Toekomstperspectief van Eemnes Dialoog met inwoners

Transcriptie

1 Toekomstperspectief van Eemnes Dialoog met inwoners 5 september 2016 Programma 19:30 Welkom door burgemeester Roland Van Benthem 19:40 De opbrengsten van de dialoog met inwoners (BMC) 19:50 Bestuurlijke scenario s (BMC) 19:55 De scenario s beschouwd - Linze Schaap (Universiteit Tilburg) - Annelies van der Kolk (Renswoude) -Henk Mensink (Peel en Maas) 20:45 Pauze 21:00 Interactieve meningsuitwisseling: in gesprek! 21:50 Terugkoppeling en reflectie 22:10 Afsluiting met een drankje 1

2 Inwoners raadplegen over het bestuurlijke toekomstperspectief van de gemeente Eemnes Drie stappen Dialoog Interactie: ophalen Scenario s Politiekbestuurlijke weging Consultatie Betrokkenheid inwoners 2

3 Dialoog Publiekscampagne (publicaties rotonde, internet, huis aan huis brief, Facebook, Twitter) Speeddate sessies Gesprekken bedrijfsleven en organisaties Inzet digitaal Burger Panel Eemnes100 3

4 Wat maakt Eemnes uniek? Kleinschalig, dorps, rijke historie Landelijk, groen, natuur, openheid polder Bereikbaar, centraal in Nederland, voorzieningen nabij Gemoedelijk, vriendelijk, gezellig Net, veilig Saamhorigheid, betrokken, sociaal Actief verenigingsleven Rustig, mooi wonen Voorzieningen Veel voorzieningen Blij met winkelaanbod (worden wel bepaalde supermarkten gemist) Voor onderwijs zijn in de omgeving voldoende opties (Hilversum, Baarn), Wens om hele leven in Eemnes te blijven wonen ook op hoge leeftijd (is juiste woning en zorg voorhanden?) 4

5 Trots op Eemnes 84% is trots op Eemnes Mooi dorp, mooie omgeving Rust, ruimte Uitstekend wonen Festiviteiten, levendigheid, bruisend, Eemnes leeft Vriendelijke mensen, sociale betrokkenheid, gemeenschapszin Zelfstandigheid, het is goed voor elkaar 93% voelt zich thuis in de buurt 77% zou niet snel weggaan 76% vindt dat buurtbewoners prettig met elkaar omgaan 64% vindt dat buurtbewoners altijd voor elkaar klaarstaan Typering mens die past bij Eemnes Nuchter, no-nonsense (Boeren)eenvoud, geen kapsones, je niet beter voordoen dan je bent Hardwerkend, aanpakken Sociaal, betrokken, verantwoordelijk, oog voor anderen Dorpsmensen, boeren, mensen die van rust houden Natuurliefhebbers Iedereen 5

6 BMC

7 Tevredenheid 84% Zorgvoorzieningen 82% Aantrekkelijke en veilige leefomgeving 71% Sportvoorzieningen 63% Gevarieerd aanbod winkels 56% Goed en bereikbaar basisonderwijs 53% Welzijnsvoorzieningen 50% Speelvoorzieningen (<12 jaar) 33% Goed en bereikbaar voortgezet onderwijs 33% Aanbod goede en betaalbare woningen 26% Openbaar vervoer 21% Ondernemersklimaat 15% Werkgelegenheid Wat kan beter? 1. Verkeersveiligheid, verkeersdrukte, hard rijden tegen gaan, veilige fietsroutes, wandelpaden 2. Onderhoud groen, méér groen 3. Beter bestuur: eenheid, daadkracht, luisteren naar inwoners, open communicatie, beter overleg 4. Openbaar vervoer en snelle busverbindingen 5. Onderhoud openbare ruimte, hondenoverlast, afvalinzameling, afgeven grof vuil 6. Meer horeca en ontmoetingsplekken; meer winkels 7. Starters-, ouderen- en betaalbare woningen 8. Geluidshinder snelweg tegengaan 9. Beperken groei Eemnes 10. Nieuwbouw passend bij dorps karakter 7

8 Maatschappelijke Instellingen: opgaven Balans vinden tussen enerzijds werkgelegenheid en vitaliteit, anderzijds rust en ruimte. Balans tussen voldoende economische dynamiek in Eemnes (jongeren, vitaliteit, sponsoren) versus forensengemeente (woongemeente) Ondersteuning kwetsbare groepen. (Behoud Jeugd en Gezin.) Integratie en huisvesting basisonderwijs Openbaar Vervoer Gemeente en bestuur Cijfer voor dienstverlening: 6,9 56% Gemeente is goed in staat taken uit te voeren 46% Vertrouwen in manier waarop gemeente wordt bestuurd 42% Gemeente wordt goed bestuurd 55% Gemeente betrekt inwoners bij plannen 38% Gemeente geeft projecten van inwoners aandacht en steun 41% Gemeente geeft inwoners zeggenschap over buurt, dorp of wijk 22% Gemeente houdt zich aan afspraken 24% Gemeente luistert niet alleen naar harde roepers, maar naar allen 34% Gemeente heeft oog voor wat leeft in buurt, wijken, dorp 8

9 Aspecten in beoordeling gemeente Oriëntatie inwoners 9

10 Regio Van belang bij samenwerking 10

11 BMC Eemnes

12 Manifest van Eemnes 28 mei Duurzaam Eemnes: Eemnes trekt de kar 2. Eemnes levensloopbestendig 3. Glasvezel: Voorop en vooruit met digitale bereikbaarheid 4. A27/Zonnepanelen: Geluidsoverlast duurzaam verminderen 5. Natuurlijk groenbehoud: Groen In Overleg (G.I.O.) 6. Verkeer en veiligheid 7. Statushouders: Gastvrij Eemnes 8. Happyhome 2 9. Ondernemershuis/starters 10. Goed OV/nachtbus: Bereikbaar Eemnes 12

13 Randvoorwaarden inwoners 1. Versterk uniek leefmilieu; Behoud kleinschaligheid en dorps karakter; ruimte en rust; groen en natuur; historische kwaliteit 2. Behoud identiteit; diversiteit in kernenbeleid is vereist 3. Voldoende dynamiek om vitaal te blijven (balans werk-wonen; groeibehoud) 4. Versterk saamhorigheid, faciliteren ontmoeting, investeren in sociaal profiel 5. Bestuur dichtbij en benaderbaar; structureel betrekken van inwoners en organisaties 6. Toekomstbestendig bestuur/dienstverlening (kwaliteit); Slagvaardigheid 7. Behoud dienstverlening (kwaliteit en nabijheid) 8. Efficiëntie, betaalbaar Bestuurlijke scenario s 13

14 Bestuurskracht Het vermogen van de gemeente om wettelijke taken en autonome taken en ambities uit te voeren en waar te maken. Daarbij moet ze in staat om in een bestuurlijke en maatschappelijke context de juiste verbindingen te leggen. 14

15 De optimale schaal Een gemeente is altijd te groot én altijd te klein Regionale en lokale bestuurskracht 15

16 Conclusies en aanbevelingen Huizen en Hilversum zijn bestuurskrachtig Laren en Blaricum zijn per saldo bestuurskrachtig Wijdemeren is onvoldoende bestuurskrachtig Regio Gooi en Vecht laat kansen liggen Toekomst: Gooi en Vecht gebaat bij 1 gemeente Tussenvariant: maximaal drie gemeenten en versterk de regionale samenwerking Gevolgen voor Eemnes? Vijf bestuurlijke scenario s 1. Nulvariant: er verandert niets 2. Zelfstandig Eemnes: inkoop Gooi-en Vechtstreek 3. Zelfstandig Eemnes: inkoop Utrecht (BBS) 4. Fusie van Eemnes met Blaricum en Laren 5. Fusie van de 3 BEL-gemeenten en Huizen 16

17 Bestuurlijke scenario s - peiling 17

18 BMC Voorkeur bestuurlijke scenario s (n=298) Scenario Waardering Handhaven huidige situatie: Eemnes zelfstandige gemeente die ambtelijk samenwerkt met Blaricum en Laren 8,1 Zelfstandige gemeente, samenwerking in de Gooi en Vechtstreek 7,1 Zelfstandige gemeente, samenwerking Baarn, Bunschoten, Soest en 4,7 Fusie (bestuurlijk) met Blaricum en Laren 5,3 Fusie met Blaricum, Laren en Huizen 3,1 Bestuurlijke scenario s: pro s en contra s Linze Schaap 18

19 Bestuurlijke scenario's: pro's en contra's Dr. Linze Schaap Universitair Hoofddocent Tilburgse School voor Politiek en Bestuur Tilburg Center for Regional Law and Governance 37 Constateringen A. Nederland wordt lokaal bestuurd door gemeenten èn samenwerkingsverbanden. B. Volledig zelfstandige gemeenten bestaan niet. C. Samenwerken is normaal, bij lokale en bovenlokale vraagstukken. D. Maar samenwerken is ook lastig: hoe, wat en waarom? E. Maatschappelijke vraagstukken vragen om besturen op grotere èn kleinere schaal. F. Gemeentebestuur is ook regiobestuur

20 Uitgangspunten A. Gemeente kiest haar eigen bestuurlijke toekomst. B. Inhoud en strategie zijn leidend: Strategische opgaven van de gemeente én de regio. Eigen prioriteiten/wensen. C. Vormgeving bestuur is een afgeleide: type samenwerking (netwerken, taken verdelen, integreren) Samenwerken of samengaan? 39 Bestuurlijke scenario's: pro's en contra's Het EivanColumbus bestaatniet 40 20

21 Wat kan er op dit moment? 1. Samenwerken met andere gemeenten 2. Samengaan met andere gemeenten: fusie Vanbeidewetenwewatdeeffecten zijn,inhetalgemeen. 41 Beoordelingscriteria Effectiviteit: meer kwaliteit en kennis, minder kwetsbaarheid, meer burgerklanttevredenheid Efficiëntie: kostenreductie Grote opgave/ strategische versterking Flexibiliteit en schakelkracht Duurzaamheid en toekomstbestendigheid Democratische kwaliteit: representatie en participatie 42 21

22 1. Samenwerking met andere gemeenten Drie vormen: 1. Uitwisselen: netwerkorganisatie 2. Taken verdelen: matrixorganisatie 3. Integreren (/bundelen): vormen van ambtelijke fusie 43 Effecten samenwerking tussen gemeenten Effectiviteit Efficiëntie: Verbetert alleen met zekerheid bij vormen van ambtelijke integratie Soms meer efficiëntie, alleen maar bij ambtelijke integratie Grote opgave / strategische versterking Flexibiliteit en schakelkracht Duurzaamheid en toekomstbestendigheid Democratische kwaliteit: representatie en participatie Door samenwerking neemt het regionale denken wel toe Kans op verbetering, vooral bij ambtelijke integratie Kans op verbetering, vooral bij ambtelijke integratie Gemeenteraad krijgt moeilijk greep op de samenwerking Burgerparticipatie in gevaar

23 2. Gemeentelijke fusie Veronderstellingen (van ministerie en provincies): Groter is bestuurskrachtiger Groter is voordeliger 45 Effecten gemeentelijke fusie Effectiviteit Efficiëntie: Fusiegemeente niet per se effectiever; dienstverlening meestal beter Efficiëntie neemt niet toe door fusie Grote opgave / strategische versterking Strategisch vermogen neemt niet automatisch toe Flexibiliteit en schakelkracht (zal pas na enkele jaren kunnen toenemen) Duurzaamheid en toekomstbestendigheid Democratische kwaliteit: representatie en participatie Dikwijls na enkele tientallen jaren opnieuw fusie Maar: de toekomst is moeilijk te voorspellen Gemeenteraad wordt afstandelijker Burgerparticipatie verbetert niet automatisch 46 23

24 Beoordeling gemeentelijke fusie: de rijkscriteria Draagvlak Interne samenhang Kernenbeleid Bestuurskracht Verschilt per gemeente Draagvlak per gemeente of per regio? Afhankelijk van fusiepartners Afhankelijk van keuzes nieuwe gemeente Bestuurskracht neemt niet automatisch toe door fusie Vooral betere dienstverlening Evenwichtige regionale verhoudingen Duurzaamheid Afhankelijk van karakter regio Maar: vele regio s kennen gemeenten van verschillende groottes Dikwijls na enkele tientallen jaren opnieuw fusie Maar: de toekomst is moeilijk te voorspellen 47 Conclusies 1. Samenwerking en samengaan: beide hebben voor- en nadelen. 2. Samengaan/fusie leidt niet automatisch tot betere resultaten dan intergemeentelijke samenwerking. 3. De lokale democratie is bij beide de verliezer. 4. Politiek-bestuurlijke keuzes zijn bepalend

25 Ter overweging Wetgeving geeft ruimte, maar is ook beperkend Er zijn alternatieven denkbaar, mengvormen Vernieuwing is mogelijk! 49 Annelies van der Kolk waarnemend burgemeester 25

26 Zelfsturing en eigen verantwoordelijkheid Henk Mensink Maandag 5 september 2016 Gemeente secretaris sinds 2008 Getrouwd &t dochter en zoon Ontwikkeling en benen op de grond Fanatiek sporter: wielrennen, wandelen, hardlopen Gelderse Limburger 26

27 Ontstaan van zelfsturing Eind jaren 90 leefbaarheid onder druk Forse subsidie van de Provincie De gemeente (bestuur en ambtenaren) hard aan het werk Resultaten: geld op, niets verbeterd aan de leefbaarheid Langzaam aan: inzicht dat dorpen zelf aan zet waren Investeren in inwoner-inwoner relatie Gemeente zit op handen 27

28 Eigenheid gemeenschappen Zelfsturing voert de boventoon, dorpen nemen zelf initiatief Dorpen maken hun eigen toekomstvisies en bieden die aan de gemeente aan Wij faciliteren de samenlevingsopbouw, dorpen bedenken, plannen en voeren voor een groot gedeelte zelf uit Loslaten, vertrouwen, investeren in inwoner-inwoner relatie Erkenning dat het niet in de raadszaal, collegevergadering of ambtelijke organisatie gebeurt Het is al heel wat, als wij niet in de weg lopen Succes en faalfactoren + Waardering uitspreken, in de nabijheid blijven, stimuleren - Met ambtelijk gedrag (Raad, College en organisatie) komen + Een succes geeft een dorp zelfvertrouwen en maakt andere dingen mogelijk - Onduidelijk zijn over de gemeentelijke rol + Verbindingen leggen met andere initiatiefnemers - Dorpen als concurrent zien 28

29 Succes en faalfactoren + Sterk bestuur en professionele organisatie - Als gemeente anoniem zijn + Flexibiliteit en kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen en inzichten + Optimaal profiteren van schaalgrootte: we hebben de juiste (hoeveelheid) mensen en de menselijke maatvoering is gebleven Ook op veel andere terreinen Werkgeverbenadering Hulp in de huishouding Dorpsdag voorzieningen Vervoer Accommodaties overgedragen Zwembad overgenomen Twee recente parels. 29

30 BMC

31 PAUZE 31

32 Groepsgesprek Voors-en tegens van de 5 scenario s Zwaarwegend criterium Gemotiveerd advies aan gemeenteraad 1. Huidige situatie: zelfstandig Eemnes en ambtelijke fusie BEL 2. Zelfstandig Eemnes, samenwerking in Gooi 3. Zelfstandig Eemnes, samenwerking in BBS 4. Fusie BEL 5. Fusie HBEL Identiteit en Dorps karakter Ruimte en rust Open polder, groen en natuur Schoon en opgeruimd Saamhorigheid en gemeenschapszin Slagvaardig bestuur Kwaliteit dienstverlening gemeente Toekomstbestendig bestuur Betrekken inwoners en organisaties bij bestuur 32

33 Terugkoppeling 33