Knopen. Bart Van den Broeck

Transcriptie

1 Knopen Bart Van den Broeck v. G A

2

3 Overzicht deel 1 Knopen Pagina 2 Knoop1: Platte knoop 3 Knoop2: Schootsteek 3 Knoop3: Visserknoop 4 Knoop4: Prussikknoop 4 Knoop5: Paalsteek 5 Knoop6: Dubbele Paalsteek 5 Knoop7: Mastworp 6 Knoop8: Magnussteek 6 Knoop9: Constrictor 7 Knoop10: Timmermanssteek 7 Knoop11: Vlinderknoop 8 Knoop12: Trompetsteek 8 deel 2 Sjorringen en knopencombinaties Pagina 9 Sjorring1: Kruissjorring 10 Sjorring2: Steigersjorring 11 Sjorring3: Takel 11 Sjorring4: Driepikkel 12 Sjorring5: Meerpootsjorring 12 Sjorring6: Spantouw 13 Sjorring7: Spanzekering 13 1

4 DEEL 1 Knopen Inleiding Dit boekje bevat een lijst van knopen die handig zijn voor elke scout, en gaan van touw vastleggen op een balk, tot spanknopen en verlengknopen. De juiste knoop om een probleem op te lossen moet aan enkele voorwaarden voldoen: -Gemakkelijkheid Een goede knoop is gemakkelijk te leggen, en vooral gemakkelijk om los te maken. Een constrictor zal bijvoorbeeld veel sterker zijn, minder schuiven en snel te leggen zijn, maar is een lelijke pain in the ass om los te maken. -Zijn job doen Een verlengknoop moet twee touwen aan elkaar kunnen binden, en mag dus niet schuiven of zijn vorm verliezen. Er zijn knopen die schuiven, niet schuiven, aanspannen, enkel schuiven als je ze verlegd, of loskomen als er geen spanning op staat. Gebruik dus steeds de juiste knoop voor je probleem. -Breeksterkteverlies [19] Elke knoop verzwakt het touw, daar is geen ontkomen aan. Polypropyleen van 4mm (standaard sjortouw) kan 210 kg kracht verdragen, van 6mm (dik sjortouw) 600 kg, en sisal 90 kg. Als je daar een platte knoop in legt, kan het nog maar 40% daarvan dragen, een schootsteek (die hetzelfde doet) 60%. Hier dient dus zeker en vast rekening mee gehouden te worden. 2

5 Knoop1: Platte knoop doel: 2 touwen aan elkaar verbinden. breeksterkteverlies: 60%. De platte knoop is gemakkelijk de meest bekende knoop. Symmetrisch, mooi, en simpel om te leggen, is hij al jaren in het logo van de World Organization of the Scout Movement (WOSM) terug te vinden 1. De platte knoop kan gebruikt worden om twee Figuur 1: De platte knoop [25] touweindes aan elkaar te verbinden, en wordt gelegd zoals in figuur 1. 1 Het belangrijkste aan een platte knoop is dat hij gemakkelijk te leggen is, en geen extra touw nodig heeft om te leggen. Daardoor wordt de platte knoop ook gebruikt als eindknoop in een steigersjorring. Echter heeft de platte knoop enkele belangrijke nadelen. Om te beginnen is het heel gemakkelijk om jezelf te vergissen bij het leggen van de 2de steek, waardoor je een oudewijvenknoop bekomt. Deze knoop zal snel zijn vorm verliezen, heeft een zeer groot breeksterkteverlies, en is heel moeilijk om uit elkaar te halen. Bovendien heeft een platte knoop een zeer groot breeksterkteverlies, waardoor een touw dat normaal 100 kg kan dragen na het leggen van een platte knoop nog maar 40 kg kan dragen. Knoop2: Schootsteek Het WOSM logo met de platte knoop [18] doel: 2 touwen aan elkaar verbinden. breeksterkteverlies: 40%. De schootsteek is een enorm handige knoop. Net als de platte knoop is hij vooral bedoelt om 2 touwen met elkaar te verbinden, maar is daar veel beter in. Om te beginnen is de schootsteek veel simpeler om los te krijgen, en zal het nooit zijn vorm verliezen. Verder heeft hij een lager breeksterkteverlies, waardoor nog steeds 60% van de sterkte van het touw overblijft. Een ander voordeel is dat bij een schootsteek het niet uitmaakt of je 2 touwen verschillen in Het leggen van de schoot- dikte, iets wat de platte knoop niet kan zeggen. Het enige echte nadeel aan een schootsteek is dat hij moeilijk gebruikt kan worden om iets dicht te knopen omdat er touw vrij komt bij het aanspannen. Dit is dan ook de reden dat de schootsteek niet gebruikt wordt als eindknoop voor een steigersjorring. De schootsteek kan op 2 verschillende manieren gelegd, de eerste is terug te vinden in figuur 2. De andere is terug te vinden bij de paalsteek. Figuur 2: steek [12] 3

6 Knoop3: Visserknoop doel: 2 touwen met elkaar verbinden. breeksterkteverlies: 10%. De visserknoop is een zeer simpele knoop, die zeer gemakkelijk te leggen is. Zijn laag breeksterkteverlies is enorm handig, maar wordt sterk overschaduwd door het feit dat de Figuur 3: De vissersknoop [16] knoop moeilijk los te maken is als er veel spanning op gestaan heeft. Hij kan echter heel goed gebruikt worden als er niet al te veel spanning wordt verwacht. Bijvoorbeeld om iets rond de nek te hangen, zoals kompassen en verrekijkers. Een nog sterkere variant, die verrassend genoeg toch gemakkelijker los te maken is, is de dubbele vissersknoop, die terug te vinden is in figuur 3. Knoop4: Prussikknoop doel: frictieknoop De Prussikknoop wordt in noodgevallen door klimmers gebruikt wanneer hun klimmateriaal faalt. De knoop is heel goed om een dun touw aan een dikker touw te bevestigen, waarna ze verschoven kan worden met de hand, maar niet kan verzakken enkel door spanning. Bij de Prussik is het enorm belangrijk dat het touw verzorgd wordt aangespannen, anders verliest het zijn vorm en zijn nut. Figuur 3 : De dubbele vissersknoop [21] Figuur 4: De prussikknoop [23] 4

7 Knopenboekje Knoop5: Paalsteek doel: Niet schuivende lus. breeksterkteverlies: 35%. De Paalsteek is de lus bij uitstek. Hij is eigenlijk een variant op de schootsteek, waarbij slechts een touw gebruikt wordt dat een lus vormd. Het is echter niet mogelijk de paalsteek te leggen op de manier waarop de schootsteek is uitgelegd. De schootsteek kan wel ook gelegd worden zoals in figuur 5. Het lage breeksterkteverlies, en de gemakkelijke manier om hem te legfiguur 5: De paalsteek [8] gen maken het ideaal om een lus te leggen die in geen enkele richting schuift. Dit is ook de reden dat het als een van de uiteinden wordt gebruikt bij het leggen van een spankoord bij een tent die geen eigen spankoorden heeft. Knoop6: Dubbele Paalsteek doel: Niet schuivende dubbele lus. breeksterkteverlies: 30%. De dubbele paalsteek is een variant van de gewone paalsteek, het enige verschil (uiteraard) is dat ze een dubbele lus vormd. Deze dubbele lus kan gebruikt worden als enkele lus met twee uiteinden, of als 2 aparte lussen gebruikt worden. Deze 2 lussen kunnen als noodgeval gebruikt worden om een klimharnas te dienen (met de benen door de lussen), of om een bewusteloos persoon te slepen in water (met de armen door de lussen, met de knoop op de rug). Door de dubbele paalsteek als enkele lus te gebruiken kunnen de 2 uiteinfiguur 6: De dubbele paalsteek [5] den gebruikt worden om in 2 verschillende richtingen te spannen als spankoord. Door het dubbele karakter van de knoop is er een gemakkelijke truc om hem snel te leggen, zoals te zien in figuur 6. 5

8 Knoop7: Mastworp v. Eindknoop, Dubbele halve steek doel: touw bevestigen op ankerpunt. De Mastworp is vooral bekend als de eindknoop, al wordt ze vaak verkeerd gelegd (geen eind onder kruis steken!). De mastworp bestaat uit 2 halve steken, al heeft ze als 2 halve steken meestal niet veel kracht of nut. Leg dus steeds minstens 4 halve steken. Het allerbelangrijkste bij een mastworp is het aanspannen van de halve steken. Ze moeten eerst en vooral zo dicht mogelijk bij elkaar liggen, waarna ze meermaals in elke richting aangespannen moeten worden. Dit vlak naast elkaar leggen is ook het grootste voordeel van een mastworp. Door de mastworp zo kort mogelijk bij de rest van de sjorring te leggen kan ze onmogelijk verschuiven. Daarnaast is het ook belangrijk bij een mastworp om steeds dezelfde richting aan te houden, het touw moet steeds op dezelfde manier rond de balk gaan. Vaak is de richting waarin je moet draaien natuurlijk bepaald door de plaats van je mastworp. Bij een sjorring is het niet echt belangrijk op welke balk de mastworp ligt. Belangrijk is vooral dat hij ligt op een plaats waar zo weinig mogelijk handen en voeten komen te staan, er is namelijk niets zo erg voor een eindknoop dan een bottin die erop gaat staan. (a) Magnussteek op een balk. [20] (b) De spanknoop op een touw. [2] Figuur 8: De magnussteek Figuur 7: De mastworp [17] Knoop8: Magnussteek v. Mastworp met voorslag, Spanknoop, adelborstknoop doel: touw bevestigen op ankerpunt, touw opspannen. breeksterkteverlies: 20% als spanknoop. De naam zegt het, de mastworp met voorslag is gewoon een mastworp met eerst een extra draai. Ze kan gelegd worden als extra sterke mastworp op een balk, maar wordt vaker gebruikt als spanknoop op een touw. Dit gebeurt door je touw eerst rond een ankerpunt te halen, en daarna de spanknoop op het touw te leggen en zo aan te spannen. De spanknoop is dan ook enorm handig, aangezien hij enkel verschuift als je ze met de hand verlegt. Ideaal dus als vervanging voor kapotte tentspanners. De spanknoop wordt uiteraard ook gebruikt als een van de uiteinden van een spankoord bij een tent zonder spantouwen. (zoals bij sommige paki s) 6

9 Knoop9: Constrictor doel: touw bevestigen op ankerpunt, zak dichtbinden. breeksterkteverlies: 20%. De constrictor is een enorm sterke knoop, die als alternatief voor de mastworp kan gebruikt worden. De slechte mastworp, met een kruis waar je het touw ondersteekt, is waarschijnlijk hieruit afgeleid, maar is een slechte en niet zo stevige variant van de constrictor. Het enige echte nadeel aan een constrictor is dat hij moeilijk los te maken is. Als je de constrictor op het einde van een balk wilt leggen is er een gemakkelijk trucje, zoals te zien in figuur 9b. De constrictor is ook verrassend handig om een zak dicht te binden zoals in figuur 9c. Bovendien kan zo de zak ook gemakkelijk omhoog getakeld worden aan het touw. Knoop10: Timmermanssteek (a) De constrictor, gelegd op een balk. [22] (b) Een handig trucje om de constrictor te leggen. [11] (c) De constrictor om een zak dicht te binden. [10] Figuur 9: De constrictorknoop v. Beginknoop doel: touw verankeren, beginknoop, takelankerpunt. breeksterkteverlies: 70%. De timmermanssteek wordt gebruikt als beginknoop van de sjorring. Hij wordt gelegd door rond het ankerpunt te gaan, een lus te vormen rond zichzelf, en vast te leggen door rond het vaste eind te wikkelen. Als de timmermanssteek gebruikt wordt als beginknoop van een sjorring, is het belangrijk dat het touw zijn eigen richting blijft aanhouden. De lus mag dus geen haakse bocht vormen. Verder wordt de timmermanssteek ook gebruikt in een takel, in combinatie met een halve steek is ze ideaal om een balk op te trekken, zoals te zien in figuur 10b. (a) Timmermanssteek [7] (b) Takel [13] Figuur 10: Timmermanssteek 7

10 Knoop11: Vlinderknoop v. Middenmansknoop doel: Vaste lus midden in een touw, touw inkorten. breeksterkteverlies: 35%. De vlinderknoop krijgt zijn naam vanwege de symmetrische manier waarop ze gelegd wordt. Hij wordt gelegd door in het midden van het touw een dubbele draai te steken, en deze draai rond het touw te halen en door zichzelf te steken. De vlinderknoop vormt een vaste Figuur 11: De vlinderknoop [9] lus die niet kan schuiven, en in het midden van een sterk gespannen touw kan liggen. Door de kracht, vastheid, en simpele manier om ze te leggen, wordt ze vaak gebruikt door klimmers om hun musketon in vast te haken, vandaar ook de bijnaam middenmansknoop. Ze kan ook gebruikt worden als katrolsysteem om iets aan te spannen, door de lus te gebruiken als katrolopening, kan men 3maal de kracht zetten die men normaal kan trekken. Verder kan ze ook gebruikt worden om een touw in te korten, maar is daar niet ideaal in omdat ze moeilijk los te knopen is zodra er spanning op heeft gestaan. Bovendien is de trompetsteek daar een veel beter alternatief voor. Knoop12: Trompetsteek doel: touw onder spanning inkorten. breeksterkteverlies: 35%. De trompetsteek is een zeer handige knoop die dient om een touw dat onder spanning staat in te korten. Zodra hij goed gelegd is, zal hij niet lossen zolang het touw onder spanning staat. Wanneer de spanning uit Figuur 12: De Trompetsteek [6] het touw verdwenen is, is hij zeer gemakkelijk los te maken. De trompetsteek wordt gelegd door 3 lussen in dezelfde richting naast elkaar te maken. Waarna de middelste lus achter de buitenste wordt gehaakt, en door de buitenste wordt getrokken. De trompetsteek is ideaal om in een spantouw te leggen dat te lang is, heb je dus niet genoeg plaats om je piket te zetten naast je tent, leg dan een trompetsteek in je spantouw. 8

11 DEEL 2 Sjorringen en knopencombinaties Inleiding We hebben nu gezien dat er voor elk probleem knopen bestaan. Nu gaan we kijken hoe we die knopen kunnen gebruiken, in sjorringen en andere knopencombinaties. -Vorm Geen enkele knoop, knopencombinatie of sjorring zal doen wat hij moet doen als hij niet zorgvuldig gelegd is. Leg dus steeds je touw mooi naast elkaar, span steeds in de juiste richting aan, en hou steeds met elk regeltje rekening. Vorm dus zeker en vast geen overbodige kruisen, probeer steeds je touw in zijn natuurlijke richting te laten gaan, en sjor/knoop nooit over andere sjorringen/knopen heen. -Spanning Bij elke sjorring is het steeds aangewezen om een kleine spanning aan te houden. Anders verliest hij snel zijn vorm, die we net zo goed willen bewaren. Het is dus niet enkel bij het woelen belangrijk om de spanning te houden, maar doorheen heel het proces. Het bewaren van de spanning op het touw is een kunst die snel geleerd is op de klassieke manier: oefenen. -Sjormatrak Een woeling aanspannen is moeilijk met enkel je hand. Het touw snijdt in je hand waardoor je niet al je kracht durft te gebruiken. Een oplossing hiervoor is een stevig stuk hout, bijvoorbeeld de steel van een kapotte hamer of bijl, te gebruiken om aan te spannen. Draai je touw een 4tal keer rond je matrak, en trek je sjorring aan door aan de matrak te trekken. 9

12 Sjorring1: Kruissjorring De kruissjorring is de sjorring die iedereen het eerste leert, en is gemaakt om 2 balken die haaks op elkaar staan met elkaar te verbinden. Ze legt enkel de balken vast aan elkaar, maar legt de hoek ertussen niet vast, daarvoor moet een driehoek gevormd worden tussen de 2 balken. De sjorring begint met de timmermanssteek, die gelegd moet worden op de vaste balk, en aan de onderkant van de sjorring. Zoals altijd moet de timmerman gelegd worden zodat het touw rechtdoor gaat, en geen haakse hoek vormt. Daarna begint het echte sjorren, er wordt afwisselend rond de losse en de vaste balk gegaan. Wanneer er één hele keer rond de balk is gegaan, moet men kiezen of men het touw aan de binnenkant of de buitenkant van de sjorring legt. Op de losse balk wordt er aan de binnenkant, en op de vaste balk wordt er aan de buitenkant gelegd. De binnen en buitenkant van de sjorring zijn aangeduid in figuur 1b. Dit afwisselen is belangrijk voor wanneer het woelen begint, het vorm een mooi oppervlak voor de woeling om op te liggen, dat niet haaks ligt. Dit proces van rondgaan herhaalt men 3 à 4 keer, en bij een echt belangrijke sjorring of dikke balken misschien zelf 5 keer. Wanneer men voor de 3de of 4de keer de beginknoop passeert begint het woelen, dit is namelijk een perfect moment om het touw in zijn natuurlijke richting te laten gaan. Dit Figuur 1: de kruissjorring (b) Losse balk binnen, vaste balk buiten [4] (a) De kruissjorring [4] doet men om de sjorring zo hard mogelijk samen te trekken, zodat de wrijvingskracht zo sterk mogelijk werkt. Vanaf nu is het enorm belangrijk steeds sterk aan te spannen en die spanning nooit los te laten. Dit doet men opnieuw 3 à 4 keer, met een uitzonderlijke optie op 5 keer. Om nu de sjorring en het touw op zijn plaats te houden, legt men een mastworp als eindknoop. Dit doet men door minstens 4 halve steken vlak naast de sjorring te leggen, en tussendoor steeds grondig aan te trekken in elke richting. De plaats van de eindknoop is onafhankelijk van de losse of vaste balk. Wat wel belangrijk is, is dat er op die plaats zo weinig mogelijk schoenen komen te staan. Er is namelijk niets zo erg voor een eindknoop als iemand die er met zijn schoen op gaat staan. (c) De richting van de beginknoop [1] 10

13 Sjorring2: Steigersjorring De steigersjorring is by far de simpelste sjorring die er is. Ze verbind twee coaxiale balken door middel van een spalk. Men begint met de 2 balken in elkaars verlengde te leggen, en er op te letten dat ze in geen enkele richting scheef liggen. Men legt de spalk, die minstens 1/3 van de som van de balklengtes lang is, met het midden naast de plaats waar de balken samen komen. Figuur 2: De steigersjorring [24] Langs elke kant van de spalk legt men minstens 3 steigersjorringen alsvolgt. Neem het midden van je touw, en leg deze tegen de balken. Ga met de twee uiteinden steeds rond de balk, en wanneer je touw op is leg je een platte knoop. Het is hier heel belangrijk om steeds spanning te houden, hier doet namelijk de wrijving al het werk! Omdat er hier niet gewoeld kan worden, want dit zou de balken uit elkaar trekken, trekt men de sjorring aan door wiggen te slagen. Sla met een hamer houten spillen tussen de sjorring tot ze zo strak mogelijk staat. Sjorring3: Takel v. de killicksteek De killicksteek wordt gebruikt om een balk veilig aan een touw op te halen en te laten zakken. Zo loop je niet het risico dat de balk bovenop iemand zijn hoofd valt. De takel bestaat uit een timmermanssteek en een halve steek die een 30tal centimeter uit elkaar liggen. Figuur 3: Een takel Het is hier heel belangrijk om knopen [13] op een veilige afstand van het einde van de balk te leggen, om niet het risico te hebben dat de balk door de knoop zakt. 11

14 Knopenboekje Sjorring4: Driepikkel v. achtsjorring De achtsjorring is genoemd naar de vorm van bovenuit bekeken. Hij legt 3 (of als je wilt 2) balken vast, zodanig dat ze op die plaats niet uit elkaar kunnen. De balken kunnen wel nog qua hoek uit elkaar bewegen. Leg eerst je balken vlak naast elkaar, en met hun onderkant op dezelfde hoogte. De sjorring begint zoals altijd met een timmermansteek, en het maakt niet uit op welke balk die gelegd wordt. Daarna wordt er in een achtvorm rond de balken gegaan, tot er 4 a 5 keer heen en weer is gegaan. Let hierbij op dat de touwen vlak naast elkaar liggen. Hierna kan men beginnen woelen door tussen de balken de touwen aan te spannen. De woeling werkt hier anders dan bij de gewone sjorring of steigersjorring. In plaats van de sjorring aan te spannen zodat de balken dichter tegen elkaar worden getrokken, worden de touwen strakker rond de individuele balken getrokken. Doe dit tot je geen woeling meer naast elkaar kunt leggen, en herhaal dit met de andere achtvorm. Wanneer je klaar bent met woelen leg je een mastworp op een van de buitenste balken. Figuur 6: De polypedestrasjorring [15] Sjorring5: Meerpootsjorring Figuur 4: De driepikkel [14] v. de polypedestrasjorring, vierpikkel, vijfpikkel,... Soms zijn 3 balken niet genoeg, soms heb je gewoon meer nodig. In dat geval heb je een polypedestrasjorring nodig, en heel veel tijd. De meerpootsjorring is eigenlijk een achtsjorring, maar dan in een rondje. Leg eerst je balken zo op elkaar dat je vlotjes tussen de balken door kunt bewegen met je touw, bijvoorbeeld door plankjes tussen de balken te leggen. Begin opnieuw met een timmermanssteek op een van de balken, en ga rond elk van de balken in een klavertje vier vorm. Herhaal dit 4 a 5 keer. Woel hierna door rond elk klavertje te woelen zoals in de driepikkel, tot er geen woelingen meer naast elkaar passen. Leg op de laatste balk waar je gewoeld hebt je mastworp. 12

15 Sjorring6: Spantouw Vaak ga je hebben dat tenten, bashen en shelters spantouwen missen. Dit is met een touw zeer snel op te lossen. Leg een paalsteek rond je tentpaal of door het oog van je zeil. Haal je touw rond je pikket of ankerpunt, en leg een spanknoop op het touw. De spanknoop zal niet verschuiven zolang je ze niet met de hand verschuift, het is dus de ideale manier om je spantouw te vervangen. Moet je een spantouw op de hoek van een tent vervangen, of moet je in twee richtingen spannen, dan is dit snel toch met 1 touw opgelost. Leg in plaats van een gewone paalsteek een dubbele paalsteek, en gebruik de 2 uiteindes die hierbij ontstaan om 2 spanknopen te leggen rond 2 verschillende pikketten of ankerpunten. Sjorring7: Spanzekering Moet je iets heel hard aanspannen? Dan is alleen de spanknoop misschien niet genoeg. leg voordat je rond je ankerpunt gaat een vlinderknoop in je touw, en haal je touw nadat je rond je ankerpunt bent gegaan erdoor. Nu heb je een soort van katrol gemaakt, waardoor je 3maal de kracht kunt zetten. Let wel op dat je hierdoor slecht touw snel kapot kunt trekken, de kracht en verzwakking door de knopen kunnen sisal of oud touw snel teveel worden. Leg opnieuw vast met een spanknoop. Figuur 7: Een spanzekering [3] 13

16 Bibliografie [1] Bhaddock. Timber hitch. knots-and-rope/hitches, [2] Dick Everitt. Rolling hitch. seven-essential-knots-for-sailors, [3] Emergencyoutdoors. Truckers hitch. emergencyoutdoors.com/top-five-survival-knots/, [4] Graaf-ottogroep. Kruissjorring. technieken/kruissjorring/, [5] Hermelijn213 (213e De Hinde). Dubbele paalsteek. be/foswiki/knopen, [6] Hermelijn213 (213e De Hinde). Trompetsteek. foswiki/knopen, [7] Larry Green. Favorite pioneering knots: Timber hitch. favorite-pioneering-knots-timber-hitch/, [8] Lub Snoek. De paalsteek is de nuttigste knoop om te kunnen. beste-lifehacks-reddit-deel-2/, [9] Mountaineeringmethodology. Butterfly knot. mountaineeringmethodology.com/knots/, [10] Philippe Petit. How to tie a constrictor knot, according to philippe petit. how-to-tie-a-constrictor-knot-according-to, [11] Realknots. De constrictor. org/forum/viewtopic.php?t=2929, [12] Sander Koop. schootsteek enkel. koop0296/kampvrpagina/pionieren/pionieren.html, [13] Scoutingbuysballot. De timmersteek met muilslag. https: // knopen/47-timmersteek, [14] Scoutpedia. Achtsjorring. Achtsjorring,

17 [15] Scoutpedia. Polypedestrasjorring. Polypedestrasjorring, [16] Scoutpedia. Vissersknoop. Vissersknoop, [17] Scouts 226eFOS Eeklo de leeuwerik. Mastworp. deleeuwerik.org/technieken/teervoet/kamperen/. [18] Scouts Australia. World scout brand identity. scouts.com.au/resources-and-information-for-members/ brand-manual-digital-guidelines-logos, [19] Sint-barbarascouts. Jonggivershandboek [20] Skippertips captain John. How to tie the rolling hitch sailing knot [21] Steenrijker. Dubbele vissersknoop. c /dubbele-vissersknoop/, [22] Taurinor,Amrod Rhandir. the constrictor knot. sailmagazine.com/diy/seven-essential-knots-for-sailors, [23] Tsandi Crew. prusik knot /, [24] Waterscouting. Steigersjorring. com/steigersjorring/. [25] Zeeverkenners, scouting Abcoude. Platteknoop. scoutingabcoude.nl/zeeverkenners/knopen/, De afbeeldingen werden overgenomen van sites op het internet, en kunnen licht gewijzigd zijn. De bronnen kunnen de gegevens gebruikt hebben van andere bronnen die niet incluis zijn in bovenstaande bronvermelding, maar toch erkend worden. Elke bronsite werd bezocht in september De breeksterkteverliezen [19] zijn overgenomen van het Jonggiverhandboek van scouts sint-barbara, maar ik kan niet verzekeren dat zij de orriginele eigenaars zijn van deze data. Sommige breeksterkteverliezen zijn zelf afgeleid uit de vorm en gelijkvormigheid met andere knopen. 15