De onderneming beschikt over eigen nationale netwerken en heeft voor de

Transcriptie

1 nr. 151/ 452 januari 20 december , ,95 OVERNAMEKANDIDATEN SNOWWORLD maakt een valse zijn er start genoeg; wij presenteren er tien. BOSKALIS heeft de transformatie ARCADIS voltooid maar heeft kan qua nog koers niet een imponeren terechte inhaalrace gemaakt, die zelfs NOKIA nog is een onvoldoende ander bedrijf is. geworden en moet nu bewijzen wat het waard is CISCO achten wij niet in staat om VALE met EN PETROBRAS de resultaten slagen te blijven er niet in verrassen. om hun grote ambities te realiseren OBLIGATIES ZIJN NIET ALTIJD VEILIG EN VIER ANDERE TIPS VOOR HET NIEUWE JAAR DE WAARDE VAN ANALISTENADVIEZEN Welke tips leverden het meeste op? BELEGGINGSEXPERTS IN GESPREK De effecten van eurocrisis en tapering ALLE REDACTIETIPS VAN HET JAAR Amerikaanse fondsen springen eruit BEURSQUIZ Test uw beleggingskennis BELEGGERS DE LESSEN VAN BEURSJAAR 2013 SPECIAL TERUGBLIK OP 2013 BELEGGERS 01 QSC tip: Jaap Barendregt ICT gaat vruchten afwerpen De Duitse telecom- en IT-dienstverlener voor het midden- en kleinbedrijf QSC is bezig met een transformatie tot ICT-aanbieder. Dat gaat op termijn vruchten afwerpen. De onderneming beschikt over eigen nationale netwerken en heeft voor de ICT-diensten een Next Generation Network. De telecomdiensten staan onder druk door concurrentie en tariefmaatregelen van de Duitse toezichthouder. QSC zoekt het nu onder meer in clouddiensten. De omzetdruk op de lager renderende telecomdiensten maskeert de omzetstijging bij de hoger renderende ICT. Totaalomzet en -resultaat stagneren. Niettemin toont de orderportefeuille van QSC gedurende 2013 een veelbelovende stijging, waarbij meerjarige ICT-contracten steeds belangrijker worden. Het bedrijf wil in 2016 een omzet hebben bereikt van mln, bij een operationele marge van 25%. De gekozen strategie is volgens ons goed, maar er is nog veel werk aan de winkel, wat het aandeel tot een langetermijnbelegging maakt. Getuige de k/w en de winst-per-aandeelverwachting van +20% voor 2013, ziet de financiële markt QSC als een groeiaandeel. De huidige koersdip biedt perspectief. < Perspectief door koersdip Een bondig en actueel overzicht van de beste tips van Beleggers Belangen. Dat is wat het gouden-tips E-magazine om de twee weken voor de particuliere belegger biedt. Inclusief de resultaten van onze eerdere tips en een overzicht van onze voorbeeldportefeuilles. Johan Brinkman, hoofdredacteur Beleggers Belangen QSC Xetra DE Jaaromzet 2012: 482 mln 21,6 mln Koers 17-12: 4,29 Hoogste koers 12 mnd*: 5,14 Laagste koers 12 mnd*: 2, mln Koers-winstverhouding: 26,0 Dividendrendement: 2,10 TIPS VAN DE WEEK 01 QSC 02 Evonik 03 Pearson 04 Microsoft 05 L Brands 06 ADM 07 Nordstrom 08 Emerging Europe 09 ETFS Cocao ETF 10 Sinaasappel Turbo Met bovenstaande fondsen kunt u in onze visie het komende jaar een positief rendement behalen. We hebben de fondsen gerangschikt van 'eenvoudig' (één ster) tot 'ingewikkeld' (vijf sterren). De belangrijkste les: beleg alleen met instrumenten die u begrijpt. TIPS TERUGBLIK Tips 6 DecemBER In % ETFS Coffee ETF (k) +7,46 Kulicke & Soffa (k) +2,10 EUR/JPY (k) +0,16 Pictet Timber Fund (k) -0,67 Family Business Fund (k) -0,91 Rockwell Automation (k) -1,48 The TJX Companies (k) -2,00 Wisdom Tree EM sc (k) -3,32 Safilo Group (k) -5,18 TIPS 22 november IN % TUI (k) +7,76 Marine Harvest (k) +2,79 Columbus McKinnon (k) +1,09 Rec. Fund Schroders (k) -0,31 BG Group (k) -3,21 Sirona Dental (k) -3,40 Ingredion (k) -7,15 DB-X tr. MSCI Indonesië (k) -8,24 Experian (k) -8,70 Remy Cointreau (h) -16,25 Tips 8 november IN % Value8 (k) +12,13 Essentra (k) +3,12 Intuit (k) +0,14 Cinemark Holdings (k) -0,75 Yara International (k) -2,56 Gesco (k) -5,51 ArcelorMittal (k) -8,41 Tenet Healthcare (k) -8,50 Whiting Petroleum (k) -8,89 Technip (k) -13,46

2 2 02 tip: Berend Izaks Evonik Nieuweling met potentieel Het Duitse chemieconcern Evonik ging in april naar de beurs en was daar duidelijk nog niet klaar voor. Het beursbestaan kan gelukkiger worden als het bedrijf zijn kwaliteiten gaat waarmaken. De koers van 32,20 waartegen het fonds naar de beurs ging, was meteen zo ongeveer de hoogste koers ooit. Daarna zakte het aandeel tot 23,90, en nu staat het rond 28. Evonik leeft in de schaduw van de Duitse chemiegiganten BASF en Bayer, is bezig met desinvesteren en optimaliseren van de organisatie en had, zoals menig chemiebedrijf, last van matige marktontwikkelingen en van prijsdruk. Uit de winstmarge blijkt echter dat het bedrijf wel degelijk tot iets in staat is. Evonik is zeer gespecialiseerd in grondstoffen en eindproducten op het gebied van onder andere voeding voor mens en dier, cosmetica, synthetisch rubber, verf, plexiglas, flatscreens, chips, ledlampjes en biodiesel veelal markten met groeikansen. Met veel van zijn producten behoort Evonik bovendien tot de wereldtop. In 2012 was de ebitmarge met 14,4% een fractie hoger dan de 14,3% van Bayer. Dat wil wat zeggen, want Bayer haalt zeer hoge marges met farma. In 2014 zal herstel volgen. Evonik is bezig de organisatie te stroomlijnen en heeft zijn zaken nu beter op orde. Intussen investeert het bedrijf fors in Singapore, China en Brazilië. De winst per aandeel zal mogelijk kunnen oplopen tot 2,10. De k/w ligt iets onder het sectorgemiddelde, terwijl het dividendrendement sectorconform is. Op grond van het specialistische karakter had de waardering best hoger mogen zijn. < Ongelukkige start op beurs Evonik Xetra DE000EVNK013 Jaaromzet 2012: 13,6 mrd 745 mln Koers 17-12: 28,49 Hoogste koers 12 mnd*: 33,23 Laagste koers 12 mnd*: 23,97 13,2 mrd Koers-winstverhouding: 15,6 Dividendrendement: - Tips 25 oktober IN % Airbus (k) +11,01 Dow Chemical (k) +7,09 Close Brothers (k) +5,36 Wyndham Worldwide (k) +5,27 Helvetia (k) -1,30 Amer Sports (k) -3,40 SKF (k) -4,82 Movado (k) -5,40 EVS (k) -6,66 Atlas Copco (k) -9,93 TIPS 11 oktober IN % Bayer (k) +10,22 Kimberly-Clark +5,12 BIC (k) +0,20 Kellogg (k) -1,52 Solvay (k) -2,58 Deutsche Börse (k) -3,51 Teva (h) -3,64 Viscofan (h) -5,48 Centrica (k) -10,69 Swedish Match (k) -13,91 TIPS 27 SEPTEMBER IN % VF Corp. (k) +17,24 St. Jude Medical (k) +13,63 Dürr (k) +14,69 Volkswagen (k) +10,17 Air Lease (k) Allianz (k) +6,37 Hes Beheer (k) -1,57 Benchmark Electronics (k) -2,43 Michelin (k) -6,89 Sirius XM (k) -5,14 TIPS 13 SEPTEMBER IN % Nu Skin (k) +37,49 Flowserve (k) +16,12 Adidas (k) +8,21 BYD (h) +5,21 Acomo (k) +3,08 Corio (k) +0,00 Dover Corp. (k) -0,58 Österreichische Post (k) -1,67 KPN (h) -2,50 Silver Wheaton (k) -19,47 Tips 30 AUGUSTUS IN % Jazz Pharmaceuticals (k) +30,04 TMG (k) +20,06 TKH (k) +15,82 Aalberts (k) +12,41 Illinois Tool Works (k) +9,42 HAL (k) +8,68 TAKKT (k) -1,64 Colruyt (k) -3,82 Fugro (k) -10,43

3 3 03 Pearson tip: Menno van Hoven Aandeel voor de koelkast Beleggers Belangen zet in het Dividend E-magazine van vandaag (20 december) de tien beste dividendbetalers van 2014 op een rijtje. Het Britse mediabedrijf Pearson is een van die dividendtoppers. Met alltime highs wereldwijd voor veel van de betere dividendaandelen wordt de spoeling steeds dunner voor beleggers die op zoek zijn naar uitblinkers op korte termijn. De achterblijvers zijn in veel gevallen ook de meer speculatieve aandelen. Het risico op aanvullende negatieve berichtgeving houdt de koersen in zijn greep. Wie ervoor kiest om te vissen in de relatief grote vijver met achterblijvers loopt dan ook het risico om te vroeg in te stappen. Het Britse Pearson (onder meer eigenaar van Financial Times) is een zeldzaamheid in de mediasector met een, zeker voor Europese begrippen, ijzersterk dividendtrackrecord en een blijvend sterke dividendgroei. Het dividend wordt nu 21 jaar op rij verhoogd, met een gemiddelde groei van 7,3% over de laatste vijf jaar. Ter illustratie: Wolters Kluwer verhoogde het dividend over dezelfde periode met slechts 1,5% per jaar. De vooruitzichten voor Pearson zijn sterk, en beleggers mogen ook de komende jaren op een aanvullende dividendgroei rekenen. Dit aandeel is geschikt voor beleggers met een zeer verre beleggingshorizon. Verwacht geen vuurwerk op 12-maandsbasis, maar reken daarentegen wel op een outperformance op lange termijn, gebaseerd op een jaarlijks groeiend dividend dat consequent herbelegd wordt, precies zoals bij de dividendportefeuille gebeurt. < Op korte termijn niet bijzonder Pearson Londen GB Jaaromzet 2012: GBP 5,1 mrd GBP 286 mln Koers 17-12: 1293p Hoogste koers 12 mnd*: 1380p Laagste koers 12 mnd*: 1090p GBP 10,6 mrd Koers-winstverhouding: 16,9 Dividendrendement: 3,70 TIPS 16 AUGUSTUS IN % Pandora (k) +36,14 Arcadis (k) +21,40 Delta Lloyd (k) +8,42 Total (k) +6,03 Nucor (k) +3,86 Lindsay (k) +3,78 Agco (k) -3,62 Air Liquide (k) -4,56 HSBC (k) -6,68 Kinder Morgan (k) -12,29 TIPS 2 AUGUSTUS IN % Manpower (k) +23,15 Huntington (k) +8,40 Novartis (k) +3,48 Schlumberger (k) +1,97 Applied Materials (k) +0,73 SPDR Div. Aristocrats (k) -0,79 JPMorgan Chase (k) -2,26 Johnson&Johnson (k) -4,89 SBM Offshore (k) -6,70 Millennial Mile (h) -38,03 TIPS 19 JULI 2013 IN % First Trust Internet Index (k) +12,75 CA Inc. (k) +7,37 ETFS Short Corn (v) +5,64 DSM (k) +4,85 Burger King (k) +2,01 Arkema (k) +1,88 ProShares 20+ yr. treas. (k) -2,05 GS glob. strat. inc. (k) -2,49 PS DWA EM ETF (k) -6,53 ETFS WTI Crude oil (k) -10,51 TIPS 5 JULI 2013 IN % Vapor Corp (k) +35,90 Brunel (k) +29,99 Activision-Blizzard (k) +12,76 Gamestop (k) +11,18 Elia (h) +6,74 Samsonite (k) +5,18 Bpost (k) +4,48 Lyxor ETF short bund (k) -1,63 Palladium (k) -3,99 African Minerals (k) -4,01 TIPS 21 JUNI 2013 IN % Wendel (k) +22,02 US Smallcap dividend (k) +9,36 Docdata (h) +7,51 Ahold (k) +5,25 Colgate Palmolive (k) +4,87 General Mills (k) -1,74 Natural gas Fund (k) -2,15 Intel (k) -3,90 Sabanci (k) -22,22 Potash (h) -24,36 k = kopen h = houden v = verkopen

4 4 AEX, AMX januari 2013 = AMX AEX 04 tip: Menno van Hoven Microsoft Volle kas, gouden toekomst Microsoft behaalde in 2013 een rendement van liefst 47%. Toch blijft het aandeel aantrekkelijk. Ook de komende jaren mag gerekend worden op aanvullende flinke dividendverhogingen. De AEX heeft dit jaar lang voorgelegen op de Midkappers, maar nu gaat het gelijk op. S&P 500, Nikkei januari 2013 = In onze Koerswijzer (met een beleggershorizon van twaalf maanden) gaan we voor Microsoft niet verder dan houden. Voor de dividendportefeuille, met een (nog) langere beleggingshorizon, vinden wij het aandeel koopwaardig. Een blik op de laatste vijf jaar toont een stabiele omzetgroei voor Microsoft (in % tot $77,8 mrd), dat met 13% van de jaaromzet ook steeds meer dollars investeert in Research & Development. Na de overname van Nokia komt de nadruk nog meer op tablets en smartphones te liggen. Als Windows Phone eindelijk aanslaat bij het grote publiek mag Apple zijn borst natmaken. De toekomst ziet er dan ook zeer rooskleurig uit. Ondanks de forse koersstijging biedt Microsoft nog altijd een aantrekkelijk dividendrendement. De financiële positie is ijzersterk en de laatste vijf jaar verhoogde het bedrijf het dividend telkens fors, met gemiddeld 16,1% per jaar. Enkele maanden geleden werd het dividend nog met 21,7% verhoogd, goed voor het tiende opeenvolgende jaar van onafgebroken dividendverhogingen. De enorme cashflowgeneratie biedt ook ruimte voor de inkoop van eigen aandelen en een steeds verder groeiende kaspositie. In het boekjaar 2013 groeide de oorlogskas van Microsoft met ruim $14 mrd tot $77 mrd, zelfs nadat er voor $4,6 mrd aan eigen aandelen werd ingekocht en voor bijna $8 mrd aan dividend werd betaald. < Nikkei De Amerikaanse beurs deed het goed, maar de Japanse beurs was nog beter. 10-jaars rente VS, Duitsland januari 2013 = 100 VS S&P500 Duitsland 3,0 2,5 2,0 1,5 N S& Grote sprong voorwaarts Microsoft Nasdaq MSFT Jaaromzet 2012: $77,8 mrd $ 21,9 mrd Koers 17-12: $36,52 Hoogste koers 12 mnd*: $38,98 Laagste koers 12 mnd*: $26,28 $305mrd Koers-winstverhouding: 13,3 Dividendrendement: 2,93 De rentes zijn opgelopen, maar ze zijn nog zeker niet hoog. GOud, $ per troy ounce Goud was een grote verliezer in 2013, met een verlies van bijna 30%.

5 5 AEX (3 DEC t/m 17 Dec) GROOTSTE STIJGERS % Ziggo +3,54 Shell +0,76-05 Tip: Christian Slagter L Brands Via de catwalk naar succes Het Amerikaanse L Brands, retailspecialist voor vrouwenproducten als lingerie en parfum, zag zijn omzet in het derde kwartaal met 6% stijgen. De huidige koersdip biedt een mooi instapmoment. L Brands geniet met name bekendheid via haar lingeriemerk Victoria s Secret, waarvan de catwalkshow met topmodellen als Doutzen Kroes miljoenen tvkijkers trekt. Victoria s Secret is goed voor circa 65% van de totale omzet van L Brands, en Bath & Body Works voor 25%. Over het derde kwartaal, dat eindigde op 2 november, steeg de winst per aandeel met 19% tot $0,31. Zodoende gaat L Brands voor heel 2013 uit van een winst per aandeel van $3,02-3,22. Wel rapporteerde L Brands begin december voor het eerst in vier jaar een daling van zijn maandelijkse winkelverkopen. In november daalde de omzet op jaarbasis met 5% tot $988,5 miljoen. Wij verwachten echter niet dat deze trend zich de komende maanden zal voortzetten, en we gaan er evenmin van uit dat de vierdekwartaalcijfers zullen tegenvallen. Dit komt ook door de focus van L Brands op online activiteiten, waar het bedrijf in november een omzetstijging van 9% noteerde. Verder bieden nieuwe merken als Pink, dat zich vooral richt op jonge vrouwen, op langere termijn mogelijkheden. Zo wil L Brands de beschikbare winkelruimte voor Pink flink verhogen. Daarnaast kunnen beautyproducten die onder het label Victoria s Secret worden gelanceerd, in het komend jaar een groeimotor zijn. Daarbij is de k/w niet hoog in vergelijking met die van concurrenten. < Dipje biedt instapmoment L Brands New York LB Jaaromzet 2012: $10,46 mrd $1,57 mrd Koers 17-12: $61,06 Hoogste koers 12 mnd*: $67,12 Laagste koers 12 mnd*: $42,49 $17,56 mrd Koers-winstverhouding: 21,9 Dividendrendement: 1,98% GROOTSTE DalERS % ASML -7,34 Heineken -7,12 Unibail-Rodamco -6,34 Fugro -5,53 SBM Offshore -5,44 AMX (3 DEC t/m 17 Dec) GROOTSTE STIJGERS % Eurocommercial Properties +0,83 BAM +0,82 TKH +0,24 AMG +0,17 Boskalis +0,11 GROOTSTE DalERS % TomTom -7,15 ASMI -7,08 Corbion -6,52 Aperam -4,63 Nutreco -4,30 STOXX50 (3 DEC t/m 17 Dec) GROOTSTE STIJGERS % Airbus +6,47 Deutsche Telekom +3,21 Vivendi +2,05 Volkswagen +0,57 - GROOTSTE DalERS % ASML -7,34 Unibail-Rodamco -6,34 Eon -5,78 Orange -5,02 Eni -4,88 DOW JONES (3 DEC t/m 17 Dec) GROOTSTE STIJGERS % Visa +5,70 Intel +4,63 3M +3,78 Caterpillar +3,64 Boeing +2,94 GROOTSTE DALERS % Wal-Mart -4,88 Microsoft -4,62 Verizon -4,11 United Health -4,07 Merck -3,74

6 6 Ma Di Wo Do Vr Agenda De komende tijd publiceren de volgende getipte bedrijven kwartaal- (k) of jaarcijfers (j). 06 ADM tip: Christian Slagter Voedselmarkt biedt kansen Het Amerikaanse Archer Daniels Midland (ADM) heeft een sterke balans en een groot opwaarts potentieel. Het bedrijf profiteert van cyclisch herstel op de grondstoffen- en voedselmarkten. ADM is een van de grootste grondstoffenhandelaren en voedselverwerkers ter wereld. Daarnaast biedt het opslag- en vervoerdiensten van agrarische producten aan. De afgelopen jaren profiteerde het bedrijf van de toenemende vraag naar voedsel en de fluctuaties in grondstoffenprijzen. Het bedrijf is bijvoorbeeld een van de grootste leveranciers van cacao ter wereld. Zo lang de oogsten bescheiden blijven, maar de voorraden groot, blijven de cacaoprijzen onder druk en kan ADM zijn winstmarges op cacaoproducten op peil houden. ADM is dit jaar lang in de slag geweest om het Australische GrainCorp. De Australische regering stak een stokje voor de overname van het graanbedrijf, omdat die in zou gaan tegen het nationaal belang. De balans van ADM is echter zo sterk, dat er voldoende andere overnamekansen zijn. Daarbij kijkt het bedrijf vooral naar Zuid-Amerika, Azië en Oost-Europa. Deze strategie moet zorgen voor een betere spreiding van de activiteiten wereldwijd en het bedrijf minder kwetsbaar maken voor weersomstandigheden. De eind oktober gepresenteerde winstcijfers waren beter dan verwacht. De koers van het aandeel is het afgelopen half jaar met 22% opgelopen, maar wij zien nog wel meer opwaarts potentieel. ADM biedt een groeiend dividend en is aantrekkelijk gewaardeerd. Dat maakt het aandeel voor de langere termijn een mooie belegging. < Nog meer opwaarts potentieel ADM New York ADM Jaaromzet 2012: $90,6 mrd $1,5 mrd Koers 17-12: $41,48 Hoogste koers 12 mnd*: $42,51 Laagste koers 12 mnd*: $26,90 $27,2 mrd Koers-winstverhouding: 18,4 Dividendrendement: 2,31 6 jan Lindsay (k) 13 jan Huntington (j) Schlumberger (j) 14 jan JP Morgan Chase (j) 15 jan Kinder Morgan 16 jan Ahold (j) Experian (k) 17 jan Intel (j) 20 jan CA Inc. (k) Columbus McKinnon (k) Dover Corp (j) St Jude Medical (j) 21 jan Johnson & Johnson (j) Remy Cointreau (k) 23 jan Microsoft (k) 24 jan Kimberley Clark (j) 27 jan Illinois Tool Works (j) Kulicke & Soffa (k) Manpower (j) Nucor (j) Potash (j) Rockwell Automation (k) 28 jan Amer Sports (j) Ingredion (j) SKF (j) 29 jan Dow Chemical (j) Novartis (j) 30 jan Colgate Palmolive (j) 31 jan Atlas Copco (j) Colruyt (k) 3 feb Agco (j) KPN (j) Nuance Communications (k) Nu Skin (j) Sirius XM (j)

7 7 Ma Di Wo Do Vr 07 tip: Christian Slagter Nordstrom Ook Amerikaan wil weer luxe De markt voor luxegoederen is aan een opmars bezig, gedreven door de opkomende landen en door herstel van het consumentenvertrouwen in de VS. Het luxe modemerk Nordstrom kan profiteren. Het modeconglomeraat heeft in totaal 249 winkels in de VS en kwam uit een recent onderzoek uit de bus als het favoriete modebedrijf onder Amerikaanse consumenten. De diversificatie heeft het bedrijf geholpen om ook in de crisisjaren goed te presteren, waarbij het vooral wordt geprezen om zijn voorraadefficiëntie. Per jaar vervangt Nordstrom zijn voorraad zes keer, wat veel meer is dan zijn concurrenten. Hierdoor heeft het bedrijf ook sterke marges. Waar de operationele- en nettomarge van de gehele sector op 3 en 0,4% ligt, is dit bij Nordstrom 11 en 6%. De rentabiliteit op het eigen vermogen bedraagt 40%; het gemiddelde in de sector is 2%. Nordstrom opent de komende tijd meer winkels en ook de online verkopen nemen een vlucht. Zo boekte nordstrom.com over de afgelopen twee jaar een omzetgroei van 30%. Daarmee maakt online nu 11% van de totale omzet uit. Om het groeipotentieel hiervan ten volle te benutten, gaat Nordstrom in de komende vijf jaar $3,7 mrd investeren in onder andere de uitbreiding van zijn e-commerce-activiteiten. Recent verhoogde Nordstrom nog zijn verwachtingen voor de winst per aandeel voor 2013, van $3,60-3,70 naar $3,65-3,70. Het bedrijf beschikt verder over voldoende kapitaal en heeft de afgelopen vier jaar zijn dividend verhoogd, waarbij de stijging in 2012 maar liefst 11,1% bedroeg. Het dividendrendement bedraagt momenteel 1,9%. < Lichte terugloop aan einde jaar Nordstrom New York JWN Jaaromzet 2012: $12,1 mrd $735 mln Koers 17-12: $59,83 Hoogste koers 12 mnd*: $63,72 Laagste koers 12 mnd*: $50,94 $11,6 mrd Koers-winstverhouding: 15,1 Dividendrendement: 2,01 3 feb Sirona Dental (k) Wyndham Worldwide (j) 4 feb ADM (j) Benchmark Electronics (j) BG Group (j) Marine Harvest (j) 5 feb Gesco (k) 6 feb Burger King (j) SBM Offshore (j) TUI (k) Kellogg (j) 7 feb Activision Blizzard (j) 10 feb Solvay (j) 11 feb Michelin (j) 12 feb ArcelorMittal (j) BIC (j) Corio (j) Total (j) Yara International (j) 13 feb Applied Materials (k) 14 feb VF Corp (j) 17 feb Essentra (j) Cinemark (j) Flowserve (j) Hes Beheer (j) Intuit (k) Millennial Media (j) 18 feb Air Liquide (j) Pandora (j) Teva (j) 19 feb Acomo (j) Deutsche Börse (j) Swedish Match (j) 20 feb Centrica (j) Delta Lloyd (j) Docdata (j) EVS (j) Nordstrom (j) TAKKT (j) Technip (j) 24 feb Air Lease (j) EADS (j) HSBC (j)

8 8 Ma Di Wo Do Vr 08 tip: Harry Geels BlackRock Emerg. Europe Kansen liggen in het oosten Na enkele moeilijke jaren worden analisten weer wat positiever over de kansen in oostelijk Europa, met name in Polen. Meeliften kan via het BlackRock Emerging Europe-fonds. De problemen in de eurozone hebben een zware wissel getrokken op de landen in Oost-Europa. Nu de groei in het westen van Europa aantrekt, kan een vliegwieleffect ontstaan voor de oostelijke landen. Diverse analisten gaan uit van een potentie van 2 procentpunten meer groei de komende jaren. De kansen lopen per land wel uiteen, wat de keuze voor een actief beleggingsfonds essentieel maakt. Het BlackRock Emerging Europe-fonds is daarbij een aanrader. Het fonds belegt alleen in aandelen die gemiddeld meer dan $10 mln beursomzet per dag hebben, om het grootste deel van de portefeuille snel te kunnen verkopen zonder de koersen te beïnvloeden. De beheerders vergaderen wekelijks over de landenallocatie. Daarbij wordt gekeken naar macro-economische gegevens zoals groei, valuta en inflatie. De portefeuille wordt de komende tijd teruggebracht naar zo'n 20 tot 30 namen. Momenteel hebben Rusland (ruim 50%), Turkije (15%) en Polen (9%) de grootste weging. Het fonds heeft als regel dat 10% belegd mag worden in frontier markets rond Oost-Europa, bijvoorbeeld Egypte. Van het fonds bestaat ook een closed-endvariant in Engelse ponden, die momenteel handelt tegen een discount van zo'n 14%. Interessant aan die variant is dat eens in de vijf jaar uitstappen tegen Netto Intrinsieke Waarde mogelijk is. < 24 feb L Brands (j) Tenet Healthcare (j) Pearson (j) Viscofan (j) Whiting Petroleum (j) 25 feb Dürr (j) 26 feb Aalberts (j) DSM (j) The TJX Companies (j) 27 feb Allianz (j) 28 feb Bayer (j) Brunel (j) Elia (j) 3 mrt Arcadis (j) QSC (j) 4 mrt Arkema (j) 5 mrt Adidas (j) 6 mrt Silver Wheaton (j) 7 mt Evonik (j) Fugro (j) 10 mrt Helvetia (j) Jazz Pharmaceuticals (j) 12 mrt TKH (j) 13 mrt Österreichische Post (j) Volkswagen (j) 14 mrt TMG (j) 17 mrt Samsonite (j) 21 mrt BYD (j) 26 mrt Wendel (j) 27 mrt Gamestop (j) HAL (j) Movado (j) 28 mrt Sabanci (j) 31 mrt Safilo Group (j) Vrij grillig koersverloop BR Emerging Europe fonds Londen GB00B0BN1P96 Jaaromzet 2012: - - Koers 17-12: 267,75p Hoogste koers 12 mnd*: 292,50p Laagste koers 12 mnd*: 229,25p GBP186 mln Koers-winstverhouding: - Dividendrendement: 1,61

9 9 column 09 ETFS Cocao ETF tip: Michiel Pekelharing Cacaoprijs bereikt omslag De belangrijkste grondstofindices zijn hard op weg om 2013 lager af te sluiten, maar in de laatste weken van kwam er voor verschillende grondstoffen een omslag. Die kan volgend jaar doorzetten. Een goed voorbeeld daarvan is cacao. De prijs daalde in de eerste week van november nog met ruim 5%, maar die schade werd snel ingelopen en op 1 december bereikte de cacaoprijs het hoogste niveau in meer dan twee jaar. Met een prijsstijging van 25% sinds eind 2012 is dit een van de weinige grondstoffen die dit jaar op een ruime winst staan. De oorzaak van de koersstijging is een toenemende krapte op de markt. In het najaar werd bekend dat het tekort, vooral als gevolg van tegenvallende productie, uitkomt op ton. Brancheorganisatie ICCO ging oorspronkelijk uit van een tekort van slechts ton. Ook in het nieuwe jaar worden de reserves niet aangevuld. Eind november verlaagde ICCO de verwachte productie voor cacaojaar 2013/2014 met ton tot 3,99 miljoen ton op basis van aanhoudende droogte in Ivoorkust en Ghana de twee belangrijkste cacaoproducenten. In Indonesië, dat na dit duo de derde plaats inneemt, wordt de cacaogroei juist geremd door overvloedige regenval. Een aantrekkende economie zorgt er volgens ICCO voor dat de consumptie ton hoger uitpakt dan de eerste prognose van 4 miljoen ton. Zolang de aanwijzingen voor een zwakkere productie en een stijgende consumptie zich opstapelen, blijft de ETFS Cocoa ETF een aanrader. < Koers aardig opgelopen 3,3 3,2 3,1 3,0 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 ETFS Cocao ETF New York JE00B2QXZK10 Jaaromzet 2012: - - Koers 17-12: $3,32 Hoogste koers 12 mnd*: $3,36 Laagste koers 12 mnd*: $2,50 $5,56 mln Koers-winstverhouding: - Dividendrendement: - tekst: Michiel Pekelharing Betreden op eigen risico In dichtbevolkte landen zoals Nederland is grond op de lange termijn vaak een goede belegging. Er komt niet meer land bij en een groeiende vraag naar bouw- en landbouwgrond drijft de prijs geleidelijk op. Door waardestijging en dankzij eventuele opbrengsten door het verbouwen van gewassen of boomkap ligt het rendement van een grondbelegging op de lange termijn enkele procentpunten boven de inflatie. Voor particuliere beleggers is het echter lastig om van deze gunstige eigenschappen te profiteren. De aanschaf van een stuk grond vraag een flinke investering en het is nooit zeker of er op het gewenste moment een partij gevonden kan worden die een reële prijs voor de grond betaalt. Sommige productaanbieders presenteren daarom constructies waarin belegd wordt in grond of waarbij grond als onderliggende waard geldt voor een obligatie-uitgifte als een gat in de markt. In het najaar hebben zowel de AFM als ASR specifiek voor dit soort grondbeleggingen gewaarschuwd. ASR is met een oppervlakte van circa hectare de grootste particuliere grondbeheerder van Nederland. Erik Somsen, directeur landelijk vastgoed van ASR waarschuwde onlangs in het FD dat het effect sterk overschat wordt van bestemmingswijzigingen waardoor boerengrond plotseling meer waard wordt als bouwgrond: Als je nu nog moet beginnen met een portefeuille, heb je minimaal twintig jaar nodig voordat je een fatsoenlijk rendement maakt. Bovendien is het nog maar de vraag of er grond wordt aangeschaft in een gebied waar de bevolking toeneemt zodat er op termijn meer bouwgrond nodig is. Daar komt bij dat de kosten van partijen vaak zo hoog liggen dat het zelfs in het gunstigste geval onwaarschijnlijk is dat er uiteindelijke een positief rendement wordt geboekt. <

10 10 column 10 Sinaasappel Turbo Long tip: Michiel Pekelharing Vorst zet oogst onder druk De koude winter in de VS zet de productie van sinaasappelsap de komende maanden onder druk, geholpen door de plantenziekte citrus greening. Dat stuwt de prijs op en maakt een longpositie interessant. Ruim driekwart van de Amerikaanse productie komt uit Florida, in het zuidoosten van de Verenigde Staten. Dat is een van de warmste gebieden van het land, maar in zeer koude winters komt er toch lichte vorst voor die vaak schade toebrengt aan de oogst. Het komt sporadisch voor dat eenderde of meer van de productie verloren gaat en de prijs van bevroren sinaasappelsap reageert dan ook scherp op de weersvooruitzichten voor Florida. Een andere factor is de dalende consumptie. Sinaasappelsap verliest op de Amerikaanse markt terrein aan andere sappen en energiedrankjes. Hierdoor daalt de vraag jaarlijks met 4 tot 5%, zodat zich bij een stabiele productie op de langere termijn een structureel groeiend overschot leek af te tekenen. Sinds begin dit jaar is de prijs toch wat opgeveerd, door de plantziekte citrus greening. Die heeft de productie in het vorige seizoen fors gedrukt. In het nieuwe seizoen ligt een verdere terugval voor de hand, aangezien eenmaal aangetaste bomen niet genezen kunnen worden. Voor deze grondstof zijn geen ETF's beschikbaar waarin beleggers vanuit Nederland goed kunnen handelen. Speculatief ingestelde beleggers kunnen het beste op de ontwikkelingen inspelen door positie te kiezen in de Sinaasappelsap Future Turbo Long (ISIN: NL ) met hefboom 1,82. < Koers begint weer op te lopen Sinaasappel Future Turbo Long meerdere NL Jaaromzet 2012: - - Koers 17-12: 5,60 Hoogste koers 12 mnd*: 6,90 Laagste koers 12 mnd*: 3,71 - Koers-winstverhouding: - Dividendrendement: - tekst: Jeroen Boogaard Uit veilige havens Na het uitbreken van de kredietcrisis gingen beleggers massaal op zoek naar veilige beleggingen. Zekerheid werd boven rendement gesteld. Het gevolg is dat obligatiekoersen sterk zijn gestegen en rentetarieven tot extreem lage niveaus zijn gedaald. Voor die schijnbare veiligheid wordt dit jaar een stevige prijs betaald: de meeste staatsobligaties stevenen af op een negatief rendement. Beleggers die daarentegen alle onheilsprofeten wijselijk negeerden en het aandurfden om de veilige havens te verlaten, zijn daar dit jaar rijkelijk voor beloond. Met een plus van bijvoorbeeld 27% voor de S&P 500 en 16% voor de DAX-prijsindex zijn er op de aandelenmarkten prima zaken gedaan. Hoewel de sterke koersstijgingen anders doen vermoeden, staan grote beleggers nog wantrouwend tegenover aandelen. Met uitzondering van 2009 hebben ze de afgelopen jaren nauwelijks hun aandelenposities durven uitbreiden, zo blijkt uit de State Street Investor Confidence Index. Maar de druk om alsnog de veilige havens te verlaten, neemt toe. De Amerikaanse economie trekt immers sterker aan dan verwacht en ook de arbeidsmarkt is aan de beterende hand. Dat nodigt uit tot meer risico. Obligaties leveren ook nauwelijks wat op en de kans op verdere koersverliezen is de komende jaren groot. Beleggers die nu nog de aandelenmarkt opgaan, arriveren echter wel laat op het feestje. Want aandelen mogen dan aantrekkelijk zijn gewaardeerd ten opzichte van obligaties, zeker in de Verenigde Staten zijn ze allesbehalve goedkoop. Stijgt de Amerikaanse lange rente harder dan verwacht, dan verliezen aandelen snel hun glans. Alleen een verrassend sterke winstontwikkeling kan Wall Street in dat geval nog hoger zetten. De voortekenen zijn goed, maar beleggers zullen volgend jaar wel de vinger aan de pols moeten houden. <

11 11 01 offensieve portefeuille overzicht offensieve portefeuille +4,48% (2 nov dec 2013) Aandelen huidig aantal waarde YTD TR Aalberts ,38 64,14% 36,15% Allianz ,90 45,82% 23,16% Apache ,99-21,15% 4,77% Barrick Gold ,50-8,69% -8,69% BHP Billiton ,09-2,95% -2,95% BIC ,00 9,10% 9,10% Casino-Guichard ,24 24,46% 14,14% Caterpillar ,19-1,39% -1,39% Chevron ,32 13,88% 8,13% CSX ,11 27,57% 36,63% Deere & Co ,19 14,37% -0,61% Dollar Tree ,50 33,23% 31,77% DSM ,33 60,86% 25,10% DuPont ,48 42,94% 33,47% EMC ,11-11,68% -10,38% Experian ,61 58,95% 7,65% Fugro ,35-13,33% -3,12% General Electric ,65 29,82% 23,54% Heineken ,54-16,36% -16,36% Home Depot ,15 48,68% 24,21% Lyondell Basell ,43 99,82% 33,95% M&T Bank ,68 10,82% 10,82% Newmont mining ,80-31,63% -31,63% Potash ,75-23,51% -23,51% PVH Corp ,53 28,71% 28,71% Republic Services ,19 21,05% 10,53% Rio Tinto ,48-11,82% -8,63% SBM Offshore ,57-3,08% 31,53% Schneider Electric ,50 60,89% 13,29% Swedish Match ,72-28,23% -11,56% Teva Pharmaceutical ,96-16,15% 3,51% Vinci ,68 28,85% 27,40% Wabco ,66 71,72% 34,95% Weir Group ,40-0,36% -0,36% Hedgefondsen Deutsche Bank Hedge Fund Index ETF ,00 0,09% 5,06% Opkomende markten Fidelity Em. Europe ME and Africa fund ,72 11,94% 0,75% Carmignac Emergents ,24 1,79% -8,40% Vanguard MSCI Emerging Markets ETF ,27-10,84% -13,11% Small- en Midcaps Delta Lloyd Eur. Deelnemingen Fonds ,01 12,64% 23,44% Templeton Eur. Small-Midcap ,68 49,95% 30,53% Grondstoffen SPDR Gold trust ,85-8,62% -29,74% Blackrock World Mining Fund ,28-43,93% -31,11% Blackrock World Energy Fund ,62 3,90% 8,12% DWS Invest Global Agribusiness ,57 2,57% -5,90% ETFs/Beleggingsfondsen overig ishares Stoxx Europe 600 Telecom ,30 22,11% 29,34% Semiconductor ETF ,14 18,28% 18,28% Cash ,62 2,89% 1,27% TR: Total Return YTD: Year to date portefeuilles De redactie van Beleggers Belangen houdt een Nederlandse, een defensieve en offensieve, een dividend- en een pensioenportefeuille bij. Een overzicht van de stand van zaken. In de afgelopen week, die in zijn algemeenheid zwak was voor de aandelenkoersen, was het binnen de Nederlandse portefeuille vooral Fugro dat het rendement drukte. De koers van het ingenieursbureau ging omlaag nadat branchegenoten in hun marktsegmenten een rustiger ontwikkeling van de vraag hadden gemeld. Fugro leverde deze week 1,60 in, tot 41,40, maar blijft in de portefeuille. Aalberts, Arcadis, TKH, TMG en Value8 waren in de zwakkere markt onveranderd. In lijn met de markt leverde ook de offensieve portefeuille een klein stukje rendement in: van +5,4% naar +4,5% vanaf de start ruim drie jaar geleden. Het rendement van de individuele fondsen nam af van +9% naar +8,4%. Omdat we werken met slotkoersen van dinsdag, is de opvallende koersstijging van SBM Offshore woensdag nog niet meegenomen, al zal dat voor het rendement van de gehele portefeuille nauwelijks uitmaken. SBM (+31,5% sinds het begin van de portefeuille) is een van de 34 individuele aandelenposities die de portefeuille telt en het gewicht van dit pakket bedraagt 41% van het geheel. Met een aandeel van 28,8% cash in de portefeuille zijn we klaar om in 2014 nieuwe posities in te nemen. De dividendportefeuille leverde per saldo eveneens in, maar dat geldt niet voor het dividend, dat in tegenstelling tot de beurskoersen wel voorspelbaar is en elke maand verder blijft groeien. Over 2013 is het rendement nu 19,3%, waarmee de dividendportefeuille vrijwel zeker voor het derde opeenvolgende jaar goed zal zijn voor een dubbelcijferig rendement. Momenteel staan vier aandelen op verlies, die allemaal in 2013 werden gekocht. De grootste daler is Goldcorp, dat gevangen blijft in de neerwaartse spiraal van de goudprijs. Grootste winnaar is PPG Industries. <

12 12 overzicht defensieve portefeuille +12,71% (9 nov dec 2013) AANDELEN HUIDIGE koers waarde YTD TR Acomo 16, ,75 20,61% 92,36% Arcadis 24, ,02 38,76% 57,39% Arseus 25, ,25 65,81% 156,82% Coca Cola 28, ,03 5,72% 35,89% Henderson Asian Div 12, ,28-1,05% 8,48% Loews 33, ,08 9,79% 20,37% Microsoft 26, ,09 34,78% 46,17% Novartis 55, ,21 20,77% 47,27% RAFI EM 14, ,22-13,38% -15,05% Roche 191, ,13 29,44% 94,91% Royal Dutch 24, ,27-1,20% 15,43% Schlumberger 62, ,00 19,77% 20,70% Walmart 56, ,40 10,69% 49,80% Zurich 203, ,61 13,76% 39,82% Obligaties DB Global Inflation Linked ETF 194, ,28-4,92% 11,74% Templeton Global Bond 15, ,20-3,51% 14,59% JPMorgan Income Opportunity Fund 134, ,16 3,47% 15,64% Beleggingsfondsen Standard Life Global Absolute Return 11, ,24 4,76% 5,73% Cash Carmignac Court Terme ,90 0,20% 1,63% Spaarrekening ,84 0,72% 2,45% overzicht portefeuille NL +14,2% (1 jul dec 2013) AANDELEN HUIDIGE koers waarde gewicht TR Aalberts 21, ,75 11,77% 24,49% Arcadis 24, ,64 11,07% 17,73% ArcelorMittal 11,76 834,61 7,92% -5,73% Brunel 42, ,17 12,57% 32,12% DSM 55, ,60 10,50% 11,53% Fugro 41,35 785,65 7,46% -10,74% SBM Offshore 13, ,89 9,92% 4,99% TKH Group 25, ,68 10,95% 16,11% TMG 8,98 781,26 7,42% 34,73% Value8 30, ,00 10,42% 9,32% Cash - 884,46-0,36% overzicht pensioenportefeuille +11,80% (1 jul dec 2013) AANDELEN HUIDIGE koers waarde gewicht TR Delta Lloyd Europees Deelnemingen Fonds 27, ,44 4,87% 7,73% Edmond de Rothschild Europe Value & Yield 98, ,24 5,43% 20,18% Robeco Conservative Equities 128, ,53 5,47% 20,98% Quality USA Equity 136, ,05 5,89% 30,39% Yacktman Fund 17, ,86 6,51% 43,99% Comgest Magellan 16, ,00 2,37% 2,76% RAFI Emerging Markets 15, ,49 2,03% -10,14% Skagen Kon-Tiki 73, ,89 2,35% 3,83% Lyxor ETF Stoxx Europe 600 Healthcare 59, ,01 2,95% 30,43% ishares Nasdaq Biotechnology 160, ,94 4,90% 117,04% Obligaties ABN Amro 3,625% juni , ,85 2,85% 24,43% ishares Markit iboxx Euro Corporate Bond 127, ,13 4,85% 7,56% db x-tracker iboxx Global Inflation-linked 193, ,40 4,90% 8,57% JPMorgan Income Opportunity Fund 134, ,10 4,79% 5,96% Grondstoffen SPRD Gold TrustGLD 85, ,32 3,89% -13,80% Cash Spaarrekening ,77 35,95% column tekst: Berend Izaks Voorkoken Ironisch: ABN Amro wilde ooit meedoen aan de grote beursintroducties, waarmee banken als Goldman Sachs miljarden verdienen. Het avontuur droeg bij aan de ondergang. Nu mogen de echte experts 400 mln verdienen aan de beursgang van ABN Amro. Die 400 mln kwam van de slimme minister Dijsselbloem die de Nederlandse financiën op orde moet krijgen. Hij nam de 2,7% provisie van de banken over de afgelopen 5 jaar. Bij de verwachte waarde van de bank van 15 mrd is dat 400 mln. Dijsselbloem mag hopen dat ceo Zalm van ABN Amro ongelijk krijgt (en de provisie gelijk blijft), want die sluit een waarde van 22 mrd niet uit. Een horrorscenario wordt het als de banken 5,6% krijgen het gemiddelde dit jaar in de VS. Wij zijn er niet om de onmenselijke provisies en salarissen te verdedigen. Maar het verzorgen van complexe introducties is geen routineklus. Bij ABN Amro wordt tot in de krochten gezocht naar stofdeeltjes uit angst voor schadeclaims zoals rond de rommelhypotheken. Pakken papier moeten voor toezichthouders en beleggers beschikbaar zijn. Een normaal jaarverslag van de ABN Amro telt al ruim 360 pagina s. Bij de beursgang wordt dit aanzienlijk méér. Het veel overzichtelijker bedrijf Reesink had al een prospectus van liefst 160 pagina s nodig voor slechts 3 mln extra eigen vermogen en dat kostte vele tonnen. Dijsselbloem is heel slim: hij maakt de geesten rijp voor 400 mln, onderhandelt scherp (Facebook kostte 'slechts' 1,1% over $16 mrd), zodat het 200 mln wordt: een meevaller van 200 mln! Complimenten van alle kanten. Zeker als hij ondertussen de regels voor kleine bedrijven versoepelt. Maar ook die 200 mln blijft natuurlijk vreselijk veel geld. berend.izaks@beleggersbelangen.nl