Ouders in (inter)actie! DRAAIBOEK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ouders in (inter)actie! DRAAIBOEK"

Transcriptie

1 Ouders in (inter)actie! DRAAIBOEK In opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs, augustus 2010

2 Inhoudstafel Inleiding 3 Overzicht van de betrokken partners 4 Stap 0: coördinatie 5 Stap 1: opstart in de regio 6 Stap 2: opstart in een school 7 Stap 3: werving 9 Stap 4: infomoment en intake 10 Stap 5: samenstelling van de groep en inschrijving 11 Stap 6: onthaal in de school 12 Stap 7: start en verloop van de OiiA-module 13 Stap 8: na afloop in de school 16 Stap 9: na afloop in de regio 18 Centrum voor Taal en Onderwijs 2

3 Inleiding Ouders in (inter)actie verder OiiA is een behoeftegericht NT2-aanbod voor anderstalige ouders in de basisschool. De doelstelling van dit aanbod is drieledig: (1) het verhogen van de taalvaardigheid van de ouders, (2) het verhogen van hun participatiekansen en (3) het verlagen van (talige) drempels vanuit de school, dit met het oog op het verbeteren van de onderwijskansen van de kinderen. Door de combinatie van geïntegreerde taallessen en het realiseren van een project in de school (projectwerk) biedt OiiA een meerwaarde, zowel vanuit het NT2-perspectief (geïntegreerd leren is krachtig leren) als vanuit het perspectief van de communicatie tussen school en ouders. 1 Om een dergelijk aanbod in een school te realiseren zijn diverse organisatorische acties 2 nodig waarbij verschillende partners betrokken zijn. Het draaiboek brengt die acties in kaart. Bij elke stap wordt aangegeven wat de actie inhoudt, welke partners erbij betrokken zijn, wie van de partners een aansturende rol speelt of kan spelen, hoeveel tijd er nodig is en welke materialen, voorbeelden of achtergrondteksten er voorhanden zijn. Dat (voorbeeld)materiaal is opgenomen website en Ouders. Het draaiboek overloopt de stappen in een chronologische volgorde. Dat betekent echter niet dat sommige stappen zich niet gelijktijdig kunnen afspelen. In de fase coördinatie is de voorbereidende organisatie in de regio opgenomen. Het verdere verloop is verdeeld over negen stappen, weergegeven in negen fiches met een opsomming van het (voorbeeld)materiaal. De voorbeelden en materialen kan u downloaden via de website en Ouders. Een overzicht: STAP ACTIE COÖRDINATIE 0 Taakverdeling en opvolging OPSTART - in een bepaalde regio 1 Lancering oproep en verkennend overleg in de regio OPSTART - in een bepaalde school 2 Opstart OiiA-module in een school 3 Werving van ouders 4 Infomoment en intake 5 Samenstelling van een groep en inschrijving 6 Onthaal in de school 7 Start en verloop van de OiiA-module NA AFLOOP - in een bepaalde school 8 Evaluatie met betrokken partners NA AFLOOP - in een bepaalde regio 9 Evaluatie voor de hele regio 1 De achterliggende visie voor dit behoeftegericht NT2-aanbod is beschreven in de visietekst Ouders in (inter)actie. Deze visietekst kan u downloaden via de website en Ouders. 2 Voor ondersteuning van de inhoudelijke uitbouw van een aanbod OiiA, zie ook: Materialenbundel voor contacturen en de Handleiding voor projectwerk. Deze materialen kan u downloaden via de website en Ouders. Centrum voor Taal en Onderwijs 3

4 Overzicht van de betrokken partners Om een aanbod OiiA in basisscholen te realiseren, moeten een heel aantal organisatorische en inhoudelijke taken opgenomen worden. Verschillende partners kunnen hierbij vanuit hun expertise van dichtbij of op een meer algemeen ondersteunend niveau een rol opnemen: en omgeving: - (personeel en andere partners binnen de school, bv. een oudercomité) - opbouwwerk - Lokaal Overleg Platform (LOP) - Stedelijke onderwijsdienst - eventuele plaatselijke initiatieven - Pedagogische Begeleidingsdiensten regulier onderwijs NT2: - (HvN) - NT2-aanbieder: Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) en/of Centrum voor Basiseducatie (CBE) - Consortium volwassenenonderwijs - Pedagogische Begeleidingsdiensten Volwassenenonderwijs en Vlaams Ondersteuningscentrum voor het Volwassenenonderwijs (VOCVO) - Centrum voor Taal en Onderwijs () Het draaiboek geeft bij elke stap aan welke van de partners logischerwijs actief is. De partner die in een bepaalde stap een trekkende of aansturende rol opneemt, wordt in het draaiboek in het vet aangeduid. Bij sommige acties staat er een X. Dat zijn acties waar er geen voorkeur voor een bepaalde partner is. Welke partners uiteindelijk actief zullen zijn bij de organisatie van een concrete OiiA-groep, zal van regio tot regio verschillen. De aanwezigheid van bepaalde actoren, de achtergrond en de specifieke context van een regio spelen hierbij een rol. Het kan dus zo zijn dat een partner in een bepaalde regio niet of veel minder actief is dan dezelfde partner in een andere regio. Verder zijn niet alle partners noodzakelijk of evenveel betrokken bij elke stap. Het consortium heeft de taak om in samenwerking met het LOP te bekijken welke partners er in de regio kunnen worden aangesproken. Centrum voor Taal en Onderwijs 4

5 STAP 0 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN MATERIALEN (*) BRON (**) 0. COÖRDINATIE Startoverleg in de regio Opvolgen van de gemaakte afspraken Registratie gegevens Consortium LOP Consortium LOP Andere partners afhankelijk van te bespreken punten (afspraken, knelpunten tussen partners, ) Consortium Samen bekijken van wensen op korte en lange termijn in de regio. Samen bespreken welke partners voor welke taken aangesproken moeten worden (o.m. de invulling van X in het draaiboek). Opvolgen van partners in hun taakuitvoering. Lopende zaken bespreken. Tussenkomen bij praktische en inhoudelijke onenigheid. In kaart brengen van: vraag, aantal groepen, aantal cursisten, Tijdens het hele verloop van OiiA in de regio 1 dagdeel enkele keren per jaar - Visietekst Ouders in (inter)actie - Draaiboek - Gegevensbevraging Ouders in (inter)actie - GOK (*) De voorbeelden-materialen kan u downloaden via de website en Ouders (**) Gebruikte afkortingen onder bron AOBA - Algemeen Onderwijsbeleid van de stad Antwerpen - Centrum voor Taal en Onderwijs GOK - Gelijke Onderwijskansen HvN - Centrum voor Taal en Onderwijs 5

6 STAP 1 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN - MATERIALEN BRON 1. OPSTART IN DE REGIO Promotie en detectie van noden Partners sensibiliseren Scholen werven en sensibiliseren Verkennend overleg in de regio organiseren X en Ped. begeleiding regulier X X en Ped. begeleiding regulier X Bekendmaken van het aanbod en verspreiden van de oproep (in de regio). In kaart brengen welke scholen problemen hebben met participatie van en communicatie met anderstalige ouders en die OiiA als mogelijke oplossing zien. Op vraag informatie doorgeven via het verstrekken van achtergronddocumenten of via het voeren van gesprekken met scholen, NT2-aanbieders en andere partners in de regio. Registreren welke partners interesse tonen. De motivatie van kandidaat-scholen peilen (bv. via een vragenlijst). Het profiel van de scholen in kaart brengen (aantallen (allochtone) ouders, publiek, organisatorische mogelijkheden, ). OiiA voorstellen aan scholen als mogelijk antwoord op probleem van communicatie met en participatie van ouders. Een verkennend overleg met de betrokken partners in de regio organiseren. Mogelijkheden op korte en/of lange termijn van de partners in kaart brengen. Kortetermijnplanning voor de scholen die opstarten in het volgende schooljaar Tijdens het schooljaar voorafgaand aan de opstart van OiiA-aanbod Gedurende periode van 1,5 à 2 maanden 1 dagdeel - Projectoproep voor scholen, ppt - Projectoproep voor NT2-aanbieders - Visietekst Ouders in interactie - Eindrapport:Eindrapport: Evaluatie experimenten Algemene voorstelling, ppt - Artikel in GOK-schrift: Ouderparticipatie anders bekeken, Ouders in (inter)actie - Artikel Klasse Nederlands op school - Checklist Kaap - Reglement Kaap-scholen - Vragenlijst voor de school - Wanneer komt een school in aanmerking?, Kaap-groepen - Lijst met agendapunten (o.a. voorstelling en bespreking kandidaturen, visie en mogelijkheden CBE/CVO s in kaart brengen) - GOK - GOK - GOK - GOK Klasse AOBA AOBA AOBA De pedagogische begeleidingsdiensten regulier onderwijs hebben vanuit hun contacten met de scholen een belangrijke rol in de detectie van noden en het werven en sensibiliseren van scholen. Daarnaast zal vanuit het consortium bekeken moeten worden wie daarnaast de taak van promotie (bv. oproep lanceren) en daaraan gekoppelde sensibilisering en werving op zich kan nemen. Op de agenda van het verkennende overleg staat de bespreking van de verschillende rollen die de partners in een bepaalde regio willen en kunnen opnemen. Scholen gaan na in hoeverre een dergelijk initiatief binnen de school een draagvlak heeft. Aanbodsverstrekkers bespreken intern welke mogelijkheden en ruimte ze hebben om OiiA-groepen in hun NT2- aanbod op te nemen. Centrum voor Taal en Onderwijs 6

7 STAP 2 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN - MATERIALEN BRON 2. OPSTART IN EEN SCHOOL Startvergadering organiseren Het schoolteam sensibiliseren X Andere partners: - CBE - geïnteresseerde CVO s in de regio - kandidaat-school - partners van de school: oudercomité, schoolopbouwwerk, - - Lokale geïnteresseerde initiatieven - (directie en/of GOK-leerkrachten) Ped. begeleiding regulier Een startvergadering organiseren met de betrokken en geïnteresseerde partners. Concrete afspraken maken over de uit te voeren taken rond werving, intake, inschrijving, organisatie, onthaal in de school, Een tijdspad opstellen. Het initiatief breed bekend maken onder het schoolpersoneel. Afspraken maken met betrekking tot aanspreekpunten voor de NT2-lesgever. Inbedden in een breder taal- en ouderbeleid. 4 à 5 maanden voor de start 1 dagdeel bv. via personeelsvergadering - Checklist startvergadering - Kalender van het schooljaar - Visietekst - Filmpjes projectwerk - PP algemene voorstelling netwerkdag Overleg binnen CVO/CBE CVO/CBE Interne keuzes bespreken: - keuze voor de lesgever - ondersteuning van de lesgever - interne opvolging project - intern overleg - Visietekst - PP algemene voorstelling netwerkdag - Document: profiel en ondersteuning van van de lesgever Centrum voor Taal en Onderwijs 7

8 Tijdens de startvergadering (bv. in mei-juni van het schooljaar voorafgaand aan de geplande start van de OiiA-module) zijn alle geïnteresseerde partners aanwezig en wordt besproken hoe de praktische realisatie van een OiiA-groep in een bepaalde school kan verlopen. De taken worden hier verdeeld en er wordt een tijdspad opgesteld. Een lijst van items die moeten worden besproken vindt u achter de link in de kolom materiaal. Belangrijk is dat voor elk van de verschillende taken verantwoordelijken worden aangeduid. Wie die verantwoordelijken kunnen zijn, wordt verder in het draaiboek uitgewerkt in de beschrijving van de verschillende stappen. Het draaiboek kan bij deze startvergadering tevens een handleiding zijn om alle punten die bij de opstart van een groep belangrijk zijn, te overlopen en in te plannen in de kalender. In deze fase is het belangrijk dat alle partners in de betrokken school goed worden geïnformeerd over het initiatief. Voor de werving, het onthaal en de ondersteuning van de NT2- groep is immers een breed draagvlak in de school nodig. Ook bij de geïnteresseerde aanbodsverstrekkers moeten vooraf keuzes worden gemaakt over verdere modaliteiten en invulling van de lessen. De definitieve keuze voor CBE of CVO zal uiteindelijk afhangen van de opkomst en screening van de kandidaten (zie verder onder stap 5: samenstelling en inschrijving). Het is echter van belang dat beide aanbodsverstrekkers de mogelijkheden en modaliteiten van een OiiA-module op voorhand bespreken en ook aanwezig zijn bij het startoverleg. Samenwerking en uitwisseling van expertise tussen de centra ook na het maken van definitieve keuzes op basis van de resultaten van de wervingsactie is een pluspunt. In enkele gevallen (bij een hoge opkomst van kandidaten) is immers een eventuele opstart van een groep hoger- en lagergeschoolden binnen één school mogelijk. Centrum voor Taal en Onderwijs 8

9 STAP 3 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN - MATERIALEN BRON Overleg organiseren opbouwwerk LOP CBE/CVO Afspraken maken met CBE/CVO HvN omtrent de te volgen werkwijze en het materiaal dat zal worden ingezet. Afspraken maken over coördinatie en opvolging van de wervingsacties. Taken verdelen. Tijdspad afspreken. 1 maand voor de start 3. WERVING Wervingsacties opzetten en uitvoeren opbouwwerk LOP CBE/CVO Voor de trekker: opvolgen en coördineren van de afgesproken wervingsacties. Voor de betrokken partners: uitvoeren van de wervingsacties. Ad hoc bijsturen van de acties. Opstellen van een lijst kandidaten. gedurende 2 à 3 weken - Infofolder Kaap - Folder school en ouders - Communicatie met de ouders - Affiche - Lijst van mogelijke wervingsacties (good practices) - Voorstelling wervingsacties op netwerkdag 9/6/2010 ppt AOBA HvN Brussel HvN Brussel De grasmus Leuven De brug Antwerpen De school en haar directe partners spelen een sleutelrol in het bereiken en aanspreken van de anderstalige ouders. Directie en personeel staan immers rechtstreeks in contact met de ouders. Een breed draagvlak binnen de school voor het initiatief draagt bij tot een succesvolle wervingscampagne. De werving gebeurt het best op verschillende niveaus tegelijk: van meer algemene bekendmaking (folders) tot heel gerichte acties (zie link onder de kolom voorbeelden-materialen ). De manier waarop de werving uiteindelijk gebeurt, hangt sterk af van het klimaat in de school: zijn er bestaande initiatieven waarop men kan inspelen (koffiebabbel, moedergroepen, schoolkrantje, )? Is er een oudercomité? Is schoolopbouwwerk actief? Het en het plaatselijke CBE en/of CVO kan bij deze acties betrokken worden bijvoorbeeld door het mee opstellen van folders, het raad geven bij de bekendmaking en eventueel het actief werven aan de schoolpoort. De acties kunnen ofwel in één periode (2 à 3 weken voor de start) vallen of verspreid zijn in de tijd, bijvoorbeeld door de algemeen wervende acties vlak vóór de schoolvakantie te plannen en de gerichte acties in het begin van het schooljaar waarin de groep effectief start. Een belangrijk aandachtspunt bij de werving is duidelijke communicatie over de aard van het NT2-aanbod. Het moet voor de ouders duidelijk zijn dat het niet gaat om een algemene cursus Nederlands, maar om een specifiek aanbod, volledig afgestemd op de school van hun kind. De ouders die zich aanmelden maar eerder interesse hebben voor een algemeen aanbod, worden daarom het best doorverwezen naar het reguliere aanbod van het CBE of CVO in de buurt. Centrum voor Taal en Onderwijs 9

10 STAP 4 ACTIES WIE (*) INHOUD TIJD VOORBEELDEN - MATERIALEN BRON 4. INFOMOMENT EN INTAKE Infomoment in de school organiseren Infomoment (contact) met kandidaten in de school Intake verzorgen van de kandidaten opbouwwerk CBE/CVO CBE/CVO opbouwwerk CBE/CVO Inventariseren van kandidaten en nakijken welke kandidaten bekend zijn bij NT2- aanbodverstrekkers. Concrete afspraken maken voor het opstellen van de uitnodiging voor het infomoment, het tijdstip, Afspraken maken i.v.m. de taakverdeling en werkwijze op het infomoment zelf. Afspraken maken i.v.m. late instappers. Voorstellen van het aanbod: waarover gaan de NT2-lessen? Wat is de bedoeling? Beantwoorden van concrete vragen van ouders. In de mate van het mogelijke praktische informatie geven (hoeveel keer per week?, dagen?, uren?, ). Voeren van een intakegesprek met de kandidaten. Screenen van de kandidaten (HvN). Eventueel afnemen van niveautest (CBE/CVO). Doorverwijzen van ouders met andere verwachtingen naar het gepaste aanbod. 1 dagdeel 1 dagdeel Avond of dag (of allebei) Tijdens het infomoment - Evaluatie infomomenten pilootprojecten - Afspraken omtrent intake in de Kaap-groepen, Antwerpen - Intakeformulier Kaap - Intakeleidraad Kaap HvN Antwerpen HvN Antwerpen AOBA- (*) Het infomoment heeft de bedoeling de ouders verder te informeren over het aanbod. De trekkende rol in deze stap kan door verschillende partners opgenomen worden. Dat gebeurt volgens onderlinge afspraak. Het organiseren van het infomoment kan bijvoorbeeld gebeuren door de school/schoolopbouwwerk zelf omwille van hun rechtstreekse contacten met de ouders. Het verzorgen van de inhoud van het infomoment kan dan weer in handen liggen van het CBE/CVO of het. Tijdens het infomoment kunnen de kandidaat-ouders vragen stellen en kunnen hun verwachtingen eventueel bijgestuurd worden. Het is zeer belangrijk dat de kandidaten goed geïnformeerd worden over de aard van het aanbod, namelijk een specifiek aanbod afgestemd op de school van hun kind met projectwerk. Dat kan ook tijdens het intakegesprek dat aansluitend op het infomoment plaatsvindt. Tijdens dit gesprek kunnen de ouders de definitieve keuze maken om in zich al dan niet in te schrijven voor de cursus. Er kan ook gekozen worden om de kandidaten onmiddellijk te screenen (door HvN). Dat heeft als voordeel dat men snel tot een definitieve keuze voor CBE of CVO kan overgaan (zie volgende stap). Centrum voor Taal en Onderwijs 10

11 STAP 5 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN -MATERIALEN BRON 5. SAMENSTELLING VAN DE GROEP EN INSCHRIJVING Definitieve keuze voor CBE/CVO De groep samenstellen CBE/CVO CBE/CVO Definitieve afspraken over wie de lessen zal verzorgen op basis van screening en intake van de kandidaten (keuze voor CBE of CVO). Afspraken maken over de eventuele doorverwijzing van kandidaten naar een alternatief aanbod. Keuzes maken in verband met: - mate van heterogeniteit qua niveau - uiteindelijke organisatie (ateliervorm, ) Inhoudelijke voorbereiding van het aanbod. Inschrijven van de kandidaten tijdens de eerste bijeenkomst. Afspraken maken over de bijkomende intake en screening van late instappers. Aansluitend op het intakemoment Aansluitend op het intakemoment Inschrijving: ev. tijdens eerste bijeenkomst - Evaluatie samenstelling van de groepen in de pilootprojecten - Afspraken over intake in de Kaap-groepen, Antwerpen HvN Antwerpen Nadat de lijst kandidaten bekend en gescreend is, kan de definitieve keuze gemaakt worden voor het CBE of CVO om de lessen te verzorgen. De trekkende rol ligt hier bij het Huis van het Nederlands en de betrokken CBE/CVO s. Bij een overwegend laaggeschoold publiek ligt het voor de hand dat het CBE het aanbod verzorgt; bij een overwegend hooggeschoold publiek ligt het initiatief eerder bij het plaatselijke CVO. In een enkel geval (bij grote opkomst van kandidaten) kan de keuze gemaakt worden om beide aanbodsverstrekkers bij de invulling van de lessen te betrekken. Richtaantal voor de opstart van een OiiA-groep is een 10 à 12-tal deelnemers bij de start, met een minimum van een 8-tal deelnemers. Uit de ervaring met voorgaande groepen weten we echter dat ook na de start van de groep zich nog ouders aanmelden, vaak door mondelinge reclame vanuit de groep zelf. Daarom is het interessant een inloopperiode van een 3-tal weken te voorzien (zie verder onder stap 7). Centrum voor Taal en Onderwijs 11

12 STAP 6 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN - MATERIALEN BRON 6. ONTHAAL IN DE SCHOOL Voorbereiding onthaal van de groep in de school Overleg met NT2- lesgever opbouwwerk Lesgever CBE/CVO Verantwoordelijke/ aanspreekpunt voor het project in de school aanstellen. Andere contactpersonen voor het project in de school aanspreken. Communiceren met de ouders over de definitieve start van de lessen. Concrete organisatorische acties ondernemen: - inrichten van het lokaal - infobakje voor de NT2-lesgever - afspraken met leerkrachten over het geven van input - Afspraken maken over onderlinge communicatie. Aansluitend op infomoment en intake 1 overlegmoment - Evaluatie onthaal in de school pilootprojecten Centrum voor Taal en Onderwijs 12

13 STAP 7 ACTIES WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN - MATERIALEN BRON 7. START EN VERLOOP VAN DE OiiA-MODULE Verloop eerste les Onthaal late instappers Opvolgen afwezige kandidaten CBE/CVO -lesgever opbouwwerk CBE/CVO -lesgever CBE/CVO- lesgever Verwelkomen van de groep aanwezigheid directie of verantwoordelijke en schoolopbouwwerk bij eerste les ter ondersteuning van de NT2-lesgever. Screenen en intaken van late instappers. Afspraken maken rond eventuele bijsturing project (bijkomende wervingsacties, inlooptijd, ). Afspraken maken over het aanspreken van kandidaten die niet kwamen opdagen of afhaakten. Eerste les 3-tal weken na start Na eerste les - Screeningsmateriaal in de eerste weken: Oudervolgsysteem : Assessmenttaken AOBA- Tijdens de eerste les is er plaats voor kennismaking, ook met de directie of de aanspreekpersoon in de school. Het is belangrijk dat het schoolpersoneel of andere verantwoordelijken (bijvoorbeeld iemand van het oudercomité) ook tijdens het verloop van de module af en toe het leslokaal binnenlopen. Omdat vaak nog na de effectieve start van de lessen ouders willen aansluiten (ouders brengen soms andere ouders mee naar de les), moeten er vooraf afspraken gemaakt worden over de werkwijze van screening en inschrijving van deze late instromers. Een inloopperiode van een drietal weken hiervoor voorzien is uit ervaring nuttig gebleken. Ook moet na de eerste les gekeken worden op welke manier de afwezige kandidaten onmiddellijk opgevist of aangesproken kunnen worden. Centrum voor Taal en Onderwijs 13

14 7. START EN VERLOOP VAN DE OiiA-MODULE Invulling contacturen Uitvoering projectwerk Tussentijds overleg CBE/CVO- lesgever CBE/CVO- lesgever CBE/CVO- lesgever Verzorgen van de inhoud van de lessen. Permanent evalueren van vorderingen cursisten. Input vanuit de school voor de lessen uitwisselen en bespreken. Opzetten en plannen projectwerk. Sensibiliseren van partners in de school voor projectwerk. Tussentijds bijsturen; ad hoc overleg. Tussentijds rapporteren over voortgang project aan partners. Uitvoeren afspraken rond afhakers. Gehele verloop module Ad hoc vergaderingen - Materialenbundel (met o.a. voorbeeldtaken, lijst van taken in bestaande methoden, evaluatiematerialen, ) - Alfatastaken (voor analfabete cursisten) - Assessmenttaken uit Oudervolgsysteem - Verder: - Ouderportfolio NT2 uit Oudervolgsysteem ( - Portfolio op er2-projecten-seo-portfolio.htm - Voorbeeldtoetsen op er2-projecten-seo-bewijzen.htm Handleiding projectwerk + materialen: - scenario s - fiches - filmpjes - Format om op te volgen welke cursisten afhaken (+ redenen) en welke later instappen AOBA- AOBA HvN Brussel HvN Brussel AOBA- Inhoudelijke ondersteuning Ped. Begeleiding regulier/ Volwassenenonderwijs en VOCVO Coaching en vorming van scholen en NT2-aanbieders. Les- en evaluatiemateriaal ter beschikking stellen van NT2-aanbieders. - Kennismaking met de lesgevers - Vragenlijst ondersteuning AOBA- AOBA- Centrum voor Taal en Onderwijs 14

15 Er is veel voorbeeldmateriaal voor handen. Maar, in plaats van een uitnodiging of briefje uit het voorbeeldmateriaal te gebruiken, werkt men het best met het materiaal dat in de school zelf aanwezig is. Zo dicht mogelijk werken bij de realiteit in de school en de manier waarop het schoolleven georganiseerd is en verloopt, is een absolute meerwaarde. Daartoe moet de school blijvend de nodige input leveren: briefjes, rapporten, schoolkalender, voorbeelden, materiaal uit de klassen, bezoekjes aan de klassen of kleuterklasjes, Op die manier wordt, enerzijds, de drempel tot communicatie voor de anderstalige ouders aanzienlijk verlaagd en kan er, anderzijds, vanuit de OiiA-groep heel wat interessante informatie komen over hoe de anderstalige ouders de communicatie vanuit de school ervaren. Een belangrijke meerwaarde voor de school dus om haar eigen manier van communiceren te evalueren en bij te sturen. Naast geïntegreerde taallessen, vormt het projectwerk een wezenlijk onderdeel van het OiiA-aanbod. Uit voorafgaande groepen is gebleken dat het projectwerk een enorme kans op netwerking en taalleren biedt. Belangrijk hierbij is dat de OiiA-groep een evenement op school mag realiseren dat voldoende zichtbaar is en waartoe ze ook de nodige verantwoordelijkheid krijgt. Meer informatie over het organiseren van projectwerk vindt men in de handleiding voor projectwerk, beschikbaar via de website en Ouders. De drie spelers in het OiiA-aanbod, de school, de ouders en de NT2-lesgever, zijn tijdens het verloop van de module voortdurend met elkaar in contact. Voor tussentijdse rapportering tussen de NT2-lesgever en de school wordt het best op een systematische manier tijd gemaakt. Daarnaast kan het verloop van de OiiA-groep ook door de andere partners opgevolgd en bijgestuurd worden, bijvoorbeeld via het overleg o.l.v. het consortium. Voor het verdere algemeen ondersteunende luik kunnen lesgevers, centra en scholen terecht bij de pedagogische begeleidingsdiensten, VOCVO en het. Centrum voor Taal en Onderwijs 15

16 STAP 8 ACTIE WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN- MATERIALEN BRON 8. NA AFLOOP IN DE SCHOOL Evaluatievergadering organiseren Nazorg in functie van ouderparticipatie Nazorg in functie van vervolg NT2 X Alle betrokken partners: CBE/CVO school partners van de school: oudercomité, schoolopbouwwerk / opbouwwerk Ped. Begeleiding regulier NT2-aanbieder Ter voorbereiding van deze vergadering vragenlijsten doorsturen naar de betrokken partners. Bespreken van de effecten aanbod bij school en cursisten (ouderparticipatie en NT2). Evalueren van deelaspecten: werving, praktische organisatie, Inventariseren van plus- en minpunten met het oog op toekomstige OiiA-initiatieven, moeten teruggekoppeld worden naar het consortium (zie volgende stap). Nazorg organiseren op schoolniveau. Eventuele initiatieven die kunnen voortvloeien uit de OiiA-groep bespreken, bv. een werkgroep communicatie, wekelijkse koffiebabbel, moedergroepen, Eventuele initiatieven kaderen in een breder ouderbeleid op school. Nazorg organiseren voor de individuele cursist in functie van doorstroom. Afspraken over een eventueel vervolg NT2- aanbod in de school of in samenwerking met de school. 1 dagdeel Kort na afloop van de OiiA-module Voor het schooljaar volgend op de OiiA-module Vragenlijsten uit de pilootfase voor de betrokken partners: - Vragenlijst cursist - Vragenlijst CBE/CVO - Vragenlijst lesgever - Vragenlijst school - Vragenlijst HvN - Voorbeeldattest cursisten Kaap HvN Antwerpen Centrum voor Taal en Onderwijs 16

17 Tijdens een afsluitende vergadering met alle betrokken partners kunnen na afloop van de OiiA-module de sterke en zwakke punten in het aanbod worden opgelijst en besproken, met het oog op eventuele vervolgprojecten OiiA in de regio. De trekker om deze vergadering bijeen te roepen en voor te bereiden is het best dezelfde partner die het oorspronkelijke startoverleg heeft georganiseerd (stap 2). Omdat elke partner zijn eigen invalshoek heeft op het aanbod, is het interessant om in eerste instantie intern het aanbod te evalueren. De verschillende vragenlijsten (voor de verschillende partners) die gebruikt werden tijdens de pilootfase kunnen hierbij als inspiratiebron dienen. De uitkomst van deze evaluatievergadering moet naar het consortium teruggekoppeld worden (zie volgende stap). Dit is belangrijke informatie voor de opstart van nieuwe OiiA-initiatieven in de regio. Een ander belangrijk punt bij deze eindevaluatie is het bespreken van de nazorg van de OiiA-groep. Zowel op het vlak van ouderbetrokkenheid als op het vlak van taalverwerving kan bekeken worden welke stappen er verder genomen kunnen worden. Op vlak van ouderbetrokkenheid is het bijvoorbeeld mogelijk dat nieuwe initiatieven uit de OiiA-groep voortvloeien (moedergroepen, koffiebabbel, ) of dat een enkele cursist zich op een of andere manier wil engageren in de school of het oudercomité. Verder zijn er naar aanleiding van de ervaringen met de OiiA-groep binnen het schoolbeleid initiatieven mogelijk, zoals een werkgroep rond het bekijken van de schriftelijke en mondelinge communicatie vanuit de school. De trekkersrol in deze actie ligt bij de school, het schoolopbouwwerk en de pedagogische begeleidingsdiensten regulier. Maar ook op vlak van een eventueel vervolg in het NT2-traject moet de nazorg voor elke individuele cursist besproken worden. De OiiA-groep kan immers voor sommige cursisten een opstap tot verdere taallessen betekenen. Voor deze cursisten ligt de begeleiding naar een passend aanbod in de regio in handen van de NT2-lesgever. Centrum voor Taal en Onderwijs 17

18 STAP 9 ACTIE WIE INHOUD TIJD VOORBEELDEN- MATERIALEN BRON 9. NA AFLOOP IN DE REGIO Evaluatievergadering organiseren Consortium LOP Andere partners: CBE-CVO s Deelnemende scholen opbouwwerk Op basis van de evaluaties in de scholen, een regionale balans opmaken. Antwoorden zoeken op knelpunten met het oog op toekomstige OiiA-groepen. Rapporteren aan overkoepelende vergadering van de consortia zodat deze kan rapporteren aan de Vlaamse overheid. 1 dagdeel Op het einde van het schooljaar Centrum voor Taal en Onderwijs 18

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor basisscholen

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor basisscholen 1. Achtergrond en doelstelling van Kaap SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor basisscholen Situering Doelstelling Missie Onderwijsbeleid Naast het algemene NT2-aanbod is er nood aan een aanbod op maat van

Nadere informatie

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor secundaire scholen

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor secundaire scholen 1. Achtergrond en doelstelling van Kaap SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor secundaire scholen Situering Doelstelling Missie Onderwijsbeleid Naast het algemene NT2-aanbod is er nood aan een aanbod op maat

Nadere informatie

Engagementsverklaring voor basis- en secundair onderwijs

Engagementsverklaring voor basis- en secundair onderwijs SCHOOLPROJECT - KAAP Engagementsverklaring voor basis- en secundair onderwijs 1. Achtergrond en doelstelling van Kaap Situering Doelstelling Missie Onderwijsnetwerk Naast het algemene NT2-aanbod is er

Nadere informatie

Engagementsverklaring voor basis- en secundair onderwijs

Engagementsverklaring voor basis- en secundair onderwijs SCHOOLPROJECT - KAAP Engagementsverklaring voor basis- en secundair onderwijs 1. Achtergrond en doelstelling van Kaap Situering Doelstelling Missie Onderwijsnetwerk Naast het algemene NT2-aanbod is er

Nadere informatie

Ouders in (inter)actie! VISIE: NT2-aanbod voor allochtone ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs

Ouders in (inter)actie! VISIE: NT2-aanbod voor allochtone ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs Ouders in (inter)actie! VISIE: NT2-aanbod voor allochtone ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs Waarom (opnieuw) NT2-project voor ouders? Bezorgdheid Over de moeizame communicatie tussen

Nadere informatie

Actieplan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden PI Beveren

Actieplan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden PI Beveren Actieplan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden 2016-2018 PI Beveren 1 1. Proces om tot actieplan te komen Voor de opmaak van dit tweede actieplan werd de keuze gemaakt om het coördinatieteam (CORT)

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

Checklist voor kwaliteit van de uitvoering van de groep Daar waar groep vermeld staat kan ook cursus of training gelezen worden.

Checklist voor kwaliteit van de uitvoering van de groep Daar waar groep vermeld staat kan ook cursus of training gelezen worden. Checklist voor kwaliteit van de uitvoering van de groep Daar waar groep vermeld staat kan ook cursus of training gelezen worden. Nr. Werving/eerste contact/aanmelding 1. Op de doelgroep gerichte publiciteit

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten) Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een

Nadere informatie

NT2-docent, man/vrouw met missie

NT2-docent, man/vrouw met missie NT2docent, man/vrouw met missie Resultaten van de bevraging bij NT2docenten Door Lies Houben, CTOmedewerker Brede evaluatie, differentiatie, behoeftegericht werken, De NT2docent wordt geconfronteerd met

Nadere informatie

Internationalisering bij CBE Brusselleer

Internationalisering bij CBE Brusselleer Internationalisering bij CBE Brusselleer Een praktijkvoorbeeld 1 Internationalisering bij CBE Brusselleer 1. CBE Brusselleer 2. Historiek 3. Van ad hoc initiatieven naar beleid 4. Praktisch-organisatorisch

Nadere informatie

Resultaten De te bereiken resultaten m.b.t. de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014 kunnen als volgt worden omschreven:

Resultaten De te bereiken resultaten m.b.t. de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014 kunnen als volgt worden omschreven: BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Brusselwerking Initiatiefnemer: vzw Forum van Etnisch-Culturele Minderheden (0478.953.435), Vooruitgangsstraat 323/4, 1030 Brussel (Schaarbeek) Omschrijving

Nadere informatie

HUIS VAN HET NEDERLANDS WEST-VLAANDEREN PROVINCIAAL AFSPRAKENKADER. 12 september 2013

HUIS VAN HET NEDERLANDS WEST-VLAANDEREN PROVINCIAAL AFSPRAKENKADER. 12 september 2013 HUIS VAN HET NEDERLANDS WEST-VLAANDEREN PROVINCIAAL AFSPRAKENKADER 12 september 2013 Provinciaal Afsprakenkader NT2 HvN-WVl 12092013 Pagina 1 INHOUDSTAFEL A. TER INLEIDING: enkele algemene afspraken B.

Nadere informatie

Brussel, 5 februari _Advies_Huizen_van_het_Nederlands. Advies. over het voorontwerp van decreet betreffende de Huizen van het Nederlands

Brussel, 5 februari _Advies_Huizen_van_het_Nederlands. Advies. over het voorontwerp van decreet betreffende de Huizen van het Nederlands Brussel, 5 februari 2004 020504_Advies_Huizen_van_het_Nederlands Advies over het voorontwerp van decreet betreffende de Huizen van het Nederlands 1. Inleiding Op 26 januari 2004 heeft de raad van de Vlaams

Nadere informatie

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden Evaluatie van het onderwijsaanbod in de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel in functie van de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen Syntheserapport 22 maart 2017 1 Inleiding

Nadere informatie

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017 Wegwijzer: Algemeen overzicht WEGWIJZER - Strategische doelstelling 1: Professionaliseren en uitdragen van het project Wegwijzer naar de burgers en naar het beleid Operationele doelstelling 1.1 Professionaliseren

Nadere informatie

Handleiding verificatie cursistendossier NT2

Handleiding verificatie cursistendossier NT2 Handleiding verificatie cursistendossier NT2 1. Inleiding Algemene richtlijnen en afspraken m.b.t. verificatie zijn opgenomen in het Afsprakenkader Verificatie. De Huizen van het Nederlands hebben een

Nadere informatie

12 scenario s. van warme overdracht

12 scenario s. van warme overdracht 12 scenario s van warme overdracht Scenario s van warme overdracht tussen centra voor volwassenenonderwijs CVO - centra voor basiseducatie CB Voor mensen met minder geletterdheidsvaardigheden is het niet

Nadere informatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 21 maart 2006 RLLL/PCA/ADV/007 Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000

Nadere informatie

Sportdienst in samenwerking met scholen. Genk

Sportdienst in samenwerking met scholen. Genk Sportdienst in samenwerking met scholen Genk De achtergrond 6 op 10 Genkse kinderen kampen met overgewicht. Daarnaast is een groot deel van hen van een andere origine. Deze kinderen krijgen vaak minder

Nadere informatie

Participatie van kinderen uit kwetsbare gezinnen in een samenwerking tussen de sportdienst en sociale partners. Houthalen-Helchteren

Participatie van kinderen uit kwetsbare gezinnen in een samenwerking tussen de sportdienst en sociale partners. Houthalen-Helchteren Participatie van kinderen uit kwetsbare gezinnen in een samenwerking tussen de sportdienst en sociale partners Houthalen-Helchteren De achtergrond De gemeente Houthalen-Helchteren wenst een sportaanbod

Nadere informatie

HANDLEIDING KWALITEITSCONTROLE DATA-UITWISSELING NT2

HANDLEIDING KWALITEITSCONTROLE DATA-UITWISSELING NT2 HANDLEIDING KWALITEITSCONTROLE DATA-UITWISSELING NT2 (Versie 1 september 2010) 1. Inleiding Sommige cursisten NT2 - Richtgraad A1, volgen hun opleiding in het kader van een inburgeringstraject (Inburgering),

Nadere informatie

Voor de dienst onderwijs van de gevangenis zijn wij op zoek naar een administratief medewerker.

Voor de dienst onderwijs van de gevangenis zijn wij op zoek naar een administratief medewerker. Het Consortium volwassenenonderwijs Antwerpen is een samenwerking tussen alle centra voor volwassenenonderwijs en basiseducatie in de regio Antwerpen. Het consortium werd opgericht in september 2007, overeenkomstig

Nadere informatie

EVALUATIE BEWONERSPLATFORM RENINGELST

EVALUATIE BEWONERSPLATFORM RENINGELST EVALUATIE BEWONERSPLATFORM RENINGELST REALISATIES VAN HET BEWONERSPLATFORM RENINGELST Informatie Bewoners geven aan dat er via de stadskrant van Poperinge al heel wat informatie wordt doorgegeven aan de

Nadere informatie

tijd voor geletterdheid

tijd voor geletterdheid tijd voor geletterdheid weekvandegeletterdheid.be HANDLEIDING TIJD VOOR GELETTERDHEID Een toolkit om het geletterdheidbeleid van je school vorm te geven INLEIDING Een gezond vieruurtje meegeven, dat doe

Nadere informatie

Taalbeleidsplan Onthaalbureau Inburgering

Taalbeleidsplan Onthaalbureau Inburgering Taalbeleidsplan Onthaalbureau Inburgering 1. Inleiding 1.1. Initiële vraag Het Onthaalbureau Inburgering Antwerpen heeft verschillende acties ondernomen om aan taalbeleid te werken. - taalomgevingsanalyse

Nadere informatie

NT2-aanbod voor allochtone ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs Ouders in (inter)actie in praktijk!

NT2-aanbod voor allochtone ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs Ouders in (inter)actie in praktijk! NT2-aanbod voor allochtone ouders met kinderen in het Nederlandstalig onderwijs Ouders in (inter)actie in praktijk! Ouders in (inter)actie Experimentjaar September 2007 juni 2008 De scholen Antwerpen -

Nadere informatie

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Samenwerkingsovereenkomst rond het doorverwijzen van cursisten NT2 - Goedkeuring

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Samenwerkingsovereenkomst rond het doorverwijzen van cursisten NT2 - Goedkeuring De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 20 maart 2017 Besluit nummer: 2017_GR_00173 Onderwerp: Samenwerkingsovereenkomst rond het doorverwijzen van cursisten NT2 - Goedkeuring Beknopte

Nadere informatie

Oriëntatie en leerloopbaanbegeleiding. volwassenen. Liv Geeraert

Oriëntatie en leerloopbaanbegeleiding. volwassenen. Liv Geeraert Oriëntatie en leerloopbaanbegeleiding voor volwassenen Liv Geeraert De Leerplek = een geïntegreerd loket: - Huis van het Nederlands - consortium volwassenenonderwijs - VDAB lokale werkwinkel (aanpalend)

Nadere informatie

Werkingsverslag

Werkingsverslag Werkingsverslag 2012-2013 Pijler : Intake-Testing-Oriëntering 1 VOORAF Voor u ligt het werkingsverslag 2012 2013 van het Huis van het Nederlands Oost-Vlaanderen vzw. Daarnaast verwijzen we ook naar onze

Nadere informatie

WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR

WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR 2/6 FUNCTIEBESCHRIJVING: Adjunct - Directeur Datum opmaak: 22-01-2012 Door: Nancy Cantens (Mentor consult) Datum bijwerking: Door: Reden

Nadere informatie

Actieplan LOP Gent Basisonderwijs

Actieplan LOP Gent Basisonderwijs Actieplan LOP Gent Basisonderwijs Periode 2011/2012 2012/2013 1) Inleiding Aan de hand van dit actieplan wil het LOP Gent Basisonderwijs zijn toekomstige doelstellingen helder formuleren en verantwoording

Nadere informatie

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht

Nadere informatie

Werkingsverslag

Werkingsverslag Werkingsverslag 2013-2014 Pijler : Intake-Testing-Oriëntering 1 VOORAF Voor u ligt het werkingsverslag 2013 2014 van het Huis van het Nederlands Oost-Vlaanderen vzw. Daarnaast verwijzen we ook naar onze

Nadere informatie

Ouders & School (LOP Lokeren)

Ouders & School (LOP Lokeren) Ouders & School (LOP Lokeren) Vooronderzoek Onderzoek in secundaire scholen (Brussel) Model van ouderbetrokkenheid (denkkader) Drie actoren (ouder, school, leerling!) Drie pijlers Drie voorwaarden Zes

Nadere informatie

Algemeen. Gemeente: Hasselt. Provincie: Limburg. Naam van het lokaal loket: Lokaal Loket Kinderopvang Hasselt

Algemeen. Gemeente: Hasselt. Provincie: Limburg. Naam van het lokaal loket: Lokaal Loket Kinderopvang Hasselt Algemeen Gemeente: Hasselt Provincie: Limburg Naam van het lokaal loket: Lokaal Loket Kinderopvang Hasselt Contactgegevens: Wendy Souvereyns, Loket.kinderopvang@hasselt.be, 0486/586940 Werkingsgebied:

Nadere informatie

Advies ter opvolging van het nieuwe afsprakenkader Nederlands tweede taal

Advies ter opvolging van het nieuwe afsprakenkader Nederlands tweede taal ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 8 juni 2010 RLLL/MDR/ADV/005 Advies ter opvolging van het nieuwe afsprakenkader Nederlands tweede taal VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL

Nadere informatie

Vrijwilligersbeleid vereniging X

Vrijwilligersbeleid vereniging X Vrijwilligersbeleid vereniging X Visie t.a.v. Vrijwilligers: Vrijwilligers zijn het kapitaal van onze vereniging: Vrijwilligers zijn een onmisbare schakel binnen onze vereniging Vanuit deze visie willen

Nadere informatie

De manier waarop de informatie doorstroomt binnen onze school en naar de verschillende externe medewerkers is van essentieel belang voor de sfeer en

De manier waarop de informatie doorstroomt binnen onze school en naar de verschillende externe medewerkers is van essentieel belang voor de sfeer en De manier waarop de informatie doorstroomt binnen onze school en naar de verschillende externe medewerkers is van essentieel belang voor de sfeer en de professionele cultuur. We geven in dit onderdeel

Nadere informatie

1.1. Toetsing van een afwijkende activiteit en de weergave van de toetsing

1.1. Toetsing van een afwijkende activiteit en de weergave van de toetsing Actieplan wijk-werken 2019 Inleiding Op de zitting van de Raad van Bestuur van van 05 december 2018 keurden de leden het, tevens door gedragen, algemeen afsprakenkader omtrent de werking van het activeringsinstrument

Nadere informatie

Inburgeringstraject op maat van laaggeletterde moeders. Naar een meer geïntegreerd migratiebeleid, dankzij het AMIF

Inburgeringstraject op maat van laaggeletterde moeders. Naar een meer geïntegreerd migratiebeleid, dankzij het AMIF Inburgeringstraject op maat van laaggeletterde moeders Naar een meer geïntegreerd migratiebeleid, dankzij het AMIF Waarover gaat oproep ESF-AMIF moeders? Focus op laaggeletterde vrouwen met jonge kinderen

Nadere informatie

Programma Groepsontwikkeling Werkwijze programma Groepsontwikkeling. Inhoudsopgave

Programma Groepsontwikkeling Werkwijze programma Groepsontwikkeling. Inhoudsopgave Programma Groepsontwikkeling Werkwijze programma Groepsontwikkeling Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Beschrijving werkwijze 3. Uitvoerige toelichting werkwijze Stap 1: Voor de start Stap 2: Intake Stap 3:

Nadere informatie

Ouderraad Basisschool De Vogelzang

Ouderraad Basisschool De Vogelzang Ouderraad Basisschool De Vogelzang Huishoudelijke reglement 1. Oprichting - ontbinding Art.1. In de onderwijsinstelling Basisschool De Vogelzang, Goedlevenstraat 78, 9041 Oostakker, wordt een ouderraad

Nadere informatie

BIJLAGE. Bijlage nr. 1. Fiches. Titel initiatief: Caleidoscoop. Initiatiefnemer: GC De Vaartkapoen. Projectomschrijving

BIJLAGE. Bijlage nr. 1. Fiches. Titel initiatief: Caleidoscoop. Initiatiefnemer: GC De Vaartkapoen. Projectomschrijving BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Caleidoscoop Initiatiefnemer: GC De Vaartkapoen Caleidoscoop is een zelforganisatie die is ingebed in het gemeenschapscentrum. Een 8-tal vrouwelijke, allochtone

Nadere informatie

TUSSENTIJDSE COACHING EN EINDEVALUATIE

TUSSENTIJDSE COACHING EN EINDEVALUATIE TUSSENTIJDSE COACHING EN EINDEVALUATIE Vooraleer een club het zilveren label kan behalen, moet geëvalueerd worden of ze de acties heeft gerealiseerd. Dit gebeurt door de preventiewerker, op basis van de

Nadere informatie

DURF2020 ACHTERGRONDINFO

DURF2020 ACHTERGRONDINFO Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 ACHTERGRONDINFO ACHTERGRONDINFO DURF2020 START In het kader van mijn P2020 wordt er veel gesproken, nagedacht en nieuwe initiatieven genomen in functie van de

Nadere informatie

Advies over een ontwerp van vernieuwd afsprakenkader Nederlands tweede taal

Advies over een ontwerp van vernieuwd afsprakenkader Nederlands tweede taal . ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 12 mei 2009 RLLL/MDR/ADV/009 Advies over een ontwerp van vernieuwd afsprakenkader Nederlands tweede taal VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL

Nadere informatie

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem Beleidsvoerend vermogen van zorg Vrije kleuterschool De Link Edegem Tel.: 03 369 66 33 Opgemaakt door Thaïsa Kets zorgcoördinator kleuterschool Bron: Vanhove, G., werkgroep Vademecum zorg. (2014). Katholiek

Nadere informatie

SCHOOLEIGEN VISIE OP KWALITEITSVOLLE VAKGROEPWERKING

SCHOOLEIGEN VISIE OP KWALITEITSVOLLE VAKGROEPWERKING SCHOOLEIGEN VISIE OP KWALITEITSVOLLE VAKGROEPWERKING SCHOOLJAAR 2015-2016 1. Visie op kwaliteitsvolle vakgroepwerking Een school beschikt over voldoende beleidsvoerend vermogen als ze in staat is om zelfstandig

Nadere informatie

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015)

Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Standpunt rapport in het basisonderwijs PBD Basisonderwijs (september 2015) Pedagogische begeleidingsdienst Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel Situering, probleemstelling en uitgangspunten

Nadere informatie

Ouders in (inter)actie!

Ouders in (inter)actie! Ouders in (inter)actie! Evaluatie experimenten 2007-2008 Synthese van de evaluatiegesprekken mei-juni 2008 met de betrokken partners in Antwerpen, De Panne, Gent, Mechelen, Vilvoorde en Wemmel De Niel

Nadere informatie

Afspraken Begeleidings- en evaluatietraject Mentorenproject Traject functiebeschrijvingen. SG SN BaO loopbaanontwikkeling / loopbaanbegeleiding

Afspraken Begeleidings- en evaluatietraject Mentorenproject Traject functiebeschrijvingen. SG SN BaO loopbaanontwikkeling / loopbaanbegeleiding Loopbaanbegeleiding Loopbaanontwikkeling personeelsbeleid in de SG SN BaO Info 18 april 2008 Inhoud van de sessie Schets van het groeiproces Beleidsvoorbereidende jaren Consequenties voor de definitieve

Nadere informatie

De te bereiken resultaten m.b.t. de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012 kunnen als volgt worden omschreven:

De te bereiken resultaten m.b.t. de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012 kunnen als volgt worden omschreven: BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Brusselwerking Initiatiefnemer: vzw Forum van Etnisch-Culturele Minderheden (0478.953.435), Vooruitgangsstraat 323/4, 1030 Brussel (Schaarbeek) Omschrijving

Nadere informatie

DRAAIBOEK VOOR HET OPSTARTEN VAN SAMEN INBURGEREN DRAAIBOEK

DRAAIBOEK VOOR HET OPSTARTEN VAN SAMEN INBURGEREN DRAAIBOEK DRAAIBOEK VOOR HET OPSTARTEN VAN SAMEN INBURGEREN DRAAIBOEK INLEIDING Dit draaiboek biedt inspiratie aan lokale initiatiefnemers die een project willen opstarten naar het model van Samen Inburgeren. Het

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van CLB GO! Westhoek te Veurne

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van CLB GO! Westhoek te Veurne Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Ouders in (inter)actie! HANDLEIDING VOOR PROJECTWERK

Ouders in (inter)actie! HANDLEIDING VOOR PROJECTWERK Ouders in (inter)actie! HANDLEIDING VOOR PROJECTWERK In opdracht van Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs, augustus 2010 Inleiding De school van je kind beter leren kennen, contacten

Nadere informatie

Resultaten enquête. Onderzoek van Leen Leys. Master in de pedagogische wetenschappen

Resultaten enquête. Onderzoek van Leen Leys. Master in de pedagogische wetenschappen Resultaten enquête Onderzoek van Leen Leys Master in de pedagogische wetenschappen Voorwoord van de directie BESTE OUDERS, In wat volgt, tonen we de resultaten van een enquête die tijdens het eerste trimester

Nadere informatie

Bedrijfsvoering Dienst Communicatie

Bedrijfsvoering Dienst Communicatie Bedrijfsvoering Dienst Communicatie PERSBERICHT 20/04/2016 16/0231 Het brugfigurenproject verhoogt ouderbetrokkenheid in het secundair: eerste resultaten na één jaar werking Stad Gent startte in februari

Nadere informatie

overleggroep gezondheid; agendapunt samenwerking CGG s en verenigingen 02 februari 2010

overleggroep gezondheid; agendapunt samenwerking CGG s en verenigingen 02 februari 2010 Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen vzw Aromagebouw / Vooruitgangstraat 323 bus 6 (3 de verdieping) / 1030 Brussel / tel. 02-204 06 50 / fax : 02-204 06 59 info@vlaams-netwerk-armoede.be

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Provinciaal CLB te Antwerpen.

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Provinciaal CLB te Antwerpen. Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE VLAAMSE REGERING EN DE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENSTEN

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE VLAAMSE REGERING EN DE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENSTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE VLAAMSE REGERING EN DE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENSTEN Tussen de Vlaamse Regering, vertegenwoordigd door de heer Frank Vandenbroucke, Vlaams minister van Onderwijs

Nadere informatie

Administratieve software in onderwijsinstellingen: DAVINCI Studiedag privacybescherming in het onderwijs

Administratieve software in onderwijsinstellingen: DAVINCI Studiedag privacybescherming in het onderwijs Administratieve software in onderwijsinstellingen: DAVINCI Studiedag privacybescherming in het onderwijs DAVINCI Studiedag VVSG en OVSG 16/11/2017 Doelstellingen Gegevens verzamelen voor de financiering/subsidiering

Nadere informatie

Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming

Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming CPV 2011-2012-005 Dit document kan je gebruiken als draaiboek om het ganse verloop van je permanente vorming op te volgen en in goede banen te

Nadere informatie

De geografische afbakening. Historiek Geografische afbakening van de ELZ (kaart)

De geografische afbakening. Historiek Geografische afbakening van de ELZ (kaart) Eerstelijnszones Agenda Verwelkoming De geografische afbakening Waarom een reorganisatie van de eerstelijn? Het veranderteam en veranderforum De transitiecoach Aan de slag in de eerstelijnszone Een naam

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Moderne Talen Hasselt te Hasselt

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Moderne Talen Hasselt te Hasselt Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Resultaten De te bereiken resultaten m.b.t. de periode januari december 2012 kunnen als volgt worden omschreven:

Resultaten De te bereiken resultaten m.b.t. de periode januari december 2012 kunnen als volgt worden omschreven: BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Initiatiefnemer: Huis van het Nederlands Brussel vzw Projectomschrijving De vzw Huis van het Nederlands Brussel levert een bijdrage aan de realisatie van

Nadere informatie

Beste directeur, beste coördinerend directeur

Beste directeur, beste coördinerend directeur Beste directeur, beste coördinerend directeur Om u en uw zo goed mogelijk voor te bereiden op het nieuw leerplanconcept Zin in leren, Zin in leven, stippelden wij in samenwerking met de dienst, een aantal

Nadere informatie

Eén gezin één plan. Meer capaciteit en samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp

Eén gezin één plan. Meer capaciteit en samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Eén gezin één plan Meer capaciteit en samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Inhoud De oproep Context en beleidskeuzes Finaliteit van de oproep: één gezin, één plan Samenstelling en uitbouw

Nadere informatie

Verschillende trajecten. Een DISO-getuigenis. DISO in progress: versie 2010

Verschillende trajecten. Een DISO-getuigenis. DISO in progress: versie 2010 Een kennismaking met het DISO-instrument Diane Jacobs (diane.jacobs@vsko.be) Ria Van Huffel (ria.vanhuffel@vsko.be) Ria Van Looveren (riavanlooveren.br@skynet.be) 2011-06-10 2 Overzicht in stappen 1 Concept

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement OUDERRAAD BO. De Boomgaard Gent.

Huishoudelijk Reglement OUDERRAAD BO. De Boomgaard Gent. Huishoudelijk Reglement OUDERRAAD BO. De Boomgaard Gent. Ouderwerking omvat alle vormen van participatie door ouders in de Stedelijke Freinetschool De Boomgaard. De ouderraad overkoepelt de ouderwerking

Nadere informatie

Ambassadeursproject 27 mei 2011

Ambassadeursproject 27 mei 2011 Ambassadeursproject 27 mei 2011 Een ambassadeurwerking? Wat is ambassadeurswerking? Verschillende initiatieven in Vlaanderen: - Ambassadeurswerkingen studieloopbaan - Ambassadeurswerkingen rond specifieke

Nadere informatie

Basiseducatie en het Strategisch Plan Geletterdheid. An Bistmans 29 november 2010

Basiseducatie en het Strategisch Plan Geletterdheid. An Bistmans 29 november 2010 Basiseducatie en het Strategisch Plan Geletterdheid An Bistmans 29 november 2010 BE- kernopdracht geletterdheid Duidelijke plaats in de samenleving en flexibiliteit Modularisering - certificering VKS1

Nadere informatie

nr. 437 van WILLY SEGERS datum: 1 maart 2017 aan LIESBETH HOMANS Huis van het Nederlands Brussel - Werking

nr. 437 van WILLY SEGERS datum: 1 maart 2017 aan LIESBETH HOMANS Huis van het Nederlands Brussel - Werking SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 437 van WILLY SEGERS datum: 1 maart 2017 aan LIESBETH HOMANS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE

Nadere informatie

PP5 Kwaliteitszorgsysteem in SLO in CVO s van expertisenetwerk School of Education

PP5 Kwaliteitszorgsysteem in SLO in CVO s van expertisenetwerk School of Education PP5 Kwaliteitszorgsysteem in SLO in CVO s van expertisenetwerk School of Education UITGANSPUNT Specifieke Lerarenopleidingen (SLO) visitatie in 2012. De SLO s binnen de Centra voor Volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin BMWE-gemeenten Februari 2010

Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin BMWE-gemeenten Februari 2010 Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin BMWE-gemeenten Februari 2010 1. Aanleiding De BMWE-gemeenten willen zoveel mogelijk gezamenlijk het Centrum Jeugd en Gezin realiseren. Dit plan van aanpak is hierop

Nadere informatie

Evaluatie Winterwerking

Evaluatie Winterwerking Evaluatie Winterwerking 2014-2015 Inhoud Presentatie 1. Evaluatie nachtopvang 2. Evaluatie dagopvang 3. Evaluatie geneeskundige, verpleegkundige en (para)medische zorgen 4. Evaluatie algemene organisatie

Nadere informatie

Toelichting. toegang tot de VCA opleiding + examen bij een erkend examencentrum

Toelichting. toegang tot de VCA opleiding + examen bij een erkend examencentrum Toelichting toegang tot de VCA opleiding + examen bij een erkend examencentrum 1. Situering Het Vormingsfonds voor Uitzendkrachten geeft met de steun van de Vlaamse overheid aan alle werkzoekenden, uitzendkrachten

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR A. DOEL VAN DE FUNCTIE: Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen

Nadere informatie

Communicatie van en naar ouders

Communicatie van en naar ouders Communicatie van en naar ouders Schooljaar 2017-2019 De communicatie van en naar ouders Hieronder beschrijven we de mogelijke momenten en vormen van communicatie tussen ouders enerzijds en de school en

Nadere informatie

Ondersteuning Taalbadklas op de SITE Nekkerhal (voorziene opstart: na de paasvakantie)

Ondersteuning Taalbadklas op de SITE Nekkerhal (voorziene opstart: na de paasvakantie) Ondersteuning Taalbadklas op de SITE Nekkerhal (voorziene opstart: na de paasvakantie) Doelgroep: kinderen van asielzoekers (kleuters + lagere school) Taken vrijwilligers: Taalstimulering Crea-atelier

Nadere informatie

TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE

TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE TAALBELEIDSPLAN OPLEIDING POLYVALENT VERZORGENDE Voor de periode van 2011 tot 2014 1. Voorstelling van de opleiding begeleider in de kinderopvang en polyvalent verzorgende Het CVO biedt volwassenen met

Nadere informatie

Gelet op de artikelen 127, 128, 135, 136, 163, 166 en 178 van de gecoördineerde grondwet van 17 februari 1994;

Gelet op de artikelen 127, 128, 135, 136, 163, 166 en 178 van de gecoördineerde grondwet van 17 februari 1994; Collegebesluit nr. 02/426 24 oktober 2002 Besluit houdende de aanvulling en wijziging van collegebesluit nr. 02/19 houdende de uitvoering van het Actieplan/Stappenplan 2002 in het kader van het Sociaal

Nadere informatie

SUCCESFACTOREN. Checklist

SUCCESFACTOREN. Checklist SUCCESFACTOREN Checklist Het gezondheidsbeleid op school heeft een groter effect als aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Deze randvoorwaarden spelen een belangrijke rol tijdens alle fasen van

Nadere informatie

Gebiedsgerichte Werking

Gebiedsgerichte Werking Wat komt er aan bod? Inleiding Historiek Gebiedsgerichte Werking Gent Gebiedsgerichte Werking 1. Doelstellingen 2. Organisatie 3. Proces 4. Instrumenten 4 december 2007 Even terug in de tijd GGW heeft

Nadere informatie

BIJLAGE 2 WEDERZIJDSE AFSPRAKEN TUSSEN LOGO ANTWERPEN GEMEENTE IN HET KADER VAN GEZONDE GEMEENTE

BIJLAGE 2 WEDERZIJDSE AFSPRAKEN TUSSEN LOGO ANTWERPEN GEMEENTE IN HET KADER VAN GEZONDE GEMEENTE BIJLAGE 2 WEDERZIJDSE AFSPRAKEN TUSSEN LOGO ANTWERPEN GEMEENTE IN HET KADER VAN GEZONDE GEMEENTE SITUERING Deze afsprakennota kadert binnen de ruimere samenwerking tussen de gemeente en Logo Antwerpen

Nadere informatie

Sportdienst in samenwerking met kinderopvang. Putte

Sportdienst in samenwerking met kinderopvang. Putte Sportdienst in samenwerking met kinderopvang Putte De achtergrond De vraag naar buitenschoolse kinderopvang is groot. Opvanginitiatieven kampen met een overbezetting en zijn op zoek naar manieren om hun

Nadere informatie

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Onze school onderschrijft in zijn zorgvisie de principes van het handelingsgericht werken als uitgangspunt

Nadere informatie

De G-coach. Geïntegreerde geletterdheidstraining in beroepsopleidingen. Brussel, 23 oktober 2009. dept. WSE

De G-coach. Geïntegreerde geletterdheidstraining in beroepsopleidingen. Brussel, 23 oktober 2009. dept. WSE De Geïntegreerde geletterdheidstraining in beroepsopleidingen Brussel, 23 oktober 2009 dept. WSE Onderzoek i.o. MVG, Dept. WSE en ikv. Plan Geletterdheid Verhogen Literatuur- en praktijkonderzoek Didactisch

Nadere informatie

OPROEP aan scholen. 1. Doel en doelgroep van het programma Peer Buddy Nieuwkomers

OPROEP aan scholen. 1. Doel en doelgroep van het programma Peer Buddy Nieuwkomers OPROEP aan scholen Stichting Learn2Gether en Peer2Peer hebben de handen in elkaar geslagen ten behoeve van het Peer Buddy Nieuwkomer programma. Een viertal scholen met een ISKafdeling worden in de gelegenheid

Nadere informatie

25/04/16. Wanbetalers en incassobureaus. Actueel probleem. Ernstig probleem

25/04/16. Wanbetalers en incassobureaus. Actueel probleem. Ernstig probleem Wanbetalers en incassobureaus Actueel probleem Ernstig probleem 1 Hoog risico: kind in eenoudergezin; gezin met lage werkintensiteit; laagopgeleid gezin; gezin dat woning huurt; Sociaal niet-eu-gezin.

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement van de Stuurgroep. Green Deal. <001> <Gedeelde Mobiliteit>

Huishoudelijk Reglement van de Stuurgroep. Green Deal. <001> <Gedeelde Mobiliteit> Huishoudelijk Reglement van de Stuurgroep Green Deal Doelstelling van de Stuurgroep De Stuurgroep fungeert als klankbord voor de initiatiefnemende partijen en stuurt de werking

Nadere informatie

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019 ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari 2017 31 juli 2019 Versterkt streekbeleid Zuid-Oost-Vlaanderen ACTIES Focus op een duurzame lokale economie en ondernemerschap in de regio Mobiliteit als noodzakelijke

Nadere informatie

Ontwerp van type aanvangsbegeleidingsplan voor het onthaal, de begeleiding en de vorming van nieuwe leraren op de school

Ontwerp van type aanvangsbegeleidingsplan voor het onthaal, de begeleiding en de vorming van nieuwe leraren op de school Ontwerp van type aanvangsbegeleidingsplan voor het onthaal, de begeleiding en de vorming van nieuwe leraren op de school Aankomst van nieuwe leerkracht Einde augustus ACTIVITEITEN Ontvangst en onthaal

Nadere informatie

Muzische vorming planning en organisatie

Muzische vorming planning en organisatie Muzische vorming 2018-2019 planning en organisatie 1. Algemeen Planning De navorming loopt van september tot juni. De navorming wordt elke weekdag aangeboden. In de kleuterschool wordt echter geen navorming

Nadere informatie

VAARDIGHEIDSTRAINING 3

VAARDIGHEIDSTRAINING 3 VAARDIGHEIDSTRAINING 3 Taalbeleid, meer dan het plan Sophie Stroobants Programma 1. Acties uitwerken Een blik op de inhoudelijke en praktische aanpak Het belang van samen leren Ondersteuning door partners

Nadere informatie

VAK EN TAAL, EEN GEÏNTEGREERD VERHAAL. Met steun van het Europees Integratiefonds

VAK EN TAAL, EEN GEÏNTEGREERD VERHAAL. Met steun van het Europees Integratiefonds VAK EN TAAL, EEN GEÏNTEGREERD VERHAAL INTRODUCTIE TAALBELEID OPBOUW 1.Introductie 2.Resultaten taalomgevingsanalyse 3.Tweedetaalverwerving 4.Introductie taalontwikkelend lesgeven / taalbeleid 5.Taalacties

Nadere informatie