Veiligheidsanalyse Gemeente Nieuwegein

Transcriptie

1 Postbus AA Bezoekadres Stadsplein LZ Communicatie, Juridische- en Personeelszaken Openbare Orde en Veiligheid Veiligheidsanalyse Gemeente Nieuwegein Ten behoeve van Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Datum 15 augustus 2016 Auteur Maarten Meijerink Versie 1.3

2

3 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.3 Datum 15 augustus (32) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 DEEL 1 2 Veiligheidsbeeld Gezamenlijke veiligheidsstrategie Midden-Nederland Voortgangsrapportage Midden-Nederland Voortgangsrapportage Nieuwegein Gebiedsscan Participatie DEEL 2 3 Inleiding Veilige buurten Gezamenlijke veiligheidsstrategie Objectieve veiligheid Jeugdgroepen Woonoverlast Polarisatie, radicalisering en extremisme Subjectieve veiligheid Misdrijven met een grote impact op het slachtoffer Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Objectieve veiligheid Subjectieve veiligheid Georganiseerde ondermijnende criminaliteit Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Hennepteelt Wet Bibob Persoonsgerichte aanpak Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Veiligheidshuis Regio Utrecht Nazorg ex-gedetineerden Bijlage I: Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Bijlage II: Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers Bijlage III: Tabellenboek Bijlage IV: Verslag Gesprek met de stad over veiligheid... 32

4

5 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 1 Inleiding Op 12 mei 2015 heeft het college ingestemd met de startnotitie Integraal Veiligheidsprogramma Onderdeel van deze startnotitie was een stappenplan om te komen tot het Integraal Veiligheidsprogramma, een van de stappen is het opstellen van een veiligheidsanalyse. Deze analyse ligt nu voor u. In deze analyse wordt de inhoudelijke basis voor het beleid gelegd. Aan de hand van de indeling van de Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland 1 wordt geanalyseerd welke veiligheidsproblematiek aan de orde is. Deze analyse komt onder andere tot stand door het combineren van de cijfers en trends uit een gebiedsscan, met de input vanuit participatie. Met de uitkomsten van deze analyse zal een voorstel voor de ambities in het Integraal Veiligheidsprogramma worden opgesteld. Deze analyse zal als bijlage bij het Integraal Veiligheidsprogramma worden meegezonden aan de gemeenteraad. Het eerste deel van deze veiligheidsanalyse beschrijft het veiligheidsbeeld. Aan de hand van de cijfers voor Nieuwegein en de eenheid Midden-Nederland, wordt u meegenomen in de ontwikkeling van criminaliteit in de afgelopen 4 jaar. In de gebiedsscan is dit gedaan voor de periode Daarna volgt een inzicht in de participatie met bewoners en ondernemers welke ook onderdeel zijn geweest van deze analyse. In deel 2 gaat de analyse dieper in op de cijfers per prioriteit uit de Gezamenlijk Veiligheidsstrategie Midden-Nederland. Hierbij wordt ingegaan op de ontwikkeling over de afgelopen 5 jaar en daarbij ook een vergelijking gemaakt met het district West-Utrecht en de eenheid Midden-Nederland. 1 Bron: Bureau RVS, april 2015, Veiligheidsstrategie Midden-Nederland

6 DEEL 1

7 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 2 Veiligheidsbeeld Op lokaal niveau heeft de gemeente de regie op de probleem gerichte aanpak van veiligheid. Onveiligheid trekt zich echter weinig aan van gemeentegrenzen. Er is vrijwel geen veiligheidsprobleem dat zich slechts in één gemeente voordoet. Daarom wordt er binnen de politie-eenheid Midden-Nederland afgestemd en gestuurd. Met de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Midden-Nederland geven de 41 gemeenten in deze politie-eenheid, het Openbaar Ministerie en de politie, invulling aan hun wens om de verantwoordelijkheid voor de integrale aanpak van de veiligheidsthema s ook echt gezamenlijk invulling te geven. De huidige Gezamenlijke veiligheidsstrategie is geldig voor de periode Gezamenlijke veiligheidsstrategie Midden-Nederland In de Gezamenlijke veiligheidsstrategie worden de regionale prioriteiten en aanpak op het gebied van veiligheid geformuleerd. Het gaat voor de periode om de prioriteiten: Veilige Buurten Aansluiten bij wensen en initiatieven uit de buurt. Misdrijven met grote impact op het slachtoffer Aanpakken van (huiselijk) geweld en woninginbraken Georganiseerde ondermijnende Criminaliteit Eén overheid tegen georganiseerde criminaliteit Persoonsgerichte aanpak Minder aanwas, recidive omlaag en goede combinatie van straf en zorg 2.2 Voortgangsrapportage Midden-Nederland Het bureau Regionale Veiligheidsstrategie (Een bureau van en voor de 41 gemeenten van de politie eenheid Midden-Nederland, het Openbaar Ministerie en de Politie Utrecht, met als doelstelling de veiligheidspartners te ondersteunen in het versterken en beter afstemmen van de gezamenlijke veiligheidsaanpak in de eenheid) rapporteert jaarlijks over de voortgang van de verschillende benoemde prioriteiten. Op de volgende pagina vindt u de voortgangsrapportage voor de gehele eenheid Midden- Nederland over het jaar 2015.

8 ontwikkeling 2014 tov 2013 januari t/m juni juli t/m december Veiligheid in Midden-Nederland Duidelijke daling criminaliteit Midden-Nederland in 2015 Het veiligheidsbeeld 2015 laat zien dat de resultaten vorig jaar wederom over het algemeen positief zijn. Bij maar liefst 33 van de 41 gemeenten is er een (flinke) daling. Gemiddeld in alle gemeenten van Midden-Nederland is de criminaliteit in % gedaald ten opzichte van De daling ten opzichte van 2011 bedraagt maar liefst -17%. In de realisatie van de meeste ambities uit de Veiligheidsstrategie zitten we goed op koers. Stevige stijging fietsendiefstal: +12% De daling in 2015 is zichtbaar voor alle delicten: geweld -8%, zakkenrollen -15%, bedrijfsinbraken -8%, winkeldiefstal - 11%, autokraak -1% en vernielingen -1%. Het aantal meldingen van jongerenoverlast laat een gemiddelde daling zien van -2%. Bijzonder is de daling van het aantal woninginbraken. De teller over heel 2015 staat nu op -11% ten opzichte van 2014 en op -32% ten opzichte van Voor de geslaagde woning inbraken is dat zelfs -36%. Een negatieve ontwikkeling betreft het aantal fietsdiefstallen. In 2015 nam dat aantal met +12% toe ten opzichte van Veiligheidsbeeld regio Midden-Nederland = daling van 10% of meer = daling of stijging minder dan 10% = stijging van 10% of meer ont w ikkeling 2015 t ov 2014, per 6-maands periode criminaliteit totaal % 8% 3% woninginbraken % 19% 2% woninginbraak: pogingen % 20% + 2% woninginbraak: geslaagd % 19% 4% geweld: totaal % 10% 6% geweld: zeden % 24% 14% geweld: openlijk geweld % + 2% + 38% geweld: bedreiging % 15% 8% geweld: mishandeling % 4% 9% geweld: straatroof % 40% + 16% geweld: overval % + 4% 7% geweld: overig % + 3% 17% huiselijk geweld % 14% 3% autokraak % 5% + 3% fietsdiefstal % + 12% + 12% vernielingen % 2% 0% zakkenrollen % 13% 17% bedrijfsinbraken % 12% 4% winkeldiefstal % 11% 12% meldingen jongerenoverlast % 4% 1% Bron: Bureau RVS, januari 2016, Veiligheidsbeeld 2015 Midden-Nederland

9 ontwikkeling 2015 tov 2014, gemeente ontwikkeling 2015 tov 2014, regio MNL januari t/m juni juli t/m december Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 2.3 Voortgangsrapportage Nieuwegein De voortgangsrapportage 2015 gaat ook specifiek in op de situatie van de verschillende gemeenten van de eenheid Midden-Nederland. Hierna is de rapportage van de gemeente Nieuwegein te zien. Nieuwegein Algemeen: In 2015 is het totaal aantal misdrijven in Nieuwegein met +5% gestegen ten opzichte van Dit wijkt af van de ontwikkeling in de regio Midden-Nederland (-5%). De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van het aantal autokraken (+12%), fietsdiefstallen (+42%) en vernielingen (+16%). Thema s: Woninginbraken: Het aantal woninginbraken is in 2015 met +8% toegenomen ten opzichte van Het aantal geslaagde woninginbraken nam echter af (-10%). Het aantal pogingen nam juist toe (+36%). Geweld: Het aantal geweldsmisdrijven is in 2015 met -4% gedaald ten opzichte van vorig jaar. Dit heeft vooral te maken met de daling van het aantal bedreigingen (-24%). Daarentegen nam het huiselijk geweld toe (+9%). Jeugd: Het aantal meldingen jongerenoverlast is in 2015 gedaald ten opzichte van 2014 (-14%). Deze daling is gunstiger dan de ontwikkeling van de regio Midden-Nederland (-2%). Veelvoorkomende Criminaliteit: Er is sprake van een overall toename: fietsdiefstal (+42%), autokraak (+12%), vernielingen (+16%). Veiligheidsbeeld gemeente Nieuwegein = daling van 10% of meer = daling of stijging minder dan 10% = stijging van 10% of meer ont w ikkeling 2015 t ov 2014, per 6-maands periode criminaliteit totaal % 5% + 10% 1% woninginbraken % 11% + 19% 1% woninginbraak: pogingen % 10% + 45% + 27% woninginbraak: geslaagd % 12% 3% 16% geweld: totaal % 8% 8% + 1% geweld: zeden % 19% 9% + 75% geweld: openlijk geweld % + 18% + 71% 33% geweld: bedreiging % 12% 29% 18% geweld: mishandeling % 6% + 3% 8% geweld: straatroof % 19% 45% + 120% geweld: overval % 1% 0% + 200% geweld: overig % 7% + 75% + 400% huiselijk geweld % 8% 30% + 54% autokraak % 1% + 30% 3% fietsdiefstal % + 12% + 168% 23% vernielingen % 1% + 25% + 6% zakkenrollen % 15% + 5% 39% bedrijfsinbraken % 8% 19% + 42% winkeldiefstal % 11% 32% + 32% meldingen jongerenoverlast % 2% 19% 8% Bron: Bureau RVS, januari 2015, Veiligheidsbeeld Midden-Nederland 2015, periode januari december 2015

10 2.4 Gebiedsscan In maart 2015 is op verzoek van de gemeente door het Bureau Regionale Veiligheidsstrategie, een gebiedsscan opgesteld voor Nieuwegein. Voor deze gebiedsscan is om input gevraagd bij politie, Openbaar Ministerie, Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC), woningbouwcorporaties, jongerenwerk, belastingdienst, het CCV en de gemeente Nieuwegein. De gebiedsscan geeft een beschrijving (op hoofdlijnen) van de veiligheidsontwikkeling en trends over de periode t/m Maar ook (waar mogelijk) inzicht in te verwachten trends en ontwikkelingen voor de toekomst. Bij elkaar geeft dit een beeld over de stand van zaken en verwachte ontwikkelingen. Deze informatie kan gebruikt worden als input voor het Integraal Veiligheidsprogramma De volledige gebiedsscan is als bijlage opgenomen bij deze veiligheidsanalyse. Criminaliteit algemeen De totale criminaliteit is in de gemeente Nieuwegein de laatste vier jaar met -7% gedaald ten opzichte van het jaar 2011 (bron: BVI). Vergeleken met de andere grote gemeenten in Midden-Nederland bevindt Nieuwegein zich qua risico (criminaliteit per 1000 inwoners) bij de hoogst scorende gemeenten. Alleen Utrecht en Almere kennen groter risico. Nieuwegein scoort tevens boven het landelijk gemiddelde. Qua criminaliteitsontwikkeling in de periode scoort Nieuwegein in de vergelijking met de 19 andere grote gemeenten in Midden-Nederland iets minder gunstig. Na Soest, Houten en Utrecht kent Nieuwegein de kleinste afname van de totale criminaliteit. criminaliteit per 1000 inw oners Ontw ikkeling criminaliteit 2014 t.o.v (2011=100) Utrecht Almere Nieuw egein Hilversum Amersfoort Lelystad Bussum Zeist Dronten Veenendaal Soest Huizen De Bilt Woerden Stichtse Vecht Utrechtse Heuvelrug De Ronde Venen IJsselstein Houten Noordoostpolder Nederland Nederland Soest Houten Utrecht Nieuw egein Almere Amersfoort Lelystad De Ronde Venen Woerden Utrechtse Heuvelrug De Bilt IJsselstein Veenendaal Noordoostpolder Zeist Dronten Hilversum Huizen Bussum Stichtse Vecht Bron: Bureau RVS, maart 2015, Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein, pagina 7

11 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 2.5 Participatie Wijkveiligheidsavonden In februari 2015 zijn we gestart met het houden van themabijeenkomsten, georganiseerd door verschillende wijknetwerken. Deze bijeenkomsten hebben als doel om met elkaar te praten over wat men kan doen voor een veiligere leefomgeving (onder andere hoe voorkom je woninginbraak) en worden georganiseerd door het wijkplatform (met ondersteuning van de gemeente). Tijdens deze bijeenkomsten hebben we ons oor te luisteren gelegd om te horen wat er op veiligheidsgebied speelt bij inwoners en waar mogelijkheden liggen om gebruik te kunnen maken van de kracht van de burgers. Op het moment van schrijven van deze analyse zijn wijkveiligheidsavonden gehouden in de wijken: Fokkesteeg, Jutphaas- Wijkersloot, Zuilenstein-Huis de Geer-Blokhoeve, Centrum-Merwestein en Doorslag. Hieronder de belangrijkste bevindingen uit deze avonden: Uit de avonden valt op te merken dat inwoners over het algemeen tevreden zijn over hoe het gaat op gebied van veiligheid in Nieuwegein. Tijdens een aantal avonden is een ronde door de wijk gedaan met de wijkagent. In deze rondes was vooral aandacht voor woninginbraken. Aan de hand van een aantal simulaties werden bewoners geconfronteerd met verdachte personen en onderweg werden ze bijvoorbeeld gewezen op openstaande ramen, poorten en slecht verlichte achterpaden. Over het algemeen viel daarbij op dat mensen vaak wel weten wat ze moeten doen, maar daar toch op moeten worden gewezen voor men er daadwerkelijk iets mee doet. Tijdens alle avonden is duidelijk gemaakt dat 112 bellen er niet alleen is om levens te redden maar ook voor verdachte situaties (iemand in of om een woning die er niet hoort, iemand die in auto s staat te kijken, enz). Opvallend was dat veel inwoners aangaven dat zij dit niet wisten. Over het geheel valt op dat bewoners wel bereid zijn zelf iets te doen aan de veiligheid in hun woonomgeving, maar vaak niet weten hoe ze dat het beste kunnen aanpakken. Tijdens de avonden bleek dat in verschillende buurten en straten gebruik gemaakt wordt van een WhatsApp groep. Deze groepen worden vaak gebruikt voor het melden dat je op vakantie bent, de buurt barbecue te regelen, maar ook om veiligheidsonderwerpen te bespreken met elkaar. Woninginbraken en autokraken zijn in alle avonden ter sprake gekomen. Een ander onderwerp dat in bijna alle avonden terug kwam is overlast van hangjongeren. Inwoners geven daarbij aan handelingsonbekwaam te zijn in het omgaan met deze vorm van overlast. Op verschillende avonden zijn direct afspraken gemaakt met bewoners en jongerenwerk om samen een keer met de jongeren in de buurt te gaan spreken.

12 2.5.2 Enquête ondernemers In juni 2015 is een enquête verspreid onder alle ondernemers in de gemeente Nieuwegein. Deze enquête had als doel inzicht te krijgen in de ervaringen op gebied van veiligheid bij ondernemers in Nieuwegein. Onderstaande conclusies komen voort uit de rapportage 2. Het totaal aantal respondenten was met 412 niet heel hoog, maar wel voldoende om op hoofdlijnen conclusies te kunnen trekken. Meerderheid ondernemers vindt de directe omgeving (zeer) veilig Twee derde van de ondernemers vindt de directe omgeving waarin de onderneming is gevestigd (zeer) veilig. Bij de meeste ondernemers heeft zich, in de afgelopen 12 maanden, ook geen situatie voorgedaan waarbij zij zich onveilig hebben gevoeld (59%). Er is echter één derde die wel aangeeft dat er 1-5 situaties hebben voorgedaan waarin ze zich onveilig voelden. Het ging hierbij dan vooral om onbekende personen die rondhingen op het terrein of inbraak. De helft van de ondernemers maakt zich geen zorgen over de veiligheid in de directe omgeving. 45% maakt zich echter wel eens zorgen. Inbraak en beschadiging/ vernieling van eigendommen komen het meest voor Voorvallen die het meest voorkomen volgens de ondernemers zijn inbraak en beschadiging aan of vernieling van eigendommen. Naast deze twee voorvallen komen diefstal uit en vanaf auto s en overlast door groepen jongeren relatief vaak voor. Ondernemers doen niet altijd aangifte. Als ze aangifte doen, is dit vooral bij inbraak en bij beroving/overval. Redenen om het niet te doen zijn de beperkte schade, de tijd die het kost en de gedachte dat het toch niet helpt. Groot gedeelte van ondernemers neemt beveiligingsmaatregelen aan of in het pand Ruim drie kwart van de ondernemers heeft beveiligingsmaatregelen genomen. Ze doen dit op verschillende manieren. Ruim drie kwart van deze ondernemers geeft aan maatregelen in of aan het pand te hebben getroffen. Daarnaast heeft men bewakingsmaatregelen en maatregelen in het bedrijf genomen. Een derde van de ondernemers beschikt over een beveiligingsdienst/surveillancedienst. Inbraak moet prioriteit krijgen om opgepakt te worden Aan de ondernemers is gevraagd welk thema prioriteit moet krijgen. Inbraak wordt het meest genoemd door de ondernemers. Daarnaast worden overlast, bedreiging/intimidatie, beroving/roofoverval en vernieling/bekladding relatief vaak genoemd als prioriteit. Bron: Totta Research N.V. juli 2015, Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers, pagina Gesprek over veiligheid met de stad Het gesprek met de stad over veiligheid vond plaats op maandag 23 mei 2016, tussen de 35 en 40 bewoners en ondernemers gingen in gesprek met burgemeester en politie. Na een introductie was er ruimte voor vragen en opmerkingen. Daar kwam uit naar voren dat inwoners vaak niet weten waar ze met hun vragen of zorgen over overlast terecht kunnen. Vervolgens is in een korte ronde geïnventariseerd hoe de aanwezigen dachten over wie het meest verantwoordelijk is voor het oplossen of aanpakken van jongerenoverlast, woninginbraak en autokraken. Hierover waren verschillende meningen onder de aanwezigen. Gezamenlijke conclusie is dat alle partijen, zoals inwoners, maatschappelijk middenveld, politie, gemeente, Openbaar Ministerie gezamenlijk sterker staan bij een aanpak. Vervolgens is na een presentatie over de veiligheidsontwikkeling en onderwerpen uit het IVP, aan de aanwezigen gevraagd welke drie onderwerpen zij hoog zouden prioriteren. Hieruit kwamen de volgende onderwerpen (in volgorde van vaakst genoemd) als prioriteiten, jeugdgroepen en jongerenoverlast, drugsdealen, autokraken en woninginbraken. Hieronder staan deze aangegeven in een wordcloud. 2 Bron: Totta Research N.V. juli 2015, Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers

13 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) In het tweede deel van de avond zijn de aanwezigen uiteen gegaan aan verschillende gesprekstafels, om te inventariseren welke ideeën bewoners hebben voor de uitwerkingen van de prioriteiten en van de doelstellingen. Een aantal ideeën die uit de gesprekken naar voren komen: Preventie is voor veel aanwezigen heel belangrijk. Bewoners kunnen veel wat ze zien melden bij de politie zodat de politie hier op kan inspelen. Zichtbaarheid van politie en stadstoezicht zorgt voor een veilig gevoel en is belangrijk Een spreekuur in de wijk door wijkagent en wijkmanager. Bewoners hebben veel vertrouwen in de WhatsApp-groepen die door de bewoners zelf opgezet worden. Bewoners willen graag meer ondersteuning bij de Whats-app-groepen in de vorm van bijvoorbeeld bordjes in de wijk ( Attentie! WhatsAppbuurtpreventie ). Zelf opletten bij het maken van een wandeling, bijvoorbeeld met hond (zoals het programma Waaks). Bewoners geven aan dat zij graag erkenning willen als ze een melding maken bij de politie. De handhavers van de gemeente leren kennen en meer willen weten van hun werkzaamheden en taken. Bewoners willen graag tips willen krijgen waar ze op kunnen letten (preventie). Bewoners vinden het prettig als successen meer gedeeld worden. Terugkoppeling is belangrijk.

14 DEEL 2

15 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 3 Inleiding De volgende hoofdstukken gaan per onderwerp in op de ontwikkeling in de periode De hoofdstukken zijn in gedeeld volgens de prioriteiten uit de Gezamenlijk Veiligheidsstrategie Midden-Nederland Elk hoofdstuk begint met de beschrijving van de prioriteit zoals deze is opgenomen in de Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Daarin staan ook omschreven welke ambities daarbij zijn gedefinieerd. In de hoofdstukken 4 en 5 volgt daarna inzicht in de objectieve veiligheid. Dit gebeurd aan de hand van een tabel waarin per vorm van criminaliteit de cijfers wordt weergegeven voor Nieuwegein, het District West-Utrecht en de Eenheid Midden- Nederland. Om de cijfers te kunnen vergelijken is gekozen de waarden te presenteren per 1000 inwoners. Op die manier kan de gemeente Nieuwegein vergeleken worden met het gemiddelde van de andere gebieden. Daarbij moet wel gezegd worden dat het District West-Utrecht bestaat uit 10 verschillende gemeenten en de regio Midden- Nederland 41 gemeenten telt. In deze vergelijking van cijfers wordt geen rekening gehouden met de grote verschillen in geografie, sociale cohesie, bevolkingssamenstelling, fysieke inrichting, enz, die er zijn per gemeente. Vervolgens wordt per prioriteit een inzicht gegeven in het gevoel van veiligheid (subjectieve veiligheid) aan de hand van de cijfers uit de inwoners- en ondernemersenquête. De hoofdstukken 6 en 7 kennen een andere indeling. Deze gaan in op een aantal onderwerpen welke onder deze prioriteit passen. De volgende hoofdstukken zijn bedoeld om een inzicht te geven van de stand van zaken. Dit inzicht kan vervolgens worden gebruikt om prioriteiten te bepalen voor het Integraal Veiligheidsprogramma

16 4 Veilige buurten 4.1 Gezamenlijke veiligheidsstrategie Veilige buurten Aansluiten bij de wensen en initiatieven van de buurt Veiligheid belangrijke voorwaarde voor een goed leven Ondanks de sterke daling van de criminaliteit de afgelopen jaren zijn er nog veel veiligheidsproblemen op te lossen. Van de bewoners van Midden-Nederland voelt 19% zich wel eens onveilig in de eigen buurt, ervaart 28% overlast van rondhangende jongeren en 21% overlast door vernielingen. Overlast, woninginbraak en veelvoorkomende criminaliteit staan nog steeds hoog op de prioriteitenlijst van bewoners en bezoekers. Buiten bewoners zijn ook ondernemers essentiële partners bij de aanpak van criminaliteit. Het Nederlandse bedrijfsleven investeert jaarlijks ongeveer 2 miljard euro in veiligheid. In de aanpak zijn we van elkaar afhankelijk. Bewoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties hebben een eigen verantwoordelijkheid in het veiliger maken van de buurt. Tegelijkertijd moeten zij ook kunnen rekenen op een zichtbare en slagvaardige overheid die oplossingen biedt voor veiligheidsproblemen waar hulp nodig is. We vertrouwen op de kracht van bewoners en ondernemers en sluiten aan bij hun initiatieven, maar zijn als overheid in de buurt zelf ook proactief als de situatie daarom vraagt. Ambities: buurtveiligheid Bewoners en ondernemers zijn meer betrokken bij het veiliger maken van hun buurt. We reageren adequaat op incidenten en dreigende onrust. De door bewoners ervaren jongerenoverlast is relatief met 10 procent gedaald (van 28% van de inwoners in Midden-Nederland in 2013 naar 25% in 2018). Ook het gevoel van veiligheid in de eigen buurt is in 2018 verbeterd ten opzichte van De totale criminaliteit is in 2018 ten opzichte van 2011 met 20% gedaald, terwijl de aangiftebereidheid is gestegen. In 2015 worden minstens verdachten door de politie afgehandeld ( in 2012). Jaarlijks wordt deze ambitie geactualiseerd. Slachtoffers worden beter ondersteund. Het vertrouwen van burgers in en de tevredenheid van burgers over het functioneren van gemeente, Openbaar Ministerie en politie in de aanpak van onveiligheid is toegenomen. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 7

17 % 2015 t.o.v Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 4.2 Objectieve veiligheid Aantallen per 1000 inwoners Autokraak Nieuwegein 10,7 9,6 13,1 11,3 12,6 19% District West-Utrecht 6,6 6,0 6,3 6,0 6,2-2% Eenheid Midden-Nederland 8,9 8,4 7,8 7,2 7,1-18% Bedrijfsinbraken Nieuwegein 2,4 2,1 2,2 1,9 2,1-13% District West-Utrecht 2,1 1,9 1,7 1,5 1,4-30% Eenheid Midden-Nederland 2,7 2,4 2,3 1,9 1,8-32% Fietsendiefstal Nieuwegein 4,0 3,6 5,9 4,7 6,6 67% District West-Utrecht 3,8 3,6 4,0 3,6 4,0 9% Eenheid Midden-Nederland 5,5 4,9 5,5 5,5 6,1 13% Meldingen Nieuwegein 8,5 7,6 6,4 5,4-36%* Jongeren overlast District West-Utrecht 5,6 5,2 5,7 4,7-16%* Eenheid Midden-Nederland 6,5 5,6 6,1 5,9-8%* Vernielingen Nieuwegein 10,2 8,6 7,7 7,3 8,5-17% District West-Utrecht 7,2 6,3 5,9 5,8 5,6-20% Eenheid Midden-Nederland 8,5 7,2 6,5 6,3 6,2-24% Winkeldiefstal Nieuwegein 2,8 2,5 3,1 3,1 2,9 4% District West-Utrecht 1,2 1,1 1,3 1,1 1,3 10% Eenheid Midden-Nederland 2,5 2,4 2,6 2,5 2,2-7% Bron: Tabellenboek, bijlage III, *vergelijking 2015 t.o.v i.p.v omdat cijfers van 2011 op dit onderwerp niet beschikbaar zijn. Naast onderwerpen uit bovenstaande tabel bevat dit thema ook onderwerpen waar geen of niet vergelijkbare objectieve cijfers over bekend zijn: Jeugdgroepen, Woonoverlast, Polarisatie radicalisering en extremisme Conclusie objectieve veiligheid Op basis van bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat de aantallen op bedrijfsinbraken (-13%), meldingen jongeren overlast (-36%) en vernielingen(-17%) in de periode zijn afgenomen. Daarbij is de daling in meldingen jongeren overlast sterker in Nieuwegein dan in de eenheid Midden-Nederland. De dalingen in bedrijfsinbraken en vernielingen loopt achter op de eenheid Midden-Nederland. De aantallen op autokraak (19%), fietsendiefstal (67%) en winkeldiefstal (4%) zijn in de periode toegenomen. Daarbij stijgt het aantal autokraken en winkeldiefstallen, tegenover de dalende trend van de eenheid. Daarbij moet worden

18 opgemerkt dat de absolute aantallen in de stijging van het de winkeldiefstallen laag is. Het aantal fietsendiefstallen is in Nieuwegein harder gestegen dan in de eenheid. 4.3 Jeugdgroepen Om jeugdgroepen in beeld te brengen wordt gebruik gemaakt van de Shortlist methode. Via een vaste set van vragen worden de jeugdgroepen ingedeeld in verschillende categorieën. In periode van is een fluctuerend beeld te zien van het aantal en type jeugdgroepen in Nieuwegein. Daarbij valt ook op dat groepen over de jaren verschillende indicaties krijgen, soms verdwijnen en er ontstaan ook weer nieuwe groepen. Type jeugdgroep Hinderlijk Overlastgevend Crimineel Bronnen: 1. Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 18; 2. Overzicht shortlistgroepen Nieuwegein kent over de jaren heen één criminele jeugdgroep. Het totaal aantal jeugdgroepen schommelt en de groepen welke achter deze aantallen zitten verschillen door de jaren heen. 4.4 Woonoverlast Om een goede integrale ketenaanpak voor het aanpakken van woonoverlast te realiseren in Nieuwegein is in maart 2010 het casusoverleg woonoverlast ingericht. Voor dit casusoverleg is een convenant opgesteld dat is ondertekend op 14 juni De convenantpartners zijn de gemeente Nieuwegein, Politie Nieuwegein, Woningcorporatie Jutphaas Wonen, Woningcorporatie Mitros, Woningcorporatie Portaal, Altrecht/OGGZ-team, GGD Midden-Nederland, Vitras/CMD Algemeen Maatschappelijk Werk, MEE Utrecht, Gooi en Vecht, Stichting Beschermde Woonvormen Utrecht (nu Lister). Woonoverlast Aantal nieuwe casussen aangemeld Aantal casussen behandeld in overleg Het aantal casussen dat wordt aangemeld bij het casusoverleg fluctueert, hiervoor is geen verklaring. Wat opvalt is dat het aandeel aan zaken dat uit de aanmeldingen wordt behandeld in het overleg laag is. Oorzaak hiervoor is dat de partijen die deelnemen aan dit overleg in een steeds vroeger stadium met elkaar in contact komen, waardoor het minder vaak nodig is om de overlast zaken in een multidisciplinair overleg te bespreken.

19 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 4.5 Polarisatie, radicalisering en extremisme Er zijn geen indicatoren beschikbaar om een beeld te geven over polarisatie, radicalisering en extremisme. Op dit moment zijn er geen signalen bekend van polarisatie, radicalisering of extremisme in Nieuwegein. 4.6 Subjectieve veiligheid Nieuwegein Bron: Tabellenrapport inwoners enquête 2014 Midden-Nederland Bron: Veiligheidsmonitor 2014 Veiligheidsgevoel inwoners (% inwoners dat zich vaak of soms onveilig voelt) Veiligheidsgevoel inwoners (% inwoners dat zich wel eens onveilig voelt) Veiligheidsgevoel buurt (% inwoners dat zich vaak of soms onveilig voelt in de eigen buurt) Veiligheidsgevoel buurt (% inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt) Veiligheidsgevoel ondernemers* (% ondernemers dat de omgeving van de onderneming als (zeer) onveilig waardeert) Veiligheidsbeleving ondernemers* (% ondernemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden te maken te hebben gehad met 1 of meer situaties waarin zij zich onveilig hebben gevoeld) Beleving autokraak (% inwoners dat aangeeft dat autokraak vaak voorkomt in de wijk) Slachtofferschap autokraak (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Beleving Bedrijfsinbraak* (% ondernemers dat aangeeft dat inbraak vaak of soms voorkomt in de omgeving) % 24% 25% ,8% 38,6% 21% 17% 19% ,6% 19% - - 6% % - - 8% 7% 8% 9% 7% 8% %

20 Slachtofferschap Bedrijfsinbraak* (% ondernemers dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van inbraak en poging inbraak) Beleving fietsendiefstal (% inwoners dat aangeeft dat fietsendiefstal vaak voorkomt in de wijk) Slachtofferschap fietsendiefstal (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Beleving jongerenoverlast (% inwoners dat aangeeft dat overlast van groepen jongeren vaak voorkomt in de wijk) Slachtofferschap vernielingen (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Beleving winkeldiefstal* (% ondernemers dat aangeeft dat winkeldiefstal vaak of soms voorkomt in de directe omgeving) Slachtofferschap winkeldiefstal* (% ondernemers dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) % % 9% 8% 14% 11% 10% % 14% 11% 28% 23% 21% % - - 9% - - * Bron: Totta Research N.V. juli 2015, Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers Conclusie subjectieve veiligheid Uit bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat de algemene veiligheidsbeleving in Nieuwegein in de periode een gunstige ontwikkeling kent. Voor de ondernemers is niet voldoende informatie om een trend te kunnen weergeven, maar opvallend is wel dat het gevoel van veiligheid (6%) aanzienlijk minder hoog scoort dan de veiligheidsbeleving (38%). De ontwikkelingen op beleving en slachtofferschap op bovenstaande indicatoren zijn redelijk stabiel en gaan ongeveer gelijk op. Voor de bedrijfsinbraken geldt dat zowel de beleving (51%) als het slachtofferschap (27%) hoog scoort. Winkeldiefstallen komen in de beleving (19%) meer voor dan uit het slachtofferschap (9%) blijkt. Op de categorieën bedrijfsinbraak en winkeldiefstal kan geen vergelijking met andere jaren worden gemaakt.

21 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 5 Misdrijven met een grote impact op het slachtoffer 5.1 Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Misdrijven met een grote impact Aanpakken van (huiselijk) geweld en woninginbraken Blijvende schade Huiselijk geweld heeft grote impact op slachtoffers. Vaak leidt het tot grote en blijvende emotionele, relationele en financiële problemen. Van alle vrouwen en mannen tussen de achttien en zeventig jaar is 45% ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld, als kind, partner of ouder. Landelijk worden ieder jaar meer dan kinderen en circa volwassenen slachtoffer van huiselijk geweld dat wordt gepleegd door ruim verdachten. Ook een overval, woninginbraak of beroving op straat heeft een enorme impact. Gelukkig is de aanpak van overvallen in Midden-Nederland succesvol gebleken. Naast een afname van het aantal overvallen is het aantal straatroven de laatste tijd eveneens gedaald. Het steeds oplopende aantal woninginbraken in Midden-Nederland is eind 2013 omgebogen naar een daling in 2014 van 21% ten opzichte van Desondanks vergt dit thema de komende tijd nog alle aandacht: de daling is nog broos, ze geldt nog niet voor iedere gemeente en we zijn nog lang niet tevreden. De dadergroepen, slachtoffers en aanpak van deze vermogensdelicten overlappen. We zien een verjonging van daders, de recidive is hoog evenals de kans op herhaald slachtofferschap. Ambitie: daling vasthouden en uitbreiden Situaties van huiselijk geweld worden eerder gesignaleerd door professionals en omgeving en op meldingen reageren we adequaat. In Midden-Nederland daalt het aantal overvallen met 41% van 213 in 2011 naar maximaal 125 in Het aantal straatroven daalt met 43% van 894 in 2011 naar maximaal 511 in Het aantal woninginbraken daalt met 20% van in 2011 naar minder dan in Ook het aantal geslaagde woninginbraken hierbinnen daalt met 20% van in 2011 naar maximaal in Het ophelderingspercentage voor woninginbraken stijgt van 8% in 2011 naar 11,5% in 2018, voor straatroof van 23% naar 30%, en voor overvallen van 38% naar 50%. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 9

22 % 2015 t.o.v Objectieve veiligheid Aantallen per 1000 inwoners Huiselijk geweld Nieuwegein 1,2 1,4 1,4 1,3 1,4 21% District West-Utrecht 1,2 1,1 1,1 0,8 1,2-28% Eenheid Midden-Nederland 1,6 1,6 1,5 1,3 1,2-23% Overvallen Nieuwegein 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1-43% District West-Utrecht 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1-32% Eenheid Midden-Nederland 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1-54% Straatroof Nieuwegein 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3-29% District West-Utrecht 0,2 0,2 0,1 0,2 0,2-12% Eenheid Midden-Nederland 0,5 0,4 0,4 0,3 0,2-52% Woninginbraak Nieuwegein 13,4 14,1 14,6 10,9 11,6-9% District West-Utrecht 13,2 13,6 11,4 8,4 10,3-31% Eenheid Midden-Nederland 16,2 16,9 14,8 11,7 10,3-32% Nieuwegein 6,0 6,5 6,3 4,4 5,9 2% Woninginbraak: District West-Utrecht 4,6 5,4 4,6 3,3 3,6-22% pogingen Eenheid Midden-Nederland 5,1 5,7 5,2 4,1 3,6-24% Nieuwegein 7,4 7,6 8,3 6,6 5,8-17% Woninginbraak: District West-Utrecht 8,6 8,2 6,8 5,1 6,7-36% geslaagd Eenheid Midden-Nederland 11,2 11,2 9,6 7,7 6,7-36% Bron: Tabellenboek, bijlage III Conclusie objectieve veiligheid Uit bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat de aantallen op overvallen, straatroof en woninginbraak allemaal zijn gedaald in de periode De daling op het aantal overvallen is daarbij het sterkste, maar daarbij moet worden opgemerkt dat het om zeer lage absolute waarden gaat (3). De daling in het aantal straatroven is minder sterk als in de Eenheid-Midden Nederland maar veel sterker dan in het district West-Utrecht. De daling in het aantal woninginbraken is minder sterk dan in het district en de eenheid. Het aantal geslaagde woninginbraken is minder gedaald dan in het district en in de eenheid en het aantal pogingen is licht gestegen. De aantallen op huiselijk geweld zijn als enige in dit overzicht toegenomen in deze periode, terwijl dit in het district en de eenheid juist daalde. Het gaat hier om een verschil van 15 zaken gezien over een heel jaar.

23 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 5.3 Subjectieve veiligheid Nieuwegein Bron: Tabellenrapport inwoners enquête 2014 Midden-Nederland Bron: Veiligheidsmonitor 2014 Beleving overvallen* (% ondernemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden te maken te hebben gehad met overvallen) Slachtofferschap beroving/roofoverval* (% ondernemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest beroving/roofoverval) Slachtofferschap straatroof (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van beroving van diefstal portemonnee of tas met (dreiging) geweld) Beleving woninginbraak (% inwoners dat aangeeft woninginbraken vaak voorkomen in de wijk) Slachtofferschap woninginbraak (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van woninginbraak) Slachtofferschap poging woninginbraak (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van poging tot woninginbraak) % % - - 1% 1% 1% % 15% 12% - - 9% 3% 4% % 6% 6% * Bron: Totta Research N.V. juli 2015, Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers Uit bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat op gebied van straatroven geen ontwikkeling is geweest in het slachtofferschap. Het slachtofferschap op dit onderwerp is met 1% overigens laag. Op gebied van de woninginbraken is vooral opvallend dat de beleving nauwelijks ontwikkelingen kent, terwijl het slachtofferschap van inbraken en pogingen in dezelfde periode is afgenomen. Deze daling is vooral sterk bij de pogingen.

24 6 Georganiseerde ondermijnende criminaliteit 6.1 Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Georganiseerde ondermijnende criminaliteit Éen overheid tegen georganiseerde criminelen Ontwrichting van de samenleving Een effectieve aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit vraagt van de overheid eenheid, snelheid en slagkracht. Georganiseerde ondermijnende criminaliteit zorgt voor een moeilijk zichtbare, sluipende ontwrichting van de samenleving. Hierbij treedt een vermenging op van de onderwereld en de bovenwereld. Midden-Nederland heeft de afgelopen periode stevige stappen gezet naar een effectieve integrale aanpak. De mogelijkheden van partners binnen het RIEC-samenwerkingsverband (gemeenten, Openbaar Ministerie, politie en Belastingdienst) worden beter benut, processen en structuren zijn beter ingericht en het commitment van alle relevante overheidspartners is zonder meer hoog. Het is nu tijd om meer concrete resultaten te boeken. Ambitie: machtspositie wegnemen Door intensieve samenwerking pakken we de georganiseerde ondermijnende criminaliteit zodanig aan, dat de economische machtspositie van criminelen wordt weggenomen. Onze focus ligt op: mensenhandel, georganiseerde hennepteelt, fraude onderling tussen burgers en/of bedrijven, en geprioriteerde groepen zoals Outlaw Motorcyclegangs. Hierbinnen richten we ons op de volgende pijlers van de georganiseerde ondermijnende criminaliteit: spilfiguren en schijnbaar onaantastbaren (persoonsgericht) aanpakken; criminele infrastructuur verstoren; crimineel gewin afpakken: geld, vermogen en luxe goederen. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 11 Georganiseerde criminaliteit heeft de bovenwereld nodig om te kunnen functioneren en het is daarom niet ondenkbaar dat ook Nieuwegein hiermee in aanraking komt. In het verleden vond de georganiseerde ondermijnende criminaliteit soms een weg naar boven. Bijvoorbeeld in de vorm van hennepteelt, maar ook zwaardere incidenten als de overval van het gebouw van de Brinks, of de grote wapenvondst in juli van Door de hoge mate van gevoeligheid van informatie over georganiseerde criminaliteit is het niet mogelijk om concrete cijfers te geven. Wel kan een inzicht gegeven worden in de aantallen ontruimde hennepkwekerijen en de toepassing van de Wet Bibob.

25 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) 6.2 Hennepteelt De (georganiseerde) hennepteelt zorgt voor veel overlast (brandgevaar, waterschade en stankoverlast) en gevaarzetting in onder andere woonwijken. Het exploiteren van hennepkwekerijen gaat vrijwel altijd gepaard met andere strafbare feiten zoals geweld, fraude, belastingontduiking, witwassen van crimineel vermogen, illegale bewoning en energiediefstal. Door de wijze van organiseren van de hennepteelt is er veelal sprake van georganiseerde criminaliteit. Aantal ruimingen Nieuwegein Het aantal ruimingen van hennepkwekerijen is redelijk stabiel in Nieuwegein. Het aantal ruimingen hoeft niets te zeggen over het aantal kwekerijen, maar kan ook iets zeggen over een verbeterde opsporing of meer alertheid van de gemeenschap. Helaas kunnen uit dit overzicht geen conclusies getrokken worden. 6.3 Wet Bibob Bibob staat voor bevordering integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur. Deze wet moet voorkomen dat overheidsinstellingen onbedoeld hun medewerking verlenen aan criminele activiteiten door het verlenen van vergunningen, het geven van subsidies, het aangaan van een vastgoedtransactie of het verlenen van een overheidsopdracht (aanbesteding). De gemeente Nieuwegein past deze wet actief toe bij onder andere horeca exploitatie-, drank en horeca- en bouwvergunningen. Het toepassen van de Bibob start met een vragenformulier dat door de aanvrager moet worden ingevuld, daarna volgt een bureau onderzoek (open en half open bronnen), eventueel kan het RIEC worden ingeschakeld om advies uit te brengen en bij twijfel kan het Landelijk Bureau Bibob (LBB) worden gevraagd te adviseren. Op elk moment in dit proces kan het onderzoek uitwijzen of er wel of geen mate van gevaar is dat de vergunning kan worden misbruikt. Bij een mate van gevaar zijn er vervolgens twee varianten: enige mate van gevaar (extra voorwaarden stellen aan de vergunning) of ernstige mate van gevaar (weigeringsgrond). Aantal Bureau onderzoeken Adviezen van LBB Enige mate van gevaar Ernstige mate van gevaar Geweigerd of buiten behandeling gesteld In dit overzicht is te zien dat Bibob steeds vaker wordt toegepast in de gemeente Nieuwegein. Dat betekent overigens niet dat er vaker het vermoeden is dat een aanvrager niet helemaal klopt. De oorzaak hiervoor ligt vooral in het feit dat we de wet Bibob steeds actiever en op meer gebieden zijn gaan toepassen.

26 7 Persoonsgerichte aanpak 7.1 Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Persoonsgerichte aanpak Minder aanwas, recidive omlaag en goede combinatie van straf en zorg Van zaken naar personen Terwijl in de praktijk ieder strafbaar feit nog vaak als afzonderlijke zaak wordt behandeld, willen we de focus steeds verder verschuiven naar een slimmere, op personen gerichte aanpak. Een persoonsgerichte aanpak (PGA) is een integrale, op de persoon én zijn (gezins)systeem toegesneden mix van straf-, zorg- en overige interventies, die beoogt hardnekkige patronen van criminaliteit en overlast te doorbreken, en/of om herhaling te voorkomen. Deze werkwijze prikt als een satépen door de thema s heen en sluit naadloos aan op de decentralisaties in het sociaal domein, waardoor gemeenten meer instrumenten in handen krijgen op het gebied van preventie en zorg. In het bijzonder voor regionaal werkende partners, zoals politie, Openbaar Ministerie, reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en voor regionale voorzieningen zoals ZSM, is een overeenstemming in werkwijze binnen Midden-Nederland van belang. Meer eenheid van werken voor Veiligheidshuizen ontstaat al door toepassing van het Landelijk Kader Ambitie: voorkomen en snelle interventies Minder aanwas: We voorkomen dat kwetsbare mensen in de criminaliteit verzeild raken en richten ons ook op de broertjes en zusjes van criminelen. Minder recidive door goede combinatie zorg en straf: In de Veiligheidshuizen wordt jaarlijks voor ten minste 500 complexe overlastplegers en criminelen een gezamenlijk persoonsgericht plan van aanpak uitgevoerd. Ex-gedetineerden krijgen passende nazorg. Dit draagt bij aan succesvolle re-integratie waardoor de kans op recidive van criminaliteit kleiner wordt. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina Veiligheidshuis Regio Utrecht Het Veiligheidshuis Regio Utrecht (VHRU) is een regionaal samenwerkingsverband van justitiële organisaties, zorgorganisaties en 26 gemeenten in de veiligheidsregio Utrecht. Het VHRU richt zich op de (individuele) aanpak van ernstige overlast en criminaliteit. Het VHRU faciliteert de samenwerking binnen de aanpak van plegers van ernstige overlast en criminaliteit die kampen met complexe problematiek. Deze problematiek die zich afspeelt op meerdere leefgebieden is zo complex waardoor alleen de juiste combinatie van zorg, straf-, bestuurlijke- en hulpverleningsmaatregelen een oplossing kan bieden. Door de krachten van justitiële organisaties, zorgorganisaties en gemeenten te bundelen en op elkaar af te stemmen voorziet het Veiligheidshuis in deze combinatie. Het doel is recidive te verlagen.

27 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) Het casusoverleg in het VHRU komt maandelijks bij elkaar om casussen uit de gemeente Nieuwegein te bespreken. Daarbij werd in 2014 nog gebruik gemaakt van diverse categorieën voor het indelen van de casuïstiek. Het VHRU waarin Nieuwegeinse casussen worden besproken is gedeeld met de gemeenten Houten, IJsselstein, Vianen en Lopik. Overzicht casussen Risicooverleg Kopstukken Veelpleger soverleg % jeugd % overleg % Totaal % Nieuwegein 18 67% 5 45% 3 75% 26 59% Houten, IJsselstein, Vianen en Lopik 9 33% 6 55% 1 25% 16 36% Totaal % % 4 100% % Uit bovenstaande overzicht over 2014 wordt duidelijk dat Nieuwegein, van de gemeenten die in het VHRU worden besproken een belangrijk aandeel neemt. Dit komt vooral voort uit het hogere aantal veelplegers dat in 2014 is besproken. Dit hoeft niet te betekenen dat er in Nieuwegein meer veel plegers zijn maar kan ook betekenen dat deze in Nieuwegein beter in beeld zijn Top-X'ers % Totaal % Nieuwegein 22 46% 22 46% Houten, IJsselstein, Vianen en Lopik 26 54% 26 54% Totaal % % Sinds 1 januari 2015 wordt in het Veiligheidshuis gewerkt met de Top-X aanpak. Binnen deze aanpak worden de plegers van ernstige overlast en criminaliteit besproken. Het gaat hier vaak om zeer complexe problematiek. Met de Top-X is gekozen om de oude indeling los te laten omdat het er in de praktijk niet toe doet of iemand veelpleger, risico jeugd of kopstuk is. Het gaat om de aanpak van ernstige overlast of criminaliteit door een intensieve samenwerking van partijen. In 2015 zijn in totaal 22 personen besproken op de Top-X lijst voor Nieuwegein.

28 7.3 Nazorg ex-gedetineerden Naast de regie op complexe casuïstiek is de nazorg voor Ex-gedetineerde ook een onderdeel van het veiligheidshuis. Dit is ondergebracht in het Regionaal coördinatiepunt nazorg ex-gedetineerden. Doelstelling van dit coördinatiepunt is de kans op recidive te verlagen, door de nazorg voor ex-gedetineerde op te pakken. Hierbij wordt gewerkt volgens het convenant nazorg (ex)gedetineerden. Uitstroom gedetineerden Man Vrouw Totaal % Man Vrouw Totaal % Man Vrouw Totaal % Nieuwegein ,4% ,1% ,1% Provincie Utrecht % ,0% ,0% In de jaren 2013 en 2014 is het aantal ex-gedetineerden voor Nieuwegein nagenoeg gelijk gebleven. In 2015 is het aantal gedaald naar 97. De verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen is over deze jaren nagenoeg gelijk. In 2013 stond Nieuwegein met 6,4% in de provincie op een 4 e plek achter Utrecht, Amersfoort en Zeist, in 2014 was dit een 3 e plek achter Utrecht en Amersfoort en in 2015 was dit weer een 4 e plek achter Utrecht, Amersfoort en Zeist.

29 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 15 augustus (32) Bijlage I: Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein

30 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) 3 Inleiding De volgende hoofdstukken gaan per onderwerp in op de ontwikkeling in de periode De hoofdstukken zijn in gedeeld volgens de prioriteiten uit de Gezamenlijk Veiligheidsstrategie Midden-Nederland Elk hoofdstuk begint met de beschrijving van de prioriteit zoals deze is opgenomen in de Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Daarin staan ook omschreven welke ambities daarbij zijn gedefinieerd. In de hoofdstukken 4 en 5 volgt daarna inzicht in de objectieve veiligheid. Dit gebeurd aan de hand van een tabel waarin per vorm van criminaliteit de cijfers wordt weergegeven voor Nieuwegein, het District West-Utrecht en de Eenheid Midden- Nederland. Om de cijfers te kunnen vergelijken is gekozen de waarden te presenteren per 1000 inwoners. Op die manier kan de gemeente Nieuwegein vergeleken worden met het gemiddelde van de andere gebieden. Daarbij moet wel gezegd worden dat het District West-Utrecht bestaat uit 10 verschillende gemeenten en de regio Midden- Nederland 41 gemeenten telt. In deze vergelijking van cijfers wordt geen rekening gehouden met de grote verschillen in geografie, sociale cohesie, bevolkingssamenstelling, fysieke inrichting, enz, die er zijn per gemeente. Vervolgens wordt per prioriteit een inzicht gegeven in het gevoel van veiligheid (subjectieve veiligheid) aan de hand van de cijfers uit de inwoners- en ondernemersenquête. De hoofdstukken 6 en 7 kennen een andere indeling. Deze gaan in op een aantal onderwerpen welke onder deze prioriteit passen. De volgende hoofdstukken zijn bedoeld om een inzicht te geven van de stand van zaken. Dit inzicht kan vervolgens worden gebruikt om prioriteiten te bepalen voor het Integraal Veiligheidsprogramma

31 4 Veilige buurten 4.1 Gezamenlijke veiligheidsstrategie Veilige buurten Aansluiten bij de wensen en initiatieven van de buurt Veiligheid belangrijke voorwaarde voor een goed leven Ondanks de sterke daling van de criminaliteit de afgelopen jaren zijn er nog veel veiligheidsproblemen op te lossen. Van de bewoners van Midden-Nederland voelt 19% zich wel eens onveilig in de eigen buurt, ervaart 28% overlast van rondhangende jongeren en 21% overlast door vernielingen. Overlast, woninginbraak en veelvoorkomende criminaliteit staan nog steeds hoog op de prioriteitenlijst van bewoners en bezoekers. Buiten bewoners zijn ook ondernemers essentiële partners bij de aanpak van criminaliteit. Het Nederlandse bedrijfsleven investeert jaarlijks ongeveer 2 miljard euro in veiligheid. In de aanpak zijn we van elkaar afhankelijk. Bewoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties hebben een eigen verantwoordelijkheid in het veiliger maken van de buurt. Tegelijkertijd moeten zij ook kunnen rekenen op een zichtbare en slagvaardige overheid die oplossingen biedt voor veiligheidsproblemen waar hulp nodig is. We vertrouwen op de kracht van bewoners en ondernemers en sluiten aan bij hun initiatieven, maar zijn als overheid in de buurt zelf ook proactief als de situatie daarom vraagt. Ambities: buurtveiligheid Bewoners en ondernemers zijn meer betrokken bij het veiliger maken van hun buurt. We reageren adequaat op incidenten en dreigende onrust. De door bewoners ervaren jongerenoverlast is relatief met 10 procent gedaald (van 28% van de inwoners in Midden-Nederland in 2013 naar 25% in 2018). Ook het gevoel van veiligheid in de eigen buurt is in 2018 verbeterd ten opzichte van De totale criminaliteit is in 2018 ten opzichte van 2011 met 20% gedaald, terwijl de aangiftebereidheid is gestegen. In 2015 worden minstens verdachten door de politie afgehandeld ( in 2012). Jaarlijks wordt deze ambitie geactualiseerd. Slachtoffers worden beter ondersteund. Het vertrouwen van burgers in en de tevredenheid van burgers over het functioneren van gemeente, Openbaar Ministerie en politie in de aanpak van onveiligheid is toegenomen. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 7

32 % 2015 t.o.v Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) 4.2 Objectieve veiligheid Aantallen per 1000 inwoners Autokraak Nieuwegein 10,7 9,6 13,1 11,3 12,6 19% District West-Utrecht 6,6 6,0 6,3 6,0 6,2-2% Eenheid Midden-Nederland 8,9 8,4 7,8 7,2 7,1-18% Bedrijfsinbraken Nieuwegein 2,4 2,1 2,2 1,9 2,1-13% District West-Utrecht 2,1 1,9 1,7 1,5 1,4-30% Eenheid Midden-Nederland 2,7 2,4 2,3 1,9 1,8-32% Fietsendiefstal Nieuwegein 4,0 3,6 5,9 4,7 6,6 67% District West-Utrecht 3,8 3,6 4,0 3,6 4,0 9% Eenheid Midden-Nederland 5,5 4,9 5,5 5,5 6,1 13% Meldingen Nieuwegein 8,5 7,6 6,4 5,4-36%* Jongeren overlast District West-Utrecht 5,6 5,2 5,7 4,7-16%* Eenheid Midden-Nederland 6,5 5,6 6,1 5,9-8%* Vernielingen Nieuwegein 10,2 8,6 7,7 7,3 8,5-17% District West-Utrecht 7,2 6,3 5,9 5,8 5,6-20% Eenheid Midden-Nederland 8,5 7,2 6,5 6,3 6,2-24% Winkeldiefstal Nieuwegein 2,8 2,5 3,1 3,1 2,9 4% District West-Utrecht 1,2 1,1 1,3 1,1 1,3 10% Eenheid Midden-Nederland 2,5 2,4 2,6 2,5 2,2-7% Bron: Tabellenboek, bijlage III, *vergelijking 2015 t.o.v i.p.v omdat cijfers van 2011 op dit onderwerp niet beschikbaar zijn. Naast onderwerpen uit bovenstaande tabel bevat dit thema ook onderwerpen waar geen of niet vergelijkbare objectieve cijfers over bekend zijn: Jeugdgroepen, Woonoverlast, Polarisatie radicalisering en extremisme Conclusie objectieve veiligheid Op basis van bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat de aantallen op bedrijfsinbraken (-13%), meldingen jongeren overlast (-36%) en vernielingen(-17%) in de periode zijn afgenomen. Daarbij is de daling in meldingen jongeren overlast sterker in Nieuwegein dan in de eenheid Midden-Nederland. De dalingen in bedrijfsinbraken en vernielingen loopt achter op de eenheid Midden-Nederland. De aantallen op autokraak (19%), fietsendiefstal (67%) en winkeldiefstal (4%) zijn in de periode toegenomen. Daarbij stijgt het aantal autokraken en winkeldiefstallen, tegenover de dalende trend van de eenheid. Daarbij moet worden

33 opgemerkt dat de absolute aantallen in de stijging van het de winkeldiefstallen laag is. Het aantal fietsendiefstallen is in Nieuwegein harder gestegen dan in de eenheid. 4.3 Jeugdgroepen Om jeugdgroepen in beeld te brengen wordt gebruik gemaakt van de Shortlist methode. Via een vaste set van vragen worden de jeugdgroepen ingedeeld in verschillende categorieën. In periode van is een fluctuerend beeld te zien van het aantal en type jeugdgroepen in Nieuwegein. Daarbij valt ook op dat groepen over de jaren verschillende indicaties krijgen, soms verdwijnen en er ontstaan ook weer nieuwe groepen. Type jeugdgroep Hinderlijk Overlastgevend Crimineel Bronnen: 1. Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 18; 2. Overzicht shortlistgroepen Nieuwegein kent over de jaren heen één criminele jeugdgroep. Het totaal aantal jeugdgroepen schommelt en de groepen welke achter deze aantallen zitten verschillen door de jaren heen. 4.4 Woonoverlast Om een goede integrale ketenaanpak voor het aanpakken van woonoverlast te realiseren in Nieuwegein is in maart 2010 het casusoverleg woonoverlast ingericht. Voor dit casusoverleg is een convenant opgesteld dat is ondertekend op 14 juni De convenantpartners zijn de gemeente Nieuwegein, Politie Nieuwegein, Woningcorporatie Jutphaas Wonen, Woningcorporatie Mitros, Woningcorporatie Portaal, Altrecht/OGGZ-team, GGD Midden-Nederland, Vitras/CMD Algemeen Maatschappelijk Werk, MEE Utrecht, Gooi en Vecht, Stichting Beschermde Woonvormen Utrecht (nu Lister). Woonoverlast Aantal nieuwe casussen aangemeld Aantal casussen behandeld in overleg PM PM Het aantal casussen dat wordt aangemeld bij het casusoverleg neemt af, hiervoor is geen verklaring. Wat ook opvalt is dat het aandeel aan zaken dat uit de aanmeldingen wordt behandeld in het overleg afneemt. Oorzaak hiervoor is dat de partijen die deelnemen aan dit overleg in een steeds vroeger stadium met elkaar in contact komen, waardoor het minder vaak nodig is om de overlast zaken in een multidisciplinair overleg te bespreken.

34 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) 4.5 Polarisatie, radicalisering en extremisme Er zijn geen indicatoren beschikbaar om een beeld te geven over polarisatie, radicalisering en extremisme. Op dit moment zijn er geen signalen bekend van polarisatie, radicalisering of extremisme in Nieuwegein. 4.6 Subjectieve veiligheid Nieuwegein Bron: Tabellenrapport inwoners enquête 2014 Midden-Nederland Bron: Veiligheidsmonitor 2014 Veiligheidsgevoel inwoners (% inwoners dat zich vaak of soms onveilig voelt) Veiligheidsgevoel inwoners (% inwoners dat zich wel eens onveilig voelt) Veiligheidsgevoel buurt (% inwoners dat zich vaak of soms onveilig voelt in de eigen buurt) Veiligheidsgevoel buurt (% inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt) Veiligheidsgevoel ondernemers* (% ondernemers dat de omgeving van de onderneming als (zeer) onveilig waardeert) Veiligheidsbeleving ondernemers* (% ondernemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden te maken te hebben gehad met 1 of meer situaties waarin zij zich onveilig hebben gevoeld) Beleving autokraak (% inwoners dat aangeeft dat autokraak vaak voorkomt in de wijk) Slachtofferschap autokraak (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Beleving Bedrijfsinbraak* (% ondernemers dat aangeeft dat inbraak vaak of soms voorkomt in de omgeving) % 24% 25% ,8% 38,6% 21% 17% 19% ,6% 19% - - 6% % - - 8% 7% 8% 9% 7% 8% %

35 Slachtofferschap Bedrijfsinbraak* (% ondernemers dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van inbraak en poging inbraak) Beleving fietsendiefstal (% inwoners dat aangeeft dat fietsendiefstal vaak voorkomt in de wijk) Slachtofferschap fietsendiefstal (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Beleving jongerenoverlast (% inwoners dat aangeeft dat overlast van groepen jongeren vaak voorkomt in de wijk) Slachtofferschap vernielingen (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) Beleving winkeldiefstal* (% ondernemers dat aangeeft dat winkeldiefstal vaak of soms voorkomt in de directe omgeving) Slachtofferschap winkeldiefstal* (% ondernemers dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest) % % 9% 8% 14% 11% 10% % 14% 11% 28% 23% 21% % - - 9% - - * Bron: Totta Research N.V. juli 2015, Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers Conclusie subjectieve veiligheid Uit bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat de algemene veiligheidsbeleving in Nieuwegein in de periode een gunstige ontwikkeling kent. Voor de ondernemers is niet voldoende informatie om een trend te kunnen weergeven, maar opvallend is wel dat het gevoel van veiligheid (6%) aanzienlijk minder hoog scoort dan de veiligheidsbeleving (38%). De ontwikkelingen op beleving en slachtofferschap op bovenstaande indicatoren zijn redelijk stabiel en gaan ongeveer gelijk op. Voor de bedrijfsinbraken geldt dat zowel de beleving (51%) als het slachtofferschap (27%) hoog scoort. Winkeldiefstallen komen in de beleving (19%) meer voor dan uit het slachtofferschap (9%) blijkt. Op de categorieën bedrijfsinbraak en winkeldiefstal kan geen vergelijking met andere jaren worden gemaakt.

36 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) 5 Misdrijven met een grote impact op het slachtoffer 5.1 Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Misdrijven met een grote impact Aanpakken van (huiselijk) geweld en woninginbraken Blijvende schade Huiselijk geweld heeft grote impact op slachtoffers. Vaak leidt het tot grote en blijvende emotionele, relationele en financiële problemen. Van alle vrouwen en mannen tussen de achttien en zeventig jaar is 45% ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld, als kind, partner of ouder. Landelijk worden ieder jaar meer dan kinderen en circa volwassenen slachtoffer van huiselijk geweld dat wordt gepleegd door ruim verdachten. Ook een overval, woninginbraak of beroving op straat heeft een enorme impact. Gelukkig is de aanpak van overvallen in Midden-Nederland succesvol gebleken. Naast een afname van het aantal overvallen is het aantal straatroven de laatste tijd eveneens gedaald. Het steeds oplopende aantal woninginbraken in Midden-Nederland is eind 2013 omgebogen naar een daling in 2014 van 21% ten opzichte van Desondanks vergt dit thema de komende tijd nog alle aandacht: de daling is nog broos, ze geldt nog niet voor iedere gemeente en we zijn nog lang niet tevreden. De dadergroepen, slachtoffers en aanpak van deze vermogensdelicten overlappen. We zien een verjonging van daders, de recidive is hoog evenals de kans op herhaald slachtofferschap. Ambitie: daling vasthouden en uitbreiden Situaties van huiselijk geweld worden eerder gesignaleerd door professionals en omgeving en op meldingen reageren we adequaat. In Midden-Nederland daalt het aantal overvallen met 41% van 213 in 2011 naar maximaal 125 in Het aantal straatroven daalt met 43% van 894 in 2011 naar maximaal 511 in Het aantal woninginbraken daalt met 20% van in 2011 naar minder dan in Ook het aantal geslaagde woninginbraken hierbinnen daalt met 20% van in 2011 naar maximaal in Het ophelderingspercentage voor woninginbraken stijgt van 8% in 2011 naar 11,5% in 2018, voor straatroof van 23% naar 30%, en voor overvallen van 38% naar 50%. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 9

37 % 2015 t.o.v Objectieve veiligheid Aantallen per 1000 inwoners Huiselijk geweld Nieuwegein 1,2 1,4 1,4 1,3 1,4 21% District West-Utrecht 1,2 1,1 1,1 0,8 1,2-28% Eenheid Midden-Nederland 1,6 1,6 1,5 1,3 1,2-23% Overvallen Nieuwegein 0,1 0,2 0,1 0,0 0,1-43% District West-Utrecht 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1-32% Eenheid Midden-Nederland 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1-54% Straatroof Nieuwegein 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3-29% District West-Utrecht 0,2 0,2 0,1 0,2 0,2-12% Eenheid Midden-Nederland 0,5 0,4 0,4 0,3 0,2-52% Woninginbraak Nieuwegein 13,4 14,1 14,6 10,9 11,6-9% District West-Utrecht 13,2 13,6 11,4 8,4 10,3-31% Eenheid Midden-Nederland 16,2 16,9 14,8 11,7 10,3-32% Nieuwegein 6,0 6,5 6,3 4,4 5,9 2% Woninginbraak: District West-Utrecht 4,6 5,4 4,6 3,3 3,6-22% pogingen Eenheid Midden-Nederland 5,1 5,7 5,2 4,1 3,6-24% Nieuwegein 7,4 7,6 8,3 6,6 5,8-17% Woninginbraak: District West-Utrecht 8,6 8,2 6,8 5,1 6,7-36% geslaagd Eenheid Midden-Nederland 11,2 11,2 9,6 7,7 6,7-36% Bron: Tabellenboek, bijlage III Conclusie objectieve veiligheid Uit bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat de aantallen op overvallen, straatroof en woninginbraak allemaal zijn gedaald in de periode De daling op het aantal overvallen is daarbij het sterkste, maar daarbij moet worden opgemerkt dat het om zeer lage absolute waarden gaat (3). De daling in het aantal straatroven is minder sterk als in de Eenheid-Midden Nederland maar veel sterker dan in het district West-Utrecht. De daling in het aantal woninginbraken is minder sterk dan in het district en de eenheid. Het aantal geslaagde woninginbraken is minder gedaald dan in het district en in de eenheid en het aantal pogingen is licht gestegen. De aantallen op huiselijk geweld zijn als enige in dit overzicht toegenomen in deze periode, terwijl dit in het district en de eenheid juist daalde. Het gaat hier om een verschil van 15 zaken gezien over een heel jaar.

38 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) 5.3 Subjectieve veiligheid Nieuwegein Bron: Tabellenrapport inwoners enquête 2014 Midden-Nederland Bron: Veiligheidsmonitor 2014 Beleving overvallen* (% ondernemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden te maken te hebben gehad met overvallen) Slachtofferschap beroving/roofoverval* (% ondernemers dat aangeeft in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest beroving/roofoverval) Slachtofferschap straatroof (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van beroving van diefstal portemonnee of tas met (dreiging) geweld) Beleving woninginbraak (% inwoners dat aangeeft woninginbraken vaak voorkomen in de wijk) Slachtofferschap woninginbraak (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van woninginbraak) Slachtofferschap poging woninginbraak (% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van poging tot woninginbraak) % % - - 1% 1% 1% % 15% 12% - - 9% 3% 4% % 6% 6% * Bron: Totta Research N.V. juli 2015, Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers Uit bovenstaande indicatoren kan worden geconcludeerd dat op gebied van straatroven geen ontwikkeling is geweest in het slachtofferschap. Het slachtofferschap op dit onderwerp is met 1% overigens laag. Op gebied van de woninginbraken is vooral opvallend dat de beleving nauwelijks ontwikkelingen kent, terwijl het slachtofferschap van inbraken en pogingen in dezelfde periode is afgenomen. Deze daling is vooral sterk bij de pogingen.

39 6 Georganiseerde ondermijnende criminaliteit 6.1 Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Georganiseerde ondermijnende criminaliteit Éen overheid tegen georganiseerde criminelen Ontwrichting van de samenleving Een effectieve aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit vraagt van de overheid eenheid, snelheid en slagkracht. Georganiseerde ondermijnende criminaliteit zorgt voor een moeilijk zichtbare, sluipende ontwrichting van de samenleving. Hierbij treedt een vermenging op van de onderwereld en de bovenwereld. Midden-Nederland heeft de afgelopen periode stevige stappen gezet naar een effectieve integrale aanpak. De mogelijkheden van partners binnen het RIEC-samenwerkingsverband (gemeenten, Openbaar Ministerie, politie en Belastingdienst) worden beter benut, processen en structuren zijn beter ingericht en het commitment van alle relevante overheidspartners is zonder meer hoog. Het is nu tijd om meer concrete resultaten te boeken. Ambitie: machtspositie wegnemen Door intensieve samenwerking pakken we de georganiseerde ondermijnende criminaliteit zodanig aan, dat de economische machtspositie van criminelen wordt weggenomen. Onze focus ligt op: mensenhandel, georganiseerde hennepteelt, fraude onderling tussen burgers en/of bedrijven, en geprioriteerde groepen zoals Outlaw Motorcyclegangs. Hierbinnen richten we ons op de volgende pijlers van de georganiseerde ondermijnende criminaliteit: spilfiguren en schijnbaar onaantastbaren (persoonsgericht) aanpakken; criminele infrastructuur verstoren; crimineel gewin afpakken: geld, vermogen en luxe goederen. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina 11 Georganiseerde criminaliteit heeft de bovenwereld nodig om te kunnen functioneren en het is daarom niet ondenkbaar dat ook Nieuwegein hiermee in aanraking komt. In het verleden vond de georganiseerde ondermijnende criminaliteit soms een weg naar boven. Bijvoorbeeld in de vorm van hennepteelt, maar ook zwaardere incidenten als de overval van het gebouw van de Brinks, of de grote wapenvondst in juli van Door de hoge mate van gevoeligheid van informatie over georganiseerde criminaliteit is het niet mogelijk om concrete cijfers te geven. Wel kan een inzicht gegeven worden in de aantallen ontruimde hennepkwekerijen en de toepassing van de Wet Bibob.

40 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) 6.2 Hennepteelt De (georganiseerde) hennepteelt zorgt voor veel overlast (brandgevaar, waterschade en stankoverlast) en gevaarzetting in onder andere woonwijken. Het exploiteren van hennepkwekerijen gaat vrijwel altijd gepaard met andere strafbare feiten zoals geweld, fraude, belastingontduiking, witwassen van crimineel vermogen, illegale bewoning en energiediefstal. Door de wijze van organiseren van de hennepteelt is er veelal sprake van georganiseerde criminaliteit. Aantal ruimingen Nieuwegein Het aantal ruimingen van hennepkwekerijen is redelijk stabiel in Nieuwegein. Het aantal ruimingen hoeft niets te zeggen over het aantal kwekerijen, maar kan ook iets zeggen over een verbeterde opsporing of meer alertheid van de gemeenschap. Helaas kunnen uit dit overzicht geen conclusies getrokken worden. 6.3 Wet Bibob Bibob staat voor bevordering integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur. Deze wet moet voorkomen dat overheidsinstellingen onbedoeld hun medewerking verlenen aan criminele activiteiten door het verlenen van vergunningen, het geven van subsidies, het aangaan van een vastgoedtransactie of het verlenen van een overheidsopdracht (aanbesteding). De gemeente Nieuwegein past deze wet actief toe bij onder andere horeca exploitatie-, drank en horeca- en bouwvergunningen. Het toepassen van de Bibob start met een vragenformulier dat door de aanvrager moet worden ingevuld, daarna volgt een bureau onderzoek (open en half open bronnen), eventueel kan het RIEC worden ingeschakeld om advies uit te brengen en bij twijfel kan het Landelijk Bureau Bibob (LBB) worden gevraagd te adviseren. Op elk moment in dit proces kan het onderzoek uitwijzen of er wel of geen mate van gevaar is dat de vergunning kan worden misbruikt. Bij een mate van gevaar zijn er vervolgens twee varianten: enige mate van gevaar (extra voorwaarden stellen aan de vergunning) of ernstige mate van gevaar (weigeringsgrond). Aantal Bureau onderzoeken Adviezen van LBB Enige mate van gevaar Ernstige mate van gevaar Geweigerd of buiten behandeling gesteld In dit overzicht is te zien dat Bibob steeds vaker wordt toegepast in de gemeente Nieuwegein. Dat betekent overigens niet dat er vaker het vermoeden is dat een aanvrager niet helemaal klopt. De oorzaak hiervoor ligt vooral in het feit dat we de wet Bibob steeds actiever en op meer gebieden zijn gaan toepassen.

41 7 Persoonsgerichte aanpak 7.1 Uit de Gezamenlijke veiligheidsstrategie Persoonsgerichte aanpak Minder aanwas, recidive omlaag en goede combinatie van straf en zorg Van zaken naar personen Terwijl in de praktijk ieder strafbaar feit nog vaak als afzonderlijke zaak wordt behandeld, willen we de focus steeds verder verschuiven naar een slimmere, op personen gerichte aanpak. Een persoonsgerichte aanpak (PGA) is een integrale, op de persoon én zijn (gezins)systeem toegesneden mix van straf-, zorg- en overige interventies, die beoogt hardnekkige patronen van criminaliteit en overlast te doorbreken, en/of om herhaling te voorkomen. Deze werkwijze prikt als een satépen door de thema s heen en sluit naadloos aan op de decentralisaties in het sociaal domein, waardoor gemeenten meer instrumenten in handen krijgen op het gebied van preventie en zorg. In het bijzonder voor regionaal werkende partners, zoals politie, Openbaar Ministerie, reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en voor regionale voorzieningen zoals ZSM, is een overeenstemming in werkwijze binnen Midden-Nederland van belang. Meer eenheid van werken voor Veiligheidshuizen ontstaat al door toepassing van het Landelijk Kader Ambitie: voorkomen en snelle interventies Minder aanwas: We voorkomen dat kwetsbare mensen in de criminaliteit verzeild raken en richten ons ook op de broertjes en zusjes van criminelen. Minder recidive door goede combinatie zorg en straf: In de Veiligheidshuizen wordt jaarlijks voor ten minste 500 complexe overlastplegers en criminelen een gezamenlijk persoonsgericht plan van aanpak uitgevoerd. Ex-gedetineerden krijgen passende nazorg. Dit draagt bij aan succesvolle re-integratie waardoor de kans op recidive van criminaliteit kleiner wordt. Bron: Bureau RVS, april 2015, Gezamenlijke Veiligheidsstrategie Midden-Nederland , pagina Veiligheidshuis Regio Utrecht Het Veiligheidshuis Regio Utrecht (VHRU) is een regionaal samenwerkingsverband van justitiële organisaties, zorgorganisaties en 26 gemeenten in de veiligheidsregio Utrecht. Het VHRU richt zich op de (individuele) aanpak van ernstige overlast en criminaliteit. Het VHRU faciliteert de samenwerking binnen de aanpak van plegers van ernstige overlast en criminaliteit die kampen met complexe problematiek. Deze problematiek die zich afspeelt op meerdere leefgebieden is zo complex waardoor alleen de juiste combinatie van zorg, straf-, bestuurlijke- en hulpverleningsmaatregelen een oplossing kan bieden. Door de krachten van justitiële organisaties, zorgorganisaties en gemeenten te bundelen en op elkaar af te stemmen voorziet het Veiligheidshuis in deze combinatie. Het doel is recidive te verlagen.

42 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) Het casusoverleg in het VHRU komt maandelijks bij elkaar om casussen uit de gemeente Nieuwegein te bespreken. Daarbij werd in 2014 nog gebruik gemaakt van diverse categorieën voor het indelen van de casuïstiek. Het VHRU waarin Nieuwegeinse casussen worden besproken is gedeeld met de gemeenten Houten, IJsselstein, Vianen en Lopik. Overzicht casussen Risicooverleg Kopstukken Veelpleger soverleg % jeugd % overleg % Totaal % Nieuwegein 18 67% 5 45% 3 75% 26 59% Houten, IJsselstein, Vianen en Lopik 9 33% 6 55% 1 25% 16 36% Totaal % % 4 100% % Uit bovenstaande overzicht over 2014 wordt duidelijk dat Nieuwegein, van de gemeenten die in het VHRU worden besproken een belangrijk aandeel neemt. Dit komt vooral voort uit het hogere aantal veelplegers dat in 2014 is besproken. Dit hoeft niet te betekenen dat er in Nieuwegein meer veel plegers zijn maar kan ook betekenen dat deze in Nieuwegein beter in beeld zijn Top-X'ers % Totaal % Nieuwegein 22 46% 22 46% Houten, IJsselstein, Vianen en Lopik 26 54% 26 54% Totaal % % Sinds 1 januari 2015 wordt in het Veiligheidshuis gewerkt met de Top-X aanpak. Binnen deze aanpak worden de plegers van ernstige overlast en criminaliteit besproken. Het gaat hier vaak om zeer complexe problematiek. Met de Top-X is gekozen om de oude indeling los te laten omdat het er in de praktijk niet toe doet of iemand veelpleger, risico jeugd of kopstuk is. Het gaat om de aanpak van ernstige overlast of criminaliteit door een intensieve samenwerking van partijen. In 2015 zijn in totaal 22 personen besproken op de Top-X lijst voor Nieuwegein.

43 7.3 Nazorg ex-gedetineerden Naast de regie op complexe casuïstiek is de nazorg voor Ex-gedetineerde ook een onderdeel van het veiligheidshuis. Dit is ondergebracht in het Regionaal coördinatiepunt nazorg ex-gedetineerden. Doelstelling van dit coördinatiepunt is de kans op recidive te verlagen, door de nazorg voor ex-gedetineerde op te pakken. Hierbij wordt gewerkt volgens het convenant nazorg (ex)gedetineerden. Uitstroom gedetineerden Man Vrouw Totaal % Man Vrouw Totaal % Man Vrouw Totaal % Nieuwegein ,4% ,1% ,1% Provincie Utrecht % ,0% ,0% In de jaren 2013 en 2014 is het aantal ex-gedetineerden voor Nieuwegein nagenoeg gelijk gebleven. In 2015 is het aantal gedaald naar 97. De verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen is over deze jaren nagenoeg gelijk. In 2013 stond Nieuwegein met 6,4% in de provincie op een 4 e plek achter Utrecht, Amersfoort en Zeist, in 2014 was dit een 3 e plek achter Utrecht en Amersfoort en in 2015 was dit weer een 4 e plek achter Utrecht, Amersfoort en Zeist.

44 Veiligheidsanalyse T.b.v. Integraal Veiligheidsprogramma Raadsnummer Versie 1.2 Datum 9 augustus (32) Bijlage I: Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein

45 Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein Beschrijving veiligheidsontwikkeling en trends

46 Colofon Uitgave Bureau Regionale Veiligheidsstrategie Midden-Nederland, en Politie Eenheid Midden-Nederland Tel: RVS-site: Bureau Regionale Veiligheidsstrategie is een bureau van en voor de gemeenten, het Openbaar Ministerie en de politie van Midden-Nederland. Missie van het bureau is een effectief netwerk van veiligheidspartners. In samenwerking met: Gemeente Nieuwegein Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Midden-Nederland Rapportage Maart 2015 Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 2

47 Leeswijzer Voor u ligt de Integrale gebiedsscan voor de gemeente Nieuwegein. Ze maakt als intern ambtelijk overzicht onderdeel uit van het proces om te komen tot een nieuw Integraal Veiligheidsplan (IVP) van de gemeente Nieuwegein. In het IVP geven onder meer gemeente, politie en Openbaar Ministerie uiting aan hun wens de handen ineen te slaan voor een veiliger Nieuwegein. Concreet stemmen deze partijen daarin hun prioriteiten, ambities en strategische uitgangspunten op elkaar af voor de periode 2016 t/m De integrale gebiedsscan geeft een beschrijving (op hoofdlijnen) van de veiligheidsontwikkeling en trends over de periode t/m Maar ook -waar mogelijk- een schets van te verwachten toekomstige trends en ontwikkelingen. Dit bij elkaar levert een eerste beeld op over de stand van zaken en verwachte ontwikkelingen waarmee in het opstellen van het IVP prioriteiten kunnen worden bepaald. Voor een nadere duiding en/of verklaring van de beschreven ontwikkelingen zijn verdiepende gesprekken en/of analyses noodzakelijk. Dit document is als volgt opgebouwd Samenvatting 4 1. Veiligheidstrends 1a. Criminaliteit algemeen 7 1b. Veiligheidsgevoel 10 1c. Publiek vertrouwen Trends per veiligheidsthema 2a. Woninginbraak 12 2b. Vormen van geweld 14 (totaal, huiselijk geweld, zeden, openlijk tegen persoon, mishandeling, bedreiging, straatroof, overvallen, VPT) 2c. Jongerenoverlast 18 2d. Veel voorkomende criminaliteit 20 (autokraak, fietsendiefstal, vernielingen, zakkenrollen) 2e. Veilig ondernemen 24 (winkeldiefstal, bedrijfsinbraken) 2f. Georganiseerde criminaliteit Algemene trends 28 Toelichting en verantwoording 31 Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 3

48 Samenvatting Ontwikkeling Veiligheid in Nieuwegein In de periode is de criminaliteit in de gemeente Nieuwegein afgenomen met -7%. Deze ontwikkeling is minder gunstig dan de gemiddelde ontwikkeling in Nederland (-15%) en Midden-Nederland (-13%) (Bron: BVI). In deze periode is het aantal autokraken met +6% toegenomen. Bij geweld zien we een afname van -11% en bij woninginbraken een daling van -16%. De gemeente Nieuwegein scoort in vergelijking met de 19 andere grote gemeenten in Midden-Nederland ongunstig wat betreft het aantal autokraken per 1000 inwoners. Daarbij kent ze van de grote gemeenten van Midden-Nederland tevens in de periode de op twee gemeenten na grootste toename van het aantal autokraken. Uit de Inwonersenquête 2012 gemeente Nieuwegein blijkt dat het aandeel inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen wijk in 2012 (17%) is afgenomen vergeleken met 2010 (22%). Ook blijkt dat ruim een derde (37%) van de inwoners van Nieuwegein vindt dat zowel de gemeente als de politie, veel of voldoende aandacht heeft voor de problemen die de inwoners in hun eigen wijk ondervinden. Ruim de helft (51%) van de inwoners ervaart wel eens overlast van jongeren tot 24 jaar. Buiten de daling van de totale criminaliteit zagen we de afgelopen jaren landelijk een daling van het percentage bewoners dat criminaliteit als belangrijkste probleem ziet. Dit werd mede beïnvloed door de economische crisis, waardoor het merendeel van de bewoners het meeste belang hechtte aan oplossing van dit probleem boven criminaliteit. Als gevolg van de recent toegenomen aandacht voor het jihadistisch radicalisme mag verwacht worden dat bewoners in toenemende mate belang hechten aan (internationale) veiligheidsproblemen. Aandachtspunt: burgers lijken minder snel/vaak melding bij de politie te doen van verdachte situaties. Zorgpunt: de huidige en verder te verwachten stijging van het aantal meldingen overlast verwarde personen. Veel hulpbehoevenden kunnen geen passende hulp vinden of aangeboden worden. Doordat meer en meer de verantwoordelijkheid voor de hulpverlening wordt neergelegd bij mensen zelf, familie vrienden en bekenden wordt verwacht dat het aantal meldingen toeneemt. Zorgpunt: in Jutphaas/Wijkersloot is een jeugdgroep actief geworden die wellicht inmiddels als crimineel bestempeld kan worden. Om te voorkomen dat de problematiek verergert, behoeft deze groep aandacht. Een integrale aanpak is zowel wenselijk als noodzakelijk. De voorbereidingen hierop zijn inmiddels ingezet. Ontwikkeling criminaliteit in (midden)nederland en Nieuwegein, (2011=100) Nieuwegein Midden-Nederland Nederland Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 4

49 Samenvatting Trends volgens regionale/landelijke professionals en onderzoek: Veranderd slachtofferschap Meer ouderen worden slachtoffer van babbeltrucs en (internet)oplichting. Onder andere door de betere beveiliging van bedrijven is er een verschuiving te verwachten van overvallen op winkels naar straatroven en overvallen op woningen. Verwacht wordt dat cybercrime een steeds grotere impact zal hebben op de maatschappij. De opkomst van cloud computing en toename van mobiel internet maakt dat mensen steeds kwetsbaarder worden voor misbruik van hun informatie, terwijl de opsporingsmogelijkheden daardoor juist worden beperkt. Er is een toename van digitaal pesten en jongeren waarvan naaktfoto s of filmpjes op het internet worden gezet. Uit recent onderzoek blijkt dat loverboy-praktijken een groot probleem vormen en nagenoeg iedere gemeente raakt in Midden-Nederland. Om dit aan te pakken hebben zowel slachtoffers, daders en locaties waar uitbuiting plaatsvindt grote aandacht nodig: preventief, repressief en via nazorg. Daders en overlastplegers Een groot deel van de jeugdige veelplegers heeft te maken (gehad) met kindproblemen (laag IQ, vroegtijdig schoolverlaten, drugs) en/of komt uit een ontwricht gezin. Tevens is er een hardnekkige groep van berekende jongvolwassen multi-plegers die moeilijk te beïnvloeden zijn. De daderaanpak is gebaat bij een integrale aanpak: de inzet van alleen strafrecht draagt bij aan hogere recidive, meer gewelddadigheid en minder resocialisatie. Door de moeilijke woningmarkt (scheidende ouders blijven langer dan wenselijk samenwonen) en de toename van het aantal vechtscheidingen wordt een stijging verwacht van huiselijk geweld en het aantal huisverboden. Als gevolg van de opgetrokken leeftijdsgrens naar 18 jaar om alcohol te drinken in de reguliere horeca, bestaat de kans dat jongeren <18 elders in hun drankbehoefte voorzien (bijvoorbeeld in zuipketen e.d.) Door de afnemende intramurale zorg als gevolg van de decentralisaties is de kans aanwezig dat het aantal kwetsbare en/of zorgmijdende mensen in de buurten toeneemt. Criminele samenwerkingsverbanden spelen een rol in de lokale delicten als diefstal, woninginbraak, voertuigcriminaliteit, berovingen en ram- en plofkraken. Enkele zijn doorgegroeid in de georganiseerde criminaliteit (synthetische drugs/precursoren, hennepteelt, cocaïne en wapens). Inmiddels raken groeperingen verweven met Outlaw Motorcycle Gangs. Leden van deze groepen gebruiken geweld om hun doel te bereiken. Door de complexiteit van de onderzoeken en het gebruik van facilitators en stromannen waarbij BIBOBprocedures worden omzeild, blijft het lastig om deze netwerken op een adequate wijze aan te pakken. Ontwikkeling criminaliteit in Nieuwegein (2011=100) criminaliteit w oninginbraken autokraak gew eld Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 5

50 Samenvatting Participatie en Communicatie Uit onderzoek blijkt dat het gevoel van veiligheid toeneemt op het moment dat de burger grip heeft op zijn eigen veiligheidssituatie. Belangrijk hierbij is dat er congruentie is tussen publiek probleembesef en beleidsmatige en operationele (zichtbare) aandacht van de overheid. Doen we de dingen die er volgens de burger toe doen? Dit vraagt om voortdurend contact met burgers; weten wat er speelt. In de huidige netwerksamenleving zijn de mogelijkheden voor bewoners en ondernemers om zelf informatie op te halen enorm verruimd. De informatie kunnen we mede door hoge bevolkingsdichtheid en eindeloze ictmogelijkheden heel snel tot ons nemen. Van de overheid wordt ook snelheid en transparantie in informatieverstrekking verwacht, anders zorgt een ander daar wel voor. Hiermee is de rol van de overheid verschoven. Zo kan de overheid investeren in communicatie door middel van de netwerkbenadering zowel online (sociale media) als offline. Online zijn daar social media monitoring en webcare tools voor. Met de informatie uit de tools kan beter ingespeeld worden op behoeften en signalen vanuit de samenleving, bovendien is dan interactie met bewoners makkelijker mogelijk, ook buiten de traditionele media. Jihadistische radicalisering Jihadistische radicalisering is zorgelijk, zeker als dit uitmondt in jongeren en gezinnen met (kleine) kinderen die uitreizen en deel willen nemen aan de Jihadistische strijd. Zij gaan weg als relatieve amateurs maar kunnen terugkeren als professionals. Ondanks het geringe aantal van uitreizigers en terugkeerders in Midden-Nederland vormen zij vanwege hun verheerlijking, rechtvaardiging en nastreving van terroristisch geweld een dreiging voor de veiligheid in Midden-Nederland. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 6

51 1a. Criminaliteit algemeen De totale criminaliteit is in de gemeente Nieuwegein de laatste vier jaar met -7% gedaald ten opzichte van het jaar 2011 (bron: BVI). Vergeleken met de andere grote gemeenten in Midden-Nederland bevindt Nieuwegein zich qua risico (criminaliteit per 1000 inwoners) bij de hoogst scorende gemeenten. Alleen Utrecht en Almere kennen groter risico. Nieuwegein scoort tevens boven het landelijk gemiddelde. Qua criminaliteitsontwikkeling in de periode scoort Nieuwegein in de vergelijking met de 19 andere grote gemeenten in Midden-Nederland iets minder gunstig. Na Soest, Houten en Utrecht kent Nieuwegein de kleinste afname van de totale criminaliteit. criminaliteit per 1000 inwoners Ontwikkeling criminaliteit 2014 t.o.v (2011=100) Utrecht Almere Nieuw egein Hilversum Amersfoort Lelystad Bussum Zeist Dronten Veenendaal Soest Huizen De Bilt Woerden Stichtse Vecht Utrechtse Heuvelrug De Ronde Venen IJsselstein Houten Noordoostpolder Nederland Nederland Soest Houten Utrecht Nieuw egein Almere Amersfoort Lelystad De Ronde Venen Woerden Utrechtse Heuvelrug De Bilt IJsselstein Veenendaal Noordoostpolder Zeist Dronten Hilversum Huizen Bussum Stichtse Vecht Criminaliteitsontwikkeling per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 7

52 1a. Criminaliteit algemeen Trends volgens professionals en (landelijk) onderzoek Lokaal Stijging geluidsoverlast door grotere meldingsbereidheid. Intensieve samenwerking tussen politie, gemeente Nieuwegein en woningbouwcorporaties waardoor bij overlast van notoire overlastplegers sneller melding wordt gedaan. De corporaties kunnen overlastplegers uit hun woning zetten wanneer dossiers zijn opgebouwd. Door veranderende regels in ouderenzorg, GGZ en toewijzing van woningen aan alleen lage inkomens is grote druk te verwachten op de onderkant van de samenleving. Dat betekent op lange termijn mogelijk dat in delen van wijken alleen mensen wonen met een laag inkomen, zorg behoeven of psychische problemen hebben. Na het sluiten van de Coffeeshop was er toename te zien van het aantal meldingen van overlast drank/drugs. Aandachtspunt: burgers lijken minder snel/vaak melding bij de politie te doen van verdachte situaties. Zorgpunt: de huidige en verder te verwachten stijging van het aantal meldingen overlast verwarde personen. In sommige delen van Nieuwegein is de toename al realiteit. Met name waar mensen met psychische aandoeningen wonen, al dan niet gedeeltelijk begeleid. Veel hulpbehoevenden kunnen geen passende hulp vinden of aangeboden worden. Doordat meer en meer de verantwoordelijkheid voor de hulpverlening wordt neergelegd bij mensen zelf, familie vrienden en bekenden wordt verwacht dat het aantal meldingen zal toenemen. Aandachtspunt: bij particuliere huurwoningen is een toename van gevoelens van onveiligheid door overige (buurt) bewoners waarneembaar. Bij een eerste verkenning hiervan blijkt dat sommige complexen soms relatief meer bewoners met antecedenten huisvest die tevens op het moment geen baan/werk hebben. Aandachtspunt: noodzaak vergroting gezamenlijk informatiepositie m.b.t. terrorisme. Welke organisaties zijn er in Nieuwegein, wonen bestuursleden daarvan in Nieuwegein? Behoefte: weten wie te benaderen in bepaalde situaties. Algemeen De persoonsgerichte aanpak en kopstukken/ Top X aanpak (per voor Nieuwegein) zorgt voor focus op daders i.p.v. op delicten. Dit wordt gezien als een positieve ontwikkeling t.a.v. het tegengaan van criminaliteit. In landelijk onderzoek wordt gesteld dat het onduidelijk is of de economische crisis leidt tot meer criminaliteit of een groter gevoel van onveiligheid (CCV, 2013). Diverse professionals hebben zelf echter de indruk dat de economische crisis ervoor zorgt dat mensen vatbaarder zijn om criminele handelingen te verrichten. Veiligheid: steeds meer gezien als gezamenlijke verantwoordelijkheid overheid, burgers en bedrijven (CCV, 2013). Kans bij preventie: meer onderzoek naar het antwoord op de vraag waarom mensen wél weten wat ze moeten doen, maar uiteindelijk níet doen. Of: eigenlijk willen we weten hoe we ze zover krijgen (Hogeschool Utrecht). Samenwerking Naast inzet van strafrecht steeds meer inzet van bestuurlijk instrumentarium. Gemeenten pakken rol in ondermijningsthema s (bijv. barrières opwerpen). De rol van de overheid verschuift van zorger naar faciliteerder : er wordt een steeds groter beroep gedaan op burgers bij de bestrijding van overlast en criminaliteit. Dit vraagt aanpassingen op een aantal thema s, zoals bijv. dienstverlening, participatie. Partners leggen zich meer en meer toe op hun kerntaken. Inmiddels bellen burgers na diverse campagnes- sneller 112. Integrale aanpakken zijn succesvol (zie bijv.: aanpak woninginbraak en aanpak jeugdgroepen, maar ook ontstaan RIEC s en Veiligheidshuizen). Digitalisering en de netwerksamenleving Burgers en professionals maken steeds meer gebruik van online en offline netwerken (netwerksamenleving). Enorme ontwikkeling online: mensen vinden zelf hun informatie; van zenden naar interactie; er zijn enorm veel verbindingen mogelijk geworden; de informatiepositie van de partners is daarmee veranderd. Ook de relatie burger en overheid wordt digitaler, biedt enerzijds kansen, maar anderzijds blijft de menselijke maat van groot belang. Door online monitoring (Big Data)/ professionelere webcare van organisaties is er meer zicht op wat er in de samenleving speelt/ leeft. Dat biedt mogelijkheden daarop te kunnen inspelen. Toegenomen invloed (en snelheid) van (social)media. Door de grote snelheid van informatie is er een toegenomen kans op (dreigende) maatschappelijke onrust. Dit vraagt veel capaciteit en competenties bij incidenten. Verwachte toename van diverse vormen van internet criminaliteit. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 8

53 1a. Criminaliteit algemeen Uit onderstaande figuren is af te lezen in hoeverre Nederlandse burgers criminaliteit, openbare orde en drugs als belangrijk probleem zien. De eerste figuur laat het percentage burgers zien die criminaliteit als een van de twee belangrijkste problemen voor Nederland beschouwen. Het percentage is in 2012 aanzienlijk gedaald ten opzichte van De tweede figuur sluit daarop aan. De gele blokken laten zien hoe belangrijk burgers criminaliteit, openbare orde en drugs vinden ten opzicht van andere thema s. Na 2003 nam het belang af en geven burgers meer prioriteit aan de gevolgen van de economische crisis (blauw). Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 9

54 1b. Veiligheidsgevoel Uit de Inwonersenquête 2012 gemeente Nieuwegein blijkt dat van de inwoners 21% zich vaak of soms onveilig voelt. De gevoelens van onveiligheid zijn het kleinst onder inwoners van Vreeswijk (12%) en grootst onder inwoners van Fokkesteeg (31%) en Merwestein (30%). Het percentage inwoners dat zich in Nieuwegein vaak of soms onveilig voelt is 24%. Onder inwoners van Galecop (17%) is dit percentage het kleinst en onder inwoners van Fokkesteeg het grootst (31%). Het aandeel inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen wijk is in 2012 (17%) afgenomen vergeleken met 2010 (22%). Het aandeel inwoners dat zich in 2012 vaak of soms onveilig voelt in de eigen wijk is in Vreeswijk met 9% het kleinst en in Fokkesteeg met 28% het grootst. Het aandeel inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen wijk is in Stadscentrum en Merwestein afgenomen sinds Stadscentrum: 2012: 25%, 2010: 28%, 2009: 37%. Merwestein: 2012: 22%, 2010: 30%, 2009: 34%. Percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen wijk is afgenomen in de wijken: Jutphaas Wijkersloot (-16%), Batau Noord (-14%), Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve (-12%) en Batau Zuid (-4%). In Doorslag is het percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen wijk toegenomen in vergelijking met 2010 (+5%). In de eigen wijk voelen de inwoners zich vooral s avonds op straat onveilig (44%). Elders in Nieuwegein voelen inwoners zich vooral s avonds op straat (63%) en in tunnels onveilig (56%). Relatief meer vrouwen (23%) voelen zich wel eens onveilig in de eigen wijk dan mannen (13%). Ook in de eigen wijk is het aandeel inwoners dat zich wel eens onveilig voelt, het kleinst onder de inwoners van 80 jaar en ouder (13%) en het grootst onder de groep van jarigen (22%). Trends volgens (landelijk) onderzoek Landelijk zijn de onveiligheidsgevoelens sinds 2008 vrijwel stabiel gebleven, terwijl in die periode de geregistreerde criminaliteit daalde. Meer verband lijkt er te bestaan tussen onveiligheidsgevoelens en overlast. Aanpakken daarvan is echter uiterst ingewikkeld, omdat overlastbeleving zeer subjectief is (wat wordt waargenomen, hoe dat beoordeeld wordt en tot welke gevolgen dat leidt, verschilt enorm per persoon). Ook bestaat een verband tussen onveiligheidsgevoelens en verloedering van de buurt (het CCV, 2013). Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 10

55 1c. Publiek vertrouwen Uit de Inwonersenquête 2012 gemeente Nieuwegein blijkt dat ruim een derde (37%) van de inwoners van Nieuwegein vindt dat de gemeente veel of voldoende aandacht heeft voor de problemen die de inwoners in hun eigen wijk ondervinden. In Galecop (44%) zijn ze het meest positief over de aandacht van de gemeente. De inwoners zijn het minst positief in Merwestein (29%). Volgens inwoners heeft de gemeente vooral te weinig aandacht voor parkeerproblemen (25%) en groenvoorzieningen (21%). Ook ruim een derde (37%) van de inwoners van Nieuwegein vindt dat de politie veel of voldoende aandacht heeft voor de problemen die de inwoners in hun eigen wijk ondervinden. In Stadscentrum (54%) zijn de inwoners het meest positief over de aandacht van de politie. In Fokkesteeg zijn ze hierover het minst positief (29%). Van de inwoners heeft 17% de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek een melding of aangifte van overlast gedaan. Een meerderheid van deze inwoners (54%) heeft een melding of aangifte bij de politie gedaan. Trends volgens professionals De intensiteit en kracht van de (social)media is toegenomen. De gunstige ontwikkeling van de geregistreerde criminaliteit en overlast heeft zich door incidenten onvoldoende vertaald in positieve media aandacht. De relatie burger en overheid wordt digitaler. Dit biedt kansen, maar de menselijke maat blijft van groot belang. De rol van de overheid verschuift van zorger naar faciliteerder : er wordt een steeds groter beroep gedaan op burgers. Dit vraagt aanpassingen op thema s, zoals bijv. dienstverlening, participatie. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 11

56 2a. Woninginbraken Eind 2014 is het aantal woninginbraken (pogingen plus geslaagde woninginbraken) in Nieuwegein met -16% stevig afgenomen ten opzichte van Het aantal geslaagde woninginbraken nam in die periode af met -8%. In de vergelijking met de 19 andere grote gemeenten in Midden-Nederland kent de gemeente Nieuwegein in de periode een relatief gemiddelde ontwikkeling. Ook qua kans op een inbraak (aantal inbraken per 1000 woningen) scoort Nieuwegein vrij gemiddeld. Nieuwegein scoort hier hoger dan het landelijk gemiddelde. woninginbraak per 1000 woningen Ontwikkeling woninginbraak 2014 t.o.v (2011=100) Soest Almere Huizen Utrechtse Heuvelrug Utrecht Bussum Zeist Amersfoort Lelystad Nieuw egein De Bilt Hilversum Veenendaal Woerden IJsselstein De Ronde Venen Dronten Stichtse Vecht Noordoostpolder Houten Nederland Nederland Soest Woerden Huizen Amersfoort Dronten Lelystad De Ronde Venen Nieuw egein Utrechtse Heuvelrug Noordoostpolder Utrecht De Bilt Bussum IJsselstein Almere Zeist Hilversum Houten Veenendaal Stichtse Vecht Ontwikkeling woninginbraken per wijk Geslaagde woninginbraken per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 12

57 2a. Woninginbraken Trends volgens professionals en (landelijk) onderzoek Lokaal In de donkere maanden is het donkere dagen offensief gehouden met o.a. vanuit de politie meer inzet, en een aantal persoonsgerichte aanpakken op notoire woninginbrekers. Daarnaast is de samenwerking politie-gemeente-corporaties vergroot, met preventieve inzet vanuit de gemeente Nieuwegein. Door het uitvoeren van preventiebezoeken, uitgevoerd door medewerkers van Toezicht en Handhaving, in de wijken waar ingebroken is zorgt de gemeente voor kennis bij potentiële slachtoffers m.b.t. inbraakrisico s en beveiliging. Aandachtspunt: burgers lijken minder snel/vaak melding bij de politie te doen van verdachte situaties. Regionaal/ landelijk Diverse dadergroepjes zijn buiten hun woon- en pleeggebied gaan inbreken, om zo meer in de anonimiteit te geraken. Een toename van informatie over Eenheidsoverschrijdende daders uit andere politie-eenheden is merkbaar. Helaas is ook een toename merkbaar van dadergroepen uit andere Eenheden, die binnen onze Eenheid actief zijn. Het aantal woninginbraken is een aantal jaren stevig gestegen, terwijl de pakkans is gedaald, doordat dadergroepen meer divers zijn en hot times (pleegtijden) sterk vervagen (het CCV, 2013). Sinds 2013 is er landelijk weer een daling te zien in het aantal woninginbraken. Woninginbraken staan ook in andere gemeenten met stip op nr. 1 in de gemeentelijke veiligheidsprioriteiten (BMC en VNG, 2013). Tendens naar verschil maken via persoonsgerichte daderaanpak, ook bij preventie (veel daders woninginbraak zijn jonge mannen, en de potentiële daders hun broertjes/zusjes/vriendjes). Zeker bij woninginbrekers die in de eigen woonomgeving inbraken plegen, heeft de persoonsgerichte aanpak een positieve invloed gehad op het aantal woninginbraken. Veiligheidshuizen richten zich meer op complexe multi-problem casuïstiek. De aanpak van enkelvoudige/ enkele keten-problematiek komt meer lokaal te liggen. Dit vraagt van gemeenten lokale pga-aanpak. Preventie en participatie gaan in sferen van eigen acties om inbraak/insluiping tegen te gaan, hand in hand. Mogelijk werkt het als 'frame' beter om burgers meer als participerende burgers aan te spreken Qua mobiel banditisme wordt landelijk een toename verwacht van criminaliteit gepleegd door rondtrekkende groepen die naar Nederland uitwijken als gevolg van repressieve maatregelen in andere West-Europese landen, zoals Duitsland en Frankrijk. Het gaat hierbij deels om georganiseerde, zeer professionele, rondtrekkende groepen daders op zoek naar goede buit. Deze zijn vaak afkomstig uit Midden- en Oost-Europa. Het beeld is dat ze zich voorheen vooral bezighielden met het skimmen van pinautomaten en zich nu vooral bezighouden met auto- en woninginbraken en autodiefstallen (Rozenblit-Siegel, Politie&Wetenschap 2013). Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 13

58 2b. Vormen van geweld In de gemeente Nieuwegein is er voor het thema geweld eind 2014 een afname van -11% te zien ten opzichte van In de vergelijking met de 19 andere grote gemeenten in Midden-Nederland scoort Nieuwegein een relatieve midden-positie voor de totale geweldsontwikkeling in de periode Ook qua risico om slachtoffer te worden van geweld neemt Nieuwegein ten opzichte van de 19 andere grote gemeenten van Midden-Nederland een middenpositie in. Op bedreigingen na (+5%) dalen alle geweldsvormen in Nieuwegein in de periode De absolute getallen liggen bij sommige delicten erg laag. De procentuele verandering is daadoor soms (erg) sterk. geweld per 1000 inwoners Ontw ikkeling gew eld 2014 t.o.v (2011=100) Almere Lelystad Utrecht Hilversum Amersfoort Zeist Nieuw egein Bussum Veenendaal Huizen IJsselstein Soest Dronten Noordoostpolder Utrechtse Heuvelrug Stichtse Vecht De Ronde Venen Houten De Bilt Nederland Woerden Nederland Huizen Houten De Ronde Venen Almere Dronten Lelystad Utrechtse Heuvelrug Nieuw egein Noordoostpolder Amersfoort Soest Hilversum Veenendaal Utrecht Zeist IJsselstein Stichtse Vecht De Bilt Bussum Woerden Geweldsontwikkeling per wijk Ontwikkeling huiselijk geweld Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Gemeente Nieuwegein Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 14

59 2b. Vormen van geweld Geweld: zeden, ontwikkeling per wijk Geweld: openlijk geweld, ontwikkeling per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Geweld: mishandeling, ontwikkeling per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Geweld: bedreiging, ontwikkeling per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Geweld: straatroof, ontwikkeling per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Geweld: overvallen, ontwikkeling per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg (Hoog) Zandveld, Lekboulevard Vreeswijk Oudegein Liesbosch, Laagraven Plettenburg, De wiers Het klooster Gemeente Nieuwegein Legenda ontwikkeling 2014 t.o.v = daling van 10% of meer = daling of stijging minder dan 10% = stijging van 10% of meer Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 15

60 2b. Vormen van geweld Trends volgens professionals en (landelijk) onderzoek Algemeen Verharding zichtbare vormen van criminaliteit, voornamelijk door jongeren (heftiger incidenten). Veel diefstaldelicten dalen al jarenlang (o.a. fietsen, auto s en bedrijfsinbraak). De stijging van winkeldiefstal zet echter door. De sterke toename van geweldgebruik bij betrapping daarbij is zorgwekkend (het CCV, 2013). Huiselijk Geweld Verwachte toename van het aantal gevallen van huiselijk geweld in combinatie met alcohol-/middelengebruik Verwachte toename van huiselijk geweld door sociale spanningen en schulden, o.a. meer vechtscheidingen en problemen met omgangsregelingen door trage verkoop van woningen. Intensivering van de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Inzet van het huisverbod is verbeterd (criteria zijn meer helder, bekendheid en kennis van mogelijkheden is verbeterd) Regionaal een stijging in meldingen en bereidheid tot het doen van aangifte van huiselijk geweld. Verwachte toename van ouderen mishandeling/financiële uitbuiting. Overvallen Intensieve aanpak lijkt vruchten af te werpen, aantal overvallen daalt sterk (het CCV, 2013) Inmiddels veel aandacht voor follow-up na overval. Door beveiliging van banken en juweliers is een toename te verwachten van overvallen op meer kwetsbare objecten (andere ondernemers en woningen). Waaronder ook misbruik vertrouwen ouderen (babbeltrucs). Verdachten worden wijzer door inzage dossiers (krijgen inzicht in gebruik van Bijzondere Opsporingsbevoegdheidmiddelen). Verdachten innoveren op het gebied onderlinge communicatie (telefoontaps worden minder effectief). De meeste overvallen lijken op dit moment hit-and-run overvallen te zijn (waarbij daders zonder al te veel voorbereiding snel toeslaan en weer verdwijnen) (het CCV, 2013). Gevarieerde dadergroepen bij overvallen. Daders willen binnen korte tijd veel geld verdienen. Geen aanwijzingen voor op grote schaal plegen van overvallen door professionele en georganiseerde bendes (het CCV, 2013). Straatroof Het aantal straatroven schommelt landelijk gezien. Mobiele bendes (vaak van Midden- of Oost-Europese afkomst) verdienen binnen dit thema meer aandacht, o.a. door meer internationale samenwerking (CCV, 2013). Toename van het aantal berovingen/ straatroof van smartphones. VPT (geweld tegen werknemers met een publieke taak) Steeds meer bewustwording bij gemeentepersoneel. Wel verschillend per dienst. Meer taken van het Rijk zijn naar gemeenten overgeheveld. Dus meer klantcontacten en meer kans op incidenten. Groeiende aandacht en toepassing van mediation. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 16

61 Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 17

62 2c. Jongerenoverlast In 2012 waren er 518 meldingen jongerenoverlast geregistreerd bij de meldkamer van de politie. In 2014 waren dat er in totaal 388, een afname van -25%. In 2014 zijn uit de shortlist-inventarisatie in totaal één criminele en twee hinderlijke groepen naar voren gekomen in de gemeente Nieuwegein. In de afgelopen jaren is in Nieuwegein een fluctuerend beeld te zien van aantal en zwaarte van de problematische jeugdgroepen. Uit de Inwonersenquête 2012 gemeente Nieuwegein blijkt dat ruim de helft (51%) van de inwoners wel eens overlast ervaart van jongeren tot 24 jaar. Zij ervaren dit vooral s avonds (70%) en s nachts (49%). De inwoners ervaren vooral geluidsoverlast van pratende/schreeuwende jongeren (77%), overlast van afval dat door jongeren is achtergelaten (58%) en overlast van brommers, scooters of auto s van jongeren (50%). Het aandeel inwoners dat nooit overlast van jongeren ervaart is het grootst in de leeftijdsgroepen 80 jaar en ouder (85%) en jarigen (61%) en het kleinst in de leeftijdsgroep jarigen (32%). Het aandeel inwoners dat 1 keer per maand of vaker overlast van jongeren ervaart is het grootst in de leeftijdsgroep jarigen (42%) (gemiddeld 28%). Thuis (door (geluids-) overlast van buiten) noemen de inwoners het meest (68%) als het gaat om de plek waar ze overlast ondervinden. De meerderheid (55%) van de inwoners onderneemt zelf nooit iets tegen de overlast van jongeren. De voornaamste redenen zijn dat ze vinden dat de overlast niet ernstig genoeg is om actie te ondernemen (39%) of dat ze bang zijn voor vergelding (20%). De meeste inwoners die wel iets ondernemen doen dat door het aanspreken van de jongeren (78%). Meldingen jongerenoverlast t.o.v Nieuwegein % Aantal/Soort Jeugdgroepen: Nieuwegein Hinderlijk Overlastgevend 3 1 Crimineel Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 18

63 2c. Jongerenoverlast Trends volgens professionals en (landelijk) onderzoek Lokaal Door de herinrichting van het stadscentrum is de afgelopen zomer jeugd met skateboards en skates vanuit het hele land naar Nieuwegein gekomen om te skaten en elkaar te ontmoeten. Buurtbewoners ervaren veel overlast hiervan. De verwachting is dat in de zomerperiode het aantal overlastmeldingen daardoor hoger zal uitvallen. Jeugdoverlast komt voor op verschillende locaties in Nieuwegein. In Fokkesteeg, Binnenstad en de Doorslag is deze overlast ook al eens geëscaleerd. Bewoners hebben hierdoor een beperkt vertrouwen in aanpak van politie en gemeente. Het laatste jaar is hier fors op geïnvesteerd en dit begint vruchten af te werpen, al is het nog broos. Stijging jeugdoverlast op de Blokhoeve lijkt grotendeels te herleiden tot meldingen afkomstig van één melder. Zorgpunt: in Jutphaas/Wijkersloot is een jeugdgroep actief geworden die wellicht inmiddels als crimineel bestempeld kan worden. Om te voorkomen dat de problematiek verergert, behoeft deze groep aandacht. De relatieve anonimiteit waarin de jeugd werkzaam kon zijn maakte dat zij veelal uit handen van de politie wisten te blijven en zij zich onaantastbaar begonnen te voelen. Een integrale aanpak van deze groep is zowel wenselijk als noodzakelijk. De voorbereidingen hierop zijn inmiddels ingezet. Vanuit het jongerenwerk komt het signaal dat rond deze jeugdgroep de jonge jongens het gedrag van oudere broers kopiëren. Er zijn aanwijzingen dat er tussen individuen van verschillende problematische jongerengroepen contacten lopen. Dit roept de vraag op of een groepsaanpak op afzonderlijke groepen effectief is. Jongeren zijn mobieler geworden. Groepsvorming gebeurt niet alleen meer op basis van de wijk waar jongeren wonen maar ook spelen zaken mee als schoollocatie, middelengebruik en criminele activiteiten. Op dit moment zijn er steeds meer jongeren met behoorlijke schulden te zien. Dit zijn vaak ook jongeren zonder startkwalificatie en zonder passende dagbesteding. De verwachting is dat deze groep de komende jaren groeit. Door de hoge schulden en het niet kunnen betalen van rekeningen geven jongeren nu al aan dat als het nodig is zij ook wel op andere manieren aan hun geld kunnen komen. In de aanpak van overlast van jongeren dient aandacht te zijn voor de zelfredzaamheid van (klagende) bewoners. Algemeen Landelijk daalt de jeugdcriminaliteit sterk. In het landelijk beeld heeft dit echter nauwelijks invloed op de door burgers ervaren jongeren-overlast. Ook is landelijk een forse stijging zichtbaar in het aantal jonge zeer actieve veelplegers (CCV, 2013). Uit recent onderzoek blijkt dat 85% van alle jeugdige veelplegers uit een problematisch gezin komt en dat detentie/straf zonder zorg bijdraagt aan hogere recidive en gewelddadigheid. De motivatie om te veranderen van een jongere zelf is daarbij een belangrijke indicator om de aanpak op af te stemmen. Verder blijkt de invloed van best persons of positieve rolmodellen, evenals een systeembenadering zeer krachtig ( Professionals geven aan dat veel hulp aan gezinnen en jongeren op vrijwillige basis is. Hier wordt door moeilijke gezinnen of jongeren niet of te vrijblijvend op ingegaan. Jongeren slaan vaker instapdelicten als winkeldiefstal over en beginnen direct met woninginbraken. Over het gehele HIC-spectrum (woninginbraken, overvallen, straatroof) lijken jongeren zich steeds sneller te professionaliseren. De jeugd lijkt te verjongen en te verharden. Ze plegen ernstigere delicten en verdwijnen hierdoor uit het straatbeeld. Verwachte groei van aantal jongvolwassen veel-/multi-plegers. Een reden voor de afname van het aantal groepen en de overlast lijkt er ook in gelegen dat er minder zicht is op de jeugdgroepen en dat er een doorontwikkeling heeft plaatsgevonden van groepen naar criminele verbanden. De toenemende (jeugd)werkloosheid en de daarmee gepaard gaande vrije tijd en tekort aan financiële middelen, heeft een negatief effect op jeugdoverlast en bijvoorbeeld huiselijk geweld. Goede verbinding met jeugd staat onder druk door snelle technologische ontwikkelingen. Raadzaam is het om zowel pro-actief verbinding te zoeken, als reactief te zorgen voor kennis in het digitale opsporen. Mogelijke verklaring voor de daling van de jeugdcriminaliteit is de opkomst van het gamen. Hierdoor zitten jongeren eerder binnen te gamen dan buiten ergens rond te hangen. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 19

64 2d. Autokraak Eind 2014 is er in de gemeente Nieuwegein een toename het aantal autokraken van +6% te zien ten opzichte van In de vergelijking met de 19 andere grote gemeenten v an Midden-Nederland, neemt Nieuwegein in 2014 qua risico een toppositie in. Alleen Utrecht kent een groter risico. Het risico in Nieuwegein ligt duidelijk boven het landelijk gemiddelde. Als gekeken wordt naar de ontwikkeling van het aantal autokraken in de periode dan scoort Nieuwegein eveneens ongunstig. Alleen IJsselstein en Houten kennen een minder gunstige ontwikkeling. Aandachtspunt: burgers lijken minder snel/vaak melding bij de politie te doen van verdachte situaties. autokraak per 1000 inwoners Ontwikkeling autokraak 2014 t.o.v (2011=100) Utrecht Nieuw egein Bussum Hilversum Zeist Amersfoort Houten Stichtse Vecht IJsselstein Woerden Almere Utrechtse Heuvelrug De Bilt Huizen Veenendaal De Ronde Venen Soest Lelystad Dronten Nederland Noordoostpolder Nederland Houten IJsselstein Nieuw egein Hilversum Woerden Utrecht Amersfoort Bussum Veenendaal Soest Stichtse Vecht Utrechtse Heuvelrug Almere Zeist De Ronde Venen Noordoostpolder De Bilt Lelystad Huizen Dronten Ontwikkeling autokraak per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Trend volgens professionals en (landelijk onderzoek Afname van het aantal autokraken. Echter een forse toename van schadelast per kraak. Dadergroep landelijk steeds minder gedomineerd door junks, en steeds meer door jeugdige multiplegers en mobiele bendes. Stijging Blokhoeve en Stadscentrum door vergroting aantal parkeergelegenheden en/of activiteiten. Stijging industriegebied en Doorslag deels door gebrekkige preventiemiddelen: kapotte roldeur bij hotel in Doorslag en kapotte slagboom op een parkeerterrein op het industrieterrein. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 20

65 2d. Fietsendiefstal In de gemeente Nieuwegein is in 2014 het aantal fietsdiefstallen met +18% toegenomen ten opzichte van In vergelijking met de andere 19 grote gemeenten van Midden-Nederland scoort Nieuwegein een relatieve middenpositie wat betreft het risico (aantal fietsdiefstallen per 1000 inwoners) om slachtoffer te worden van fietsdiefstal. Qua ontwikkeling in de periode scoort Nieuwegein in vergelijking met de andere 19 grote gemeenten in Midden-Nederland ongunstig met een toppositie. Alleen Utrecht, Soest, De Bilt, en Almere kennen een grotere toename. Nieuwegein scoort hier tevens boven het landelijk gemiddelde. fietsdiefstal per 1000 inwoners Ontwikkeling fietsdiefstal 2014 t.o.v (2011=100) Utrecht Bussum Hilversum Veenendaal Lelystad Amersfoort Zeist Houten De Bilt Nieuw egein Woerden Almere Utrechtse Heuvelrug Soest Dronten IJsselstein Stichtse Vecht De Ronde Venen Huizen Noordoostpolder Nederland Nederland Utrecht Soest De Bilt Almere Nieuw egein De Ronde Venen Woerden Lelystad Utrechtse Heuvelrug Amersfoort Zeist Stichtse Vecht Veenendaal Houten Dronten Noordoostpolder Huizen Hilversum IJsselstein Bussum Ontwikkeling brom-, snor-, fietsdiefstal per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Trends volgens professionals Een toename is te zien in de diefstal van elektrische fietsen. Aandachtspunt: burgers lijken minder snel/vaak melding bij de politie te doen van verdachte situaties. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 21

66 2d. Vernielingen In totaal nam in 2014 het aantal vernielingen in de gemeente Nieuwegein ten opzichte van 2011 met -28% af. In vergelijking met de andere 19 grote gemeenten van Midden-Nederland scoort Nieuwegein relatief minder gunstig qua kans op vernieling. Slechts drie gemeenten kennen een groter risico. Qua ontwikkeling in de periode scoort Nieuwegein juist vrij gunstig in de vergelijking met die andere gemeenten. Vijf gemeenten kennen een gunstiger ontwikkeling. vernielingen per 1000 inwoners ontw ikkeling vernielingen 2014 t.o.v (2011=100) IJsselstein Almere Hilversum Nieuw egein Amersfoort Zeist Utrecht Huizen Veenendaal Lelystad Bussum Soest De Ronde Venen De Bilt Noordoostpolder Dronten Woerden Houten Utrechtse Heuvelrug Stichtse Vecht Nederland Nederland IJsselstein De Ronde Venen Woerden Soest Houten De Bilt Lelystad Amersfoort Veenendaal Zeist Utrechtse Heuvelrug Hilversum Utrecht Huizen Nieuw egein Almere Stichtse Vecht Bussum Noordoostpolder Dronten Ontwikkeling vernielingen per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 22

67 2d. Zakkenrollen Het aantal gevallen van zakkenrollen bedroeg in 2014 in totaal 84. Dat zijn er 6 meer dan in Ontwikkeling zakkenrollen per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Trends volgens professionals en (landelijk) onderzoek "Er komen signalen, zowel vanuit buurlanden als uit de bronlanden, dat Nederland zich moet voorbereiden op een toename van het aantal gevallen van georganiseerde bedelarij, zakkenrollerij, overvallen en diefstallen. Dit heeft veel, zo niet alles, te maken met het feit dat bepaalde rondtrekkende groepen zich genoodzaakt zullen zien naar Nederland uit te wijken als gevolg van de repressieve maatregelen die momenteel worden geïmplementeerd in andere West-Europese landen, zoals Duitsland en Frankrijk." (Prof.dr. Dina Rozenblit-Siegel, Politie&Wetenschap, 2013). Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 23

68 2e. Winkeldiefstal Ten opzichte van 2011 is eind 2014 in de gemeente Nieuwegein een toename van het aantal winkeldiefstallen te zien van 10%. De gemeente Nieuwegein laat hiermee een gemiddelde ontwikkeling zien in vergelijking met de andere 19 grote gemeenten in Midden-Nederland. Qua risico (aantal winkeldiefstallen per 1000 inwoners) scoort Nieuwegein in vergelijking met die 19 andere gemeenten juist minder gunstig. Alleen Utrecht, Almere en Lelystad kennen een hoger risico. winkeldiefstal per 1000 inwoners Ontwikkeling winkeldiefstal 2014 t.o.v (2011=100) Utrecht Almere Lelystad Nieuw egein Hilversum Amersfoort Bussum Veenendaal Zeist Noordoostpolder Soest Houten Dronten Huizen Utrechtse Heuvelrug De Bilt Woerden Stichtse Vecht IJsselstein De Ronde Venen Nederland Nederland Bussum Dronten Houten Noordoostpolder Almere Lelystad Utrecht Nieuw egein Veenendaal Soest De Bilt Huizen Woerden Amersfoort Zeist Hilversum De Ronde Venen IJsselstein Stichtse Vecht Utrechtse Heuvelrug Ontwikkeling winkeldiefstal per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Trends volgens professionals en onderzoek Ministerie van EZ en KvK trekken zich terug uit veiligheidsbeleid t.a.v. ondernemen; betrokkenheid van ondernemers zelf zou dit moeten compenseren. De stijging van winkeldiefstal zet onverminderd door, waarbij ook de sterke toename van geweldgebruik bij betrapping zorgwekkend is. Het hoge risico wordt mogelijk deels verklaard door de ontwikkeling van de binnenstad. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 24

69 2e. Bedrijfsinbraak In de gemeente Nieuwegein is eind 2014 een afname van -19% van het aantal bedrijfsinbraken te zien in vergelijking met Met deze ontwikkeling scoort Nieuwegein ten opzichte van de andere grote gemeenten in Midden-Nederland een top-6 positie. Qua risico (aantal bedrijfsinbraken per 1000 bedrijfsvestigingen) scoort Nieuwegein eveneens minder gunstig. Alleen Almere, Amersfoort en Utrecht van de grote gemeenten kennen een groter risico. bedrijfsinbraken per 1000 bedrijfsvestigingen Ontwikkeling bedrijfsinbraken 2014 t.o.v (2011=100) Almere Amersfoort Utrecht Nieuw egein Dronten Lelystad Woerden Zeist Hilversum Noordoostpolder Huizen De Bilt Veenendaal De Ronde Venen Soest Stichtse Vecht IJsselstein Utrechtse Heuvelrug Houten Bussum Nederland Nederland Utrecht Woerden Zeist Soest IJsselstein Nieuw egein De Bilt Dronten Amersfoort Huizen Stichtse Vecht Noordoostpolder Almere De Ronde Venen Hilversum Utrechtse Heuvelrug Lelystad Veenendaal Bussum Houten Ontwikkeling bedrijfsinbraken per wijk Stadscentrum, Merwestein Jutphaas Wijkersloot Zuilenstein, Huis de Geer, Blokhoeve Batau Zuid Batau Noord Doorslag Galecop Fokkesteeg Legenda (Hoog) Zandveld, Lekboulevard ontwikkeling 2014 t.o.v Vreeswijk Oudegein = daling van 10% of meer Liesbosch, Laagraven = daling of stijging Plettenburg, De wiers minder dan 10% Het klooster = stijging van 10% Gemeente Nieuwegein of meer Trends volgens professionals Ministerie van EZ en KvK trekken zich terug uit veiligheidsbeleid t.a.v. ondernemen; betrokkenheid van ondernemers zelf zou dit moeten compenseren. Aandachtspunt: burgers lijken minder snel/vaak melding bij de politie te doen van verdachte situaties. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 25

70 2f. Georganiseerde criminaliteit Op het niveau van Midden-Nederland is zichtbaar dat criminele samenwerkingsverbanden een rol spelen in de lokale veelvoorkomende en HIC-delicten op het gebied van diefstal, woninginbraak, voertuigcriminaliteit, berovingen en ram- en plofkraken. Enkele zijn doorgegroeid in de georganiseerde criminaliteit (synthetische drugs, hennepteelt, cocaïne en wapens). Uit onderzoek blijkt dat loverboy-praktijken een groot probleem vormen en nagenoeg iedere gemeente raakt in Midden-Nederland. Om dit aan te pakken hebben slachtoffers, daders en locaties waar uitbuiting plaatsvindt grote aandacht nodig: preventief, repressief en via nazorg. Mei 2014 is de aanpak van loverboyproblematiek en de jonge minderjarige slachtoffers geprioriteerd door het Districtelijk Veiligheidscollege West Utrecht. Zorgpunt: leegstand van panden op het industrieterrein en de aanwezigheid van hennepkwekerijen (daarin). Op dit moment is er geen duidelijk zicht op leegstand en de huurders. (NB tevens kraakrisico). Zorgpunt: reële kans op toename thuisprostitutie als gevolg van sluiting prostitutiegebied in gemeente Utrecht. Trends volgens (regionale) professionals en (landelijk) onderzoek Algemeen Uitgangspunt is Integraal tenzij als perspectief van waaruit gemeente, Openbaar Ministerie, politie en Belastingdienst samenwerken. Dit houdt in dat bestuurlijke, strafrechtelijke en fiscale interventies vooraf gezamenlijke gewogen worden om te komen tot de beste aanpak van de georganiseerde criminaliteit. Daarbij focus op het afpakken van crimineel verkregen vermogen, het ontwrichten van de netwerken (facilitators aanpakken) en betere (signalerings)kennis bij professionals in het netwerk. Structuur van melden van signalen op diverse ondermijningsthema s wordt verder vormgegeven en dit zal resulteren in het snel en voortvarend signaleren van misstanden en hierop goed anticiperen en interveniëren. Door overheveling van rijkstaken krijgen gemeenten meer te maken met fraude (o.a. PGB-fraude). Criminelen ontwijken Bibob door niet-vergunningplichtige ondernemingen te starten (doel o.a. witwassen). Hennep Cannabisteelt komt in Europa wijdverbreid voor en lijkt toe te nemen (CCV, 2013). De verwachting is dat deze trend regionaal doorzet met bijgaande risico s als brandgevaar. Het gaat in de meeste gevallen om bedrijfsmatige kwekerijen, maar wel steeds vaker iets kleinschaliger. Kwekerijen bevinden zich zowel in bewoonde als nietbewoonde woningen (huur én koop) en in bedrijfspanden. Op dit moment zijn er veel acties in het zuiden van het land t.a.v. hennepkwekerijen en de productie van synthetische drugs. De verwachting is dat de productie zich verplaatst naar het noorden van het land. Gevolg: meer delicten te verwachten rondom drugshandel. De handel in verdovende middelen en woninginbraken worden door jeugdgroepen gezien als lucratieve opties. Mensenhandel Door een strengere aanpak van de raamprostitutie en de sluiting van het Zandpad in Utrecht is er een verschuiving van prostitutie naar andere gemeenten en verdwijnt prostitutie meer in de illegaliteit (o.a. thuis). Arbeidsuitbuiting lijkt ook in Nederland een zeer serieus probleem te zijn. Maar een klein gedeelte van de slachtoffers hiervan komt in beeld (CCV, 2013). Uit een recente analyse blijkt dat ook in Midden-Nederland verschillende vormen van arbeidsuitbuiting voorkomen. Landelijk wordt de opkomst van lovergirls gezien. Dit zijn minderjarige meiden, soms zelf huidig of voormalig slachtoffer die andere meiden ronselen en in de prostitutie brengen (CCV, 2013). In Midden-Nederland zijn signalen dat meisjes door loverboys ook anders dan seksueel worden uitgebuit, bijv. door het gedwongen afsluiten van telefoonabonnementen of het stelen van geld. Er wordt landelijk een toename van het aantal massagesalons (vooral Chinees) geconstateerd (CCV, 2013). Ook in Midden-Nederland is deze toename geconstateerd, maar het in onduidelijk in hoeverre hier seksuele handelingen worden verricht en of hierbij sprake is van mensenhandel. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 26

71 2f. Georganiseerde criminaliteit Trends volgens (regionale) professionals en (landelijk) onderzoek Cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit Professionals noemen de digitalisering van de samenleving als belangrijke ontwikkeling. Dit brengt zowel kansen als bedreigingen met zich mee, doordat criminelen er meer en handiger gebruik van maken, maar het ook kansen biedt voor de opsporing. Wat het volgens het CCV voor de opsporing lastig maakt is dat er op internet veel mogelijkheden zijn om je identiteit te maskeren. Ook de opkomst van cloud computing en de toename van mobiel internet maakt dat mensen alleen maar kwetsbaarder worden, terwijl het de opsporingskansen kan verkleinen. Hiernaast gaat het bij cybercrime niet alleen om criminelen, maar ook om hacktivisten. Dit zijn activisten die bijvoorbeeld door digitale gegevensdiefstal een statement willen maken (CCV, 2013). Door het CCV wordt aangegeven dat aangenomen wordt dat inmiddels meer mensen slachtoffer van cybercrime (o.a. hacken, schadelijke en/of kwaadaardige software) zijn dan van offline-delicten. De exacte omvang van cybercrime is echter lastig te schatten (lage aangifte bereidheid) (CCV, 2013). Door professionals wordt aangegeven dat er binnen de regio geavanceerdere vormen van phishing worden waargenomen en een toename van het aantal D DOS aanvallen. De verwacht is dat er meer cyberaanvallen op overheids-, financiële- en andere instellingen zullen komen. Ontwikkelingen rondom social media, waaronder snelle incidentuitwisseling door het publiek en ongeremde uitspraken van burgers. Dit maakt het lastiger om maatschappelijke onrust te beheersen en zicht te krijgen op bepaalde problematiek, zoals vormen van seksuele uitbuiting. Ook leidt dit tot meer meldingen van social media gerelateerde incidenten. Het fenomeen grooming is niet nieuw, maar komt wel steeds meer voor. Dit houdt in dat digitaal contact wordt gezocht met kinderen om ze vervolgens uit te nodigen en ontuchtige handelingen te verrichten of om van dergelijke handelingen afbeeldingen te vervaardigen. Mobiel banditisme Verwachte toename van bedelarij, zakkenrollerij, overvallen en diefstallen. Dit doordat bepaalde rondtrekkende groepen naar Nederland zullen uitwijken als gevolg van repressieve maatregelen in andere West-Europese landen, zoals Duitsland en Frankrijk. Gaat deels om georganiseerde, zeer professionele, rondtrekkende groepen daders op zoek naar goede buit, vaak afkomstig uit Midden- en Oost-Europa. Voorheen bezig met skimmen van pinautomaten (komt nauwelijks nog voor door beveiligingsmaatregelen). Nu vooral bezig met auto- en woninginbraken en autodiefstallen. Zijn zeer innovatief. Criminele samenwerkingsverbanden Het is belangrijk dat de gemeente in Midden-Nederland de regelgeving voor clubhuizen stevig handhaaft, in verband met de landelijke trend dat Outlaw Motorcycle Gangs (OMG s) op zoek zijn naar clubhuizen om zich te vestigen. Ook bij de lokale horeca kunnen OMG's betrokken zijn, bijvoorbeeld in de vorm van intimidatie, afpersing en bedreiging. Ook gebruiken deze motorclubs horecagelegenheden als feestlocatie of clubhuis. Criminele samenwerkingsverbanden (CSV s) spelen een rol in de lokale veelvoorkomende criminaliteit en delicten op het gebied van diefstal, woninginbraak, voertuigcriminaliteit, berovingen en ram- en plofkraken. Enkele zijn doorgegroeid in de georganiseerde criminaliteit (synthetische drugs/precursoren, hennepteelt, cocaïne en wapens). Inmiddels raken deze groeperingen verweven met Outlaw Motorcycle Gangs. Binnen deze coalities is sprake van een grote mate van afscherming ten opzichte van de overheid. Er heerst een gevoel van onaantastbaarheid, zowel ten opzichte van criminele concurrentie als de overheid. Leden van deze groepen gebruiken geweld om hun doel te bereiken. Een groot deel van het geweld in de hennepteelt heeft met rippen (o.a. woningovervallen) te maken. Andere vormen van criminaliteit door deze groepen: mensenhandel (prostitutie), afpersingen en bedreigingen binnen horeca, ramkraken, overvallen, fraude en witwassen. Door de complexiteit van de onderzoeken en het gebruik van facilitators en stromannen waarbij BIBOB-procedures worden omzeild, blijft het lastig om deze netwerken op een adequate wijze aan te pakken. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 27

72 3. Algemene trends Verdere algemene trends volgens professionals Veranderd slachtofferschap: Meer ouderen worden slachtoffer van babbeltrucs en (internet)oplichting. Dit komt langzaam uit de taboesfeer waardoor ook het aantal meldingen van ouderenmishandeling naar verwachting zal toenemen. Bezuinigingen in de zorg leiden tot meer oudere slachtoffers: in de thuishulp en -zorg werken in toenemende mate hulpverleners die er een andere moraal op nahouden. Toename digitaal pesten, en jongeren waarvan naaktfoto s of filmpjes op het internet worden gezet; Burgers en partners steeds meer alert op signalen van mensenhandel, identiteitsfraude, grooming, loverboysmethodiek, orgaanhandel, uitbuiting. Verschuiving van ram- en plofkraken (door beveiliging bedrijven) naar berovingen en (woning)overvallen. Toenemend inzicht in de relatie recidive en geestelijke gezondheid: Jeugdige veelplegers blijken (in een onderzoek onder 81 personen): vrijwel zonder uitzondering te maken hebben met kindproblemen (vroegtijdige schoolverlaters, laag IQ, gedragproblemen, weinig verantwoordelijkheidsbesef); en in 85% van de gevallen uit een ontwricht gezin te komen (weinig toezicht, mishandeling, ernstige psychiatrische stoornissen ouders, oorlogstrauma s, zeer problematische scheidingen, drank-/ drugs- en financiële problemen, huisuitzettingen, contacten familie met politie (Prof.dr. Ido Weijers, 2013). 70 tot 80% van alle veelplegers zijn psychiatrische patiënt en/of verslaafd (H. Slijpen, politie Utrecht, 2007). In een onderzoek naar notoire overlastplegers in Utrecht blijkt dat van 1836 onderzochte overlastfeiten, 95% werd gepleegd door overlastplegers met een GGZ-probleem (H. Slijpen, 2007 en 2008) Ruim 75% van de ex-gedetineerden gaat opnieuw in de fout. De veronderstelling is dat het laten voortbestaan van een verslaving of stoornis hieraan bijdraagt (Wartena, Kalidien, Tollenaar, Essers, Strafrechtelijke recidive van ex-gedetineerden , WODC) Een overzicht van 29 experimenten in de hele wereld met totaal 7304 jongeren in een periode van 35 jaar toont aan dat de inzet van alleen strafrecht bijdraagt aan hogere recidive, meer gewelddadigheid en minder resocialisatie (Hermanns, 2013). Uit recente wetenschappelijk onderzoeken blijkt dat een evidence based aanpak van crimineel gedrag de volgende elementen bevat: Een community-based benadering (houdt rekening met risicofactoren, werkt in eigen leefomgeving, duidelijk gestructureerde en individuele aanpak) Een pedagogische dimensie (positieve rolmodellen, afspraken over gedrag, vaardigheden ouders, dagbesteding in groepsverband en hele gezinssysteem) Continuïteit (Eén coach, één plan met continuïteit door de strafketen heen en daarna) Alcoholgebruik door jongeren: Alcoholgebruik onder jongeren en (jong)volwassenen is een groot probleem. Naast de schadelijke effecten op de ontwikkeling van (de hersenen van) jongeren, hangt circa 70% van de door jongeren gepleegde (lichte) delicten nauw samen met alcoholgebruik. Alcoholgebruik zorgt voor overlast op straat en bij het overgrote deel van de geweldsdelicten en vernielingen in het uitgaansleven is alcohol in het spel. Een aantal feiten afkomstig van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid: Jongeren gaan gemiddeld zo rond hun 13de verjaardag drinken; Allochtone jongeren drinken minder alcohol; Vergeleken met enkele jaren terug drinken minder jongeren tot en met 15 jaar; Nederlandse jongeren horen bij de Europese top voor wat betreft de hoeveelheid die gedronken wordt; Alcoholvergiftiging onder jongeren stijgt sinds 2007; Ernstige en blijvende gezondheidsschade is onvermijdelijk. Welke (economische) gevolgen heeft de nieuwe DHW voor bijv. sportkantines Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 28

73 3. Algemene trends Nieuwe horecawet: Gemeenten hebben een sleutelrol bij de preventie en aanpak van alcoholproblematiek. De Nieuwe Drank en Horecawet verplicht gemeenten om sinds 1 juli 2014 een preventie- en handhavingsplan alcohol te hebben om te zorgen voor: Terugdringing van alcoholgebruik onder jongeren; Aanpak van alcohol gerelateerde verstoring openbare orde; Verlichting van administratieve lasten. Mogelijke knelpunten: Gaan alle horeca-exploitanten 18-minners weren? Zo ja, leidt dit tot openbare orde- en veiligheidsproblemen (o.a. mogelijke verplaatsing van jongeren naar thuisdrinken/zuipketen)? Hoe moet er worden omgegaan met pasjesfraude? Welke (economische) gevolgen heeft de nieuwe DHW voor bijv. sportkantines Drugsgebruik door jongeren, landelijke trends volgens het Trimbos instituut: Cannabisgebruik ligt in Nederland rond het Europese gemiddelde (7%). Het aantal cannabisgebruikers dat aanklopt bij de verslavingszorg is fors toegenomen, van in 2002 naar bijna in Ecstasy bevat een steeds hogere hoeveelheid van de werkzame stof MDMA. 60% van de jongeren geeft aan het afgelopen jaar minstens één keer XTC te hebben gebruikt. Dit hangt samen de opkomst van grote festivals waardoor de drug een gebruiksvriendelijker/ meer mainstream imago krijgt. Heroïnegebruik daalt sinds Afgelopen 10 jaar van naar gebruikers. Jihadistische radicalisering: Jihadistische radicalisering is zorgelijk, zeker als dit uitmondt in jongeren en gezinnen met (kleine) kinderen die uitreizen en deel willen nemen aan de Jihadistische strijd. Zij gaan weg als relatieve amateurs maar kunnen terugkeren als professionals. Ondanks het geringe aantal van uitreizigers en terugkeerders in Midden- Nederland vormen zij vanwege hun verheerlijking, rechtvaardiging en nastreving van terroristisch geweld een mogelijke dreiging voor de veiligheid in Midden-Nederland. De aanpak van radicalisering is één van de belangrijkste thema s in het internationale en nationale veiligheidsbeleid en heeft tot doel om aanslagen te voorkomen. Dat doen we door te kiezen voor een preventieve en repressieve benadering. De aanpak is gericht op: het signaleren van radicaal gedrag het voorkomen dat personen uitreizen naar de Jihadistische strijdgebieden; hulp en ondersteuning voor achterblijvers én voorbereiden op terugkeer; het opvangen van terugkeerders; Inhoudelijk bestaat de aanpak uit maatregelen op het terrein van signaleren, duiden, interveniëren, versterken, monitoren en adviseren. Radicaliseringsprocessen van jongeren blijken minder afwijkend van normale ontwikkelingsprocessen dan eerder gedacht. Aanpak vanuit breder zorg- en welzijnsperspectief is geboden ( Een negatieve tendens voor jongeren in het algemeen kan volgens professionals zijn werkloosheid, geen perspectief, schulden, opvoedings-/thuisproblematiek en het feit dat veel hulp in een vrijwillig kader is. Transitie jeugdzorg: Per 1 januari 2015 is alle jeugdhulp in handen van de gemeenten. Gemeenten maken plannen hoe zij de jeugdzorg effectief gaan inrichten in samenhang met andere beleidsterreinen zoals veiligheid en onderwijs. De verbinding tussen deze beleidsterreinen is cruciaal voor het terugbrengen van problemen bij jongeren. Vanuit veiligheidsoogpunt biedt de transitie mogelijkheden om zorgaanbieders te contracteren of (nieuwe) interventies in te kopen, die bewezen effectief zijn als het gaat om vermindering van overlast gevend of crimineel gedrag. Gevolgen economische crisis: Jongeren kunnen meer bevattelijk raken voor aantrekkingskracht criminaliteit (criminele rolmodellen met dure merkkleding/mooie auto). Dit mede door verminderd perspectief op de arbeidsmarkt/stijgende werkloosheid. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 29

74 3. Algemene trends Verwachte stijging aangiften huiselijk geweld en het aantal huisverboden, door stijging stress in financieel instabiele gezinnen, meer vechtscheidingen en slechte woningmarkt. Verwachte stijging van het aantal vermogensdelicten en toename van risico op ambtelijke corruptie. Terugtrekken van (veiligheids)partners op hun kerntaken (bezuinigingen) en roep om burgerparticipatie. Toename van overlast en verloedering in de buurt, o.a. door toename overlast van (individuele) bewoners met een psychische stoornis (bezuinigingen zorg). Burgers zien criminaliteit, openbare orde en drugs minder als belangrijkste probleem. Onduidelijk is of de economische crisis leidt tot meer criminaliteit of meer gevoel van onveiligheid (of beide). De participatiesamenleving: Groeiend besef in de samenleving en bij de politie dat bedrijven, burgers en overheid samen verantwoordelijk zijn voor de bestrijding van criminaliteit en overlast. Dat biedt kansen voor verdergaande burgerparticipatie, co-creatie of zelfs overheidsparticipatie. De intensivering van de samenwerking in duurzame netwerken is dé uitdaging voor de komende jaren. Bedrijven en ondernemers worden door het Rijk met subsidieregelingen geactiveerd om de juiste veiligheidsmaatregelen te nemen (bijv. Aanpak Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) en het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO)). Burgers zetten zich in toenemende mate in voor buurtparticipatie, wat aantoonbaar zorgt voor meer leefbaarheid. Technologische innovaties: Kunnen een belangrijk hulpmiddel vormen als deze direct toepasbaar zijn bij het vergroten van de subjectieve en objectieve veiligheid. De inzet van technologische oplossingen mag echter ook kritisch benaderd worden. Mogelijke ontwikkelingen op dit gebied voor gemeenten zijn: Toename van cybercrime i.c.m. groeiende behoefte aan informatiebeveiliging; ANPR (intensivering automatic numberplate recognition); Inzet flexibele camera's (met nieuwe wet wordt de inzet door gemeenten makkelijker); Toepassingen en applicaties op smartphones (bijv. apps van gemeenten om achterstallig onderhoud door te geven, de TNO-app FIREFISH en politie app om heling tegen te gaan). Burgernet(app). Social media: Inmiddels een belangrijk communicatiemiddel (denk aan criminaliteitspreventie, handhaving en toezicht). Tevens een bron van informatie voor de politie: monitoring/analyseren personen, groepen en netwerken. Maar ook een potentieel risico: Project X, verspreiding radicaliserend gedachtegoed op chatboxen, communicatiemiddel voor criminelen (telefoontaps minder effectief), maatschappelijke onrust door dreig- Tweets, grooming (kinderlokken), sexting (versturen seksueel getint materiaal), cyberpesten. Verwacht wordt dat gebruik van social media groter wordt en aantal sextingzaken toeneemt. Politie is nog onvoldoende toegerust om goed onderzoek te doen op het gebied van social media. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein 30

75 Toelichting en verantwoording Legenda In dit rapport zijn diverse tabellen opgenomen. In enkele tabellen zijn de kleuren groen, geel en rood toegekend aan bepaalde scores. In de tabellen met het aantal misdrijven van 2011, 2012, 1013 en 2014 betekent: groen een daling in 2014 van minimaal 10% ten opzichte van 2011; geel een ontwikkeling in 2014 die ligt tussen 10% daling en 10% stijging t.o.v. 2011; rood een stijging in 2014 van 10% of meer ten opzichte van Geraadpleegde bronnen: BVI (Basisvoorziening Informatie ) informatiesysteem van de Politie; Trendsignalement 2013, Ontwikkelingen in maatschappelijke veiligheid, het CCV, Utrecht Inwonersenquête 2012 gemeente Nieuwegein; Afdeling Onderzoek & Statistiek gemeente Nieuwegein. Geraadpleegde professionals van: Politie Midden-Nederland; Gemeente Nieuwegein; MOvactor Jeugd & Jongerenwerk Jutphaas Wonen Mitros Nieuwegein Portaal Openbaar Ministerie Midden-Nederland; Veiligheidshuis Regio Utrecht; RIEC Midden-Nederland; Belastingdienst; CCV; De Politieacademie; Lectoraat Regie van Veiligheid van de Hogeschool Utrecht; Bureau RVS. Trends die zijn opgenomen in de categorie trends volgens professionals betreffen deels subjectieve waarnemingen. Een deel van die ontwikkelingen blijken mogelijk uiteindelijk geen trend te zijn. Rapportage Integrale gebiedsscan gemeente Nieuwegein Integrale gebiedscan gemeente Nieuwegein 31

76 Bijlage II: Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers

77 Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers Resultaten onderzoek In opdracht van de gemeente Nieuwegein Projectnummer Juli 2015 Julietta Wesel Evelien van Loon Totta Research N.V. Burgemeester Stramanweg 105F 1101 AA Amsterdam

78 Inhoudsopgave Achtergrond en doelstelling... 3 Conclusie... 4 Resultaten... 5 Veiligheid in uw omgeving en veiligheidsgevoel... 5 Slachtofferschap... 7 Maatregelen op gebied van veiligheid... 8 Welk thema heeft prioriteit?... 8 Opmerkingen, suggesties en reacties... 9 Samenstelling steekproef... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Gevestigd in gebieden* Categorie Grootte personeelsbestand Verantwoording Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 2

79 Achtergrond en doelstelling In 2015 werkt de gemeente aan een aangescherpt veiligheidsbeleid voor de periode Om de prioriteiten voor het beleid te bepalen en om een goed beeld te krijgen van de huidige stand van zaken, zijn ze geïnteresseerd in de ervaringen van ondernemers rondom de sociale en fysieke veiligheid anno Daarom is er in opdracht van de gemeente Nieuwegein een onderzoek verricht naar de veiligheid(sbeleving) van ondernemers in Nieuwegein. Met de uitkomsten van dit onderzoek als input, bepaalt de gemeente de prioriteiten voor het nieuwe beleid. De vragen die de gemeente Nieuwegein graag beantwoord wil zien, zijn de volgende: In hoeverre voelt men zich veilig in de directe omgeving? Maakt men zich wel eens zorgen over de veiligheid in de directe omgeving? Hebben er zich situaties voorgedaan waarbij men zich onveilig voelde? In hoeverre komen bepaalde voorvallen/misdrijven voor in de directe omgeving? Welke beveiligingsmaatregelen heeft men genomen? Welke veiligheidsthema s vindt men belangrijk? Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 3

80 Conclusie Meerderheid ondernemers vindt de directe omgeving (zeer) veilig Twee derde van de ondernemers vindt de directe omgeving waarin de onderneming is gevestigd (zeer) veilig. Bij de meeste ondernemers heeft zich, in de afgelopen 12 maanden, ook nog geen situatie voorgedaan waarbij zij zich onveilig hebben gevoeld (59%). Er is echter één derde die wel aangeeft dat er 1-5 situaties hebben voorgedaan waarin ze zich onveilig voelden. Het ging hierbij dan vooral om onbekende personen die rondhingen op het terrein of inbraak. De helft van de ondernemers maakt zich geen zorgen over de veiligheid in de directe omgeving. 45% maakt zich echter wel eens zorgen. Inbraak en beschadiging/ vernieling van eigendommen komen het meest voor Voorvallen die het meest voorkomen volgens de ondernemers zijn inbraak en beschadiging aan of vernieling van eigendommen. Naast deze twee voorvallen komen diefstal uit en vanaf auto s en overlast door groepen jongeren relatief vaak voor. Ondernemers doen niet altijd aangifte. Als ze aangifte doen, is dit vooral bij inbraak en bij beroving/overval. Redenen om het niet te doen zijn de beperkte schade, de tijd die het kost en de gedachte dat het toch niet helpt. Groot gedeelte van ondernemers neemt beveiligingsmaatregelen aan of in het pand Ruim drie kwart van de ondernemers heeft beveiligingsmaatregelen genomen. Ze doen dit op verschillende manieren. Ruim drie kwart van deze ondernemers geeft aan maatregelen in of aan het pand te hebben getroffen. Daarnaast heeft men bewakingsmaatregelen en maatregelen in het bedrijf genomen. Een derde van de ondernemers beschikt over een beveiligingsdienst/surveillancedienst. Inbraak moet prioriteit krijgen om opgepakt te worden Aan de ondernemers is gevraagd welk thema prioriteit moet krijgen. Inbraak wordt het meest genoemd door de ondernemers. Daarnaast worden overlast, bedreiging/intimidatie, beroving/roofoverval en vernieling/bekladding relatief vaak genoemd als prioriteit. Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 4

81 Resultaten Veiligheid in uw omgeving en veiligheidsgevoel Bijna twee derde van de ondernemers in Nieuwegein (63%) vindt de directe omgeving waarin de onderneming is gevestigd (zeer) veilig. 6% vindt de directe omgeving (zeer) onveilig. In hoeverre vindt u de directe omgeving waarin uw onderneming is gevestigd veilig? Basis: iedereen, (n=412) 7% 56% 29% 5% Zeer veilig Niet veilig, niet onveilig Zeer onveilig Veilig Onveilig Weet niet / geen mening 59% van de ondernemers geeft aan dat er zich in de afgelopen 12 maanden geen situaties op het eigen terrein voordeden waarin zij/medewerkers zich onveilig hebben gevoeld. Van de ondernemers die wel aangeven dat zulke situaties zich hebben voorgedaan, blijft dit voor het grootste deel beperkt tot 1 tot 5 keer. Bijna één derde (31%) van de ondernemers geeft dit aan. Voor 6% van de ondernemers geldt dat er zich meer dan 5 keer een situatie heeft voorgedaan waar men zich onveilig heeft gevoeld. Hiernaast staan een paar voorbeelden van situaties waarin de ondernemers en/of hun medewerkers zich onveilig hebben gevoeld. Onbekende personen op het terrein. Hangjongeren bij het pand Inbraak. Rondhangen van personen die er niet horen. Iets minder dan de helft van de ondernemers maakt zich wel eens zorgen over de veiligheid in de directe omgeving. 45% van de ondernemers maakt zich wel eens zorgen over de veiligheid 50% van de ondernemers maakt zich geen zorgen over de veiligheid Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 5

82 Aan de ondernemers is gevraagd hoe vaak een aantal voorvallen en misdrijven voorkomt in de directe omgeving van hun onderneming. Het aandeel van de ondernemers dat vindt dat inbraak (51%) en beschadiging aan of vernielingen van eigendommen (45%) het vaakst voorkomen in de directe omgeving is het grootst. Daarnaast geeft een gedeelte van de ondernemers aan dat diefstal uit en vanaf auto s (36%) en overlast door groepen jongeren (36%) vaker voorkomen dan andere voorvallen en misdrijven in de directe omgeving. In hoeverre komen onderstaande voorvallen en misdrijven voor in de directe omgeving? Diefstal of inbraak: Komt (vaak/soms) voor Komt (bijna) nooit voor Fietsendiefstal 29% 25% Diefstal uit en vanaf auto s 36% 27% Diefstal van auto s 7% 32% Inbraak 51% 22% Overlast: Overlast door groepen jongeren 36% 41% Overlast door anderen 31% 43% Geluidsoverlast 30% 45% Hennepkwekerij 8% 25% Drugsoverlast (drugsafval, - handel, -gebruikers) 15% 33% Overig Winkeldiefstal 19% 22% Overval 8% 40% Straatroof 5% 40% Zakkenrollen 8% 38% Beschadiging aan of vernielingen van 45% 29% eigendommen Lastig vallen van personeel of klanten 16% 42% Bedreiging of intimidatie 18% 39% Illegale prostitutie -* 33% Basis: iedereen, (n=412) * Wanneer categorieën met een streepje zijn aangegeven, betreft het <5 personen. Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 6

83 Slachtofferschap De meerderheid van de ondernemers geeft aan de afgelopen 12 maanden niet getroffen te zijn door de verschillende voorvallen en misdrijven. De voorvallen waarbij men het vaakst (1 4 keer of vaker) aangeeft getroffen door te zijn, zijn overlast (29%), vernieling/bekladding (24%), poging tot inbraak (19%) en bedreiging/intimidatie (18%). In hoeverre bent u getroffen door onderstaande voorvallen en misdrijven in de afgelopen 12 maanden? Basis: iedereen, (n=412) Beroving/roofoverval 99% Diefstal van auto's 98% 2% Inbraak 92% 6% 2% Winkeldiefstal 91% 3% 4% Diefstal uit auto's 86% 9% 2% 2% Bedreiging/intimidatie 82% 10% 3% 4% Poging tot inbraak 81% 13% 4% Vernieling/bekladding 76% 12% 6% 2% 4% Overlast 71% 8% 7% 3% 11% Nooit 1 keer 2 keer 3 keer 4 keer of vaker Ondernemers doen sneller aangifte van inbraak en beroving/overval in vergelijking met andere voorvallen en misdrijven. De drie voornaamste redenen om geen aangifte te doen, zijn dat de schade te klein was (47%), het teveel tijd kost (41%) en het toch niet helpt (42%). In hoeverre is er aangifte of melding gedaan van voorvallen in de afgelopen 12 maanden? Basis: voorvallen die ooit zijn voorgevallen Beroving/roofoverval 80% 20% n=119 Inbraak 57% 3% 14% 26% n=100 Poging tot inbraak 34% 3% 14% 49% n=79 Diefstal uit auto's 34% 14% 14% 39% n=35* Diefstal van auto's 30% 20% 10% 40% n=36* Winkeldiefstal 22% 8% 14% 56% n=10* Vernieling/bekladding 12% 8% 19% 61% n=59 Bedreiging/intimidatie 9% 11% 15% 65% n=5* Overlast 3% 13% 16% 68% n=74 Altijd Meestal Soms Nooit * Voor deze voorvallen is de n<50. Het resultaat is daarom indicatief. Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 7

84 Maatregelen op gebied van veiligheid 76% van de ondernemers geeft aan maatregelen te hebben genomen om hun bedrijf te beschermen/beveiligen. Wanneer ondernemers beveiligingsmaatregelen nemen doen ze dit op verschillende manieren. 78% van de ondernemers geeft aan maatregelen in of aan het pand te hebben getroffen. Bijvoorbeeld door het gebruik van meer verlichting, goede sloten, een rolluik/hek, camera s. 69% heeft bewakingsmaatregelen genomen zoals een inbraak/ alarmsysteem en/ of een bewakingsdienst of surveillancedienst. Vier op de tien ondernemers geven aan maatregelen in het bedrijf te hebben genomen zoals het merken van goederen, een sluitingsronde en (het verbeteren van) sleutelbeheer. 33% van de ondernemers beschikt over een beveiligingsdienst/surveillancedienst. Van deze groep ondernemers heeft het grootste deel van de ondernemers een individueel contract met een beveiligingsdienst (60%). 29% neemt deel aan een collectieve beveiliging; 16% via stichting de beveiliging bedrijfsterreinen Nieuwegein en 13% via een andere beveiligingsdienst. Een klein gedeelte (4%) heeft zijn eigen beveiligingsdienst. Welk thema heeft prioriteit? Aan de ondernemers is gevraagd welk veiligheidsthema prioriteit moet krijgen. 57% van de ondernemers vindt dat inbraak prioriteit moet krijgen. Daarnaast vindt ongeveer één derde van de ondernemers dat vernieling/bekladding, bedreiging/intimidatie, overlast en beroving/roofoverval met prioriteit opgepakt moeten worden door gemeente, politie of zichzelf. De top 3 van thema s die prioriteit moeten krijgen verschillen wat voor de gebieden in Nieuwegein. Er zijn drie thema s die bij meer dan de helft van de gebieden in de top 3 voorkomen. Het gaat dan om inbraak, poging tot inbraak en vernieling/ bekladding. Welke thema's moeten met prioriteit opgepakt worden (door de gemeente, politie, maar ook door u)? Basis: iedereen, (n=412) Inbraak 57% Vernieling/bekladding Bedreiging/intimidatie Overlast Beroving/roofoverval Poging tot inbraak Diefstal af-/ uit autos 37% 36% 34% 32% 29% 27% Winkeldiefstal Diefstal van autos 7% 10% Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 8

85 Opmerkingen, suggesties en reacties Meerdere ondernemers geven spontaan aan dat ze meer surveillance en bewaking op straat willen. Dit kan in de vorm van wijkagenten, politie en camera s zijn. Daarnaast wordt er een enkele keer gesproken over de aanpak van hangjongeren en fout parkeren. Politie meer surveilleren! Kenbaar maken dat onze veiligheid hoog in het vaandel staat." De wijkagent zou wat vaker langs mogen komen. Focussen op onderlinge verbinding, goeie sfeer, opknappen van buurt/wijk etc. En daar zijn we allemaal samen al mee bezig. Dus daarmee doorgaan. Surveillance van de politie zou een welkome aanvulling zijn. Aangifte doen op het tijdstip dat je het politiebureau bezoekt en niet eerst een afspraak moeten maken. Meer bekeuren bij overlast van hangjongeren en foutparkeerders. Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 9

86 Achtergrondgegevens respondenten Gevestigd in gebieden* 1. De Liesbosch 2. Laagraven 3. Blokhoeve 4. Plettenburg 5. Muntplein 6. Het Klooster 7. Herenstraat-Kruyderlaan- Brugwal 8. Poort van Nieuwegein 9. Stadscentrum 10. Merwestein 11. De Wiers zuid 12. Hoogzandveld-Lekboulevard 2% 3% 3% 6% 2% 2% 16% 6% - - 8% 6% Categorie Industrie 4% Bouwnijverheid 4% Detailhandel 11% Groothandel 8% Logistiek 2% Zakelijke dienstverlening 42% Anders 29% Grootte personeelsbestand 1-5 personen 63% 6-10 personen 12% personen 9% personen 8% Meer dan 50 personen 8% * 44% van de ondernemers geeft aan in andere gebieden te zitten. Deze zijn niet weergegeven als los gebied op de kaart. NB. Wanneer categorieën met een streepje zijn aangegeven, betreft het <5 personen. Rapport Onderzoek Nieuwegein: Veiligheid(sbeleving) ondernemers 10