16 september 2014: College D&H besluit om de commissie SKK op 2 oktober 2014 te consulteren over het Ontwerp KRW maatregelpakket

Transcriptie

1 COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE SKK ALGEMEEN BESTUUR Onderwerp: Consultatievraag Ontwerp KRW maatregelpakket Nummer: In D&H: Steller: drs. Y. Wessels In Cie: BMZ Telefoonnummer: (06) SKK Afdeling: Planvorming en Advies In AB: Portefeuillehouder: Beugelink Dit onderwerp wordt geagendeerd ter kennisneming ter consultering ter advisering Besluiten College D&H 19 december 2013: College D&H stelt beleidslijn KRW vanaf 2015 vast (meer coproductie en synergie en maximale benutting GLB/POP3-gelden), de bijbehorende financiële verschuiving (ter besluitvorming in de VJN2014) en de uitwerking in maatregelpakketten met verschil in focus. 8 april 2014: College D&H stelt het concept KRW-maatregelpakket vast en besluit om het uitgewerkte concept inclusief aanvullende beantwoording van de vragen uit de consulteringsronde (commissie SKK op 27 februari 2014) ter kennisneming aan de commissie SKK aan te bieden. Hiertoe heeft u een notitie ontvangen die ter kennisname op de agenda stond van de Commissie SKK van 8 mei september 2014: College D&H besluit om de commissie SKK op 2 oktober 2014 te consulteren over het Ontwerp KRW maatregelpakket Korte inhoudelijke toelichting In 2009 zijn de eerste KRW-stroomgebiedbeheerplannen vastgesteld. Uiterlijk 1 november 2014 moet het College besluiten over een Ontwerp-maatregelenpakket voor de tweede KRW-periode ( ). In bijgevoegde notitie vindt u het Ontwerp KRW-maatregelenpakket voor De Stichtse Rijnlanden met een toelichting en onderbouwing. Dit pakket is exact hetzelfde als het concept KRW-maatregelenpakket uit april (op een kleine toevoeging en zuiveren na in de toelichting bij maatregel 4). Het Ontwerp maatregelenpakket zal in januari 2015 ter inzage worden gelegd, waarna het Algemeen Bestuur het pakket definitief vaststelt. Ten opzichte van de eerste periode bevat het pakket: - meer focus op beheer&nutriënten, ook in "overig water" - meer opzoeken van samenwerking en synergie, o.a. met agrarische collectieven en gemeenten - maatregelen op hoger abstractieniveau, meer flexibiliteit in de uitvoering - geen bezuinigingen op waterkwaliteit Consultatievraag: 1. Wilt u het college D&H nog iets meegeven voor het vaststellen van het Ontwerp maatregelenpakket? 1

2 Notitie Ontwerp KRW Maatregelenpakket INLEIDING De Kaderrichtlijn Water (KRW) verplicht de lidstaten zorg te dragen voor een goede toestand van het water. Een goede waterkwaliteit staat voor Europa gelijk aan gezond water; met planten en dieren, passend bij de functie van het water. In ons beheergebied is de waterkwaliteit veel beter dan enkele decennia geleden, maar nog lang niet alle wateren scoren goed. Er zijn vaak te veel nutriënten (voedingsstoffen) en te weinig verschillende planten en dieren. De waterbeheerders moeten in overleg met andere overheden en maatschappelijke partijen maatregelen opstellen om de kwaliteit te verbeteren. Ook is inspanning nodig om te zorgen dat er geen achteruitgang van de waterkwaliteit optreedt in de toekomst, bijvoorbeeld als gevolg van klimaatverandering of nieuwe probleemstoffen. Daarom maakt het waterschap KRW-plannen voor waterkwaliteit, waarover we via landelijke plannen aan Europa rapporteren. In 2009 is het eerste KRW-plan vastgesteld, waarbij de maatregelen voor de eerste fase ( ) ook zijn vastgelegd in het 3 e Waterbeheerplan WaterVoorop. Nu moet besloten worden over het ontwerpmaatregelenpakket voor de tweede fase ( ). Het College D&H is hiervoor bevoegd. Het College heeft op 19 december 2013 besloten over de te volgen beleidslijn, waarbij meer wordt ingezet op coproductie en synergie en maximale benutting van GLB/POP3-gelden en de bijbehorende financiële verschuiving, en in april ingestemd met een concept-maatregelenpakket in lijn hiermee. Na vaststelling van het Ontwerp-Maatregelenpakket door het College wordt het pakket ter inzage gelegd in januari Na de inspraak zal het KRW maatregelenpakket definitief worden vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Het Ontwerp-Maatregelenpakket (tabel 1a en b) is exact hetzelfde als het concept maatregelenpakket uit april (op een kleine toevoeging en zuiveren in de toelichting bij maatregel 4 na). In de tabel is wederom ter informatie het kostenplaatje opgenomen, waarvan de financiële dekking in lijn is met eerdere collegevoorstellen en de Voorjaarsnota Uiterlijk 1 november moet bestuurlijke overeenstemming zijn over een Ontwerppakket. Dit pakket wordt ook, per waterlichaam, (exclusief kosten) gerapporteerd in de landelijke database Waterkwaliteitsportaal (WKP). Het rijk gebruikt deze basisgegevens om het tweede landelijke (ontwerp) Stroomgebiedbeheerplan (SGBP-2) samen te stellen, dat vrijwel tegelijk ter inzage wordt gelegd. Andere partijen nemen ook maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren. Daarover zijn afspraken gemaakt in de gebiedsprocessen zoals het Besluit tot samenwerking binnen het nutriëntenproject Rijn-West, en in het kader van het regionale afvalwaterketenbeleid. Een overzicht van de inzet van andere overheden en gemeenschappelijke redeneerlijnen binnen Rijn-West vindt u in de bijgevoegde adviesnota Rijn-West. Tabel 1a. Ontwerp KRW-maatregelenpakket omvang en kosten. Geel: investeringen, groen: beheer en uitvoering, blauw: innovatie en studie/planvorming Maatregel Waar Omvang HDSR bijdrage Cofinanciering / subsidie 1. Uitvoeren Emissiebeheerplan beheergebied 1 exemplaar reguliere exploitatie 1 2. Uitvoeren Convenant Schoon water Utrechtse beheergebied 1 exemplaar reguliere exploitatie 1 fruitteelt 3. Programma groen-blauwe diensten beheergebied 1 exemplaar /jaar /jaar 4. Integrale beheerprogramma's beheergebied 1 exemplaar /jaar 5. Afwegen natuurvriendelijker peilbeheer meerdere 9 exemplaren reguliere exploitatie 6. Natuurvriendelijke oevers ontwikkelen/verbreding meerdere minimaal 6 km mogelijk 2 7. Kunstwerken passeerbaar maken voor vis meerdere minimaal mogelijk 2 exemplaren 8. Programma Synergieprojecten landelijk gebied beheergebied 1 exemplaar mogelijk 2 9. Programma Kwaliteitsimpuls Stedelijk water beheergebied 1 exemplaar /jaar /jaar 10 KRW-onderzoeksprogramma beheergebied 1 exemplaar reguliere exploitatie Totaal investeringen (peridode van 6 jaar) Exploitatie beheer en uitvoering (jaarlijks) /jaar 3 1. Betreft alleen eigen uren voor planvorming en een beperkt budget voor stimuleren beperken emissie door derden. Over investeringsmaatregelen die uit de werkzaamheden volgen moet nader besloten worden. 2. POP3-financiering mogelijk volgens kaders, uitwerking volgt in ; nog geen concrete afspraken over gemaakt met derden 2

3 3. Extra geraamde kosten voor beheer&onderhoud van de investeringen (oplopend tot per jaar in 2021) en effectmonitoring (oplopend tot per jaar in 2021) zijn nog niet gedekt. Zie daarvoor de paragraaf financiële consequenties in dit voorstel. Tabel 1b. Ontwerp KRW-maatregelenpakket algemene toelichting maatregelen. De SGBPcodes verwijzen naar landelijke KRW-codes voor maatregelcategorieën in het Waterkwaliteitsportaal. Maatregel 1. Uitvoeren Emissiebeheerplan Uitvoeren Convenant Schoon water Utrechtse fruitteelt 3. Programma groen-blauwe diensten 4. Integrale beheerprogramma's 5. Afwegen natuurvriendelijker peilbeheer 6. Natuurvriendelijke oevers ontwikkelen/verbreding 7. Kunstwerken passeerbaar maken voor vis 8. Programma Synergieprojecten landelijk gebied 9. Programma Kwaliteitsimpuls Stedelijk water 10 KRW-onderzoeksprogramma Toelichting Programma gericht op emissiereductie van probleemstoffen zoals nutrienten, zware metalen, medicijnen, (tekort aan) zuurstof en overige stoffen. Het betreft voorbereiden en stimuleren van bronmaatregelen (SGBP-codes BR01 t/m BR10). Programma gericht op emissiereductie van bestrijdingsmiddelen in de fruitteelt (SGBP-code BR03). Programma gericht op emissiereductie van nutriënten, ontwikkeling ecologie en wateropgave wateroverlast door stimulering diensten in tertiaire watergangen. Specifieke (bovenwettelijke) diensten worden in overleg met relevante partijen in uitgewerkt en vallen in uiteenlopende categorieën: Natuurvriendelijker beheer en onderhoud in en om de sloot en inrichtingsmaatregelen (SGBP-codes BE03, BE04, BE06, BR01, BR02, BR03, IM08, IM09, IN01, IN07, IN08, IN12, IN20) Afspraak dat bij aanpassing van beheerprogramma's van het waterschap (peilbeheer, maaien, baggeren en zuiveren) doelen voor ecologie en waterkwaliteit integraal worden meegewogen (SGBP-codes o.a. IN02, IN03, IN14, IM01, IM02, BE03, BE04). Meer natuurlijke peilfluctuatie is nodig voor met name oeverplanten; bij een volgend peilbesluit of watergebiedsplan wordt dit integraal afgewogen. Naar verwachting is dat voor 9 binnen de periode Creëert geschikt leefgebied voor planten en dieren. In totaal gaan we uit van 6 km. Afhankelijk van beschikbaarheid gronden en subsidiemogelijkheden kan tot 9 km extra worden gerealiseerd. Heft barrieres voor vismigratie op. Er worden vispassages gerealiseerd afhankelijk van synergiekansen en financiële mee- en tegenvallers Programma gericht op verbetering waterkwaliteit en ecologie in het landelijk gebied, waarbij prioriteit is voor projecten met synergie met andere (water)doelen en coproductie. Bij de inrichtingsmaatregelen valt te denken aan zuiveringsmoerassen, vispassages, verbreden watergangen (SGBP-codes o.a. IN08, IN15, IN20) Programma gericht op verbetering waterkwaliteit en ecologie in het stedelijk gebied (oplossen knelpunten), waarbij jaarlijks een maatregelpakket wordt vastgesteld (bijvoorbeeld aanpassen van doorspoelregime) afhankelijk van verzoeken en beschikbare cofinanciering van gemeenten (SGBP-code o.a. IN03). Onderzoeksprogramma nog nader in te vullen Meer informatie over het maatregelenpakket is opgenomen in het Achtergronddocument KRW-maatregelen (zie bijlage). Dit document zal in september definitief beschikbaar zijn 1. ARGUMENTEN 1. Dit maatregelenpakket geeft op doelmatige wijze invulling aan de doelen van de Kaderrichtlijn water Het pakket bevat alleen die (relatief dure) inrichtingsmaatregelen ín KRW-, waar dat haalbaar en zinvol wordt geacht op basis van de uitgevoerde KRW-onderzoeken in de huidige periode. De focus ligt op het landelijk gebied inclusief overig water, waar investeringsmaatregelen ter bevordering van 1 Dit document was niet op tijd gereed voor toezending. Daarom is het eindconcept meegestuurd. 3

4 waterkwaliteit vooral worden ingezet waar synergie mogelijk is met andere (water)doelen. Nieuw in dit pakket zijn de slimme maatregelen in het tertiaire systeem via de agrarische collectieven, waardoor niet alleen nutriëntenemissies bij de bron worden aangepakt, wat uiteindelijk ook terug te meten is in de KRW-, maar waarmee ook de ecologie in de sloot verbetert. Omdat deze nutriënten- en beheermaatregelen op grote schaal kunnen worden ingezet, wordt bijgedragen aan een klimaatrobuust systeem in het hele beheergebied, in plaats van aan ecologische verbetering in enkele KRW. Bij de inzet van de beschikbare budgetten wordt zoveel mogelijk naar synergie gezocht met andere doelen, zowel binnen als buiten het waterschap, waardoor ook inzet van andere budgetten en partijen wordt gestimuleerd. Met deze focus op het landelijk gebied wordt maximaal gebruik gemaakt van de beschikbare Europese Landbouwsubsidies en POP3. 2. Dit maatregelpakket sluit goed aan op de maatschappelijke behoeftes in het gebied met betrekking tot schoon water De keuze voor maatregelen in het overig water sluit aan bij de maatschappelijke vragen, die gesteld zijn in de gebiedsprocessen (m.n. vanuit landbouw, natuur, sportvisserij). Deze partijen zien veel kansen en maatschappelijke relevantie in beheer en inrichting in de kleinere wateren en/of specifiek gericht op maatschappelijk relevante wateren zoals in natuur- en recreatiegebieden en in de stad. De focus op samenwerking met andere partijen schept daarnaast veel gelegenheid voor uitwisseling van kennis en ervaring, waar door andere partijen specifiek om is gevraagd. Uiteraard werkt dat ook de andere kant op. 3. Het maatregelenpakket past geheel binnen de kaders die de Kaderrichtlijn Water stelt De Kaderrichtlijn Water gaat over al het water. De verschuiving in de focus van inrichting in naar nutriënten, beheer en inrichting in overig water kan op basis van de uitgevoerde KRW-onderzoeken en het kosteneffectiviteit-argument goed worden onderbouwd voor Europa. Ten opzichte van de eerste planperiode rapporteren wij nu de maatregelen op een hoger abstractieniveau. Dit is al in een heel vroeg stadium in de planvorming aan alle partijen gecommuniceerd, inclusief het Ministerie van I&M. Provincies zijn verantwoordelijk voor het vaststellen van de KRW-doelen, en waterbeheerders voor het treffen van maatregelen die bijdragen aan deze doelen. Het voorgestelde ontwerp-maatregelenpakket is goed afgestemd met de beide provincies Utrecht en Zuid-Holland. RELATIE MET ORGANISATIEMISSIE, COLLEGEPROGRAMMA OF ANDERE BELEIDSDOCUMENTEN Intern - Dit voorstel geeft richting aan de waterschapstaak schoon water. Door de integrale benadering van KRW en overig werk voor schoon water sluit het ook aan bij het verlengde bestuursakkoord van het college, waarin voor KRW specifiek aandacht wordt gevraagd voor de kwaliteit van het overig water. - Dit voorstel is zeer nauw afgestemd met het recente besluit Groenblauwe diensten en nieuw gemeenschappelijk Landbouwbeleid en het traject Implementatiestrategie Wateropgave Wateroverlast. Er is veel synergie mogelijk tussen maatregelen voor de KRW en de opgave wateroverlast, die deels als gezamenlijke dienst via GLB/POP3 uitgevoerd kunnen worden. Het abstractieniveau van het maatregelenpakket houdt de mogelijkheid open om dit te benutten in de uitwerking. - Het voorstel is afgestemd met de besluiten over de Kwaliteitsimpuls Stedelijk Water en het Emissiebeheerplan; deze programma s zijn integraal opgenomen als KRW-maatregel. - De KRW-aanpak zal op haar beurt geïntegreerd worden in het nieuwe Waterbeheerplan, waarvoor de planvorming inmiddels is gestart. Extern Het Regionaal Bestuurlijk Overleg (RBO) Rijn-West heeft in de zomer van 2014 de Adviesnota Rijn-West vastgesteld (zie bijlage Samenvatting). De adviesnota presenteert algemene nieuwe inzichten ten opzichte van SGBP1, waarbij overeenkomsten en verschillen tussen waterbeheerders worden toegelicht. Voorliggend voorstel is daarin verwerkt, waarbij HDSR een redelijk unieke positie inneemt ten aanzien van overig water. Een relatief groot aandeel van de maatregelen zal in het overig water worden uitgevoerd, omdat dit in het beheergebied van HDSR verreweg het grootste aandeel van het water vormt. FINANCIËLE CONSEQUENTIES 4

5 In het collegebesluit van 19 december 2013 zijn de financiële uitgangspunten voor de KRW maatregelen voor de periode 2009 tot en met 2027 (20 miljoen voor hele periode 2009 t/m 2027) ongewijzigd vastgesteld voor de uitwerking van de volgende periode Deze uitgangspunten zijn ook in de voorjaarsnota 2014 opgenomen als basis voor de meerjarenbegroting Ondanks deze tijd van bezuinigingen wordt niet gekort op waterkwaliteit. Aan de andere kant wordt ook geen extra budget beschikbaar gesteld voor KRW, ondanks dat we in 2021 de doelen naar verwachting nog niet halen. Europa vraagt nu al om transparante onderbouwingen waarom het doel in 2021 nog niet wordt gehaald, met name als betoogd wordt dat dit tot disproportionele kosten zou leiden. Dit doet HDSR vooral op basis van de redeneerlijn kosteneffectiviteit ( de totale kosten van de benodigde maatregelen in de KRW- wegen niet op tegen de maatschappelijke baten, omdat maatregelen buiten het KRW-waterlichaam kosteneffectiever zijn ). Daarnaast geldt algemeen dat dit aansluit bij de Voorjaarsnota 2014 Sober maar robuust, waarin het waterschap kiest voor geen lastenverzwaring voor de burger, conform landelijk overheidsbeleid. In het Collegebesluit van 19 december 2013 en in de Voorjaarsnota 2014 is een voorstel voor de uitwerking van de financiële consequenties opgenomen: 1) investeringsbedrag voor de uitvoering van de kaderrichtlijn water (periode totaal 20 miljoen: voor de jaren 2016 tot en met per jaar, ofwel voor de hele periode). 2) exploitatie voor de uitvoering van de kaderrichtlijn water, waaronder een bijdrage groenblauwe diensten (besluit voorjaarsnota ); 3) de bijdrage stedelijk water (besluit voorjaarsnota ); Toelichting op 1 en 2: Voor de dekking van de maatregelen is van het jaarlijkse KRW-investeringsbudget (ad 1, was oorspronkelijk ) een deel ( ) verschoven naar een jaarlijks exploitatiebudget (ad 2) omwille van de effectiviteit van de maatregelen. Nog niet gedekt zijn (exploitatie)kosten voor beheer&onderhoud en effectmonitoring, wat nodig is voor een langdurig effect van de voorgestelde maatregelen. Op basis van kostenkentallen zijn hiervoor bedragen geraamd, oplopend tot respectievelijk en per jaar in Voor het beheer&onderhoud (bijvoorbeeld van aan te leggen natuurvriendelijke oevers) wordt dit meegenomen in de uitwerking van de HDSR-brede opgave over het te beheren areaal. Deze uitwerking zal betrokken worden bij de behandeling van de voorjaarsnota De financiële consequenties van aanvullende effectmonitoring (voor 2015: ) worden verwerkt in de begroting Een goede uitwerking van beide zaken is essentieel voor de borging van voorliggend voorstel. Voor deze koppeling zal in het vervolgtraject steeds aandacht gevraagd worden vanuit dit planvormingstraject t/m Omdat bijdragen van derden niet 100% gegarandeerd kunnen worden, en nu ook nog niet kan worden overzien of er zich voldoende RO-kansen zullen voordoen tot 2021 wordt uitgegaan van flexibiliteit binnen de investerings- en exploitatiebudgetten. Op deze manier is het mogelijk om bij tegenvallende deelname van bijvoorbeeld gemeenten voor het stedelijk water in het ene jaar, wat extra toe te kennen aan collectieven voor het landelijk gebied. Of andersom. Bij een substantieel afwijkend uitgavenniveau zal hierover bij het jaarverslag (of de burap) melding worden gemaakt en worden voorgesteld de beschikbare middelen op een ander tijdstip aan te wenden. KANTTEKENINGEN Het risico bestaat dat de agrarische collectieven vanwege de strenge eisen op 1 januari 2016 nog niet voldoende in de startblokken staan om aan de slag te kunnen. Dit willen we ondervangen door financieeladministratief flexibiliteit in te bouwen, zodat het mogelijk is om binnen investeringen en binnen exploitatie te schuiven met budgetten. Dit willen we jaarlijks bezien en hierover rapporteren via de Buraps. Ten aanzien van KRW-resultaatverplichting: Het is altijd mogelijk dat externe subsidies wegvallen of dat de financiële ruimte binnen HDSR wordt heroverwogen via extra bezuinigingsronden. Vanwege de resultaatverplichting van de KRW is dit een aandachtspunt. Voor Europa zijn het terugtrekken van andere partijen of interne politieke keuzen geen steekhoudende argumenten. Binnen Rijn-West is bestuurlijk afgesproken dat we dit soort zaken in gezamenlijkheid gaan oplossen. Binnen HDSR houden we ruimte om met kansen en tegenvallers om te gaan door op hoog abstractieniveau aan Europa te rapporteren. 5

6 UITVOERING De maatregelen worden uitgevoerd vanaf 2016, na de vaststelling in Tot die tijd wordt gewerkt aan interne en externe borging, waardoor het waterschap in 2016 direct van start kan gaan. De financiële dekking is hierboven beschreven, inhoudelijk gebeurt dit (ambtelijk) via de volgende activiteiten: - intern: we integreren de KRW-kennis en -ervaringen (o.a. uit Rijn-West) in de ontwikkelingen in de nieuwe maai- en baggerprogramma s en we nemen een extra handreiking op voor het afwegen van flexibel peil in de nota Peilbeheer en we zetten een organisatiestructuur en toetsingskader op voor het programma Groen-blauwe diensten en Synergieprogramma Landelijk gebied. Voor het programma Kwaliteitsimpuls Stedelijk water bestaat dit al. Deze regeling is in 2014 gestart; - extern: we leggen de maatregelen vast in het landelijke Waterkwaliteitsportaal (WKP) met KRWproof -onderbouwingen, die zoveel mogelijk zijn afgestemd met de gemeenschappelijke Rijn-West redeneerlijnen. De informatie in het WKP wordt gebruikt door het rijk voor het opstellen van het landelijke Stroomgebiedbeheerplan. Daarnaast stemmen we af met o.a. provincies en collectieven i.o. over uitwerking POP3 2 -organisatie, doelen en maatregelen. Ook hiervoor is het bovengenoemde toetsingskader gewenst. - communicatie (zie volgend kopje) Bij de onderbouwing van de maatregelen en prognoses voor 2021 is gebleken dat er nog steeds kennislacunes zijn op het gebied van het functioneren van het watersysteem en maatregel-effectrelaties. De vragen die hierbij nog overblijven beleggen we zo efficiënt mogelijk in overleg met andere partijen, te weten Stowa/Watermozaiek en andere waterschappen, bijvoorbeeld binnen Rijn-West. De overblijvende, naar verwachting vooral HDSR-specifieke zaken zullen we in de loop van 2015 bundelen in een KRWonderzoeksprogramma voor Voor het overig water ontbreekt momenteel een toetsingskader voor waterkwaliteit, omdat alleen de grotere wateren zijn aangewezen als KRW-. Vanaf 2016 hebben zowel waterschappen als provincies een toetsingskader nodig, om te kunnen prioriteren in offertes van agrarische collectieven en eigen (synergie)projecten. Daarom willen we de provincies betrekken bij het opzetten van het bovengenoemde toetsingskader, waardoor synergie tussen water en natuur optimaal gestimuleerd wordt. We zijn in gesprek met de provincies Utrecht en Zuid-Holland om dit (beleidsmatig) vast te stellen, vooralsnog buiten de regionale waterplannen in Dit hangt samen met onze verkenning van de vergroting van KRW. COMMUNICATIE De invulling van het maatregelpakket is volgens het in 2013 vastgestelde communicatieplan tot stand gekomen, onder andere op basis van extern gevoerde gebiedsprocessen. Hiervoor werd aangesloten bij lopende processen zoals Projectgroep veenweide Nutriënten Rijn-West, diverse bijeenkomsten in het kader van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (o.a. bij agrarische natuurverenigingen), het Convenant Utrechtse Fruitteelt, Visstandbeheercommissie De Stichtse Rijnlanden, Winnet. Daarnaast werden aparte overleggen georganiseerd. Communicatie over het concept- cq. Ontwerp-maatregelenpakket en de keuzes die daarbij gemaakt zijn gebeurt via diverse sporen: - intern via de projectgroep, afdelingsoverleggen en Spiegelingen (voorjaar 2014); - korte stukjes in de bestaande interne en externe nieuwsbrieven, met verwijzingen naar waterplein en internet (september 2014); - we geven een terugkoppeling in doorlopende gebiedsprocessen zoals boven beschreven; 2 3 e Plattelandsontwikkelingsprogramma ( ) voor innovatie en duurzaamheid in de landbouwsector, gefinancierd vanuit de 2 e pijler van het Gemeenschappelijke Europese Landbouwbeleid. 6

7 - op 25 september 2014 is een klankbordgroep ( watertafel ) georganiseerd, voorafgaand aan de definitieve bestuurlijke vaststelling van het Ontwerppakket (dit voorstel). Hiervoor worden in samenwerking met de Klankbordgroep Rijn-West dezelfde deelnemers uitgenodigd als voor de watertafel in juli 2013, die geheel door de Klankbordgroep Rijn-West was georganiseerd. Ook wordt afgestemd met het implementatieproces Wateropgave Wateroverlast (informerend) en de externe activiteiten van het 4 e Waterbeheerplan (december 2014). Inspraak op het ontwerppakket start in januari 2015 tegelijk met de inspraak op plannen van andere regionale partijen en het landelijke Stroomgebiedbeheerplan; voor de regionale plannen is de inspraakperiode 6 weken. We streven ernaar de inspraakreacties zoveel mogelijk digitaal te ontvangen. Maar mondeling en schriftelijk is ook nog mogelijk, de inspraak volledig digitaal is juridisch nog niet mogelijk. BIJLAGE(N) nee ja, namelijk Samenvatting Adviesnota Rijn-West (Rijn-West, juli 2014) (DM856559) Achtergronddocument KRW Maatregelen Eindconcept (HDSR, september 2014, DM814053v5) 7