Uit de betogen van sleutelsprekers als oud-premier

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Uit de betogen van sleutelsprekers als oud-premier"

Transcriptie

1 TWEEDE EDITIE GRIP OP JE VERMOGEN PRESENTEERT VEEL INZICHTEN EN IDEEËN Congres biedt talloze tips voor uw vermogen Door de onrust in de financiële markten vergen beslissingen over het vermogen meer denktijd. Het congres Grip op je Vermogen behandelde de financieel-economische situatie en gaf onder meer via workshops inzicht in een vraagstuk als: hoe met het vermogen en het pensioen om te gaan. Uit de betogen van sleutelsprekers als oud-premier Ruud Lubbers, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau Paul Schnabel, en oud- Robeco-topman Jaap Van Duijn sprak grote waardering voor wat in Nederland is bereikt op het gebied van welvaart en vermogensopbouw, zoals in de pensioenfondsen. Maar zij gingen ook in op de bedreigingen en op beleid dat gevoerd kan worden om die bedreigingen te keren. Henriëtte Prast, hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg, ging vooral in op individueel financieel gedrag dat bepalend is bij de vermogensopbouw in het algemeen en de pensioenopbouw in het bijzonder. Ruud Lubbers gaf de aftrap met een groeiprogramma voor Nederland. Paul Schnabel schetste een beeld van de situatie rond de pensioenen en gaf net als Henriëtte Prast enkele pensioentips. De beleggingstips kwamen van Jaap van Duijn, die daarmee zijn Robeco-verleden niet verloochende. DE HUIDIGE ECONOMISCHE SITUATIE Lubbers ziet kansen voor Nederland nu een nieuwe regering uit twee partijen gevormd kan worden. Ons land krijgt daarmee een herkansing en de Nederlandse economie is daar zeer aan toe. De oud-premier ging eerst in op de huidige economische situatie en schetste zijn voorstellen voor herstel van de economische groei van Nederland, getiteld Alle hens aan dek. Een groei-agenda voor Nederland. Hij constateerde ten eerste dat de positie van de banken (crisis en nieuwe solvabiliteitseisen) heeft geleid tot een credit crunch (te weinig kredieten). De banken werden gered, maar de economie betaalde een hoge prijs. De congresgangers deden nieuwe inzichten op Daarnaast schiet het pensioenwezen en -stelsel tekort met berichten over forse afstempeling. Dit leidt naast de credit crunch en het verlies aan vertrouwen door de woningmarkt tot een extra verlies aan vertrouwen. Dat leidt weer tot lagere consumptie en daardoor stijgt de werkloosheid. De pensioenfondsen zijn voorts in het kader van de professionalisering (op een moderne manier pensioenreserves beleggen) steeds meer in het buitenland gaan beleggen. Het fiscaal begunstigde pensioensparen leidt daarmee tot het wegvloeien van gelden naar het buitenland. Dit was niet de bedoeling, maar is een gevolg van de moderne wijze waarop tegen beleggen van pensioenen wordt aangekeken, met het oog op een maximaal beleggingsrendement. Volgens Lubbers mag het echter niet alleen daar om gaan. Het zou goed zijn als de pensioenfondsen meer in Nederlandse hypotheken zouden beleggen. Zij zouden de financiering op zich kunnen nemen, de banken de uitvoering. Het bijkomend voordeel zou zijn dat de balansen van de banken gezonder worden. De pensioenfondsen zouden wel garanties voor hun geld moeten hebben door een uitbreiding van de Nationale Hypotheekgarantie zodat de financiering solide is. Daarbij zouden minder hoge hypotheken moeten worden verstrekt (minder hoog in verhouding tot de huizenprijs) met daarbij de verplichting tot aflossing. De pensioenfondsen zouden ook vormen van bouwsparen en zorgsparen in de pensioenen kunnen inbouwen, waarbij (een deel) van de gespaarde gelden kunnen worden aangewend voor het kopen van een huis en voor zorgkosten. Samen met een latere pensioendatum, voorwaardelijke pensioencontracten met een nieuwe rekenrente en het doorhakken van de knoop over 1

2 de hypotheekrenteaftrek (met eenzelfde percentage aan belastingaftrek voor iedereen) kan op die manier weer vertrouwen worden gecreëerd en een veelbelovend plan voor de toekomst worden gemaakt. Daarbij hoort volgens Lubbers ook een groene groeiagenda. Maar Nederland kan volgens hem nog niet zijn draai vinden bij de groene groei, terwijl groene groei toch de belofte van banengroei in zich draagt. In het voorjaar van 2011 maakte de Oeso duidelijk dat er een enorm investerings- en banenpotentieel zit in groene groei. Het Nederlandse bedrijfsleven beseft ook steeds meer het belang van het verduurzamen van de bedrijfsactiviteiten. Ook bij lagere overheden wordt dit bewustzijn steeds sterker. De rijksoverheid worstelt echter nog met de optimale mix van faciliteren en reguleren. De Europese Unie is soms behulpzaam en soms complicerend. De banengroei zit bijvoorbeeld in kansen voor de Rotterdamse haven door in te spelen op bio-energie, biochemie, CO2-transport naar onderzeese opslag en een isolatieprogramma voor woningen. De financiering hiervan zou kunnen worden geregeld als het ministerie van Financiën beter nadenkt over toepassing van het oude principe van de vervuiler betaalt in de vorm van heffingen en belastingen waarvan de opbrengst wordt gebruikt voor de overgang naar een duurzame economie. EEN GOED PENSIOEN De bijdrage van Paul Schnabel ging over pensioenen. Er wordt volgens hem door mensen te weinig aan het pensioen gedacht. Als het aan hen zelf wordt overgelaten, denken ze te laat na over hun pensioen. Zelf doen zou bovendien te weinig opleveren, aangezien individuele regelingen duur zijn. Het is daarom goed dat de AOW Paul Schnabel Jaap van Duijn Ruud Lubbers Jeroen Pauw en Henriëtte Prast er als basisvoorziening is, maar het zou volgens hem ook goed zijn als het collectieve pensioen flexibeler wordt en als er individuele maar uniforme en gestandaardiseerde, dus minder dure, pensioenspaarvoorzieningen komen. De pensioenen worden inmiddels flexibeler. Bij de AOW gaat het nu om de ingangsdatum. Er is echter ook sprake van eerdere toekenning op indicatie van bijvoorbeeld zwaar werk. Volgens Schnabel wordt daarmee echter een subjectief element in de AOW ingebouwd dat er mede vanuit uitvoeringskostenoverwegingen beter buiten kan worden gehouden. In plaats daarvan kunnen bijstands- dan wel arbeidsongeschiktheidsregelingen > Duurzaam beleggen: meer dan windmolens Kan olieconcern BP in aanmerking komen voor de opname in een beleggingsportefeuille, die duurzaamheid als uitgangspunt heeft? Ja, in beginsel kan dat. BP scoort zelfs heel hoog qua beleid, maar de uitvoering laat te wensen over. Het gedrag in de praktijk is onder de maat, gezien de vele incidenten. Daarom komt BP nu niet in aanmerking, stelt Jan van Hoven, expert op het gebied van duurzaamheid bij ING Investment Office, tijdens een workshop over dit onderwerp, die hij samen met Susanne van de Wateringen, senior analist Duurzaam Beleggen, gaf. Royal Dutch Shell, zich zeer bewust van duurzaamheid, valt ook af: veel incidenten en een te groot risico op milieurampen. In dat kader is het helder dat gebieden als de Waddenzee een no-go area zijn. Van Hoven en Van de Wateringen wezen op de noodzaak om te denken aan de behoefte van toekomstige generaties, zoals zij duurzaamheid omschreven. Het bedrijfsleven is ervan doordrongen, niet alleen omdat het bewust is van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid, maar ook omdat het economisch relevant is. Duurzaam is meer dan alleen maar kijken naar de windmolen zelf, aldus Van Hoven. Aan de basis van het onderzoek, deels op grond van dat door externe experts, liggen de financiële positie en de perspectieven van een bedrijf. ING toetst bedrijven onder andere op het verbruik van grondstoffen, energie en water, op milieu-effecten, corruptie, mensenrechten en kinderarbeid en neemt daarbij ook het gedrag van toeleveranciers onder de loep. Bedrijven op het gebied van wapens, alcohol, gokken en tabak worden op voorhand uitgesloten. Bij de selectie komen dus ook ethische aspecten aan de orde, maar het is aan de belegger waar hij de grens trekt, merkte Van de Wateringen op. 2

3 worden aangepast. Bij de collectieve bedrijfs(tak)pensioenen zou die flexibiliteit kunnen leiden tot meer keuze in fondsen (meer overstapmogelijkheden) en andere bestemmingen van het gespaarde geld. Bij de eigen pensioenregelingen zijn meer uniforme, gestandaardiseerde regelingen nodig zodat de uitvoeringskosten dalen, en een betere aansluiting op de collectieve pensioenen. Het zelfdoen is vooral aantrekkelijker omdat het pensioensparen dan beter kan worden ingepast in de individuele financiële planning. Er kleven volgens Schnabel overigens ook nadelen aan. Zo bestaat het risico van avontuurlijke adviezen en riskante beleggingen en is er geen steun van anderen zoals bij de collectieve pensioenen, als de beleggingen laag renderen. Een nadeel is natuurlijk ook nog steeds dat er te laat en te weinig zal worden gespaard, omdat een lange periode moeilijk is te overzien. Ook Prast wees op de inconsistentie in de discussie over de individualisering van de pensioenopbouw. De algemene redenering is dat een verplicht collectief pensioenstelsel nodig is omdat mensen niet zelf hun pensioen regelen en het voor individuen te duur is om een goed pensioen op te bouwen. Nu wordt de oplossing voor het pensioentekort echter deels gezocht in betere voorlichting zodat een meer individuele pensioenopbouw tot stand komt. Maar de hindernissen voor het zelf voor het pensioen sparen blijven dan bestaan, zo blijkt onder meer uit financieel gedragsonderzoek, en de hoge kosten van de regelingen worden daarmee ook niet verholpen. Uit het gedragsonderzoek blijkt onder meer dat een groot deel van de mensen die beseffen dat hun pensioen verbeterd kan worden en er dus plannen voor hebben, daartoe toch niet de stappen zetten. Voorlichting over pensioenvoorziening heeft bij sommige groepen zelfs een negatief effect. Slechte pensioenplanning van personen komt vooral voort uit gebrek aan wilskracht (die blijft hetzelfde na de voorlichting) en overmoed (die neemt bij sommigen zelfs toe na de voorlichting). Uit onderzoek blijkt tevens dat kortetermijndoelstellingen bij mensen prioriteit hebben en dat langetermijndoelstellingen als pensioenopbouw, ook op termijn weer worden verdrongen door nieuw opgedoken kortetermijndoelstellingen. Alleen mensen met voldoende zelf kennis, die dus die dominantie van kortetermijndoelstellingen doorzien, zijn bereid zichzelf voor pensioenspaarplannen vast te leggen. Uit de onderzoeken blijkt dat gebrek aan wilkracht kan worden omzeild door in ieder geval een deel van de pensioenen collectief te regelen. Dat was niet een conclusie die Prast in haar rede betrok, maar Schnabel toonde zich er wel voorstander van: de AOW moet volgens hem in ieder geval blijven als kernpensioen. Er zou volgens hem een combinatie moeten ontstaan van de voorziening in pensioenen en zorgkosten, die in de toekomst steeds hoger worden en individuele antwoorden vragen. Dan zou dus minder dan nu vanuit het collectief moeten worden geregeld en meer individueel. Beide zien een toekomst inspelen op euro Medeorganisatoren Beleggers Belangen en Elsevier waren tijdens Grip op je Vermogen uiteraard nadrukkelijk aanwezig. Op beide dagen werden de stands door veel bezoekers bezocht. Hoofdredacteur Johan Brinkman deed mee aan het afsluitende debat op zaterdag; Arendo Joustra (hoofdredacteur Elsevier) beet de spits af in het debat op vrijdag. Veel aandacht ging uit naar de workshop Negen beleggingstips voor nu die redacteur Karel Mercx van Beleggers Belangen driemaal gaf voor een volle zaal met nieuwsgierige beleggers. De presentatie die Mercx gaf, staat inmiddels op en de uitwerkingen van alle negen tips zijn ook geplaatst op deze site. Om een tip van de sluier op te lichten hieronder de eerste tip. Die geeft Mercx om te profiteren van een toekomstige daling van de euro. Deze munt lijkt alleen maar te kunnen dalen. Europa heeft te veel schulden gemaakt. Landen als Spanje en Italië hebben geld nodig van de ECB om zich te kunnen financieren. Er komen daardoor steeds meer euro s bij en dat zorgt ervoor dat de waarde van de euro naar beneden gaat. Als de ECB deze landen niet te hulp schiet, kunnen deze zich niet meer zelf financieren. Ruud Lubbers (l) en Arendo Joustra (hoofdredacteur Elsevier) in debat Dit betekent dat overheden, pensioenfondsen en andere partijen een gedeelte van de schulden moeten afboeken. Daardoor moeten zij flink bezuinigen en raakt de economie in een negatieve spiraal. In een dergelijk scenario daalt weliswaar het aantal euro s in omloop, maar de munt zal toch dalen omdat kapitaal zal wegvluchten uit Europa. Wil de belegger volgens Mercx inspelen op een dalende euro, dan zal hij ook een ander valutapaar moeten uitkiezen. Ik kies voor de Amerikaanse dollar. Dit is wereldwijd het enige alternatief voor de euro. Er zijn verschillende beleggingsinstrumenten om op een dalende euro en stijgende dollar in te spelen. ABN Amro en RBS bieden Turbo s aan en andere brokers bieden een mogelijkheid aan om rechtstreeks te beleggen in het EUR/USD-valutapaar. 3

4 In debat: Ruud Lubbers, Arendo Joustra, Karien van Gennip en Jaap van Duijn Jeroen Pauw Ondernemer Michiel Muller voor een flexibeler gebruik van pensioenen in combinatie met het wonen. Prast vindt het nuttig als een deel van het pensioen kan worden gebruikt voor aflossing van de hypotheek en beiden zien brood in de omkeerhypotheek, waarbij ter aanvulling van het inkomen (voor bijvoorbeeld zorg) van de bank geld kan worden geleend met het eigen huis als onderpand. Ruud Lubbers en dagvoorzitter Eva Jinek Karien van Gennip BELEGGINGSKLIMAAT Van Duijn gaf een analyse van het beleggingsklimaat dat belangrijk is voor pensioenfondsen en individuele beleggers. Hij gaf aan dat overheden, banken en individuen bezig zijn de voorheen opgebouwde schulden af te bouwen. Dat drukt de economische groei, maar de gebrekkige groei zorgt op zijn beurt ook voor een moeilijker pad bij de ontschulding. Hij verwacht daarom tot 2020 een zwakke conjunctuur. De groei-impulsen zullen dus van elders moeten komen, met name van de opkomende landen en overheden die de lage rente gebruiken voor investeringen voor de toekomst. Van Duijn toont zich Keynesiaan waar hij de economie wil bevorderen door de groei te stimuleren in plaats van bezuiniging door de overheid als hoofddoel te zien. In Europa acht hij de situatie van Griekenland onhoudbaar en het is afhankelijk van het incasseringsvermogen van de burgers in andere landen of zij Griekenland volgen. TIPS VOOR DE SAMENSTELLING VAN DE BELEGGINGSPORTEFEUILLE Prast gaf beleggers een algemene raad. Zij vindt dat beleggers zich voorafgaande aan hun beleggingen dienen af te vragen wat ze nooit kwijt willen raken en dus niet mogen verliezen. Als dit bezit veilig is gesteld, zouden beleggers zich pas de vraag moeten stellen hoeveel risico zij willen nemen. Daarna vindt de selectie van de beleggingsportefeuille plaats. Van Duijn ging in op de samenstelling van de portefeuille. Gezien het huidige beleggingsklimaat, dat hij eerder had geschetst, denkt hij dat de jaren van de hoge beleggingsopbrengsten achter ons liggen, met tot 2020 benedengemiddelde rendementen. De beursindices zullen tot dan constant blijven. Ook uit de historie blijkt dat er geregeld perioden zijn van zijwaartse koerspatronen, gevolgd door kortere perioden van koerswinst. Opkomende landen blijven in die periode aantrekkelijk vanwege hun lage schulden en groeivooruit-zichten. In dit moeilijke klimaat zijn volgens hem actieve beleggingsbeheerders nuttig voor een goede selectie van de juiste beleggingen. Dat kan in vastgoed, mits goed geselecteerd (en op goede lokaties). Het behoudt op termijn zijn waarde en biedt hoge dividendrendementen. Hij ziet niets in hedgefondsen, vanwege de hoge kosten en matige beleggingsprestaties. Ook is hij pessimistisch over staatsobligaties, met hun negatieve rendement en de inflatie die mogelijk in de toekomst ontstaat door het huidige centralebankbeleid. Kortlopende deposito s bieden een beter alternatief, net als bedrijfsobligaties. Maar hij vindt aandelen aantrekkelijker. Er zijn goede bedrijven en gunstige balansposities. Daarbij prefereert hij de grote, vooral Amerikaanse, bedrijven (largecaps) en dan met name de groei-aandelen (niet-afhankelijk van de conjunctuur) in plaats van de cyclische aandelen. Hij verwacht tevens dat bij beleggers het dividend weer een prominentere rol krijgt in plaats van koerswinst, zoals dat ook tot de jaren zestig het geval was. Het dividendrendement vormt historisch gezien een prominent deel van de beleggingswinst in aandelen. Van Duijn verwacht dat bedrijven ook meer dividend zullen gaan uitkeren uit hun vele overtollige gelden en raadt de congresgangers ten slotte aan op zoek te gaan naar hoogdividendaandelen. Het was opnieuw een nuttig congres, met gunstige reacties van jong en oud. n 4

5 Financiële planning loont Karien van Gennip hield tijdens haar lezing een pleidooi voor financiële planning in deze veranderende en onzekere wereld. De garantie dat de overheid onze persoonlijke, financiële toekomst regelt bestaat niet meer. We moeten het nu zelf regelen. Het belang van inzicht in de eigen financiën is daarom groot. Dit thema, de onzekerheid over de financiële toekomst, kwam tijdens het tweede Grip Op Je Vermogen congres steeds weer ter sprake. In de toekomst zullen we, meer dan we gewend zijn, een financiële buffer op moeten bouwen. Hogere zorgkosten, een tegenvallend pensioen, het eigen huis, de studie van de kinderen, de gewenste levensstijl het vraagt om een goede financiële planning, zo betoogde ING s Karien van Gennip in haar lezing op het congres. Dat besef dringt bij steeds meer Nederlanders door. Toch onderneemt maar liefst 34 procent van hen helemaal geen actie, zo blijkt uit onderzoek. Het is een fenomeen dat Van Gennip als directeur Private Banking & Beleggen ING Nederland maar al te goed herkent. Mensen blijken vaak een zekere huiver te voelen om hun eigen financiële situatie onder de loep te nemen, ook al weten ze dat het verstandig is om dat wél te doen. Hoe is dat te verklaren? Soms is het een zekere angst voor complexiteit, men maakt zich zorgen het niet te begrijpen, zegt Van Gennip. Anderen ervaren het als te confronterend. Maar wie geen actie onderneemt, doet zichzelf tekort. Beste private bank In een onafhankelijk onderzoek van Incompany is ING Private Banking uitgeroepen tot de Beste Private Bank van Nederland. Gemiddeld kreeg de bank een rapportcijfer van 7,16 en ze was daarmee de meest klantvriendelijke bank in de competitieve sector private banks. Ook bleek dat klanten ING Private Banking graag aanbevelen bij hun vrienden en kennissen. Een van de succesfactoren is volgens Van Gennip het luisteren naar de klant. We doen veel meer met de feedback van klanten. We zitten er bovenop. Van Gennip vindt het belangrijk om zich persoonlijk bezig te houden met praktische processen zoals de klachtafhandeling. Zo leer je nog beter wat er leeft onder klanten. Het is belangrijk dat we continu blijven verbeteren. Inzicht in de eigen financiële situatie geeft juist rust. Volgens Van Gennip heeft ING een maatschappelijk taak bij het helpen van klanten om inzicht te krijgen in hun financiële situatie. De moderne klant is mondig en zoekt vooral de dialoog. Daarvoor hebben we ook de organisatie anders ingericht. De adviseur geeft niet alleen advies, maar is een gesprekspartner met een brede basiskennis. Hij of zij is een generalist, die oog heeft voor de hele situatie van de klant, voldoende kennis heeft om de klant goed uit te vragen en daardoor goed begrijpt waarom de klant bepaalde vragen stelt en wat belangrijk voor hem is. De adviseur plaatst de vragen in perspectief en roept specialistische kennis in als dat nodig is. Bijvoorbeeld als iemand duurzaam wil gaan beleggen. Beleggen Van Gennip verklaarde in haar lezing persoonlijk veel vertrouwen in de beurs te hebben en liet zien dat geld dat op de beurs is belegd op de lange termijn een hoger rendement oplevert dan sparen. Maar is beleggen wel geschikt voor particulieren? Karien van Gennip Het is niet geschikt als je wilt sparen om een wasmachine te kopen volgend jaar. Dan is de termijn te kort en de opbrengst te onzeker, zegt Van Gennip. Maar voor de lange termijn, zoals sparen voor je pensioen, kan het verstandig zijn om te beleggen. Dit is volledig afhankelijk van de doelen die je wilt bereiken en het risico dat je daarbij wilt nemen. Maar op langere termijn biedt beleggen over het algemeen meer rendement dan sparen. Het is dan wel zaak om bijvoorbeeld ook te kijken naar obligaties. Beleggen vergt wel enige kennis van zaken. Wie daadwerkelijk rendement wil boeken, zal zich in de materie moeten verdiepen. Niet iedereen wil of kan dat. ING biedt via haar ING Investment Office particuliere beleggers advies bij beheer of bij beleggen aan. Ook kan het helemaal uit handen worden genomen. Daarvoor zijn er verschillende portefeuilles (van bijvoorbeeld inkomensgedreven tot duurzaam) met elk vijf verschillende risicoprofielen samengesteld. Van Gennip: Maar ook dan is het zaak om elk jaar goed te kijken of het profiel nog bij je eigen situatie past. n 5

6 Slimmer beleggen in opkomende landen Dividendaandelen uit de opkomende landen kunnen beleggers een hoger rendement met een lager risico bieden, betoogde Wouter Weijand van BNP Paribas Investment Partners in zijn druk bezochte workshops. Dividendaandelen en opkomende landen: het is niet een combinatie waar de doorsnee belegger als eerste aan denkt. De emerging markets waren immers vooral het terrein voor de lief hebbers van groeiaandelen. En tot een jaar of twee geleden ging het daar soms heftig aan toe. Een wild beestje, zo omschreef Wouter Weijand, Global Head High Income Equity van BNP Paribas Investment Partners, deze snelgroeiende markten eens. Toch is het nu een goed moment om te beleggen in hoogdividendaandelen uit de opkomende landen, denkt Weijand. De laatste twee jaar bleven de opkomende markten achter bij de verwachtingen van veel beleggers, vooral door externe factoren zoals de eurozone crisis en het overdreven enthousiasme voor dit segment. Maar volgens ons zullen deze markten weer opveren naarmate die problemen naar de achtergrond verschuiven. De langetermijn groeivooruitzichten zijn een stuk beter dan in de ontwikkelde landen. Gekeken naar de risico-rendementsverhouding zijn hoogdividendaandelen uit de opkomende landen aantrekkelijk gebleven. Ze bieden potentieel een veel hoger rendement dan opkomende landen als geheel. Contrair Maar welke aandelen komen in aanmerking om in te beleggen? Hoe worden ze geselecteerd? De economische en culturele verschillen tussen de opkomende landen zijn immers groot. Het team van BNP Paribas Investment Partners zoekt voortdurend naar ondergewaardeerde aandelen met een hoog dividendrendement vanaf 2,5 procent. De benadering is van nature contrair: dalende koersen en daardoor stijgende dividendrendementen maken een aandeel aantrekkelijk. Maar dat is niet voldoende om er meteen in te beleggen. Ook de markt waarin het bedrijf opereert en de kwaliteit van het bedrijf en het management worden onder de loep genomen. Binnen Azië houdt het BNP Paribas Emerging Markets High Income Equity Fund een grote positie aan in Taiwan. Niet alleen vanwege de relatief hoge dividenduitkeringen, maar ook omdat het beleggingsteam het een schoolvoorbeeld vindt van een groeiland dat zich heeft ontwikkeld van grondstoffenleverancier naar een land met bedrijven met een hoge toegevoegde waarde. Ook positief is het team over technologieaandelen uit de opkomende markten, wat verklaart waarom deze sector goed is voor 15 procent van de portefeuille. Het BNP Paribas Emerging Markets High Income Equity Fund is volgens Weijand vooral aantrekkelijk voor beleggers die op zoek zijn naar duurzame rendementen uit volwassener wordende opkomende markten. Er zijn veel manieren om in opkomende markten te investeren, maar we zien beleggen in dividendaandelen als een slimmere aanpak. De belegger kan profiteren van de opkomende markten, maar Wouter Weijand met een defensief laagje. n 6 BNP Paribas Emerging Markets High Income Equity Fund Het BNP Paribas Emerging Markets High Income Equity Fund (unhedged) voert een actief beleggingsbeleid, waarbij er naar wordt gestreefd om een goede verhouding tussen rendement en risico te realiseren. Er wordt zoveel mogelijk belegd in aantrekkelijk gewaardeerde bedrijven met een stabiele kasstroom en en een relatief hoog dividend. Het team selecteert aandelen bottom-up en beheert de portefeuille actief. Het streeft ernaar de benchmark te verslaan en een jaarlijks bruto dividend uit te keren van 3 tot 5 procent, in vier termijnen. De basisvaluta is euro en de Benchmark is S&P Global Emerging Markets High Income Equity index. Er heeft geen afdekking van valutarisico s plaats. Als minimale beleggingshorizon wordt 5 jaar aanbevolen. Het fonds heeft een aparte juridische entiteit waardoor het fondsvermogen gescheiden is van het bankvermogen.

Bijlage. Hoe stel ik mijn beleggersprofiel vast? Mutatieformulier

Bijlage. Hoe stel ik mijn beleggersprofiel vast? Mutatieformulier Bijlage Hoe stel ik mijn beleggersprofiel vast? Mutatieformulier Hoe stel ik mijn beleggersprofiel vast? Aan de hand van onderstaande vragenlijst kunt u in ca. 10 minuten het beleggersprofiel vaststellen.

Nadere informatie

Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016

Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016 Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016 Bas Endlich Jacob Vijverberg Lex Solleveld 1 Marktontwikkelingen eerste kwartaal 2016

Nadere informatie

Wat u moet weten over beleggen

Wat u moet weten over beleggen Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we deze

Nadere informatie

De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen. LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak

De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen. LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak Gespecialiseerd team onderhoudt en ontwikkelt LCM WWW.INGIM.COM 2 ING INVESTMENT MANAGEMENT

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN

INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN Informatie voor werkgevers Ingangsdatum 1 januari 2016 Als uw werknemer niet kiest voor een gegarandeerde uitkering wordt zijn premie belegd. Dit

Nadere informatie

Oktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur :

Oktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur : Oktober 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Zoals al aangegeven in ons vorig bulletin heeft de Amerikaanse centrale bank FED de beleidsrente niet verhoogd. Maar goed ook, want naderhand werden

Nadere informatie

FitVoorLater klaar voor de toekomst

FitVoorLater klaar voor de toekomst FitVoorLater klaar voor de toekomst Het is verstandig om nu iets extra s te regelen. Met FitVoorLater bent u financieel voorbereid. 1 Nieuwe pensioenregels: wat verandert er? Vanaf 1 januari 2015 geldt

Nadere informatie

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).

Marktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013). Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad

Nadere informatie

Generali Beleggingsmogelijkheden Pensioen

Generali Beleggingsmogelijkheden Pensioen 1. Algemene informatie over dit document Waarom krijgt u dit document U krijgt deze informatie omdat u via uw werkgever deelneemt aan een pensioenregeling bij Generali. In uw pensioenregeling staat hoe

Nadere informatie

BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018

BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018 Generali BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018 www.asr.nl/gnl INHOUDSOPGAVE 1 Algemene informatie over dit document... 3 2 Zorgvuldig beleggingsbeleid... 4 2.1 UW GELD IN GOEDE HANDEN...4 2.2 HET

Nadere informatie

Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen

Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen Deelnemersbrochure Mijn Pensioen 2014 Stichting Pensioenfonds Gasunie Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen Een unieke pensioenoplossing: Pensioenopbouw op maat; Altijd online inzage in uw vermogensopbouw.

Nadere informatie

NAAM: UW KLANTPROFIEL. Assurantie Administratie Belastingzaken Financieringen Hypotheken

NAAM: UW KLANTPROFIEL. Assurantie Administratie Belastingzaken Financieringen Hypotheken NAAM: UW KLANTPROFIEL Een financieel advies wordt niet alleen uitgebracht op basis uw huidige financiële situatie en wensen en doelstellingen, maar ook op basis uw kennis, ervaring met en risicobereidheid

Nadere informatie

Klantprofiel. Waaruit blijkt dat?

Klantprofiel. Waaruit blijkt dat? Klantprofiel Wat is uw burgerlijke staat? o Alleenstaand o Gehuwd(gemeenschap van goederen) o Gehuwd(huwelijkse voorwaarden) o Samenwonend met samenlevingscontract o Samenwonend zonder samenlevingscontract

Nadere informatie

Zelf Beleggen en Sparen

Zelf Beleggen en Sparen de vrijheid van Zelf Beleggen en Sparen 1 inhoud Omschrijving Pagina 1. Wat is Zelf Beleggen en Sparen? 2 2. Hoe werkt Zelf Beleggen en Sparen bij ABN AMRO Pensioenen? 2 3. Hoeveel rendement kunt u behalen?

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Persoonlijk Pensioen Plan

Persoonlijk Pensioen Plan Persoonlijk Pensioen Plan Verstandig beleggen voor een goed pensioen Zorgvuldig uw pensioen opbouwen Natuurlijk denkt u wel eens aan uw financiële situatie na uw pensionering. Misschien wilt u minder werken,

Nadere informatie

Beleggingsprofiel. Assurantiekantoor Klaassen & Partners Postkantoorstraat 33 6551 BH Weurt

Beleggingsprofiel. Assurantiekantoor Klaassen & Partners Postkantoorstraat 33 6551 BH Weurt Beleggingsprofiel Assurantiekantoor Klaassen & Partners Postkantoorstraat 33 6551 BH Weurt Assurantiekantoor Klaassen & Partners Beleggingsprofiel Versie juni 2009 1 Klantgegevens Voorletter Naam Adres

Nadere informatie

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

financiële dienstverlening

financiële dienstverlening Algemene gegevens cliënt Algemene gegevens partner Naam : Naam : Geboortedatum : Geboortedatum : Algemene Kennis en Ervaring 1. Wat weet u van hypotheken? 2. Wat weet u van beleggingsproducten? 3. Wat

Nadere informatie

Vragenlijst. - in te vullen door financieel adviseur -

Vragenlijst. - in te vullen door financieel adviseur - Vragenlijst - in te vullen door financieel adviseur - Vaststelling risicoprofiel Voor de bepaling van het risicoprofiel dient uw cliënt de volgende acht vragen naar waarheid te beantwoorden. 1. Met welke

Nadere informatie

Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de deelnemer

Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de deelnemer Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de deelnemer Inhoudsopgave Algemene informatie over dit document 2 1. Zorgvuldig beleggingsbeleid 3 2. Algemene informatie over een pensioen op

Nadere informatie

Direct Ingaand Pensioen

Direct Ingaand Pensioen Direct Ingaand Pensioen Een pensioenuitkering die bij u past U heeft een Direct Ingaand Pensioen (van Delta Lloyd) aangekocht van uw opgebouwde pensioen. Hiermee heeft u de uitkering gekozen die bij u

Nadere informatie

het gemak van het Pension Lifecycle Fund

het gemak van het Pension Lifecycle Fund het gemak van het Pension Lifecycle Fund 1 inhoud Omschrijving Pagina 1. Wat is een lifecycle fonds? 2 2. Hoe werkt het ABN AMRO Pension Lifecycle Fund? 2 3. Hoeveel rendement kunt u behalen? 3 4. Wat

Nadere informatie

De Vries Investment Services, Voor objectief en onafhankelijk beleggingsadvies

De Vries Investment Services, Voor objectief en onafhankelijk beleggingsadvies De Vries Investment Services is een onafhankelijk en objectief beleggingsadvieskantoor. Wij begeleiden beleggers bij het realiseren van hun financiële doelstellingen en bieden een service die banken niet

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk 2015 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Presentatie rente 20.00 uur Korte

Nadere informatie

Verzekeringen. Werkgever en personeel. Het Persoonlijk Pensioen Plan: verstandig beleggen voor een goed pensioen

Verzekeringen. Werkgever en personeel. Het Persoonlijk Pensioen Plan: verstandig beleggen voor een goed pensioen Defensieve Lifecycle Neutrale Lifecycle Offensieve Lifecycle Zelf beleggen Verzekeringen 2008 Werkgever en personeel Het Persoonlijk Pensioen Plan: verstandig beleggen voor een goed pensioen Werkgever

Nadere informatie

Achmea life cycle beleggingen

Achmea life cycle beleggingen Achmea life cycle beleggingen Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Interpolis. Glashelder Achmea life cycle beleggingen Als pensioenverzekeraar beleggen

Nadere informatie

Formulier Profielbepaler

Formulier Profielbepaler Particulier Beleggen Formulier Profielbepaler Execution Only dienstverlening RegioBank U belegt of wilt gaan beleggen via RegioBank. U geeft daarbij zelfstandig orders aan RegioBank, zonder beleggingsadvies.

Nadere informatie

Generali beleggingsmogelijkheden Generali pensioen

Generali beleggingsmogelijkheden Generali pensioen Generali beleggingsmogelijkheden Generali pensioen informatie voor de deelnemer INHOUDSOPGAVE Algemene informatie over dit document 2 1. Zorgvuldig beleggingsbeleid 3 2. Algemene informatie over een pensioen

Nadere informatie

SCHULD EN BOETE IN HET WESTEN. Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2012

SCHULD EN BOETE IN HET WESTEN. Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2012 SCHULD EN BOETE IN HET WESTEN Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2012 1 Wie zijn de schuldenaren? Bedrijven zij lenen om te investeren Gezinnen zij lenen om een huis te kopen (of om de aankoop

Nadere informatie

ING Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen

ING Dynamic Mix Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen ING Fondsen Vol vertrouwen aan uw vermogen bouwen Zoekt u een aantrekkelijke manier voor vermogensopbouw zonder veel omkijken? Dan zijn de ING Fondsen wellicht iets voor u. ING Fondsen als een moderne,

Nadere informatie

Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de werkgever

Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de werkgever Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de werkgever Inhoudsopgave Algemene informatie over dit document 2 1. Zorgvuldig beleggingsbeleid 3 2. Algemene informatie over een pensioen op

Nadere informatie

Populair beleggingsplan

Populair beleggingsplan Populair beleggingsplan versie 22 november 2013 1 Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico s gepaard met beleggen?

Nadere informatie

Direct Ingaand Pensioen

Direct Ingaand Pensioen Direct Ingaand Pensioen Ruime keuzemogelijkheden voor een pensioenuitkering die bij u past Gaat u binnenkort met pensioen? En hebt u pensioen opgebouwd via uw werkgever, waarbij op uw pensioendatum een

Nadere informatie

Vaak is de eenvoudigste oplossing ook de beste!

Vaak is de eenvoudigste oplossing ook de beste! Vaak is de eenvoudigste oplossing ook de beste! 12 december 2014 Martijn Rozemuller Thinketfs.nl Wat is indexbeleggen? Indexbeleggen is passief beleggen Ac8ef beleggend fonds Er wordt geprobeerd een hoger

Nadere informatie

Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen

Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Beleggen voor het Rabo BedrijvenPensioen Wat u moet weten over beleggen Uw werkgever betaalt pensioenpremies voor het Rabo BedrijvenPensioen. In deze brochure leest u hoe we die premies voor u beleggen.

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Risicoprofiel bepalen

Risicoprofiel bepalen Handleiding voor de adviseur: Met dit formulier heeft u een hulpmiddel om het risicoprofiel van uw cliënt te bepalen. De acht vragen leiden tot een standaard risicoprofiel. De risicobereidheid van uw cliënt

Nadere informatie

Vragenlijst. Naam cliënt : Datum afspraak: Inkomen

Vragenlijst. Naam cliënt : Datum afspraak: Inkomen Naam cliënt : Datum afspraak: Vragenlijst Inkomen Verwacht u de komende 2 5 jaar wijzigingen in uw inkomenssituatie door bijv. gezinsuitbreiding, functieverbetering, indiensttreding bij een andere werkgever

Nadere informatie

Beleggen in het Werknemers Pensioen

Beleggen in het Werknemers Pensioen Kwartaalbericht Beleggen in het Werknemers Pensioen Het Werknemers Pensioen van a.s.r. is een moderne DC-regeling. Het kent drie lifecycles: defensief, neutraal en offensief. Alle lifecycles van het Werknemers

Nadere informatie

2. STrUCTUUr 3. De BeHeerDer Michiel Goris (1956)

2. STrUCTUUr 3. De BeHeerDer Michiel Goris (1956) 1. profiel Het MM Fortune Fund ( hierna: het fonds) is een open-end beleggingsfonds voor gemene rekening, opgericht op 15 april 2008 en gevestigd te Rijswijk. Een fonds voor gemene rekening is geen rechtspersoon

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Verklaring van beleggingsbeginselen

Verklaring van beleggingsbeginselen Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt

Nadere informatie

Als de Centrale Banken het podium verlaten

Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de centrale banken het toneel verlaten 1. Zichtbaar economisch herstel 2. Het restprobleem 3. Onbekend terrein 4. Wat betekent dit voor asset allocatie? Zichtbaar

Nadere informatie

Verhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s. Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten

Verhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s. Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten Verhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten 8 oktober 2015 Wie geeft deze presentatie? Martijn Rozemuller Oprichter

Nadere informatie

1. Wat is uw voornaamste beleggingsdoel? Punten

1. Wat is uw voornaamste beleggingsdoel? Punten NnL Wat is uw beleggersprofiel? Wat voor belegger bent u? Accepteert u risico's? Of speelt u liever op zeker? Door de onderstaande vragen te beantwoorden, brengt u uw risicoprofiel en uw beleggingshorizon

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Hypotheekrekening. Beleggen om uw hypotheek terug te betalen.

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Hypotheekrekening. Beleggen om uw hypotheek terug te betalen. Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz Hypotheekrekening Beleggen om uw hypotheek terug te betalen. Beleggen om uw hypotheek terug te betalen Kies voor goede fondsprestaties van Allianz met de

Nadere informatie

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008

Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2008 Dekkingsgraad 92% Belegd vermogen daalt naar 71,5 miljard Geen indexering in 2009 In het vierde kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een verlies op beleggingen

Nadere informatie

KLANTPROFIEL VOOR DHR. HYPOTHEEK

KLANTPROFIEL VOOR DHR. HYPOTHEEK UW KLANTPROFIEL Een financieel advies wordt niet alleen uitgebracht op basis van uw huidige financiële situatie en wensen en doelstellingen, maar ook op basis van uw kennis van, ervaring met en risicobereidheid

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we

Nadere informatie

Vragenlijst Particulieren

Vragenlijst Particulieren Vragenlijst Particulieren Naam cliënt Plaats Datum : : : In het kader van de Wet Financiële Dienstverlening (WFD) worden in dit document diverse vragen gesteld ter bepaling van het Klantprofiel van de

Nadere informatie

Uw optimale mix van verzekeren en beleggen

Uw optimale mix van verzekeren en beleggen Uw optimale mix van verzekeren en beleggen 2 Het voordeel van beleggen Wilt u graag geld achter de hand hebben om bijvoorbeeld een reis te maken of als aanvulling op het pensioen? Dan kunt u natuurlijk

Nadere informatie

Toets zelf regie over beleggen

Toets zelf regie over beleggen Toets zelf regie over beleggen 1. Ik herken me het best in de volgende uitspraak: A. Ik ben bang om te beleggen. Ik kan hiermee verlies lijden. B. Ik heb nog niet eerder belegd. C. Ik ben gestopt met beleggen.

Nadere informatie

Einddatumgericht Beleggen

Einddatumgericht Beleggen Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Einddatumgericht Beleggen Een goede balans tussen rendement en risico Einddatumgericht Beleggen Bouwen aan een goed pensioen betekent voor u een afweging maken

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur

Nadere informatie

ABN AMRO. verzekeringen. Marktontwikkelingen & vooruitzichten. Portefeuilleverdeling & fondsselectie. Rendement. Profielfonds 3. Tweede kwartaal 2012

ABN AMRO. verzekeringen. Marktontwikkelingen & vooruitzichten. Portefeuilleverdeling & fondsselectie. Rendement. Profielfonds 3. Tweede kwartaal 2012 ABN AMRO verzekeringen Profielfonds 3 Tweede kwartaal 2012 Marktontwikkelingen & vooruitzichten Volgens recente signalen vertoont de mondiale economie tekenen van verzwakking. Tegelijkertijd nemen de risico

Nadere informatie

Presentatie beleggingsresultaten over het jaar 2016 van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI. Bas Endlich Jacob Vijverberg Lex Solleveld 1

Presentatie beleggingsresultaten over het jaar 2016 van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI. Bas Endlich Jacob Vijverberg Lex Solleveld 1 Presentatie beleggingsresultaten over het jaar 2016 van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI Bas Endlich Jacob Vijverberg Lex Solleveld 1 Agenda Financiële markten Resultaten Vooruitzichten Bron: Bloomberg,

Nadere informatie

Klantprofiel (deel B)

Klantprofiel (deel B) Klantprofiel (deel B) Persoonlijk, Doordacht & Transparant Klantprofiel (deel B) 1 Inkomenssituatie Verwacht u de komende 2 5 jaar wijzigingen in uw inkomenssituatie door bijv. gezinsuitbreiding, functieverbetering,

Nadere informatie

RegioBank Doelbeleggen

RegioBank Doelbeleggen RegioBank Doelbeleggen Denkt u erover om te beleggen? En wilt u hierbij gemak en niet meer risico lopen dan bij u past? Dan is Doelbeleggen de oplossing voor u. Met Doelbeleggen beleggen onze experts uw

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

Doelbeleggen. Dirk van Ommeren, 5 maart 2015

Doelbeleggen. Dirk van Ommeren, 5 maart 2015 Doelbeleggen Dirk van Ommeren, 5 maart 2015 I 09/03/2015 I 2 Mijn financiële tijdslijn Doelbeleggen of doelsparen? 2025 2030 2035 EUR 15.000? EUR 25.000? EUR 35.000? I 09/03/2015 I 3 Doelbeleggen of doelsparen

Nadere informatie

Klantprofiel vermogensopbouw (Dit klantprofiel vormt een eenheid met de klantinventarisatie)

Klantprofiel vermogensopbouw (Dit klantprofiel vormt een eenheid met de klantinventarisatie) Klantprofiel vermogensopbouw (Dit klantprofiel vormt een eenheid met de klantinventarisatie) Cliënt Naam + Voorletters M/V Geboortedatum Adres Postcode + Woonplaats Wensen en doelstellingen Wat is de doelstelling

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008

Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008 Persbericht ABP, eerste halfjaar 2008 Hoofdpunten Rendement over eerste helft 2008 is 5,1%. De dekkingsgraad is medio 2008 uitgekomen op 132%. De kredietcrisis eist zijn tol. Vooral aandelen en onroerend

Nadere informatie

Persoonlijk profiel. Netto maximale maandelijkse woonlasten Tussen en netto per maand

Persoonlijk profiel. Netto maximale maandelijkse woonlasten Tussen en netto per maand Persoonlijk profiel In het kader van de Wet Financiële toezicht (Wft) leggen wij u een aantal vragen voor die betrekking hebben op uw toekomstverwachtingen en levensstijl. Toekomstperspectief aanvrager

Nadere informatie

Aflossen hypothecair krediet

Aflossen hypothecair krediet Aflossen hypothecair krediet In dit document biedt de AFM u als financiële dienstverlener enkele uitgewerkte praktijkvoorbeelden aan die de AFM heeft aangetroffen bij haar onderzoek. Er zijn voorbeelden

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

CLIËNT RISICOPROFIEL

CLIËNT RISICOPROFIEL CLIËNT RISICOPROFIEL Met behulp van onderstaande vragenlijst kunt u uw risicoprofiel bepalen. Er worden zowel vragen gesteld die het financieel risicoprofiel (FRP) in kaart moeten brengen, als ook vragen

Nadere informatie

Jaarlijks gemiddeld Cumulatief vanaf 1970 2008 Q2 2008 Q1 2008 Q4 2007 Q3 2007 Q2 2007 Dekkingsgraad (kwartaalultimo) 143% 137% 148% 153% 153%

Jaarlijks gemiddeld Cumulatief vanaf 1970 2008 Q2 2008 Q1 2008 Q4 2007 Q3 2007 Q2 2007 Dekkingsgraad (kwartaalultimo) 143% 137% 148% 153% 153% Kwartaalbericht 2e kwartaal 2008 Dekkingsgraad op 143% Rendement 0,2% in tweede kwartaal Belegd vermogen 86,3 miljard Klein positief resultaat in moeilijke markt In het tweede kwartaal is een totaalrendement

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015 Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Dekkingsgraad (UFR): 108,3% Beleidsdekkingsgraad: 110,0% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2015 1 e halfjaar:

Nadere informatie

Het managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed.

Het managen van balansen, risico s, risicoprofielen waar u allen druk mee bezig bent, herken ik dus goed. Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij DNB, tijdens het beleggersberaad van Pensioen Pro op 8 oktober 2015, getiteld Beleggen tussen twee vuren. In zijn speech ging Boertje

Nadere informatie

Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen

Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen Workshop Sparen of beleggen? Karel Mercx en Hildo Laman Redacteuren Beleggers Belangen Voorstellen Karel Mercx Hildo Laman Begonnen in de internetzeepbel Begonnen in de optiehandel Programma Voor & nadelen

Nadere informatie

1. Hoe ziet het conservatieve beleggingsportefeuille van BNP Paribas Fortis er uit?

1. Hoe ziet het conservatieve beleggingsportefeuille van BNP Paribas Fortis er uit? Sparen en beleggen Het conservatief beleggersprofiel 1. Hoe ziet het conservatieve beleggingsportefeuille van BNP Paribas Fortis er uit? BNP Paribas Fortis stelt een beleggingsportefeuille voor, samengesteld

Nadere informatie

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016

Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Aanpassing Prospectussen Aegon, AEAM en Aegon Paraplu 1 Funds Per 1 augustus 2016 Per 1 augustus 2016 voert de beheerder van de Aegon Funds, de AEAM Funds en de Aegon Paraplu 1 Funds, Aegon Investment

Nadere informatie

B. BEZITTINGEN Heeft u een eigen woning: ja/nee Beschikt u over spaargelden: ja/nee Globale omvang: Welk rendement rekent u hierover: %

B. BEZITTINGEN Heeft u een eigen woning: ja/nee Beschikt u over spaargelden: ja/nee Globale omvang: Welk rendement rekent u hierover: % KLANTPROFIEL Doelstelling klantprofiel: Om tot een advies te komen voor een complex product zijn klantgegevens noodzakelijk en dienen wij een analyse te maken van uw persoonlijke situatie. Vervolgens onderzoeken

Nadere informatie

Top speler in Europa. BNP Paribas L1 Equity Best Selection Euro

Top speler in Europa. BNP Paribas L1 Equity Best Selection Euro Top speler in Europa BNP Paribas L1 Equity Best Selection Euro 1 Wij denken dat dit een goed moment is om in Europese ondernemingen te beleggen en wel om de volgende redenen: Ze zijn momenteel sterk: ondanks

Nadere informatie

DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN

DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DOUBLEDIVIDEND OUTLOOK 2015 KWALITEIT ONAFHANKELIJK BETROKKEN DECEMBER 2014 1. Economie VS blijg anker Het IMF verwacht een wereldwijde economische groei van 3,8% in 2015 Met een verwachte economische

Nadere informatie

KLANTPROFIEL RELATIENUMMER: PERSOONLIJKE GEGEVENS KLANT EN PARTNER. Naam klant : Voorletters : Voornaam : Titel : Adres : Postcode : Woonplaats :

KLANTPROFIEL RELATIENUMMER: PERSOONLIJKE GEGEVENS KLANT EN PARTNER. Naam klant : Voorletters : Voornaam : Titel : Adres : Postcode : Woonplaats : KLANTPROFIEL RELATIENUMMER: PERSOONLIJKE GEGEVENS KLANT EN PARTNER Naam klant : Voorletters : Voornaam : Titel : Adres : Postcode : Woonplaats : Telefoon privé : Telefoon mobiel: E-mail : Geboortedatum

Nadere informatie

Rendement versus risico:

Rendement versus risico: Rendement versus risico: Een belangrijke keuze! 1. Uw risicoprofiel is de hoeksteen van een goed beleggingsadvies Het gepersonaliseerd beleggingsadvies dat u van KBC krijgt is gebaseerd op uw risicoprofiel.

Nadere informatie

Beleggen. Omdat u op tijd de juiste zet wilt doen

Beleggen. Omdat u op tijd de juiste zet wilt doen Beleggen Omdat u op tijd de juiste zet wilt doen 225517_1213.indd 1 29-10-13 11:21 Bankier op uw manier Gemak en deskundigheid vormen samen de kern van onze dienstverlening. U beslist hoe en wanneer u

Nadere informatie

Webinar Aegon PPI: Life Cycles

Webinar Aegon PPI: Life Cycles Webinar Aegon PPI: Life Cycles Chantal Hoet, Herialt Mens & Jacob Vijverberg Den Haag, 9 november 2017 Aegon PPI: Life Cycles 2 Agenda Vergelijkingsonderzoek Beleggingsresultaten Aegon PPI Verdeling beleggingen

Nadere informatie

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen

Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Verklaring beleggingsresultaten en verlaging pensioenen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Randstad heeft medio februari 2014 moeten besluiten tot het doorvoeren van een pijnlijke maatregel. Om de

Nadere informatie

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Lijfrenterekening. Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen.

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Lijfrenterekening. Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen. Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz Lijfrenterekening Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen. Beleggen voor een aanvulling op uw pensioen? Kies dan voor goede prestaties met de Allianz

Nadere informatie

Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking

Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Toelichting beleggingsbeleid Triodos Bank Private Banking Heeft u vragen? Neemt u dan telefonisch contact op met Triodos Bank Private Banking via 030 693 65 05. Of stuur een e-mail naar private.banking@triodos.nl.

Nadere informatie

Het jaarverslag 2014 samengevat

Het jaarverslag 2014 samengevat Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds

Nadere informatie

Presentatie beleggingsresultaten over eerste kwartaal van 2017 van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI. Bas Endlich Jacob Vijverberg 1

Presentatie beleggingsresultaten over eerste kwartaal van 2017 van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI. Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Presentatie beleggingsresultaten over eerste kwartaal van 2017 van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Agenda Financiële markten Resultaten Vooruitzichten Bron: Bloomberg,

Nadere informatie

AEGON LevenHypotheek. Beleggingsprofiel

AEGON LevenHypotheek. Beleggingsprofiel AEGON LevenHypotheek Beleggingsprofiel Waarom uw beleggingsprofiel vaststellen? U wilt een AEGON LevenHypotheek afsluiten. Door het beantwoorden van de onderstaande vragen wordt uw persoonlijk risicoprofiel

Nadere informatie

Triodos Bank Private Banking

Triodos Bank Private Banking Triodos Bank Private Banking Triodos Bank Private Banking biedt een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan voor vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen.

Nadere informatie

Beleggingsmodel Fondsen

Beleggingsmodel Fondsen Beleggingsmodel Fondsen De meest comfortabele manier van beleggen Steeds afgestemd op het actuele beursklimaat Keuze uit verschillende risico s en rendementen Gecombineerde beleggingsexpertise van ABN

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

LifeCycle Mix via Mijn pensioen. Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal

LifeCycle Mix via Mijn pensioen. Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal via Mijn pensioen Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal LifeCycle Mix via Mijn pensioen Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal Een persoonlijke

Nadere informatie

AEGON Verzekeren&Beleggen. Beleggingsprofiel

AEGON Verzekeren&Beleggen. Beleggingsprofiel AEGON Verzekeren&Beleggen Beleggingsprofiel Waarom uw beleggingsprofiel vaststellen? U heeft aangegeven een AEGON Verzekeren&Beleggen beleggingsverzekering te willen afsluiten. Door het invullen van de

Nadere informatie

Beleggingrisico s. Rendement en risico

Beleggingrisico s. Rendement en risico Beleggingsrisico s Beleggingrisico s Onderstaand tref je de omschrijving aan van de belangrijkste beleggingsrisico s die samenhangen met jouw keuze voor een portefeuilleprofiel. Je neemt een belangrijke

Nadere informatie

Presentatie Pensioen voor de ondernemer Loege Schilder

Presentatie Pensioen voor de ondernemer Loege Schilder Presentatie Pensioen voor de ondernemer Loege Schilder Volendam, 18 juni 2014 Beleggen voor Pensioen Regeling -lijfrente/banksparen -pensioen eigen beheer -sparen/beleggen Risico -beweeglijkheid -liquiditeit

Nadere informatie