JAARVERSLAG. Wereldmediahuis vzw

Transcriptie

1 JAARVERSLAG Wereldmediahuis vzw 2009

2 VOORWOORD Idem dito voor de audiovisuelen: het is terecht dat VRT uitgebreider besproken wordt en voor zijn grotere, publieke verantwoordelijkheid geplaatst wordt - aangezien de hele winkel met publieke middelen gefinancierd wordt en vanuit de overheid een publieke opdracht krijgt- maar daardoor komen VTM en andere commerciëlen wel heel makkelijk weg met de oppervlakkigheden die ze produceren tussen de reclameblokken door. Terecht zegt Buelens dat er een minimumgrens is aan het bereik van een publieke omroep om zijn maatschappelijke legitimatie niet te verliezen. Als een ernstigere VRT eenvoudig moet opboksen tegen een flierefluitende leden van wereldmediahuis zijn:.. - de koepel van de Vlaamse Noord- Zuidbeweging, Broederlijk Delen, Oxfam Wereldwinkels, Trias, Vredeseilanden, Plan België, fos - Socialistische Solidariteit, Wereldsolidariteit wereldmediahuis vzw krijgt structurele steun van dgos en de vlaamse regering Een nieuwe mediamodel voor een gemondialiseerde wereld In zijn vierdelige kerst-essay eind 2009 leverde Geert Buelens in De Standaard een genuanceerde en tegelijk messcherpe kritiek op het mediagebeuren vandaag. Dat is een noodzakelijk oefening, want - zoals de auteur terecht opmerkt- binnen de media wordt op kritiek veel te snel corporatistisch gereageerd. Alsof media en journalisten zo veel beter zijn in het analyseren van hun eigen tekortkomingen dan pakweg politici, bedrijfsleiders of rechters. Laat staan dat ze klaarstaan om meteen de straffe remedies toe te passen -gesteld dat ze daar al de macht toe zouden hebben. De media worden vandaag inderdaad voortgestuwd door een zichzelf uithollende commerciële logica en de informatieopdracht wordt uitgevoerd door journalisten die ofwel gedwongen worden mee te stappen in de verdomming van hun beroep, ofwel zelf overtuigd geraakt zijn dat de jongste stripact van Britney Spears net zo nieuwswaardig is als het verhaal achter de benoeming van de eerste Voorzitter van de Europese Raad (dat verhaal is uiteraard nog niet geschreven, dat vraagt langdurig en ernstig onderzoek). Buelens pleit in het vierde deel van zijn essay voor gericht overheidsoptreden om de ergste ontsporingen aan te pakken en de media voor verdere zelfdestructie -en daardoor ook democratische zelfmoord- te behoeden. Terecht. Want in medialand geldt net zo goed als wat in de financiële Foto Dienst Voorlichting - Stad Gent sector of de landbouwsector geldt : de vrije markt is maar tot op zekere hoogte een efficiënt mechanisme voor productie en distributie en dus moet een samenleving sturend optreden als ze wil voorkomen dat de zaken die buiten dat vrijemarktbereik vallen ook effectief verdwijnen. De geschreven media die Buelens gebruikt om voorbeelden uit te putten, zijn echter enkel de usual suspects in dit soort kritieken: de kranten en het weekblad die gelezen worden door de kring waaruit ook de opiniemakers en de mediacritici zelf komen: met name De Morgen, De Standaard en een enkele keer Knack. Opnieuw: het grootste deel van de Vlamingen haalt zijn of haar informatie uit andere kranten of uitgaven. 2 MO Q jaarverslag 2009

3 INLEIDING OP HET JAARVERSLAG 2009 de commerciële omroep, zou die benedengrens wel eens heel snel bereikt kunnen worden. Buelens ziet de rol van de overheid ook te veel als sanctionerend en te weinig als stimulerend. En hij vergeet dat er tussen overheid en bedrijfsleven in nog een heel belangrijke speler is: het maatschappelijk middenveld. Professor Nico Carpentier heeft een interessant model uitgewerkt waarin hij beweert dat de toekomst voor een levendig en democratisch vitaal medialandschap gelegen is in initiatieven die een intelligente combinatie realiseren van privékapitaal, overheidssteun en maatschappelijke actoren. Het is een model dat in de Angelsaksische wereld druk bediscussieerd wordt, maar in Vlaanderen buiten het blikveld blijft, dat bleek ook al op de Staten-Generaal van de Media, die Kris Peeters begin 2009 organiseerde en waar hij meer actie beloofde dan er sindsdien gekomen is. Toch is het wonderlijk dat dit model zo onbesproken blijft, want er zijn best interessante en succesvolle voorbeelden te vinden. MO* is zo n voorbeeld, nu al meer dan zeven jaar. MO* is een initiatief van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, dat ook financieel blijvend gesteund wordt door de koepel van de Vlaamse Noord- Zuidbeweging.. en door ngo s als Broederlijk Delen, FOS, Plan België, Oxfam-Wereldwinkels, Trias, Vredeseilanden en Wereldsolidariteit. Zowel de federale als de Vlaamse overheid (ministeries van Ontwikkelingssamenwerking) subsidiëren de werking van MO* als maandblad, nieuwssite en zijn andere uitgaven en initiatieven. En dankzij een verstandige en wederzijds bevredigende deal met Roularta ontvangen alle abonnees van Knack ook maandelijks hun exemplaar van MO* in de bus. Daardoor heeft MO*, volgens de jongste CIM-cijfers, een bereik van lezers op het laatst onderzochte nummer (een stijging van 8 procent in vergelijking met vorig jaar). De redactie kreeg van al die spelers een duidelijk redactioneel statuut dat haar onafhankelijke werking garandeert én een kwalitatief eindproduct vraagt. De MO*redactie woekert met beperkte middelen maar weet dat haar opdracht niet ligt in sensatie of populistisch aanschoppen tegen al dan niet gevestigde machten, ze zoekt naar onderliggende tendensen en naar de betekenis van het dagelijkse nieuws voor gewone mensen in Noord en Zuid. Dat levert een blad op dat hoog gewaardeerd wordt door steeds meer lezers en dat een hoge vertrouwensscore krijgt. We slagen er vaak in om degelijke analyses te brengen lang voordat de crisis uitbreekt of een thema hot wordt. Dat heeft te maken met het feit dat MO* een klein, maar ongelooflijk sterk team journalisten in dienst heeft (ere wie ere toekomt: Alma De Walsche, Tine Danckaers, Stefaan Anrys, Kristof Clerix, Samira Bendadi, John Vandaele en Gie Goris; en Bart Vanacker als webredacteur), maar ook met het feit dat deze talenten kunnen groeien en produceren in een omgeving die niet verwacht dat ze zeven keer per jaar een sensationele scoop halen. Het is onze overtuiging dat er nog héél veel journalistiek talent rondloopt in Vlaanderen dat op zoek is naar dergelijke nieuwsomgevingen. Als Vlaanderen echt een topregio wil worden -zoals in het jongste regeerakkoord ingeschreven werd- dan is het zorgen voor een dergelijke omgeving geen loutere optie, maar een must. En de beste manier om dat in het huidige tijdsgewricht te realiseren, is door overheid, markt en maatschappelijk middenveld op een vernieuwende manier samen te brengen, vanuit de overtuiging dat iedereen nood heeft aan en voordeel haalt uit media die hun democratische functie vervullen. Frank Beke, voorzitter Jan Lamers, afgevaardigde-bestuurder Gie Goris, hoofdredacteur Wereldmediahuis vzw heeft in 2009 werk gemaakt van haar basisopdracht door het dagelijkse werk constant op kwalitatief hoog niveau te houden. De redactie van het maandblad MO* realiseerde de hoofddoelstellingen van het redactioneel beleidsplan. Binnen de turbulenties van de mediawereld bleef MO* hoog scoren op relevantie en betrouwbaarheid, zonder daarbij de ambitie te vergeten dat het ook nieuws zou maken door degelijk onderzoekswerk. Daarnaast heeft de redactie werk gemaakt van berichtgeving over en onderzoek naar de klimaatonderhandelingen, de mondiale economische crisis, de mondiale strijd tegen terrorisme, het groeiende debat over ontwikkelingssamenwerking en de relatie België-Congo. Voor de website werd de optie om meer multimediaal te werken experimenteel uitgewerkt. De hele redactie deelt hoe langer hoe meer in het werk om ook de website uit te bouwen tot een plaats waar inzicht in onderliggende tendensen centraal staat, gekoppeld weliswaar aan een veel grotere mogelijkheid om dat te verbinden aan de snelle actualiteit. De webredactie begon in 2009 aan twee grote vernieuwings(denk)oefeningen: de back-office (content management system) en de presentatie van de site (opbouw en vormgeving). De aanwezigheid van MO* in het medialandschap en in het maatschappelijk weefsel van Vlaanderen is, zeven jaar na de lancering van het maandblad, een evidentie. De waardering voor de kwaliteit van informatie is dat ook. In 2009 werd de verbreding van het merk naar website, e-zine, debatten, lezingen, papers en andere initiatieven verder doorgezet omdat we op die manier meer Vlamingen willen bereiken met een breder pallet aan mogelijke informatieproducten. Met name de lancering van de MO*lezing was een opvallende en gewaardeerde innovatie op het vlak van zichtbaarheid van MO* en het verbreden van het maatschappelijk debat over de cruciale mondiale thema s. MO* is een sterke merknaam die mondialiteit, kwaliteit en betrouwbaarheid combineert. Net zoals de vorige jaren werd ook in 2009 door middel van een professioneel marketing- en promotiebeleid bijzondere zorg besteed aan het merk MO* en de gerelateerde producten (MO*magazine, e-mo*, MO*lezing, MO*paper, MO*debat). Daarnaast was er ruime aandacht voor de gestelde prioriteiten bij de uitvoering van de strategische doelen, die vorig jaar geformuleerd werden. Binnen de raad van bestuur werkte het draagvlakcomité verder aan de opdracht een voorstel uit te werken op het vlak van een beter stakeholdermanagement en een verdere verduurzaming van de financiële stabiliteit. jaarverslag 2009 MO Q 3

4 INHOUD Voorwoord 2 Inleiding op het jaarverslag Wereldmediahuis 2008 in één oogopslag 6.. Identikit Wereldmediahuis vzw 6.2. Facts and figures Kwalitatieve ondersteuning van de redactie Stagiairs Meer inbreng door vrijwilligers Vertalers Kwaliteitsmetingen Wegwijs in het jaarverslag 8 3. De wereld begrijpbaar maken: visie en missie 8 4. Strategische doelstellingen Activiteitenverslag Streven naar kwaliteit Een integrale visie op kwaliteit MO* - de wereld begrijpbaar maken Redactioneel beleidsplan MO* Evaluatie redactioneel beleidsplan MO* Wat kon u in 2009 in MO* lezen? Redactionele accenten in In beeld Onderzoeksdossiers Reisreportages MO*redactieraad waakt mee over de kwaliteit mondiaal nieuws online Groter actueel nieuwsaanbod Spraakmakend Multimediale informatieverspreiding Van onze correspondent ter plaatse Investeren in kwalitieve back office e-mo*: de week van M0*paper: toegankelijke analyse van mondiale thema s Redactieraad MO*paper De MO*redactie Bundeling van kennis en expertise Redactievergadering MO* Redactie Het team achter de site Uitdagingen voor de toekomst Vorm en rubrieken Nieuw op Aantal onderzochte en/of uitgeteste nieuwe/vernieuwende initiatieven Aantal geïmplenteerde nieuwe/ vernieuwende initiatieven English, Français, Español Interactieve website Multimediaal Naar een hoger bereik en een grotere impact Het merk MO* Kwaliteit en vernieuwing Bereik van MO* consolideren Het bereik van groei zet door in Bereik MO*paper: registraties groeien aan MO*debat: vaste waarde in Vlaams debatlandschap MO*lezing, nieuw in Vlaams lezingenlandschap Toenemende internationale aanwezigheid van MO* Professioneel marketingbeleid MO* als referentie voor mondiale berichtgeving Uitvoeren communicatie- en promotieplan Andere promotionele activiteiten Maximale impact via versterkende samenwerking 45 4 MO Q jaarverslag 2009

5 5.4. Meer diversiteit MO* biedt een grote inhoudelijke diversiteit weerspiegelt de mondiale diversiteit Diversiteit binnen de organisatie Onafhankelijke partner MO* als referentieblad voor ngo s Sociaal verslag Klein maar dynamisch team Medewerkersbeleid: kort op de bal spelen Inzet van vrijwilligers Milieuverslag Wereldmediahuis stoelt op een gezonde financiële basis Positief resultaat in Kostenstructuur blijft onder controle De besteding van de middelen Opbrengsten Herkomst van de opbrengsten Toewijzing resultaat Begroting & resultaatrekening Balans Vooruitblik naar Redactionele ambities voor MO* in Vernieuwing Promotie- en communicatieplan in uitvoering Draagvlak Bestuurlijk verslag Organigram Ownership bij leden-ngo s Het bestuur Samenstelling Raad van Bestuur & afgevaardigd bestuurder Werking Raad van Bestuur 63 0.Bijlage: CIM cijfers 70.Bijlage: MO* in de media 7 2.Contactgegevens 78 3.Colofon Partnerschappen Relatie met Roularta Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS) 64 jaarverslag 2009 MO Q 5

6 . WERELDMEDIAHUIS 2009 IN EEN OOGOPSLAG.. Identikit Wereldmediahuis vzw De leden.. - de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, Broederlijk Delen, Oxfam Wereldwinkels, Trias, Vredeseilanden, Plan België, fos - Socialistische Solidariteit en Wereldsolidariteit. Belangrijke partners en financieringsbronnen - Roularta: samenwerkingsovereenkomst over lay-out, druk, distributie, reclamewerving en abonnementenadministratie MO*. - Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS): subsidies in het kader van het programma Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS): subsidie in het kader van de beheersovereenkomst voor MO* en de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging: meerjarenfinanciering en logistieke samenwerking. - IPS Vlaanderen: samenwerkingspartner in - Vlaamse overheid, departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media: informatieopdracht in het kader van het beleid interculturaliseren. - Vlaams-Nederlands huis deburen : samenwerking MO*lezingen. Missie Door het realiseren van informatieve initiatieven het maatschappelijk draagvlak van de mondiale beweging voor meer democratie, rechtvaardigheid en menselijkheid verbreden, de kennis hierover vergroten en het debat stimuleren. De kanalen - MO*, het maandelijks magazine - de mondiale nieuwssite - e-mo*, het wekelijks gratis e-zine - MO*papers, de gratis achtergrond- en analysedossiers - MO*debat, de debattenreeks van MO* i.s.m. diverse organisatoren - MO*lezing, de lezingenreeks van MO* i.s.m. Vlaams- Nederlands Huis deburen, Canvas, Zuiderpershuis, Vooruit, Beursschouwburg en Kaaitheater. De medewerkers - Redactie: Stefaan Anrys, Samira Bendadi, Kristof Clerix, Tine Danckaers, Alma De Walsche, Gie Goris (en vele stagiairs) - Communicatie: Jan Buelinckx - Interne Coördinatie: Els De Mol - Afgevaardigd Bestuurder: Jan Lamers.2. Facts and figures 2009 de kanalen MO*, het maandelijks magazine brengt analyses, verhalen en mensen achter de mondiale actualiteit: Bereik van ca lezers - volgens de laatste CIM-cijfers (2009), dat is een stijging van 8% in vergelijking met Oplage van exemplaren: Knack-abonnees en 4500 rechtstreekse abonnees en maandelijks verspreiding van 4000 exemplaren op debatten, festivals en andere evenementen. Een jaarabonnement kost 33. Op 68 bladzijden krijgen de lezers betrouwbare én relevante, kleurrijke en diepgravende, tegendraadse en verhelderende artikels over en vanuit de hele wereld. Inhoudelijke klemtonen in 2009: klimaatverandering, het debat over ontwikkelingshulp, nieuwe wereldverhoudingen met onder meer de EU en de BRICs in het mondiale globaliseringsverhaal en millenniumdoelstellingen. Kwaliteitsbewaking door overleg, uitwisseling en samenwerking binnen de redactievergaderingen. Geografische en thematische specialisatie: elke redacteur specialiseert zich in een regio en rond een aantal thema s. Tijdelijke uitbreiding van de redactie in het kader van een opdracht rond artikels over interculturaliteit. de mondiale nieuwssite: Gemiddeld unieke bezoekers per maand (een verdubbeling in vergelijking met 2007) en het hoogste unieke bezoekersaantal was en viel in maart. Bereik: vooral een hooggeschoold en werkend publiek, waarvan meer dan de helft ouder dan 45 jaar en iets meer vrouwen dan mannen. 6 MO Q jaarverslag 2009

7 In een online onderzoek scoorde gemiddeld 7,9/0 op het vlak van waardering. brengt continu mondiaal nieuws, aangeleverd door het internationaal nieuwsagentschap IPS, door de redactie van MO* en door stagiairs-journalisten. In 2009 lag de focus op inhoudelijke kwaliteitsverbetering door een groter aanbod van actueel nieuws met achtergrond, duiding én illustraties, en meer en uitgebreidere dossiers. Daarnaast zijn er grafische aanpassingen gebeurd om de homepage en artikels die aan een dossier gekoppeld zijn aantrekkelijker te maken. Forse uitbreiding van het multimediaal aanbod. Verbetering van backoffice en samenwerking tussen de redacties van IPS & MO* door de oprichting van een redactievergadering e-mo*, het wekelijks gratis e-zine met actueel nieuws uit de hele wereld, onderverdeeld in de rubrieken globalisering, milieu, ontwikkeling en Wereldscan. Eind 2009 ontvingen 0.65 abonnees dit e-zine elke vrijdagochtend in hun mailbox. Inschrijven kan via Aankondigingen van opvallend actueel nieuws via nieuwsflitsen, met doorverwijzing naar voor nog meer nieuws en informatie. MO*papers, de gratis achtergrond- en analysedossiers over actuele vraagstukken van de mondialisering. Eind 2009 waren.032 mensen geabonneerd op de mailinglist van de MO*papers. Inschrijven kan via MO*papers werden altijd aangekondigd op verschillende sites, zeer gericht in functie van het onderwerp. De productie en distributie van MO*papers op de MO*lezingen vergrootten de bekendheid van de uitgave aanzienlijk. MO*paper scoort gemiddeld 7,7/0 op het vlak van waardering. MO*paper bereikt de werkende bevolking (7% van de lezers is tussen 26 en 55 jaar, 87% is voltijds of deeltijds werkzaam), die in grote mate hoger geschoold is (88% volgde hoger onderwijs). Slechts 40% kocht vroeger ook MO*noordzuidCAHIER, wat erop wijst dat de MO*paper een nieuw publiek aanspreekt. MO*debat, de maandelijkse debattenreeks van MO* in samenwerking met diverse organisaties uit het brede Vlaamse middenveld. De MO*debatten zijn uitgegroeid tot een vaste waarde in het debatlandschap van Vlaanderen. Ze zorgen voor een verhoging van onze zichtbaarheid en voor een versterking van ons merk. In 2009 werden 48 MO*debatten georganiseerd. De debatagenda verschijnt in MO* en op MO*lezingen, die het maatschappelijk debat over mondialisering op internationaal niveau tilt. MO*lezing is een nieuw initiatief van MO* in samenwerking met het Vlaams-Nederlands huis deburen. Partners zijn Canvas en cultuurhuizen Vooruit (Gent), Zuiderpershuis (Antwerpen), Beursschouwburg (Brussel) en Kaaitheater (Brussel). Een MO*lezing laat een prangend thema behandelen door een internationaal gerenommeerde spreker. Een andere hoge gast mag daarop antwoorden en daarna krijgt het publiek de kans om vragen te stellen en opmerkingen te maken. Met de MO*lezingen willen de initiatiefnemers het debat over internationale thema s in Vlaanderen op een hoger niveau tillen. In 2009 werden 4 MO*lezingen georganiseerd rond de mensenrechten in Iran, een Global Green New Deal, ontwikkelingshulp in Afrika en de conflicten in Afghanistan en Pakistan. De lezingen worden aangekondigd in MO* en op Promotie en communicatie van het merk MO* als referentie voor mondiale berichtgeving MO*producten werden sterk aan elkaar gelinkt. Het vergroten van bereik en impact en het versterken van het merk MO* verliepen dus crossmediaal. Om de impact en het bereik van de berichtgeving van MO* te vergroten, werd volop gekozen voor een doelgroepgerichte promotie. Weerklank van MO* vergroten door via goed gekozen samenwerkingen, doelgerichte persberichten en aankondigingen redactionele verwijzingen te realiseren en content te verspreiden in andere media, op andere websites en weblogs. jaarverslag 2009 MO Q 7

8 . WERELDMEDIAHUIS 2009 IN EEN OOGOPSLAG Wereldmediahuis versterkt zijn financiële basis Voor het vijfde jaar op rij sluit Wereldmediahuis zijn werkjaar positief af. Dat komt de financiële stabiliteit en onafhankelijkheid van de organisatie ten goede. Wereldmediahuis slaagt erin zijn uitgaven goed onder controle te houden en de inkomsten goed in te schatten door een gedetailleerde budgetcontrole na het einde van elk kwartaal. Na de toewijzing van het resultaat werd een heel beperkte winst van 2.676,05 geboekt. t.b.v. 0.5 FTE. Webredactie is in handen van 0.8 FTE, die niet op de loonlijst van Wereldmediahuis staat. Ondersteuning wordt verzorgd door de coördinator interne zaken (0.8 FTE) en de verantwoordelijke promotie & communicatie ( FTE). Afgevaardigd bestuurder: maximaal dag in de week. Naast de stagiairs op de redactie wordt er voor de promotie en communicatie ook een beroep gedaan op vrijwilligers. Klein maar dynamisch team De samenstelling van het team bleef in 2009 zeer stabiel. De MO*redactie telde gemiddeld 5.4 FTE, inclusief de eindredactie die door een eigen redacteur werd verzorgd 2. WEGWIJS IN HET JAARVERSLAG Na een voorwoord door Frank Beke, voorzitter van Wereldmediahuis, Jan Lamers, afgevaardigd bestuurder en Gie Goris, hoofdredacteur van MO*, volgen een toelichting over de visie en missie van Wereldmediahuis en een overzicht van de strategische doelstellingen voor Die doelstellingen (kwaliteit, groter bereik, meer diversiteit, onafhankelijkheid, sterkere financiële basis) vormen de rode draad in het activiteitenverslag, dat in detail de werking van Wereldmediahuis in 2009 beschrijft. Onder meer de inhoudelijke klemtonen van MO* en de vernieuwingen van 2009 en het financiële plaatje komen hier aan bod. Het activiteitenverslag vormt de hoofdmoot van dit jaarverslag. Daarna volgen een bestuurlijk, sociaal en milieuverslag. Het inhoudelijke luik van dit jaarverslag wordt afgesloten met een vooruitblik op de prioriteiten voor 200. Als bijlagen vindt u een overzicht van MO* in de media, de CIM-cijfers, contactgegevens en de colofon. 3. DE WERELD BEGRIJPBAAR MAKEN: VISIE EN MISSIE De missie van Wereldmediahuis is door het realiseren van informatieve initiatieven het maatschappelijk draagvlak van de mondiale beweging voor meer democratie, rechtvaardigheid en menselijkheid te verbreden, de kennis hierover te vergroten en het debat te stimuleren. Deze missie werd reeds geformuleerd bij de oprichting van Wereldmediahuis in 2002 en bekrachtigd door de Algemene Vergadering in mei De voorbije jaren brachten financiële, voedsel-, energie- en klimaatcrisissen die aantoonden dat de grotere interactie tussen landen en economieën op uiterst onduurzame gronden gebouwd was. Tegelijk werd duidelijk dat de internationale krachtsverhoudingen definitief gewijzigd zijn, waarbij een aantal grote groeilanden hun plaats aan de onderhandelingstafels opeisen. Na de crisis van 2008 debatteerde de internationale gemeenschap over regulering en een nieuwe financiële architectuur binnen de G20 en de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, niet langer binnen de klassieke G8. De noodzaak aan mulitlateraal handelen om mondiale problemen aan te pakken werd nog sterker onderlijnd naar aanleiding van de klimaattop in Kopenhagen. Zelfs de mislukking van die top bevestigde de trend naar of de behoefte aan meer multilateralisme. De EU probeert haar aanwezigheid in die nieuwe, multipolaire wereld te verankeren op basis van de nieuwe afspraken in het Verdrag van Lissabon. Binnen die context zien we dat organisaties en campagnes internationaliseren. De autonomie van de ontwikkelingssamenwerking staat onder druk en wordt bevraagd vanuit nieuwe thema s 8 MO Q jaarverslag 2009

9 zoals migratie, interculturaliteit en veiligheid. Ook de mediawereld is de voorbije jaren in een steeds diepere crisis geraakt. Inhoudelijk worden onze media gedomineerd door entertainment en op het vlak van nieuws krijgt de lokale en regionale informatie steeds meer gewicht. In zijn bekroonde kerstessay (De Standaard, december 2009) schrijft mediawetenschapper Geert Buelens: Hoewel uit elk onderzoek blijkt dat kennis over buitenlandse ontwikkelingen van het grootste belang is om etnocentrisme te bestrijden, daalde het percentage buitenlandberichtgeving bij VRT en VTM sinds 2003 met vijf procent. Ook in de kranten is er minder aandacht voor wat zich buiten de landsgrenzen afspeelt. Vlaamse media volgen hier overigens een internationale trend. Buitenlandse nieuwsitems gaan vooral over oorlogen, rampen en criminaliteit. Dat is niet verwonderlijk - ongevallen en criminaliteit overheersen steeds vaker ook het binnenlandse nieuws - maar zeer zelden overstijgen deze berichten het fait divers. In oktober 2009 publiceerde het Vlaams Vredesinstituut een studie naar De actuele staat van buitenlandberichtgeving: feiten, impact en actieruimte. Daarin werd op basis van empirisch onderzoek vastgesteld dat aandacht voor buitenlands nieuws, frequent de krant lezen en een voorkeur voor kwaliteitskranten en de openbare omroep, significant bijdragen tot een meer positieve score wat internationale kennis betreft en dat mensen die meer aandacht besteden aan buitenlands nieuws meer positieve vredesattitudes aanhangen: zij vinden oorlog minder een ver-van-hunbed-show, vrede minder een luxethema, en geloven sterker in het feit dat ze zelf een bijdrage kunnen leveren tot een meer vredevolle wereld. De schaalvergroting en de commercialisering zetten zich door met alle gevolgen voor de berichtgeving over mondialisering en internationale tendensen vandien, net als het steeds toenemende belang van elektronische informatie. Kennis én betekenis worden in grote mate verspreid of gelegitimeerd door de media. Wie niet tevreden is met het soort mondialisering dat de wereld vandaag vorm geeft met al zijn ongelijkheid, ecologische destructie en gewelddadige polarisering kan dus niet voorbijgaan aan de vraag hoe een andere mediapraktijk mogelijk kan worden. Vlaanderen heeft met MO* op dat vlak een uniek experiment: een tegenstrooms medium met een groot publieksbereik, waarin overheid, middenveld en een commerciële uitgever samen investeren. 4. STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN Wereldmediahuis stond in 2007 voor de uitdaging een strategische planning op te maken voor de komende vijf tot zes jaar. Vanuit de behoefte om de krijtlijnen voor de werking over meerdere jaren duidelijk uit te tekenen, maar ook door de noodzaak om een driejarig programma voor de Directie- Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) uit te schrijven, én vanuit de kans om een vijfjarige beheersovereenkomst met het Vlaams Agentschap voor Internationale Samenwerking (VAIS) af te sluiten. De strategische planning resulteerde in het bekrachtigen van de visie en missie van Wereldmediahuis. Vanuit de gewijzigde omgevingsfactoren ten opzichte van de opstartfase werd dit vertaald naar de volgende set strategische doelstellingen voor de werking van 2008 tot 202, goedgekeurd door de Algemene Vergadering van 6 mei Kwaliteit Wereldmediahuis staat voor onafhankelijke, geëngageerde en betrouwbare informatie over globalisering en aanverwante tendensen. Voor alle producten en activiteiten worden uitdrukkelijke inspanningen gedaan om de kwaliteit te garanderen en te versterken. Toekomstgericht De producten en initiatieven van Wereldmediahuis worden toekomstgericht ontwikkeld. Zo kunnen nieuwe kansen tijdig gedetecteerd en vertaald worden in vernieuwing van de bestaande producten en/of in nieuwe initiatieven. Bereik en impact Wereldmediahuis wil het bereik van zijn gecombineerde initiatieven verhogen en zijn impact vergroten. Diversiteit Wereldmediahuis realiseert een grotere diversiteit, zowel binnen de organisatie als wat betreft de redactionele inhoud. Onafhankelijke uitgever & samenwerking Wereldmediahuis is een onafhankelijke uitgever van internationale informatie met sterke banden in het internationaal georiënteerde middenveld. Het consolideert bestaande samenwerkingsverbanden en zoekt nieuwe partners om zijn missie te realiseren. Financiële basis Wereldmediahuis versterkt zijn financiële basis. De geformuleerde doelstellingen vormden de basis voor de dagelijkse werking in 2009, zoals u verder kan lezen in het activiteitenverslag. Daarnaast werden er twee prioritaire langetermijnprojecten opgestart in samenspraak met de Raad van Bestuur: Een onderzoek naar de kansen van een multimediaal project voor in het kader van de doelstellingen toekomstgerichtheid en bereik. Een strategie ontwikkelen in verband met het maatschappelijk draagvlak en lidmaatschap, in het kader van de diversificatie van de financieringsbronnen van Wereldmediahuis en stakeholdermanagement zie doelstelling financiële basis. Bij het operationaliseren van de strategische doelstellingen in het kader van de beheersovereenkomst met VAIS werd het aspect banden binnen de doelstelling onafhankelijke uitgever versterkt door het invoegen van het begrip samenwerking. jaarverslag 2009 MO Q 9

10 5. ACTIVITEITENVERSLAG Streven naar kwaliteit Wereldmediahuis staat voor onafhankelijke, geëngageerde en betrouwbare informatie over globalisering en aanverwante tendensen. Voor alle producten en activiteiten worden uitdrukkelijke inspanningen gedaan om de kwaliteit te garanderen en te versterken Een integrale visie of kwaliteit Het streven naar kwaliteit is sinds de opstart in 2003 een constante bezorgdheid. Het succes van de aangeboden informatiekanalen staat of valt met een continue aandacht voor kwalitatieve, relevante en betrouwbare informatie. De werking van de MO*- en de is er op afgestemd om in onderling overleg de kwaliteit en de coherentie tussen de kanalen te optimaliseren. Ze worden daarin ondersteund door een geïntegreerde benadering van promotie en communicatie, op het ritme van de informatieverstrekking, in nauw overleg en binnen het beperkte budget. Naar aanleiding van de beheersovereenkomst met VAIS werden nieuwe indicatoren en meetinstrumenten opgesteld. We formuleerden een aantal nieuwe operationele doelstellingen en bijhorende indicatoren. Onder meer dankzij de webstatistieken werden een aantal nieuwe meetgegevens beschikbaar. In de praktijk, door op basis van de nieuwe indicatoren te rapporteren, merkten we eind 2008 dat niet alle indicatoren even geschikt zijn, of juist geformuleerd werden om de werkelijkheid van een operationele redactie weer te geven. In de loop van 2009 hebben we de hele set met indicatoren geëvalueerd en een aantal bijsturingen voorgesteld aan onze bestuurstructuren en subsidiërende overheden. Het is onze overtuiging dat, als we op duurzame wijze kwaliteit willen bieden, ook de ondersteunende diensten van kwaliteit doordrongen horen te zijn. En daar werd ook op ingezet binnen het kader van de beperkte beschikbare inzet van mensen en middelen MO* - de wereld begrijpbaar maken Redactioneel beleidsplan MO* 2009 Spraakmakend Het is belangrijk dat MO* in andere media en bij evenementen opgemerkt wordt omwille van de inhoud. Bij gebrek aan financiële middelen om te concurreren met de (commerciële) mainstreammedia voor de aandacht van het publiek, is redactionele aandacht de meest efficiënte manier om onze grote zichtbaarheid in het Knack-pakket te behouden én om de positie als gezaghebbend tijdschrift of referentieblad te versterken. Om die doelstelling te realiseren, zorgt de redactie: dat ze de juiste keuze van onderwerpen maakt (juiste evenwicht: mainstreammedia niet doubleren, wél aansluiten bij verwachtingen en leefwereld grote publiek). voor een goede keuze van focus (over welk aspect van het onderwerp?) en invalshoek (de kapstok via dewelke het verhaal gebracht wordt). Dat is niet alleen belangrijk voor de zichtbaarheid, maar ook voor de stijl, vorm, leesbaarheid en toegankelijkheid van de teksten. voor een scherpe journalistieke uitwerking. voor samenwerking met middenveld / universiteiten (om onderzoeken die lopen of mistoestanden die bestaan en die maatschappelijke relevantie hebben op te sporen en te kunnen uitwerken in verhelderende dossiers). voor actieve deelname aan debatten, zowel MO*gelabelde als andere debatten, zowel in publieke ruimtes als in audiovisuele media. voor het uitbrengen van opvallende/relevante enquêtes (opletten in de onderwerpkeuze: mag niet te intern aan de NZ-sector zijn maar moet het grote publiek aanspreken). Dat kan alleen gerealiseerd worden als er voor de extra uitgaven ook extra middelen gevonden worden. dat de onderwerpen in MO* gespreksonderwerpen worden in de trein, op café... Dat moet vooral via de vormgeving en de communicatie gerealiseerd worden. Ook de website biedt hiervoor extra mogelijkheden. Deze uitgangspunten zijn aan herziening toe, aangezien de media-omgeving MO* op een andere manier percipieert dan zeven jaar geleden. Zie verder bij de evaluatie van het redactioneel beleidsplan. Toch hebben we met 266 redactionele referenties in 2009 goed gescoord. Degelijk en relevant onderzoek Door zich te profileren met degelijk en relevant onderzoek wil MO* diverse aspecten van de globalisering beter begrijpbaar maken. In een opinie die Ides Debruyne, directeur van het 0 MO Q jaarverslag 2009

11 CONGO John Vandaele Fonds Pascal Decroos, enkele jaren geleden publiceerde in MO*, schreef hij dat onderzoeksjournalistiek het antwoord kan bieden op een tanende dagbladverkoop. Kranten kunnen breaking news brengen, als ze het zelf maken. Onderzoeksjournalistiek brengt een extra prikkel om een krant te kopen. Daarvoor heb je op elke redactie slechts een paar onderzoeksjournalisten nodig die zich hiermee voltijds bezighouden. De kwaliteit hebben de redacties zeker in huis. Veel redacteurs zouden niets liever willen dan één of ander dossier uitspitten. Want wie anders dan de onderzoeksjournalist kan zorgen voor het behoud van pluralisme en democratie in Vlaanderen, op basis van kritische, kwaliteitsvolle en onafhankelijke journalistiek? Dat laatste is een citaat uit een brief van EU-Commissaris Neelie Kroes aan de minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht. Daarin schrijft Kroes ook nog: Een onmisbaar element voor hoogstaande persproducten is de beschikbaarheid van goed uitgebouwde, kwaliteitsvolle en autonome redactieteams. Wat waar is voor kranten gaat zeker op voor een maandblad met de specifieke distributie van MO*. Om de noodzakelijkheid van het blad bij een breed publiek te bevestigen, is het nodig dat MO* geregeld het medium is dat nieuws maakt, dat verbanden toont die anderen over het hoofd zagen, dat op basis van feiten nieuwe analyses maakt. In de loop van 2009 werden in totaal 2 onderzoeken gepubliceerd (waarvan 6 door eigen redacteurs geschreven werden). De meest opvallende waren: het onderzoek naar de zaak- Belliraj en de relaties tussen België en Marokko; spionage in de vredesbeweging; de onderzoeken naar de handel in gebakken lucht met Hongarije en naar klimaatzwendel in India. Expertise van the global South Onder the global South verstaan we de regio s die niet tot het welvarende deel van de wereld behoren (inclusief delen van de Balkan en Centraal-Azië). De redactie streeft ernaar een aantal belangrijke dossiers, actueel-stukken of reportages te laten schrijven door (of samen te schrijven met) auteurs uit het Zuiden. Dat vraagt volgehouden netwerk-inspanningen, goede briefings en veel werk van de redactie om de aansluiting met de lezer te verzekeren. Maar het levert wel een inhoudelijke en communicatieve meerwaarde op: MO* profileert zich daardoor binnen de Nederlandstalige media als de plek waar het globale Zuiden rechtstreeks aan bod komt. De redactie zorgt er ook voor dat over het hele blad zoveel mogelijk experts uit het Zuiden aan bod komen. Het is belangrijk dat de mensen en volkeren uit het Zuiden niet enkel voorkomen als slachtoffers, maar ook en vooral als actoren en experts, zowel over hun eigen omgeving als over de mondiale tendensen waarvan ook de lezers deel uitmaken. Wie een jaargang MO* doorneemt, kan niet anders dan concluderen dat er in het Zuiden heel veel competentie en expertise aanwezig is als het gaat over ontwikkeling, veiligheid, sociale herverdeling, Zowel in grote interviews (Moustapha Barghouti, Aminata Traoré, Eduardo Galeano, Yu Yongding en Yaga Reddy, Morgan Tsvangirai, Rafael Correa, Amin Maalouf en Asha Rose Migiro; Youssou N Dour, Oumou Sangare, Kamran Mir Hazar, Nikhil Chopra, Ben Okri en Alonso Cueto), als in reportages en achtergrondstukken komen mensen uit het Zuiden als competente kenners naar voren. We publiceerden ook enkele opvallende bijdragen die door mensen uit het Zuiden zelf geschreven waren, o.a. een essay over identiteit (in Kenia) door Binyavanga Wainaina, een auto- jaarverslag 2009 MO Q

12 5. ACTIVITEITENVERSLAG 2009 biografische reflectie op dertig jaar geweld in Afghanistan door Danish Karokhel, een reportage uit Iran door Aatish Taseer. Ook in de fotoreportages konden we enkele keren de bijzondere meerwaarde van aanbreng vanuit het Zuiden illustreren, met o.a. reportages vanuit Tijuana, Mali, Egypte, Ethiopië Het aantal stukken geschreven door auteurs uit het Zuiden blijft lager dan voorzien. Dat het niet evident is om die ambitie waar te maken, heeft diverse redenen: we willen ook een rol spelen in het stimuleren van mondiale journalistiek in eigen land en dus aanvaarden we uiteraard ook voorstellen van freelancers. de afstemming tussen MO*lezerspubliek en aanpak van Zuiderse journalisten is vaak moeilijk. ondanks internet is communicatie met relevante auteurs vaak een stuk moeilijker dan verwacht Evaluatie redactioneel beleidsplan MO* 2009 De redactie stelde vast dat er in de tweede jaarhelft van 2009 een opvallende stijging was van het aantal langere stukken tegenover de kortere bijdragen. Dat verdient een alerte omgang, omdat we willen vermijden dat MO* (nog meer) ervaren wordt als zware kost. Inhoudelijk is het belangrijk om in het geheel van het nummer en de jaargang voldoende aandacht te hebben voor positieve zaken. Dat is nu niet afwezig maar wordt niet altijd zo gezien of herkend. Misschien kan de aanwezigheid van de nieuwe rubriek Transitie dat versterken. We stellen ook vast dat de aanwezigheid van MO* in andere media anders functioneert dan 5 jaar geleden: we zijn niet langer een sympathiek alternatief initiatief, maar een gerespecteerd medium dat zeker voor de schrijvende pers ook al eens als concurrentieel ervaren wordt. Dat maakt het moeilijker om met een scoop in andere media te komen, maar juist makkelijker om als expert op de radio of tv gevraagd te worden of om opiniebijdragen gepubliceerd te krijgen. Tegelijk moeten we blijven streven naar dossiers, artikels, reportages die toch zodanig opvallen dat ze ons erbovenuit tillen. Ook dit vraagt wellicht een doorgedreven oefening om de presentatie in het blad scherper op die nieuwswaarde of exclusieve meerwaarde te focussen. De ruimte om op langere termijn thema s en landen op te volgen en daarin te specialiseren maakt van de MO*redactie een bijzondere meerwaarde in het medialandschap is algemeen ervaren als een zeer goede jaargang. Daarbij varieert de kwaliteit (niet elk nummer bevat twee onderzoeksdossiers en twee presidentiële interviews, zoals het septembernummer), maar de redactie ziet niet goed hoe dat te remediëren is met de beschikbare middelen. De link met en alles wat we op de site plaatsen kan nog sterker. Dat moet beter door de extra s sterker in de verf te zetten onderaan de artikels, met een opvallend en herkenbaar logo. Er mag ook wat meer goede human interest in het blad. Een goed voorbeeld was het matrozenverhaal uit de Antwerpse haven in maartnummer van Dat kan onder andere ook door meer ruimte te maken in het blad voor de vitaliteit van mensen die we tegenkomen op reis. Door de nadruk zo sterk te leggen op macro-analyses, verdwijnt die menselijke -en hoopgevende- realiteit een beetje uit het zicht. Betrouwbaar, relevant én kwalitatief MO* heeft in 2009 met name in de tweede jaarhelft behoorlijk wat spraakmakende stukken gepubliceerd: het onderzoeksdossier naar de affaire-belliraj, het onderzoeksdossier rond de handel in hete lucht, het onderzoeksdossier over koolstoffraude, de opeenvolgende artikels over Afghanistan en de westerse betrokkenheid... De dossiers en andere artikels hebben op een constant hoog kwalitatief niveau geïnformeerd en duiding gegeven. Dat had de nieuwsagenda van andere media meer mogen beïnvloeden om er de noodzakelijke maatschappelijke discussies mee op gang te brengen, maar de redactie heeft daar uiteraard erg weinig vat op. We hebben wel gezorgd voor het onderbouwen van actuele debatten, waaraan MO* meestal erg vroeg bijgedragen heeft. Aansluiten bij de belevingswereld van de lezers Bij het selecteren en uitwerken van inhoudelijke voorstellen wordt altijd veel aandacht gegeven aan mogelijke verbindingspunten met de leefwereld en de belevingswereld van de lezers, ook al is dat een moeilijke oefening door de diversiteit van de lezers en het gebrek aan instrumenten om die begrippen hard in te vullen. De klemtonen op klimaat, ontwikkeling, verschuivende wereldverhoudingen, economische crisis zijn elk op zich structurele pogingen om aan te sluiten bij de leefwereld van de lezers én om het denken bij het lezerspubliek open te trekken en te voeden. Ook de keuze om het dossier-belliraj aan een zeer grondig onderzoek te onderwerpen, werd genomen vanuit de overtuiging dat dit dossier de complexe banden tussen ons land en Marokko belichaamt. Hetzelfde geldt voor de reportages en artikels uit Afghanistan en Pakistan, een conflict waarbij ons land steeds diepgaander betrokken geraakt. Met de rubrieken De Wereld in België en België in de Wereld brengt MO* elke maand zes bladzijden waarin heel specifiek gezocht wordt naar aanknopingspunten tussen de mondiale actualiteit en de leefwereld van de lezers. Dat gebeurde in 2009 onder andere door de ontwikkelingrelaties tussen Afrika (en Congo in het bijzonder) en het Westen en de rest van de wereld te belichten, maar ook door te informeren over de actualiteit van de migratiestromen -met onder andere veel aandacht voor 2 MO Q jaarverslag 2009

13 de opvangcrisis van asielzoekers, maar ook voor opvallende fenomenen als de matrozen die jaarlijks de haven van Antwerpen aandoen of de groeiende aanhang van het sjiisme bij moslims in Brussel. Ook in dossiers wordt daar nauw op toegezien. Voorbeelden zijn dossiers over een Green New Deal, de Europese verkiezingen Wat kon u in 2009 in MO* lezen? MO* bracht in 2009 een boeiend scala aan interviews, reportages, dossiers en analyses. Een overzicht. Exclusieve interviews Bernard Lietaer, Moustapha Barghouti, Aminata Traoré, Bogdan Vanden Berghe en Patrick Develtere, Eduardo Galeano, Yu Yongding en Yaga Reddy, Morgan Tsvangirai, Amin Maalouf, Joseph Stiglitz en Asha Rose Migiro Essays Het laatste jaar van de kardinaal (Gie Goris); Tilak: een vrouw (Kristien Hemmerechts); Kunst is niet voor koeien: cultuur en ontwikkeling (Gie Goris); Waar Kikuyu thuis zijn (Binyavanga Wainaina); Er is een oplossing voor de crisis (Ann Pettifor); Het land van de blauwogige moslims (Kristien Bonneure); De buitenstaander (Aatish Taseer); Het denken moet de crisis nog verwerken (John Vandaele en Dirk Barrez); Ontwikkelingshulp onder vuur (John Vandaele); Ik was 3 in 979 in Afghanistan (Danish Karokhel) Reportages Corruptie, armoede en bombardementen in Afghanistan; Shirin Ebadi in Iran; Turkije en de Fetullah Gülen beweging; Boeren en vluchtelingen in Zuid-Kivu; Strijd om de ziel van Pakistan; Ecuador: interview met president Rafael Correa; Mensen zijn het hart van het Congolese woud; Impact van handicaps in Tanzania; Ecuador: mensen reageren op nieuwe politiek; Islamisme in Marokko; Elite leeft met de rug naar Angola. Achtergrondartikels bij actuele gebeurtenissen Overleven op de grens Congo-Oeganda; De relatie Libië - EU; Vergeten oorlogen in Jemen; het Wereld Sociaal Forum in 2009; Afrika en klimaat; Rusland en Eu-mensenrechtenhof; Biodiversiteit in de wereld; Zuma s Zuid-Afrika; Syrië na de Israëlische verkiezingen; Koning Boudewijn prijs Ontwikkelingssamenwerking en Indonesië; Geweld op vrouwen in Guatemala; Geel, rood en onzichtbaar grijs in Thailand; Rwanda: waar openheid raakt aan ontwikkeling; Nicaragua: 30 jaar na 9 juli 979; Handel in hete lucht met Hongarije; Mondiale reacties op de crisis; Uribe in Colombia; Klimaatchaos in het Zuiden; Aidspreventie in Vietnam. Dossiers 2009: klimaattest voor homo sapiens; Venezuela: 0 jaar Chavez; Navo / vredesbeweging & intelligence; Green New Deal; Voor of tegen kernenergie in het Zuiden?; Vlaamse en Europese verkiezingen; de Arabische / Perzische Golf; Belliraj: de waarheid, niets dan de waarheid; Voedselcrisis en boerenlandbouw; Oostblokblues: Bulgarije, Moldavië, Transnistrië; Klimaatdossier: Vl en B moeten aarde redden in 200; Grote koolstoffraude in India. Cultuurinterviews Youssou N Dour, Oumou Sangare, Ralib Jawad, Kamran Mir Hazar, Nikhil Chopra, Ben Okri, Natasha Atlas, Ilija Trojanow, Ramsey Nasr, Alonso Cueto. België in de Wereld/De Wereld in België (langere en kortere artikels waaruit de verwevenheid van de EU, België en Vlaanderen met de globaliserende wereld blijkt) Nieuwe sjiieten van Brussel; Recht op Sociale Zekerheid voor mensen zonder papieren; matrozen in Antwerpen; Mensenhandel: Pastor fraudeert; Inschrijfongelijkheid; Mensen zonder papieren op straat; Seks en de moslima; Terugkeerhuizen; Terugkeren als nieuwe start; De charme van de soefi; Jonge Afghanen op de dool. Belgische marine; Belgisch-Congolese betrekkingen; Belgisch bankgeheim onder vuur; Belgische Ontwikkelingssamenwerking in Marokko; Europa en technologieoverdracht; Pact overheid - ngo s; EPAs verdelen het Zuiden; EU en wapenhandel met Libië; Ontwikkelingshulp: een rekbaar begrip?; Kinshasa tussen Oost en West; De rode loper voor Lula; België op de internationale scène; Vlaamse delegatie in Palestina Redactionele accenten in 2009 klimaat Uiteraard ging er in 2009 veel aandacht naar klimaat, in de aanloop naar de klimaattop in Kopenhagen. Dat begon in het februarinummer met een inhoudelijk sterk gestoffeerd dossier/verslag over de voorbereidende klimaattop in Poznan, waarbij meteen ook veel aandacht was voor de posities van het Zuiden in het hele debat: Wanneer eind dit jaar de Verenigde Naties bijeenkomen in Kopenhagen, moet duidelijk worden of het mensdom echt iets wil doen aan de klimaatverandering. De weg naar Kopenhagen wordt zwaar, de ambitie is niet gering. Als het goed loopt, wordt in de schoot van de VN een geldmachine geïnstalleerd die ontwikkelingslanden toelaat versneld een groene economische ontwikkeling door te maken. Maar eerst moeten de rijke landen bindende beloftes maken over hoeveel broeikasgassen ze minder zullen uitstoten. Volgden: artikels en dossiers over Afrika en klimaat; biodiversiteit; Green New Deal; kernenergie voor het Zuiden; oplossingen voor de crisis; Brahmaputra; handel in hete lucht; landbouw; Congolese woud en ontwikkeling; klimaatchaos in het Zuiden; klimaatdossier Vlaanderen en België; grote koolstoffraude (om alleen maar de meest opvallende, grote stukken te citeren). We eindigden het jaar op het moment dat Kopenhagen nog jaarverslag 2009 MO Q 3

14 5. ACTIVITEITENVERSLAG 2009 moest beginnen, maar al wel met een cover die stelde dat Copenhagen probably the biggest missed opportuinity zou worden to save the planet. Binnenin klonk het zo: We zijn niet eens begonnen met het oplossen van het probleem, stelt Kirk Hamilton bij de presentatie van het Wereldbankrapport 200 Ontwikkeling en Klimaatwijziging. Hij staaft zijn bewering met een belangrijk cijfer: wereldwijd gaat er vandaag nog steeds 50 miljard dollar per jaar aan subsidies naar fossiele brandstoffen. En dat terwijl we weten dat we af moeten van die fossiele brandstoffen. Elke dag uitstel is een eeuw verloren, omdat de CO2 die we vandaag uitstoten een eeuw in de atmosfeer blijft. Het wegennet dat we vandaag ontwerpen, bepaalt de mobiliteit van de komende decennia. De keuzes die we vandaag maken, doen er dus wel degelijk toe. We moeten nú handelen, het moet anders en het moet gezamenlijk gebeuren. Dat is de boodschap van het Wereldbankrapport. Jos Delbeke, Europees topambtenaar van het directoraat-generaal Milieu, bekrachtigt die uitspraak: Een beleid maken kost jaren, en vervolgens is het nog eens vijf of tien jaar wachten om de impact van dat beleid te kunnen meten. Uitstel is dus geen optie. ontwikkeling MO* speelde in 2009 heel uitdrukkelijk zijn rol in het bespreekbaar maken van ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking. Het blad ontweek daarbij de valkuil van de sensationele koppen, maar ging de controverses niet uit de weg al werd steevast ingezet op inhoudelijke argumentatie en nuance, eerder dan op schreeuwerige eenzijdigheid. In november stelde ontwikkelingseconoom Paul Collier: Het is niet zo dat ons geld ginder alles kan oplossen, maar het klopt evenmin dat het nooit helpt. Die theatrale gepolariseerde posities zijn belachelijk. Dat is misschien goed voor de ideologische pret, maar draagt niet bij tot de oplossing van problemen. In een groot interview met Bogdan Vanden Berghe en Patrick Develtere werden de bakens voor een volgehouden debat uitgezet. Een van de opvallende initiatieven was de organisatie van de MO*lezing met Dambisa Moyo (Doodlopende hulp) en Kumi Naidoo (GCAP, Greenpeace International), waarbij ook Bogdan Vanden Berghe (..) en Ruddy Doom (Ugent) een podium kregen. Die lezing kreeg ook een weerslag in een essay door John Vandaele (die daarvoor ook een uitgebreid interview deed met Paul Collier). In het voorjaar schreef Gie Goris een essay dat aansloot bij Vlaamse en Europese initiatieven over de relatie tussen cultuur en ontwikkeling. Ook de reportages uit het Congolese woud, uit Angola, Ecuador, Zuid-Kivu en Tanzania hadden een uitgesproken ontwikkelings invalshoek. Tenslotte waren er de vele artikels in de rubriek België / Europa / Vlaanderen in de Wereld, waarin bericht werd over o.a. de Belgisch-Congolese verhoudingen; ontwikkelingssamenwerking met Marokko; technologieoverdracht; pact ngo s-federale minister van OS; impact van de EPA s; rekbaarheid van het begrip OS in het EU-beleid; financieel-economische crisis en nieuwe wereldverhoudingen Een goed deel van de berichtgeving waarover we het hadden onder klimaat ressorteert ook onder deze hoofding: de klimaatonderhandelingen zijn de focus bij uitstek geweest waar de nieuwe wereldverhoudingen in 2009 vorm kregen en uitgevochten werden. De andere problematiek waarrond die nieuwe verhoudingen zich uitkristalliseerden, was natuurlijk de aanpak van de financieel-economische crisis. John Vandaele verwoordde de urgentie van deze thematiek treffend in het oktobernummer van 2009 (MO*68): De neoliberale ideologie ligt aan diggelen de crisis heeft op de duidelijkst mogelijke dit denken weerlegd: de markt leidt niet automatisch tot de hemel op aarde. Sommigen aan het economische stuur van de wereld willen evenwel snelsnel de scherven opvegen en doorgaan met business as usual. Dat is menselijk erkennen dat je fout zat en je zienswijze aanpassen, is moeilijk maar wij dringen erop aan deze stemmen ongelijk te geven. Want precies deze mentale en politieke inertie tegenover de financiële en de klimaatcrisis kan ons in enkele decennia regelrecht naar een systeemcrisis leiden. En daar zouden de economische crash van de jaren dertig, vervolgens de bijna-verdwijning van de democratie en de zestig miljoen doden van de Tweede Wereldoorlog vergelijkenderwijs nog wel eens gunstig bij kunnen afsteken. Dit is een scharniermoment voor de 2 ste eeuw. Deze invalshoek werd uitgewerkt via o.a. interviews met Bernard Lietaer, Yu Yonging en Yaga Reddy; Aminata Traoré, Eduardo Galeano, Asha Rose Migiro en Joseph Stiglitz. Ook in het dossiers over de Green New Deal was hiervoor speciale aandacht (nav de samenkomst van de G20 in Londen), alsook in het essay over de impact van de crisis op de wereldverhoudingen (John Vandaele en Dirk Barrez). Ook in meer gefocuste artikels werd de thematiek uitgewerkt: de machtsstrijd in het Midden-Oosten, het onthaal van de Braziliaanse president Lula da Silva, tien jaar Chavez in Venezuela. veiligheid Sinds september 200 is de zorg voor veiligheid uitgegroeid tot een obsessie met terrorismebestrijding, die hoe langer hoe meer ook gebruikt wordt om allerlei geopolitieke agenda s mee te realiseren. In toenemende mate komt het veiligheidsthema ook op de agenda van ontwikkelingshulp. Het is dus uiterst belangrijk om in MO* de concrete contouren van dat debat uit te tekenen. In 2009 gebeurde dat onder andere door een nauwgezette opvolging van de westerse engagementen en ambities in Afghanistan (en Pakistan) en door aandacht voor de zestigste verjaardag van de Navo. Beide thema s werden ook uitgebreid gecoverd op de website, wat telkens voor interessante synergie tussen beide media zorgde. In het voorwoord van het maartnummer (MO*62), dat onder 4 MO Q jaarverslag 2008

15 de titel Troepen en tractoren verscheen, werd dat als volgt verwoord: Het reddingsplan dat Washington en Evere in elkaar boksen, is een combinatie van verschillende elementen: méér soldaten, minder luchtbombardementen, bescheidenere doelstellingen, bewapenen van burgermilities, inschakelen van ngo s in de globale veiligheidsstrategie en de Verenigde Naties gebruiken als legitimatie voor het langdurige optreden in Afghanistan. De aanval op de autonomie van ngo s is een gevaarlijk precedent. Binnen de gewelddadige realiteit van Afghanistan klinkt de vraag om samen met het leger te opereren nog enigszins redelijk. Maar als het daar werkt, schiet er straks niets meer over van het niet in niet-gouvernementele organisaties. Ook de optie om met burgermilities te werken, is een wanhoopsbod dat meer kans heeft op rampzalige gevolgen dan op succes, zeker in een land dat al vergeven is van de wapens. De nieuwe gouverneur van Kandahar had onlangs nochtans een eenvoudiger remedie voor de problemen van zijn geteisterde provincie: stuur ons tractoren in plaats van troepen. Alleen levert dat voor de Navo geen toekomstige mondiale rol op. Milleniumdoelstellingen JAARGANG 7 INTERVIEW DOSSIER/REPORTAGE ESSAY ACTUEEL BELGIE IN DE WERELD MO*62 Mrt MO*63 Apr MO*64 Mei MO*65 Jun MO*66 Jul MO*67 Sep MO*68 Okt MO*69 Nov MO*70 Dec Interview Aminata Traoré interview Bogdan Vanden Berghe en Patrick Develtere interview Yu Yongding & Yaga Reddy interview Rafael Correa interview Asha Rose Migiro Kivu: vredesoperatie leidt tot honger In de frontlinie van de klimaatverandering Het Congolese woud als schatkamer van de bevolking Het post-neokoloniale tijdperk in Ecuador Vergeten (gehandicapte) kinderen van Tanzania Landbouw moet helemaal anders Klimaatchaos in het Zuiden Aids/hiv in Vietnam Ontwikkelingshulp onder vuur Rwanda: openheid, ontwikkeling en een sterke staat Opinie: corruptie in Tanzania Smeken om te mogen helpen Ontwikkelingshulp als terrorismebestrijding Overheid en ngo's: één front Ontwikkelingshulp volgens de EU Rode loper voor Lula Bron: Wereldmediahuis jaarverslag 2009 MO Q 5

16 5. ACTIVITEITENVERSLAG 2009 De EU en de BRICS () in het mondiale globaliseringsverhaal JAARGANG 7 EUROPA BRICS (NIEUWE WERELDVERHOUDINGEN) MO*6 febr MO*62 mrt MO*63 Apr MO*64 mei MO*65 jun MO*66 juli MO*67 sep MO*68 okt MO*69 nov MO*70 dec > Libië EU > Rusland en mensenrechtenhof () Acroniem voor Brazilië, Rusland, India en China > Aminata Traoré > Navo 60 jaar > Mensenhandel > EU en technologie-overdracht > Eduardo Galeano > 6 blzn special over EU en EP-verkiezingen > moslims in Bosnië > EPA s verdelen het Zuiden > handel in CDM s in Europa > EU en wapenhandel met Libië > EU en ontwikkelingshulp > EU, China en Congo > Oostblok blues: Bulgarije, Moldavië, Transnistrië 20 jaar na de Muur > Afghaanse minderjarigen in EU > migratie- en terugstuurbeleid EU > klimaatrol België, Vlaanderen in EU > dossier Klimaattop Poznan > Rusland en mensenrechtenhof > Reportage Venezuela > Green New Deal (G20) > actueel China > Ann Pettifor over de crisis > opinie over G20 en IMF > Yu Yongding en Yaga Reddy > machtsstrijd in Perzische/Arabische Golf > interview Rafael Correa > mondiale reacties op de crisis > essay: het denken moet de crisis nog verwerken > interview Joseph Stiglitz > klimaatchaos in het Zuiden > interview Asha Rose Migiro > opinie : tien jaar na Seattle Bron: Wereldmediahuis Genderspecifieke informatie JAARGANG 7 MO*62 Mrt MO*63 Apr MO*64 Mei MO*65 Jun MO*66 Jul MO*67 Sep MO*69 Nov MO*70 Dec Shirin Ebadi over Iran strippagina: 8 maart, vrouwendag interview Aminata Traoré Te huur: huisslavin / prostitué Delocaliseren in Thailand Dominicaanse vakbond wint interview Natasha Atlas Geweld tegen meisjes Interview Asha Rose Migiro Kristien Hemmerechts portretteert Tilak clichés over Afrikaanse vrouwen Burgemeester in Perquin Een les in respect Seksueel geweld in Kibumba Nobelprijs voor groepswerk Portret Oumou Sangare Bron: Wereldmediahuis 6 MO Q jaarverslag 2009

17 Europa in de kijker JAARGANG 7 MO*6 feb MO*62 mrt MO*63 apr MO*64 mei MO*65 jun MO*66 jul MO*67 sep MO*68 okt MO*69 nov MO*70 dec Bron: Wereldmediahuis Eufor in Tsjaad Kadhafi heeft Europa nodig Europese luchtvaartregels Europese amnestie voor "terreurgroep" Rijke landen snoeien in OS Kunst is niet voor koeien EU groep van wijzen gewraakt Europees Parlement steeds meer macht Europa is overal De knusse zetels van het Europees Parlement EU in de wereld Europa verdeelt zuidelijk Afrika Vuile vis ODA volgens de EU Het denken moet de crisis nog verwerken Afghaanse vluchtelingen in EU Opinie: Europees vluchtelingenbeleid Europese geheime diensten één Europees asielbeleid Terrorismelijsten BULGARIJE Kristof Clerix In beeld MO* leverde in 2009 opnieuw inspanningen om door blijvende aandacht voor vormgeving en meer specifiek foto- en illustratiemateriaal het maandblad op het niveau te houden van een volwaardig tijdschrift. Foto s en illustraties werden niet beschouwd als bladvulling, ze moesten het verhaal compleet maken. MO* bracht ook weer elke maand een fotoreportage, meestal van gerenommeerde fotografen, die een relevante thematiek zichtbaar en toegankelijk maakt voor een breed publiek. TITEL ARTIKEL AUTEUR MO*6 MO*62 MO*63 MO*64 MO*65 MO*66 MO*67 MO*68 MO*69 MO*70 Bron: Wereldmediahuis feb 09 maa 09 apr 09 mei 09 jun 09 jul 09 sep 09 okt 09 nov 09 dec 09 Cocaine Jungle Irakezen in Egypte Water wordt wijn Tijuana is Gotham City niet Albino Revolution Mensen aan de stroom (Niger in Mali) Brahmaputra: De frontlinie van de klimaatverandering Past/Forward Ethiopië Altiplano Hotel Asiel *** Morten Andersen & Jonathan Franklin Karim Abraheem Morten Andersen & Jonathan Franklin Eros Hoagland & Rafael Saavedra Dieter Telemans Raymond Dakoua Stijn Pieters Aïda Muluneh / Eddy Boutmans Carl Dekeyzer / Alma De Walsche Lisa Develtere jaarverslag 2009 MO Q 7

18 5. ACTIVITEITENVERSLAG 2009 Wereldmediahuis spaart anderzijds een belangrijk bedrag uit door zeer spaarzaam om te gaan met de aankoop van beeldmateriaal: enkele van onze eigen redacteurs maken zelf foto s en Wereldmediahuis heeft ook een uitgebreid archief. MO* werkt sinds 2009 met 3 vaste illustratoren/tekenaars die MO* mee een herkenbaar gezicht gaven: KLAAS VERPLANCKE LECTRR ZEINA ABIRACHED MO*6 MO*62 MO*63 MO*64 MO*65 MO*66 MO*67 MO*68 MO*69 MO*70 feb 09 maa 09 apr 09 mei 09 jun 09 jul 09 sep 09 okt 09 nov 09 dec 09 Bij essay Bij essay Bij essay Bij essay Bij essay Bij essay Bij opinie Bij opinie Bij opinie & dossier Bij opinie Bij opinie Bij opinie Bij opinie & dossier Bij opinie Bij opinie Bij opinie gestript gestript gestript gestript gestript gestript gestript gestript gestript gestript Bron: Wereldmediahuis De inspanningen om de cover maximaal sprekend te maken werden in 2009 verder gezet met de inzet van Johan Lippens van BBDO-Darwin. De evaluatie stelde vast dat 2009 enkele zeer geslaagde covers opleverde: Chavez, Congo, Copenhagen, Belliraj. (Green new Deal was discussiegeval: wel goed, maar eigenlijk lelijk, en misschien toch niet voor iedereen meteen duidelijk). Er is nog een extra inspanning nodig om elke maand zo dicht mogelijk in de buurt te komen van het oorspronkelijke opzet ( een advertentie creëren op de cover voor het belangrijkste thema in het nummer, en daardoor voor MO* zelf ). VENEZUELA Alma De Walsche 8 MO Q jaarverslag 2008

19 Onderzoeksdossiers In de loop van het jaar werden een aantal dossiers geschreven door eigen redacteurs. MO*62 MO*63 MO*65 MO*66 MO*67 MO*70 maa 09 apr 09 jun 09 jul 09 sep 09 dec buitenlandse matrozen in Antwerpen door Tine Danckaers Navo 60 jaar door Kristof Clerix Braziliaanse pastor fraudeert met dienstencheques door Tine Danckaers De Arabische / Perzische Golf door Tine Danckaers Dossier Belliraj door Kristof Clerix Kilmaatdossier door Alma De Walsche Bron: Wereldmediahuis Daarnaast werden ook dossiers geschreven door freelance medewerkers: MO*67 MO*69 MO*70 sep 09 nov 09 dec 09 Handel in hete lucht door Thomas Ortegat-Traen, Griet De Cort, Bart Van Bael Klimaatchaos in het Zuiden door Geert De Belder Grote koolstoffraude door Nick Meynen Bron: Wereldmediahuis Reisreportages MO* houdt vast aan de doelstelling om de redacteurs de mogelijkheid te bieden om reizen te ondernemen naar de regio s die ze coveren. Het biedt de MO*redacteuren de gelegenheid om de situatie ter plaatse te beleven, mensen te ontmoeten, contacten uit te bouwen. Het globale reisbudget was hoog in 2009 omdat het aantal reisdagen gevoelig uitgebreid werd. Er deden zich een aantal opportuniteiten voor waarop werd ingespeeld. Er werd ook een groot aantal reizen ondernomen samen met officiële Belgische missies, een besparing op de reiskosten maar meestal duurder op vlak van verblijfskosten. Ook voor de reportages wordt in toenemende mate gezorgd voor een link tussen MO* en Het reizen naar de gecoverde regio s droeg ook dit jaar weer bij tot meer diepgang in MO*: MO*reisreportages door MO*redactie MO*6 MO*62 MO*63 MO*64 MO*66 MO*67 MO*68 MO*69 MO*70 feb 09 maa 09 apr 09 mei 09 jul 09 sep 09 okt 09 nov 09 dec 09 Klimaattop in Poznan door Alma De Walsche en John Vandaele Reportage Afghanistan en onveiligheid door Gie Goris Venezuela: 0 jaar Chavez door Alma De Walsche Portret Oumou Sangare uit Mali door Gie Goris Interview Aminata Traoré uit Mali, door Gie Goris Turkije: Gülen beweging door Tine Danckaers Boeren in Zuid-Kivu door John Vandaele De strijd om de ziel van Pakistan door Gie Goris Goed bestuur in Rwanda door John Vandaele Dossier Belliraj (oa vanuit Marokko) door Kristof Clerix Interview president Rafael Correa (Ecuador) door Alma De Walsche Congo: het woud en ontwikkeling door John Vandaele Impact van handicaps in Tanzania door Stefaan Anrys Politieke vernieuwing in Ecuador door Alma De Walsche Interview Joseph Stiglitz (uit New York) door Gie Goris Oostblok Blues (Bulgarije, Moldavië, Transnistrië) door Kristof Clerix Angola (elite leeft met de rug naar het volk) door Stefaan Anrys Aidspreventie in Vietnam door Bart Vanacker Bron: Wereldmediahuis Aangekochte reisreportages: REPORTAGE AUTEUR MO*62 MO*69 mrt 09 nov 09 Shirin Ebadi in Iran Islamisme in Marokko Klimaatchaos in het Zuiden An De Craemer Daan Bauwens Geert De Belder Bron: Wereldmediahuis jaarverslag 2009 MO Q 9

20 5. ACTIVITEITENVERSLAG MO*redactieraad waakt mee over de kwaliteit De MO*redactieraad vergaderde in 2009 driemaal. De agenda werd toegespitst op concrete suggesties voor dossiers en onderzoek. Volgende mensen maakten in 2009 deel uit van de redactieraad van MO*magazine: NAAM ORGANISATIE 2009 Ann Cassiman Ben Schokkaert Brigitte Herremans (later vervangen door Karel Ceule) Bruno De Cordier Jan Brigou Chris Claes Didier Verbrugghen Dirk Barrez Dries Lesage Gonnie Put Inez Louwagie (later vervangen door Mathias Bienstman) Jessie Van Couwenberghe Koen Dewulf Kris Berwouts Kwaku Acheampong (later vervangen door Isabel Wagemans) Marc Peirs Naima Cherkaoui Nora Cassiers Rudy De Meyer Sophie De Graeve *Sven Rooms (later vervangen door Anthony Vanoverschelde) Wendel Trio Jan Vandemoortele totaal gender totaal Master in Cultures and Development Studies, KULeuven) Oxfam Wereldwinkels Broederlijk Delen Conflict Research Group Handicap International Vredeseilanden IPIS VRT- nieuwsdienst, freelance Ugent Vluchtelingenwerk Vlaanderen Netwerk Vlaanderen ACV-CSC Centrum Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding Eurac FOS VRT-radionieuwsdienst Forum voor Etnisch-Culturele Minderheden Persdienst ABVV.. VOK Plan-België Greenpeace ex-undp m v etnisch Bron: Wereldmediahuis De werking van de redactieraad werd in 2009 grondig herbekeken. Uitgangspunt was dat de opdracht van de redactieraad dubbel was: enerzijds ideeën verzamelen (en bespreken) voor de redactie en anderzijds ruimte creëren voor leden en andere middenveldorganisaties om hun suggesties en competenties in te brengen. De vaststelling was dat de redactieraad niet meer voor de volle honderd procent functioneert: betrekkelijk lage opkomst, betrekkelijk lage voldoening voor deelnemers. Zowel de redactie als de redactieraad namen ruim de tijd om hierop te reflecteren en nieuwe ideeën te verzamelen. Dat leidde uiteindelijk tot een nieuw voorstel dat in de loop van 200 operationeel zou moeten worden.. MO* breidt de redactieraad uit met experts die bereid zijn mee na te denken over de redactionele lijn en prioriteiten (en vooral over de concretisering daarvan in een jaargang) van het maandblad MO*. Die nieuwe redactieraad vergadert elk jaar gedurende een langere sessie (een dag, een lange halve dag ). Wellicht wordt geopteerd voor een externe voorzitter van deze dag, die de sessie samen met de redactie voorbereidt en ongebonden kan leiden. De bijeenkomst zou dan ook in grote mate de lijnen van het redactioneel beleidsplan mee uitzetten. 2. De redactie intensifieert haar contacten met regio- en themaexperts uit de NZ-organisaties door > een actuele database aan te leggen die door iedereen van de redactie geraadpleegd kan worden > een eenmalige speeddating te organiseren om elkaar beter te leren kennen > met enige regelmaat organiseren redacteurs thematische of regionale ontmoetingen waarbij zowel ngo-experts als academische of journalistieke collega s uitgenodigd worden. In concreto wordt dit deel opgestart als een bijeenkomst van een uitgebreid redactieforum dat dan later op het jaar zou kunnen functioneren als de uitgebreide redactieraad van punt. 20 MO Q jaarverslag 2009

21 mondiaal nieuws online Begin 2009 werden, naar aanleiding van een onderzoek eind 2008, vier prioriteiten vastgelegd om verder uit te bouwen in de richting van een multimediaal platform: een mobiele site, chatsessies met specialisten en redacteurs, video's en een technisch weekend voor de redacteurs. Van die prioriteiten is het luik video s inmiddels het verst ontwikkeld. Sinds begin 2009 zijn er negentig video s gemaakt door MO*redacteurs. Er wordt naar verwezen vanuit artikels op en via de YouTube-videoplayer op de site. Op een technische vormingstweedaagse werd de MO*redactie meer vertrouwd met een aantal aspecten van de multimediale aanpak: schrijven voor het web, werking van sociale netwerksites, opnemen en monteren van video s en fotografie. De multimediale aanpak had ook weerslag op de inhoudelijke aanpak. MO*lezingen werden uitgebreid gecovered op de site met foto s, videofragmenten van reacties van sprekers en een tekstverslag. In september lanceerden we het wekelijkse zaterdaginterview met een bekende persoon op Doel is om de dip in de bezoekerscijfers op zaterdag te keren. In 2009 onderging de nieuwssite enkele aanpassingen en vernieuwingen. De redactieraad vernieuwde onder meer de homepagina van met een vereenvoudigde menustructuur, een helder nieuwsoverzicht en extra's zoals twitterberichten en een betere interactie met sociale netwerksites als Facebook. De nieuwsartikels worden aan thema s gekoppeld die in een tagcloud verschijnen op de homepagina - hoe meer artikels onder het thema hoe opvallender de lettergrootte. Dat is echter nog maar een voorsmaakje voor de ambitieuze vernieuwing die in de steigers werd gezet. In de loop van 2009 was gebleken dat de aanhoudende technische problemen met de site om een structurele oplossing vroegen. Daarom werd beslist om over te schakelen op een nieuw Content Management Systeem: Drupal. In het laatste kwartaal van 2009 werd begonnen met de voorbereidingen van die omschakeling, die in 200 afgerond moet zijn. De gelegenheid werd meteen te baat genomen om de site niet alleen van een nieuwe look, maar ook van een volledig nieuwe structuur te voorzien die beter is afgestemd op bezoekers die via zoekmachines op de site terechtkomen. Voortaan wordt elke pagina op de website daarom als een homepage gezien, die de bezoeker kennis doet maken met alles wat MO.be te bieden heeft Groter actueel nieuwsaanbod De gemeenschappelijke nieuwssite van Wereldmediahuis/MO* en Inter Press Service Vlaanderen (IPS) blies begin 2009 haar tweede kaarsje uit. Het nieuwsaanbod op is aanzienlijk gegroeid in vergelijking met Vooral het aantal opiniestukken is fors toegenomen, wat erop wijst dat bij bekende en minder bekende experts, binnen- en buitenlandse politici en andere opiniemakers uit de wereld gezien wordt als een site waar het debat rond mondiale thema s een vaste stek gekregen heeft. Ook de eigen inbreng van bezoekers op de Wereldblog en de fotoblog nam toe. Nieuwsagentschap IPS verzorgde nieuwsberichten op basis van de input van 350 lokale correspondenten in 50 landen. De MO*redactie schreef naast de artikels voor MO* ook nog extra online bijdragen. Aan de artikels werden relevante links en bijdragen uit het archief gekoppeld, alsook videofragmenten en beeldmateriaal. Alles samen coverde in 2009 meer dan 60 landen. De focus in de verslaggeving op de site ligt vooral op de regio s Afrika, Azië en de Stille Zuidzee en Zuid-Amerika. Wereldbloggers, die vanuit alle hoeken van de wereld verslag uitbrengen, plaatsten meer dan 200 bijdragen online. Daarnaast gingen we in zee met StampMedia, het eerste Jongeren Media Agentschap in Vlaanderen. StampMedia biedt op geregelde tijdstippen artikels aan, die wij overnemen op onze site. De artikels met focus op België en jongeren vormen een interessante aanvulling op het nieuwsaanbod van Spraakmakend probeert een aantal keren per jaar een exclusief of zeer spraakmakend artikel op de site te zetten en dit breed te communiceren naar andere media. Enkele voorbeelden: - Zuid-Afrika special in april Interview met Robert Fisk in november x Angola in november Staatsgreep in Honduras in juni Doelwit België. Spionage anno 2009 in november Special Klimaattop in Kopenhagen in december 2009 Vanaf september 2009 startte MO.be met een wekelijkse serie Zaterdaginterviews, waarin ruimschoots plaats is voor genuan- jaarverslag 2009 MO Q 2

22 5. ACTIVITEITENVERSLAG 2009 ceerde meningen en complexe analyses van actuele thema s. Deze serie trekt opvallend veel lezers en is in die zin zeker een meerwaarde voor het reguliere aanbod van MO.be. Opvallende namen in de serie in 2009: Walter Zinzen en Kris Smet, Nadia Fadil, Lily Deforce, Antonio Vigilante, Gorik Ooms, Sally Choi, François Houtart, John Holmes, Simonne Bitton, Noureddhine Farihi Multimediale informatieverspreiding Met meer dan 89 eigen geproduceerde video s in 2009 is de weg van de multimediale berichtgeving ingeslagen. De reportages en interviews worden met flipcamera s opgenomen, gemonteerd en daarna op onze YouTube-pagina gepubliceerd. De video s worden via de embedfunctie opgenomen bij artikels en de homepagina van onze website. Het gaat van reportages vanuit Angola, Zuid-Afrika en Vietnam tot gesprekken met redacteurs over actuele ontwikkelingen in de regio's, thema's en landen waarin ze gespecialiseerd zijn. Het nieuwe intiatief van MO*, de MO*lezingen, worden uitvoerig besproken op onze site: eigen MO*redacteurs of een extern productiehuis maken opnames van de lezing of de voorafgaande persconferentie, en zorgen ervoor dat een videoverslag snel online staat, zodat bezoekers van de MO*lezing al de dag nadien een uitgebreid en multimediaal verslag kunnen terugvinden op onze website. Naar aanleiding van de verkiezingen in Zuid-Afrika heeft MO*redacteur Stefaan Anrys tot slot een reeks gesprekken gevoerd met experts uit Zuid-Afrika, de gesprekken zijn in audioformaat op onze website verschenen en gaven meteen ook aanleiding om een eigen podcast op te starten, waarmee bezoekers op de hoogte worden gehouden van nieuwe audiofragmenten die op onze site verschijnen Van onze correspondent ter plaatse MO*redacteurs die in 2009 op reportage trokken naar het buitenland, brachten daarvan ook geregeld verslag uit op onze website -ofwel door nieuwsartikels of verslagen te schrijven, ofwel door een weblog bij te houden: Stefaan Anrys reisde naar Zuid-Afrika in aanloop naar de verkiezingen en bracht verslag uit in tekst en video s. Gie Goris bracht in april verslag uit van de historische toespraak die de Amerikaanse president Barack Obama gaf over nucleaire ontwapening in Praag. Van de VN-top in New York bracht Gie Goris in september verslag uit. Kristof Clerix schreef dagelijks over de NAVO-top, die hij in Straatsburg bijwoonde. Bart Vanacker postte dagelijks video s en korte stukjes op het weblog tijdens zijn rondreis in Vietnam. Kristof Clerix bracht in juni vanuit Kosovo verslag uit (artikels, foto s, video s) van het bezoek van minister van Defensie Pieter De Crem aan Mitrovica. Alma De Walsche woonde in december 2009 de klimaattop in Kopenhagen bij en bracht verslag uit op Van de Afghanistanconferenties in Den Haag (maart) schreef Gie Goris een uitgebreid verslag. Gie Goris reisde in december 2009 met de eerste minister mee naar Afghanistan. 22 MO Q jaarverslag 2009

23 ZUID-AFRIKA Stef Anrys Investeren in kwalitatieve back office Na een analyse van de performantieproblemen waarmee onze site worstelde, heeft onze hostingpartner Openminds een extra server geïnstalleerd waarop het script loopt dat aan de oorzaak ligt van de crashes op onze site. Door het script te isoleren op een aparte server is de belasting op onze server minder zwaar en is onze website performanter geworden. De webredactie ordent de berichten in vijf rubrieken: milieu, ontwikkeling, globalisering, wereldscan en focus. Om het aantal inschrijvingen op e-mo* te stimuleren, wordt het e-zine op de homepagina gepromoot: wie zijn adres daar invult, wordt meteen doorgesluisd naar de registratiepagina. Gezien de extra server een tijdelijke oplossing is, hebben we beslist om na te gaan of het open source CMS Drupal een performant en flexibel systeem is om onze website naar te verhuizen. Daarvoor hebben we verschillende gesprekken gevoerd met enerzijds ontwikkelaars van Drupalsites (Krimson, Wieni, ) en anderzijds gebruikers van nieuwssites die op Drupal draaien (Radio en Indymedia). Op basis van die gesprekken hebben we beslist om een informatiearchitect, Marc Van de Woestijne, aan te spreken die ons begeleidt bij het opstellen van wireframes en een lastenboek om de ontwikkeling van de nieuwssite op gang te trekken e-mo*: de week van Aan de formule van de elektronische nieuwsbrief werd niets gewijzigd in de loop van 2009: een selectie van de belangrijkste nieuwsfeiten uit het aanbod dat de redacties van MO* en IPS dagelijks posten op werd wekelijks samengebald in e-mo*. Het nieuwsoverzicht bevat enkele lijnen per artikel, via een lees meer -button wordt de abonnee naar geloodst. Sinds oktober probeerden we ook elke week een bericht over interculturaliteit in het e-zine op te nemen. Ook de formule van de nieuwsflitsen met primeurs en interessante nieuwigheden werd behouden: abonnees kunnen zich hierop inschrijven. In 2009 werd achttien keer een nieuwsflits uitgestuurd. Door kort op de bal te spelen bij zo n breaking news, worden abonnees van e-mo* ook weer naar doorverwezen voor nog meer nieuws en informatie. jaarverslag 2009 MO Q 23

24 5. ACTIVITEITENVERSLAG M0*paper: toegankelijke analyse van mondiale thema s Midden 2006 werd het laatste MO*noordzuidCAHIER gepubliceerd. In november 2006 werd de digitale opvolger gelanceerd. We streefden met de MO*papers naar een veel ruimer bereik dan met de cahiers door een elektronisch format dat gratis geraadpleegd en gedownload kan worden op en door links op sites van middenveldspelers. De doelstellingen werden als volgt geformuleerd: minstens acht keer per jaar een grondige analyse brengen van tendensen of belangen die de mondialiserende wereld vormgeven. Op pakweg 20 bladzijden zet een auteur op toegankelijke, maar grondig beargumenteerde wijze een thema uiteen. Ook in 2009 hebben we deze doelstelling gerealiseerd. In totaal werden MO*papers gepubliceerd. Alle papers werden aangekondigd op via een aparte mail naar de ondertussen meer dan 000 MO*paper abonnees en via andere sites zoals MO*papers worden geschreven door auteurs die niet vergoed worden voor hun inspanning. De keuze van de onderwerpen gebeurt tijdens bijeenkomsten van de redactieraad, waarna auteurs gezocht worden die een fundamentele tekst willen en kunnen schrijven over het gevraagde onderwerp, zonder daar evenwel voor vergoed te worden. Bij de keuze voor de onderwerpen probeert de redactieraad een goed evenwicht te vinden tussen (geopolitieke) actualiteit en onderliggende tendensen, en tussen politieke, economische, sociale en culturele onderwerpen. Er wordt ook voortdurend gezocht naar onderwerpen die relevant zouden zijn in het kader van te verwachten (ngo-)campagnes. Een opvallende vernieuwing in 2009 was het publiceren van MO*papers die aansluiten bij de MO*lezingen. Dit gebeurde in 2009 bij drie van de vier MO*lezingen en zorgde voor een heel sterke zichtbaarheid van MO*paper bij een nieuw en uitgelezen publiek. Het zorgde ook voor papers die nauw aansloten bij de actualiteit in brede zin (mensenrechten in Iran, zin of onzin van ontwikkelingssamenwerking, westerse betrokkenheid bij Afghanistan en Pakistan) en voor auteurs met brede uitstraling en internationale naam. Dat maakt de zichtbaarheid van MO*papers in zoekresultaten bij internetgebruik ook groter. In 2009 verschenen de volgende elf MO*papers: NR. DATUM TITEL AUTEUR(S) AANTAL PAGINA S 27 feb 09 Hoe zien wij Gaza? Ruddy Doom, Simone Korkus 9 28 mrt 09 What is the status of human rights in Iran? MO* mrt 09 Hebben financiële speculanten 20 miljoen mensen honger laten lijden? Peter Wahl apr 09 Hoezo, vrije meningsuiting? Ruddy Doom, Sofie Van Bauwel 2 3 jun 09 Kan de G20 de wereld redden? Emiel Vervliet jul 09 Is dit de nieuwe kolonisering? International Food Policy Research Institute, The Economist, vertaling Emiel Vervliet 9 33 sep 09 Is ontwikkelingshulp verantwoordelijk voor de armoede in Afrika? Dambisa Moyo, Kumi Naidoo, Infocel sep 09 De 'Gele Reus' in ademnood? Samia Suys okt 09 Chaos in Afghanistan en Pakistan? Ahmed Rashid, Jef Lambrecht 3 36 nov 09 Hebben de ngo's hun ziel verkocht aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking? Jean Reynaert, Patrick Develtere nov 09 Spionage in het hart van Europa? Kristof Clerix 3 MO*paper aantal MO*paper aantal pagina s 236 MO*paper gemiddeld 23,60 Bron: intern meetinstrument WmH 24 MO Q jaarverslag 2008

25 Redactieraad MO*paper Op 3 november 2008 stelden we een dalende aanwezigheid op de redactieraad van de MO*papers vast. Dat leidde tot een vraag aan de Raad van Bestuur over het belang dat de sector aan de papers hecht, en over de impact van het gepubliceerde materiaal. De Raad van Bestuur bevestigde in december het belang van verdiepende papers voor de werking van de Noord- Zuidbeweging. Vernieuwde initiatieven worden gelanceerd om de daadwerkelijke participatie bij de redactionele keuzes en uitwerking te verzekeren. Samenstelling redactieraad MO*paper in 2009: NAAM ORGANISATIE 2009 Ann Cassiman Bart Bode Bart Horemans Catherine Vuylsteke Gerrit De Vylder Jan Vannoppen Nathalie Holvoet Rudy De Meyer Saartje Boutsen Lieve De Meyer Emiel Vervliet Gie Goris totaal gender totaal Departement Sociale en Culturele Antropologie, KU Leuven Broederlijk Delen.. De Morgen Lessius Hogeschool Antwerpen Velt Instituut voor Ontwikkelingsbeleid en -beheer Universiteit Antwerpen.. Vredeseilanden eindredactie hoofdredacteur MO* m v etnisch AFGANISTAN Goe Goris jaarverslag 2009 MO Q 25

26 5. ACTIVITEITENVERSLAG De MO*redactie Om de kwaliteit van de berichtgeving in MO* en op te garanderen, werkt Wereldmediahuis rond een aantal aandachtspunten op het vlak van organisatie, kennis en expertise van de MO*redactie: overleg, uitwisseling, kritische bevraging en samenwerking binnen de redactie door middel van een wekelijkse redactievergadering en tweemaal per jaar een uitgebreide plannings- en evaluatiedag. In 2009 werd dat uitgebreid met een technische tweedaagse waarop met de hulp van externe experts geoefend werd op een aantal middelen die zowel voor de klassieke reportage als voor het werk voor de website nuttig zijn. geografische en thematische specialisatie: elke redacteur specialiseert zich in een regio en rond een aantal thema s. versterking van kennis en expertise door vorming, lectuur, reportagereizen en onderzoek Bundeling van kennis en expertise In 2009 werd MO* gerealiseerd door 4,40 voltijds equivalent redacteurs met elk hun specifieke kennis op het vlak van een regio en een aantal thema s: Alma De Walsche (80%) regio: Latijns-Amerika thema s: klimaat, duurzaamheid, ecologie, gender en landbouw recente reportages: Venezuela, Paraguay, Cuba, Ecuador en Brazilië dossiers: 0 jaar Chavez in Venezuela, Mondiaal klimaatverdrag, Het belang van biodiversiteit, Transition Towns, CO2-uitstoot van vleesconsumptie Tine Danckaers (80%) regio: Midden-Oosten (Israël, Palestijnse Gebieden, Turkije ) thema s: migratie, integratie, diversiteit en bewust consumeren recente reportages: Israël, Fetulah Gülen in Turkije, en Istanbul dossiers: De Arabische / Perzische Golf, Islamitische ngo s in Groot-Brittannië, Migrantendollars, John Vandaele (60%) regio: China, Congo thema s: globalisering, internationale instellingen, sociaal-economische thema s, ontwikkelingssamenwerking, economische crisis recente reportages: Ontwikkeling in Kivu, de regenwouden in Congo, China (Arbeidsomstandigheden in de Parelrivierdelta), goed bestuur in Congo, Nepal, Tibet dossiers: De Green New Deal en de G20, Mondiaal klimaatverdrag, Financiële speculatie en de (voedsel)crisis Kristof Clerix (50%) regio: de voormalige Sovjetunie en Oost-Europa thema s: veiligheid, defensie, intelligence, fair trade recente reportages: Bulgarije, Transnistrië, Albanië, Bosnië, Rusland en Georgië dossiers: De toekomst van de Navo, Buitenlandse geheime diensten in België, Illegale wapenhandel Stefaan Anrys (75%) regio: Afrika thema s: migratie recente reportages: Angola, Handicaps in Tanzania, Afrikaanse migranten in Marokko, Vlaamse ontwikkelingshulp in Mozambique dossiers: de Europese autolobby, Zuma wil president worden Gie Goris (00%, hoofdredacteur) regio: Zuid-, West- en Centraal-Azië, de VS thema s: islam, cultuur en identiteit recente reportages: Pakistan, Afghanistan, Ghana, India... interviews: Asha-Rose Migiro, Joseph Stiglitz, Aminata Traoré, Amin Maalouf, Desmond Tutu, Ellen Johnson-Sirleaf, Toni Morisson, Cornel West Van oktober 2009 tot juni 200 werd de redactie tijdelijk uitgebreid met Samira Bendadi (50%), in het kader van een opdracht rond artikels over interculturaliteit. Samira Bendadi (50%) regio: de Arabische wereld thema s: interculturaliseren, gender recente interviews: Youssou N Dour, Rabih Mroué recente artikels: Sjiieten in Brussel, Belgische ontwikkelingshulp in Marokko Kristof Clerix (extra 50%) verzorgt sinds oktober 2007 de eindredactie van MO*. Dat brengt de totale inzet op 5,40 voltijds equivalent. De inbreng van freelance journalisten uit Noord en Zuid vormde in 2008 opnieuw een belangrijke aanvulling op de kennis aanwezig in de redactie. 26 MO Q jaarverslag 2009

27 Redactievergadering MO* De wekelijkse vergadering van de MO*redactie, in aanwezigheid van de stagiairs en de webredacteur, vormt de ruggengraat van het intern kwaliteitsbeleid -al sinds de start van MO* in Op deze overlegmomenten is er aandacht voor: redactionele planning, taakverdeling, evaluatie, discussie, feedback Een belangrijke aanvulling op deze wekelijkse vergaderingen zijn de halfjaarlijkse denk- en planningsdagen, waarop een ruimere evaluatie van de voorbije nummers gemaakt wordt en de grote lijnen voor de komende nummers vastgelegd worden Redactie De personeelsinzet op de nieuwssite vertoont op het eerste zicht weinig nieuws. Van bij de opstart van de vernieuwde site, begin 2007, was voldoende personeelsinzet een grote bezorgdheid. Binnen de startbegroting van was slechts ruimte om een webredacteur op 3/5 basis. Reeds eind 2007 werden eigen middelen geheralloceerd om de functie uit te breiden tot een 4/5 baan, deze oefening werd herhaald in Vanaf 2009 zijn er voor de nieuwssite extra middelen beschikbaar gekomen, via de beheersovereenkomst met Vlaanderen, die hiervoor werden ingezet. In 2009 werkte de webredacteur ook tijdelijk en projectmatig voltijds onder meer om op het vlak van de technische performantie en de grondige vernieuwing van de design voorstellen uit te werken. Bij nader toezicht blijkt toch wel dat de inzet van de MO*redactie specifiek gericht op sinds de opstart in 2007 gevoelig is uitgebreid, hun bijdrage is al lang niet meer beperkt tot de overname van de artikels verschenen in MO*mondiaal magazine. Zoals je ook elders in deze verantwoording kan lezen schrijven zij al vaker bijdragen specifiek voor de nieuwssite en verzorgen ook mee beeld- en auditief materiaal. Op vlak van de taakverdeling is er dan weer weinig nieuws onder de zon: Webredactie: Bart Vanacker werkt 0,8 VTE aan de gemeenschappelijke nieuwssite. De webredacteur verzorgt de technische en inhoudelijke coördinatie van de gemeenschappelijke nieuwssite en neemt initiatief voor de redactievergadering. Hij staat in voor de ontwikkeling van de site (technisch, grafisch en inhoudelijk), doet de eindredactie, beheert de startpagina en coördineert de samenwerking met de externe partners. Bart is tewerkgesteld bij IPS. Van oktober tem december werkte hij projectmatig even voltijds om de technische en grafische uitwerking van de site te evalueren en te verbeteren. IPS: IPS is de belangrijkste leverancier van het dagelijkse nieuws op De redactie in Brussel werkt met input van 350 correspondenten in 50 landen en schrijft ook eigen berichten. Het zwaartepunt ligt bij berichtgeving uit Afrika, Azië en Latijns-Amerika. IPS heeft ook een bijzondere aandacht voor globalisering, migratie, de situatie van minderheden, milieu en ontwikkeling. IPS werkt met een vaste kern medewerkers en doet daarnaast een beroep op freelancers. Eén medewerker van IPS volgt ook de gemeenschappelijke nieuwssite op (Joren Gettemans). WmH/MO*: Wereldmediahuis heeft zes journalisten in vaste dienst, samen goed voor 4,40 VTE. In 2009 kon tijdelijk beroep gedaan worden op een extra deeltijdse redacteur. Zij voerden maandelijks hun artikels uit MO*mondiaal magazine in op de nieuwssite en schrijven ook artikels voor de site. Daarnaast zorgden ze in 2009 ook voor foto- en audiomateriaal. De hoofdredacteur van WmH coördineert samen met de webredacteur en met Joren Gettemans de redactionele organisatie van de site. Stagiairs van MO*: Verschillende stagiairs hebben gedurende het jaar een stage gevolgd op de redactie van Wereldmediahuis: Tijs Verstappen, Ben Frijtens, Karel Deneckere, Evert Govaerts, Marie-Claude Lyonnais, Marchant Jill, Andries Tiels, Toon Lambrechts, Muriel Denayer, Leen Nicolas, Jens Vancaeneghem, An Pauwels, Chaima Haksal, Bram Brusselmans, Lisa Develtere. Dagelijks leverden zijn meerdere nieuwsberichten af voor de nieuwssite. De voortdurende aanwezigheid en de behoorlijke kwaliteit van de stagiairs gaf ons ook de mogelijkheid om vanaf eind 2009 van start te gaan met de serie Zaterdaginterviews op MO.be. Ook voor de opmaak van actualiteitsdossiers was de inbreng van de stagiairs van essentieel belang. Coördinator Interne Zaken WmH Els De Mol handelde de administratieve taken (budgetopvolging, subsidiedossiers, facturatie, ) rond de nieuwssite af. Verantwoordelijke promotie en communicatie Jan Buelinckx verzorgde de promotie van de nieuwssite en lanceerde nieuwe initiatieven om de nieuwssite bekend te maken bij het grote publiek. Hij coördineerde ook de onderzoeken Het team achter de site Eén keer per maand worden tijdens de redactievergadering van de nieuwssite nieuwe initiatieven besproken en voorstellen gedaan voor redactionele projecten of samenwerkingen op de nieuwssite. Alle verantwoordelijken van WmH / MO* en IPS zijn bij de vergaderingen aanwezig: Joren Gettemans volgt de gemeenschappelijke nieuwssite op voor IPS. Jan Buelinckx is verantwoordelijke voor de promotie van de site. Gie Goris is hoofdredacteur van MO*magazine en coördineert samen met de webredacteur en met Joren Gettemans de redactionele organisatie van de site. Bart Vanacker is de webredacteur van de site. Op de redactievergadering van MO*magazine wordt beslist wie de volgende gast is die in aanmerking komt voor een zaterdaginterview op jaarverslag 2009 MO Q 27

28 5. ACTIVITEITENVERSLAG Kwalitatieve ondersteuning van de redactie Er is voortdurende aandacht om door interne vorming of kennisoverdracht het gebruik van de back office van te optimaliseren, met extra aandacht voor het inwerken van nieuwe medewerkers. Redacteurs zochten zelf naar mogelijkheden om audiofragmenten te bewerken door middel van de meest geschikte software. Via fora, nieuwsgroepen en technologische weblogs volgde de webredacteur de internetactualiteit op en schaafde hij zijn kennis van Typo3 (het content management systeem van bij. IPS organiseerde in 2009 een reeks interne opleidingen om de kwaliteit van het taalgebruik te verbeteren en de violen te stemmen over opmaak en structurering van artikels. Dat gebeurde in samenwerking met een externe expert die beslagen is in eindredactie en buitenlandse berichtgeving. De vorming stond ook open voor medewerkers van Wereldmediahuis. Eind juni trok de MO*redactie naar Mechelen om een reeks vormingen en opleidingen te krijgen rond multimedia: Schrijven voor het web Werking van sociale netwerksites (Twitter, Facebook, You Tube) Opnemen van video s met de Flip en monteren van filmpjes in Windows Movie Maker Fotografie Stagiairs Op de eerste plaats maakten deze stagiairs nieuwsberichten voor (zie hierboven). Daarnaast schreven ze ook artikels voor MO*. Bijdragen van stagiairs in MO* in 2009 ARTIKEL STAGIAIR MO*6 MO*63 MO*65 MO*66 MO*68 MO*69 MO*70 Drugs zonder grenzen Action Conjointe Hier spreekt men Russisch Mensen zonder papieren op straat Burgemeester Beiroet Bananenziekte Afrika Bedrijven en klimaatbeleid Jonge Afghaanse asielzoekers Hotel Asiel* (fotoreportage) Ann Pauwels Karel Deneckere Ksenia Natorina Toon Lambrechts Marie-Claude Lyonnais Lisa Develtere Lisa Develtere Lisa Develtere Lisa Develtere Bron: Wereldmediahuis Meer inbreng door vrijwilligers Vertalers gaat op zoek naar meer vrijwilligers die een bijdrage kunnen leveren op het Wereldblog van door ondermeer jongerenorganisaties aan te spreken of samenwerkingen met verenigingen af te sluiten. De stagiairs schrijven artikels voor de nieuwssite en vullen zo het aanbod van de redacties van MO* en IPS aan, ze brengen artikels die de traditionele media niet halen en houden rekening met de thematische en regionale spreiding van het nieuws, waardoor bezoekers een nog bredere kijk krijgen op de mondiale actualiteit. Ook andere opties worden opengehouden, zoals het uitwisselen van nieuws met andere nieuwssites of fora. Nadat MO*magazine verschenen is, wordt een selectie van artikels vertaald in het Frans, Engels en Spaans. 45 vertalers zorgen op vrijwillige basis voor die vertalingen. De vertaalde artikels verschijnen op de verschillende talenpagina s die dit jaar heeft opgestart. Op die pagina s worden bezoekers ook doorverwezen naar de ruime productie van IPS in die talen. Gie Goris sprak de Iraanse student Ali Izadi-Najafabadi aan, die geregeld de blogosfeer afspeurde naar artikels rond de opstand in Iran en die vertaalde voor onze nieuwssite. Freelance journalist Steven Vanden Bussche biedt op geregelde tijdstippen artikels aan met een mondiale inslag die we mogen publiceren op onze website. 28 MO Q jaarverslag 2009

29 5..6. Kwaliteitsmetingen Wereldmediahuis onderschrijft het belang van kwalitatief en kwantitatief onderzoek bij MO*lezers, Knacklezers en in een ruime Vlaamse context. Van bij de aanvang in 2003 werden op regelmatige basis onderzoeken uitgevoerd om de waardering van de MO*lezer in kaart te brengen. Tweede CIM-fiche We kregen in september 2009 onze tweede CIM-fiche. Het Centrum voor Informatie over de Media (CIM is dé onafhankelijke onderzoeksinstelling die op regelmatige basis het bereik en de impact van print- en online media onderzoekt. Uit onze tweede CIM-fiche blijkt dat we lezers (laatste editie) bereikten met ons magazine. Dat is een knappe vooruitgang met 8% in vergelijking met 2008 toen we op lezers afklokten. Nog volgens onze CIM-fiche blijkt dat we vooral een hooggeschoold en stedelijk publiek bereikten. Mediapoll In 2009 lieten we ook een Mediapoll uitvoeren om de appreciatie van MO* te meten. De resultaten van deze enquête waren ook positief tot zeer positief. MO* krijgt een gemiddelde score van 7,5/0. Hier nog enkele relevante resultaten : 94,5% vindt de artikels in MO* informatief 89,% vindt de covers van MO* sprekend 86,4% vindt lay-out, opmaak en foto's aangenaam 85,% vindt het positief dat MO* samen met Knack verspreid wordt 8,9% heeft vertrouwen in de objectiviteit van MO* 83,2% waardeert de variatie in thema's 6,8% vindt dat MO* engagement motiveert 89,7% vindt dat MO* andere thema's belicht dan andere media PAKISTAN Gie Goris wekelijks e-zine e-mo*. De verschillende rubrieken en onderdelen van de site kregen een positieve tot zeer positieve beoordeling. Enkel op het vlak van personalisatie kregen we een minder goede score en dat is dan ook een werkpunt voor 200. De volledige onderzoeksresultaten kan u opvragen bij jan.buelinckx@mo.be Insites In december 2009 voerde het onderzoeksbureau Insites een derde evaluatie uit op 37 mensen vulden de online enquête in. kreeg opnieuw een gemiddelde score van 7,9/0. Ook bleek dat we met de site vooral een hooggeschoold publiek bereiken, dat voor meer dan de helft ouder is dan 45 jaar en ongeveer evenveel vrouwen als mannen telt. De meeste van die bezoekers gebruiken de site niet elke dag, maar wel meerdere keren per week of per maand. De meeste bezoekers hebben de site leren kennen via MO*magazine of via het jaarverslag 2009 MO Q 29

30 5. ACTIVITEITENVERSLAG Uitdagingen voor de toekomst De producten en initiatieven van Wereldmediahuis worden toekomstgericht ontwikkeld. Zo kunnen nieuwe kansen tijdig gedetecteerd en vertaald worden in vernieuwing van de bestaande producten of in nieuwe initiatieven Vorm en rubrieken De lay-outvernieuwing die eind 2007 gedaan werd, was in 2009 zeker nog niet toe aan een update. Een kleine wijziging betrof wel de vrijere omgang met het logo op de cover. Door af te stappen van het grijze vlak met rode letters en zwarte onderbalk, kreeg de vormgever (Johan Lippens) meer mogelijkheden tot creatief spel met kleuren en beelden. In MO*6, bijvoorbeeld, werd het logo groen, met midden in de O de boodschap: 2009: het jaar van de groene sprong voorwaarts? Een andere wijziging in de opmaak was de aanpassing in de loop van het jaar van de dubbele inhoudspagina, waaruit de colofon verdween naar de dubbele pagina met lezersbrieven. Wat rubrieken betreft, werd in 2009 niet geraakt aan de indeling van het blad zoals opgezet in Alleen de laatste bladzijde veranderde van opzet: die werd in heel het jaar 2009 ingenomen door de rubriek Gestript, waarin de Libanese tekenares Zeina Abirached haar erg persoonlijke en visuele commentaar geeft op de mondiale actualiteit Nieuw op Aantal onderzochte en/of uitgeteste nieuwe/vernieuwende initiatieven MO.be aanbieden op mobiele dragers (iphone en mobiele telefoons met internetverbinding). De opstart- en ontwikkelingskosten liggen vrij hoog ten opzichte van het bereik dat we ermee kunnen creëren, dus is dit project voorlopig stopgezet. Zoektocht naar een grafisch ontwerper en externe begeleider voor de ontwikkeling en het ontwerp van een nieuwe website Aantal geïmplementeerde nieuwe/vernieuwende initiatieven In 2009 realiseerden we enkele grafische opfrissingen en in 200 willen we die trend verder zetten. Bij dat ontwerp willen we rekening houden met de veelheid van informatie die we aanbieden: nieuws- en opinieartikels, weblogposts, Twitterberichten, foto s en videomateriaal. De verschillende onderdelen van de website moeten toegankelijker worden door de navigatie opnieuw te structureren. In september gingen we van start met een wekelijks zaterdaginterview om de website inhoudelijk te versterking. Aan artikels, die in een dossier verschijnen, is naar aanleiding van de MO*roadtrip van Stefaan Anrys naar Zuid-Afrika extra informatie gekoppeld. Een artikel dat geopend wordt op de site en gelinkt is aan een dossier, toont in de rechterkolom meer informatie over dat dossier (foto s, de recentste artikels die in dat dossier gekoppeld zijn, teksten en links). 30 MO Q jaarverslag 2009

31 De hoofdnavigatie van in de linkerkolom is ingekort en uitklapbaar gemaakt, bezoekers die op 'Agenda' of 'Diensten' klikken krijgen de daaronder liggende items uit de navigatie te zien, waardoor de navigatie overzichtelijker is. Nog op de homepagina is het mogelijk om korte berichten, die op microblogsite Twitter verschijnen, op te nemen op onze homepagina via een aangepast script. De sharing-opties bij artikels zijn aangepast. Tot op heden gebruikten we Add to any om gebruikers de mogelijkheid te geven om makkelijk een artikel te posten op Facebook, Twitter en andere sociale netwerken. Nu gebruiken we AddThis, waarmee we ook statistieken hebben van hoeveel keer welk artikel op welk sociaal netwerk gedeeld wordt. De thema s, waaraan artikels gekoppeld worden, verschijnen in een tagcloud op de homepagina: de thema s waaraan meer artikels gekoppeld worden, verschijnen in een opvallender lettergrootte. De protesten die uitbraken na de verkiezingen in Iran werden uitgebreid gecovered op de microblogsite Twitter, naar aanleiding van die evolutie hebben we de mogelijkheid gecreeërd om berichtjes rond bepaalde thema s die op Twitter verschijnen, ook op onze homepagina zichtbaar te maken English, Français, Español Het meertalig aanbod op met vertalingen in het Frans, Spaans en Engels van een selectie artikels uit het magazine, is in 2009 volgehouden. doet hiervoor een beroep op vrijwillige vertalers en een freelance medewerkster (Elke Borghs) om de coördinatie en opvolging te doen. Via knoppen in de navigatie kunnen surfers de pagina s oproepen. Anderstaligen kunnen nieuwigheden volgen via een RSS-feed of zich inschrijven op een alert. Bezoekers worden ook doorverwezen naar de ruime productie van IPS in die talen. Een Russische stagiaire, Ksenia Natorina, heeft voor de Engelstalige pagina een aantal stukken gemaakt. En een Canadese stagiaire, Marie-Claude Lyonnais, produceerde een maand lang nieuwsstukken voor de Franstalige pagina Interactieve website In 2009 werd meer interactief. Via een poll kunnen bezoekers op geregelde tijdstippen hun mening geven over actuele thema s. Eens ze hun stem hebben uitgebracht, kunnen ze zien hoeveel bezoekers voor welk antwoord gestemd hebben via een aantrekkelijke grafische interface. Daarnaast kunnen bezoekers reageren op artikels en zelf bijdragen schrijven op het wereldblog. Via de add-to-any-knop kunnen bezoekers een artikel automatisch overnemen op hun blog, persoonlijke browserpagina of profielpagina op een van de vele sociale netwerksites. Op de sociale netwerksite Facebook werd een MO*groep aangemaakt, die eind 2009 zowat 00 vrienden telde. De MO*groep wordt gebruikt als communicatiemiddel om de vrienden te informeren over nieuwe dossiers en rubrieken op de site, en om hen uit te nodigen voor MO*debatten of andere evenementen Multimediaal Met meer dan 89 eigen geproduceerde video s in 2009 heeft de weg van de multimediale berichtgeving ingeslagen. De reportages en interviews worden met Flipcamera s opgenomen, gemonteerd en daarna op onze YouTube-pagina gepubliceerd. De video s worden via de embedfunctie opgenomen bij artikels en de homepagina van onze website. Het gaat van reportages vanuit Angola, Zuid-Afrika en Vietnam tot gesprekken met redacteurs over actuele ontwikkelingen in de regio's, thema's en landen waarin ze gespecialiseerd zijn. Het nieuwe intiatief van MO*, de MO*lezingen, wordt uitvoerig besproken op onze site: eigen MO*redacteurs of een extern productiehuis maken opnames van de lezing of de voorafgaande persconferentie, en zorgen ervoor dat een videoverslag snel online staat, zodat bezoekers van de MO*lezing al de dag nadien een uitgebreid en multimediaal verslag kan terugvinden op onze website. jaarverslag 2009 MO Q 3