Gewasbeschermingsmiddelen in Vlaanderen: validatie emissies en waterkwaliteit

Transcriptie

1 17/3/214 Gewasbeschermingsmiddelen in Vlaanderen: validatie emissies en waterkwaliteit Emissie Symposium, Utrecht, 13 maart 214 Leen Van Esch, Ingeborg Joris, Guy Engelen en Piet Seuntjens Doelstelling Gebruik van isoproturon Bruto emissie naar water van isoproturon (g/ha) 17/3/

2 Doelstelling bentazon carbendazim chloorpyrifos chloortoluron chloridazon diflufenican ethofumesaat flufenacet glyfosaat isoproturon lenacil linuron mancozeb MCPA metamitron methiocarb S-metolachloor metribuzin oxadiazon terbuthylazin thiram tolclofos-methyl 17/3/214 3 Methodologie» Stap 1: Lokalisatie 12 teeltgroepen op perceelsniveau» Stap 2: Ruimtelijke analyse van het landbouwkundig gebruik van 22 gewasbeschermingsmiddelen» Stap 3: Emissiefactoren voor drift, directe verliezen, vervluchtiging, interceptie, erosie, drainage en uitloging» Stap 4: Bruto emissie kaarten» Stap 5: Vergelijking met gemeten concentraties in het oppervlaktewater 17/3/

3 Stap 1 Lokalisatie 12 teeltgroepen op perceelsniveau Bron: Landbouwgebruikspercelen ALV, 28, versie 21/4/21 (ALV-AGIV) 17/3/214 5 Stap 1 Lokalisatie 12 teeltgroepen op perceelsniveau Teeltgroep Oppervlakte (km²) Aantal Vlaamse gemeenten Aardappelen (96%) Aardbei (51%) Groenten (92%) Appelen (52%) Peren (44%) Ander fruit (4%) Graan (99%) Maïs (korrel- en silomaïs) (99%) Bieten (suiker- en voederbieten) (93%) Weiden en grasland (1%) Sierteelt (8%) Overige gewassen (95%) Total 6.82 Bron: Landbouwgebruikspercelen ALV, 28, versie 21/4/21 (ALV-AGIV) 17/3/

4 Stap 2 Ruimtelijke analyse van het gebruik Steekproef LMN Appelen Carbendazim Gebruik en aantal observaties Periode: Na geo-statistische extrapolatie Alle teeltgroepen Carbendazim Gebruik per gridcel 17/3/214 7 Stap 2 Ruimtelijke analyse van het gebruik 15 relevante teelt actieve stof combinaties op basis van de steekproef, Fytoweb en expertenvisie 17/3/

5 Stap 2 Ruimtelijke analyse van het gebruik JA ((dosis s * opp s ) + (gemidd Vl * rest opp))/ totale opp gemeente Relevante teelt? JA NEE (dosis s * opp s ) / totale opp gemeente Gemeente in steekproef? NEE Relevante teelt? JA ruimtelijke koppeling, gemiddelde (dosis 1, dosis 2, dosis 3, dosis 4, dosis 5 ) NEE dosis = kg/ha s=steekproef 17/3/214 9 Stap 2 Ruimtelijke analyse van het gebruik Vlaams totaal (kg) validatietotaal (kg) correctiefactor Bentazon ,19 Carbendazim ,8 Chloorpyrifos ,8 Chloortoluron ,14 Chloridazon ,4 Diflufenican ,39 Ethofumesaat ,33 Flufenacet ,33 Glyfosaat ,58 Isoproturon ,4 Lenacil ,12 Linuron ,15 Mancozeb ,65 Mcpa ,4 Metamitron ,34 Methiocarb ,19 Metolachloor ,29 Metribuzin ,44 Oxadiazon ,19 Terbutylazin ,75 Thiram ,3 Tolclofos-Methyl ,7 17/3/

6 Voorbeeld: bentazon - Kortemark 17/3/ Voorbeeld: bentazon - Kortemark 17/3/

7 Voorbeeld: bentazon - Kortemark 17/3/ Voorbeeld: bentazon - Kortemark 17/3/

8 Stap 3 Transportroutes toepassingsdosis Use toepassingsdosis Use drift drift directe verliezen losses toepassingsdosis drift directe verliezen vervluchtiging interceptie 17/3/ Stap 3 Transportroutes Emissiefactoren Methode Teelt Regionalisering Drift formule van Ganzelmeier Veldgewassen Fruit, vroeg Fruit, laat Variabelen: teelt, actieve stof Enkel in bufferstroken rond de waterloop (1m) Directe verliezen factor,125 per toepassing In functie van het aantal toepassingen Variabelen: teelt, actieve stof Vervluchtiging Toewijzing op basis van dampdruk (EEA classificatie) Alle Variabelen: actieve stof Interceptie Interceptiefactoren volgens FOCUS In functie van het Variabelen: teelt, actieve stof grondwater richtlijn (22) ontwikkelingsstadium Afspoeling RUSLE vergelijking In functie van de gewasfactor C Variabelen: potentiële watererosie op perceelsniveau, landbouwstreek, teelt Drainage Toewijzing op basis van GUS Alle Variabelen: actieve stof Uitloging Toewijzing op basis van GUS en BCF Alle Variabelen: actieve stof, landbouwstreek 17/3/

9 Stap 4 Bruto emissie naar water toepassingsdosis Use Use drift toepassingsdosis drift direct losses directe verliezen = bruto emissie toepassingsdosis drift directe verliezen vervluchtiging interceptie 17/3/ /3/ Vlaamse totalen 9

10 Resultaat op perceelsniveau: dosis deelemissies bruto emissie Voorbeeld flufenacet Toepassingsdosis 17/3/ Drift flufenacet (in kg/ha) 17/3/

11 directe verliezen erosie vervluchtiging drainage interceptie uitloging 17/3/ directe verliezen erosie Bruto emissiekaart vervluchtiging drainage interceptie uitloging 17/3/

12 17/3/ /3/

13 17/3/ Stap 5 Vergelijking met gemeten concentraties 1: Afbakening stroomgebieden van meetstations VMM en selectie op basis van volgende criteria:» bovenstrooms» monocultuur» Beschikbaarheid meetgegevens debiet en concentratie 2: Berekening bruto emissies 3: Omzetting gemeten concentraties naar vrachten 4: Verdeling bruto emissies over het jaar op basis van de toepassingsperiode 5: Filtering voor meteorologische omstandigheden 17/3/

14 bentazone (ng/l) Q (m3/s) Q (m3/s) bentazone (g/d) 17/3/214 Voorbeeld Sint-Truiden oppervlakte 3414 ha Teelt Teelt Graan 21% Ander fruit 5% Appelen 16% Overige gewassen 4% Peren 16% Groenten 3% Maïs 12% Aardbei 2% Weiden en grasland 11% Potatos 1% Bieten 9% LS9_15E 4 7 L9_ geschatte Q /1/7 2/7/7 1 5/2/8 23/8/8 11/3/9 27/9/9 1/1/7 2/7/7 5/2/8 23/8/8 11/3/9 27/9/9 17/3/ Vergelijking bentazon /1/27 11/4/27 2/7/27 28/1/27 5/2/ /1/27 11/4/27 2/7/27 28/1/27 5/2/28 17/3/

15 bentazone (ng/l) chloridazon (g/d) isoproturon (g/d) terbutylazin (g/d) bentazone (g/d) chloridazon (g/d) isoproturon (g/d) terbutylazin (g/d) 17/3/214 Vergelijking bentazon /1/27 11/4/27 2/7/27 28/1/27 5/2/ /1/27 11/4/27 2/7/27 28/1/27 5/2/28 17/3/ chloridazon isoproturon terbutylazin 1/1/27 11/4/27 2/7/27 28/1/27 5/2/ /1/27 8/9/27 15/5/28 2/1/29 27/9/ /1/27 11/4/27 2/7/27 28/1/27 5/2/ /1/27 8/9/27 15/5/28 2/1/29 27/9/ /3/ /1/27 8/9/27 15/5/28 2/1/29 27/9/29 1/1/27 8/9/27 15/5/28 2/1/29 27/9/29 15

16 Conclusies» Inschatting van het gewasbeschermingsmiddelengebruik in de landbouw op basis van steekproefgegevens uit het LMN voor 22 actieve stoffen en 12 teeltgroepen voor de periode 27-29, voor heel Vlaanderen maar ook per perceel en op 1 ha resolutie» Inschatting van de corresponderende bruto emissies naar water door zeven transportroutes in rekening te brengen, per perceel en op 1 ha resolutie (invoer WEISS)» Regionale verschillen sterk afhankelijk van de actieve stof» Controle van meetwaarden wordt sterk bepaald door beschikbare debietsmetingen 17/3/ Meer info» Over de studie: _Geografische_spreiding_emissie_gewasbescherming_TW_red.pdf» x 17/3/