Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België"

Transcriptie

1 Toegang tot gezondheidszorg voor Roma in België State of the art Prof. dr. Sara Willems Lise Hanssens Onderzoeksgroep Equity in Health Care Vakgroep huisartsgeneeskunde en eerstelijnsgezondheidszorg

2 1. Doelstelling 2. Relevantie 3. Gezondheid Gezondheid van Roma-vrouwen Gezondheid van Roma-kinderen 4. Toegang tot gezondheidszorg 5. Succesvolle praktijken

3 1. Doelstelling Overzicht stand van zaken Gezondheid Toegang tot gezondheidszorg Discussie: pijnpunten identificeren Discussie: mogelijke oplossingen aanreiken

4 2. Relevantie Gelijkwaardigheidsprincipe Gelijke rechten en een gelijke behandeling voor mensen in een gelijkaardige situatie. Maatschappelijke kosten-baten analyse Kosten medische kosten, indirecte gevolgen van ziekte (o.a.: werk, armoede, ) Baten gezondheid & welzijn burgers, lagere kosten gezondheidszorg

5 Intermezzo Wie zijn de Roma? De Roma is een containerbegrip voor een groep van mensen met gelijkaardige culturele achtergrond en een gedeelde geschiedenis van discriminatie. De Roma als groep bestaat dus eigenlijk niet, maar bestaat eerder uit subpopulaties met een specifieke eigenheid. Deze presentatie handelt vooral over diegenen die zich als Roma identificeren en sedentair binnen Europa leven.

6 3. Gezondheid Gezondheid in de Romagemeenschap doorgaans slechter dan algemene populatie Lagere levensverwachting Hoger sterftecijfer Meer chronische aandoeningen (diabetes, kanker, artritis ) Meer infectieziekten (hepatitis, TBC, meningitis )

7 3. Gezondheid - vrouwen Levensverwachting slechter in vergelijking met niet-roma vrouwen en Roma-mannen Vroegtijdig huwen slechts 24% van de Roma-vrouwen is op de leeftijd van jaar gehuwd (wettelijk of traditioneel) of woont samen met een partner Weinig familieplanning Slechte toegang tot anticonceptie en prenatale zorg Hoge geboortecijfers Hoge abortuscijfers

8 3. Gezondheid - kinderen Hoge kindersterfte bij geboorte (Italië: 6,5/1000 v.s. 3,5/1000) Naar schatting15-50% van de Roma-kinderen in Europa zijn niet gevaccineerd (in vergelijking met 4% in niet-roma gezinnen) Meer levensstijl en omgevingsgebonden ziekten (bv.: obesitas, astma, )

9 Kanttekening 1 Weinig systematische data

10 Kanttekening 1 Weinig accurate en betrouwbare data Cijfers vaak afkomstig van kleinschalig onderzoek Vaak schattingen gemaakt door experten

11 Kanttekening 2 Context is essentieel

12 Kanttekening 2 Verschillen in ziektelast worden grotendeels verklaard door sociale determinanten van gezondheid rol van sociale en fysieke omgeving waarin we leven

13 4. Toegang tot gezondheidszorg Ondanks grotere ziektelast ervaren Roma meer drempels in de toegang tot gezondheidszorg. 2 soorten drempels Drempels eigen aan kwetsbare bevolkingsgroepen Drempels gerelateerd aan de specifieke context van Roma

14 4. Toegang tot gezondheidszorg Drempels eigen aan kwetsbare bevolkingsgroepen Financiële drempels Administratieve drempels Fysieke drempels (bv.: beperkte mobiliteit) Kennis gerelateerde drempels (bv.: niet weten waar men terecht kan voor bepaalde zorgvragen)

15 4. Toegang tot gezondheidszorg Drempels gerelateerd aan de specifieke context van Roma 1. Angst en onwetendheid als resultaat van + bepaalde culturele opvattingen over gezondheid + beperkte scholing + ervaringen in land van herkomst Misverstanden tussen arts en patiënt Frustratie

16 Dat is omdat in Bulgarije hebben ze vroeger altijd heel rap antibiotica gegeven en als D. als baby de eerste keer ziek was, ben ik daar gegaan en naar antibiotica gevraagd en die zeiden dat dat niet mocht, dat dat niet gezond was en ze hebben mij alleen maar druppeltjes en fysiologisch water voor de neus voorgeschreven. Ik was toen boos maar achteraf heb ik beseft dat dat eigenlijk veel beter was omdat D. sindsdien niet vaak ziek is geweest, nooit in ziekenhuis geweest, dus hij groeit gezond op... (Roma-vrouw, 44 jaar) Uit: Hanssens, L., Devisch, I., Lobbestael, J., Cottenie, B., & Willems, S. (2016). Accessible health care for Roma: a gypsy s tale a qualitative indepth study of access to health care for Roma in Ghent.INTERNATIONAL JOURNAL FOR EQUITY IN HEALTH, 18.

17 4. Toegang tot gezondheidszorg Drempels gerelateerd aan de specifieke context van Roma 2. Dubbele taalbarrière beperkte kennis landstalen taal uit land van oorsprong vaak 2 e taal moedertaal: Romanes - gesproken taal (beschikbaarheid tolken)

18 4. Toegang tot gezondheidszorg Drempels gerelateerd aan de specifieke context van Roma 3. Wantrouwen in zorgpersoneel als resultaat van + Discriminatie in land van herkomst + Ervaring met discriminatie in nieuw thuisland + Eerder benoemde misverstanden tussen arts en patiënt

19 5. Succesvolle praktijken Verschillende lokale initiatieven zijn opgestart om bovenstaande drempels te elimineren. 1. Gebruik Health Mediators Steunt op principe proportioneel universalisme Persoon uit de Roma-community die wordt opgeleid tot health professional Speelt in op wantrouwen, taalbarrière en communicatie

20 5. Succesvolle praktijken Verschillende lokale initiatieven zijn opgestart om bovenstaande drempels te elimineren. 2. Opleiden toekomstige zorgverleners Vanuit het kruispuntdenken GEEN etno-specifiek perspectief WEL omgaan met diversiteit

21 5. Succesvolle praktijken Verschillende lokale initiatieven zijn opgestart om bovenstaande drempels te elimineren. 3. Multidisciplinaire zorg gecentraliseerde zorg inclusie sociale determinanten van gezondheid drempelverlagend

22 Discussie Pijnpunten? Oplossingen?

TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG VOOR ROMA IN BELGIË: UITDAGINGEN VOOR BELEID Conceptnota voor het ROMA platform gezondheidszorg 29/09/2016

TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG VOOR ROMA IN BELGIË: UITDAGINGEN VOOR BELEID Conceptnota voor het ROMA platform gezondheidszorg 29/09/2016 TOEGANG TOT GEZONDHEIDSZORG VOOR ROMA IN BELGIË: UITDAGINGEN VOOR BELEID Conceptnota voor het ROMA platform gezondheidszorg 29/09/2016 Prof. dr. Sara Willems, drs. Lise Hanssens Onderzoeksgroep Equity

Nadere informatie

Toegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent

Toegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent Toegankelijkheid van gezondheidszorg voor de Roma populatie in Gent Een schets op basis van diepte-interviews met Roma en intermediairen Prof. dr. Sara Willems Onderzoeksgroep Equity in Health Care Vakgroep

Nadere informatie

Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema

Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema 10/10/2015 Medisch Psychologische Dag Domus Medica Sociale verschillen in gezondheid: inleiding op het thema Prof. Dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Sara.Willems@ugent.be

Nadere informatie

Solidariteit: een zinkend schip? Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de gezondheidszorg

Solidariteit: een zinkend schip? Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de gezondheidszorg Solidariteit: een zinkend schip? Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de gezondheidszorg Prof. dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Sara.Willems@ugent.be Incidentie

Nadere informatie

EXPOO-CONGRES: ELK GEZIN TELT! GEZONDHEIDSONGELIJKHEID TERUGDRINGEN: YES YOU CAN!

EXPOO-CONGRES: ELK GEZIN TELT! GEZONDHEIDSONGELIJKHEID TERUGDRINGEN: YES YOU CAN! EXPOO-CONGRES: ELK GEZIN TELT! VAKGROEP HUISARTSGENEESKUNDE EN EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG GEZONDHEIDSONGELIJKHEID TERUGDRINGEN: YES YOU CAN! Prof. dr. Sara Willems 10 de EXPOO congres: Elk gezin telt!

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Samenwerken in de praktijk. Antwerpse bevolking Geïntegreerde zorg. Patiëntgerichte zorg: praktische aanpak.

Samenwerken in de praktijk. Antwerpse bevolking Geïntegreerde zorg. Patiëntgerichte zorg: praktische aanpak. Samenwerken in de praktijk. Antwerpse bevolking Geïntegreerde zorg. Patiëntgerichte zorg: praktische aanpak. Liesbet Meyvis liesbet.meyvis@antwerpen.be Dienst Gezondheid Stad Antwerpen Toegankelijke eerstelijnszorg

Nadere informatie

Zelfmanagement voor iedereen haalbaar?

Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? dr. Monique Heijmans NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg 29 juni academische werkplaats Context Groeiende zorgvraag door toename chronische

Nadere informatie

NVAG 16012014 Prof. Dr Marie Louise Essink-Bot en drs Marielle Jambroes MPH

NVAG 16012014 Prof. Dr Marie Louise Essink-Bot en drs Marielle Jambroes MPH NVAG 16012014 Prof. Dr Marie Louise Essink-Bot en drs Marielle Jambroes MPH Slide 5 Ik ga u een stukje van mijn oratie laten zien, die ik op 11-12-13 heb uitgesproken. Voor degenen die daar ook waren,

Nadere informatie

Chapter 9. Samenvatting

Chapter 9. Samenvatting Chapter 9 Samenvatting 130 Samenvatting 131 Samenvatting Complicaties van de onderste extremiteit, in het bijzonder voetulcera (voetwonden), veroorzaken een zeer grote ziektelast en een grote mate van

Nadere informatie

Cultuursensitiviteit Partners in de geboortezorg 13 mei 2014

Cultuursensitiviteit Partners in de geboortezorg 13 mei 2014 Cultuursensitiviteit Partners in de geboortezorg 13 mei 2014 Helena Kosec Pharos h.kosec@pharos.nl 1 Inhoud Migranten definities Gezondheid epidemiologische verschillen Gezondheid verschillen in zorggebruik

Nadere informatie

Module gezondheidsongelijkheid Berchem 11/05/2017

Module gezondheidsongelijkheid Berchem 11/05/2017 Module gezondheidsongelijkheid Berchem 11/05/2017 Prof. dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Sara.Willems@ugent.be Om wakker te worden Om wakker te worden Denk even

Nadere informatie

Project dichter bij de mens. Preventief allochtone ouderenzorg door t Roosendael (huisartsenpraktijk in de Donderberg)

Project dichter bij de mens. Preventief allochtone ouderenzorg door t Roosendael (huisartsenpraktijk in de Donderberg) Project dichter bij de mens Preventief allochtone ouderenzorg door t Roosendael (huisartsenpraktijk in de Donderberg) Feiten en Cijfers Aantal migrantenouderen in Nederland: Jaar 55+ 65+ 2010 183.000 72.000

Nadere informatie

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Melissa Horlait, PhD CHI-Congres 11 december 2017 Mechelen Palliatieve zorg Palliatieve zorg Vroege palliatieve zorg Overlijden Model

Nadere informatie

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken?

De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? De patiënt als partner in de zorg: gaat dat echt lukken? Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Maastricht University Vakgroep Huisartsgeneeskunde,

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen

Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Haaksbergen epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Haaksbergen en de factoren die hierop

Nadere informatie

DE SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011

DE SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011 DE SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011 Gezondheid en Zorg, Europees gekaderd. Lynn Ryssaert, Dirk Avonts, Pauline Boeckxstaens, Piet Bracke, Thierry Christiaens, Leen De Coninck, Lea Maes, Koen Matthijs,

Nadere informatie

Wandelen als medicijn voor 65-plussers

Wandelen als medicijn voor 65-plussers Wandelen als medicijn voor 65-plussers Liesbeth Preller 6 april 2019 Opbouw workshop Context Veranderende populatie Veranderende regelgeving zorg en ondersteuning Beweegrichtlijnen Inhoud en onderbouwing

Nadere informatie

Regionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst

Regionale VTV 2011. Ziekten in de toekomst. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Regionale VTV 2011 Ziekten in de toekomst Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Ziekten in de toekomst Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen, GGD Hart voor

Nadere informatie

'De zorg voor de Marokkaanse psychische patient in Mechelen, de huidige stand van zaken.'

'De zorg voor de Marokkaanse psychische patient in Mechelen, de huidige stand van zaken.' 'De zorg voor de Marokkaanse psychische patient in Mechelen, de huidige stand van zaken.' Dr Abdellatif Riffi huisarts; Secretaris Vamos, ondervoorzitter SHARAF Lezinghouder Vub Geschiedenis vd migratie

Nadere informatie

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Prof. Dr. Walter Devillé Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg UvA Vluchtelingen en Gezondheid OMGEVING POPULATIE KENMERKEN GEZONDHEIDS-

Nadere informatie

Preventie en gezondheidsbevordering in 2025: Welke rol speelt de medisch specialist?

Preventie en gezondheidsbevordering in 2025: Welke rol speelt de medisch specialist? Preventie en gezondheidsbevordering in 2025: Welke rol speelt de medisch specialist? Jan van Wijngaarden, cardioloog Deventer Ziekenhuis, lid commissie Medisch Specialist 2025 Francoise Klessens, internist

Nadere informatie

De toekomst van de zorg in een vergrijzende samenleving

De toekomst van de zorg in een vergrijzende samenleving De toekomst van de zorg in een vergrijzende samenleving Nieuwe visie op zorg noodzakelijk! Stijgende vraag naar zorg Kostengroei Grote vraag naar zorgpersoneel Verwachtingen burgers Meer eigen regie in

Nadere informatie

PREVENTIE BIJ SOCIAAL KWETSBARE GROEPEN INZICHTEN EN STRUIKELBLOKKEN

PREVENTIE BIJ SOCIAAL KWETSBARE GROEPEN INZICHTEN EN STRUIKELBLOKKEN PREVENTIE BIJ SOCIAAL KWETSBARE GROEPEN INZICHTEN EN STRUIKELBLOKKEN Stijn Vandenberghe Huisarts Wetenschappelijk medewerker Universiteit Gent, Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg

Nadere informatie

Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op?

Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op? Hoeveel gezondheid levert onze gezondheidszorg op? Ann Van den Bruel Senior Clinical Research Fellow Department of Primary Care Health Sciences University of Oxford Declaration Alma Ata 1978 Gezondheid

Nadere informatie

Sneltest zorgconsument & zelfmanagement Ook bruikbaar in een migrantenpopulatie?

Sneltest zorgconsument & zelfmanagement Ook bruikbaar in een migrantenpopulatie? Sneltest zorgconsument & zelfmanagement Ook bruikbaar in een migrantenpopulatie? Opzet: - Achtergrond ontwikkeling sneltest/quickscan, samenwerking LAZ-Motivaction - De Sneltest zorgconsument & zelfmanagement

Nadere informatie

PATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN

PATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN PATIENTENEDUCATIE VOOR CHRONISCH ZIEKEN Emelien Lauwerier 4 e Vlaamse Onderzoeksdag, 40 e week, Oostende, 28 maart 2014 Wie zijn we? KH Leuven, recente fusie KHLIM en Groep T Kennis- en Innovatiecentra

Nadere informatie

Deel één Ȃ communicatie over het levenseinde in Europa: een vergelijkend onderzoek.

Deel één Ȃ communicatie over het levenseinde in Europa: een vergelijkend onderzoek. Samenvatting 204 De ethische grondslag om patiënten te betrekken bij beslissingen over de medische behandelingen aan hun levenseinde wordt in Europa in toenemende mate erkend, net als de voordelen van

Nadere informatie

Kansen en mogelijkheden in de preventie

Kansen en mogelijkheden in de preventie Kansen en mogelijkheden in de preventie Pim Assendelft, hoogleraar Huisartsgeneeskunde Hoofd afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboudumc Generalisme is ons specialisme Verschil ten opzichte HBO/WO-opgeleiden

Nadere informatie

Gezondheidsvaardigheden in de Nederlandse volwassen bevolking Het doel van het eerste deel van dit proefschrift, was te onderzoeken in hoeverre

Gezondheidsvaardigheden in de Nederlandse volwassen bevolking Het doel van het eerste deel van dit proefschrift, was te onderzoeken in hoeverre Samenvatting Inleiding In Nederland wordt van burgers verwacht dat zij een zelfstandige en verantwoordelijke rol vervullen met betrekking tot hun gezondheid en zorg. Dit is het gevolg van verschillende

Nadere informatie

Regionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M.

Regionale VTV 2011. Levensverwachting en sterftecijfers. Referent: Drs. M.J.J.C. Poos, R.I.V.M. Regionale VTV 2011 Levensverwachting en sterftecijfers Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Levensverwachting en sterftecijfers Auteurs: Dr. M.A.M. Jacobs-van

Nadere informatie

Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: aanbevelingen van EUMUSC.

Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: aanbevelingen van EUMUSC. Hoe kan worden gegarandeerd dat mensen met osteoartritis en reumatoïde artritis overal in Europa optimale zorg krijgen: van EUMUSC.NET In partnerverband met EULAR en 22 centra in Europa - Met steun van

Nadere informatie

Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013

Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Programma Onderdeel Tijd Presentatie omgevingsanalyse 18.00-18.45 Interactief deel in twee groepen 18.45-19.30 Plenaire terugkoppeling 19.30-19.45 Afsluiting 19.45-20.00

Nadere informatie

3 e bijeenkomst Patiëntenorganisaties bekennen kleur

3 e bijeenkomst Patiëntenorganisaties bekennen kleur 3 e bijeenkomst Patiëntenorganisaties bekennen kleur Helena Kosec h.kosec@pharos.nl 14 juni 2012 Inhoud presentatie Ontwikkelen van diversiteitsbeleid en het vertalen daarvan naar een plan van aanpak Kiezen

Nadere informatie

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk Lex Burdorf, hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Academische Werkplaats Publieke Gezondheid CEPHIR

Nadere informatie

PROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker

PROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker PROfeel Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹ Sponsoring

Nadere informatie

Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ( )

Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ( ) Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (2012-2015) Consortium SWVG KU Leuven LUCAS, Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy Instituut voor Sociaal Recht Dienst Jeugdgezondheidszorg HIVA, Onderzoeksinstituut

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Eerstelijnszorg voor de Roma in Europa, een Position Paper

Eerstelijnszorg voor de Roma in Europa, een Position Paper Eerstelijnszorg voor de Roma in Europa, een Position Paper Gent, 2 december 2014 Pim de Graaf Danica Rotar et al Eerstelijnszorg voor de Roma in Europa Position Paper is onderdeel van een reeks Doel: interesseren

Nadere informatie

LANGER GEZOND WERKEN. Boodschappen. Meer mensen met dan zonder een chronische aandoening. Kwetsbare groepen. ook voor kwetsbare groepen?

LANGER GEZOND WERKEN. Boodschappen. Meer mensen met dan zonder een chronische aandoening. Kwetsbare groepen. ook voor kwetsbare groepen? LANGER GEZOND WERKEN ook voor kwetsbare groepen? Boodschappen 1) Grote verschillen in arbeidsparticipatie tussen: - mensen met/zonder gezondheidsproblemen - mensen met een laag/hoog opleidingsniveau 2)

Nadere informatie

EQUITY IN DE GEZONDHEIDSZORG

EQUITY IN DE GEZONDHEIDSZORG EQUITY IN DE GEZONDHEIDSZORG What s in a name? Jens Detollenaere Research group Equity in Health Care Department of Family Medicine and Primary Health Care De levensverwachting van de Belgen neemt toe

Nadere informatie

Integrale aanpak gezondheid statushouders

Integrale aanpak gezondheid statushouders Integrale aanpak gezondheid statushouders OTAV Conferentie 28 februari 2017 Willemijn Bruining, OTAV, regiocoördinator gezondheid Saleem Bachara - Syrie Nour Saadi- Syrie (oprichtster Syrische vrouwengroep

Nadere informatie

NOOD AAN ONTWIKKELING VAN MENU'S MET STREEK- EN HOEVEPRODUCTEN IN RUST EN VERZORGINGSCENTRA

NOOD AAN ONTWIKKELING VAN MENU'S MET STREEK- EN HOEVEPRODUCTEN IN RUST EN VERZORGINGSCENTRA Prof. Dr. Xavier Gellynck & Ir. Sara De Pelsmaeker Universiteit Gent, Vakgroep Landbouweconomie, Afd. Agri-Food Marketing & Ketenmanagement NOOD AAN ONTWIKKELING VAN MENU'S MET STREEK- EN HOEVEPRODUCTEN

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Twenterand

Kernboodschappen Gezondheid Twenterand Kernboodschappen Gezondheid Twenterand De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Twenterand epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Twenterand en de factoren die hierop

Nadere informatie

Gebruik van huisartsenzorg bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers

Gebruik van huisartsenzorg bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers Gebruik van huisartsenzorg bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer Onderzoeksthema s Gezondheidstoestand van de

Nadere informatie

Prof. Em. Dr. Jan De Maeseneer

Prof. Em. Dr. Jan De Maeseneer Prof. Em. Dr. Jan De Maeseneer Universiteit Gent Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Het Lokaal Bestuur is aan zet in de Eerste Lijn Opinion on Definition primary care Definitie

Nadere informatie

Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP

Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP Inhoudstafel 1 Inleiding... 3 1.1 Doelstelling van het Regionaal Zorgstrategisch Plan... 3 1.2 Structuur van het Regionaal Zorgstrategisch

Nadere informatie

Zorgondersteuningsfonds Oproep kortdurende praktijkgerelateerde onderzoeken Programma Onderzoeken in de Praktijk Vastgesteld, 19 september 2016

Zorgondersteuningsfonds Oproep kortdurende praktijkgerelateerde onderzoeken Programma Onderzoeken in de Praktijk Vastgesteld, 19 september 2016 Oproep tot het indienen van aanvragen kortdurende, praktijkgerelateerde onderzoeken voor het Programma Onderzoeken in de Praktijk Programma van het Zorgondersteuningsfonds Doel van het programma De veranderingen

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

3 0NOV NOV Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VOLKSGEZOND^- VRI 71 IN EN S c

3 0NOV NOV Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VOLKSGEZOND^- VRI 71 IN EN S c VOLKSGEZOND^- VRI 71 IN EN S c 3 0NOV.2018 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CANPLAZA Gezondheidsraad T.a.v. de heer prof. dr. W.A. van Gooi Postbus 16052 1500 BB DEN HAAG Directie Publieke

Nadere informatie

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk: consequenties voor arbeidsparticipatie en pensionering

Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk: consequenties voor arbeidsparticipatie en pensionering Sociaal-economische gezondheidsverschillen en werk: consequenties voor arbeidsparticipatie en pensionering Lex Burdorf Hoogleraar Determinanten van Volksgezondheid Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg

Nadere informatie

Visie Medisch Specialist 2025 Ambitie, vertrouwen, samenwerken

Visie Medisch Specialist 2025 Ambitie, vertrouwen, samenwerken Visie Medisch Specialist 2025 Ambitie, vertrouwen, samenwerken Met de stijgende prevalentie van chronische aandoeningen stijgt ook de prevalentie van multimorbiditeit. De gemiddelde levensverwachting neemt

Nadere informatie

Artsen en zorg voor vluchtelingen

Artsen en zorg voor vluchtelingen Artsen en zorg voor vluchtelingen Den Haag, 1 december 2016 Evert Bloemen, arts (e.bloemen@pharos.nl) Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen 1 Aan de orde komen 1. Cijfers en migratie 2. Asielprocedure

Nadere informatie

Gelijke gezondheidszorg voor iedereen?

Gelijke gezondheidszorg voor iedereen? Gelijke gezondheidszorg voor iedereen? Ongelijkheid in de Vlaamse gezondheidszorg Culturele barrières Prof. Monique Elseviers Universiteit Antwerpen Enkele Belgische cijfers Levensverwachting voor een

Nadere informatie

Opvoeden in andere culturen

Opvoeden in andere culturen Opvoeden in andere culturen Bevorderen en versterken: competenties vergroten Een betere leven DVD 1 Bevolkingsgroepen aantal Allochtoon3.287.706 Autochtoon13.198.081 Europese Unie (exclusief autochtoon)877.552

Nadere informatie

Oncologische zorg op maat twee aanpakken

Oncologische zorg op maat twee aanpakken Health Monitor Oncologische zorg op maat twee aanpakken Sjaak Bloem en AnneLoes van Staa 06-02-2019 overzicht Presentatie Health Monitor en Zelfmanagement Web Workshop 2 x 2 parallelle sessies 2 methoden

Nadere informatie

Gezondheidszorg asielzoekers en vluchtelingen in Kennemerland. Raadsleden informatieavond Veiligheidsregio Kennemerland Marjolein Somers Mei 2016

Gezondheidszorg asielzoekers en vluchtelingen in Kennemerland. Raadsleden informatieavond Veiligheidsregio Kennemerland Marjolein Somers Mei 2016 Gezondheidszorg asielzoekers en vluchtelingen in Kennemerland Raadsleden informatieavond Veiligheidsregio Kennemerland Marjolein Somers Mei 2016 Inhoud Presentatie Asielprocedure en opvang in Nederland

Nadere informatie

Betere zorg: een kwestie van kiezen?

Betere zorg: een kwestie van kiezen? Betere zorg: een kwestie van kiezen? VGE Congres Consumer choice: De juiste keuze? 30 november 2006 Erik Schut Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (ibmg) Erasmus Universiteit Rotterdam 1 Populaire

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Oldenzaal

Kernboodschappen Gezondheid Oldenzaal Kernboodschappen Gezondheid Oldenzaal De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Oldenzaal epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Oldenzaal en de factoren die hierop

Nadere informatie

Zorg voor geest kost nog steeds het meest

Zorg voor geest kost nog steeds het meest Zorg voor geest kost nog steeds het meest Publicatiedatum: 28-11-2013 In is 19,6 miljard euro uitgegeven voor de behandeling van psychische stoornissen, 22% van de totale uitgaven voor zorg en welzijn

Nadere informatie

Chronisch zieken en werk

Chronisch zieken en werk Chronisch zieken en werk Prof. Ute Bültmann Sociale Geneeskunde, Arbeid & Gezondheid Universiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen 41. Nascholingsdag Stichting Nascholing Bedrijfs- en

Nadere informatie

Vaccinaties bij Romakinderen 2012

Vaccinaties bij Romakinderen 2012 Vaccinaties bij Romakinderen 2012 Visies op aanpak bij veldwerkers (gezondheid & welzijn) & mediatoren (Roma) Julie Yap An Jansen, Rita Vanobberghen, Albena Jordanova, Peter Delobelle, Reginald Deschepper,

Nadere informatie

Preventie Bevorderen van gezond gedrag

Preventie Bevorderen van gezond gedrag Preventie Preventie Bevorderen van gezond gedrag Marleen Mares Pepijn Roelofs Tweede druk Boom Lemma uitgevers Amsterdam 2015 Voorwoord In de Nederlandse Grondwet ligt vastgelegd dat de overheid verantwoordelijk

Nadere informatie

Mentaal vermogen in Overijssel. Presentatie masterclass Overijssel brengt geluk 16 december, 2009 Jan A. Walburg

Mentaal vermogen in Overijssel. Presentatie masterclass Overijssel brengt geluk 16 december, 2009 Jan A. Walburg Mentaal vermogen in Overijssel Presentatie masterclass Overijssel brengt geluk 16 december, 2009 Jan A. Walburg 1 Sociaal maatschappelijke en economische aspecten Verhogen participatie en betrokkenheid

Nadere informatie

Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe?

Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe? Het project Tijdig spreken over het levenseinde : waarom en hoe? Inleiding Symposium 05.07.16 Goede zorg rond het levenseinde Geert van der Aa, klinisch geriater 2012 2014 In de Westerse wereld sterft

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

Van medicijnman tot evidence based practice

Van medicijnman tot evidence based practice Van medicijnman tot evidence based practice Een reis door de ambulante GGZ van Sierra Leone Antoinet Kabbedijk Verpleegkundig Specialist GGZ Kings Sierra Leone Partnership Sierra Leone Ruim 6 miljoen

Nadere informatie

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012

Workshop -onderzoek. Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat. Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Workshop -onderzoek Zelfmanagementondersteuning vraagt om een recept op maat Daphne Jansen & Lieke van Houtum NIVEL 24-04-2012 Centrale vragen Workshop: Hoe kunnen hulpbehoeften van mensen met een chronische

Nadere informatie

Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen. Zohra Chbaral 1

Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen. Zohra Chbaral 1 Culturele diversiteit en interculturele bemiddeling in de ziekenhuizen Zohra Chbaral 1 Vooreerst bedanken we de interculturele bemiddelaars, de coördinatoren interculturele bemiddeling die ons de gegevens

Nadere informatie

Hoe "new public health" ambities uitmonden in individuele leefstijlinterventies. Een discourse-analyse NCVGZ 2012

Hoe new public health ambities uitmonden in individuele leefstijlinterventies. Een discourse-analyse NCVGZ 2012 Hoe "new public health" ambities uitmonden in individuele leefstijlinterventies Een discourse-analyse NCVGZ 2012 Janneke Harting, Willemijn Krebbekx, Karien Stronks Afdeling Sociale Geneeskunde AMC UvA

Nadere informatie

Sessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking

Sessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking Sessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking 06/12/2018 - Brussel foto:skarabeeprojects.be Sessie 23: Krijg inzicht in je buurtsportwerking Ken jij de Quickscan Buurtsport? Die tool geeft je meer inzicht

Nadere informatie

Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care?

Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care? Symposium Towards an evidence-based Workforce Planning in Health Care? Sodehotel La Woluwe 25/04, 09u-13u. Symposium - Towards an evidence-based Workforce Planning in Healthcare. Hoe is het dreigende huisartsentekort

Nadere informatie

VTV-2014: themarapport de rol van de burger in preventie en zorg

VTV-2014: themarapport de rol van de burger in preventie en zorg VTV-2014: themarapport de rol van de burger in preventie en zorg Sjoerd Kooiker (SCP) en Nancy Hoeymans (RIVM) 1 Tussenstand, januari 2013 Themarapport de rol van de burger Inzicht geven in veranderende

Nadere informatie

Zelfmanagement; bezuiniging of investering

Zelfmanagement; bezuiniging of investering Zelfmanagement; bezuiniging of investering Jan Walburg. Utrecht 12 mei 2011. Congres Zelfmanagement Jan A. Walburg loodgieter hypotheek notaris onderhoud bank schilder gemeente belasting parkeren garage

Nadere informatie

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte.

Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Bespreking artikel Ouderschap strategieën van vaders en moeders met een psychische ziekte. Auteurs: P.C. Van der Ende, MSc, J.T. van Busschbach, phd, J. Nicholson, phd, E.L.Korevaar, phd & J.van Weeghel,

Nadere informatie

EVOLUTIE VAN DE PREVALENTIE EN DE KOSTPRIJS VAN CHRONISCHE ZIEKTES

EVOLUTIE VAN DE PREVALENTIE EN DE KOSTPRIJS VAN CHRONISCHE ZIEKTES VERTEGENWOORDIGING & STUDIES EVOLUTIE VAN DE PREVALENTIE EN DE KOSTPRIJS VAN CHRONISCHE ZIEKTES Eind 2013 hebben de Onafhankelijke Ziekenfondsen een analyse gemaakt van de concentratie van de uitgaven

Nadere informatie

Kinderarmoede. Katrien Verhegge Administrateur-generaal

Kinderarmoede. Katrien Verhegge Administrateur-generaal Kinderarmoede Katrien Verhegge Administrateur-generaal Inleiding Decretale opdracht Kinderarmoede wicked problem Benaderen vanuit transitiedenken Kinder- en mensenrechten belangrijke toetsstenen Monitoring

Nadere informatie

Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier

Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier Bewegingskansen via toegankelijke (preventieve) gezondheidszorg Jan Tessier Wat als preventieve gezondheidszorg toegankelijk zou zijn voor iedereen? 1 Beweegprikkels en preventie Bewegen is essentieel:

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Deventer 26-03-2013 Inhoud presentatie doel van de avond wat is palliatieve zorg? Cijfers overeenkomsten en verschillen knelpunten palliatieve zorg

Nadere informatie

Kantelperiode in de zorg. Slingeland ziekenhuis en Sensire veranderen de zorg.drastisch

Kantelperiode in de zorg. Slingeland ziekenhuis en Sensire veranderen de zorg.drastisch Kantelperiode in de zorg Slingeland ziekenhuis en Sensire veranderen de zorg.drastisch Mijn stelling Roltrap Alleen als we zelf in staat zijn uit het bestaande systeem te stappen zijn we in staat onze

Nadere informatie

'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland

'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland 'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland Jennifer van den Broeke onderzoeker, senior projectleider/adviseur Ouderen en gezondheid Waar hebben we het over? Achtergrond inzet

Nadere informatie

Het project Technologie Thuis NU! Resultaten vanuit Hu perspectief

Het project Technologie Thuis NU! Resultaten vanuit Hu perspectief Het project Technologie Thuis NU! Resultaten vanuit Hu perspectief dr. Helianthe S.M. Kort, Lector Vraaggestuurde Zorg Hogeschool Utrecht 6maart 2007 Trends en ontwikkelingen Vergrijzing & Verkleuring

Nadere informatie

Gezondheiden Zorg in Overijssel

Gezondheiden Zorg in Overijssel Gezondheiden Zorg in Overijssel Ontwikkelingen en Perspectieven Hans Peter Benschop Gemeente Hof van Twente Goor, 1 juni 2016 Hof van Twente Gezond Gemiddelde leeftijd hoger dan Nederlandse gemiddelde

Nadere informatie

In gesprek met de patient over de palliatieve fase. Dr. Bart Schweitzer, huisarts - onderzoeker, Projectleider PaTz

In gesprek met de patient over de palliatieve fase. Dr. Bart Schweitzer, huisarts - onderzoeker, Projectleider PaTz In gesprek met de patient over de palliatieve fase Dr. Bart Schweitzer, huisarts - onderzoeker, Projectleider PaTz Vrijdagmiddag 3 uur.. Transferverpleegkundige Vumc belt de praktijk: meneer Franke wil

Nadere informatie

TOOLKIT Bekend maakt Bemind

TOOLKIT Bekend maakt Bemind TOOLKIT Bekend maakt Bemind 6. Migrantenouderen in cijfers Aantal migrantenouderen in Nederland Bron: (CBS-Statline, dec. 2016) Aantal AOW-gerechtigden in Nederland 3.059.000 Waarvan van migrantenafkomst

Nadere informatie

Van wens naar werkelijkheid. Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018

Van wens naar werkelijkheid. Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018 Van wens naar werkelijkheid Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018 Is onze wens/droom/ambitie al werkelijkheid? 2 Nieuwe rollen NIEUWE AMBITIES Advanced practitioner Verpleegkundig specialist Master

Nadere informatie

Interprofessionele vorming Omgeving Stationsbuurt

Interprofessionele vorming Omgeving Stationsbuurt Interprofessionele vorming Omgeving Stationsbuurt = Stationsbuurt Noord / Stationsbuurt Zuid / Nieuw Gent UZ / Watersportbaan - Ekkergem Donderdag 19 november 2015 SPEEDDATE PROFESSIONELE SPEEDDATE Apotheker

Nadere informatie

Nieuwe mythen over ouder worden: Over medische kennisvermeerdering en maatschappelijke gevolgen

Nieuwe mythen over ouder worden: Over medische kennisvermeerdering en maatschappelijke gevolgen Nieuwe mythen over ouder worden: Over medische kennisvermeerdering en maatschappelijke gevolgen Prof.dr. Dorly J.H. Deeg EMGO-Instituut / Afd. Psychiatrie, Afd. Epidemiologie & Biostatistiek, VU medisch

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

COPD LONGREVALIDATIE EN DE PSYCHOLOOG

COPD LONGREVALIDATIE EN DE PSYCHOLOOG COPD LONGREVALIDATIE EN DE PSYCHOLOOG Wat is COPD? COPD is de afkorting voor chronisch obstructief longlijden. Het is een verzamelnaam voor onder meer chronische bronchitis (= chronische ontsteking van

Nadere informatie

Kernboodschappen Gezondheid Enschede

Kernboodschappen Gezondheid Enschede Kernboodschappen Gezondheid Enschede De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Enschede epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Enschede en de factoren die hierop van

Nadere informatie

Factsheet Indicatie zorgvraag Amsterdam 2030 Prognoses van functioneren en chronische aandoeningen 1

Factsheet Indicatie zorgvraag Amsterdam 2030 Prognoses van functioneren en chronische aandoeningen 1 Factsheet Indicatie zorgvraag Amsterdam 2030 Prognoses van functioneren en chronische aandoeningen 1 Inleiding Hoe functioneren mensen en welke chronische aandoeningen hebben ze? Wat willen ze? Wat kunnen

Nadere informatie

Oude wijn en nieuwe zaken

Oude wijn en nieuwe zaken Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping

Nadere informatie

Sociale verschillen in gezondheid: een uitdaging voor de eerste lijn?

Sociale verschillen in gezondheid: een uitdaging voor de eerste lijn? Sociale verschillen in gezondheid: een uitdaging voor de eerste lijn? Prof. dr. Sara Willems Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Sara.Willems@ugent.be De levensverwachting van de

Nadere informatie

THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg

THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg Traject V&V; VVT deel 1 niveau 3 Inhoudsopgave (concept) 18-10-2016 THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg Zorgvragers in de VVT De VVT-branche, geschiedenis en zorgaanbod Van

Nadere informatie

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent HIV Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent 1 HIV Hepatitis C (&B) - TB HIV TB HCV HBV 2 HIV 3 4 5 Evolutie van HIV epidemie

Nadere informatie

ZORGINKOOP EN E-HEALTH FYSIOTHERAPIE. Presentatie voor rondetafelbijeenkomst 2 oktober 2014

ZORGINKOOP EN E-HEALTH FYSIOTHERAPIE. Presentatie voor rondetafelbijeenkomst 2 oktober 2014 ZORGINKOOP EN E-HEALTH FYSIOTHERAPIE Presentatie voor rondetafelbijeenkomst 2 oktober 2014 Programma 13:00-13:10 uur 13:10-13:30 uur 13:30-13:45 uur 13:45-14:15 uur 14:15-14:30 uur 14:30-14.45 uur 14:45-15:00

Nadere informatie

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? JEF ADRIAENSSENS, MARIA-ISABEL FARFAN-PORTET, NADIA BENAHMED, LAURENCE KOHN, CÉCILE DUBOIS, STEPHAN DEVRIESE, MARIJKE EYSSEN,

Nadere informatie

Participatie en integratie: leeftijdsvriendelijke gemeenten

Participatie en integratie: leeftijdsvriendelijke gemeenten Participatie en integratie: leeftijdsvriendelijke gemeenten Cijfers en feiten 1.924.472 65 plussers in België (17,4 % v.d. totale bevolking) In Vlaanderen: 1.100.194 65 plussers Aantal 100 plussers in

Nadere informatie