beschrijvingvanhetonderzoeksgebied p.3.3archeologischeenhistorischevoorkennis p.5.4nderzoeksopdrachtenvraagstellingen p.7 Hoofdstuk2 Samenvattingvanhetvooronderzoek p.9 2.Algemeen p.9 2.2Resultaten p.0 Hoofdstuk3 erkmethode p. Hoofdstuk4 Analyse p.3 4.Lithostratigrafischeenbodemkundigeopbouw p.3 4.2HetsporenTenvondstenbestand p Structuur p Structuur2 p KuilS23 p GreppelS4 p GreppelsS64enS68 p GrachtS4 p.30 Hoofdstuk5 Synthese p.33 5.Interpretatieendatering p Beantwoordingonderzoeksvragen p.33 Hoofdstuk6 Besluit p.35 Bibliografie p.37 Bijlagen(CDTrom) Bijlage:verzichtsplan Bijlage2:Fotoinventaris Bijlage3:Sporeninventaris Bijlage4:Vondsteninventaris Bijlage5:Spoorprofielen Bijlage6:Bodemkundigebeschrijving

10 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 2

11 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Hoofdstuk Inleiding.Algemeen egens de plannen voor een verkaveling T en een positief archeologisch vooronderzoek T heeft nroerenderfgoedeenarcheologischeopgravingopgelegd(vergunningsnummer205/436)opeen terreinmeteenoppervlaktevan970m 2 gelegenaandeperenstraatterijkevorsel.hetveldwerk werduitgevoerddoorstudiebureauarcheologiebvbavan4oktobert.e.m.20oktober205..2beschrijvingvanhetonderzoeksgebied Hetterreinisgelegenineenlandelijkecontextopcirca500mtenzuidoostenvanhetdorpscentrum vanrijkevorsel(fig..)eniskadastraalgekendalsrijkevorselafdeling,sectieh,perceel460a(fig..2).hetperceelbestondophetmomentvanonderzoekuitbraakliggendterrein.geotarcheologisch gezienishetprojectgebiedgesitueerdindekempen(fig..3). Fig..:Uittrekseluitdetopografischekaartmetsitueringvanhetprojectgebied( Databank ndergrondvlaanderen). 3

12 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig..2:Uittrekseluithetkadasterplanmetsitueringvanhetprojectgebied( CADGIS). Fig..3:SitueringvanhetprojectgebiedbinnendeverschillendeVlaamsearcheoregio s. 4

13 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel.3Archeologischeenhistorischevoorkennis Totophedenisindenabijheidvanhetprojectgebiedéénarcheologischevindplaatsgekend.Deze situeertzichnettennoordwestenvanhetonderzoeksgebied(cai04557)enbetreftdevondstvan verschillendeurnenmetrechtehals( HallstattTurnen )uitdevroegeijzertijd 2. p enige afstand van het onderzoeksgebied bevinden zich vier vindplaatsen, opgenomen in de databankvandecentralearcheologischeinventaris(cai). T CAI0353:devondstvanéénurn,enkelerandscherveneneenfragmentvaneenbijpotje; enkele wandscherven zijn vermoedelijk afkomstig uit een afvalkuil. De vondsten worden gedateerdindeijzertijd 3. T CAI02946:locatievaneenverdwenen8 de eeuwsemolen T CAI04582:deSintTilliborduskerk,dekerkzoureedssindsde5 de eeuwbestaan. T CAI04559:het kasteelvanrijkevorsel,eenlusthof(vrijthof)waarvanmogelijkrestanten (eeneikenpaalenvondstconcentratiesaardewerk)werdenaangetroffen 4. Fig..4:DetailuitdeCAImetsitueringvanhetprojectgebied 5. 2 Devoorwerpenwerdenbijtoevalaangetroffenin Devoorwerpenwerdenbijtoevalaangetroffentijdensgraafwerkenin Devoorwerpenwerdenbijtoevalaangetroffentijdensgraafwerkenin973en

14 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel EencompilatievanhistorischkaartenmateriaalwijstopeenrecenteaanlegvandePerenstraat.Deze straatisnamelijkenkelopdemodernetopografischekaartweergegeven(fig..).nettenzuiden van het onderzoeksgebied kwamen in de 8 de eeuw (zie de Ferrariskaart) enkele gebouwen voor langsheendebochtenstraatendedrijhoek.deverschillendekaartentonenaandatdeomgevingvan hetonderzoeksgebiedsteedsuitakkerlandbestond. Fig..5:Evolutievanhetlandgebruikterhoogtevanhetprojectgebiedopbasisvanhistorische kaarten:ferrariskaart(77t778),atlasderbuurtwegen(84)endekaartvanvandermaelen (846T854). 6

15 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel ver de geschiedenis van Rijkevorsel is niet veel gekend. De naam Rijkevorsel gaat terug op voorgangers als Furgalarus (eerst vermeld in 726), Forsela (94), Vorschele (25) en Rijkevorselen (387). Het woord Vorsel zou zijn oorsprong gevonden hebben in Voorcella wat voorburg of voorhof betekent. De aanleg van het dorpsplein (aan de SintTilibrorduskerk) en plaatsnamenzoalspstalzoudenkunnenwijzenopaanwezigheidvandefrankendievanafde4 de eeuwderegiobevolkten.aanhetbeginvande8 ste eeuwzoudeheiligeilibrordusdoorpepijnvan HerstalhetkoningsgoedVorselgekregenhebben,laterwordthijdepatroonheiligevandegemeente. Voor 200 wordt Vorsel opgesplitst in drie zelfstandige heerlijkheden: Vorsel, ortel en Hoogstraten. Gedurende de volgende eeuwen worden de drie heerlijkheden herhaaldelijk samengevoegdenterugopgesplitst. DebewoninginRijkevorselsitueerdezichverspreidoverdeverschillendegehuchten.Hetdorpsplein, datin370aangelegdwerd,vormdedekernvandebewoning.dekerkenhetkasteelwerdeninde buurtopgericht.vandeoudekerkrestenenkeldetorenuitde6 de eeuweneengereconstrueerd gevelfragment.vanhetkasteelisnietsmeerbewaardenerkomenzelfsgeenillustratiesvoorinhet bronnenarchief 6..4nderzoeksopdrachtenvraagstellingen at6is6de6aard,6omvang,6datering,6en6conservatie6van6de6aangetroffen6archeologische6resten?6 6 Hoe6verhoudt6de6site6zich6in6zijn6ruimere6omgeving6met6betrekking6tot6de6onderzochte6periode(s).6 6 Zijn6er6indicaties6(greppels,6grachten,6lineaire6paalzettingen, )6die6kunnen6wijzen6op6een6afbakening6 of6inrichting6van6een6erf/nederzetting?6 6 Geven6de6aangetroffen6sporen6bijkomende6inzichten6over6de6structuur6van6de6nederzetting?6 6 Zijn6er6sporen6van6rituele6opgave6van6de6boerderij6door6het6deponeren6van6symbolische6voorwerpen6in6 de6paalkuilen6(spinklosje,6sleutels,6messen, )?6 6 Geef6 aan6 in6 welke6 mate6 de6 bekomen6 opgravingsgegevens6 (zowel6 het6 sporeni6 als6 het6 vondstenbestand)6 bruikbaar6 en/of6 betrouwbaar6 zijn6 voor6 postiexcavation6 analyse6 die6 leidt6 tot6 kenniswinst6over6de6archeologische6perioden6of6culturen6in6kwestie.6elke6onderzoeksdomeinen6(bvb.6 onderzoek6materiële6cultuur)6komen6hiervoor6in6aanmerking?6 6 Hoe6verhoudt6de6aanwezigheid6van6een6middeleeuws6erf6op6een6dergelijke6afstand6van6de6kerk6van6 Rijkevorsel6zich6tot6de6historische6gegevens6over6het6ontstaan6van6het6dorp?

16 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 8

17 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Hoofdstuk2Samenvattingvanhetvooronderzoek 7 2.Algemeen pseptember205werdinopdrachtvaninmbvbaeenproefsleuvenonderzoekuitgevoerddoor StudiebureauArcheologie.Binnenhetonderzoeksgebiedzoueenverkavelinggerealiseerdworden. Intotaalwerdenvierwerkputtenenéénkijkvensteraangelegd(fig.2.). Fig.2.:SleuvenplanvanhetarcheologischvooronderzoekuitgevoerddoorStudiebureau Archeologie. 7 Verrijckt&Smeets205. 9

18 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 2.2Resultaten Tijdenshetonderzoekwerdvastgestelddatdebodemopbouwinhetoostelijkdeelvanhetterrein grotendeels verstoord was. In het westelijke deel werden sporen aangetroffen die mogelijk deel uitmakenvaneenvolmiddeleeuwseplattegrond.erwerdechtergeenvondstmateriaalaangetroffen omdezedateringtebevestigen. Fig.2.2:verzichtsfototerhoogtevandesporeninhetkijkvenster. p basis van de resultaten van het vooronderzoek werd een zone aangeduid met een hoog archeologischpotentieel.dezezone,meteenoppervlaktevanca.970m 2,werdgeselecteerdvoor vervolgonderzoek. 0

19 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Hoofdstuk3 erkmethode Voorafgaand aan het archeologisch onderzoek werd een deel van de teelaarde verwijderd. Het aanleggen van het vlak zelf gebeurde in één grote werkput om de structuur die tijdens het vooronderzoek aangesneden werd in zijn geheel te kunnen opgraven. Door gebruik te maken van één grote werkput werden geen sporen T die tot de structuur behoorden of in relatie met deze structuurstondentgemist. De oostelijke grens van de werkput vormt de (grondige) verstoring die hier in het verleden had plaatsgevonden.dezeverstoringreiktveeldieperdanhetarcheologischrelevantniveau(aanlegvlak). Ter hoogte van de structuren werd gekeken of er onder deze verstoring nog (resten van) sporen zichtbaarwarendiemogelijktotéénvandeplattegrondenkondenbehoren. Fig.3.:Zichtophetonderzoeksgebiedmetrechtshetbeginvandeverstoring. De aangetroffen sporen werden opgeschaafd, gefotografeerd en beschreven 8. Vervolgens werden alle sporen gecoupeerd. Vondsten werden per spoor en eventueel per laag ingezameld 9. In de zuidwestelijkehoekwerdeenbodemprofielopgeschoondengeregistreerddoordebodemkundigel. Fockedey. Desporen,decoupehaken,hetbodemprofielendecontourenvandewerkputwerdeningemeten doormiddelvandeispace6for6archaeology 0. 8 Voordebeschrijvingvandeindividuelesporenwordtverwezennaarbijlage3:sporeninventaris. 9 Voordebeschrijvingvandeaangetroffenvondstenwordtverwezennaarbijlage4:vondsteninventaris. 0 Smeets&Avern202:659T670.

20 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel DegrachtS4werdopvierplaatsengecoupeerd.mdatdevondsten dievoornamelijkindelate middeleeuwentedaterenvallen afwijkenvandeverwachtedateringvanderestvandesporen werdinsamenspraakmetadakbeslotenomdegrachtnietverderaftewerken.elwerd netals bij de andere sporen door middel van een metaaldetector nagegaan of er eventueel metalen voorwerpenaanwezigwarenindespoorvulling. Intotaalwerdendriebulkstalen genomenomineenlaterefaseeventueeleen4ctdateringophet aanwezigehoutskoolmogelijktemaken. S48L,S5enS54L. 2

21 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Hoofdstuk4 Analyse 4.Lithostratigrafischeenbodemkundigeopbouw 2 Volgens de gegevens van de bodemkaart wordt het gehele projectgebied ingenomen door matig drogelemigezandgrondenmetdikkeantropogenehumusathorizont(scmytgronden)(fig.4.),enkel de uiterste zuidwestelijke hoek van het onderzoeksgebied bevindt zich op matig natte lemige zandgrondenmetdikkeantropogenehumusathorizont(sdmytgronden). Fig.4.:Uitsnedevandebodemkaartmetaanduidingvanhetprojectgebied( Databank ndergrondvlaanderen). Hetbodemprofielwordtoverhetheleonderzoeksgebiedgekenmerktdooreendikke,sterkhumeuze antropogeneahorizont(fig.4.2).hoewelhetbodemtypealsplaggen(m)gekarteerdstaat,iserstrikt genomen niet voldaan aan de criteria van een plaggenbodem zoals gedefinieerd in het classificatiesysteemvandebelgischebodemkaart. Indebodemopbouwkomenduidelijkedonkerbruinetotzwarte,verticalewigvormigesporenvoor. Ditzijnmogelijkrestantenvanwortels,omdaterinhetverlengdegereduceerdeverticalevlekkentot in de BtThorizont voorkomen. De CThorizont vertoont een duidelijke gelaagdheid en is zandig. Het grijstotolijfgrijskleisubstraatvervormtdegelaagdheidvandecthorizont,mogelijkisditeengevolg vanvorstwerking. 2 VoordebeschrijvingdoorbodemkundigeL.Fockedeywordtverwezennaarbijlage6. 3

22 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.2:ZichtopdebodemopbouwterhoogtevanhetbodemprofielPR. 4.2Hetsporen(envondstenbestand Tijdenshetonderzoekwerden72sporengeregistreerd.Binnendesporenconfiguratiekondentijdens het veldwerk twee gebouwplattegronden worden herkend die elkaar deels overlappen. Daarnaast werden enkele greppels, (paal)kuilen en een gracht aangetroffen. Het merendeel van de sporen worden in de volle middeleeuwen gedateerd. Twee greppels (S64 en S68) zijn mogelijk ouder, getuigehungepodzoliseerdevulling.grachts4wordtindelatemiddeleeuwengedateerd(fig.4.3). Spoortype Aantal Paalkuil6 58 Kuil6 0 Greppel6 3 Gracht6 4

23 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.3:verzichtsplattegrondvanallesporenmetaanduidingvandeverschillendefasen. 4.2.Structuur Structuuriseengebouwplattegrondmetviergebintenopeenminofmeerrechtelijnenheefteen N Z oriëntatie (fig. 4.4, fig. 4.5 en fig. 4.6). Aan de korte zijden werd telkens één paal (de zogenaamdesluitpaal) aangetroffen(s20ens55)diemee dedakconstructieondersteunde.pde hoekenvandestructuurwarennogdriehoekpalenbewaard(s9,s22ens56).dehoekpalenliggen opeenredelijkrechtelijnmetdepalenvandelangewand,waardooreenrechthoekiggrondplan gecreëerdwordt.binnenindestructuurwerdendriepaalkuilenaangetroffen(s30,s43ens44)die diepgefundeerdbleken(fig.4.7).defunctievandepalen,dieduidelijkgemaaktwarenomeengrote 5

24 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel last te dragen, is niet duidelijk, mogelijk maken ze deel uit van de interne organisatie van het gebouw. Nabijdeaanzetvandezwarebodemverstoringaandeoostelijkezijdevandeplattegrondwarende paalsporenmindergoedbewaardgebleven.zowasvanpaalkuils46slechtsdeonderkantbewaard omdatdeverstoringdaarietsdieperging.andpalenkondenhier wellichtdoordatzeminderdiep uitgegravenwaren nietmeerwordenwaargenomen. DefunctievanpaalsporenS8,S50enS7,allenopdekortezijdenenterhoogtevandehoekpalen, isnietgekend.mogelijkgaathetinhetgevalvans8ens7omeenherstelling.dedriepaalkuilen zijnalleszinsveelkleinerdandekuilenvandehoekpalen. De plattegrond heeft een maximale lengte van ongeveer 6 m en een maximale afstand van ongeveer6mtussendegebinten. Structuurwordtgeïnterpreteerdalseenhoofdgebouw.Debeperkteoppervlaktevandeopgraving endelocatieaanderandvanhetonderzoeksgebiedzorgdenervoordatderuimerecontextvande destructuuronduidelijkis.zokonernietnagegaanwordenofereenwaterputaanwezigwasinde buurtvandeplattegrond,ietswatmogelijkinvloedheeftopdeinterpretatiealshoofdgebouw 3.De plattegrondpastopbasisvandeaangetroffenkenmerkenzowelinhettypeh0alsintypeh4vande typologieopgestelddoora.huijbers(fig.4.8enfig.4.9) 4.GebouwplattegrondenvanhettypeH0 zijnplattegrondenmeteencombinatievanrechtestaanderrijenenrechteofdeelsgebogenlange wanden.nogspecifiekerzouhetgaanomhettypeh0b,eenhuisplattegrondmeteensluitpaalaan dekortezijden.zehebbenmeestaleenntzoriëntatieenwordengedateerdinde9 de 0 de eeuw. HetverschilmetgebouwtypeH4iszeerkleinennauwelijksarcheologischmerkbaar.Dezestructuren wordengedateerdvanafde3 de eeuw,erzijnexemplarengekendtotinde5 de eeuw. GelijkaardigestructurenwerdenaangetroffeninSomeren aterdaeli+ii/hogeakkers(fig.4.9: B), Geldrop (fig. 4.9: C), BrechtTHanenpad en BoortmeerbeekTHeihoekweg (fig. 4.0). Tijdens de archeologische opvolging van het HSLTtracé in de provincie Antwerpen en de daaruit volgende opgravingen werd in Brecht Hanenpad een middeleeuwse nederzetting doorsneden. Gebouwplattegronden uit zowel de vroege als de volle middeleeuwen werden herkend. Enkele structurenuitdevollemiddeleeuwenvertonengrotetypologischegelijkenissenmetdestructuren aangetroffeninrijkevorsel.hetgaatomrechthoekige,éénbeukigeplattegrondendienognietecht aansluitenbijdetypischebootvormen 5. De structuur die aangetroffen werd tijdens de opgraving aan de Heihoekweg in Boortmeerbeek 6 werddaargeïnterpreteerdalseenbijgebouwb3uitdetypologievana.huijbers.deachterliggende reden hiervoor zou de beperkte omvang van de structuur zijn. ok hier werd geen volledige plattegrond aangetroffen en bevond de structuur zich aan de rand van het opgravingsareaal. Hierdoorwerdmogelijkookinformatiegemistdateendeterminatiealshoofdgebouwofbijgebouw kon staven. Tijdens de opgraving in Boortmeerbeek werd geen aardewerk of bruikbare ecofacten (voor eventueel natuurwetenschappelijk onderzoek) aangetroffen die tot een specifieke datering kondenleiden. 3 Huijbers204: Huijbers204:378T Verbeek&Delaruelle2004:273T29. 6 VanderGinste.a

25 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Tijdenshetonderzoekwerdeenbulkstaalgenomenvandekernvullingvanspoor48(S48L)metals doeleenhoutskoolstaaltebekomenomhieropeen4ctdateringtelatenuitvoeren.hetbekomen resultaat(richt22452)dateertdestructuurmet95,4%zekerheidtussen770en 970AD.Ditkomt overeen met de overgang tussen de Karolingische periode en de volle middeleeuwen 7. Deze dateringzoudanpassenbinnenhettypeh0vanhuijbers.erwerdechtergeenspecifiekkarolingisch materiaalaangetroffentijdenshetonderzoek. In de vulling van de verschillende sporen die tot de plattegrond behoren werden slechts enkele fragmentenverbrandeleem(s48),brokkentefriet(s55)enbouwceramiek(s56)aangetroffen. Fig.4.4:Zichtopdeplattegrondvanstructuurmetaanduidingvandespoornummers. 7 Ermoetnatuurlijkaltijdrekeninggehoudenwordenmeteenmogelijk oudthouteffect :hethoutskooldat aanwezig was in de spoorvulling kan afkomstig zijn van een ouder element dat hergebruikt werd of rondslingerdetentijdevandeoccupatie. 7

26 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.5:Zichtopdeplattegrondvanstructuurmetlinksaanduidingvandecoupehakenenrechts debewaardedieptesvandecoupeprofielen. Fig.4.6:Zichtopdegecoupeerdesporenvanstructuur. 8

27 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.7:ZichtophetprofielvanpaalkuilS43. Fig.4.8:DehuistypesindeMaasTDemerTScheldeTtypologie(gegeneraliseerdeabstracties) 8. 8 Huijbers204:378. 9

28 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.9:HuistypeH0(A:H0a BeekenDonk udetoren2;b:h0b:somerentaterdaeli+ii/ HogeAkkers27;C:H0b:Geldrop6;D:H0c:SomerenTaterdaelI+II/hogeAkkers77) 9. Fig.4.0:GebouwplattegrondaangetroffenteBoortmeerbeek Heihoekweg(sporeninmagentazijn slechtshypothetischaanwezig) Huijbers204: VanderGinste.a.205:4. 20

29 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 4.2.2Structuur2 Ten noordoosten van structuur werd een deel van een zeer gelijkaardige tweede structuur aangetroffenmeteenoosttwestelijkeoriëntatie(fig.4.,fig.4.2enfig.4.3).hiervanwas door deaanwezigheidvaneengroteboomvaltenwestenendeverstoringtenoostentslechtsgedeeltelijk bewaard. Er werden drie gebinten aangetroffen, maar mogelijk bestond de structuur uit meer gebinten. Hoekpaal S54 ligt op een rechte lijn met de lange wand, waardoor ook hier een rechthoekige (huis)plattegrond ontstond. Een tweede hoekpaal werd mogelijk verstoord door een boomval.eventuelewandpalenwarennietbewaard. IndekernenvanpaalkuilenS53enS54werdenfragmentenverbrandeleemaangetroffen.Mogelijk wijstditeropdathetgebouwdooreenbrandvernieldisgeraakt.aangeziennietinallepaalkuilen zulke fragmenten werden gevonden, lijkt het er eerder op te wijzen dat de palen uit de kuilen gerecupereerd werden en dat de ontstane holte dan opgevuld raakte met sediment en rondslingerend afval. De vulling van deze paalkernen is ook veel kleiïger dan deze van andere paalkuilen(fig.4.4). Deplattegrondheefteenbreedtevan5,2mtussendegebinten.Demaximalewaarneembarelengte bedraagt0m,maareen(groot)deelvandestructuurwerdverstoord. Typologisch gezien lijkt het om eenzelfde soort structuur te gaan als structuur. In het geval van structuur 2 werd niet de volledige plattegrond aangetroffen, waardoor het moeilijk is om een vergelijkingtemakentussenbeide. Er is een duidelijke overlapping met de noordoostelijke hoek van structuur. Het is echter niet helemaal duidelijk welke structuur dewelke precies oversnijdt. p basis van de vondst op het terreinzoustructuur2jongerzijndanstructuur,de4ctdateringspreektditechtertegen.binnen destructuurwerdentweepaalkuilenbemonsterdmetalsdoeleen4ctdateringopheteventueel aanwezigehoutskool(s54lens5).hethoutskooldataangetroffenwerdinhetbulkstaaluits5 betreftvermoedelijkopspitgeziendebekomendatering(richt22453)tussen7090en6770bcveel ouderisdanwattijdenshetonderzoekaangetroffenwerd.hetresultaatdatbekomenwerduithet staalvans54l(richt2245)meteendateringtussen020en90adlijktwelplausibel. IndespoorvullingvanS60werdendriekleinewandscherfjesMaaslandsaardewerkmetloodglazuur aangetroffen. De scherfjes zijn zo klein en gefragmenteerd dat hieruit geen extra informatie kan gehaaldworden.bovenaandespoorvullingvans72werdéénfragmentvaneenoxiderendgebakken, geglazuurdbordaangetroffen.mogelijkkomtdezevondstechteruitdeverstoringdiehieraldeel vanhetspoorzelfverstoordhad. 2

30 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.:Zichtopdeplattegrondvandeaangetroffenstructuur2metaanduidingvande spoornummers. Fig.4.2:Zichtopdeplattegrondvanstructuur2metlinksaanduidingvandecoupehakenenrechts debewaardedieptesvandecoupeprofielen. 22

31 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.3:Zichtopdegecoupeerdesporenvanstructuur2. Fig.4.4:ZichtophetprofielvanpaalkuilS54. 23

32 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 4.2.3KuilS23 6 Net ten zuiden van structuur werd een grote cirkelvormige kuil aangetroffen. Zowel tijdens de aanleg van het vlak als tijdens het couperen werd een relatief grote hoeveelheid reducerend gebakkenaardewerkaangetroffen(44scherven).pvallendwasdathetmateriaalvoornamelijkuit detweedelaag(ofaandegrenstussenlaagenlaag2)gevondenwerd. De eerste laag had een eerder homogeen donkergrijze vulling, laag 2 werd gekenmerkt door een eerder heterogeen donkergrijze vulling met geeloranje vlekken. Het spoor heeft een komvormig profielenheefteenmaximaledieptevan85cm(fig.4.5). Hetreducerendgebakkenaardewerkdataangetroffenwerd,behoortvermoedelijktotslechtséén recipiënt. Het zou gaan om een kogelpot met een uitstaande rand, een type aardewerk dat veelvuldig voorkomt tijdens de volle middeleeuwen (fig. 4.6). Verder werden twee kleine wandscherfjesmaaslandsaardewerk,éénmetaalslakenéénkleinfragmentjetefrietingezameld. 6 Fig.4.5:ZichtophetcoupeprofielvankuilS23. 24

33 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.6:Gelijkaardigvoorbeeldvaneenkogelpotinreducerendgebakkenaardewerk GreppelS4 S4werdinhetvlakopgemerktalseengreppeluiteindedatdoorsnedenwerddoordejongeregracht S4 (fig. 4.7). Het uiteinde van het greppeltje werd tijdens een lichte verdieping van het vlak herkendalseenapartspoor(s69).tijdenshetcouperenwerdechterduidelijkdathetgreppeltjein zijngeheelbestaatuitverschillendediepere(paal)kuilendiedoorhunkortetussenafstandleesbaar warenalsééngrootspoor,wateeninterpretatiealsstandgreppelmogelijkmaakt. 2 DeGroote2008:96. 25

34 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.7:Zichtopspoor4tijdensdeaanlegvanhetvlak. Fig.4.8:ZichtopéénvandecoupesvanS4. 26

35 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.9:ZichtophetcoupeprofielvanS4terhoogtevandeoversnijdingmetS4. In de vulling van S4 werden naast aardewerk ook fragmenten tefriet en verbrande leem aangetroffen. Het aardewerk kan opgesplitst worden in twee groepen: oxiderend gebakken Maaslands aardewerk (54 scherven) en het reducerend gebakken aardewerk (9 scherven). Binnen hetreducerendgebakkenaardewerkwerdengeendetermineerbarefragmentenaangetroffen.het Maaslandsaardewerklijktgrotendeelsvanhetzelfderecipiënttekomen,vermoedelijkeenkookTof tuitpot(fig.4.20).enkeleschervenvandemanchetrandzijn versierd meteenloodglazuur. In S69 werd naast enkele kleine fragmenten verbrande leem één scherf reducerend gebakken aardewerk(mogelijkdeelvaneenkogelpot)en5schervenmaaslandsaardewerkaangetroffen.het gaatinallegevallenomkleinefragmentjeswaardoorverderedeterminatieonmogelijkis. Het aangetroffen materiaal plaatst de sporen ruim in de volle middeleeuwen. Manchetranden wordenbinnenhetmaaslandsaardewerktraditioneelgedateerdinhetmiddenvande2 de eeuw. 27

36 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.20:vergelijkbaarvoorbeeldvaneentuitpotinMaaslandsaardewerk GreppelsS64enS68 6 In het noordwestelijke deel werd greppel S64 aangetroffen (fig. 4.2). Pas tijdens het onderzoek werd het duidelijk dat ten westen van deze greppel er nog een tweede, parallel lopende greppel aanwezigwas,zijhetweldeelsinhetprofiel(s68,fig.4.22).beidegreppelslijkenabruptteeindigen en stoppen ook op ongeveer dezelfde hoogte. Aangezien de sporen in hoek van de opgraving aangetroffenwerden,kanernietgesprokenwordenoverhetverderetracévandegreppels. De vulling van de greppels is opmerkelijk aangezien het de enigste twee sporen zijn met een heterogene, gepodzoliseerde vulling die tijdens het onderzoek aangetroffen werden. Het coupeprofiel is eerder rechthoekig met afgeronde hoeken en heeft een gemiddelde diepte van ongeveer 30 cm. Tijdens het couperen en afwerken van beide sporen werden geen vondsten aangetroffenwateendateringbemoeilijkt.degepodzoliseerdevullingwijstmogelijkopeenoudere leeftijddandeanderesporen.desporengrenzenookaanhetterreinwaarinhetverledenenkele restenuitdeijzertijdaangetroffenwerden. 28

37 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.2:ZichtopgreppelS64tijdensdeaanlegvanhetvlak. Fig.4.22:ZichtopgreppelS68terhoogtevaneenlichteuitbreidingvandewerkput. 29

38 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 4.2.6GrachtS4 Centraalbinnendewerkputwerdeengrachtaangetroffenmeteengemiddeldebreedtevan35cm. Degrachttekendezichinhetgrondvlakafalslineairspoormeteenhomogeendonkergrijzevulling en lijkt opeens te stoppen (fig. 4.23). De coupe had steeds een komvormig profiel. In de meest zuidelijkecoupeskoneenhomogeendonkergrijstbruinpakketwaargenomenwordenmetdaaronder een heterogene opvulling (fig. 4.24). De meest noordelijke coupes toonden enkel de homogene vulling(fig.4.25). mdat tijdens het couperen van de gracht enkel laatmiddeleeuws materiaal aangetroffen werd, werdinsamenspraakmetadakbeslotenomdegrachtnietverderaftewerken. Tijdens het onderzoek werden verspreid over de vier coupes naast aardewerkfragmenten van verbrandeleem(coupecd),eenkleinfragmentjeverbrandbot(coupecd)eneenlodenmusketkogel (net voorbij coupe EF) aangetroffen.binnenhetaardewerkkaneenonderscheidgemaaktworden tussenoxiderendgebakkenaardewerk(8scherven),reducerendgebakkenaardewerk(6scherven) ensteengoed(scherf).indemeestegevallengaathetomwandscherven.eenuitzonderinghierop iseenreducerendgebakkenworstooreneenreducerendgebakkenrandfragment. Fig.4.23:ZichtopgrachtS4tijdensdeaanlegvanhetvlak. 30

39 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Fig.4.24:ZichtophetcoupeprofielEFvangrachtS4. Fig.4.25ZichtophetcoupeprofielGHvangrachtS4. 3

40 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 32

41 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Hoofdstuk5 Synthese 5.Interpretatieendatering Tijdenshetonderzoekwerdentweerechthoekigegebouwplattegrondenaangetroffen.Typologisch gezienkunnendestructurenzowelindeovergangsfasetussendekarolingischeperiodeendevolle middeleeuwen als de late volle middeleeuwen geplaatst worden. De 4CTdatering bevestigt de datering in de overgangsfase tussen de Karolingische periode en de volle middeleeuwen voor structuur( AD).Structuur2wordtlaterinvollemiddeleeuwengedateerd( AD). 5.2Beantwoordingonderzoeksvragen at6is6de6aard,6omvang,6datering6en6conservatie6van6de6aangetroffen6archeologische6resten?6 Tijdenshetonderzoekwerden72sporenaangetroffen.Binnendesporenconfiguratieskondentwee huisplattegrondenherkendworden.mdatbeidestructurenaangetroffenwerdenopdegrensmet de verstoorde zone, zijn niet alle paalkuilen die tot de plattegrond behoren bewaard gebleven. Daarnaastwerden(paal)kuilen,greppelseneengrachtaangetroffen.Hetmerendeelvandesporen, metinbegripvandetweestructuren,werdenindevollemiddeleeuwengedateerd.degrachtwordt indelatemiddeleeuwengedateerd. Doordatdeopgravingbinneneenbeperkteoppervlakteuitgevoerdwerd,isderuimerecontextvan dewoonplaatsnietgekend. Hoe6verhoudt6de6site6zich6in6zijn6ruimere6omgeving6met6betrekking6tot6de6onderzochte6periode(s).6 IndeAntwerpseKempenzijndelaatstejarenheelwatnederzettingenuitdevollemiddeleeuwen aanhetlichtgekomen.indemeestegevallengaathetomnederzettingendiewerdenvoorafgegaan doorouderebewoningsfasen.doordebeperkteoppervlaktevanhetonderzoeksgebiedkonerniet nagegaanwordenofdithierookhetgevalwas.dedateringvanstructuur( AD)lijktin iedergevalindezerichtingtewijzen. Zijn6er6indicaties6(greppels,6grachten,6lineaire6paalzettingen, )6die6kunnen6wijzen6op6een6afbakening6 of6inrichting6van6een6erf/nederzetting?6 Tijdenshetonderzoekwerdendriegreppelseneengrachtaangetroffen.GreppelS4kanopbasis vanhetaangetroffenmateriaalgedateerdwordenindezelfderuimeperiodealsdeplattegronden.in greppelss64ens68dieaangetroffenwerdenindenoordelijkehoekvanhetonderzoeksgebiedwerd geen materiaal aangetroffen. De greppels wijken ook af door hun gepodzoliseerde vulling, wat bij anderesporenophetterreinniethetgevalis.mogelijkzijndezegreppelsouderdanderestvande aangetroffensporen.degrachts4kanopbasisvanhetaangetroffenaardewerkgedateerdworden indelatemiddeleeuwenenisdusjongerdanderestvandesporen. Geven6de6aangetroffen6sporen6bijkomende6inzichten6over6de6structuur6van6de6nederzetting?6 De twee aangetroffen structuren maken vermoedelijk deel uit van een groter geheel. Doordat de opgraving beperkt was, kunnen er geen uitspraken gedaan worden over de nederzetting in zijn geheel. 6 33

42 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Zijn6er6sporen6van6rituele6opgave6van6de6boerderij6door6het6deponeren6van6symbolische6voorwerpen6in6 de6paalkuilen6(spinklosje,6sleutels,6messen, )?6 Er werden geen voorwerpen aangetroffen die wijzen op het symbolisch deponeren van vondsten zoalseen verlatingsoffer e.d. Geef6 aan6 in6 welke6 mate6 de6 bekomen6 opgravingsgegevens6 (zowel6 het6 sporeni6 als6 het6 vondstenbestand)6 bruikbaar6 en/of6 betrouwbaar6 zijn6 voor6 postiexcavation6 analyse6 die6 leidt6 tot6 kenniswinst6over6de6archeologische6perioden6of6culturen6in6kwestie.6elke6onderzoeksdomeinen6(bvb.6 onderzoek6materiële6cultuur)6komen6hiervoor6in6aanmerking?6 Degegevensdietijdenshetarcheologischonderzoekbekomenwerdenzijneerderbeperkt.Erkan worden gesuggereerd dat er minstens drie bewoningsfasen binnen het onderzoeksgebied aangetroffenwerden.mogelijkgevenderesultateneenvertekendbeeldvandewerkelijkheid.de resultatenendevondstenvanditonderzoeklenenzichechternietvoorverderonderzoek. Hoe6verhoudt6de6aanwezigheid6van6een6middeleeuws6erf6op6een6dergelijke6afstand6van6de6kerk6van6 Rijkevorsel6zich6tot6de6historische6gegevens6over6het6ontstaan6van6het6dorp?6 Er is weinig gekend over het verleden van Rijkevorsel. Bepaalde elementen, zoals de naam en de vorm van het dorpsplein, wijzen mogelijk op een vroegmiddeleeuwse aanwezigheid. Het is echter nietduidelijkwaardezebewoningtesituerenvaltenwatdeprecieseomvangervanwas. Deresultatenvanhetonderzoekwijzenopbewoningopdeovergangsperiodetussendevroegeen volle middeleeuwen en de volle middeleeuwen. Door de beperkte oppervlakte van het opgravingsareaalishetechternietmogelijkomdeaangesnedendelenvandenederzettingeninhun geheel te reconstrueren. Het is ook zeer moelijk om de relatie tussen de bewoning aan de Perenstraat in verband te brengen met het ontstaan van het dorp en de kerk van Rijkevorsel (waarvandetotnutoegekendeoudsteelementenuitde5 de eeuwdateren). 34

43 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Hoofdstuk6 Besluit Conformart.4 2vanhetDecreethoudendeBeschermingvanhetArcheologischPatrimoniumvan 30juni993(B.S ),gewijzigdbijdecreetvan8mei999(B.S ),28februari 2003 (B.S ), 0 maart 2006 (B.S ), 27 maart 2009 (B.S ) en 8 november20(b.s )zijndeeigenaarendegebruikerertoegehoudendearcheologische monumenten die zich op hun gronden bevinden te bewaren en te beschermen en ze voor beschadigingenvernielingtebehoeden. egens de toekomstige verkavelingswerken worden eventuele archeologische waarden in de ondergrondbedreigd.daaromwerdeersteenarcheologischeevaluatievanhetterreinuitgevoerd doormiddelvaneenproefsleuvenonderzoek.uitderesultatenvanditonderzoekbleekdaterzich archeologische waarden bevonden binnen de grenzen van het projectgebied. Er werden dan ook aanbevelingengeformuleerdvoorhetuitvoerenvaneenvlakdekkendeopgravingbinneneenareaal vancirca970m 2 omdeaanwezigewaardenteregistrerenalvorensdegrondenwordenverstoord door de bouwwerkzaamheden. Dit rapport brengt verslag uit van het veldwerk dat door StudiebureauArcheologiebvbawerduitgevoerdvan4totenmet20oktober205. Bijeventuelevrijgavehetterreinblijvendealgemenebepalingendievoorzienzijnin: I6 het6decreet6van6306juni69936houdende6bescherming6van6het6archeologisch6patrimonium,6 gewijzigd6bij6de6decreten6van686mei6999,6286februari62003,606maart62006,6276maart en686november620(bs , , , en )6 I6en6het6besluit6van6de6Vlaamse6regering6van6206april69946tot6uitvoering6van6het6decreet6van6 306 juni houdende6 de6 bescherming6 van6 het6 archeologisch6 patrimonium,6 gewijzigd6 bij6 besluiten6 van6 de6 Vlaamse6 Regering6 van6 26 december6 2003,6 236 juni6 2006,6 96 mei6 2008,6 46 december62009,66april6206en606juni620 van toepassing, meer bepaald voor de bepalingen over de meldingsplicht van eventuele toevalsvondstentijdenshetverdereverloopvandewerken. 35

44 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 36

45 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel Bibliografie DEGRTEK.2008:Middeleeuws6aardewerk6in6Vlaanderen.6Techniek,6typologie6en6evolutie6van6het6 gebruiksgoed6in6de6regio6udenaarde6in6de6volle6en6late6middeleeuwen6(0de6 66de6eeuw),6deel6, Brussel. HUIJBERSA.204:HuisplattegrondenvanagrarischenederzettingenuitdeVolleMiddeleeuweninhet MaasTDemerTScheldegebied, in: LANGE A.G., THEUNISSEN E.M., DEEBEN J.H.C., VAN DESBURG J., BUMEESTERJ.&DEGRTT.204:Huisplattegronden6in6Nederland.6Archeologische6sporen6van6het6 huis,amersfoort. VANDERGINSTV.,YPERMAN.&SMEETSM.205:Het6archeologisch6onderzoek6aan6de6Heihoekweg6in6 Boortmeerbeek,KesselTLo. VERBEEKC.&DELARUELLES.2004:DemiddeleeuwenophetHSLTtraject,in:VERBEEKC.,DELARUELLES.& BUNGENEERSJ.2004:Verloren6voorwerpen.6Archeologisch6onderzoek6op6het6HSLItraject6in6de6provincie6 Antwerpen,Antwerpen. 37

46 HetarcheologischonderzoekaandePerenstraatteRijkevorsel 38

47 Legende Sporen Verstoring Boomval

48 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Vergunningsnummer (F)oto, ()verzicht, (PR)ofiel, (V)lak, (C)oupe, (D)etail, ()erkfoto, (V)ondst, S-FC- Volgnummer (S)poor, (PR)profiel, (SL)euf, ()erk(p)ut, (L)osse(V)ondst, (P)aleo(B)oring, (M)etaal(D)etectie, S-FC S4-FC S8VL2-FC S6-FC S-FC S4-FV S8VL3-FC S6-FC S-FC S4-FV S8VL3-FC S6-FC STRUCTUUR-FC S4-FV S9-FC S6-FC STRUCTUUR-FC S5-FC S9-FC S6-FV STRUCTUUR-FC S5-FC S9-FC S6-FV STRUCTUUR-FC S5-FC S9-FC S7-FC STRUCTUUR-FC S5-FC S9-FV S7-FC STRUCTUUR-FC S5-FC S9-FV S7-FV STRUCTUUR-FC S5-FV S0-FC S7-FV STRUCTUUR-FC S5-FV S0-FC S8-FC STRUCTUUR-FC S6-FC S0-FV S8-FC STRUCTUUR-FC S6-FC S0-FV S8-FV S-FV S6-FC S-FC S8-FV S-FV S6-FC S-FC S9-FC STRUCTUUR2-FC S6-FV S-FV S9-FC STRUCTUUR2-FC S7-FC S-FV S9-FC STRUCTUUR2-FC S7-FC S2-FC S9-FV STRUCTUUR2-FC S7-FC S2-FC S9-FV STRUCTUUR2-FC S7-FC S2-FC S20-FC STRUCTUUR2-FC S7-FV S2-FV S20-FC S3-FC S7-FV S2-FV S20-FC S3-FC S8-FC S3-FV S20-FC S3-FC S8-FC S3-FV S20-FC S3-FC S8-FC S4-FC S20-FC S4-FC S8-FC S4-FC S20-FV S4-FC S8-FC S4-FC S20-FV S4-FC S8-FC S4-FC S2-FC S4-FC S8-FC S4-FV S2-FC S4-FC S8-FV S4-FV S2-FV S4-FC S8-FV S4-FV S2-FV S4-FC S8VL2-FC S4-FV S22-FC S4-FC S8VL2-FC S5-FC S22-FC S4-FC S8VL2-FC S5-FC S22-FC S4-FC S8VL2-FC S5-FV S22-FV S4-FC S8VL2-FC S5-FV S22-FV-2

49 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S2-3-FC S2-3-FC S2-3-FC S2-3-FC S2-3-FC S2-3-FC S23-FC S23-FC S2_3-FV S2_3-FV S23-FV S23-FV S24-FC S24-FC S24-FV S24-FV S25-FC S25-FC S25-FV S25-FV S26-FC S26-FC S26-FV S26-FV S27-FC S27-FC S27-FV S27-FV S28-FC S28-FC S28-FC S28-FV S28-FV S29-FC S29-FC S29-FC S29-FV S29-FV S30-FC S30-FC S30-FC S30-FV S30-FV S3-FC S3-FC S3-FC S3-FV S3-FV S32-FC S32-FC S32-FC S32-FV S32-FV S33-FC S33-FC S33-FC S33-FV S33-FV S34-FC S34-FC S34-FV S34-FV S35-FC S35-FC S35-FV S35-FV S36-FC S36-FC S36-FC S36-FV S36-FV S37-FC S37-FC S37-FC S37-FV S37-FV S38-FC S38-FC S38-FC S38-FV S38-FV S39-FC S39-FC S39-FC S39-FV S39-FV S40-FC S40-FC S40-FC S40-FC S40-FV S40-FV S4-FC S4-FC S4-FC S4-FV S4-FV S42-FC S42-FC S42-FC S42-FV S42-FV S43-FC S43-FC S43-FC S43-FV S43-FV S44-FC S44-FC S44-FV S44-FV S45-FC S45-FC S45-FC S45-FV S45-FV S46-FC S46-FC S46-FV S46-FV S47-FC S47-FC S47-FV S47-FV S48-FC S48-FC S48-FC S48-FC S48-FC S48-FC S48-FC S48-FC S48-FV S48-FV S49-FC S49-FC S49-FV S49-FV S50-FC S50-FC S50-FV S50-FV S5-FC S5-FC S5-FC S5-FV S5-FV S54-FC S54-FC S54-FC S54-FV S54-FV S55-FC S55-FC S55-FV S55-FV S55-FV S56-FC S56-FC S56-FV S56-FV S57-FC S57-FC S57-FC S57-FV S57-FV S58-FC S58-FC S58-FV S58-FV S59-FC S59-FC S59-FV S59-FV S60-FC S60-FC-2

50 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S60-FC S60-FV S60-FV S6-FC S6-FC S6-FC S6-FV S6-FV S62-FC S62-FC S62-FV S62-FV S63-FC S63-FC S63-FV S63-FV S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FC S64-FV S64-FV S65-FC S65-FC S65-FV S65-FV S65-FV S66-FC S66-FC S66-FV S66-FV S67-FC S67-FC S67-FC S67-FV S67-FV S68-FC S68-FC S68-FC S68-FV S68-FV S69-FC S69-FC S69-FC S69-FV S69-FV S70-FC S70-FC S70-FC S70-FV S70-FV S7-FC S7-FC S7-FC S72-FC S72-FC S72-FC S72-FV S72-FV S4_4-FC S4_4-FC S4_4-FC S4_4-FC S4_4-FC S52-53-FC S52-53-FC S52-53-FC S52-53-FV S52-53-FV P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F P-F-29

51 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel

52 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Afkortingen: Kleur: Kleur: Textuur: Bijmenging: Vondsten: Aflijning: Re Redelijk Ze Zeer S Scherp D Diffuus Sl Slecht Go Goed Var Variabel Nat Niet af te lijnen L- Licht D- Donker Br Gl Go Gr r Rd t Zw Bl Pr Rz Bruin Geel Groen Grijs ranje Rood it Zwart Blauw Purper Roze gevl. gelg. gebr. hom. het. m. met k. kern r. rand vl. sp. lg. lgs. br. fi. to. wi. le. gevlekt gelaagd gebrokkeld homogeen hetrogeen vlekken spikkels lagen laagjes brokken fibers tongen wiggen lenzen Re Ze Za Ha Va Lo Z L K V Redelijk Zeer Zacht Hard Vast Los Zand Leem Klei Veen Bio Bioturbatie Hu Humus Glau Glauconiet BC Bouwceramiek KM Kalkmortel CM Cementmortel ZM Zandmortel HK Houtskool Fe IJzerconcreties Fe-slak IJzerslak FeZS IJzerzandsteen Mg Mangaan ZS Zandsteen KZS Kalkzandsteen KS Kalksteen LS Leisteen NS Natuursteen K Kwarts SK Steenkool VL Verbrande leem An Bo Ce Fa Fl Gl Ku Le Li Me Mu Na Pi St Andere Bouwceramiek Ceramiek Faunaresten Floraresten Glas Kunststof Leder Litisch materiaal Metaal Munt Natuursteen Pijpaarde Staalname Spoor erkput Vlak Aard Vorm / Verband Aflijning / Bewaring Kleur Textuur / Bijmenging Vondsten Afmetingen LxBxH (cm.) pmerkingen Paalkuil vaal Var het. DBr-Gr o 70x50x7 2 Paalkuil vaal ReS het. DBr m. Gl sp. o HK 80x52x42 nbepaald nduidelijke relatie met S3 3 Kuil Cirkel ReS hom. DBr o HK 40x20x4 nbepaald

53 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoor erkput Vlak Aard Vorm / Verband Aflijning / Bewaring Kleur Textuur / Bijmenging Vondsten Afmetingen LxBxH (cm.) pmerkingen 4 Gracht Langwerpig ReS DBr o Ce, Fa, x35x nbepaald 5 Paalkuil vaal ReS het. DBr m. LBr en Gl vl. o 78x60x43 nbepaald 6 Paalkuil Cirkel Var het. DBr m. LBr o 68x60x2 nbepaald 7 Paalkuil vaal Var het. DBr m. LBr o HK 56x40x2 nbepaald 8 Kuil Rechthoekig ReS het. DBr m. Gl vl. o HK 85x90x77 nbepaald 9 Paalkuil Cirkel ReS DBr-Gl en r-rd vl. o 72x60x42 nbepaald 0 Kuil Rechthoekig ZeS hom. DBr-Zw o BC Fa, Bo 05x95x4 nbepaald Paalkuil Cirkel ReS het. DBr m. LBr o 38x3x nbepaald 2 Paalkuil Cirkel ReS DBr o HK 36x36x36 nbepaald 3 Paalkuil Cirkel ReS DBr o HK 36x28x nbepaald 4 Greppel Langwerpig ReS DBr o BC, HK Ce, Bo, x65x53 nbepaald 5 Paalkuil Cirkel ReS DBr m. Gl vl. o 30x22x7 nbepaald 6 Paalkuil Vierkantig ZeS hom. DBr o BC Bo 40x36x28 nbepaald 7 Paalkuil vaal ReS hom. DBr o 60x28x nbepaald 8 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr m. LBr en Gl vl. o 40x+6x6 nbepaald Gecoupeerd tijdens vooronderzoek 9 Paalkuil Cirkel Var DBr o HK 55x53x2 nbepaald 20 Paalkuil Ei-vormig ReS hom. DBr-Zw o 56x40x36 nbepaald Vlakvorm gewijzigd na couperen (groter)

54 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoor erkput Vlak Aard Vorm / Verband Aflijning / Bewaring Kleur Textuur / Bijmenging Vondsten Afmetingen LxBxH (cm.) pmerkingen 2 Paalkuil vaal ReS DBr m. LBr-Gl vl. o HK 48x35x nbepaald 22 Paalkuil Vierkantig ReS DBr m. Gl-r vl. o 60x58x0 nbepaald 23 Kuil Cirkel ReS hom. DBr-Zw o 65x45x84 nbepaald 24 Paalkuil Cirkel ReS het. LBr-Gl m. DBr o 62x50x20 nbepaald 25 Paalkuil Cirkel ReS hom. DBr-Zw o 55x50x36 nbepaald 26 Kuil Cirkel ReS het. DBr-Zw-Gl vl. o 0x05x22 nbepaald 27 Paalkuil vaal ReS hom. DBr o 55x40x20 nbepaald 28 Paalkuil nregelmatig Var het. LBr m. DBr- Gl vl. o 98x40x8 nbepaald 29 Paalkuil Parallelogram ReS DBr o 60x45x20 nbepaald 30 Paalkuil Cirkel ReS DBr o 52x42x6 nbepaald 3 Paalkuil Cirkel ReS DBr o HK 37x32x4 nbepaald 32 Kuil nregelmatig ReS het. DBr m. Gl vl. o HK 20x75x32 nbepaald 33 Paalkuil Cirkel ReS DBr o 60x60x27 nbepaald 34 Paalkuil Cirkel ReS DBr m. LBr o 54x49x9 nbepaald 35 Paalkuil Ei-vormig ReS het. DBr m. LBr o 30x20x2 nbepaald 36 Paalkuil vaal ReS DBr o 25x20x7 nbepaald 37 Paalkuil Cirkel ReS het. DBr m. LBr o 30x25x7 nbepaald

55 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoor erkput Vlak Aard Vorm / Verband Aflijning / Bewaring Kleur Textuur / Bijmenging Vondsten Afmetingen LxBxH (cm.) pmerkingen 38 Paalkuil Vierkantig ReS het. DBr m. LBr en Gl vl. o +52x5x4 nbepaald 39 Paalkuil vaal ReS DBr o HK 25x22x7 nbepaald 40 Paalkuil nregelmatig ReS DBr o 98x+74x39 nbepaald Doorsneden door recente verstoring 4 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr m. Gl vl. o 97x60x45 nbepaald 42 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr m. Gl vl. o 93x64x36 nbepaald 43 Paalkuil Rechthoekig ReS 44 Paalkuil vaal ZeS het. DBr m. LBr en Gl vl. het. DBr-Zw m. Gl vl. o 75x46x20 nbepaald o HK 70x45x20 nbepaald 45 Paalkuil Trapezium Var het. LBr m. Gl vl. o HK 88x50x9 nbepaald 46 Paalkuil vaal Var het. Gl m. DBr vl. o 42x25x Natuurlijk mogelijk restant van dieper spoor? 47 Paalkuil Cirkel Var DBr m. Gl vl. o 52x37x28 nbepaald 48 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr m. LBr en Gl vl. o BC, HK Bo 00x72x42 nbepaald 49 Natuurlijk vaal Var het. DBr m. Gl vl. o HK 38x3x Natuurlijk 50 Natuurlijk Cirkel ReS het. DBr m. Gl vl. o 45x35x Natuurlijk 5 Paalkuil Rechthoekig ReS DBr o 74x67x32 nbepaald 52 Paalkuil Rechthoekig Var 53 Paalkuil Rechthoekig ReS 54 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr m. LBr en Gl vl. het. DBr m. LBr en Gl-Go k. DBr-Gr-Gl vl. en Gl-r k. o 48x42x0 nbepaald o 52x44x27 nbepaald o HK 60x56x9 nbepaald

56 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoor erkput Vlak Aard Vorm / Verband Aflijning / Bewaring Kleur Textuur / Bijmenging Vondsten Afmetingen LxBxH (cm.) pmerkingen 55 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr m. Gl vl. o 8x80x40 nbepaald 56 Paalkuil vaal Var het. DBr m. Gl vl. o BC Bo 87x55x3 nbepaald 57 Paalkuil Rechthoekig Var het. DBr-Gr m. Gl vl. o 70x60x27 nbepaald 58 Paalkuil Cirkel Var het. DBr m. Gl vl. o HK 65x+40x2 nbepaald Gecoupeerd tijdens vooronderzoek 59 Paalkuil Cirkel ReS DBr o 30x25x8 nbepaald 60 Paalkuil Vierkantig ReS het. DBr o HK 80x80x37 nbepaald 6 Paalkuil Rechthoekig ReS het. DBr-Zw m. Gl vl. o 8x77x2 nbepaald 62 Paalkuil vaal ReS DBr o 70x48x27 nbepaald 63 Paalkuil Rechthoekig ZeS hom. DBr o BC, HK Ce, Bo 77x45x36 nbepaald 64 Gracht Langwerpig ReS 65 Paalkuil Rechthoekig ZeS het. DBr m. LBr- Gr het. DBr-Zw m. Gl vl. o x08x nbepaald o 55x34x36 nbepaald 66 Paalkuil Rechthoekig ZeS DBr-Zw o HK 45x36x6 nbepaald 67 Paalkuil vaal ReS DBr o 42x30x22 nbepaald 68 Gracht Langwerpig ReS het. DBr m. LGr en Gl vl. o nbepaald 69 Kuil o BC Bo, Ce, xx62 nbepaald Deels in putwand, stopt op zelfde plaats als s64, afmeting niet waarneembaar 70 Kuil o xx42 nbepaald 7 Kuil o xx6 nbepaald

57 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoor erkput Vlak Aard Vorm / Verband Aflijning / Bewaring Kleur Textuur / Bijmenging Vondsten Afmetingen LxBxH (cm.) pmerkingen 72 Kuil o Ce xx2 nbepaald

58 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Totaal: Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4 Gracht 3 80 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4-Ce5b ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Rood Geglazuurd S4-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken S4-Ce5b ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Rood Geglazuurd coupe GH S4-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken coupe GH S4-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken S4-Ce5 ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Faunaresten Vorm pmerkingen Kop Romp Poten Tanden Arch. vol S4-Fa0 Skelet verbrand, coupe CD 2 2 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4L0 Gracht 3 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4L0-Ce53 ielgedraaid Steengoed 3 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4L Gracht Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S4L-Bo2 Leem Verbrand coupe CD 7 29 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4L-Ce5b ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Rood Geglazuurd coupe EF S4L-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken coupe EF 5 Metaal Vorm pmerkingen Boven Midden nder Additieven Arch. vol S4L-Me60 Lood Kogel musketkogel, achter coupe EF 8

59 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4L3 Gracht 45 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4L3-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend worstoor, coupe EF 45 gebakken Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 5L2 2 3 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S5L2-Ce5b ielgedraaid (P)ME oxiderend 2 3 gebakken Rood Geglazuurd Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 8L 20 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S8L-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend 20 gebakken Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 0 Kuil 4 0 Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S0-Bo Ceramiek xiderend 3 0 Faunaresten Vorm pmerkingen Kop Romp Poten Tanden Arch. vol S0-Fa0 Skelet verbrand Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4 Greppel Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S4-Bo2 Leem Verbrand coupe AB Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands S4-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken coupe AB S4-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands coupe AB

60 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4L Greppel Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S4L-Bo2 Leem Verbrand 5 83 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4L-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken S4L-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Natuursteen Vorm pmerkingen Boven Midden nder Additieven Arch. vol S4L-Na22 Tefriet 2 23 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 4L Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S4L2-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands S4L2-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken kogelpotachtig 3 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 6 Paalkuil 5 Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S6-Bo Ceramiek xiderend 5 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 23L Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S23L-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken S23L-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 23L

61 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S23L2-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken Metaal Vorm pmerkingen Boven Midden nder Additieven Arch. vol S23L2-Me Metaalslak 290 Natuursteen Vorm pmerkingen Boven Midden nder Additieven Arch. vol S23L2-Na22 Tefriet 2 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 48 Paalkuil Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S48-Bo2 Leem Verbrand Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 55L 4 56 Natuursteen Vorm pmerkingen Boven Midden nder Additieven Arch. vol S55L-Na22 Tefriet 4 56 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 56 Paalkuil 3 Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S56-Bo Ceramiek xiderend 3 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 60L 3 0 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S60L-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 63 Paalkuil 2 6

62 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S63-Bo Ceramiek xiderend 2 6 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 69 Kuil 0 6 Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S69-Bo2 Leem Verbrand 3 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S69-Ce52 ielgedraaid (P)ME reducerend gebakken kogelpotachtig S69-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 69L 7 34 Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S69L-Bo2 Leem Verbrand 4 29 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S69L-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 69L2 5 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S69L2-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend 5 gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 69L3 Kuil 2 4 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S69L3-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 70L 30

63 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Bouwceramiek Vorm pmerkingen Rand Midden Hoek Andere Arch. vol S70L-Bo Ceramiek xiderend 30 Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 70L2 2 5 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S70L2-Ce5a ielgedraaid (P)ME oxiderend gebakken Maaslands Spoorinformatie Spoornummer Spoortype Depositietype Vulling N MAE M (gr) 72 Kuil 9 Ceramiek Vorm pmerkingen Rand and Bodem Additieven Arch. vol S72-Ce5b ielgedraaid (P)ME oxiderend Bord bovenaan het spoor 9 gebakken Rood Geglazuurd gevonden, mogelijk deel van de verstoring die er bovenop

64 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S4 coupeab S Ap 2 Laag: homogeen donkerbruin Laag2: heterogeen, geel met grijze vlekken Laag3: heterogeen, grijsbruin gevlekt 3 N S5 L Z S4 coupegh L2 L3 Laag: heterogeen, donkergrijszwart met gele vlekken Laag2: homogeen, donkergrijszwart Laag3: heterogeen, donkergrijszwart met gele vlekken S6 L L2 L2 S7 L Laag: homogeen, donkergrijszwart, hkspikkels Laag2: heterogeen, donkergrijszwart met Laag: homogeen donkerbruinzwart Laag2: heterogeen, donkerbruinzwart let grijsgele vlekken

65 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Z S8 N S9 2 N : grdgrwtlgl gevlekt 2: lglwt gevlekt S8 VL Z L C L2 C Laag: heterogeen, donkergrijszwart met gele en rode vlekken Laag2: heterogeen, lichtgrijs met donkergrijze vl S0 L L2 S Laag: homogeen, donkergrijsbruin-zwart Laag2: heterogeen gevlekt, donkergrijsbruinzwart, gele vlekken Z S4 N S2 L L L2 L2 L3 Laag: kern, homogeen, donkerbruinzwart, hkstukjes Laag2: heterogeen, grijsgeel met donkergrijszwarte vlekken Laag: homogeen, donkergrijszwart Laag2: heterogeen donkerbruin met donkergrijze vlekken Laag3: heterogeen, gevlekt, donkergrijszwart, grijsgeel,...

66 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S5 S6 Z S8 N S9 S20 S2

67 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S23 L S22 L2 Laag: homogeen, donkergrijs Laag2: heterogeen, donkergrijszwart met geeloranje vlekken S25 L S24 L2 Laag: homogeen, donkergrijszwart Laag2: heterogeen gevlekt, donkerbruin en geelbruine vlekken L L2 S26 S27 Laag: homogeen, donkergrijszwart Laag2: heterogeen, donkergrijszwart met geeloranje vlekken

68 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S29 N S28 Z L2 L L: mogelijke kern, homogeen donkergrijs L2: heterogeen, lichtgrijs met geeloranje en donkergrijze vlekken S30 L L2 S3 L: homogeen donkergrijs L2: heterogeen, grijs met gele vlekken Z S32 N S33 L L2 L2 L L: mogelijke kern, donkergrijs L2: heterogeen donkergrijs met geeloranje vlekken Laag: homogeen, donkergrijsbruin, kleine gele / oranje vlekken Laag2: heterogeen gevlekt, geel, oranje, donkergrijs

69 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S34 S35 S36 S37 L2 S38 L S39 L: mogelijke kern, homogeen donkergrijs L2: heterogeen, donkergrijs met geeloranje vlekken

70 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S40 S4 2 2 : lgrdbr, lijkt verrommelde kern 2: dbrdgr, verb : mogelijke paalkern, lgrbr gevlekt 2: dgr met lgl vlekken S42 L L2 S43 2 L: homogeen donkergrijs L2: heterogeen, grijsgeel met oranje en donkergrijze vlekken : dgrzw 2: lgllgr gevlekt S44 Z S45 N

71 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel S47 L L2 S48 2 Laag: homogeen, donkergrijszwart Laag2: heterogeen, donkergrijjszwart met geelgrijze vlekken : lgr, kleibrokjes, verbrande leem, paalkern 2: dgrzw met gl en lgl vlekken N S5 Z N L2 S54 L Z L: kern. Kleiig, groengrijs met oranjerode vlekken L2: redelijk homogeen donkergrijs S S56 : paalkern, grdgr, verbrande leem 2: dgr-grgl lgl gevlekt, verbrande leem

72 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel N S57 L L2 Z S58 L: homogeen donkergrijs, mogelijke kern L2: heterogeen, donkergrijs met geelgrijze vlekken N S60 Z L2 L S59 L: homogeen donkergrijs, mogelijke kern L2: heterogeen, donkergrijs met geelgriize vlekken N S6 Z L2 L Z S62 N L: heterogeen, donkergrijs met lichtgrijs, mogelijke kern L2: heterogeen, donkergrijs met geelgrijs gevlekt

73 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel N S63 L Z L2 S64 coupecd Laag: homogeen, donkergrijszwart Laag2: heterogeen gevlekt, donkergrijszwart met geeloranje S65 N S66 Z Z S67 L L2 N Z S69 2 N 3 L: redelijk homogeen donkergrijs, mogelijke kern L2: heterogeen, donkergrijs met lichtgrijs gevlekt : dgrzw, hk 2: grwtlgr gevlekt, hk 3: dgr wt gevlekt, hk

74 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel Z S70 N S7 2 : dgrzwlgl gevlekt 2: dgr met lgrlgl vlekken S72 L2 L L: mogelijke kern, redelijk homogeen donkergrijs L2: heterogeen, geelgrijs met donkergrijze vlekken Z S52_S53 N N S2_S3 Z L2 L L: kern, kleiig groengrijs met oranje vlekken L2: heterogeen, donkergrijs met oranje en lichtgrijze vlekken

75 Het archeologisch onderzoek aan de Perenstraat te Rijkevorsel

76 Annex:&Profielbeschrijvingen&.&Algemene&gegevens.Beschrijver: LudoFockedey,StudiebureauArcheologie. 2.Soortonderzoek: Archeologisch:proefsleuven 3.Plaats: RijkevorselEPerenstraat. 4.Hoogteligging: 26,35mTA. 5.Coördinaten: LambertX:77685,67;Y:226457,78. 6.Datum: 5/0/205 7.Tijdstip: 09:47u. 8.Landgebruikenvegetatie: Voormaligbos,bomen(gerooid). 9.eersomstandigheden: Bewolkt,5 C. 0.riëntatie: Z..Bodemeenheid: Scmy:matigdrogelemigEzandgrondenmetdiepeantropogenehumusA horizont,fijnerwordendindediepte. 2.RB: Pa:PlagicAnthrosol(loamic). 2.&Profielbeschrijving& & H& 0E40 cm: Ap: lemig zand; zwart (0 YR 2/); licht kruimelig; veel boomwortels; scherpe, rechte ondergrens, H2& 40E50 cm: Ap2: lemig zand; zeer donkerbruin tot zeer grijsachtig donkerbruin (0 YR 2E3/2); weinig boomwortels;scherpe,onregelmatigeondergrens, H3& 50E60cm:Bh;lemigzand;zeerdonkerbruin(0YR2/2);gevlekt;massief;enkelefijneplantenwortels; diffuseonregelmatigeondergrens, H4& 60E70cm;B2h/ir;lemigzand;donkerbruin(7,5YR);hard;massief;diffuse,onregelmatigeondergrens, H5& 70E90cm:Bir:lemigzand;sterkbruin(7,5YR5/8);hard;gebroken;onregelmatiggeconcentreerd;scherpe, onregelmatigeondergrens, H6& 90E0 cm: Bt: kleiig leem; geelachtig lichtbruin (2,5 Y 5/4) tot geel (0 YR 6/6); plantenwortels langs vlakken;scherpe,rechteondergrens, H7& 0E30cm:CI:lemigzand;bleekbruin(2,5Y7/3)totbruinachtiggeel(0YR6/6);structuurloos;scherpe, onregelmatigeondergrens, H8&

77 5E33cm:CII:klei;grijstotolijflichtgrijs(5Y6/E2);plastisch;massief. G(rond)(ater)T(afel):cm. pmerkingen:& & & 3.&Foto& & 2& 3& 4& 5& 6& 8& 7& 4.&Interpretatie& Het bodemprofiel over heel het onderzoeksgebied wordt gekenmerkt door een dikke, sterk humeuze antropogene A horizont. Deze vertoont op sommige plaatsen driehoekige sporen die kunnen worden geïnterpreteerdalsspitsporen(fig.).aardebhhorizontvandepodzolwegis,doorerosieofbewerking, zijndezealsrechthoekige,humeuzesporeninhetvlakterugtevinden.terwijldebodemstaatgekarteerd alsplaggen(..m)iserstriktgenomennietvoldaanaandecriteriavaneenplaggenbodemzoalsgedefinieerd inhetclassificatiesysteemvandebelgischebodemkaart.

78 Bodemkundiggezienzijnermeerderemorfologischekenmerken.Erkomenduidelijkedonkerbruinetot zwarte, verticale, wigvormige sporen voor. Mogelijke restanten van wortels, vooral omdat er in het verlengde gereduceerde, verticale vlekken voorkomen tot in de Bt horizont. f deze (boom)wortels ouderevorstscheurenvolgdenkonnietwordenachterhaald. DeChorizontvertoonteenduidelijkegelaagdheideniszandig,vandaarhoogstwaarschijnijkdekartering alsfijner'wordend'in'de'diepte( y). Hetkleisubstraat,grijstotolijflichtgrijs(5Y6/E2),bulktuitenvervormtdegelaagdheid.Eengevolgvan vorstwerking(fig.).dekleiiszeerplastischengemakkelijktevervormen.indebuurtwordenerbodems aangetroffen met een' klei/zandsubstraat' op' geringe' of' matige' diepte' (20/25' cm) (we.). Dit is ongetwijfeldeenaanduidingvoorhetondiepvoorkomenvankleiinheeldeomgevingdieookbekend staatalseengebiedvankleiontginning. ErkomensporadischplantenwortelsvoorindeBthorizontdiemogelijkstructuurvlakkenvolgen(fig.3). Figuur&:&Spitsporen&onderaan&de&humeuze,&antropogene&A&horizont.&

79 Figuur&2:&Vorstsporen&in&het&horizontaal&vlak&die&een&polygonaal&patroon&vormen.& Figuur&3:&Plantenwortels&in&de&Bt&horizont&volgens&een&vlak.&