Voorbeeld. Preview. nederlandse praktijkrichtlijn. Radioactiviteitsmetingen NPR Monsterneming van de depositie. 1 Onderwerp en toepassingsgebied

Transcriptie

1 UDC : nederlandse praktijkrichtlijn NPR e druk, januari 1993 Radioactiviteitsmetingen Monsterneming van de depositie Radioactivity measurements Sampling of the deposition 1 Onderwerp en toepassingsgebied Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Deze praktijkrichtlijn geeft aanwijzingen voor de monsterneming van de depositie ten behoeve van radioactiviteitsmetingen en is van toepassing op het onderzoek van de totale en de natte depositie ten behoeve van radioactiviteitsmetingen. De praktijkrichtlijn is een uitbreiding van en een aanvulling op NPR 6586 Regenwater - Behandeling van depositiemonsters die de behandeling van depositiemonsters, vanaf monsterneming tot analyse in het algemeen, beschrijft. Op een aantal punten wordt speciaal voor de radioactiviteitsmetingen afgeweken van de algemene richtlijnen in NPR Deze praktijkrichtlijn kan alleen worden gebruikt in combinatie met NPR Het monster kan, na een monstervoorbereiding volgens NVN 5626, worden gebruikt voor meting van de totale (alfa-, bèta- of gamma-) activiteit of voor de bepaling van specifieke radionucliden (gammaspectrometrie, radiochemische scheidingstechnieken). De methode geeft alleen informatie over de gemiddelde activiteit per oppervlakte-eenheid in dat deel van de depositie dat met een monsternemingstoestel is verzameld. 2 Termen en definities Voor de termen en de definities van de begrippen die in deze praktijkrichtlijn zijn gebruikt zie NEN In het bijzonder gelden de volgende definities. 2.1 depositie: Materiaalflux naar het aardoppervlak in de vorm van neerslag en stof met de daarin voorkomende radionucliden en van radionucliden in gas of damp. De depositie van radionucliden wordt uitgedrukt in becquerel per vierkante meter per verzamelperiode. 2.2 natte depositie: De depositie, die met de neerslag uit de atmosfeer op een oppervlak terecht komt en met een natte-depositievanger wordt verzameld (de aard en de hoogte van het oppervlak t.o.v. het maaiveld moeten per geval worden aangegeven). 2.3 droge depositie: De depositie die anders dan met de neerslag uit de atmosfeer op een oppervlak terecht komt (de aard en de hoogte van het oppervlak t.o.v. het maaiveld moeten per geval worden aangegeven). 2.4 totale depositie: De som van de natte en de droge depositie. 2.5 regenmeter: Neerslagvanger om de hoeveelheid neerslag te meten. Voor het bepalen van de juiste hoeveelheid neerslag voor het berekenen van de natte depositie moet een neerslagvanger worden gebruikt waarvan de trechteropening (die een oppervlakte heeft van 0,02 m 2 bij een binnenmiddellijn van 0,16 m) op 0,40 m hoogte t.o.v. het maaiveld in een horizontaal vlak is opgesteld en ten minste anderhalf maal zo ver van obstakels verwijderd is als de hoogte daarvan (eisen van de World Meteorological Organization). Deze instrumenten worden in de meteorologie regenmeters genoemd. 2.6 depositievanger: Neerslagvanger bestemd voor het verzamelen van neerslag ten behoeve van de bepaling van de radioactiviteit in de neerslag. De voor de regenmeters geldende opstellingshoogte is voor depositievangers niet geschikt, daar zij dan te veel plaatselijk opwaaiend bodemstof opvangen. Zij moeten daarom op 1,50 m hoogte t.o.v. het maaiveld worden opgesteld. NPR 5628

2 NPR 5628 Blz. 2 Met toenemende opstellingshoogte neemt echter het percentage van de hoeveelheid neerslag die door een depositievanger wordt opgevangen af. Dit hangt samen met het toenemen van de windsnelheid met de hoogte. Depositievangers zijn derhalve niet geschikt voor het meten van de juiste hoeveelheid neerslag. Het volume gemeten met een depositievanger zal kleiner zijn dan het volume gemeten met een regenmeter. 2.7 open depositievanger: Depositievanger met een voortdurend geopende trechter (zie NEN 6575). 2.8 natte-depositievanger: Depositievanger die uitsluitend tijdens het vallen van neerslag is geopend (zie NEN 6585). Deze natte-depositievanger wordt gebruikt in het Landelijk Meetnet Regenmeting. 3 Toestellen en hulpmiddelen 3.1 depositievanger: Gebruik hiervoor een van de volgende toestellen of hulpmiddelen Open depositievanger (zie NEN 6575) Natte-depositievanger (zie NEN 6585) Kunststof emmer bij voorkeur van hoge dichtheid polyetheen (HDPE) met een inhoud van 10 liter. 3.2 regenmeter: (zie 2.5). 4 Beginsel Volgens de richtlijnen in NPR 6586 wordt een monster van de depositie (natte of totale depositie) genomen. Het monster wordt genomen met een volgens NEN 6585 of NEN 6575 genormaliseerde depositievanger. In geval van ongevalssituaties mag wanneer er geen genormaliseerde depositievanger beschikbaar is, gebruik gemaakt worden van een emmer. Met een regenmeter wordt gedurende dezelfde bemonsteringsperiode de hoeveelheid neerslag bepaald. De monsters kunnen, na monstervoorbereiding volgens NVN 5626, worden gebruikt voor diverse radioactiviteitsmetingen. 5 Werkwijze Algemeen Depositie kan op verschillende manieren worden bepaald. In deze richtlijn wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende methoden. Depositie, zowel natte als totale depositie, kan worden bepaald met behulp van genormaliseerde depositievangers. Zie 5.1 voor totale depositie en 5.2 voor natte depositie. Degenen die niet over deze genormaliseerde depositievangers beschikken, maar toch ten tijde van een ongeval metingen aan depositie willen verrichten, worden verwezen naar 5.3. Volg NPR 6586 voor algemene aanwijzingen over de keuze van de bemonsteringsplaats, -duur en -procedure. Bij het legen van de depositievangers wordt van de algemene aanwijzingen in NPR 6586 afgeweken (zie 6). Bepaal in ieder geval naast de depositie ook de neerslag met een regenmeter (3.2). 5.1 Monsterneming van de totale depositie met behulp van genormaliseerde depositievangers Voor de monsterneming van de totale depositie wordt een open depositievanger (3.1.1) gebruikt zoals beschreven in NEN Voeg van tevoren aan de opvangflessen een drageroplossing toe. Zie voor de samenstelling hiervan bijlage A. 5.2 Monsterneming van de natte depositie met behulp van genormaliseerde depositievangers Voor de monsterneming van de natte depositie wordt een natte-depositievanger (3.1.2) gebruikt zoals beschreven in NEN Voeg van tevoren aan de opvangflessen een drageroplossing toe. Zie voor de samenstelling hiervan bijlage A. 5.3 Monsterneming van de depositie met behulp van niet genormaliseerde depositievangers Alleen in het geval van een ongevalssituatie mag wanneer er geen genormaliseerde depositievanger beschikbaar is, gebruik worden gemaakt van een emmer (3.1.3) als depositievanger. Ga dan als volgt te werk. Gebruik een kunststof emmer (3.1.3). Deze kan men tijdens een bui, of gedurende bijvoorbeeld een dag buiten zetten. Volg ook hier NPR 6586 voor algemene aanwijzingen voor de keuze van de bemonsteringsplaats, -duur en -procedure. Plaats hierbij de emmer zodanig dat de opening zich op een hoogte van 1,50 m t.o.v. het maaiveld bevindt.

3 NPR 5628 Blz. 3 Beschouw de emmer als een van de in NPR 6586 genoemde depositievangers. Voeg van tevoren een drageroplossing aan de emmer toe. Zie voor de samenstelling hiervan bijlage A. 6 Het legen van de depositievangers 6.1 De genormaliseerde depositievangers In tegenstelling tot de richtlijnen in NPR 6586 wordt bij het nemen van een monster van de depositie voor radioactiviteitsmetingen, de trechter eerst gespoeld met 0,5 l gedemineraliseerd water voordat de monsterfles wordt verwijderd. Noteer het volume van het tijdens het spoelen toegevoegd gedemineraliseerd water. Bepaal en noteer het totaal volume in de monsterfles. Verwijder na het spoelen de monsterfles en sluit deze af. Behandel het monster verder volgens NVN Andere monsternemingsapparatuur Leeg de emmer in een polyetheen monsterfles (bij voorkeur van HDPE). Spoel na met 0,5 l gedemineraliseerd water en voeg ook dit toe aan de monsterfles. Noteer het volume toegevoegd gedemineraliseerd water tijdens het spoelen. Bepaal en noteer het totaal volume in de monsterfles. Behandel het monster verder volgens NVN Verslag Vermeld in het verslag ten minste de volgende gegevens: a. de gegevens die noodzakelijk zijn voor het identificeren van het monster; b. de toegepaste methode: volgens NPR 5628; c. de gevolgde methode in deze norm en de toegepaste normen; d. datum en tijdstip van monsterneming; e. de duur van de monsterneming; f. plaats van monsterneming; g. het aantal millimeters neerslag gemeten met de regenmeter, in mm; h. het totaal volume in de monsterfles na het spoelen, in l; i. het toegevoegde volume gedemineraliseerd water tijdens het spoelen, in l; j. het oppervlak van opvangtrechter of emmer, in m 2, en hoogte t.o.v. het maaiveld waarop de trechter of emmer is geplaatst, in m; k. de toegevoegde hoeveelheid drageroplossing, in l, en de samenstelling ervan; l. eventuele verwijdering van vogeluitwerpselen, insekten, bladeren of ingewaaid stof uit de trechter; m. eventuele defecten aan de apparatuur; n. overige waargenomen bijzonderheden die de monsterneming kunnen hebben beïnvloed. 8 Literatuur [1] Van Sonderen, J.F., Drost, R.M.S., Ockhuizen, A., Glastra, P., Koolwijk, A.C. Onderzoek naar de radioactiviteit van depositie. Resultaten over RIVM-rapport (december 1990). [2] ISO/DIS Water quality. Sampling. Part 8: Guidance on the sampling of wet deposition (1991).

4 NPR 5628 Blz. 4 Bijlage A Samenstelling drageroplossingen Samenstelling drageroplossing voor de bepaling van de totale, totale activiteit en het spectrometrisch onderzoek: 0,10 g FeCl 3 6H 2 O 0,05 g CeCl 3 7H 2 O 0,05 g ZrOCl 2 8H 2 O 0,05 g BaCl 2 2H 2 O 500 ml geconcentreerd zoutzuur aangevuld met gedemineraliseerd water tot 1 liter. Breng 100 ml van deze drageroplossing over in een 25 l monsterfles. Voor de bepaling van specifieke radionucliden (bijvoorbeeld radioactief strontium, zie NVN 5637, of plutonium, americium en curium, zie NVN 5638) zal tijdens de monstervoorbereiding in plaats van bovenstaande drageroplossing een andere drager- of merkstofoplossing worden toegevoegd.

5 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NPR 5628:1993 nl Radioactiviteitsmetingen - Monsterneming van de depositie Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview