De Harde Kern Aanpak MOgroep Utrecht, september 2007

Transcriptie

1 MOgroep Utrecht, september 2007

2 Colofon Uitgave!"## $!"#% &&& Tekst ()*+,- Klankbordgroep ()*+,-. /0*-.100*234,-./56*234-.7* * &* * *234 -.(1*234(-.+*2344-.,29 * :30*83- Subsidiegever /;0&00883./3 3 Website <=9 Contact /0 99 3; >9? 2

3 Inhoudsopgave Algemene inleiding 4 Deel 1 Harde Kern Aanpak, hoofdlijnen en achtergronden 1 De aanpak in hoofdlijnen De achtergrondvisie van de harde kern aanpak Kenmerken van de aanpak Voor wie is de aanpak bedoeld De criteria Wie beoordeelt wat De strafrechtelijke varianten De schorsingsvariant De vonnisvariant 1.7 Samenwerking Samenwerking in de keten Samenwerking met instellingen in de gemeente 2 De programmatheorie Theorie over de doelgroep en het ontstaan van het delictpatroon Harde kern aanpak en What Works principes Theorie over werken in gedwongen kader: combineren van controle en begeleiding 28 Deel 2 Harde Kern Aanpak, methodische uitwerkingen voor de jeugdreclasseringswerker Inleiding op deel 2 en schema traject Harde Kern Aanpak 31 1 Voorbereidingsfase Kiezen voor HKA: de rol van de jeugdreclasseringswerker bij de instroom Diagnostiek en planvorming Een structuur opzetten 42 2 Uitvoeringsfase Eerste fase van de uitvoering: de eerste twee maanden Tweede fase van de uitvoering: de volgende vier maanden Tussentijdse beëindiging van het traject: gele en rode kaarten 51 3 Evaluatie en afsluiting 54 Literatuurlijst 56 Bijlagen Bijlage 1: HKA en ouders, een module van 3 bijeenkomsten 57 Bijlage 2: Ontwikkelingstaken van jongeren van 12 tot 21 jaar 65 Bijlage 3: Ontwikkelingstaken van gevluchte adolescenten 66 3

4 Algemene inleiding 0 *) - A / 0&&0098 /080 & /898&; /89880) 9&0;9&00, 098.&&0&9;8 98/BB0; C;9@&0 D8>C;9 80*DB &&0EC-0;& 8*DB0.0EC- AFA,;08 >88A+20A+2A;0& A+2>C9088;98 ;980/;90 /8;8; ;9 /& / 38089*) 1,A@-890;9;C9; 8.0&0909 =080&8 0/>.90BB0./08; 80.&990&;0 0 A;&98&80 /0&909G0& 88BB0 80/& ) &09/98&009 ;808) >9*; *8& =;0&0 1 Krechtig en Menger Tot nu werd het ITB Harde Kern genoemd. ITB staat voor individuele trajectbegeleiding. Deze term dekt te weinig de lading. Immers: veel begeleidingen die door de jeugdreclasseringswerkers worden uitgevoerd zijn individuele trajecten. Bovendien werd de term ITB ook voor CRIEM gebruikt. Dit werkt verwarring in de hand. Twee wezenlijk verschillende aanpakken werden hierdoor te veel op één hoop gegooid. Om duidelijk te houden dat het hier om een gespecialiseerde werker gaat en om het onderscheid met de reguliere jeugdreclasseringwerker scherp te houden, spreken we wel van itb-er als het gaat over de jeugdreclasseringswerker die belast is met de HKA. 3 Ministerie van Justitie

5 /098& &0 900&080090&;98 &I /&9&8 /&089&0 5

6 Deel 1 Harde Kern Aanpak Hoofdlijnen en achtergronden 6

7 1 De aanpak in hoofdlijnen B088 B89) E B;90080*&9;) -E =&0 &0 # +&0E B88;088 0 &&0 E F 29&0908;00E % ;98 008E 1.1 De achtergrondvisie van de harde kern aanpak &0; ;.;0.;8 00/000; & * D/08;98;9./900 8;9;&8;49 &0.&90&/8 80;9880 DC88;9&/89&990 ;;C*%- / A09&27 808! "# $ % 4 Kenmerken van harde kern gebaseerd op Kleiman en Terlouw, Handboek pag. 39 7

8 2990.->&0> 90/&0& 80 /;9;98009 D/0909IJ;8088 &0J908;<&.&&0 ;909C*"- /;08088/;9;98 0 &99.; ;909 ;9; /$9; &000 F 89@&$.9 ;9;99;&$I/>&00 ;&$0;8&08 />;88 &0.;&98.&0/09&8/ /88 8*>-90;$DC &0;8 &898 ; /0089;89&0. ; /0. &KK0 /.89890*-.&$I/9 ;00.9&0;89 00/&0&9;8 ;.89900/&08.9 8;&#L%8&9 ;8/; ;99.9 8;+;.;98 % /0909.&8908&. 9;;8008@ 0;99;8&.8 8&90 6 Zie voor de ontwikkelingstaken bijlage 1 en 2 7 Harde kern wordt tot nu toe opgelegd in de schorsings- en de vonnisvariant. De vonnisvariant heeft een aantal nadelen: de jongere staat na het vonnis buiten, zonder dat er al een weekprogramma is geregeld. Krijgt dan vaak huisarrest, wat moeilijk is te controleren en moeilijk is vol te houden voor de jongere. Bovendien is de reactie op stopzetten van het traject bij de vonnisvariant minder onmiddellijk. De jongere loopt vaak nog tijden vrij rond. HKA trajecten die bij vonnis zijn opgelegd mislukken vaak. Wel kan de vonnisvariant succes hebben bij trajecten die in de schorsingsvariant zijn gestart en waar het nodig en nuttig is om nog een tijd in de strakke structuur door te werken. Dan kan bij vonnis het traject nog een keer worden opgelegd, dus als een verlenging. 8

9 / & 88 8 /8 00 ; ;90&;0*88 9-@&H8& 8&0109;H0. ;008&008;08 9;9 /8089&0.). 9$ / @.& ;090) >&0/) >&0 ;&00;88 8&& Kenmerken van de aanpak A;&0&808B9;). &;89&0E ;@ ;&08;&*8&8 - /&0;9 08. & /9 9;DC88&900. ;&89>898>8> 890&00/9090; 8 990/& ; ;8&0 :F&) J8H >89&0! /9D;8C80@&0 & &08 8&9& /;889 08/&. 008$ " # /&09$89.;898 ;08, =MM &0;8;$9 900&06.&0.;8 899.;&0 9

10 $ # # 8008&9; &0=;&09&0 &089/&0 808<9; 00.&0@00 &990;89/09I 8 $ % 1;9 &0&8&0 ;<900 K;00@&00 29&009& >58; 9+909&99&88 9&008;$ 0 &;0/;8. 8& /;08< 9889 /8H8/ & /; 9; *80-0$ 8.8$(0 8; ) &;9 ; " A9&00989;98 99&.& 9&08.& &0 >&0889 KK &0899& &00* &09..-/;&0& 8C; C& Voor wie is de aanpak bedoeld? A;&98&) 0@& & 09& $ / : Handboek

11 .980&; ;& L#9.9&;& ;&C! 99&98 8; * ;9&990 /) &; 04&8> =;9 90&&;00;9 9000;99 &9.;9;9 &490D8C8 ;980& ;08; *;9808&9.8&0-.04;; 9088&8 /&0&9;8) >9889.& 0>&;9 99&88A 8& 9;N8 &!!! %!.(!!!C 1 9 /94980$ &0;& /08 8.;..>& /;98@;9.88*8- ;;& 4980.;9 9&0.0890;9 ;9;;800923; $ /8;8 *& /98 o /980A8;9I Circulaire Aanpak veelpleger Ministerie van Justitie 22 sept Handboek Handboek 2.3, 2.4, 2.5, 2.6,

12 o o o /;9800&99.0;@8 8.;.;98; 9;00;8/9& >!! / ; ;;&0/ 908*;0 "8- /9 o druggebruik. ;; /0;>.90 ;8;9&09 I&/0000.&9 9;8&0 880 &888.) &;0 o geestelijke gezondheid. =5;80 / ) 90@50) =00;0 ;.&0 8.& &&) H 1.4 De criteria ) * &+!, -. " / 0. 1 * 2 3 *!!!!! 12 Handboek 2.8,

13 1.5 Wie beoordeelt wat? 8 98) 00.;88 0A8A;& 88 0& / ) /09089&@90 89=9;;998; ) 8;.08.8) 09> > H ;9; #,9$ H $&;90;0I.; 8&028BB ;98&0 88.8*;D.0CG &;9 8/ 000;990&00 A&8&&0&9;(00 8&8 ;98 88I 998) $ ( % )8) KK88& 998L#9.9&;& 898G 99;& 13 Handboek pag In een eerder stadium is door Justitie toegezegd dat er meer intensieve trajecten zouden kunnen worden ontwikkeld, als de effectiviteit van de HK- en CRIEM aanpak daar aanleiding toe geeft. PI Research constateert dat de uitvoering van deze aanpakken zo divers is, dat effectiviteitsonderzoek niet goed mogelijk is. Het probleem gaat op deze manier in een cirkeltje ronddraaien: Er is gebrek *aan intensieve trajecten voor jongeren die niet binnen de criem of harde kern criteria vallen. Aan jongeren die niet binnen de criteria vallen, wordt in sommige arrondissementen meer dan in andere toch een harde kern traject opgelegd. De methode wordt aangepast op deze jongere: niet zo strak als beschreven, toch nog een kans extra, na eventuele terugmelding dan toch nog maar een keer regulier, etc. De variatie in uitvoering wordt groot. Effectiviteitsonderzoek wordt hierom niet gedaan. Dus wordt er geen geld beschikbaar gesteld voor andere vormen van intensieve trajecten. Er blijft een gebrek (start het lezen opnieuw bij het *) Betekent dit dat er nooit jongeren die intensieve zorg nodig hebben in een intensief traject kunnen worden begeleid? Nee, dat betekent het niet. Het betekent wel dat je zo n traject niet een harde-kern-traject moet noemen (zeker niet tegen de jongere) en dat voor alle ketenpartners duidelijk moet zijn welke elementen uit de HKA in dit specifieke geval niet moeten worden ingezet. Vanaf het eerste gesprek dat de werker met de jongere voert, moet hij hier alert op zijn. Ook in het plan van aanpak moet dit duidelijk worden vermeld. 13

14 8988 &*4!!!!+ /988/8& 8&988;.; & 299F / 890;&8) 298 8) 9&.&0 8&90&.& 8&08) 8&90 ;&.&) H $ )!! *! /,&8 DBECDB;9;08 < ;9*-8EC/,8& =8) >9&08,; 8 ;9;9 80;0.&6.,998;0/9 0&.8;030; 8;08.9&99008 ) /,;0 $ +!%! /,090&8;/ 9.08/ *9-.) & $, " / 089A08 89E /&9;;.9 88; EA08 8D& CD0CE A) 8;90E =09009<0& ;) 0.90;9&.. 15 zie Handboek pag

15 08;9&808&&; E 49>E 290>08 /0&0 o 9& o L89;9 A8 9088& >999 8;980.8 &00/>8; &0.&.0 00& &.) *= 98890;.0& G98&;9 8;&&&8. 90;8;9&0 9I& ) &;&*; C0. 8)>9&.;9 &&0+98 9&98&8&/090; 0;989890/ 0..8&0980@ $ - # # " A0988 D8C /00908& 8.&06&DCH DC.&98) >9;;0;8 00&D9&8;9C.8 8D) >9;C 2;9 /) 0899&8890$ A &;.& &) 9900;809 80) >9.&&0&0 9I.&990/9 ;0&9908;;/ / /0&0 &88> & &;9;;9;;9=8 15

16 80=0&;&/ ) 880;8;;9/8 8* & $ &0& 80 98;89. ;) # $ 5) ( 5, " ! De strafrechtelijke varianten AA89*A+2-80*83./36..>F-&09&09I;00 =8 & ;8&988 9;8&98& &90A & &90I8A3 8 /& De schorsingsvariant &809888&88 &80& ;890 ;9 98;& &; 0 0&89&&8; / 80&.0 D4 &;;C :8;8.0&;;8 =&.98&90; &9& De vonnisvariant A8808&.) 0 &089>;&9 09>A88 0&8&0C08) ; 16

17 &8/098&7 8&9089.) 9;8&&.;;0;9. 08;0.;00 00 =&8888;908 & ;90 888&90889&8 89/8/9;8 ) ;9;.;090;9@ H8&0 8 &8 2!9! :! +!.!!!!!!;!!!!!!!!!!!!!. "!!!!! + A090&888088) H/ 98F).09 ) Samenwerking /) 8&0088 A0;8@;8; 08&>0.&90& A0&&&08 0.&80& Samenwerking in de keten /98;) 80;. 90@;9& 80&88/> &008*98$& A &008&8 80; 8G G 89;&0 0L 0G <8;89G G 8 17

18 @; &0.8*BB00; 0;99980&;- ) 0;. 8 &9.0;0;98 ) ;0908).09I 0;9 F /;9; ).;908 =8 &8;0 9) 0 80/ 098;00 /;9&08;0;8 &0/ ;00;0 9& />90;8 &9;000E/9) &9 900&&0 0;9089&9 9&;@8&908 $ /98;&0A& 98&0;9@&9; 29;;9 00/90 &889;/> 08&8&=98;9.80C 8&0.0;908 4) 90/9; & /09;& &00@00; 908&8 80;&8 9; 009;8;809 ;.) >& Deze lijst komt als volgt tot stand: politie, O.M., Raad en jeugdreclassering hebben elk vanuit hun eigen dossiers bekeken wie zij tot harde kern zouden rekenen. Vergelijking van deze gegevens leidt tot een lijst. Deze lijst wordt ingevoerd in het systeem van de politie. De kandidaten krijgen een sterretje bij hun naam in de computer. Als een van hen wordt aangehouden voor het plegen van een delict, gaat men standaard over tot in verzekering stelling. En de contactpersoon (coördinator) van de HKA bij de jeugdreclassering wordt gewaarschuwd. Zo n lijst moet regelmatig geactualiseerd worden, ieder kwartaal wordt hij aangepast. Een eenmaal gemaakte lijst die vervolgens als een statisch document in een la ligt, bevordert de instroom niet. 18

19 & 89/ I. & &0&9; ) >&08.83/ <80&9 $/ % # A009&;& 9I88A80&8 980;A880;90+(> ; ;098. &>8&;9&<9 ;8&8990. ;< <.0 ; I9.&9;&9 &/ & F9 90;/>0.9&;;9;A8 ; *:2 >0; />;9D&990 0;998C 090;9.8 ) 8& &- " =8) 0 8/0 9;0) 98/ 8&& 9908.&098; / ;8 #$ ) #!.!,!< = 0 #! #!!!!! 1 =# = 3 #!!=! = > #!!=! =! =? #!!= 19

20 1.7.2 Samenwerking met instellingen binnen de gemeente =09) >98.8 &0& 090&9;9.80 ;..;8&098/ 9&0.8=&9. &8/;980 90&99&0080/> 8& &908;908 >8 9; &980 8;;9&800&0 ; /0&. 88;9&B9 ;90&0 > 9908;09.>0280> 089 ;9.& &;90 =8;9 8;;98>08&;> 89) 89& &0 20

21 2 De programmatheorie A/;&0& 08BI +8 0BB0*& &0&0) & 9A.&0 88&089.0&<8 8&0 2.1 Theorie over de doelgroep en het ontstaan van het delictpatroon A80; &;0008&&. 98&08&;9 B9 G 8 &0G 8&G # 9&000G $89 ( 1 A8988;8;0 49;&00;;&004 &&8& /889. ;&8;8 ;90DC % 8 3&00;8$;..& $808088/9;9; ;& ;88;9.;8J988>909.; 088.;8 &008&&$. &9.9;& /9;9 /&0 8 ;$9808.0;9 8009J&08& 9>..008 &09 08; 17 Handboek pag 30 21

22 ) /9& &! + & 9&;. ;0/;;8 88;290;9;9 0 98/ ;/ I8&808 0;988DC 90& 0&80DC 0& 90&D 8 C " 99&00.8;.9& &98&9;98/8 508 ;9389 &.98&089; 98 8;9&8&98&.9;.99;I.&009&&3& 8 D@; C&H0 8;988 ;988&. 98&@;9; 08& A8900&9;0 8&8;9B&EB ;;0E); ;& ED0>>C0& ) 9J988J08 ;9900;849 8& ( 0;8 M;0M8 009/&0$8 8&0 &9; &*98-90$8; Deze theorie is niet onderzocht. Het is een veronderstelling van de schrijver dezes, ingegeven door observaties van de werkers. De parallel sluit aan bij het gegeven dat waar vrouwen in ingewikkelde levenssituaties eerder de neiging hebben tot een passieve variant (depressie), mannen de actieve variant (agressie) vertonen. Het sluit ook aan bij de bindingstheorie van Bowlby, waarin de basis mistrust wordt verklaard. Er zijn - tot nu toe - bijna geen meisjes in de harde kern trajecten. 22

23 08*- &098*889 &8&&0- * 8 / :&988& 080& 98900;9 0& ;8.;9 ;88&;/88 008, # 6*!!!-&08&0&00099 &08! &#!!!! 4! +@ )AAA 1A /8) 49;9 90$A908&;9 &000;;8&.I& 0&/088.0& 890:&& 090& DA8;98.8;&00C 90 ;9 /089$ & 8.>80.8 $&84&08*8-0890*; $8-;92;$&&0 8: C&; -!* # 9.A+2 08A98099 ;.(90;; 88& A) &;9 &0.9; ;9&0&3 &00$ 490&8.&08&0$ &;:8;98 :00.&00 D1>&C&0& &&9&08 &; <8.0$.$9 KK&00$8 8 8&88 $*98;-.8$.9 19 Zie bijlage 2 20 Bartels 21 Zie hiervoor o.a. de CRIEM nota 22 Kayzer 23

24 ;9900.;980090$; /8>&09; & ;090&09;; &0 8 $KK en de What Works principes B90;008&&0&&09 *9-8B&8*08;-. &&&/&&&.8DBB0C BB0D08C B&0E / /88 A80&888) 8BB0 ## ) ", " 0!!!! " 1! " " 3 " > "! " " ( /) A8DC98 90;90.&9 88 ;9;;& ;&&0../ 08 8 ;..0.>& /88;9 23 Handboek pag

25 @0 6*8.80>9>- 699*00.8&.8;9- &9;080 8&88&90 / A) &0089;0 88&988 8D;;O*-98;0 80 ;.;.8 ;;&8 8 ;;KK8;C # ) /0;8) 89; 89&0.0&;0 80&8&0 89 % &! "# $ % 30..:*8;& ;9 $ ; 08$&&00& 0 608)&09&0/& 88.0&99$. 8/9&80&; &;9 88&00&/0; ;8$89&&90/&0;8.9&0G98 &0*;0F- /& ;.;98/88 9.&; & 8&9008.0&. &0;89 ;0 20>9.$8 9A88 8E(0 24 Bosker en Poort, modernisering toezicht 25 Handboek pag

26 8E)9;9;9 09EB88EB8$&;E 098;99&&0 $&/&0 ;9098 /&;8.0&0&0 98* /&0.98&9 /&00080/9& <0;9*.9 9;0.8989G :& &8& &980; 8&0009;9&0 80/&089.H.889*8 8)>&00&8L8;9- /9&9898.;900 &009C5I ;9EB000;988 8EB08.9E /08008 ; ;90/98 &8&8 ;99D&8;C.88& 88 0.;.8 ;998 ;9& ;& > 8AP*98G80 &D08C- 1;8&;98;9A0& ;M&;0M& ;9&> ;

27 @&98&8 &090 <&;9/8) 8 ;0909G.&;8&; 8D8&C0/9;9&0 ;98;/&08.&0 8/K08=89& 0 0&00 &088;08& /&0 8) &0. ;98;@& 898 9/&0;89 & G 8I0;&8G 9D8C; &9;0G 0G D8C..;90 98G 8& ; &0G 0 9=.80& 8.901;9) G 0.8G 88&G 9;0;9;;9& &4, /) 09&080& ; &060&8& 27

28 /8&908&0909 ;0908;;9:0980.&&&0 - &0&/0 0 &.0$H8& 090. & ;A 098&8&8 * 3&00;8$;..& $000 90;&008$8 8<0/9.; 890;$98 /) 8/9DC88&90 89/;8) &80 $& 989&.$&& 88<&/9&90 $;9.$&*-&0 188) $I&0& 0&08$& &0&;090 ;0 80>D$C8&00> ;088$8 0&0 0&98;9) 908& 880&0/;88 >&>$2000C8 &00&;0& & & Werken in gedwongen kader: controle en begeleiding gecombineerd. A8&&9; A8&;01 &A D89& C*0% &89.&0 0&008880;890 &0;&.9 / D898 C A 0989.&009;

29 29) 090* &:&. 989/ /;9089D;C& ;&D$C;A90 009&98&0;9E &09>89 8&0 &0I489;9&0 I=8008 0/8&0.80.8/ 90;.;0900&./8&D &0C F 20;/889& ; :898&8I.; DC 908;80889 /&0.G ;98&08 G 90< G # 890GB00880;90 0G 989 &8 9.08) /) &00/9D;8C80 8&080808B; 8989&0&B8&89.& &0&0E 26 op een andere plek is uitgewerkt hoe deze strakke structuur ook pedagogisch wenselijk is. Hoe het structurerend werkt in het leven van de jongere en hoe het leren mogelijk maakt. Maar in eerste instantie is de structuur het juridische kader. Deze benadering maakt voor iedereen duidelijk waarom er gecontroleerd moet worden en waarom dat niet door de jeugdreclasseringswerker alleen kan gebeuren. Het is niet vanwege de werkrelatie met de jeugdreclasseringswerker dat er gecontroleerd moet worden, het is vanwege de juridische inkadering. 29

30 Deel 2 Harde Kern Aanpak Methodische uitwerkingen voor de jeugdreclasseringswerker 30

31 Inleiding op deel 2 A800&8 9&0@& 8&08) A09 &088.& &8/;808) ) 9000.& &0 A09&& /) &908 88G 88$ 29) 9989&0 /&0 *&0-;89) 608) 0&089; !"2231!3!44&.5! 6 # 7 #8 ( /9A8.9.& 90I08) (08 ;&0&9;@0&0.098 I0 ; ;0) 08&0. 0/ & ) A A&89&08&0 8 0;9.&0; &08&49. 98;*;8&90 - & &8/98998; &0&0$ 00&99/9080.8/ & &.&0 ) * /&09$89.;8&0 K8898K 31

32 !94:"2!34&.5! 6 # #,! /909989) &0/9&8 /9&9089/00 9 ;80/>& ; 0.08& /&09/; &090;9.;980 0ED=80C0 /A+2> : 8/98& />&0.9&890/;8&08 ;8.8 A;&080&0 089*;0FF-A;&& &088898&0 08 8C!";9:4!!&5;94:4&. 9880*F-08 A8&00;9.&;9 ;88) >&00 ;.0 88&&8980) *90) 8-A880 :) % & & *988.&88) 90.00&&09&0 908@08&&908 ) >&08-27 in de schorsingsvariant volgt een zitting, waarbij meestal nog 2 jaar Hulp en Steun wordt opgelegd. In de vonnisvariant is de HKA onderdeel van 2 jaar Hulp en Steun en is er dus nog ongeveer 1 ½ jaar regulier jeugdreclasseringscontact. 32

33 4% " ( ) - A8; A98) - );) ) 0 - = & - = =& $ - A A08 $ ! % 8 &0 -,.&0.&. - 10&0 9 ( ) > 89G0 > / A8 88 0> - A9.&0-1 - /8.9-2& - 0L0 - =98 - A; ; L0! (: A8&0 - :& 898E - 20 )! = 9 - = 8-83, -, &; /8 &8008&0 33

34 1 De voorbereidingsfase " ( ) - A8; A98) - );) ) 0 - = & - = =& $ - A A08 $ ! % 8 &0 -,.&0.&. - 10&0 1.1 Kiezen voor de HKA: de rol van de jeugdreclasseringswerker bij de instroom /8; ;88 /9;/.8 &;98&908;9=8099& ) /& /&089 0;98 /8!; 8 8) 9008 ;9/088>B;9. 9&8 ;&89/98&0 9) ;9 /8 ; 980;08&8 G80&090;8@; ;0099 /8; 8&090& &00 ;

35 +08&0;9 A8; 28*-.8.08) 8;9*F.;0- ;&) 90; % /&08; 9.8 &0 9A / ,@&00808$/; &@88 ;0 ;>;9 1 /9& $*; # />& " A&08) 9;9E49; ;9) 9E@;98;9 8&.88;0/90 988&A) 0 80;9+;89.0$ &0./ /&0 0;&;.D9C9 &990/88> ;900 0.; ;&E2 0E&09E300; ; D8C9890D/ 88;& C! />890.&90&9 9/&98&08 9*DB8EC-9 / />8;)9.& ;9; 8E &08900&08 D00C &.0) 0& 28 Zie Handboek pag Handboek 2.2, pag

36 @08&.8088/ 800;90&90908 ;0089; 80;;988.90&0 49;&;/;9D 89C.; / " /&0800$ ;90&.;98E49908.&;9E)9&0 E E08998 &E /0;98 /909;@8994 8) DC 499.&8; &8;8.8 &0&0.09 /9;0;80B0; D38900; 09898& 8*D0C.D0C-098& E/<80;;9 9;9;. &998;80;; 3& 09090;8).9 ;&9.&998C /9&H889 D7!! # C /0.& 09.&;/ ;/ 80&. 88 8&0 0* @ &0/9&090B&9 ;9998E*/8;.. ;& -@&988.; 0&&;@&9 36

37 /&0000(8;&; /;98=0898 8D00C/898 / ; &;&0: 9. 0K.: 9&&.&9. 90 DA CD 9&.9 " C6&98.;& ;;. 00:080;9& A8809 D3&.98 0;B&;&;&/ ;9C 89I;;&;&90 &&.88) 80$ 49; ; ;000;0 880;90&904>;&8.0> & ;9&800 &.9090;+9 90;&880&.9088&00 ( /) 808/9 8&908&9@90.&0 8;989@8;9B &80E0;998;98. 0/&0&80 /&0098; DA09 8;898.09C /8.&& Diagnostiek en planvorming 4.&2! /8; 8 & 908).;9;08*; 0#- 5;9G 8G 090G G ;9G 88 37

38 /&$89/8 ) >9 =8&8 /.0.&0 B;C$.&&;*&&0 &-&0;9E B089EB;90& &0E B00089EA ;8E49 E B;9>&0EA90EB;9 L90E0&00. 80E909&0.&09 ;.&&0;E 9;9899E&EB88 EB;9& E(90E 0;&"234&. 8; 08&&&0&. & & /880& & 808) &90&88089 /090 8&0.8G.&08G &08.;9.0&; &.;D&0CA8) >9&90& 900&$ B ) G 2 &08808) 89&0.08) ) 080/9 &909, 1 ( 99) &0*; 27-$I B! C* 38

39 D!!! E0% 29) 8*8-&&0 &0&0* /8&0;9 0I89.; & ; /& && 90/D8C; :908 9.&0/909$.0; 98 *898 8&0;9.8 9 ;#&0&.&0/&008 &( + =899;& / &00;G 90 /090&0 &08 9.&00&E/09 8) /98&&9.; 9;9;8&90 )(+ - 29) 8;0/&0; ;9098 &05& /&0/ A808) - A80&.88C8. 8&8&8&88&90 ;9/&;908 A&8 89 o &8 8 8;8&0G o &089C8G o &0&G o &089G o &900&>.&G o &88G&00;9.& 9 0<8088& o 580& o B9&;9; 8&E 39

40 .&; &08& 698 8;9 ;. 80& o 8;8*6,+-G o 8;8&G o.c.8&;g o &) >&&&G o 88&90;9888G o &08;8 ; 80JJ80& 80&0.9&0.9J&90J / ;9.8& &/09089 /9&898&0/ 8&0;98.0&8*.899.-=8&080/ &880 # # $ /& & B&&0;8&0898; ;&;&8 &0890;9@0;9& &08&9&;0&90 89;&902900&0 &.;&88I/ 908;08;9I;98 990;;808 8& A&08 &/098;9;; 80990;9.0@ 0 9 ; & &9 &00.;&089; &;9 &.&0;9.&8;990E& 098E/0;98&80 40

41 & * = 9&9 /88>8&&0@ &&>800/8989;090 ; 98.;90;D3& C09&080 &;890/0;9&090 Q.!!! *! :!! D!! 2E 5889>&08;.&9 >90/;8&&008 8;08& 0;9&89.9/) ;H8 90&/&; &&0880;9 ;&908&8 8&0$/;$0& DC;8888&; 8&200888& E 8990& /;0 0;9 08;089;89 / &09.; &0.906&$.8 ;9;090@8 BD! *! ( F!0!! 3*! D!!*!! :! F!! E 41

42 @8 Q*!!!! F :! F!!E :0 0.8&.&000 89/90; &9000;9 &090>9>09;;&0 9A &.9;90 &9E0980E 1.3 Een structuur opzetten 1 =989.8&0A8 80;&088&;9/> 9$89;88 8&0/ &8&8 90G />; &028&9& 90I/. 8;/>;.8 & &00&&008.8 &08&9 ;8&;9.0& 89A0&0 380&0. 0=0;8 ;9;9.&;/ & & ;0 &80&.&890E QF (!!# =F!! (!! 7 ( #! +!!FR A&0 F&0G 88&0G 9088G &&0999; ; ;0 42

43 $ 6 & &&0 C;9/8&0 00*. &9.-& &&089 9&9;9. 90&8> 43

44 2 Uitvoeringsfase 9 ( > 89G0 > / - A9.&0-1 - /8.9-2& 0L0 ) A =98 - A; ; L0 2.1 Eerste fase van de uitvoering: de eerste 2 maanden 89:0 / && B90&;8B908 I D.;&8F&. 9C /&0090&0/0> 0&000&08 /08& & &G 09G 09.8>00889/ >9 9&98;9/;90 $ /& 8/>&00&.800&&0.&9;&0 8/9;/ 8.;;&&;98088 &0> &0;960&9; 80&0.08&0 /> *D0 8EC-@8;0.8& 5.8& 8>A9880 9) ;/&90&0& /> ;&0@0 44

45 &0; D 9C/&00; 808&08 0 &9;9&8 =08;@ 9;N8;8 B*!!!.! + A ;; ;9;&9) ; ;;9&;9. ; 8 /;8898 A 0< 9; 8/;<08I8&0 &00A8% 98:89DC =D8 &0 9890&0 ;&98/ ; 90;3&000 6&889/ / &8 ;=99;98 B;9 / 0&9&8 $ # A;& &0.8; 8 B#! (!!!!!=-! =-*!!! F!!! *!!!!!=E /9;0.&80& &990 0&D29&EA08C 45

46 @8 Q!!!.!!! * +!!E /8.9..&9; 980&0 0 0;.0&9.&009;E $ 299&.;8 98;0.& 0&;90;& &0 $ 0908;;8 &9029&;8 894&&9;/> D;;009C0. 9;029090;9;90 0 B7!! F! *!*! 2! *!!! *!E />8&8 0; &99;8;/9; 990;.&009 &00;8.89;900 D. EC # /. 80&.&0896 I90>&; 8/;0&0 690&0;;;.;98 I88&90/ D99; 8& ;000.9;C.8 90;.8&90;9 0;9/;8&00.&0 &0 &89= ) 8998/.&;00& 46

47 @9 B*!! #!!! * *D:;!. + E 198&80 o 809/9; &9;89 9.& 9I 08&&.8&9 &0;&0&9;/9908 /* D C o 08/8 9& ( ;A&;;&; &.;090;0;00; ;1< &.80.90;9 /;0;9;8800&&+;9&& 0&090&& & /9009 D39;39&03; C :&0098: ; ;90@ 9&8&.9.8;&0.8 9@ ;.80& % 2900&8/ 8 o &0 D/;9;90.; &0B;.;90 8D o &0 D/;9890/ 90&9;0&40 /;00. 0C /&0.88&/&0;9 98;089. 8&0;88 8; ;.& ; 47

48 09) 0& 080/ 9;&9;0A&. 8&&88 8& B*!!! *!! E *- 29;8.9&; & 849&8;;8. ;.; &; 0A /98.8;9/&9 8;0/&0 0& (;&8&8 =09899; D3&09;; 0909C/89; /8 >; ;0.& >88&28& 0H8 D98; C.8;28&. &8988.;99 H ;&A 090/>;9& D9; C*;90& ;& & >0 9 ;9.0990@ @* D889C-=809;;9 0:900*;- 9& @; 2.2 Tweede fase van de uitvoering: de volgende vier maanden 8 A888>089=

49 "# :09&98988 I: &00&9 9; &0899&.98889/8& 09.>/ : *; 8889 &/.9-/ 889&&0.& & 90; &&; 4 ## < # B890.&9& &8/909 &9; A ; " A&&80.& &08&0&.8 ;880 ;0809; 0E@90998;.9; 8/.9&0@0 &09;009.&.8.&90 8=9008&.0 &0/09&;8 9@89088 />090;8C>8 88> ;.9> A &9; ; D0&898SC9 00 # /89;;/;80 &00.0;;;990; ;5 890&00.;8 8; 0;I5.&8$ 8/08& ;@99;9&. $98&80 /&00&8$ 9.;0;8 8;98 8;9.&;& 23;0*89-4*88&-/ 49

50 &&88 & / ;9/ ; 989.9&. 8;9*;&-&090 &0; 29& /;&900.& /98/0;8=0 0849;949;99 009;0 /00&0/ ;980988&0) 0 880&;98B0 &&008904& 9!9&.9F/99. &99&%98/& BD!!!! *! E && & ; ;&829 &0*D&C-8;9 ;0;99&088 B00090&0980 &0;5;90.&; B08;588 8/90;;090;C8 99. ;/0900 A080.8&889.9 &0& ;9. 90 ;.9;0 098;9800;9 &8&89;0298 &0809 &0;& 30 Er is, bij het beoordelen of de jongere aan de criteria voor HKA voldoet, al gekeken naar de gezinssituatie. Enige stabiliteit is nodig, anders is HKA gedoemd te mislukken. Maar dan nog kunnen er belemmerende patronen zijn die aandacht vragen. 31 Op een paar plaatsen in het land heeft de jeugdreclassering gezinsbegeleiders aangesteld die bij de HKA ingezet kunnen worden. 50

51 # 3 /> &8 9;;&0.0&8&/ &*;0.0#-:.0 &0 88. & / &.0090& 8C &; 8;&88;. &89/&00 ) 98;8;8>=0 9;0808/9; &&/C; 8&908$. />& ;9; ;9>;00008; 8; Tussentijdse beëindiging van het traject: gele en rode kaarten /) 8&0.;08 0& ;989=880 90;9&;0&.9&;* 9KK0-0&8889;0.&&< &8.98/ 0;008& &9; & ;&8 9.98D;90& 9;0.0& :# % &@00 9; &908 0DC.08&008 ;090/9&88 51

52 % 900& &E:0& & B!2!!!!!(!!:!(!2 =E! ;.& ;99I 9&; 8&H 90;9 90& # #= # 4 $ 2908&0 &090E ;9 0&9;.8/9&& &0.090) &&8&08;9/88 &008 ;9809; &908 &09& ;9IE 5$ B&.8*9 88 ;&;&-+9 8&0<; > 9/ ;.900/ 98098/9 *&990-@&0<.& ;&0;9&9 9900; <;3 9 08=908;9/9 88&8;99908* &8 /&08&9;& &08. 09;8.98D>0&C 52

53 390<; ;8 99 ; D) C ;08.08/8&9 088.;&9 8=990&;998 o <0E o 8*9800-; 8.088E@800 88EA90.80E o 9;99.9;.88 E o 490;&0;;I0&. &09EB08E208 &E 53

54 3 Evaluatie en afsluiting! (: A8&0 - :& 898E - 20 )! = 9 - = 8-83, -, &; : A#&08 298&$ EA&00& 0&&0.&0;9. 98;&08&0;90 =&8&09898! 89080& 880&$0/& 00@&00&9> 8) >08 90B089 ;E6&08@9 DC880> @89 8&/&;89 9A0;& 88,089 9&.0 299&9&&0. 0.0&8) 8 & &809/ & 89009&&&8 988&0 9A &;89000/0>9 8/098 54

55 :8) 8990 A88&0 888;9080>9.> &98 ) /> D C /&0&&0&9;09B ;&888 ; &908 9.&0C&B 9&0;9.&;9EB 09;;9.&09;0E 55

56 Literatuurlijst 20.2B /. 9.6B!!" 20.2B B) 09&. 6B!! 2.58)8=*- A )63 /.==!"# 1 C@5>)..8(.6*- = &4.(!!! /, 19..B3 3& =.!!! )5;./, 6889A 1 C@5> )..8(.6*- = &4.(!!! B)+& );80.88>09B/1/.!!%. 0O &0+0@8D8!!! 83L/36 A89*A+2-80/ 6. ;08 2.:!%! 6.:B 189.8A 1 >C@5> )..8(.6*- = &4.(!!! B A=.+ =8.2 /90G09.F =

57 Bijlage 1: HKA en ouders, een module van 3 bijeenkomsten 880D) C9 8.;08 9 0&90&0 9&.&998.&8880.; &&0889 0& ;

58 A89808D;0; 0.;; 90;9 =09;0&80 A:&88& &90 009;9I90 8;9089;09 FT88 ;&;;9.&90& 88;&; = 8;0 88: 899=89H8 880;&@ :A4B# ;8;89; /0D) C;D;C.;; H8;D&00CDC28& D;C.;889 9& ;0 0;&<9;& 289;800800& 0;09; ;9.; ; /&0.08=; B; ;9.80 <08&B ;980D 5;&;C 58

59 # /08880) &0&;9<0 9.& &900 2 A;88.&&0&9 98; 8@;9 09&.;9 9&90900;9.0&; 088& 0 8&& ;&9;8&908 0*880-& *D; 908;C-&;88 ;8<8.8 8;;8908 /09&8&.&89008&0 9 /889 A;;088&09.; &9; A008BDC.00;&. *-.8;*- 59

60 /; # 8; ( 9 (&) 298 &* (!!!! 2!D(!!F! D(!! *! #(!!!!2! + ) &# G!!! #! (! H! 2!+ + 1 =08) &*! ( I:! ( : (!!!!! H(!H! * (!!!+, 4 % A ;9) 8 * 9 00.; &8; De tekst gaat er hier vanuit dat ondersteuning aan ouders aan het begin van de ITB wordt ingezet. Indien dit niet het geval is, kunnen deelonderwerpen (kennis van de leeftijdsfase, het verbeteren van de relatie, grenzen stellen en controleren) op andere momenten gedurende de begeleiding worden ingezet. 60

61 # 90&8 o E o 8 o 8 o ; o o 09 8E 6298 & 2!H + 200*8-9&98 61

62 4 808A&&99 A98;.98& 0&98& ( 80&899 ; =;0& 08 98&;.8. 0&&;90;&0;.0 9 (898& 0G & 80 KK99& &!(!!! 7!!! *D:;!(!! GG!! 2! =:!! ( + 8&;;; ) (;8 &;9=8 =9;9 ;9.;U98&90 9& ;0;08. 62

63 ;909&&;& 8 &09A+2E &00;998E =&08A+2>98;0 *>-8; (& &!!(! =+ 0999; 9;9G &099G 98G & =9990 ;0;90 ;9.;90 =889U90;9090 ;D8C98 =&00;8;9; ;0=;9=8& 0998;; 9;9G ;0&0G 088G KK00G 099 0;90890;0.; ;80..&0..I.0.+= ;8.0V& &;08&90 88A+2 9;0&8;9 9;298 &D!!!!7!!! D:; (! (!!! + 9WW0;0 898 ) 63

64 1 /0. B.8.#$! /B..0 D/!J 158.: >0..! /00.: ). % /36!!!.! 9;.+!!F.2!.+!!.8 (. 8!!. 6.2.&009A+2) 64

65 Bijlage 2: Ontwikkelingstaken voor jongeren van 12 tot 21 jaar 6&08&0&0009&089 8"0 K 8&88;8 88;! 080 0;0;8&0!!808899;88 9&8;9. ;0I80&90& 89;9. 08 /!;890.90& &8.&;9 D00&90&;90 808)5;*!!! &0 ;!0&8.&08&0 $&; 3 8)5;008 ;98.8 :00&00 D1>&C&0& &&9&08 &; 65

66 Bijlage 3: Ontwikkelingstaken voor gevluchte adolescenten ;;8;G ;;&9080G ;888 %# ;88909G 8.908&&.0G 888G &88G 880!* 08G G 8G 8& G &&G 9 /,LL) 66