Man, 88 jaar. Sociale relaties voorzien in fundamentele sociale bestaansvoorwaarden (Weiss, 1974)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Man, 88 jaar. Sociale relaties voorzien in fundamentele sociale bestaansvoorwaarden (Weiss, 1974)"

Transcriptie

1 Man, 88 jaar Onderwerpen Empowerment van Kwetsbare Ouderen Prof. Dr. Anja Machielse Je bent nooit te oud om te beginnen Den Haag, 6 april 2017 Ik heb nooit kunnen denken dat ik, na zo n gelukkig leven, zo verdrietig ben. Ik heb nooit gedacht dat mensen zo ongelukkig kunnen zijn als ik de laatste jaren. Sociale verbondenheid Maatschappelijke veranderingen Zelfredzaamheid Sociale kwetsbaarheid Levensvragen en zingeving Eamonn Doyle Niels Blekemolen Sociale verbondenheid Inbedding in een betekenisvol netwerk leidt tot een hoger niveau van welbevinden Social connectedness als belangrijk aspect van well-being (zie bv. Ryff, Baumeister) Sociale relaties voorzien in fundamentele sociale bestaansvoorwaarden (Weiss, 1974) Identiteit en zelfrespect Sociale integratie Sociale steun Maatschappelijke veranderingen Individualisering Secularisering Economische ontwikkelingen Culturele ontwikkelingen Technologische ontwikkelingen

2 Gevolgen in het publieke domein Verzakelijking van relaties Minder solidariteit en gemeenschapszin Autonomie en zelfredzaamheid Transformatie van de intimiteit Anthony Giddens Levensverwachting 65-plussers (79 jaar) (83 jaar) Veranderde gezins- en familierelaties Meer eenpersoonshuishoudens Meer zelfgekozen relaties Zelfredzaamheid (1) (Gezondheidsraad, 2013) Kan iemand zelfstandig leven zonder professionele ondersteuning? Kwetsbaarheid = kenmerk van specifieke doelgroepen of personen die verminderd zelfredzaam zijn Ouderen Kwetsbare ouderen ( frail elderly ) Ziekten en aandoeningen Beperkingen in het functioneren Toenemende zorgbehoefte: mantelzorg en professionele zorg Praktische hulp

3 Sociaal netwerk Achteruitgang opvangen/compenseren Behoefte aan professionele zorg beperken Maar ook: Liefde Vriendschap Betrokkenheid Erbij horen Veiligheid Kwetsbaar kunnen zijn Sociale verliezen Netwerk krimpt Contacten onderhouden is lastiger Afhankelijkheid van relatieve vreemden Ambivalenties Ondersteuning uit eigen netwerk kan de beleving van zelfredzaamheid verminderen (Linders, 2013; Grootegoed, 2013) Sociale behoefte verandert bij het ouder worden gerotranscendentietheorie (Tornstam, 1989) Ander levensperspectief Selectiever in het aangaan van contacten Meer aandacht voor diepere en emotioneel betekenisvolle sociale relaties Maatschappelijke beeldvorming Vervreemding (socially abandoned, Thorsen, 1988) Overbodigheid (Machielse & Bos, 2015) Uitsluiting (Machielse, 2015) Voltooid leven (Van Wijngaarden, 2016) Eenzaamheid Lars Tornstam

4 Paradox van het ouder worden Zingevingsvragen: Omgaan met kwetsbaarheid Besef van eindigheid Tegelijk: Sociale verliezen sociale kwetsbaarheid Zelfredzaamheid (2) (Huber et al., 2011) Kan iemand omgaan met (de gevolgen van) beperkingen? (lichamelijk, psychisch, sociaal) Empowerment Meer invloed ( macht ) krijgen over gebeurtenissen en situaties die belangrijk voor iemand zijn 1) Zelfrespect, zelfacceptatie Empowerment = zingeving 2) Competentie (zelfregie/controle) 3) Begrijpelijkheid/interpretatieve controle (begrijpen waarom iets gebeurt) De ervaring van een zinvol leven Draagt bijaan geestelijke weerbaarheid ( resilience ) (Ungar, Duyndam) Beschermt tegen de schadelijke gevolgen van life-events en tegenslagen (Ryff & Singer, 2009). Empowerment Meer invloed ( macht ) krijgen over gebeurtenissen en situaties die belangrijk voor iemand zijn In interactie met anderen (sociale verbondenheid) insluiting Bronnen: Derkx, Antonovsky, Baumeister, Frankl, Morgan & Farsides, Smaling & Alma.

5 Man, 73 jaar Aandacht voor het sociale leven Gevoel van zinvolheid en waardigheid Weerbaarheid en kwaliteit van leven Ik wordt steeds afhankelijker. Ik kan niet meer alleen naar buiten. Naar de dokter of de gemeente en zo gaat ook niet meer alleen. Medisch kunnen ze me niet helpen. Maar wel met sociaal contact. Dat ik weer een beetje leef. Eamonn Doyle Niels Blekemolen Dank voor uw aandacht!

Het project van de UvH 1

Het project van de UvH 1 Levensverwachting Empowerment van kwetsbare ouderen gaat altijd ook over zingeving Bijeenkomst Beter Oud Anja Machielse, 4 november 2016 Eamonn Doyle Beleid Zelfredzaamheid Autonomie Eigen kracht Participatie

Nadere informatie

Ik heb nooit kunnen denken dat ik, na zo n gelukkig leven, zo verdrietig zou zijn. Ik heb nooit gedacht dat mensen. zo ongelukkig kunnen zijn als ik

Ik heb nooit kunnen denken dat ik, na zo n gelukkig leven, zo verdrietig zou zijn. Ik heb nooit gedacht dat mensen. zo ongelukkig kunnen zijn als ik Ik heb nooit kunnen denken dat ik, na zo n gelukkig leven, zo verdrietig zou zijn. Prof. Dr. Anja Machielse Kom Erbij Conferentie Rotterdam 31 oktober 2017 Ik heb nooit gedacht dat mensen zo ongelukkig

Nadere informatie

Waarom is eenzaamheid een probleem?

Waarom is eenzaamheid een probleem? Ik heb nooit kunnen denken dat ik, na zo n gelukkig leven, zo verdrietig zou zijn. Ik heb Den Helder, 7 juni 2017 nooit gedacht dat mensen zo ongelukkig kunnen zijn als ik de laatste jaren. Prof. Dr. Anja

Nadere informatie

Het project van de UvH 1

Het project van de UvH 1 Onderwerpen Eenzaamheid, daar wen je nooit aan Prof. dr. Anja Machielse Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Hoe kunnen we eenzame mensen bereiken en wat kunnen we voor hen doen? Wat is eenzaamheid

Nadere informatie

Eenzaamheid bij ouderen: Ambities en mogelijkheden

Eenzaamheid bij ouderen: Ambities en mogelijkheden Eenzaamheid bij ouderen: Ambities en mogelijkheden Prof. dr. Anja Machielse Cliëntenbelang Amsterdam 27 september 2016 Foto: Eamonn Doyle Het project van de UvH 1 Onderwerpen Wat is eenzaamheid en waarom

Nadere informatie

Sociale relaties en welzijn

Sociale relaties en welzijn EENZAAMHEID EN SOCIAAL ISOLEMENT: ACHTERGRONDEN EN AANPAK Onderwerpen Functies van sociale relaties Sociale kwetsbaarheid Achtergronden en gevolgen Knelpunten in de aanpak Elementen van een succesvolle

Nadere informatie

Eenzame naasten. Onderwerpen. Contactarm. Eenzaamheid. Sociaal isolement. Sociale netwerken van ouderen

Eenzame naasten. Onderwerpen. Contactarm. Eenzaamheid. Sociaal isolement. Sociale netwerken van ouderen Eenzame naasten Dr. Anja Machielse Onderwerpen Begripsverkenning Oorzaken en gevolgen Sociale competenties Stappen in de aanpak Interventieprofielen Conclusies Eenzaamheid Het gevoel dat de aanwezige contacten

Nadere informatie

Onderwerpen. Sociale relaties en welzijn. Sociale kwetsbaarheid. Functies van sociale relaties. Vrouw, 64 jaar EENZAAMHEID BIJ OUDEREN

Onderwerpen. Sociale relaties en welzijn. Sociale kwetsbaarheid. Functies van sociale relaties. Vrouw, 64 jaar EENZAAMHEID BIJ OUDEREN EENZAAMHEID BIJ OUDEREN Vrouw, 64 jaar Ik ben helemaal geïsoleerd eigenlijk. Ik denk wel eens bij mezelf, ik kan gerust een week dood liggen in huis, maar de mensen merken niets. Dr. Anja Machielse Stichting

Nadere informatie

Kom Erbij Conferentie

Kom Erbij Conferentie Onderwerpen Kom Erbij Conferentie Prof. Dr. Anja Machielse 20 februari 2019 Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Achtergronden, verschijningsvormen Wat werkt bij eenzaamheid? 1 2 Wat is eenzaamheid?

Nadere informatie

Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? 8-10-2015. Het project van de UvH 1. Programma. Sociale verbondenheid.

Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? 8-10-2015. Het project van de UvH 1. Programma. Sociale verbondenheid. Programma Samen tegen eenzaamheid Dr. Anja Machielse Deel 1: Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Achtergronden, verschijningsvormen Mini-conferentie Tilburg, 30 september 2015 Deel 2: Wat

Nadere informatie

Dorpsprofielen gemeente Bunnik. Carolien Plevier 29 september 2017

Dorpsprofielen gemeente Bunnik. Carolien Plevier 29 september 2017 Dorpsprofielen gemeente Bunnik Carolien Plevier 29 september 2017 Maatschappelijke veranderingen: Vergrijzing Toename chronisch zieken Groter beroep op zelfredzaamheid en autonomie Verzakelijking relaties

Nadere informatie

POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN

POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Centre for Well-being and ehealth Research POSITIEVE PSYCHOLOGIE IN DE GGZ: STATE OF THE ART EN NIEUWE UITDAGINGEN Gerben Westerhof 09/11/2017 1 NAAR EEN DUURZAME GEESTELIJKE GEZONDHEID Bouwstenen Het

Nadere informatie

Werk in ontwikkeling Werkgroep Conceptueel kader

Werk in ontwikkeling Werkgroep Conceptueel kader Conceptueel kader Openbare Geestelijke GezondheidsZorg Werk in ontwikkeling Werkgroep Conceptueel kader Waarom een conceptueel kader OGGZ? Afbakening van OGGZ en bepaling van focus User Gedeelde visie

Nadere informatie

Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement

Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement Trainingen eenzaamheid en sociaal isolement Dr. Anja Machielse Dr. Marina Jonkers Coalitie Erbij 5 maart 2015 Foto: Eamonn Doyle Programma Introductie: Visie op eenzaamheid en sociaal isolement Achtergronden

Nadere informatie

Movisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat

Movisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Movisie Voor een duurzame positieve verandering Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Programma Wat is eenzaamheid en vereenzamen? Wat weten we uit onderzoek over wat werkt?

Nadere informatie

Voltooid leven: het leven in eigen hand? Drachten, 13 november 2018

Voltooid leven: het leven in eigen hand? Drachten, 13 november 2018 Voltooid leven: het leven in eigen hand? Drachten, 13 november 2018 Welke gedachten en associaties roept voltooid leven bij u op? 1. Wanneer denkt u dat u over uw eigen leven zou zeggen het is voltooid?

Nadere informatie

Linda Verwaaijen. Sociaal psychiatrisch verpleegkundige. Maatschappelijk werkster. 17 mei 2018

Linda Verwaaijen. Sociaal psychiatrisch verpleegkundige. Maatschappelijk werkster. 17 mei 2018 Linda Verwaaijen Sociaal psychiatrisch verpleegkundige Maatschappelijk werkster 17 mei 2018 Definitie "Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van)

Nadere informatie

Van Start. Voorstellen Wat is Positieve Gezondheid?

Van Start. Voorstellen Wat is Positieve Gezondheid? Van Start Voorstellen Wat is Positieve Gezondheid? Positieve gezondheid (Huber et al, 2011) 'Gezondheid als het vermogen om zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van sociale, fysieke

Nadere informatie

Belangrijke woorden Herstel Centraal

Belangrijke woorden Herstel Centraal Belangrijke woorden Herstel Centraal Herstel Gezondheid Hoop Spreken we dezelfde taal? Talenten Dromen Zingeving Empowerment Herstelondersteuning Samen keuzes maken Eigen regie Ontwikkeling Netwerk Vrije

Nadere informatie

Levensvragen tevoorschijn luisteren

Levensvragen tevoorschijn luisteren Levensvragen tevoorschijn luisteren Westervoort Wout Huizing 10 oktober 2014 Pietje, patje, poe Opdracht : Wat zijn levensvragen? Van wie zijn levensvragen? Hoe signaleer je een levensvraag? Wat doe je

Nadere informatie

OPDRACHTVERKLARING WZC Leiehome (Actualisering 12.06.2015)

OPDRACHTVERKLARING WZC Leiehome (Actualisering 12.06.2015) OPDRACHTVERKLARING WZC Leiehome (Actualisering 12.06.2015) Woonzorgcentrum Leiehome is een woonplaats met ruime verzorgingsmogelijkheden voor ouderen. Wij verlenen een deskundige en actuele zorg op maat.

Nadere informatie

Ouderenzorg in 2025?

Ouderenzorg in 2025? Ouderenzorg in 2025? https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=vo9 wlawhe3e Niemand gaat actief de gang naar het verpleeghuis, je wordt opgenomen, ik had geen inspraak 1 IDENTITEIT: wie

Nadere informatie

De paradox van het ouder worden

De paradox van het ouder worden De paradox van het ouder worden Rotterdam wordt ouder! 13 maart 2018 Prof. dr. Anja Machielse Toos Oskam Onderwerpen Wat is eenzaamheid en waarom is het een probleem? Achtergronden en verschijningsvormen

Nadere informatie

Afgezonderd of ingesloten?

Afgezonderd of ingesloten? Anja Machielse Afgezonderd of ingesloten? Over sociale kwetsbaarheid van ouderen De overheid gaat ervan uit dat burgers onafhankelijke en autonome wezens zijn die zichzelf kunnen redden en zelfstandig

Nadere informatie

Tranzo, 17 juni Dr. Anja Machielse

Tranzo, 17 juni Dr. Anja Machielse Eenzame ouderen: ambities en mogelijkheden Tranzo, 17 juni 2010 Dr. Anja Machielse Onderwerpen Begripsverkenning en cijfers Complexiteit van de problematiek Profielen en interventies Conclusies Begrippen

Nadere informatie

Waar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid

Waar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid VeReFi Congres I Denken in mogelijkheden I 11 april 2017 Waar ligt je kracht? Een nieuwe visie op Positieve Gezondheid Marja van Vliet, PhD Instituut voor Positieve Gezondheid 1 1. De geheimen van de Blue

Nadere informatie

Hoe borg je POSITIEVE GEZONDHEID? Weer een stapje verder ermee..

Hoe borg je POSITIEVE GEZONDHEID? Weer een stapje verder ermee.. Hoe borg je POSITIEVE GEZONDHEID? Weer een stapje verder ermee.. Congres Gezonde Zorg 3.0 14 juni 2018 Dr. Machteld Huber VISIE OP (BETAALBARE) ZORG IN DE TOEKOMST - DE KOSTEN GGZ Ziekenhuis Care Tweede

Nadere informatie

FACTSHEET. Gezondheid en natuur

FACTSHEET. Gezondheid en natuur FACTSHEET Gezondheid en natuur M. van Santvoort Oktober 2014 Inleiding Waarom deze factsheet over gezondheid en natuur? Veel mensen geven aan dat zij zich ontspannen voelen in de natuur. Dit is een beleving

Nadere informatie

Zingeving en geluk. Inleiding Wat is zingeving Wat is geluk Elementen zinvolleven Er TOE doen Verkenningsvragen Carrousel

Zingeving en geluk. Inleiding Wat is zingeving Wat is geluk Elementen zinvolleven Er TOE doen Verkenningsvragen Carrousel Zingeving en geluk Inleiding Wat is zingeving Wat is geluk Elementen zinvolleven Er TOE doen Verkenningsvragen Carrousel Inleiding Wie zijn wij Jolanda Verschuren Brigitte Kruik Lerende praktijk zingeving

Nadere informatie

De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid

De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid De Eenzaamheid voorbij..? Conferentie 1 juni 2017 Mieke Mes, specialist eenzaamheid Even voorstellen Mijn naam is Mieke Mes, deskundige op het gebied van aanpakken Eenzaamheid Vanuit mijn bedrijf MM-adviesburo

Nadere informatie

Afgezonderd of ingesloten? Over sociale kwetsbaarheid van ouderen

Afgezonderd of ingesloten? Over sociale kwetsbaarheid van ouderen Afgezonderd of ingesloten? Over sociale kwetsbaarheid van ouderen Anja Machielse Afgezonderd of ingesloten? Over sociale kwetsbaarheid van ouderen Rede in verkorte vorm uitgesproken ter gelegenheid van

Nadere informatie

HET GOUDEN PACT. Ons pleidooi voor persoonlijke zorg

HET GOUDEN PACT. Ons pleidooi voor persoonlijke zorg HET GOUDEN PACT Ons pleidooi voor persoonlijke zorg In discussies over kwetsbare ouderen zien we ouderen zélf over het hoofd. Daarom pleiten Humanistisch Verbond, de Universiteit voor Humanistiek, Humanitas

Nadere informatie

Het discours van zelfmanagement

Het discours van zelfmanagement Het discours van zelfmanagement Reactie op Andries Baart COS symposium 29-09-17 d.strijbos@dimence.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid

Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Dr. AnneLoes van Staa Kenniscentrum Zorginnovatie ZonMw Invitational Conference Positieve Gezondheid, Positieve psychologie en zelfmanagement

Nadere informatie

OUD EN DER DAGEN ZAT OVER OMGAAN MET LEVENSMOEHEID IN DE OUDERDOM

OUD EN DER DAGEN ZAT OVER OMGAAN MET LEVENSMOEHEID IN DE OUDERDOM OUD EN DER DAGEN ZAT OVER OMGAAN MET LEVENSMOEHEID IN DE OUDERDOM Studiedag Herstel in de ouderenzorg Provinciehuis Leuven, 19 oktober 2018 Dr. Els van Wijngaarden Universitair docent & onderzoeker Universiteit

Nadere informatie

Lezing, 10 december 2004. Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte

Lezing, 10 december 2004. Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte Lezing, 10 december 2004 Relatie tussen sociaal isolement en psychiatrische ziekte Dr. Ludwien Meeuwesen, Sociaal psychologe verbonden aan de Universiteit Utrecht, Afdeling Algemene Sociale Wetenschappen,

Nadere informatie

Ouder worden en de kracht van verhalen. Levensverwachting bij geboorte. Ingesleten opvattingen uit de 19 e eeuw

Ouder worden en de kracht van verhalen. Levensverwachting bij geboorte. Ingesleten opvattingen uit de 19 e eeuw Ouder en de kracht van verhalen Lezing door Prof. dr. Jan Baars Universiteit voor Humanistiek www.janbaars.nl Op uitnodiging van Stichting Levensverhalen Inspiratiemiddag in Zaandam, 2 oktober 2014 Levensverwachting

Nadere informatie

Eenzaamheid. Aanleiding. Beschrijving. Eenzaamheid

Eenzaamheid. Aanleiding. Beschrijving. Eenzaamheid Eenzaamheid Aanleiding In het beleidsplan Wmo 2008-2011 is toegezegd specifieke aandacht te schenken aan de aanpak van eenzaamheid. Daartoe is op 30 maart 2011 een werkconferentie gehouden. Daarbij is

Nadere informatie

De Beroepsstandaard wordt aangepast op de volgende punten.

De Beroepsstandaard wordt aangepast op de volgende punten. BESLUIT VAN DE ALGEMENE LEDENVERGADERING VAN DE VGVZ (7 JUNI 2010) inzake het advies van de Commissie Spiritualiteit en Beroepsstandaard vastgesteld te Amsterdam door de Algemene Leden Vergadering van

Nadere informatie

GEZOND LEVEN, GOED LEVEN GEZONDHEIDSBELEID BERNHEZE & OSS 1. POSITIEVE GEZONDHEID 2. HET PROCES 3. THEMA S GEZONDHEIDSBELEID 4.

GEZOND LEVEN, GOED LEVEN GEZONDHEIDSBELEID BERNHEZE & OSS 1. POSITIEVE GEZONDHEID 2. HET PROCES 3. THEMA S GEZONDHEIDSBELEID 4. GEZOND LEVEN, GOED LEVEN GEZONDHEIDSBELEID 2018-2021 BERNHEZE & OSS 1. POSITIEVE GEZONDHEID 2. HET PROCES 3. THEMA S GEZONDHEIDSBELEID 4. BORGING 1. POSITIEVE GEZONDHEID Positieve gezondheid is je eigen

Nadere informatie

WELBEVINDEN. Levensverhalen en welbevinden WELBEVINDEN WELBEVINDEN WELBEVINDEN DE BETEKENIS VAN LEVENSVERHALEN VOOR HET VERSTERKEN VAN WELBEVINDEN

WELBEVINDEN. Levensverhalen en welbevinden WELBEVINDEN WELBEVINDEN WELBEVINDEN DE BETEKENIS VAN LEVENSVERHALEN VOOR HET VERSTERKEN VAN WELBEVINDEN DE BETEKENIS VAN LEVENSVERHALEN VOOR HET VERSTERKEN VAN Gerben Westerhof Levensverhalen en Welbevinden Duurzame geestelijke gezondheid Levensverhalen Narratieve zorg 31/05/2018 1 2 Discussieer met je buurman

Nadere informatie

HOE GAAN WE ALS ZORGVERLENER OM MET EEN PATIËNT DIE LEVENSMOE IS?

HOE GAAN WE ALS ZORGVERLENER OM MET EEN PATIËNT DIE LEVENSMOE IS? HOE GAAN WE ALS ZORGVERLENER OM MET EEN PATIËNT DIE LEVENSMOE IS? NVKVV J O L I S A E R D E M A A R T J E W I L S Oostende 23/03/2018 LEVENSMOEHEID lijden (welbevinden) is een persoonlijk gegeven uitzichtloos

Nadere informatie

Suïcide bij ouderen: prevalentie, psychologische factoren en preventiemogelijkheden

Suïcide bij ouderen: prevalentie, psychologische factoren en preventiemogelijkheden Suïcide bij ouderen: prevalentie, psychologische factoren en preventiemogelijkheden Anke Bonnewyn, PhD Klinisch Psycholoog - Psychotherapeut Dienst Ouderenpsychiatrie UPC KULeuven campus Leuven 1. LEVENSVERWACHTING

Nadere informatie

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende

Nadere informatie

Het belang van een toekomst in een nieuw perspectief.

Het belang van een toekomst in een nieuw perspectief. Het belang van een toekomst in een nieuw perspectief. Afterwork netwerk Den Haag, 19 mei, 2015. Jan A. Walburg 1 Wat is positieve psychologie? 2 3 Carla Leurs 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke

Nadere informatie

14.6. De Dienst Geestelijke Verzorging. Drs W.v.d.Wouw. Samenvatting

14.6. De Dienst Geestelijke Verzorging. Drs W.v.d.Wouw. Samenvatting 696 14.6. De Dienst Geestelijke Verzorging Drs W.v.d.Wouw Samenvatting De wijze, waarop de Dienst Geestelijke Verzorging is geprofileerd, is sterk afhankelijk van de eigen aard van dit werkveld. Mensen

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin?

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin? Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin? Samenvatting door een scholier 1618 woorden 28 november 2010 5,6 126 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Hoofdstuk

Nadere informatie

Inleiding 11 Hans Alma & Adri Smaling

Inleiding 11 Hans Alma & Adri Smaling Inleiding 11 Hans Alma & Adri Smaling Referenties 15 Hoofdstuk 1. Zingeving en levens beschouwing: een conceptuele en thematische verkenning 17 Adri Smaling & Hans Alma 1. Wat kan onder zingeving worden

Nadere informatie

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies

Nadere informatie

Succesvol leven met Afasie Afasie conferentie Doriene van der Kaaden GZ-psycholoog (in opleiding)

Succesvol leven met Afasie Afasie conferentie Doriene van der Kaaden GZ-psycholoog (in opleiding) Succesvol leven met Afasie Afasie conferentie 2017 Doriene van der Kaaden GZ-psycholoog (in opleiding) Inhoud van de sessie u Wat is succesvol leven met afasie? u Interventies die bijdragen aan een succesvol

Nadere informatie

'Op zoek naar zin in verpleeg- en verzorgingshuizen

'Op zoek naar zin in verpleeg- en verzorgingshuizen 'Op zoek naar zin in verpleeg- en verzorgingshuizen Workshop 7 oktober Henriëtte Ettema en Iris van Asch Trimbos-instituut 2009 1 Programma Inhoud cursus en korte beschrijving onderzoek (± 30 minuten)

Nadere informatie

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Positieve psychologie in de praktijk

Positieve psychologie in de praktijk Welbevindentherapie Positieve psychologie in de praktijk Prof. dr. E.T. Bohlmeijer Dr. L. Christenhusz Dr. P. Meulenbeek VCGT 2015 Programma 1. Achtergrond & relevantie welbevindentherapie en positieve

Nadere informatie

Anders kijken, anders leren, anders doen

Anders kijken, anders leren, anders doen Anders kijken, anders leren, anders doen Grensoverstijgend leren en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk HOOFDLIJN 1 Hoofdlijn 1. Functioneren, veerkracht en eigen regie van burgers staan

Nadere informatie

In gesprek over levensvragen: goede zorg rond het levenseinde. Prof dr Carlo Leget

In gesprek over levensvragen: goede zorg rond het levenseinde. Prof dr Carlo Leget In gesprek over levensvragen: goede zorg rond het levenseinde Prof dr Carlo Leget Een casus Een 85-jarige vrouw die altijd erg actief is geweest (vrijwilligerswerk, vriendinnen, buurtcomité), is meer en

Nadere informatie

Met Zorg naar Gezondheid!

Met Zorg naar Gezondheid! Met Zorg naar Gezondheid! dr. Hans Hobbelen Lector Healthy Lifestyle, Ageing and Health Care Kenniscentrum CaRES: Care, Rehabilitatie, Educatie, Sport (CaRES) Lectoraat Transparante Zorgverlening Lectoraat

Nadere informatie

VOLTOOID LEVEN NIET FIXEN MAAR LUISTEREN

VOLTOOID LEVEN NIET FIXEN MAAR LUISTEREN VOLTOOID LEVEN NIET FIXEN MAAR LUISTEREN Congres Geriatric Giants: Zorgen in de Geriatrie, 31 mei 2018, Rijckholt Dr. Els van Wijngaarden Universitair docent & onderzoeker Universiteit voor Humanistiek

Nadere informatie

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis Mijn wil is sterker dan mijn grens. (Paula Niestadt) Definitie kwaliteit van leven/qol

Nadere informatie

Positieve Gezondheid, sleutel voor vergunninghouders naar een succesvolle Participatie?

Positieve Gezondheid, sleutel voor vergunninghouders naar een succesvolle Participatie? Positieve Gezondheid, sleutel voor vergunninghouders naar een succesvolle Participatie? Juni 2017 Henneke Berkhout Regiocoordinator integrale gezondheid statushouders WRR 2015: Geen tijd verliezen. Door

Nadere informatie

Deel 1: Positieve psychologie

Deel 1: Positieve psychologie Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

POSITIEVE GEZONDHEID. Wat is het en wat kan ik ermee?

POSITIEVE GEZONDHEID. Wat is het en wat kan ik ermee? POSITIEVE GEZONDHEID Wat is het en wat kan ik ermee? WandelTrainersDag 6 April 2019 Rogier Berghauser Pont Rogier Berghauser Pont Gezondheidszorg Gedragsverandering Empathie voor pechvogels Partner van

Nadere informatie

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te

Nadere informatie

welzijn LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van:

welzijn LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van: welzijn e LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van: Lesbrief Factor-E Welzijn Kwaliteit van bestaan Illustratie: Jan Willem Klaassen Klinkt Schalock depri? Het moet juist geluk(kig) maken! INLEIDING

Nadere informatie

Coalitie Erbij. De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015

Coalitie Erbij. De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015 Coalitie Erbij De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015 1. De landelijke Coalitie Erbij in 2 minuten 2. Wat is eenzaamheid? 3. De gezichten van eenzaamheid 4. De lokale aanpak van eenzaamheid

Nadere informatie

BEOORDELING: EEN ZOEKTOCHT NAAR EEN ANDER LEVEN DRS. ENNO TROMPERT DRS. CORA VAN DER SEL (LID CENTRALE CLIËNTENRAAD UWV ) EN LEDEN ADVIESRAAD KCVG

BEOORDELING: EEN ZOEKTOCHT NAAR EEN ANDER LEVEN DRS. ENNO TROMPERT DRS. CORA VAN DER SEL (LID CENTRALE CLIËNTENRAAD UWV ) EN LEDEN ADVIESRAAD KCVG BEOORDELING: EEN ZOEKTOCHT NAAR EEN DRS. ENNO TROMPERT DRS. CORA VAN DER SEL (LID CENTRALE CLIËNTENRAAD UWV ) EN LEDEN ADVIESRAAD KCVG DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

Het leven leren leven

Het leven leren leven Rouwbegeleiding in de praktijk Het leven leren leven Karin van der Plas Themabijeenkomst IDPZ 31 oktober Programma Welkom Theorie over rouw Bespreking casus/ luisteroefening Wat is Levenskunst? Tijd voor

Nadere informatie

SOCIALE KWETSBAARHEID, EENZAAMHEID EN ZORG IN DE PARTICIPATIESAMENLEVING

SOCIALE KWETSBAARHEID, EENZAAMHEID EN ZORG IN DE PARTICIPATIESAMENLEVING SOCIALE KWETSBAARHEID, EENZAAMHEID EN ZORG IN DE PARTICIPATIESAMENLEVING DE MEEVAART, 17 OKTOBER 2017 MARJOLEIN BROESE VAN GROENOU HOOGLERAAR INFORMELE ZORG OPBOUW De samenleving verandert Deze tijd vereist

Nadere informatie

Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden

Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Kanker en Werk Begeleiding en Re-integratie Stap.nu in mogelijkheden Regionaal Genootschap Fysiotherapie Midden Nederland Zelfmanagement bij kanker De realiteit 100.000 nieuwe diagnoses in 2012 Het aantal

Nadere informatie

Protocol: Dit is jouw leven in een begeleidingstraject

Protocol: Dit is jouw leven in een begeleidingstraject WHITEPAPER Protocol: Dit is jouw leven in een begeleidingstraject Monique Hulsbergen en Ernst Bohlmeijer Het programma Dit is jouw leven is gebaseerd op de positieve psychologie en beschrijft een integraal

Nadere informatie

WELKOM! Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest. Maandag 6 mei, Dorpscentrum Oegstgeest

WELKOM! Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest. Maandag 6 mei, Dorpscentrum Oegstgeest WELKOM! Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest Maandag 6 mei, Dorpscentrum Oegstgeest Samen tegen Eenzaamheid Oegstgeest Wat is eenzaamheid Hoe is de situatie in Oegstgeest Project Samen tegen Eenzaamheid

Nadere informatie

CHECKLIST BEHANDELDOELEN

CHECKLIST BEHANDELDOELEN Uw naam: Naam therapeut: Datum: CHECKLIST BEHANDELDOELEN Het stellen van doelen is een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle therapie. Daarom vragen wij u uw doelen voor de aankomende therapie aan

Nadere informatie

kwetsbaarheid en verlangen De Amsterdamse School Kwetsbaarheid en veerkracht januari 2016 Joris Slaets

kwetsbaarheid en verlangen De Amsterdamse School Kwetsbaarheid en veerkracht januari 2016 Joris Slaets kwetsbaarheid en verlangen De Amsterdamse School Kwetsbaarheid en veerkracht januari 2016 Joris Slaets Opgave van belangen J.P.J. Slaets Ik verklaar geen belangen te hebben in relatie tot de farmaceutische

Nadere informatie

WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG?

WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG? WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG? 4 7 8 11 12 17 18 WAAR WE VOOR STAAN Het Apostolisch Genootschap biedt ontmoetingsplaatsen voor

Nadere informatie

Ouderen, naasten en probleemgedrag

Ouderen, naasten en probleemgedrag Ouderen, naasten en probleemgedrag Omgaan met gedragsveranderingen in de ouderenzorg Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 11 JANUARI 2016 Hannie en Henk 1 Filmfragment 1 2 Hannie en Henk nabespreken

Nadere informatie

Positieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving!

Positieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving! Van Kleef Lezing 10-12-2015 Spreker: Jan Walburg, Hoogleraar Positieve Psychologie, Universiteit van Twente Positieve verpleegkunde: op weg naar een bloeiende samenleving! Aan positieve psychologie kleeft

Nadere informatie

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018 Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait december 2018 In deze rapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl leest u de uitkomsten en ervaringen van inwoners van de gemeente Schiedam.

Nadere informatie

H.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft

H.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft H.307216.0714 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling

Nadere informatie

Versie: 1 juli BIJLAGE 4: Resultaatsgebieden en activiteiten

Versie: 1 juli BIJLAGE 4: Resultaatsgebieden en activiteiten BIJLAGE 4: Resultaatsgebieden en activiteiten Beschrijving van de doelgroep De doelgroep, die in aanmerking komt voor een Maatwerkvoorziening(en), kan als volgt gekenmerkt worden: De inwoner is 18 jaar

Nadere informatie

WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG?

WAAR WE VOOR STAAN VERWONDERING ONTMOETING LEVENSKUNST RITUELEN RELIGIEUS GEWORTELD WAT DOE JIJ VANDAAG? WAAR WE VOOR STAAN 4 VERWONDERING 7 ONTMOETING 8 LEVENSKUNST 11 RITUELEN 12 RELIGIEUS GEWORTELD 17 WAT DOE JIJ VANDAAG? 18 WAAR WE VOOR STAAN Het Apostolisch Genootschap biedt ontmoetingsplaatsen voor

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012

Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012 Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012 Dr. Rinka van Zundert Orthopedagogiek Gezin & Gedrag Radboud Universiteit Nijmegen Positieve psychologie Geluk, optimaal functioneren,

Nadere informatie

H Waar kunt u terecht als u kanker heeft

H Waar kunt u terecht als u kanker heeft H.307216.1217 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling

Nadere informatie

Gent 30 september Jenny Boumans (Trimbos) Jacqueline Kool (DSiN) Merel Visse (VU)

Gent 30 september Jenny Boumans (Trimbos) Jacqueline Kool (DSiN) Merel Visse (VU) Gent 30 september 2013 Jenny Boumans (Trimbos) Jacqueline Kool (DSiN) Merel Visse (VU) Bijdragen aan een theoretisch en conceptueel kader over de aard, betekenis en bruikbaarheid van ervaringskennis in

Nadere informatie

Niek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater

Niek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater Gezekerd klimmen met de jaren Niek Jaspers Arts maatschappij en gezondheid Sociaal geriater Themamiddag Public Health en senioren Inleiding Tendensen Demografie Huidige preventie en zorg Geriatrisch paradigma

Nadere informatie

Christen Forum Limburg.

Christen Forum Limburg. Christen Forum Limburg www.cflimburg.be DE SAMENLEVING OP DE SOFA Prof. Dr. Dirk De Wachter UPC KULeuven Christen Forum CC Hasselt 23/02/15 geluksmetingen versus suïcidecijfers PSYCHIATRISERING VAN VERDRIET

Nadere informatie

De moeizame ouderdom... Over armoede en machteloosheid

De moeizame ouderdom... Over armoede en machteloosheid De moeizame ouderdom... Over armoede en machteloosheid Prof.Dr.G.P.A.Braam nov 12 Inhoud Inleiding Sterfte en gezondheid Inkomens en bezit Invloedsuitoefening 1 verdriet 2 3 84 82 levensverwachting van

Nadere informatie

GEDEELDEZORG PRAKTIJK VOOR PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING EN BEHANDELING

GEDEELDEZORG PRAKTIJK VOOR PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING EN BEHANDELING AANGESLOTEN BIJ: Btw nummer 086337798 B01 K.v.K. nr. 14096082 Maastricht PRODUCTBESCHRIJVING: GEDEELDEZORG PRAKTIJK VOOR PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING EN BEHANDELING SPITITUAL CARE Januari 2009 1 Dit is de

Nadere informatie

Ontmedicalisering. Gezondheid voor iedereen

Ontmedicalisering. Gezondheid voor iedereen * Ontmedicalisering Gezondheid voor iedereen Keuze voor de huisartsgeneeskunde: voor continuïteit voor persoonlijke zorg voor integrale zorg Maar ook: voor het gezonde WHO definitie gezondheid (1948) Een

Nadere informatie

Geestelijke verzorging

Geestelijke verzorging 0348-44 17 14 info@rijnhoven.nl Geestelijke verzorging Aandacht voor de zin van het leven Een thuis voor ouderen. Met zelfstandigheid waar mogelijk. En precies de zorg die nodig is. Welkom bij De Rijnhoven.

Nadere informatie

Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente

Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente Bijeenkomst vrijwilligers Stichting Vughterstede 12 september 2013 Prof. dr. M.J.M. Kardol 1. De ontwikkeling van de levensverwachting

Nadere informatie

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure

Nadere informatie

zorgzaam voor elkaar

zorgzaam voor elkaar zorgzaam voor elkaar wat kunnen we voor u doen? outreach in de Nieuwe GGZ Philippe Delespaul Outreaching in Antwerpen: zorgzaam over grenzen Elzenveld -- Antwerpen, 16 november 2017 GGZ in enkele cijfers

Nadere informatie

Bijeenkomst Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. 12 februari 2019, Den Haag

Bijeenkomst Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid. 12 februari 2019, Den Haag Bijeenkomst Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid 12 februari 2019, Den Haag Dagvoorzitter Marianne van den Anker 2 Programma 18:05 Minister de Jonge 18:15 Ervaringsdeskundige 18:25 Kwartiermaker NCTE 18:30

Nadere informatie

Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven

Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven Wat is gezondheid? Definities veranderen Gezondheid als

Nadere informatie

Wat is Positieve gezondheid en wat kan het voor ouderen betekenen?

Wat is Positieve gezondheid en wat kan het voor ouderen betekenen? Beter Oud Worden in Amsterdam - 31 maart 2015 Wat is Positieve gezondheid en wat kan het voor ouderen betekenen? Dr. Machteld Huber, arts, senior-onderzoeker Louis Bolk Instituut, Driebergen www.louisbolk.nl

Nadere informatie

Effectief samenwerken in de wijk

Effectief samenwerken in de wijk WORKSHOP MENZIS & ACHTERHOEK Effectief samenwerken in de wijk 9 JUNI 2016 Inhoudsopgave Inleiding Inzichten in het Leven op leeftijd (Menzis) Investeren in samenwerking (Achterhoek, Karin) Brainstorm in

Nadere informatie

Positieve psychologie & Zingeving

Positieve psychologie & Zingeving Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl

Nadere informatie

Ouderenmishandeling en geriatrische zorg

Ouderenmishandeling en geriatrische zorg Ouderenmishandeling en geriatrische zorg Invitational Conference Ouderenmishandeling 15 juni 2017 Trudy Jacobs Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige Geriatrie Radboudumc Trudy.Jacobs@radboudumc.nl (Potentiële)

Nadere informatie