Er dient een ondertekende overeenkomst op het bedrijf aanwezig te zijn.

Transcriptie

1 Criteria Beter Leven kenmerk 3 sterren voor varkens Niet voor verspreiding. Aan deze criteria kunnen geen rechten worden ontleend. Onjuistheden en aanpassingen voorbehouden. = administratief herstel, = Herstel Inspectie, = herstel aantonen binnen 3 maanden middels een in tussentijd geen aflevering onder Beter leven, Uitsluiting = uitsluiting voor min. 1 jaar van beter Leven. 3 mei 2013 Module A. Algemeen Aspect Criterium Interpretatie / controle Sanctie Algemeen A01 Registratie deelnemers Alle deelnemers aan de varkensvleesketen worden geregistreerd. Dat wil zeggen de deelnemende varkenshouders, slachterijen, vleesverwerkers en verkopers en detailhandelaren tekenen een overeenkomst waarbij zij aangeven de criteria uit dit reglement te kennen en deze na te leven en mee te werken aan de controle hierop. Er dient een ondertekende overeenkomst op het bedrijf aanwezig te zijn. A02 Kennis & vaardigheden Er moet aangetoond worden dat de veehouder en zijn personeel de nodige kennis en vaardigheden heeft van diergezondheid, dierenwelzijn en diergedrag en van diverse veehouderijsystemen. Het bedrijfseigen personeel heeft tenminste MAS veehouderij of 1 jaar werkervaring in de intensieve varkenshouderij, of werkt onder verantwoordelijkheid van iemand met genoemde kwalificaties. A03 Cursus mens-dier interactie De direct verantwoordelijke voor de dagelijkse werkzaamheden heeft een passende cursus gevolgd inzake mens-dier interactie uit oogpunt van dierenwelzijn en productie en het herkennen van signalen van verminderd welzijn, bijv. een cursus Varkenssignalen volgt. Diploma s en certificaten zijn aanwezig op het bedrijf. Hiervan wordt een overzicht bijgehouden. Controleer en noteer of het overzicht van de kennis en kwalificaties van de veehouder en het personeel aanwezig is en of het voldoet aan de voorwaarden. Noteer laatste datum aanpassing van het overzicht. Controleer of het bewijs van met goed gevolg volgen van een relevante cursus, als varkenssignalen, in de administratie aanwezig is van alle (bedrijfseigen)personen die met de dieren in aanraking komen. Waarschuwing Waarschuwing A04 Controle varkenshouders VA01.03 De hele keten is IKB Varken en/of SKAL gecertificeerd. De varkenshouders krijgen jaarlijks een IKB en/of SKAL-controle hetgeen blijkt uit de aanwezigheid van recente beoordelingsbrief/ geldig IKB en/of SKAL certificaat. Indien geen geldig certificaat aanwezig, blijkt uit de brief van de CI dat er geen afwijkingen op gebied van dierenwelzijn zijn vastgesteld. 1

2 A05 Controle slachterijen, vleesverwerkers, verkopers Met een ter zake kundige en onafhankelijke controle-instantie zijn afspraken gemaakt om: a. minstens eenmaal per jaar bij deelnemende slachterijen het aantal voor de varkensketen geslachte dieren, de hoeveelheid vlees en de tracking en tracing hiervan te controleren, b. minstens eenmaal per jaar bij de deelnemende vleesverwerkers en de deelnemende verkopers de tracking en tracing van het vlees van de varkensvleesketen te controleren. Noteer naam en registratienummer IKB slachterij en eventueel uitsnijderij. (Er dient een sluitende tracking en tracing van dieren en vlees te zijn. Bovenop de geldende EU hygiëne regels ter zake moet duidelijk zijn welke varkens en welk vlees tot de varkensketen behoren.) Voeding AV01 Drinkwater Ieder varken vanaf 2 weken leeftijd dient onbeperkt over drinkwater te beschikken. Bij brijvoer betekent dit dat er een aparte drinknippel / -bak met vers drinkwater aanwezig moet zijn. Er is minimaal 1 drinkplaats per 10 varkens. Controleer het aantal drinkplaatsen per varken en of er ad lib drinkwater verstrekt wordt. Noteer aantal varkens per drinkplaats. Uitsluiting AV02 Voerkwaliteit Er dient voldoende en GMP+ voer verstrekt te worden ten behoeve van voedings- en gedragsbehoeften. Het voer is GMP+ gecertificeerd varkensvoer. Noteer naam en plaats voederleverancier laatste 2 ronden Management AM01 Dagelijkse inspectie dieren Alle dieren worden dagelijks geïnspecteerd. Vleesvarkens min. 1x per dag, gespeende biggen en kraamzeugen min. 2x dag. Vraag de varkenshouder naar de dagelijkse routine m.b.t. rondgang op het bedrijf en noteer deze. Waarschuwing AM02 Calamiteiten Er moet een calamiteitenplan zijn voor noodgevallen, zoals het uitvallen van bedrijfsapparatuur. Het personeel is hiermee bekend en weet wat te doen bij calamiteiten. Het calamiteitenplan hangt zichtbaar op het bedrijf. Controleer of het calamiteitenplan aanwezig is en zichtbaar op het bedrijf hangt. AM02a Noodstroomaggregaat Voor het geval er systemen van levensbelang voor de dieren zijn, welke afhankelijk zijn van stroom moet er een noodstroomaggregaat zijn. De noodstroomaggregaat dient elke 2 maanden getest te worden. Controleren of bij mechanische ventilatie op natuurlijke ventilatie of een noodaggregaat overgestapt kan worden. Controleren of op een noodaggregaat overgestapt kan worden. Noteer de data van 2

3 Bij onderdruk in de stal moet een noodaggregaat klaar staan. In andere gevallen moet er een contract zijn dat binnen 4 uur een noodaggregaat werkend geïnstalleerd wordt. AM03 Brandveiligheid Met het oog op brandveiligheid wordt de elektrische installatie minimaal eens in de vijf jaar door een deskundige gekeurd. AM04 Ventilatiesysteem Mechanische ventilatiesystemen op het bedrijf worden minimaal eens per vijf jaar door een deskundige gecontroleerd. AM05 Couperen is verboden De staarten van de varkens moeten in tact blijven. Gezondheid AG01 Vaste dierenarts Elk varkensbedrijf moet een contract met een vaste GVP erkende varkensdierenarts c.q. dierenartsenpraktijk hebben. AG02 Gezondheidsplan Elk veehouderijbedrijf heeft een samen met de GVP dierenarts opgesteld gezondheidsplan. Hierin worden gezondheids- en verzorgingsactiviteiten voor de hele jaarproductiecyclus beschreven. Dit plan wordt jaarlijks door de veehouder in overleg met zijn vaste dierenarts geëvalueerd en waar nodig geactualiseerd. AG03 Gezondheidsregistratie Alle sterfte, ziekte-uitbraken en geëuthanaseerde ernstig zieke en of gewonde varkens worden genoteerd, aan de dierenarts gerapporteerd, grondig onderzocht en de onderzoeksresultaten en ondernomen acties worden genoteerd. AG04 Uitval De jaarlijkse sterfte van gespeende biggen en vleesvarkens 1,9%. Afwijken is toegestaan met een verklaring van de dierenarts, echter niet 2 jaar op rij en niet meer dan 2 jaar. Uitgezonderd incidenten en besmettelijke afgelopen jaar waarop de noodstroomaggregaat getest is en welke noodsituaties hebben plaatsgevonden. Controleer of er een rapport is dat aantoont dat de keuring heeft plaatsgevonden en noteer de datum van de laatste keuring. Controleer of er onderhoud aan de ventilatie plaatsvindt en een verslag van de laatste controle aanwezig is. Noteer datum laatste controle. Controleer in elke stal 2 afdelingen verdeeld over de stal. Noteer of de staarten nog in tact zijn, of dat veel staartbijten voorkomt. Controleer of er een contract is met een GVP varkensdierenarts aanwezig. Noteer naam dierenarts en plaats dierenartspraktijk Controleer of er een gezondheidsplan aanwezig is. De varkenshouder en de dierenarts dienen het plan te ondertekenen en evaluaties en aanpassingen te noteren. Noteer data laatste 3 evaluaties en aanpassingen. Controleer de aanwezigheid van een gezondheidsregistratie en 3 laatste data van registratie met reden. Controleer het sterftepercentage en noteer het % van de afgelopen 2 jaar. Voor bepaling van de sterfte wordt euthanasie niet meegeteld (hiervoor is het welzijn al beoordeeld door de arts). Waarschuwing Uitsluiting indien onvolledig indien registratie niet aanwezig. indien onvolledig indien registratie niet aanwezig. indien registratie niet aanwezig, of verklaring van de dierenarts niet aanwezig. 3

4 dierziekten, met verklaring van de dierenarts. AG05 Evaluatie gezondheid Slachtbevindingen van de vleesvarkens (d.w.z. orgaan- en karkasafwijkingen, alsmede bevindingen inzake huid en poten), alsmede gezondheidsbemerkingen, resultaten gangscore & klauwencheck en uitval (voor zowel vleesvarkens als zeugen) worden minimaal 2 keer per jaar besproken met de dierenarts, evt. samen met de veevoeradviseur. AG06 Dier- en medicijnadministratie Van elke productie-eenheid worden ten minste in een administratie geboorten, aankopen en sterfte van dieren en het gebruik van medicijnen bijgehouden. AG07 Dierenartsenbezoek, Elke productie-eenheid van het veehouderijbedrijf wordt regelmatig (tenminste eens per maand) door de vaste dierenarts bezocht voor een algemene controlerondgang op diergezondheid en het dierenwelzijn en dit wordt geregistreerd. AG08 Antibioticagebruik In overleg met de dierenarts streeft de varkenshouder naar beperking van het antibioticagebruik. De varkenshouder geeft de dierenarts toestemming het medicijngebruik voor varkens door te geven aan de algemene veterinaire database VetCis en geeft de controle-instantie toestemming Vetcis te raadplegen voor het betreffende UBN. Doel is het terugdringen van het antibioticagebruik in de sector. Controleer of in de administratie terugkoppeling van de slachterij te vinden is, alsmede een door de dierenarts ondertekend gespreksverslag met betrekking tot de slachtbevindingen. Controleer of de administratie mbt geboorte, aankoop, sterfte en medicijngebruik aanwezig is, van de afgelopen 3 jaar en of deze correct is. (Bijvoorbeeld middels I&R registratie.) Controleer of er een door de dierenarts ondertekend bezoekrapport is met daarin de bevindingen, van de afgelopen 3 jaar. Noteer dagdosering en of evaluatie heeft plaatsgevonden met de dierenarts. indien onvolledig indien registratie niet aanwezig indien onvolledig. indien niet correct. indien wel aanwezig, maar onvolledig. indien niet aanwezig. Uitsluiting indien middelen gebruikt zijn die niet toegelaten zijn, of indien meer ipv minder antibiotica is gebruikt, zonder geldige reden van de dierenarts. AG09 Gemedicineerd voer VV04.03 Gemedicineerd voer mag alleen op grond van een doktersattest worden verstrekt. Neem een steekproef van 4 documenten van de afgelopen periode. Noteer van elk medicijn het attest. indien administratie niet volledig is. indien gemedicineerd voer zonder doktersattest is gevoerd en/of administratie 4

5 AG10 Bloedmonsters VG08.01 Bloedmonsters (Salmonella, Blaasjesziekte, ziekte van Aujeszky) worden zoveel mogelijk in het slachthuis verzameld en niet bij varkens op het bedrijf getapt. Controleer of in de administratie de analyses aanwezig zijn van de afgelopen 3 jaar. Voor cross sectionals kan het nodig zijn op de boerderij te tappen. ontbreekt. AG11 Ziekenboeg Er is een aparte ruimte voor zieke, zwakke en gewonde varkens aanwezig met een capaciteit van minimaal 1% van het totaal aantal aanwezige dierplaatsen, de ziekenboeg. Naast zieke of gewonde varkens kan het ook nodig zijn een kwakkelend of zeer gestrest varken naar de ziekenboeg over te plaatsen als verblijven met andere dieren tot aanvullende welzijnsproblemen leidt, bijvoorbeeld als het varken niet in staat is te concurreren om voedsel. AG11A Klimaat ziekenboeg De ziekenboeg moet aan een aantal voorwaarden voldoen: - De ziekenboeg moet goed geventileerd, warm en droog zijn. AG11B Vloer ziekenboeg - De ziekenboeg moet voorzien zijn van een 60% dichte, met stro ingestrooide vloer, tenzij de dierenarts dit om veterinaire redenen ontraadt. (Het dichte vloerdeel mag uit rubbermatten bestaan met daarop stro). AG11C Oogcontact ziekenboeg - Een varken in de ziekenboeg moet oogcontact kunnen hebben met andere varkens. AG11D Reinigbaarheid ziekenboeg - De ziekenboeg moet zo geconstrueerd worden dat zij gemakkelijk tussen elke bezetting door schoongemaakt en gedesinfecteerd kan worden, en dat een eventueel dood dier gemakkelijk verwijderd kan worden met minimaal risico op contact met andere dieren. AG11E Hygiëne ziekenboeg - Urine en mest van de ziekenboeg mogen niet in contact komen met andere dieren en moeten verwijderd worden op een manier die het risico op contact met andere dieren minimaliseert. - Controleer of er een ziekenboeg aanwezig is. Noteer de capaciteit van de ziekenboeg en of het aan de voorwaarden voldoet. indien ziekenboeg <1% van de capaciteit heeft. indien ziekenboeg niet aanwezig is. 5

6 AG12 Euthanaseren ernstig zieke dieren Ernstig zieke dieren worden tijdig geëuthanaseerd. Noteer de data van euthanasie van de laatste 2 ronden en notities dierenarts. De dierenarts maakt hiervan melding in zijn bezoekrapport. 01 Huisvesting Temperatuur ADVIES De omgevingstemperatuur mag niet te hoog of te laag zijn. Dit veroorzaakt namelijk stress. Als richtlijn kunnen de volgende temperaturen worden aangegeven: - Drachtige zeugen in groep 15 tot 20 C - Lacterende zeugen 15 tot 20 C - Zogende biggen in de 1 e 72 uur 25 tot 28 C - Zogende biggen na 72 uur 20 tot 22 C - Gespeende biggen in 1 e stadium 28 C in week 1, afnemend met 2 C per week - Gespeende biggen in 2 e stadium 20 tot 22 C - Vleesvarkens 20 tot 22 C 02 Hittestress Hittestress moet worden voorkomen. Dit kan door onder hete omstandigheden de dieren voldoende gelegenheid te geven apart te gaan liggen, in combinatie met systemen van ventilatie of door verneveling van water. 03 Luchtkwaliteit Alle stallen moeten dusdanig geventileerd worden dat stofniveau, relatieve vochtigheid en ammoniakgehalte niet schadelijk zijn voor de varkens. Gradatie: Laag; Gemiddeld; Hoog. 04 Luchtinhoud Om het klimaat in de stal goed te kunnen beheersen moet de inhoud van de stal minimaal 1,2m 3 per big en minimaal 2,4m 3 per vleesvarken zijn. Bij nieuw- en verbouw is dit een verplichting. In bestaande stallen met een kleinere inhoud wordt de ventilatie aangepast aan de minimale luchtverplaatsing voor ventilatie (vocht en ammonia afvoer). 05 Licht Er moet een duidelijk dag- en nachtritme in de stal zijn, hetgeen door daglicht in de stal bereikt Noteer de maatregelen die genomen zijn om hittestress te voorkomen. Noteer afwijkingen noteren bij vermoeden van afwijkend stalklimaat zoals veel stof en sterke ammoniakgeur. Controleer luchtinhoud aan de hand van berekeningen van typen afdelingen zijn (m 2 en hoogte). Noteerinhoud per big en vleesvarken. Bij plafondventilatie mag de ruimte boven het verdeelplafond meegerekend worden. Controleer of dag- en nachtritme gehanteerd wordt. Meet met een Luxmeter of op de mest-, 6

7 wordt. Lichtdoorlatend oppervlak in muren en daken minimaal 5% van het vloeroppervlak. 06 Schuurgelegenheid De varkens, uitgezonderd de zeug in de dek- of kraamstal, kunnen zich bijvoorbeeld schuren aan de hokafscheiding of een speciale schuurborstel. 07 Afleidingsmateriaal Alle varkens hebben permanent toegang tot afleidingsmateriaal dat aan onderstaande 5 criteria voldoet: 1. Wroetbaar 2. Bijtbaar/kauwbaar 3. Afbreekbaar 4. Verversing 5. Eetbaar Daarnaast dient het voor 25% van de dieren tegelijkertijd toegankelijk te zijn. 08 Stroverstrekking De hokken zijn voor minstens de helft ingestrooid met stro of vergelijkbaar materiaal, zodanig dat de ingestrooide bodem geheel bedekt is. vreet- en activiteitenplekken in de stal 40 Lux gehaald wordt op dierhoogte. Controleer of er een geschikte rand in de hokafscheiding of een schuurborstel aanwezig is en noteer type schuurgelegenheid. Noteer welk afleidingsmateriaal wordt gebruikt en of het toegankelijk is voor minimaal 25% van de dieren. Controleer of de hokken voor 50% zijn ingestrooid met stro of vergelijkbaar materiaal. Noteer waarmee de hokken zijn ingestrooid. 09 Mestgelegenheid Het varken is van nature zindelijk en wil liefst zover mogelijk van de vaste ligplek mesten. Om mesten op de daartoe bestemde plek zoveel mogelijk te stimuleren worden lig- en mestruimte zover mogelijk van elkaar gelegd. Verder wordt mesten op het mestrooster waar mogelijk gestimuleerd, bijvoorbeeld door: - bij opleggen van dieren in het hok het mestrooster nat te maken, - licht en verse lucht op het mestrooster te laten vallen, - de dichte hokafscheiding ter hoogte van het rooster open uit te voeren met tralies, - een kruis of een schot op het rooster te plaatsen waar het varken veilig achter mesten kan. 10 Drinkwater Bij nieuw- en verbouw, of met ingang van 1 januari Bij nieuw- en verbouw en uiterlijk binnen 10 jaar moet elke afdeling een eigen watermeter hebben. Controleer of het hok zo is ingedeeld dat lig- en mestplek zover mogelijk van elkaar liggen. Controleer of drinkwateronbeperkt wordt aangeboden en of bij nieuwbouw of verbouw een watermeter geïnstalleerd is. 11 Uitloop De dieren dienen permanent de beschikking te Controleer of de varkens permanent de Uitsluiting NVT indien bestaande stal 7

8 (Ingangscontrole) hebben over een verharde uitloop van: 1 m 2 per voor gespeende biggen en vleesvarkens en 1,9 m 2 voor zeugen, waarvan maximaal 75 % overdekt mag zijn. Voor zeugen met biggen geldt een oppervlakte van 2,5 m 2. De verharde uitloop mag voor maximaal 40% uit roosters bestaan. Het uitzicht vanuit de uitloop mag niet beperkt zijn. Daarnaast hebben dragende zeugen en gelten weidegang. Van nature zijn varkens uur per etmaal in beweging, dit voorkomt pootgebreken en de frisse lucht voorkomt longafwijkingen. beschikking hebben over de uitloop en of deze aan de voorwaarden voldoet. Noteer de oppervlakte en of aan de voorwaarden voldaan wordt. Module Beren B01 Hokuitvoering Het berenhok heeft een minimale oppervlakte van 6 m 2, indien het hok ook gebruikt wordt om te dekken geldt een oppervlaktenorm van 10 m 2. B02 Uitloop beren Elke beer heeft de beschikking over een buitenuitloop van min. 8m2. Noteer de oppervlakte van het berenhok, inclusief de uitloop. Uitsluiting Module Zeugen Z01 Fokkerij ADVIES Vrouwelijke fokdieren zijn genetisch vrij van problemen met geboorte. Alle vrouwelijke fokdieren zijn door de fokkerijorganisatie zodanig gefokt dat er geen problemen te verwachten zijn. Sterftecijfer wordt met de dierenarts geanalyseerd bij volgend dierenartsenbezoek. Z02 Uitval fokdieren Uitval van fokdieren wordt geregistreerd. Reden van uitval is van belang voor de gezondheidsanalyse. Z03 Poten en klauwen De conditie van de poten en klauwen van zeugen worden minimaal eenmaal per jaar Controleer of dit geregistreerd wordt en op welke wijze. Een uitdraai van het managementprogramma of andere registratie is voldoende. Alleen op de zeugenkaart zonder verdere vastlegging is niet akkoord. Controleer of de varkenshouder de bevindingen van de halfjaarlijkse 8

9 geïnspecteerd op overmatige belasting, excessieve groei of infectie, met behulp van de gangscore en de klauwencheck. De varkenshouder registreert dit en bespreekt dit jaarlijks met de dierenarts (AG5) klauwencheck en gangscore heeft geregistreerd en noteer de data waarop het uitgevoerd is. Z04 Staart fokdieren Van een fokdier wordt de staart niet gecoupeerd. Controleer bij 10% van de fokdieren of de staart nog aanwezig is. Noteer eventuele afwijkingen. Z05 Individueel huisvesten Een gelt of zeug mag individueel gehouden worden vanaf: - een week voor het berekende tijdstip van werpen tot het tijdstip van het werpen - vanaf het spenen tot en met 4 dagen na de dag van natuurlijke dekking of KI. Z06 Dekgroepen Bij het samenvoegen van dieren tijdens het spenen / dekken wordt er gelet op agressieve dieren. Er wordt bij de toevoeging aan de groep extra controle gedaan op meerdere momenten gedurende de eerste tijd na samenvoegen. Agressieve dieren worden begeleid en in uiterste nood apart gezet. Controleer hoe lang de zeugen in de dekstal verblijven en noteer maximaal aantal dagen. Controleer of er stabiele groepen aanwezig zijn, of dat er agressieve dieren in de groepen zitten. (bij opzet nieuw koppel) Z07 Mengruimte ADVIES Nieuwe dieren (gelten en 1 e worps zeugen) worden in een aparte groep gezet. Bij groepen >100 dieren is dit niet nodig, omdat de agressie door de groepsgrootte vermindert. Het tijdelijk (min. 24 uur) in een aparte groep (mengruimte) huisvesten van zeugen na het spenen is aan te raden. De extra of aanvullende ruimte bij het samenstellen van de groep bevat ook vluchtvoorzieningen (schotjes / boxen). Z08 Oppervlakte per zeug Het oppervlak is min. 2.5 m 2 per zeug, waarvan min m 2 dicht als ligruimte welke ingestrooid is met stro of vergelijkbaar natuurlijk materiaal. Noteer aantal dieren in de groep, oppervlakte per zeug, oppervlakte dichte vloer en het gebruikte strooisel. Z09 Groepshuisvesting ADVIES: een groep bestaat uit minimaal 20 dieren. De zeugen liggen in groepen in een strooiselstal. 9

10 Z10 Vloeruitvoering De vloer is voor minstens 50% dicht. Meet het % dichte vloer steekproefsgewijs en noteer % dichte vloer. Z11 Mestplaats De mestplaats mag bestaan uit geprofileerd Noteer materiaal mestplaats en bij nieuwbouw metaal of betonrooster. aantal Leroux (uit certificaat bij vloer te halen). Bij nieuw- en verbouw wordt gekozen voor een dichte vloer (63 Leroux bij aanleg) met gierafvoer, gietijzeren roosters, betonrooster (63 Leroux bij aanleg), of een ingestrooide mestruimte. Nvt bestaande stallen, bij nieuwen verbouw Z12 Voerverstrekking Als de voerverstrekking bij guste en dragende zeugen niet individueel is worden de dieren bij vreten beschermd door tussenschotjes in de trog. Dit om het opeten van elkaars portie voer zoveel mogelijk te voorkomen. Z13 Troglengte De lengte van de rechte trog bedraagt ten minste 0,35 cm per dier. Z14 Ruwvoer Om hongergevoel tegen te gaan krijgen de zeugen ad lib voer met een hoog v-nsp gehalte, of ruwvoer als stro of hooi Bij trogvoedering, controleer op aanwezigheid van tussenschotjes. Noteer of aan de voorwaarden voldaan wordt. Controleer op de aankoopbonnen of vezelrijkvoer of ruwvoer is aangekocht. Controleer in de stal of het verstrekt is. Noteer type vezelrijk voer. n.v.t. bij individueel voederen. Module kraamstal K01 Kraamhok Zeugen mogen maximaal 3 dagen vastgezet worden in het kraamhok, daarna moeten ze zich vrij door het kraamhok kunnen bewegen. ADVIES: Voor de biggen dient na 10 dagen een doorgang naar de andere kraamhokken gemaakt te worden zodat ze meer bewegingsruimte hebben en alvast aan elkaar kunnen wennen. (Voorkomt stress en rangordegevechten) K02 Oppervlak binnen Het kraamhok binnen is minimaal 7,5 m 2, waarbij de zeug 3 dagen na werpen niet meer is ingesloten. Controleer in de kraamafdeling of de kraamhokken voldoen aan bewegingsruimte voor de zeug Noteer aantal dagen dat de zeug ingesloten wordt. Noteer oppervlakte kraamhok. K03 Oppervlak buiten Het kraamhok heeft een buitenuitloop van 2,5 Noteer oppervlakte buitenuitloop. m 2 voor de zeug met biggen. K04 Ligplaats kraamzeug De ligplaats van de kraamzeug is dicht en Noteer vloermateriaal dat gebruikt is voor 10

11 ingestrooid met stro of vergelijkbaar natuurlijk materiaal dat voorziet in de nestbouwbehoefte van de zeug. K05 Mestplaats zeug Geprofileerd metaalroosters zijn toegestaan voor de mestplaats. Bij nieuw- en verbouw wordt gekozen voor gietijzeren roosters of een dichte betonvloer die bij aanleg 63 Leroux zijn. ligplaats kraamzeug Noteer datum nieuw- en/of verbouw en materiaal mestplaats. K06 Nestbouwmateriaal Vb art 9.3 Uiterlijk de laatste week voor de verwachte werpdatum wordt een ruime hoeveelheid stro of vergelijkbaar natuurlijk materiaal als nestbouwmateriaal verstrekt. De zeug moet het materiaal kunnen vastpakken, oppakken, vervormen, verplaatsen en herschikken. Controleer of een ruime hoeveelheid stro aanwezig is. K07 Werpruimte Achter de zeug is minimaal 30 cm ruimte om te werpen. Meet en noteer aanwezige werpruimte achter de zeug. Waarschuwing K08 Afleidingsmateriaal zeug In het kraamhok is stro aanwezig Controleer of er stro aanwezig is. K09 Biggennest VS03.02 Alle zogende biggen van een toom hebben samen een afgeschermde ligplaats van 0,6m 2, waarvan de vloer dicht is en waarboven een biggenlamp kan hangen, dan wel vloerverwarming mogelijk is. Controleer biggennest op aanwezigheid biggenlamp of vloerverwarming en m 2 ligplaats. K10 Overleggen biggen Om versleping van ziekten te voorkomen mogen biggen alleen binnen de afdeling tot de 3 e dag na geboorte worden overgelegd. Overleggen moet geen routine zijn en het gebruik van een kunstzeug mag alleen in uiterste nood tijdelijk in overleg met de dierenarts. K11 Speelruimte biggen Om meer speelruimte te hebben en voor het aanleren van normaal gedrag wordt het mogelijk gemaakt dat de biggen in het kraamhok helemaal rond, langs de kanten, kunnen lopen (geen dooie hoeken). K12 Vast voer Om aan vast voer te wennen en speenshock tegen te gaan krijgen de zogende biggen vanaf 2 weken enig vast voer of een papje. Controleer hokkaarten om onregelmatigheden mbt overleggen te controleren Controleer of biggen kraamhok volledig rond kunnen lopen. Controleer of biggen vanaf 2 weken en ouder vast voer verstrekt krijgen. >10% van de biggen na 3 dagen overgelegd: 11

12 K13 Spenen De biggen worden op minimaal 42 dagen gespeend. Module Biggen B01 Oppervlakte per big Het minimale hokoppervlak per gespeende big bedraagt: 0,6m 2 B01a Koppels gespeende biggen De biggen die al in de kraamstal aan elkaar gewend zijn worden samen in een hok geplaatst om stress en rangordegevechten tegen te gaan. B02 Vloeruitvoering De vloer is voor 50% dicht en het dichte vloerdeel is ingestrooid met stro of vergelijkbaar natuurlijk materiaal. B03 Mestplaats De mestplaats van de biggen mag bestaan uit glad afgewerkte metaalroosters. Bij nieuw- en verbouw, doch uiterlijk met ingang van 2025 moet de mestplaats bestaan uit hard kunststof rooster, of uit geplastificeerd rooster. B04 Voedering Bij maaltijdvoedering via een trog is de vreetbreedte 20 cm per big. Bij voorraadvoedering aan een droogvoer- of brijbak is de vreetbreedte per big 20 cm. Bij voorraadvoedering is er per 8 biggen minimaal 1 vreetplaats. Controleer en noteer de speenleeftijd van de biggen. Controleer oppervlakte per dier (aan de hand van hokadministratie en hokafmeting) Controleer of de biggen niet gemengd zijn en of er sprake is van stabiele groepen. Noteer afwijkingen. Controleer of 50% van de vloer dicht is en deze ingestrooid is. Noteer type materiaal van het mestrooster. Noteer voederbreedte per big. Noteer aantal biggen per vreetplaats. B05 Staart couperen Is niet toegestaan. Controleer de aanwezigheid van de staarten B06 Castratie van beerbiggen ADVIES: Stoppen met castreren Castratie van beerbiggen is uitsluitend toegestaan onder verdoving en met pijnbestrijding achteraf. Er wordt deelgenomen aan de IKB module verdoofd castreren en uit de medicijnen administratie blijkt de pijnbestrijding. Noteer datum van deelname aan IKB module verdoofd castreren en gebruikte middelen met datum voor pijnbestrijding. B07 Tandjes inkorten Dit is niet toegestaan Controleer steekproefsgewijs bij een aantal biggenafdelingen, één of 2 biggen op ingekorte tanden. : geen deelname aan IKB module : wel verdoving gebruikt, echter geen pijnbestrijding Uitsluiting: geen verdoving gebruikt en geen pijnbestrijding indien enkele tanden geslepen blijken. Uitsluiting indien tanden inkorten structureel gebeurd. 12

13 Module V. Vleesvarkens V01 Stabiele groepen ADVIES: Ten behoeve van het welzijn van het varken gebeurt dit in grote groepen van 20 vleesvarkens of meer, zodat het makkelijker voor het varken wordt een lig-, activiteiten-, vreet- en mestruimte te onderscheiden. Vleesvarkens worden in stabiele groepen gehouden en dus niet met onbekende dieren gemengd. V02 Oppervlakte per varken Om het welzijn van de dieren te verbeteren bedraagt het minimale hokoppervlak per vleesvarken: 1,3 m 2 binnen en 1 m 2 uitloop Splitsen en uitladen is niet toegestaan. V03 Vloeruitvoering De vloer is voor minimaal 50% dicht. Tevens wordt de vloer ingestrooid met stro of vergelijkbaar natuurlijk materiaal. V04 Mestplaats De mestplaats mag bestaan uit geprofileerd metaal of betonrooster. Bij nieuw- en verbouw, doch uiterlijk over 15 jaar, wordt gekozen voor een dichte vloer (63 Leroux bij aanleg) met gierafvoer, gietijzeren roosters, betonrooster (63 Leroux bij aanleg), of een ingestrooide mestruimte. V05 Voeraanbieding Het voer wordt zo aangeboden dat alle varkens tegelijk kunnen eten. Bij droogvoer is er tenminste 1 vreetplaats op 8 dieren. Bij een rechte trog dient de lengte per dier tenminste 0,30 cm te zijn. Bepaal aan de hand van de hokadministratie en de hokafmetingen het oppervlak per dier en controleer of deze voldoet. Noteer van 5 hokken gewicht van de varkens en de oppervlakte. Noteer % dichte vloer en type strooisel. Noteer materiaal mestplaats en indien van toepassing datum nieuw- en/of verbouw. Controleer of het bedrijf aan de voorwaarden voldoet. Noteer afwijkingen. Uitsluiting Module TS. Transport en slachten Transport TS01. Certificering Voor transport van varkens wordt uitsluitend gewerkt met transporteurs die deelnemen aan het Nederlandse kwaliteitsborgingssysteem voor het veetransport QLL. TS02. Elektrische veedrijvers Er worden op het varkensbedrijf, tijdens transport en op het slachthuis geen elektrische Controleer de transportpapieren. Controleer of er geen elektrische veedrijvers voorhanden zijn op het bedrijf en noteer met. 13

14 veedrijvers gebruikt. welke alternatieven gewerkt wordt. TS03. Laadlift of laadvloer ADVIES Veetransportwagens zijn bij voorkeur uitgerust met een laadlift of een verstelbare laadvloer. Met ingang van 2020 is dit de standaard norm. Tot 2020 zijn laadkleppen toegestaan met een hoek van maximaal 20% / 11º. Laadvloeren en kleppen moeten voorzien zijn van klampen tegen uitglijden en zijn voorzien van zijwanden en spijlen om te voorkomen dat varkens er van af kunnen vallen. Nader in te vullen. TS04. Nuchter De IKB varkens worden nuchter aangeleverd. Nuchter betekent dat de laatste voerverstrekking plaatsvindt voor uur op de dag voor de dag van aflevering. TS05. Transport biggen Het transport van biggen mag niet langer duren dan 6 uur. Om biggen vitaler af te leveren, wat scheelt in luchtwegaandoeningen en in diarree en daarmee in antibioticagebruik, en om stress als gevolg van grote temperatuurverschillen tegen te gaan vindt transport van biggen bij voorkeur en in elk geval vanaf 2020 nog uitsluitend plaats met gesloten, klimaatgestuurde veewagens. TS06 Transportduur vleesvarkens Het transport van vleesvarkens mag niet langer duren dan 6 uur. Controleer of de slachtbevindingen melding maakt van gevulde darmpakketten. Transportduur blijkt uit transportdocumentatie op het slachthuis. Deze documentatie moet minstens een jaar bewaard worden. De transporttijd start bij het inladen van het eerste dier en eindigt bij het uitladen van het laatste dier. Noteer adres slachthuis en adres varkensbedrijf. De transporttijd start bij het inladen van het eerste dier en eindigt bij het uitladen van het laatste dier. Geen sanctie. Dit leidt tot korting door het slachthuis. Uitsluiting Uitsluiting Voor slachterij en vleesverwerking zie aparte module. 14