ZORGTECHNOLOGIE; wens, nut, of noodzaak?

Transcriptie

1

2 INSPIRATIESESSIE Zorggroep Noord-West Veluwe ZORGTECHNOLOGIE; wens, nut, of noodzaak? Lars Nieuwenhoff 1 november 2013

3 Onderwerpen 1. Introductie 2. Waarom innoveren van zorg 3. Hoe innoveren 4. Toekomst: zorg & ondersteuning in een sociaalmedisch netwerk 5. Voorbeelden van innovaties/zorgtechnologie 6. Effect op de beroepsgroep

4 Waarom innoveren van zorg (1) Vergrijzing & ontgroening Nederland wordt snel ouder en ontgroent 13 % van de beroepsbevolking werkt nu al in de zorg (1 miljoen mensen!) In 2020 zou dat 20% moeten zijn En in % Terwijl de beroepsbevolking tot % krimpt En de groep 65+ met 67,4% groeit. Effect op zorginstellingen: noodzaak voor productiviteitsstijging van meer dan 50%!

5 Waarom innoveren van zorg (2) Hoofdlijnen toekomstige zorg 1) Extramuralisering: langer zelfstandig wonen 2) Verschuiving van formele zorg naar informele zorg: meer inzet mantelzorg Door: Scheiden wonen en zorg AWBZ naar WMO: ZZP 1 en 2 en op termijn ook 3 en 4 25% besparing op WMO Participatie ALLES i.h.k.v. VERGROTEN ZELFREDZAAMHEID

6 Waarom innoveren van zorg (3) Noodzaak en kans Is 'innoveren' het antwoord? 'Innoveren' brengt de zorg van: Zorgen voor via Zorgen dat naar Maximale zelfredzaamheid /'eigen regie'!!! Naast noodzaak is 'innoveren' ook een kans om kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg te verbeteren

7 Hoe innoveren (1) 'Nieuwe vorm' van zorg noodzakelijk Zorg 1.0 = Zorg met handen aan het bed Zorg 2.0 = Zorg met handen, ondersteund door techniek Zorg 3.0 = Zorg o.b.v.: maximale zelfredzaamheid in de eigen community van bewoner; bestaand uit een zorg- en een servicecomponent; ondersteund door Woon & Zorg Technologie (WZT); en bovenal gegeven met toewijding!

8 Zorg 3.0 dus,... maar HOE? (2) Uitgangspunten van Zorg 3.0: 1. Maximale zelfredzaamheid & eigen regie: Zorgvrager centraal in vraagstelling en 'oplossen' in diens eigen sociaal-medische netwerk 2. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 3. Open innoveren in netwerken 4. Experimenteren! Technologie Zelfdiagnostiek & monitoring Andere organisatie- en bekostigingsvormen

9 Uitgangspunt 1: Maximale zelfredzaamheid & eigen regie Zorgvrager-perspectief: Zelfredzaamheid zodanig vergroten dat met dezelfde personele capaciteit 2x zoveel zorgvragers kunnen worden ondersteund cfm. kwaliteitsstandaarden en/of Zorgprofessional-perspectief: Effectiviteit van ondersteunende systemen zodanig vergroten dat slechts 10% van de zorgtijd wordt besteed aan administratieve handelingen en/of

10 Maximale zelfredzaamheid & eigen regie (2) Organisatieperspectief: Efficiency zodanig vergroten dat dezelfde zorg met 50% minder zorgprofessionals kan worden geleverd en Maatschappelijk perspectief: Duurzaamheid vergroten. Formele zorg naar informele zorg (meer familie, ondersteuning uit het netwerk en zorg in de wijk) Langer thuis wonen (levensloopbestendig bouwen) Zuiniger, bewuster, wederkerigheid

11 Uitgangspunt 2: Innovatie agenda Ontwikkeling aan de horizon G r en z e n van d Innovatiedomein: ZORG 3.0 e innov atie age n da Organisatie domein: Best practices ORG X Perceptie waar de organisatie staat Waar het veld al mee bezig is Nu: Projecten 1-3 jaar: Experimenten 2-5 jaar:toekomstverkenning Oplossingen (deels)bewezen in andere omgevingen

12 Uitgangspunt 3: Open innoveren in netwerken Bedrijven & partners (consortium) Universiteiten, hoge scholen MBO s Kennisinstellingen (TNO, Health Valley, Oost NV ) Subsidieverstrekkers (regionaal gemeente, provincie, landelijk- Agentschap.nl, europees ESF, EFRO ) Zorgverzekeraars Fondsen

13 Ge ne rer en Ra ffin er en Project management 1 X Stuurpunten en 2 3 Ex pe rim en t er Initiëren teren Selec Vrijheidsgraden Uitgangspunt 3: Open innoveren Re ali se Innovatieproces Tijd 4 ren ce c A en r pte

14 Uitgangspunt 4: Experimenteren! Zorgvrager centraal o.b.v. kernvraag!!!!! Onderzoek naar - en experimenteren met technologie om zorgvrager te helpen met diens dagelijkse zorg of probleem, gericht op maximale zelfredzaamheid. Idem voor zorgprofessional voor maximale professionaliteit en arbeidsvreugde! Seeing = believing!! Verbinden van zorgvragers, zorg, kennisinstellingen, bedrijven, opleidingen, stakeholders. Oplossing duurzaam exploitabel integreren in dagelijks leven/zorgproces.

15 Toekomst: zorg & ondersteuning in een sociaal-medisch netwerk (1) Sociale omgeving & mantelzorgplatform Service & diensten Domotica Buurtbewoner / Zorgvrager Persoonlijk gezondheidsdossier & lifestyle Zorgorganisatie Zorgalarmering

16 Toekomst: zorg & ondersteuning in een sociaal-medisch netwerk (2) Niveau 1: Mensen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor de zorg & ondersteuning. Niveau 2: Mensen met indicatie voor zorg op grond van een kortdurende, chronische en/of somatische zorgvraag. Niveau 3: Mensen (senioren) met indicatie voor zorg op grond van een chronische, psychogeriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke opname en noodzaak tot verpleging.

17 Toekomst: zorg & ondersteuning in een sociaal-medisch netwerk (3) Niveau 3A: alleenstaande of samenwonende mensen (senioren) die, met ondersteuning van familie en incidentele professionele zorg, begeleid wonen in een levensloopgeschikte '0-treden-woning'. Vanwege somatische of psychogeriatrische klachten in de eerste stadia is er geregeld zorg en ondersteuning binnen 5 minuten nodig en in sommige gevallen ook verpleging. Niveau 3B: begeleid wonen in een kleinschalige woongroep of intramuraal appartement. Vanwege de afname of het ontbreken van eigen regie a.g.v. psychogeriatrische klachten in latere stadia, is 24-uurs zorg met toezicht en ondersteuning nodig.

18 Toekomst: zorg & ondersteuning in een sociaal-medisch netwerk (4) Noodzaak tot coördinatie in sociaal-medisch netwerk van formele en informele zorg tussen mantelzorg, zorgprofessional, wijksteunpunt, zorgcentrale en servicepunt en andere zorggerelateerde partijen; huisarts, fysiotherapie, ergotherapie en ziekenhuis. Woon & Zorg Technologie ondersteunt sociaal-medisch netwerk.

19 Toekomst: zorg & ondersteuning in een sociaal-medisch netwerk (5) Inhoud dienstverlening Functionaliteit W & Z-technologie N I V E A U 1 Zelfstandig wonen en incidenteel een zorg- of ondersteuningsvraag hebben Gericht op contact (met familie & het eigen netwerk) Entertainment en 'content uit de buurt' is cruciaal om aan te sluiten bij leefritme en omgeving Ondersteunend aan preventie en gezondheid Bellen / Beeldbellen met familie en wijksteunpunt PC + TV + lokale / wijkplatform + online netwerk Games voor fitness Agenda t.b.v. herinnering aan vocht-, voedings- en medicatieinname Gekoppelde weegschaal, bloeddruk-, bloedwaardenmeter Beeld-spreekuur huisartsassistent Maaltijdkeuze en andere servicediensten N I V E A U 2 Met geringe ondersteuning van familie en incidentele zorg wonen in je eigen woning Contact, preventie, gezondheid Ondersteunend aan comfort vanuit mobiliteitsbeperkingen Ondersteunend aan geplande en ongeplande zorg Functionaliteit ARRANGEMENT 1 +: Geplande zorg en begeleiding vanuit wijksteunpunt Beeldgesprek met huisarts Geautomatiseerde medicatieverstrekking Gekoppelde lichtschakeling, bediening van deur, deurcamera, gordijnen en zonnenscherm Sensoren (beweging, vallen, epilepsie,dwaaldetectie, enz.), cameraobservatie gekoppeld aan alarmering mantelzorg en eventueel opvolging via wijksteunpunt N I V E A U 3 Met ondersteuning van familie en frequente zorg en incidentele verpleging begeleid wonen Contact, preventie, gezondheid, comfort Ondersteunend aan kwaliteit van zorg en veiligheid Ondersteunend aan geplande zorg / zorg op afspraak en ongeplande zorg / zorg op afroep Functionaliteit ARRANGEMENT 2 +: Geplande en ongeplande zorg in 24 uurs setting via zorgcentrale en/of zorgprofessional Monitoring van het leefpatroon m.b.v. sensorsysteem en /of mee kijkcamera en automatische alarmering netwerk bij afwijkingen Doorschakelen beeldgesprek naar andere medische functionarissen en 2e lijn.

20 Voorbeelden van innovaties (1) Beeldzorg: zorg op afstand Medido: medicatieverstrekking / 4 ogen & op afstand Livind: (zelflerend) sensorsysteem dat leefpatroon analyseert en meldingen genereert Wellnessdouche: zo zelfstandig mogelijk badderen GoOV: reishulp voor OV ter vervanging van taxi Shift Happenz: leermethoden rondom zorgtechnologie

21 Voorbeelden van innovaties (2) Beeldzorg: zorg op afstand (CareScreen) Obli: monitoring vochthuishouding (Fresh Idea Factory) Anne: serious gaming / bewegen (Virtask) Tréés: dwaaldetectie + monitoring (KPN)

22 Beeldzorg (1) Kernvraag: Hoe kan de 'community' van de zorgvrager worden betrokken bij diens zorg & welzijn? Doel: Zelfredzaamheid, formele informele zorg, minder begeleiding, minder reistijd. Oplossingsrichting: beeldbellen, zorg op afstand Oplossing: Experiment VG welzijn : vaste opstelling Experiment ambulant zorg : vaste opstelling 2 Pilots ambulant: 24 x 7 en '8 8: met tablet en ServiceDesk Opschalen o.b.v. positieve businesscase!

23 Beeldzorg (2)

24 Beeldzorg (3)

25 Medicatieverstrekking Medido Kernvraag: Zorgvragers herinneren aan hun medicatieinname en voorkomen van medicatiefouten. Doel: Betere inname-discipline; verlagen aantal medicatiefouten; verlagen zorgkosten a.g.v. vervolgkosten. Oplossingsrichting: Apparaat gekoppeld aan internet dat medicatie verstrekt en signaal genereert bij niet innemen.

26 Vochthuishouding-monitoring: Obli Kernvraag: Vochthuishouding bij ouderen is 'te droog' Doel: Ouderen helpen gedurende de dag voldoende te drinken en bij afwijkingen henzelf te attenderen en in 2e instantie hun achtervang te attenderen. Oplossingsrichting: Meetsysteem gekoppeld aan PC en internet, dat signaleert en meld.

27 Sensorsysteem Livind Kernvraag: 'Zicht' hebben op cliënten zonder cameratoezicht. Doel: Cliënt het vertrouwen geven dat hij/zij gezien wordt als het nodig is, en mantelzorgers en zorgprofessionals het vertrouwen geven dat zij een melding krijgen als ondersteuning echt nodig is. Oplossingsrichting: Sensorsysteem dat levenstekens verzameld; gebruik van koelkast, bank, deur, WC, slaapkamer.

28 Wellnessdouche (1) Kernvraag: Hoe kan een zorgvrager zo onafhankelijk mogelijk van de zorgverlener 'badderen'? Doel: Zelfstandig douchen en drogen zonder hulp van een zorgverlener (+ aan- en uitkleden!). Oplossingsrichting: Wasstraat, aangestuurd door bijv. spraak- of oogbolbesturing. Oplossing:.

29 Wellnessdouche (2)

30 GoOV/Happy Walker (1) Kernvraag: Hoe kunnen belemmeringen worden weggenomen die ouderen en gehandicapten weerhoudt zelfstandig te reizen? Doel: Zelfstandig(er) reizen daadwerkelijk van deur tot deur mogelijk maken o.b.v. dynamische reisinformatie. Oplossingsrichting: Eindgebruiker met reisinformatie op smartphone. Planner beheert eenmalig de reis op internet. Mobiel apparaat en internet staan continu in contact met elkaar voor juiste informatie.

31 GoOV/Happy Walker (2) Oplossing: Voorbereide reismogelijkheid met koppelingen met GPS, OV9292, Google Maps, Google Streetview. Individueel aangepaste prompts/stappenplan o.b.v. gesproken en visuele ondersteuning tijdens de reis. Hulplijn/callcenter voor reiziger. Monitoren op afstand door callcenter. Calamiteitentaxi indien reis niet lukt.

32 Serious games / ANNE avatar Nu: Games voor contact, beweging, leren, gedragsverandering Straks: Ook ondersteuning met dagelijks leven taken

33 EmotieMeetSysteem (EMS) Kernvraag: Verminderen agressie, door eerder (oplopende) spanningen te kunnen herkennen. Doel: Veiliger werkplek, voorkomen escalaties en inzet van Middelen & maatregelen. Oplossingsrichting: Emoties meetbaar maken via 3 parameters en plaatsbepaling: (1) Lichaamsfuncties (huidspanning, bloeddruk) (2) Klank/stemgeluidherkenning (3) Gelaatsuitdrukkingsherkenning Oplossing: Meetsysteem, melding op pieper en koppeling aan domotica.

34 Shift Happenz (1) Kernvraag: Hoe krijgen we professionals (en zorgvragers) aan het werken met zorgtechnologie? Doel: Programma's en leermethoden ontwikkelen waarmee bestaande en nieuwe professionals en bestaande en nieuwe zorgvragers technologie gaan omarmen. Oplossingsrichting: (1) Effect zien van inzet van technologie experimenteren! (2) Benodigde competenties ontwikkelen (3) Olievlek creëren in organisatie

35 Shift Happenz (2) Oplossing: (1) Effect zien van inzet van technologie Experimenteren in living lab (2) Benodigde competenties ontwikkelen: 4 doelgroepen met elk een eigen leermethode, aparte werkwijze & plaats lesprogramma op school; in de organisatie; samen met zorgvragers (3) Olievlek creëren in organisatie: a) Verkennen, genereren, selecteren, experimenteren; b) Vraagsturing (me too!); c) Niet implementeren maar kopiëren

36 Shift Happenz (2) Effect op de beroepsgroep Nieuwe professionele standaarden! Nieuwe ethische kaders! Nieuwe beroepen? Nieuwe opleidingen?

37 Conclusie: 'Zelfredzamer' door innoveren kan, maar... De zorgvrager moet centraal staan in diens dagelijkse leven en dagelijkse zorg, c.q. met diens dagelijkse probleem. Geldt ook voor zorgprofessional t.a.v. maximale professionaliteit en arbeidsvreugde! Verbinden van zorgvragers, zorg, kennisinstellingen, bedrijven, opleidingen, stakeholders. Oplossing duurzaam exploitabel integreren in dagelijks leven/zorgproces.

38 Handige links

39