Datum van inontvangstneming : 21/06/2012

Transcriptie

1 Datum van inontvangstneming : 21/06/2012

2 Vertaling C-226/12-1 Zaak C-226/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 14 mei 2012 Verwijzende rechter: Audiencia Provincial de Oviedo (Spanje) Datum van de verwijzingsbeslissing: 7 mei 2012 Verzoekende partij: Constructora Principado, S.A. Verwerende partij: José Ignacio Menéndez Álvarez AUDIENCIA PROVINCIAL SECCIÓN N. 1 de OVIEDO (provinciale rechtbank afdeling nr. 1 te Oviedo) (omissis) (omissis) HOGER BEROEP (omissis) Eerste aanleg: JUZGADO DE PRIMERA INSTANCIA N. 2 de OVIEDO (rechtbank van eerste aanleg nr. 2 te Oviedo) Oorspronkelijke procedure: MONDELINGE PROCEDURE /2011 Appellante: CONSTRUCTORA PRINCIPADO, S.A. (omissis) Geïntimeerde: JOSÉ IGNACIO MENÉNDEZ ÁLVAREZ (omissis) NL

3 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-226/12 BESLISSING OM HET HOF VAN JUSTITIE VAN DE EUROPESE UNIE EEN PREJUDICIËLE VRAAG TE STELLEN (omissis) Oviedo, 7 mei 2012 FEITEN TEN EERSTE VOORWERP VAN HET GEDING 1 De onderhavige vraag vindt haar oorsprong in het door Constructora Principado, S.A. ingestelde hoger beroep tegen het vonnis van de Juzgado de primera instancia nº 8 de Oviedo van 28 september 2011 (omissis). 2 J. I. Menéndez Álvarez had een vordering ingediend, strekkende tot veroordeling van Constructora Principado tot terugbetaling van het bedrag van 1 223,87 EUR, waarvan hij EUR als gemeentebelasting over de stijging van de waarde van stedelijk onroerend goed (Impuesto Municipal sobre el Incremento del Valor de los Bienes de Naturaleza Urbana) [hierna: meerwaardebelasting (plusvalía)] had betaald, en 223,87 EUR voor de aansluiting op de waterleiding en de riolering. 3 Menéndez had dat bedrag betaald overeenkomstig de dertiende bepaling van een met Constructora Principado op 26 juni 2005 gesloten koopovereenkomst voor een woning, die luidde als volgt: De koper betaalt tevens de gemeentebelasting over de stijging van de waarde van stedelijk onroerend goed, aangezien daarmee rekening is gehouden bij de vaststelling van de prijs van het onroerend goed waarop de overeenkomst betrekking heeft. Daarnaast draagt de koper ook de kosten van de individuele aansluiting op de verschillende voorzieningen zoals water, gas, elektriciteit, riolering,..., ook al heeft de verkoper deze kosten voorgeschoten. 4 Er werd terugbetaling van het genoemde bedrag gevorderd op grond dat de bepaling volgens welke dat bedrag moest worden betaald, overeenkomstig het ten tijde van het sluiten van de overeenkomst geldende artikel 10 bis van de Ley General para la Defensa de los Consumidores y Usuarios (algemene wet ter bescherming van consumenten en gebruikers; hierna: LGDCU ) oneerlijk is, aangezien daarover niet werd onderhandeld en het evenwicht tussen de rechten en verplichtingen van de partijen aanzienlijk werd verstoord. 5 Constructora Principado was het daar niet mee eens en stelde dat sinds Ley 44/2006 weliswaar als oneerlijk beding moet worden aangemerkt, het beding volgens hetwelk de consument door de verkoper verschuldigde belastingen moet 2

4 CONSTRUCTORA PRINCIPADO betalen, alsook het beding volgens hetwelk de consument de kosten voor de aansluiting op de nutsvoorzieningen moet betalen, terwijl de woning in bewoonbare staat dient te worden opgeleverd, maar dat de overeenkomst vóór de inwerkingtreding van die wet, onder vigeur van de LGDCU, werd ondertekend, toen dergelijk bedingen mogelijk waren. Ten slotte was er volgens Constructora Principado geen kwade trouw omdat met de koper wel over het genoemde beding was onderhandeld en uit de vergelijking van het te betalen bedrag met de totale verkoopprijs bleek dat het evenwicht niet was verstoord. 6 De rechter in eerste aanleg wees de vordering toe op grond dat het bestreden beding oneerlijk was omdat het voor de consument nadelige gevolgen heeft doordat hij een aantal verplichtingen krijgt opgelegd die hem niet toebehoren, en niet blijkt dat daarover specifiek is onderhandeld met hem. 7 Het bouwbedrijf is in hoger beroep gegaan en voert daarin, voor zover in casu relevant, aan dat over het beding afzonderlijk was onderhandeld en uit de bewoordingen ervan blijkt dat met de betaling van de meerwaarde door de koper rekening was gehouden bij de vaststelling van de prijs van het onroerend goed waarop de overeenkomst betrekking heeft, en dat er geen aanzienlijke verstoring van het evenwicht is aangezien de beoordeling van het contractuele evenwicht niet mag worden beperkt tot een bepaald beding maar betrekking dient te hebben op de gehele overeenkomst, waarbij alle bedingen tegen elkaar moeten worden afgewogen. Verder wordt gesteld dat gelet op de totale verkoopprijs ( EUR), het bedrag van de meerwaarde (1 000 EUR) slechts 0,88 % van die prijs bedraagt, zodat het volstrekt overdreven en onterecht zou zijn te stellen dat door de kosten van de meerwaarde voor de koper een verstoring van het evenwicht optreedt in verhouding tot de verkoopprijs [...]. 8 Menéndez betwist het hoger beroep en verzoekt op de gronden van het vonnis van de rechter in eerste aanleg om bevestiging daarvan, nu het bedrag van de meerwaarde en de grootte ervan in verhouding tot de prijs van de woning in dat opzicht irrelevant zijn omdat de verstoring van het evenwicht en het misbruik optreden op het moment waarop van de consument wordt verlangd dat hij een belasting betaalt die hij wettelijk niet verplicht is te betalen. 9 Tegen de uitspraak in het onderhavige hoger beroep staat geen rechtsmiddel open. TEN TWEEDE HOREN VAN PARTIJEN EN OPENBAAR MINISTERIE 10 Bij beschikking van 2 april 2012 kregen partijen in het hoofdgeding en het openbaar ministerie tien dagen de tijd om opmerkingen in te dienen over het stellen van een prejudiciële vraag betreffende de uitlegging van het begrip aanzienlijke verstoring van het evenwicht in artikel 3, lid 1, van richtlijn 93/ Appellante was voorstander van het stellen van een vraag, weliswaar met de toevoeging dat dat begrip niet afzonderlijk en abstract mag worden uitgelegd maar 3

5 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-226/12 wel tegen de achtergrond van de andere in artikel 3, lid 1, vervatte vereisten, welke volgens haar het ontbreken van afzonderlijke onderhandeling en het ontbreken van goede trouw zijn, en benadrukt dat het beding voorwerp is geweest van onderhandeling. 12 Geïntimeerde verzocht, zonder stil te staan bij de uitlegging van de richtlijn, om geen prejudiciële vraag te stellen daar geen twijfel bestaat omtrent het bestreden beding, [aangezien] in het arrest van de Eerste kamer van het hooggerechtshof van 25 november 2011 het betrokken beding als oneerlijk [wordt aangemerkt]. 13 Het openbaar ministerie verzette zich niet tegen het stellen van een vraag aangezien het overeenkomstig artikel 267 VWEU aan de rechter staat om te beoordelen of een vraag moet worden gesteld. RECHTSGRONDEN TEN EERSTE SPAANSE WETTELIJKE REGELING, RECHTSPRAAK EN RECHTSLITERATUUR MET BETREKKING TOT DE AAN DE ORDE ZIJNDE VRAAG 14 In het Spaanse recht was de bescherming van consumenten tegen oneerlijke bedingen oorspronkelijk geregeld in Ley 26/1984 General para la Defensa de los Consumidores y Usuarios van 19 juli Deze wet is later gewijzigd bij Ley 7/1998 sobre Condiciones Generales de la Contratación van 13 april 1998 (wet 7/1998 inzake de algemene voorwaarden in overeenkomsten), waarmee richtlijn 93/13 werd omgezet in nationaal recht. Bij Real Decreto Legislativo (koninklijk wetsbesluit) 1/2007 van 16 november 2007 werd tot slot de geconsolideerde tekst van de algemene wet ter bescherming van consumenten en gebruikers goedgekeurd (geconsolideerde LGDCU). 15 Toen de overeenkomst op 26 juni 2005 werd ondertekend, was de LGDCU van 1984 van kracht, zoals gewijzigd, voor zover in casu relevant, bij Ley 7/1998 inzake de algemene voorwaarden in overeenkomsten van 13 april Artikel 10 bis, lid 1, LGDCU luidde: 1. Alle bepalingen waarover niet afzonderlijk is onderhandeld en alle niet uitdrukkelijk overeengekomen praktijken, worden als oneerlijke bedingen beschouwd indien zij, in strijd met de goede trouw, het evenwicht tussen de uit de overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen van de partijen aanzienlijk verstoren ten nadele van de consument. In ieder geval worden de in de eerste additionele bepaling bij deze wet genoemde bedingen als oneerlijk beschouwd. Het feit dat sommige onderdelen van een beding of een afzonderlijk beding het voorwerp van afzonderlijke onderhandeling zijn geweest, sluit de toepassing van dit artikel op de rest van de overeenkomst niet uit. 4

6 CONSTRUCTORA PRINCIPADO Wanneer de verkoper stelt dat een bepaald beding het voorwerp van afzonderlijke onderhandeling is geweest, dient hij dit te bewijzen. Voor de beoordeling van het oneerlijke karakter van een beding worden alle omstandigheden bij de sluiting van de overeenkomst, alsmede alle andere bedingen van de overeenkomst of van een andere overeenkomst waarvan deze afhankelijk is, in aanmerking genomen, rekening houdend met de aard van de goederen of diensten waarop de overeenkomst betrekking heeft. 16 Na de ondertekening van de overeenkomst in het hoofdgeding werd bij Ley 44/2006 de Mejora de la Protección de los Consumidores y Usuarios (wet 44/2006 ter verbetering van de bescherming van consumenten en gebruikers) van 29 december 2006 de eerste additionele bepaling van de LGDCU gewijzigd, zodat als oneerlijk beding ook werd aangemerkt: 22. Het doen dragen door de consument van de documentatiekosten en dossierkosten die wettelijk voor rekening van de verkoper komen. Met name bij de verkoop van woningen: [...] c) De bepaling volgens welke de consument door de verkoper verschuldigde belastingen moet betalen. d) De bepaling volgens welke de consument de kosten voor de aansluiting op de nutsvoorzieningen moet betalen, terwijl de woning in bewoonbare staat dient te worden opgeleverd. 17 Wat de rechtspraak betreft, bestaan er uiteenlopende standpunten, en dit niet alleen binnen het rechtsgebied van deze Audiencia maar bij de rechterlijke instanties op het gehele nationale grondgebied. In een uitspraak van de Tiende afdeling van de Audiencia Provincial de Madrid van 10 november 2011 (omissis) wordt een overzicht van die standpunten gegeven en erop gewezen dat dit onderwerp in de rechtspraak op verschillende wijzen is behandeld en uitgelegd, waarbij volgens het eerste standpunt dergelijke bedingen rechtsgeldig zijn. [Dit standpunt wordt gedeeld door de Audiencia Provincial] (omissis) de Cantabria, in uitspraken van 14 april 2005, 13 november 2005 en 18 oktober 2005, de Audiencia Provincial (omissis) de Valladolid, in uitspraken van 20 september 2001 en 22 februari 2003, de Audiencia Provincial (omissis) de Murcia, in een uitspraak van 14 april 2005, en de Audiencia Provincial (omissis) de Soria, in een uitspraak van 22 juli Hun redenering luidt dat die privaatrechtelijke overeenkomst, die later een authentieke akte wordt, weliswaar als een zogenoemde toetredingsovereenkomst kan worden gekwalificeerd, maar dat dit geenszins noodzakelijkerwijs betekent dat deze overeenkomst of een beding ervan onwettig of nietig is, aangezien toetredingsovereenkomsten en ook de algemene voorwaarden daarvan niet als zodanig onwettig zijn of afbreuk doen aan de contractvrijheid van de koper van woningen die deze woningen van de 5

7 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-226/12 projectontwikkelaar op grond van de overeenkomst koopt, nu de Spaanse vastgoedmarkt geen monopolie is, maar integendeel door het beginsel van vrije concurrentie wordt beheerst [...]. Daarentegen zijn dergelijke bedingen nietig verklaard in onder meer uitspraken van de Audiencia Provincial de La Coruña, van 15 oktober 1999, de Audiencia Provincial de Palencia, van 4 november 1998, en de Audiencia Provincial de Sevilla, van 19 januari 2005, volgens welke laatste uitspraak door het beding het evenwicht tussen de rechten en verplichtingen van de partijen aanzienlijk wordt verstoord omdat de koper een verplichting krijgt opgelegd zonder tegenprestatie van de verkoper, die de belasting over de stijging van de waarde van stedelijke grondstukken verschuldigd is als enige begunstigde van de door die herwaardering van de grondprijs verkregen winst. 18 In de rechtsliteratuur bestaat blijkbaar minder twijfel en wordt de rechtspraak waarin een economische benadering wordt gevolgd, soms zelfs verrassend genoemd, bijvoorbeeld door Cámara Lapuente [ Comentarios a las normas de protección de los consumidores, (omissis) 2011 (omissis)]. Deze auteur geeft een ruim overzicht van de rechtspraak van vóór de herziening van 2006 en merkt op dat in een groot aantal uitspraken de rechtsgeldigheid van dergelijke bedingen ook in met consumenten gesloten toetredingsovereenkomsten werd bevestigd, en dat een van de meest gebruikte en verrassende argumenten verrassend want niet geschikt is dat het bedrag van die belasting gering is, zodat,het economische evenwicht (sic) van de overeenkomst niet wordt verstoord. 19 Ook Miquel González benadrukt [in het reeds aangehaalde werk (omissis)] dat bij die aanzienlijke verstoring van het evenwicht moet worden gekeken naar de rechten en verplichtingen in het licht van de wettelijke regeling of het doel van de overeenkomst, en niet naar essentiële onderdelen zoals zaak en prijs. TEN TWEEDE RELEVANTE BEPALINGEN VAN UNIERECHT 20 Het reeds genoemde artikel 10 bis LGDCU, zoals gewijzigd bij Ley 7/1998, is tot stand gekomen door de omzetting van richtlijn 93/13/EEG van de Raad van 5 april 1993 betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten (PB L 95, blz. 29) en is, voor zover in casu relevant, gebaseerd op artikel 3, lid 1, van de richtlijn, dat als volgt luidt: Een beding in een overeenkomst waarover niet afzonderlijk is onderhandeld, wordt als oneerlijk beschouwd indien het, in strijd met de goede trouw, het evenwicht tussen de uit de overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen van de partijen ten nadele van de consument aanzienlijk verstoort. 6

8 CONSTRUCTORA PRINCIPADO TEN DERDE AAN DE PREJUDICIËLE VRAAG TEN GRONDSLAG LIGGENDE REDENEN 21 Er bestaat twijfel over de uitlegging die aan het begrip aanzienlijke verstoring van het evenwicht in artikel 3, lid 1, van richtlijn 93/13 moet worden gegeven. 22 Aan de ene kant kan worden verdedigd dat bij dit begrip wordt uitgegaan van een verstoring van het evenwicht in juridische zin omdat in de richtlijn sprake is van een verstoring van het evenwicht tussen de [...] rechten en verplichtingen van de partijen. Het feit dat een belasting of andere kosten die door de verkoper moeten worden betaald, zonder tegenprestatie op de consument worden afgewenteld, zou kunnen worden geacht die verstoring van het evenwicht tussen de rechten en verplichtingen van de partijen tot gevolg te hebben. Dat is het standpunt dat wordt gevolgd in de Spaanse rechtsliteratuur, zoals reeds is uiteengezet, en in een deel van de nationale rechtspraak over dit onderwerp. 23 In lijn daarmee wordt in het recente arrest van het Tribunal Supremo (hooggerechtshof) van 25 november 2011 (omissis), dat weliswaar naar een verstoring van het evenwicht en niet naar een aanzienlijke verstoring van het evenwicht verwijst, als volgt vastgesteld: de verstoring van het contractuele evenwicht is duidelijk aangezien de betrokken belasting over de stijging van de waarde van stedelijke grondstukken een directe belasting die over de stijging van de waarde van de grond wordt geheven wanneer de eigendom daarvan uit welken hoofde ook overgaat (omissis) verschuldigd is door (omissis) de vervreemder, die de begunstigde van de waardevermeerdering de hogere waarde van het onroerend goed is en om die reden dient te betalen; die meerwaarde komt niet ten goede aan de koper, die een financiële verplichting krijgt opgelegd waar geen tegenprestatie van de verkoper tegenover staat. 24 Met betrekking tot de aan de orde zijnde vraag heeft de Achtentwingste afdeling van de Audiencia [Provincial] de Madrid in een uitspraak van 9 maart 2012 (omissis) over de aanzienlijke verstoring van het evenwicht met name als volgt geoordeeld: Volgens het bestreden vonnis treedt geen aanzienlijke verstoring op omdat het bedrag gering is in verhouding tot de verkoopprijs. De rechter in eerste aanleg benadert de vraag op de verkeerde wijze. Reeds in de uitspraak van deze Audiencia Provincial van 6 april 2009 is er, als bepalende factor van de aan de orde zijnde voorwaarde, op gewezen dat in het betrokken beding de koper een verplichting krijgt opgelegd zonder tegenprestatie van de verkoper, de persoon die de belasting verschuldigd is en de enige begunstigde van de door de herwaardering van het onroerend goed verkregen winst. 25 Aan de andere kant lijkt het ook aannemelijk dat op basis van de vermelding van het woord aanzienlijk bij de verstoring van het evenwicht een andere, kwantitatieve uitlegging of economische benadering mogelijk is. Vanuit dat oogpunt lijkt het woord aanzienlijk in de richtlijn erop te wijzen dat niet alle 7

9 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-226/12 bedingen die het evenwicht verstoren, oneerlijk zijn, maar dat dit slechts het geval is wanneer de verstoring van het evenwicht aanzienlijk is, zodat sprake kan zijn van bedingen die weliswaar het evenwicht verstoren maar die toch niet oneerlijk zijn omdat de verstoring van het evenwicht niet aanzienlijk is. 26 Die zienswijze wordt in deze Audiencia [Provincial] de Asturias door rechter Rodríguez Vigil van de Zesde afdeling gevolgd in uitspraken van 28 september 2011, 23 januari 2012 en 12 maart In laatstgenoemde uitspraak is als volgt geoordeeld: de verstoring van het evenwicht kan dus niet zonder meer worden gebaseerd op de omstandigheid dat er geen rechtvaardiging wordt gegeven voor de afwenteling. Aangezien de wet vereist dat het gaat om een aanzienlijke verstoring van het evenwicht, dat wil zeggen een wezenlijke, althans relevante, wijziging van de normale gevolgen van de overeenkomst die de partijen ten tijde van de ondertekening van de overeenkomst als in overeenstemming met de aard ervan hebben aanvaard, moet in elk geval worden beoordeeld of het specifieke bedrag van de afwenteling in verhouding tot de totale prijs van de woning een onvoorziene stijging van die prijs inhoudt waardoor de tegenprestatie waartoe de koper zich bij de ondertekening van de overeenkomst heeft verbonden, wordt gewijzigd, zodat kan worden gesteld dat zich door die afwenteling heimelijk een onverwachte verhoging van de prijs door de verkoper heeft voorgedaan, waardoor het evenwicht tussen de aanvankelijk in aanmerking genomen prestaties is verstoord. 27 Dat was bovendien het criterium dat door de meeste Audiencias Provinciales in Spanje werd gehanteerd in de rechtspraak van vóór de herziening bij Ley 44/2006, bij welke herziening bedingen met kenmerken als die van het in casu aan de orde zijnde beding op de zwarte lijst van oneerlijke bedingen werden gezet. Ook het Tribunal Supremo hanteerde vóór de wijziging van de LGDCU bij Ley 7/1998, die richtlijn 93/13 omzette, die uitlegging. 28 Als voorbeeld kan worden verwezen naar de uitspraak van de Eerste afdeling van deze Audiencia [Provincial] van 30 maart 2005 (omissis), of recenter naar de uitspraak van de Eerste afdeling van de Audiencia Provincial de Ourense van 26 mei 2010 (omissis), waarin is vastgesteld dat de verstoring van het evenwicht optreedt wanneer het te betalen bedrag niet in verhouding staat tot de verkoopprijs van het onroerend goed. Het evenwicht, dat ten grondslag ligt aan de rechtsgeldigheid van het beding waarover niet afzonderlijk is onderhandeld, moet worden afgewogen tegen alle in de overeenkomst opgenomen prestaties, met inachtneming van alle omstandigheden die uit de tekst van de overeenkomst blijken. 29 Wordt de eerste van de in het hoofdgeding uiteengezette uitleggingen gehanteerd, dan is duidelijk dat is voldaan aan de voorwaarde van artikel 3, lid 1, van richtlijn 8

10 CONSTRUCTORA PRINCIPADO 93/13, zodat het beding nietig zou zijn, mits daarover niet afzonderlijk is onderhandeld. 30 Indien echter de tweede uitlegging wordt gehanteerd, dan komt de afwenteling van de meerwaardebelasting in het hoofdgeding voor de consument neer op 0,88 % van de totale verkoopprijs, en de kosten voor de aansluiting op de waterleiding en de riolering op 0,19 %, zodat geen sprake zou zijn van een aanzienlijke of ernstige verstoring van het evenwicht en het beding niet nietig zou zijn, ook al is het niet het voorwerp van afzonderlijke onderhandeling geweest. 31 Dat de Spaanse wetgever bij ley 44/2006 ook de bepaling volgens welke de consument door de verkoper verschuldigde belastingen moet betalen, bij de aankoop van woningen, als oneerlijk beding heeft aangemerkt, kan worden gezien als een bevestiging dat dergelijke bepalingen werden geacht onder de oneerlijke bedingen in de zin van artikel 10 bis LGDCU te vallen [zoals is uiteengezet in de uitspraak van deze rechter van 19 oktober 2010 (omissis)], of kan worden uitgelegd als een krachtens richtlijn 93/13 niet vereiste verhoging van het beschermingsniveau van de consument, aangezien het gaat om een beding dat in de vroegere wettelijke regeling niet uitdrukkelijk als oneerlijk beding was opgenomen. 32 Die laatste zienswijze kan steun vinden in het feit dat Ley 44/2006, waarbij het beding op de zwarte lijst van oneerlijke bedingen is geplaatst, wet ter verbetering van de bescherming van consumenten en gebruikers heet, en uit punt VI van de toelichting bij Ley 44/2006 kan worden afgeleid dat deze herziening een verdere uitbreiding van de bescherming van de consument is: ook wordt de bescherming van de consument die een woning koopt, versterkt, door bedingen die voor rekening van de verkoper komende kosten op de consument afwentelen, als oneerlijk aan te merken. Bijgevolg kan dit worden gezien als een beslissing van de Spaanse wetgever om een hoger beschermingsniveau voor de consument te bereiken, hoger dan het niveau dat richtlijn 93/13 vereist, hetgeen mogelijk is aangezien het een minimumrichtlijn betreft, zoals uit artikel 8 van de richtlijn blijkt. 33 De vraag is dus of de vermelding van het woord aanzienlijk (of ernstig in versies in andere talen van de Unie) bij de afwenteling van kosten van de verkoper op de consument aan de verstoring van het evenwicht een economische of kwantitatieve insteek kan geven, zodat een beding dat, zoals in het hoofdgeding, voor de consument geringe financiële kosten meebrengt in verhouding tot de totale aankoopprijs van een woning, het evenwicht niet aanzienlijk zou verstoren, terwijl, wanneer de verstoring van het evenwicht juridisch wordt bekeken, de afwenteling op de koper van een belasting die de verkoper wettelijk verplicht is te betalen, volgens artikel 3, lid 1, van richtlijn 93/13 als zodanig kan worden aangemerkt als oneerlijk. 9

11 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-226/12 TEN VIERDE WIJZE WAAROP DE VRAAG WORDT GESTELD 34 Een vraag aan het Hof van Justitie mag niet louter abstract zijn, over de kwantitatieve of kwalitatieve betekenis van de woorden aanzienlijke verstoring van het evenwicht. Het is immers waarschijnlijk dat het Hof geen algemene definitie van het begrip aanzienlijke verstoring van het evenwicht kan geven, aangezien bedingen weliswaar in veel gevallen nietig zijn doordat sprake is van een verstoring van het contractuele of juridische evenwicht tussen de partijen, maar in andere gevallen het economische aspect voorrang krijgt, zoals in het beding sub e van de bijlage bij de richtlijn ( de consument die zijn verbintenissen niet nakomt, een onevenredig hoge schadevergoeding op te leggen ). 35 Deze rechter weet dat volgens de rechtspraak van het Hof van Justitie het Hof in het kader van de hem bij artikel 267 VWEU toebedeelde bevoegdheid tot uitlegging van het recht van de Unie de door de wetgever van de Unie gebruikte algemene criteria kan uitleggen teneinde het begrip oneerlijk beding te definiëren. Het kan zich echter niet uitspreken over de toepassing van die algemene criteria op een specifiek beding dat moet worden onderzocht in het licht van de omstandigheden van het betrokken geval, zodat het aan de nationale rechter staat, uit te maken of een contractueel beding [...] in het licht van alle omstandigheden rond de sluiting van de overeenkomst als oneerlijk moet worden beschouwd (beschikking van het Hof van 16 november 2010, Pohotovost s. r. o., C-76/10, [nog niet gepubliceerd in de Jurisprudentie, punt 60]; zie in dezelfde zin ook het arrest van 1 april 2004, Freiburger Kommunalbauten, C-237/02, [Jurispr. blz. I-3403], punten 22 en 25, en recentelijk het arrest Nemzeti Fogyasztóvédelmi Hatóság van 26 april 2012, C-472/10, [nog niet gepubliceerd in de Jurisprudentie], punt 22). 36 In de onderhavige zaak kan het algemene criterium om de hiervoor uiteengezette redenen echter niet slechts de aanzienlijke verstoring van het evenwicht betreffen, maar moet het worden toegepast op een beding als dat aan de orde in het hoofdgeding, zodat het, aangezien het begrip aanzienlijke verstoring van het evenwicht een begrip van Unierecht is, aan het Hof van Justitie staat om dit begrip uit te leggen, met dien verstande dat alleen wanneer het uitleggingscriterium het kwantitatieve criterium is, het aan de nationale rechter zou zijn om te bepalen of de verstoring van het evenwicht in het hoofdgeding aanzienlijk is. 37 Aangezien deze rechter van oordeel is dat een beslissing van het Hof van Justitie over die uitlegging noodzakelijk is om in het onderhavige hoger beroep uitspraak te kunnen doen, en aangezien twijfel bestaat over de uitlegging van een bepaling van Unierecht, wordt dus overeenkomstig artikel 267 VWEU beslist om een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie in de hierna volgende bewoordingen. 10 DICTUM

12 CONSTRUCTORA PRINCIPADO Er wordt beslist om de termijn om uitspraak te doen op te schorten en het Hof van Justitie van de Europese Unie de volgende prejudiciële vraag te stellen: Moet bij een beding in een overeenkomst dat de betaling van een volgens de wet door de verkoper te betalen bedrag op de consument afwentelt, de in artikel 3, lid 1, van richtlijn 93/13/EEG bedoelde verstoring van het evenwicht aldus worden uitgelegd dat daarvan reeds sprake is wanneer een volgens de wet op de verkoper rustende betalingsverplichting op de consument wordt afgewenteld, of betekent het feit dat de verstoring van het evenwicht volgens de richtlijn,aanzienlijk moet zijn, dat tevens is vereist dat er in verhouding tot het totale bedrag van de transactie ernstige financiële gevolgen voor de consument zijn? (omissis) 11