INHOUD Woord vooral Het Gemeentedecreet algemeen Politieke organisatie

Transcriptie

1 INHOUD Woord vooral 17 1 Het Gemeentedecreet algemeen Waarom is er nu een Vlaams Gemeentedecreet? Waarom kwam het Gemeentedecreet er in 2005? Wat regelt het Gemeentedecreet? Wanneer werd/wordt het Gemeentedecreet van kracht? Welke zijn de uitgangspunten van het decreet? Wat denkt de VVSG over het Gemeentedecreet? 35 2 Politieke organisatie De gemeenteraad Hoeveel leden telt de gemeenteraad? Wanneer vindt de installatievergadering plaats en wat moet er dan gebeuren? Mogen familieleden samen in de gemeenteraad zetelen? Welke andere onverenigbaarheden zijn er? Wanneer kan of moet een raadslid zich tijdelijk laten vervangen in de gemeenteraad? Hoe komt er een einde aan het mandaat van raadslid? Wie vervangt een afwezig of ontslagnemend raadslid? Wie kan de gemeenteraad voorzitten? Hoe wordt de voorzitter van de gemeenteraad vervangen en/of opgevolgd? Welke taken heeft de voorzitter van de gemeenteraad naast het voorzitten van de gemeenteraad? Hoeveel presentiegeld ontvangt een raadslid? 52

2 4 INHOUD 18. Welke vergoedingen kunnen de raadsleden krijgen? Wat als een raadslid zijn mandaat niet zelfstandig kan uitoefenen door een handicap? Komen raadsleden in aanmerking voor een eretitel? Zijn raadsleden verzekerd bij de uitoefening van hun mandaat? Hoe vaak moet de gemeenteraad vergaderen? Wie roept de gemeenteraad samen, met welke agenda en hoe? Hoe voegen raadsleden punten aan de agenda toe? Welke taken heeft de voorzitter tijdens de gemeenteraad? Wanneer kan de gemeenteraad geldig beraadslagen en beslissen? Wat moet het raadslid doen om belangenvermenging te vermijden? Wanneer zijn de vergaderingen van de gemeenteraad openbaar en wanneer niet? Welke rechten hebben de raadsleden? Wie maakt de notulen van de gemeenteraad en wat moet er in staan? Hoe wordt gestemd in de gemeenteraad? Wat zijn fracties? Mag een kartellijst splitsen? Waarvoor dienen gemeenteraadscommissies en hoe worden ze samengesteld? Wat moet er in het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad staan? Waarom moet er een deontologische code voor de politieke organen zijn? Welke bevoegdheden heeft de gemeenteraad? Het college van burgemeester en schepenen Wie zit in het college van burgemeester en schepenen en hoeveel leden telt het? Worden de schepenen nog verkozen? Hoe wordt de rangorde van de schepenen bepaald? 86

3 41. Mogen familieleden in hetzelfde college van burgemeester en schepenen zitten? Zijn er nog andere onverenigbaarheden voor de leden van het college van burgemeester en schepenen? Wanneer is een schepen verhinderd en kan hij of zij dus worden vervangen in het college van burgemeester en schepenen? Hoe komt er een einde aan het mandaat van schepen? Wat is structurele onbestuurbaarheid van de gemeente? Hoe wordt een vacature in het college van burgemeester en schepenen opgevuld? Hoe en wanneer vergadert het college van burgemeester en schepenen? Hoe zit het met de rechten en plichten van de schepenen? Welke bevoegdheden heeft het college van burgemeester en schepenen? De burgemeester Hoe gebeurt de benoeming van de burgemeester? Hoe gebeurt de benoeming van de burgemeesters in de randgemeenten? Hoe komt een einde aan het mandaat van de burgemeester? Wanneer en hoe wordt de burgemeester tijdelijk of definitief vervangen? Welke bevoegdheden heeft de burgemeester? Gemeenschappelijke bepalingen Wat is de Raad voor Verkiezingsbetwistingen en wat doet die? Hoe worden wijzigingen in mandaten doorgegeven aan de Vlaamse Regering? Hoe zijn de eretitels en de ambtskledij voor mandatarissen geregeld? Welke wedde en kostenvergoeding ontvangen de uitvoerende mandatarissen? 115 INHOUD 5

4 59. Hebben lokale mandatarissen recht op een uittredingsvergoeding? Welke tuchtsancties zijn er voor lokale mandatarissen? Hoe zit het met de aansprakelijkheid van de mandatarissen? Hoe worden reglementen en verordeningen bekendgemaakt en wanneer treden ze in werking? Is een register voor de briefwisseling verplicht? Wie ondertekent welke stukken? Administratieve en financiële organisatie De gemeentesecretaris Heet de gemeentesecretaris voortaan gemeentedirecteur? Wie stelt de (adjunct-)gemeentesecretaris aan? Moet de (adjunct-)gemeentesecretaris op proef worden aangesteld? Wat is de rechtspositie van de dubbelloper van de secretaris? Kan het ambt van gemeentesecretaris een deeltijds ambt zijn? Moet het ambt van gemeentesecretaris uitgeoefend worden door een personeelslid van de gemeente? Is het ambt van (adjunct-)gemeentesecretaris verenigbaar met een ambt als OCMW-secretaris (in de eigen of een andere gemeente) of met een ambt als (adjunct-) gemeentesecretaris in een andere gemeente? Wat gebeurt er bij afwezigheid van de gemeentesecretaris? Wie komt als waarnemend (adjunct-)gemeentesecretaris in aanmerking? Moet de waarnemend secretaris (opnieuw) de eed afleggen? Zo ja, bij wie? Welke gemeenten kunnen ook een adjunct-gemeentesecretaris aanstellen? Hoe gebeurt de evaluatie van de (adjunct-)gemeentesecretaris? INHOUD

5 77. Kan de functie van (adjunct-)gemeentesecretaris een mandaatfunctie zijn? Aan welke aanwervingsvoorwaarden moet de (adjunct-) gemeentesecretaris voldoen? Waarvoor is de gemeentesecretaris bevoegd? Kan de gemeentesecretaris zijn bevoegdheden delegeren naar andere personeelsleden? Wie geeft instructies aan de gemeentesecretaris? De financieel beheerder Waarom heet de ontvanger voortaan financieel beheerder? Wie stelt de financieel beheerder aan? Moet de financieel beheerder op proef worden aangesteld? Wat is de rechtspositie van de dubbelloper van de financieel beheerder? Kan het ambt van financieel beheerder een deeltijds ambt zijn? Moet het ambt van financieel beheerder uitgeoefend worden door een personeelslid van de gemeente? Is het ambt van financieel beheerder verenigbaar met een ambt als financieel beheerder van een OCMW (in de eigen of een andere gemeente) of met een ambt als financieel beheerder in een andere gemeente? De gemeenteontvanger bestaat niet meer, maar waarom zijn er dan wel nog gewestelijke ontvangers? Wat gebeurt er bij afwezigheid van de financieel beheerder? Wie komt als waarnemend financieel beheerder in aanmerking? Moet de waarnemend financieel beheerder (opnieuw) de eed afleggen? Zo ja, bij wie? Hoe gebeurt de evaluatie van de financieel beheerder? Kan de functie van financieel beheerder een mandaatfunctie zijn? Werd de zittende gemeenteontvanger op 1 januari 2013 automatisch financieel beheerder? 167 INHOUD 7

6 8 INHOUD 96. Aan welke aanwervingsvoorwaarden moet de financieel beheerder voldoen? Waarvoor is de financieel beheerder bevoegd? Kan de financieel beheerder zijn bevoegdheden delegeren? Moet de financieel beheerder een borg stellen? Het managementteam Is het managementteam verplicht? Wie zit in het managementteam en wie beslist daarover? Is één managementteam voor gemeente en OCMW mogelijk? Waarvoor is het managementteam bevoegd? Hoe werkt het managementteam? De beleidscyclus Wat bedoelt men met een beleidscyclus? Wat is het meerjarenplan en waaruit bestaat het? Wie stelt het meerjarenplan vast en hoe gebeurt dat? Wat gebeurt er wanneer er geen meerjarenplan is? Hoe verloopt het bestuurlijk toezicht op het meerjarenplan? Waarom heet de begroting voortaan budget? Wat is het budget en waaruit bestaat het? Op welke entiteiten heeft het gemeentelijke budget betrekking? Wie stelt het budget vast en hoe gebeurt dat? Wat zijn interne kredietaanpassingen? Wat gebeurt er wanneer er geen budget is? Hoe gebeurt het bestuurlijke toezicht op het budget en de budgetwijzigingen? Hoe zal de gemeentelijke boekhouding eruitzien? Wie voert de boekhouding? Hoe gebeurt de uitgavenprocedure? Hoe gebeurt de ontvangstenprocedure? Hoe blijven het college van burgemeester en schepenen en de gemeenteraad op de hoogte van het reilen en zeilen gedurende het jaar? 195

7 122. Gebeurt er een tussentijdse controle of rapportering van de gemeentekas en de gemeentelijke boekhouding? Wie stelt het ontwerp van jaarrekening op? Hoe ziet de jaarrekening eruit? Op welke entiteiten heeft de jaarrekening betrekking? Wordt de ontwerpjaarrekening gecontroleerd voor ze naar de gemeenteraad gaat? Wie stelt de jaarrekening vast, wanneer gebeurt dat en op welke wijze? Hoe verloopt het toezicht op de vastgestelde jaarrekening? Budgethouderschap Wat betekent budgethouderschap? Wie kan in een gemeente budgethouder zijn? Interne controle Wat betekent interne controle? Waarom moet een gemeente een internecontrolesysteem hebben? Wie stelt het internecontrolesysteem vast en wie keurt het goed? Wie onderzoekt de werking van het internecontrolesysteem? Audit Wat is audit? Wie doet de audit in de gemeenten? Hoe gebeurt de audit in de gemeenten? Wat is de relatie tussen de externe audit en het bestuurlijk toezicht? Wie betaalt de audit? Wat is de relatie tussen de audit in de gemeente en die in het OCMW? 215 INHOUD 9

8 10 INHOUD 4 Personeel Wanneer traden/treden de bepalingen over personeel in werking? Personeelsformatie Is de gemeenteraad verplicht om een personeelsbehoeftenplan op te maken? Wie stelt het organogram vast? Wie stelt de personeelsformatie vast? Welke betrekkingen bevat de personeelsformatie? Voor welke aanwervingen moet de personeelsformatie niet worden gewijzigd? Waarom is het onderscheid tussen aanwerven binnen of buiten de personeelsformatie zo belangrijk? Hoe verloopt het bestuurlijk toezicht op de personeelsformatie? Rechtspositieregeling Moet een gemeente personeel aanwerven in statutair of in contractueel dienstverband? Kan de gemeente personeel ter beschikking stellen van het OCMW van hetzelfde grondgebied? Kan de gemeente personeel overdragen aan het OCMW van hetzelfde grondgebied? Wie stelt de rechtspositieregeling van het personeel vast? Wat moet de rechtspositieregeling minimaal regelen? Geldt de rechtspositieregeling ook voor het personeel van het gemeentelijk onderwijs? Welke functies kunnen mandaatfuncties zijn? Aanstelling en ontslag Wie stelt het gemeentepersoneel aan? Moet het personeel de eed afleggen? Wie ontslaat het gemeentepersoneel? Wie stelt het onderwijzend personeel aan? Kan een gemeente samen met één of meer andere gemeenten of samen met het OCMW van hetzelfde grondgebied personeel werven en selecteren? 232

9 160. Kan een gemeente na een gezamenlijke werving en selectie met één of meerdere andere gemeenten of met het OCMW van hetzelfde grondgebied een gemeenschappelijke wervingsreserve aanleggen? Welke kandidaat moet aangesteld worden bij staking van stemmen? Hoofd van het personeel en dagelijks personeelsbeheer Wie staat aan het hoofd van het gemeentepersoneel? Wie is bevoegd om een afwezigheid, een verlof, een terbeschikkingstelling, een affectatie of een loopbaanonderbreking toe te kennen aan het personeel van het gemeentelijk onderwijs? Deontologische rechten en plichten Welke zijn de deontologische rechten en plichten? Mogen personeelsleden als jurylid zetelen in een selectiecommissie? Is een deontologische code verplicht? Mogen personeelsleden optreden als vakbondsafgevaardigde of technicus van een vakorganisatie in het bijzonder onderhandelingscomité of het hoog overlegcomité? Evaluatie Moet de gemeente haar personeel evalueren? Wie evalueert de (adjunct-)gemeentesecretaris, de financieel beheerder en de ombudsman? Kan een personeelslid bij de Vlaamse overheid of bij het college beroep instellen tegen een ontslag na een negatieve evaluatie? Tucht Is de tuchtregeling van toepassing op het contractueel personeel? Is de tuchtregeling van toepassing op het personeel van het gemeentelijk onderwijs? Voor welke tuchtvergrijpen kan een tuchtsanctie opgelegd worden? 242 INHOUD 11

10 12 INHOUD 174. Welke tuchtstraffen kunnen worden opgelegd? Wie treedt op als tuchtoverheid? Wie treedt vanaf 2007 (inwerkingtreding hoofdstuk tucht) op als tuchtoverheid voor de personeelsleden die volgens de Nieuwe Gemeentewet werden aangesteld? Wie wordt belast met het tuchtonderzoek, het opstellen van het tuchtverslag en de samenstelling van het tuchtdossier? Kan er van de hoorplicht worden afgeweken? Mogen het personeelslid en de tuchtoverheid zich in de tuchtprocedure steeds laten bijstaan door een raadsman (-vrouw)? Zijn de hoorzittingen in een tuchtprocedure openbaar? Wanneer moet de gemeente uiterlijk met de tuchtprocedure beginnen? Moet ze de strafrechtelijke procedure afwachten als voor dezelfde feiten een strafvordering werd ingesteld? Kan de tuchtoverheid de tuchtprocedure hernemen als de tuchtstraf vernietigd of ingetrokken wordt? Bij wie kan een personeelslid in beroep gaan tegen een opgelegde tuchtstraf? Is de gemeente verplicht om elk tuchtstrafbesluit samen met het volledige tuchtdossier aan de beroepsinstantie over te maken? Wat zijn de gevolgen voor de duur van de beroepsprocedure? Kan het bestuur een personeelslid tegen wie een tuchtrechtelijke procedure loopt, preventief schorsen als zijn aanwezigheid onverenigbaar is met het belang van de dienst? Worden de tuchtstraffen doorgehaald in het persoonlijk dossier van het personeelslid? Wat gebeurt er met de tuchtvorderingen die hangende waren op het moment van de inwerkingtreding van de nieuwe tuchtbepalingen op 1 januari 2013? 251

11 5 Relatie met de burger Moet er in de gemeente een klachtenbehandeling bestaan? Moet er in de gemeente een ombudsdienst bestaan? Hoe wordt de inspraak van de burger georganiseerd? Moeten er in een gemeente adviesraden zijn? Wat zijn verzoekschriften? Zijn er nog steeds volksraadplegingen mogelijk? Kunnen de burgers voorstellen doen? Kunnen burgers namens de gemeente een rechtszaak aanspannen? Bestuurlijk toezicht Wat is toezicht? Wie oefent toezicht uit? Wat is algemeen bestuurlijk toezicht? Hoe worden klachten behandeld? Hoe werkt het dwangtoezicht? Bestaat er nog goedkeuringstoezicht? Is het Decreet op het Administratief Toezicht al opgeheven? Verzelfstandiging Wat betekent verzelfstandiging? Welke gemeentelijke vormen van verzelfstandiging bestaan er? Wat gebeurt er met de bestaande gemeentebedrijven, autonome gemeentebedrijven, gemeentelijke vzw s enzovoort? Interne verzelfstandiging Budgethouderschap Op welke wijze kan budgethouderschap een vorm van verzelfstandiging zijn? Wie beslist over het budgethouderschap? 281 INHOUD 13

12 14 INHOUD 1.2. Intern verzelfstandigde agentschappen (IVA s) Wat is een IVA? Wie beslist over de oprichting van een IVA en hoe gebeurt dat? Hoe is het bestuurlijk toezicht op de oprichting van een IVA geregeld? Waarin bestaat de operationele autonomie van een IVA? Hoe wordt een IVA geleid en beheerd? Hoe houdt de gemeente toezicht op haar IVA s? Hoe wordt een IVA opgedoekt? Externe verzelfstandiging Wat is een extern verzelfstandigd agentschap (EVA)? Waarvoor mag een gemeente een EVA oprichten? Hoe gebeurt de oprichting van een EVA? Kan de gemeente personeel ter beschikking stellen aan een gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap (EVA)? Kan de gemeente personeel overdragen aan een gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap (EVA)? Wie kan bestuurder zijn in een EVA? Welke soorten EVA s bestaan er? Autonoom gemeentebedrijf (AGB) Wat is een AGB? Hoe gebeurt de oprichting van een AGB? Hoe verloopt het bestuurlijk toezicht op de oprichting van een AGB? Wat staat in de statuten van een AGB? Hoe ziet de beheersovereenkomst tussen de gemeente en het AGB eruit? Hoe wordt een AGB bestuurd? Welke activiteiten kan een AGB ontplooien? Kan een AGB filialen oprichten of deelnemen in rechtspersonen? Hoe zien het meerjarenplan, het budget, de boekhouding en de jaarrekening van een AGB eruit? Wat is de rechtspositie van het personeel van AGB s? 302

13 232. Hoe houdt de gemeente toezicht op het AGB? Hoe wordt een AGB ontbonden? Extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm Wat is een EVA in privaatrechtelijke vorm? Wie kan naast de gemeente participeren in een EVA in privaatrechtelijke vorm? Hoe gebeurt de oprichting van of de beslissing tot deelname in een EVA in privaatrechtelijke vorm? Hoe verloopt het bestuurlijk toezicht op de beslissing tot oprichting van of deelname in een EVA in privaatrechtelijke vorm? Hoe wordt de gemeente vertegenwoordigd in een EVA in privaatrechtelijke vorm? Hoe ziet de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente en een EVA in privaatrechtelijke vorm eruit? Welke activiteiten kan een EVA in privaatrechtelijke vorm ontplooien? Hoe houdt de gemeente toezicht op een EVA in privaatrechtelijke vorm? Hoe zien het (eventuele) meerjarenplan, het budget, de boekhouding en de jaarrekening van een EVA in privaatrechtelijke vorm eruit? Hoe wordt een EVA in privaatrechtelijke vorm ontbonden? Participaties in private verenigingen, stichtingen of vennootschappen Onder welke voorwaarden kunnen gemeenten deelnemen in rechtspersonen buiten de regels over externe verzelfstandiging om? Hoe houdt de gemeente toezicht op de deelnames van de gemeente in andere rechtspersonen? Kunnen gemeenten infrastructuur ter beschikking stellen of overdragen naar rechtspersonen die geen taken van gemeentelijk belang uitoefenen? 311 INHOUD 15

14 8 De relatie gemeente-ocmw Zit de OCMW-voorzitter voortaan verplicht in het college van burgemeester en schepenen? Blijft het overlegcomité gemeente-ocmw bestaan? Kunnen een gemeente en een OCMW een beheersovereenkomst sluiten? Kunnen de gemeente en het OCMW een secretaris of financieel beheerder delen? Kan de gemeente personeel ter beschikking stellen van het OCMW van hetzelfde grondgebied? Kan de gemeente personeel overdragen aan het OCMW van hetzelfde grondgebied? Kan een gemeente samen met één of meer andere gemeenten of samen met het OCMW van hetzelfde grondgebied personeel werven en selecteren? Kan een gemeente na een gezamenlijke werving en selectie met één of meer andere gemeenten of met het OCMW van hetzelfde grondgebied een gemeenschappelijke wervingsreserve aanleggen? Consequenties voor de politiezones Verandert de politieke organisatie van de politiezones door het Gemeentedecreet? Hoe zit het met het toezicht op politiezones? Samenvoeging en splitsing van gemeenten Kunnen gemeenten splitsen of worden samengevoegd? 331 Bijlagen INHOUD