Universiteit Leiden. Vitality and Ageing. (wo-master) 27 mei NVAO Toets Nieuwe Opleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Universiteit Leiden. Vitality and Ageing. (wo-master) 27 mei NVAO Toets Nieuwe Opleiding"

Transcriptie

1 Universiteit Leiden Vitality and Ageing (wo-master) 27 mei 2010 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Paneladvies

2 Inhoud 1 Samenvattend advies 3 2 Inleiding en verantwoording Werkwijze panel Opbouw paneladvies 5 3 Beschrijving van de opleiding Algemeen Profiel instelling Profiel opleiding 7 4 Beoordeling per onderwerp Doelstellingen opleiding Programma Inzet van personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Condities voor continuïteit 25 5 Overzicht advies 27 Bijlage 1 Samenstelling panel 28 Bijlage 2 Programma locatiebezoek 30 Bijlage 3 Overzicht bestudeerde documenten 31 Bijlage 4 Lijst afkortingen 32 pagina 2

3 1 Samenvattend advies De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) heeft op 1 december 2009 van de Universiteit Leiden (UL) een aanvraag ontvangen voor een toets nieuwe opleiding met betrekking tot de eenjarige wo-masteropleiding Vitality and Ageing. Deze opleiding wordt verzorgd door de Faculteit der Geneeskunde / Leids Universitair Medisch Centrum in samenwerking met de daaraan gelieerde Leyden Academy. De NVAO heeft een panel samengesteld met als opdracht de opleiding te toetsen aan het toetsingskader van de toets nieuwe opleiding. Het panel heeft hiertoe het door de Universiteit Leiden opgestelde informatiedossier en gevraagde aanvullende informatie bestudeerd en heeft een bezoek gebracht aan de Leyden Academy, alwaar met betrokkenen is gesproken over de beoogde opleiding. Op basis van het informatiedossier en het locatiebezoek is het panel gekomen tot dit advies. De opleiding Vitality and Ageing beoogt een bijdrage te leveren aan de zorg voor ouderen. De opleiding is primair gericht op Nederlandse en buitenlandse artsen. Op dit moment voorziet de medische opleiding nog onvoldoende in de behoefte een antwoord te geven op de complexiteit die de zorg voor ouderen vraagt. Gerontologie en Geriatrie zijn nog te veel gescheiden vakgebieden. Bovendien ontbreekt het bij zorgprofessionals die werkzaam zijn in het veld van de ouderenzorg aan kennis van de structuur van de (ouderen)zorg om bij te dragen aan verbetering van die zorg. Het panel onderschrijft de (maatschappelijke) behoefte aan een opleiding die ingaat op de complexe vraagstukken van de ouderenzorg. Door een combinatie van primair kennisgericht blokonderwijs in de velden Gerontologie, Geriatrie en Structuur van de Zorg en door meer op (wetenschappelijk) vaardigheden gericht lijnonderwijs heeft de opleiding de doelen van de opleiding adequaat vertaald in een onderwijsprogramma. Voor het programma doet het panel in dit advies, op basis van eigen deskundigheid en op basis van de dialoog met het werkveld, enkele suggesties voor verbetering. Dit betreft meer aandacht voor gezond ouder worden, buiten de setting van het ziekenhuis, en meer aandacht voor de psychosociale component van de zorg voor ouderen. Ondanks deze suggesties is het panel van mening dat het programma van de opleiding een goede vertaling is van de leerdoelen. Het programma voldoet aan de eisen die aan een womaster worden gesteld. In zowel kwalitatief als kwantitatief opzicht is de personele invulling goed. Het panel spreekt zijn waardering uit voor het docententeam. Mede door het aantrekken van gastdocenten van naam en faam weet de student zich verzekerd van een opleiding die wordt verzorgd door de toppers in hun vakgebied. Bij de beoordeling van de docenten plaatst het panel wel een kritische kanttekening bij de borging van de didactische kwaliteit van de docenten. Hier lijkt de Leyden Academy ten opzichte van de landelijke norm enigszins achter te lopen. De Leyden Academy gaat echter samen met de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) mee in de didactische professionalisering van het docententeam. De opleiding is selectief. Alleen de meest geschikte kandidaten komen in aanmerking voor instroom in de opleiding. Mede hierdoor kan de opleiding hoge eisen stellen aan de student. De studielast is hoog, maar in lijn met het hoge niveau van instroom. De Leyden Academy beschikt over een eigen hoogwaardige infrastructuur in het "Poortgebouw" van het LUMC. Voorts kunnen de studenten gebruik maken van de pagina 3

4 infrastructuur van het LUMC en de UL. De opleiding is kleinschalig en de begeleiding van studenten adequaat. Door een samenwerking met Vereniging Aegon weet de Leyden Academy zich verzekerd van financiële dekking voor de eerste vijf jaren. Voor de langere termijn weet de Leyden Academy zich verzekerd van steun vanuit de Universiteit Leiden en het LUMC. Het panel beoordeelt de beoogde opleiding op alle facetten als voldoende. Derhalve adviseert het panel de NVAO om positief te besluiten ten aanzien van de kwaliteit van het eenjarige masterprogramma Vitality and Ageing aan de Leyden Academy van de Universiteit Leiden. Den Haag, 27 mei 2010 Namens het panel ter beoordeling van de nieuwe opleiding wo-master Vitality and Ageing van Universiteit Leiden, Prof. dr. F. Sturmans (voorzitter) drs. D.C. Duchatteau, MBA (secretaris) pagina 4

5 2 Inleiding en verantwoording 2.1 Werkwijze panel De volgende personen maken deel uit van het panel: Voorzitter: em. prof. dr. Ferd Sturmans, emeritus hoogleraar Epidemiologie, Universiteit Maastricht en voormalig algemeen directeur GGD Rotterdam; Panellid: prof. dr. Nele Van den Noortgate, hoofddocent Geriatrie, Universiteit Gent en voorzitter van de Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie; Panellid: prof. dr. Marcel Olde Rikkert, hoogleraar Geriatrie, Radboud Universiteit Nijmegen, hoofd Kenniscentrum Geriatrie en coördinator Alzheimer Centrum Nijmegen; Panellid: Lisa Westerveld, student wo-ma Filosofie, Radboud Universiteit Nijmegen. Het panel is ondersteund door drs. N. Pronk (beleidsmedewerker NVAO, procescoördinator) en drs. D.C. Duchatteau, MBA (secretaris). De panelleden hebben kennis genomen van het vooraf beschikbaar gestelde informatiedossier. Vervolgens is het panel op 2 april 2010 bijeen geweest. In deze bijeenkomst is gesproken over de reikwijdte van het advies. Het panel heeft de ter beschikking gestelde schriftelijke bronnen besproken. Naar aanleiding van dit overleg heeft het panel een aantal aanvullende vragen geformuleerd en deze aan de UL voorgelegd. De UL heeft deze aanvullende vragen schriftelijk beantwoord. Het panel heeft de antwoorden aan de vooravond van het locatiebezoek besproken in vergadering op 10 mei 2010 te Leiden. Op 11 mei 2010 heeft het panel een locatiebezoek gebracht aan de Leyden Academy van de Universiteit Leiden (UL). Bij aanvang van dit bezoek heeft het panel kennis genomen van aanvullende informatie over het curriculum van de opleiding. Het panel heeft gedurende deze dag gesproken met het opleidingsmanagement, vertegenwoordigers van bestuur van het LUMC en de UL, kerndocenten en coördinatoren en vertegenwoordigers van het werkveld. Voorts heeft het panel ter plaatse kennis genomen van studiefaciliteiten. Op basis van zijn bevindingen uit de schriftelijke informatie en de bevindingen tijdens het locatiebezoek heeft het panel dit advies opgesteld. Na het locatiebezoek heeft de secretaris van het panel een concept advies opgesteld en voorgelegd aan de leden van het panel. Het panel heeft het concept becommentarieerd, waarna de secretaris de definitieve adviestekst heeft verwoord. Alle paneelleden onderschrijven het advies zoals dat thans voorligt. 2.2 Opbouw paneladvies In het eerste hoofdstuk van dit advies staat een beknopte samenvatting van het advies. Hoofdstuk 2 beschrijft de werkwijze van het panel en de opbouw van dit advies. Hoofdstuk drie bevat een korte beschrijving van de opleiding. In hoofdstuk 4 staat de beoordeling van de beoogde opleiding beschreven per onderwerp. In hoofdstuk 5 wordt het advies in een tabel samengevat. Een viertal bijlagen maakt onderdeel uit van dit advies: samenstelling panel, programma locatiebezoek, overzicht van bestudeerde documenten en een lijst met afkortingen. pagina 5

6 3 Beschrijving van de opleiding 3.1 Algemeen Land Instelling Opleiding Niveau Oriëntatie Graad Variant Sector Nederland Universiteit Leiden Vitality and Ageing master wo Master of Science (MSc) voltijd Gezondheidszorg 3.2 Profiel instelling De Universiteit Leiden positioneert zich als Europese researchuniversiteit en staat voor hoogwaardig onderzoek en academisch onderwijs. Zoals verwoord in de missie van de UL: Onze studenten bereiden zich voor op wetenschappelijke en andere posities op de arbeidsmarkt, waarbij zij hun academische kennis en vaardigheden zullen benutten. Het onderzoek richt zicht op kennisvermeerdering en innovatie en draagt bij aan welvaart, welzijn en cultuur in een duurzame samenleving. We laten ons inspireren door de wetenschappelijke en maatschappelijke vragen van de toekomst. 1 De Leyden Academy is, hoewel een zelfstandige rechtspersoon, verbonden aan de UL en schrijft over zich zelf: De Leyden Academy on Vitality and Ageing is een medisch kenniscentrum dat op 11 november 2008 is gestart. Het biedt een internationaal programma voor onderwijs en onderzoek op het gebied van vitaliteit, veroudering en ouderengeneeskunde. Het instituut selecteert jonge medische studenten en ambitieuze professionals voor beroepsgerichte opleidingen door topacademici met een internationale reputatie. 2 Dit komt overeen met de geformuleerde mission statement: The Leyden Academy on Vitality and Ageing trains young medical doctors and ambitious professionals to become pioneers in implementing excellence to advance the quality of life of older people. Naast het aanbieden van onderwijs voert de Leyden Academy tevens onderzoek uit. Dit onderzoek focust op de stagnatie van de sterftedaling en heeft een internationale grondslag. De binding tussen de Leyden Academy en het LUMC, respectievelijk de Universiteit Leiden, komt tot uiting in de organisatiestructuur. Het bestuur van de Leyden Academy bestaat uit twee medewerkers van het LUMC, prof.dr. R.G.J. Westendorp en Dr. J.J. Mey. Het informatiedossier vermeldt: "Prof. Westendorp en Dr. Meij are both delegated by the LUMC". Bovendien legt het bestuur verantwoording af aan een Supervisory Board die wordt voorgezeten door de decaan van de faculteit Geneeskunde van de Universiteit Leiden / lid Raad van Bestuur LUMC, prof.dr. E.C. Klasen. De Universiteit Leiden kan door deze sterke binding dan ook optreden als aanvrager van de Toets Nieuwe Opleiding. 1 Bron: Inspiratie en groei, Instellingsplan Universiteit Leiden 2 Bron: pagina 6

7 3.3 Profiel opleiding Algemeen De masteropleiding Vitality and Ageing is voornamelijk gericht op artsen die hun basisopleiding hebben afgerond. Ook mensen met een andere master in de gezondheidszorg, in combinatie met ervaring in de praktijk van de gezondheidszorg, behoren tot de doelgroep. Door de domeinen gerontologie, geriatrie en structuur van de zorg te combineren, beoogt de opleiding professionals op te leiden die goed voorbereid zijn op de ouder wordende populatie en de andere, meer holistische, zorgbehoefte die dit met zich meebrengt. Afgestudeerden zijn goed op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen in onderzoek en zorg, om zo vitaliteit en gezond ouder worden te kunnen bevorderen. Het programma is toegesneden op de voorkennis en reeds verworven vaardigheden van de instromende studenten. De instromende studenten beschikken over medische kennis en praktijkervaring met zorg voor ouderen, maar minder over specifieke kennis van medische en sociale aspecten van het ouder worden, de structuur van de zorg en onderzoeksvaardigheden. De opleiding richt zich dan ook voornamelijk op laatstgenoemde aspecten. Het jaar is ingedeeld in drie trimesters. In het eerste trimester wordt onderwijs gegeven over gerontologie, tijdens het tweede trimester over geriatrie en het laatste trimester richt zich op structuur van de zorg. Dit is het blokonderwijs. Het hele jaar door wordt ook onderwezen in academische ontwikkeling, klinisch onderzoek en management en leiderschap. Dit is het lijnonderwijs. De UL selecteert voor aanvang van de opleiding de beste kandidaten: zij die het meest gemotiveerd zijn, de meeste kans hebben de opleiding met goed gevolg af te ronden en ofwel op wetenschappelijk gebied ofwel in de praktijk hun kennis zullen gaan toepassen. Nieuwe opleiding De opleiding is nieuw voor de UL en nieuw in Nederland. Ouderen behoeven een andere, meer holistische behandelstrategie dan jeugdigen of volwassenen. Het huidige academische onderwijs en de klinische praktijk zijn nog onvoldoende toegerust om deze noodzakelijke omslag in denken over het handelen bij ouderen het hoofd te bieden. Om die reden heeft de UL de masteropleiding Vitality and Ageing ontworpen. Studieomvang De masteropleiding Vitality and Ageing is een eenjarig, fulltime programma van 60 ECTS. pagina 7

8 4 Beoordeling per onderwerp In dit hoofdstuk toetst het panel de aanvraag aan de hand van de zes onderwerpen en negentien facetten uit het toetsingskader. Per facet staan kort samengevat de bevindingen op basis van de informatie die door de UL aan het panel is verstrekt en de overwegingen en het oordeel van het panel. Tot slot staat per onderwerp een samenvattend oordeel verwoord. 4.1 Doelstellingen opleiding De doelstellingen van de opleiding zijn summier beschreven in paragraaf 3.3, profiel opleiding Domeinspecifieke eisen (facet 1.1) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). In het informatiedossier beschrijft de Leyden Academy de (maatschappelijke) legitimering van de opleiding. In het informatiedossier wordt gewezen op het onderscheid dat momenteel bestaat tussen de verschillende disciplines in de ouderenzorg. Geriatrie en gerontologie zijn twee gescheiden vakgebieden. Er wordt benadrukt dat met de snel vergrijzende samenleving een nieuwe behoefte ontstaat: de behoefte aan passende zorg voor ouderen. Dit betreft een andere, meer holistische behandelstrategie. Ouderen hebben vaak te kampen met multimorbiditeit, maar hebben ook moeite met de (psycho)sociale aspecten van ouder worden. Er is in het huidige zorgsysteem te weinig ruimte voor preventieve interventies. Om de ouderen op de juiste manier te kunnen begeleiden in het gezond ouder worden en wanneer nodig te behandelen, is een brede kennis noodzakelijk. Professionals in de zorg hebben deze kennis momenteel onvoldoende en kunnen daardoor niet de juiste zorg bieden. Ook professionals die wel specifiek voor de ouderenzorg zijn opgeleid hebben doorgaans ofwel een geriatrische ofwel een gerontologische invalshoek. De verbinding tussen die twee werelden ontbreekt nog. Vanuit wetenschappelijk oogpunt staan belangrijke maatschappelijke vragen voorop. Hoe stel je ziekte zo lang mogelijk uit, hoe zorgen we ervoor dat oudere mensen vitaal blijven en waarom hebben sommige landen betere resultaten op dit gebied dan bijv. Nederland en Amerika. Door kennis van zowel gerontologie als geriatrie te combineren met kennis van de structuur van de gezondheidszorg en onderzoeksvaardigheden kan men trachten een antwoord te formuleren op deze vragen. Het huidige academische onderwijs en de klinische praktijk zijn in de ogen van de Leyden Academy nog onvoldoende toegerust om deze noodzakelijke omslag in denken over het handelen bij ouderen het hoofd te bieden. Om die reden heeft de Leyden Academy de masteropleiding Vitality and Ageing ontworpen. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft ouderen als speerpunt. Zij heeft een afdeling Gerontologie en geriatrie, en is daarmee naar eigen zeggen een van de weinige instellingen die internationaal succesvol is in het combineren van de twee vakgebieden gerontologie en geriatrie. De grondslag van deze opleiding berust dan ook in het feit dat professionals op verschillende vlakken getraind worden. Zij doen kennis op op het gebied van gerontologie (biologische mechanismes, pagina 8

9 demografie van het ouder worden en sociologie en psychologie van het ouder worden), geriatrie (multimorbiditeit, geriatrische reuzen en gezond ouder worden en vitaliteit) en de structuur van de zorg (modellen van de gezondheidszorg, structuur en financiering van de gezondheidszorg en overheid). Daarnaast leren zij academische, onderzoeks- en managementvaardigheden. Afgestudeerden worden hierdoor in staat gesteld om op innovatieve wijze een bijdrage leveren aan de ouderenzorg in Nederland of aan onderzoek met betrekking tot ouderenvraagstukken. Tijdens het locatiebezoek heeft het panel gevraagd of is onderzocht hoe men in de beroepspraktijk aankijkt tegen de opleiding. De Leyden Academy biedt naast de master tevens een executive leergang aan voor professionals die zich al in het veld bevinden. Deze professionals zijn over de opleiding bevraagd en hebben aangegeven de komst van de opleiding zeer wenselijk te vinden. Ook de vertegenwoordigers van de beroepspraktijk spraken tijdens het locatiebezoek hun grote steun uit voor de opleiding. Overwegingen Volgens de informatiemap hebben professionals in Nederland op dit moment niet de juiste achtergrond om adequate zorg te bieden aan ouderen. Ook blijven belangrijke maatschappelijke vragen op dit gebied onbeantwoord. Het panel onderschrijft deze constateringen en daarmee de maatschappelijke relevantie van de opleiding. Bovendien stelt het panel vast dat bij de totstandkoming van de opleiding professionals en wetenschappers zijn betrokken die als richtinggevend in hun vakgebied kunnen worden aangemerkt. Hierdoor wordt geborgd dat de opleiding aansluit bij eisen die door vakgenoten worden gesteld. Het panel concludeert dan ook dat de beoogde eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld. Het panel beoordeelt het facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende Master (facet 1.2) De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Voor het succesvol doorlopen van het programma, moeten de studenten zes (hoofd)leerdoelen bereiken. De doelen zijn ingedeeld in drie niveaus. Het hoogste niveau is mastery/ablility, gevolgd door understanding en tenslotte knowledge. De zes leerdoelen en bijbehorende subdoelen zijn door de opleiding gepresenteerd in het Engels: 1. Acquisition of a thorough understanding of current concepts of Gerontology and to which extent it will change future medical care. The students will acquire: An understanding of the biological determinants and consequences of the Ageing process An understanding of the socio-demographic aspects of Ageing Knowledge of the psychological aspects of Ageing 2. Acquisition of a thorough understanding of the current concepts in Geriatrics (e.g. multimorbidity) and how this affects medical practice. The students will acquire: The mastery/ablility to think and act in terms of multimorbidity, that includes frailty, complex treatments, and multiple causal factors of Ageing pagina 9

10 An understanding of geriatric giants Knowledge of Healthy Ageing and Vitality 3. Acquisition of a thorough understanding of different aspects of Healthcare Structure related to patient care in a multidisciplinary setting. The students will acquire: An understanding of various models of care Knowledge of structure and financing of healthcare systems An understanding of Governance 4. Acquisition of a profound Academic Development which will provide the students: A basic understanding of philosophy of science The mastery/ability to express in scientific wording orally and in writing The mastery/ablility to take a stand in a scientific debate 5. Acquisition of a thorough understanding of principles of Clinical Research which will enable students to perform and/or critically appraise (other) scientific research projects. More specifically the students will provide: An understanding of the principles of clinical research An understanding of study designs The mastery/ability of evidence based medicine and decision making 6. Acquisition of a thorough understanding Management and Leadership applicable in a complex health care environment which will provide the students with: The mastery/ability to communicate and act in a team An understanding of management skills An understanding of role models Bovenstaande leerdoelen komen overeen met de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Ze reflecteren de recente ontwikkelingen en vragen zoals geformuleerd door het wetenschapsveld. De opleiding heeft deze zes leerdoelen als volgt gekoppeld aan de vijf Dublin descriptoren (figuur 1). Figuur1. Dublin descriptoren en leerdoelen Dublin descriptor Leerdoel Kennis en inzicht 1, 2, 3, 4, 5, 6 Toepassen kennis en inzicht 1, 2, 3, 4, 5, 6 Oordeelsvorming 4, 5, 6 Communicatie 4 Leervaardigheden 4, 5, 6 pagina 10

11 Overwegingen De beoogde leerdoelen zijn ambitieus. Zowel op het gebied van kennis (gerontologie, geriatrie en structuur van de zorg) als vaardigheden (academische, communicatie en voornamelijk onderzoeksvaardigheden) worden hoge eisen gesteld, mede gelet op de duur van de opleiding. Het panel acht de leerdoelen voor de selecte groep die mag deelnemen aan het programma, wel haalbaar. Aan alle Dublin descriptoren wordt met de beoogde leerdoelen voldaan. De beoogde eindkwalificaties zijn hiermee in overeenstemming met de algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master, toegepast op het relatief nieuwe gebied van vitaliteit en ouder worden. Het panel beoordeelt het facet 1.2 Master als voldoende Oriëntatie wo (facet 1.3) De beoogde eindkwalificaties sluiten aan bij de volgende beschrijving van een master in het wo: De beoogde eindkwalificaties zijn ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de relevante praktijk in het toekomstig beroepenveld. Een wo-master heeft de kwalificaties om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten of multi- en interdisciplinaire vraagstukken op te lossen in een beroepspraktijk waarvoor een wo-opleiding vereist of dienstig is Het LUMC en de masteropleiding Vitality and Ageing werken met top wetenschappers die goed op de hoogte zijn van de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen en hier het onderwijs op aan passen. Er wordt een evenwicht gezocht in het curriculum tussen kennisoverdracht en wetenschappelijke vaardigheden, zodat de opleiding goed aansluit bij de huidige ontwikkelingen op het gebied van ouder worden en een gedegen wetenschappelijke component bezit. Volgens het informatiedossier ontwikkelen studenten verschillende wetenschappelijke vaardigheden gedurende de opleiding. Dit wordt het lijnonderwijs genoemd, en wordt het hele jaar door aangeboden. Er wordt onderwijs gegeven op het gebied van academische ontwikkeling, klinisch onderzoek en management en leiderschap. Met oefeningen als het schrijven van een wetenschappelijk essay (eerste trimester), een onderzoeksproject (tweede trimester) en professionele samenwerking (derde trimester) worden de wetenschappelijke vaardigheden getoetst. Na het afronden van de masteropleiding Vitality and Ageing worden studenten geacht in staat te zijn om te werken in multi- en interdisciplinaire zorgnetwerken en hebben zij de vaardigheden om onderzoek op te zetten en uit te voeren, evenals het ontwerpen en uitvoeren van preventieve interventies. Afgestudeerden zijn in beginsel in staat een PhD project bij het LUMC / de UL aan te gaan. Overwegingen De eenjarige masteropleiding Vitality and Ageing biedt slechts beperkt ruimte voor eigen (klinisch) onderzoek. Gezien de beoogde breedte van de opleiding heeft het panel begrip voor de gemaakte keuzes in het curriculum. Het is bovendien geen research master, waardoor het doen van zelfstandig wetenschappelijk onderzoek een minder dominante plaats in het curriculum kan krijgen. De gekozen oefeningen voor de wetenschappelijke vaardigheden en onderzoek zijn relevant en leggen in de ogen van het panel een goede pagina 11

12 basis. Het panel kan zich goed voorstellen dat de opleiding een vliegende start biedt voor een PhD student in de ouderenzorg. Het panel beoordeelt het facet 1.3 Oriëntatie wo als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 1 Doelstellingen opleiding Het panel beoordeelt alle onderdelen van onderwerp 1 als voldoende. Het panel beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding als geheel dan ook als voldoende. 4.2 Programma Eisen wo (facet 2.1) Het beoogde programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een woopleiding Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante wetenschappelijke discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën. Het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van relevante beroepen. Ouder worden en multimorbiditeit zijn nieuwe uitdagingen in de medische wereld. In de nabije toekomst zullen veel medische professionals steeds meer te maken krijgen met leeftijdgerelateerde ziektes en beperkingen in hun dagelijkse praktijk. De Leyden Academy biedt studenten inzicht in het proces van het ouder worden en de geriatrie. Studenten van de Leyden Academie verwerven een goed begrip van complexe zorgstructuren waarin de meeste van hen zullen gaan werken als medische professional, en zullen volgens de UL in staat zijn om wetenschappelijk onderzoek uit te voeren in deze setting. Het programma combineert theorie en praktische training tijdens het curriculum. Tijdens het lijnonderwijs, wat gedurende het hele jaar wordt aangeboden, wordt speciale aandacht gegeven aan de vorming van basiskennis van wetenschappelijk en klinisch onderzoek. Daarbij worden studenten getraind in evidence-based medicine en besluitvorming. De studenten lezen wetenschappelijke artikelen uit relevante disciplines en leren deze kritisch te beoordelen. Ze passen hun kennis van wetenschappelijk onderzoek toe door individuele onderzoeksprojecten uit te voeren. Ze formuleren een klinisch relevante hypothese, formuleren hierbij een onderzoeksvraag en verdiepen zich in het onderwerp door het verzamelen en bestuderen van literatuur. Daarna voeren ze een meta-analyse en statistische analyses uit en schrijven hun conclusies op in een kort rapport, ondersteund door actuele wetenschappelijke literatuur. De kerndocenten, de gastdocenten en programmacoördinatoren dragen allen bij aan het onderzoek in hun vakgebied. Deze docenten en wetenschappers, inclusief de internationale gastdocenten, hebben uitgebreide kennis van de actuele wetenschappelijke theorieën en hebben bijgedragen aan het vormen van de huidige standaard. Hun betrokkenheid bij het pagina 12

13 programma verzekert dat actuele wetenschappelijke theorieën aan de orde komen in het programma. Overwegingen Het panel constateert op basis van de bestudeerde documenten en de gesprekken tijdens het locatiebezoek dat sprake is van interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines. Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de verschillende medisch wetenschappelijke disciplines. Het panel heeft op basis van de beschikbaar gestelde cv's met genoegen vast kunnen stellen dat uit alle drie de velden, gerontologie, geriatrie en management, zeer ervaren, leidende onderzoekers zijn aangetrokken. Een groot aantal docenten wordt door het panel gekwalificeerd als toponderzoekers in hun vakgebied. Door deze inzet van toponderzoekers uit verschillende disciplines heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele wetenschapspraktijk. De wetenschappelijke training tenslotte stelt studenten in staat wetenschappelijk onderzoek te beoordelen en hieraan bij te dragen gedurende hun verdere carrière als medisch professional of onderzoeker. Het panel beoordeelt het facet 2.1 Eisen wo als voldoende Relatie tussen doelstelling en programma (facet 2.2) Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Het informatiedossier bevatte informatie over het programma op hoofdlijnen. Desgevraagd heeft de Leyden Academy aanvullende informatie verschaft. De aanvullende informatie die het panel tijdens het locatiebezoek heeft ontvangen, voorziet in een uitvoerige beschrijving van het onderwijsprogramma. Het studieprogramma is onderverdeeld in drie trimesters. Tijdens elk trimester wordt zowel blokonderwijs als lijnonderwijs gegeven. Het blokonderwijs is gericht op kennis: in het eerste trimester (september-december) worden verschillende aspecten van gerontologie behandeld, het tweede trimester (januari-maart) focust zich op de geriatrie en het derde trimester (april-juli) onderwijst over de structuur van de zorg. Deze vakken worden schriftelijk getoetst. Het lijnonderwijs loopt als een rode draad door de opleiding. Gedurende het jaar wordt aandacht besteed aan academische ontwikkeling, klinisch onderzoek en management en leiderschap. Elk trimester wordt afgesloten met een eindopdracht: een wetenschappelijk essay, een onderzoeksproject en een oefening professionele samenwerking. Tijdens alle drie de trimesters hebben de studenten in de ochtend contacturen. In de middag krijgen zij training in wetenschappelijke vaardigheden, klinisch onderzoek en management en leiderschap. Zie figuur 2. In totaal omvat het programma 60 ECTS. De leerdoelen zijn per vak vastgesteld en sluiten aan bij de leerdoelen zoals geformuleerd in hoofdstuk In de opleiding wordt gebruik gemaakt van verschillende didactische methoden. In de ochtend worden voornamelijk colleges en seminars gegeven. Dankzij de kleine groep studenten, maximaal 24, is ook tijdens deze vorm van onderwijs ruimte voor interactie. In de pagina 13

14 middag werken de studenten aan opdrachten en maken oefeningen. Daarnaast hebben zij de mogelijkheid om te werken aan zelfstudie opdrachten of aan groepsopdrachten. Tenslotte organiseert de Leyden Academy gedurende het academisch jaar verschillende andere activiteiten, waaronder gastsprekers over niet-leeftijd gerelateerde onderwerpen en locatiebezoeken buiten het LUMC. Figuur 2. De vakken van de masteropleiding Vitality and Ageing TRIMESTER 1 TRIMESTER 2 TRIMESTER 3 Sep - Dec Jan - Mar Apr - Jun GERONTOLOGIE GERIATRIE ZORG STRUCTUUR Biologische determinanten en consequenties van het verouderings-proces Multimorbiditeit Zorgmodellen OCHTEND SESSIE Socio-demografische aspecten van veroudering Geriatrische giganten Structuur en financiering van de zorg Psychologische aspecten van veroudering Gezond oud worden en vitaliteit Governance ACADEMISCHE ONTWIKKELING Filosofie van wetenschap, Wetenschappelijk Engels, Standpunt innemen MIDDAG SESSIE KLINISCH ONDERZOEK Principes van klinisch onderzoek, Studie ontwerp, Kritisch beoordelen wetenschappelijke literatuur MANAGEMENT EN LEIDERSCHAP Zorgpolitiek en -management, Management en leiderschapvaardigheden, Rol modellen TIJDENS TRIMESTERS Wetenschappelijk essay Onderzoeksproject Professionele samenwerking Overwegingen Het panel heeft de beschrijvingen van het programma bestudeerd en uitgebreid besproken met verschillende betrokkenen gedurende het locatiebezoek. Hierbij kwamen drie aspecten nadrukkelijk aan de orde. 1) Een van de doelstellingen van de opleiding is het integreren van de verschillende vakgebieden. Toch worden de gebieden gerontologie, geriatrie en structuur van de zorg overwegend gescheiden aangeboden. Dit onderwerp is tijdens het locatiebezoek besproken met het management, de coördinatoren en de docenten. De keuze hiertoe is voornamelijk pragmatisch. Kennis over deze vakgebieden is nog voornamelijk gescheiden aanwezig pagina 14

15 onder de docenten. Ook krijgt het curriculum hiermee een duidelijke structuur. Bovendien zorgt het lijnonderwijs voor verbinding (zie ook 4.2.3, samenhang programma). 2) De tweede overweging van het panel betreft het onderwerp gezond ouder worden. Hier beoogt de opleiding nadrukkelijk aan bij te dragen, terwijl in het programma lijkt te worden gefocust op ziekte en het ziekenhuis als belangrijkste speler in de zorg. Dit terwijl gezond ouder worden toch primair buiten het ziekenhuis plaats moet vinden. Dit onderwerp is tijdens het locatiebezoek nadrukkelijk aan de orde gekomen. De opleiding heeft zich zeer ontvankelijk getoond voor mogelijke inhoudelijke aanscherping. De opdracht professionele samenwerking kan bijvoorbeeld plaatsvinden in de regio in plaats van het ziekenhuis. 3) Het panel merkte tenslotte op dat relatief weinig aandacht aan het psychosociale aspect wordt besteed. Dit gevoel bleek te worden gedeeld door vertegenwoordigers van het werkveld. De docenten gaven aan van mening te zijn dat naast het vak psychologische aspecten van ouder worden van 4 ECTS in het eerste trimester, het psychosociale aspect ook in andere vakken voldoende aan bod komt. Het panel heeft de discussie over zijn aarzelingen met betrokkenen gedurende de dag zeer gewaardeerd. Het panel kan meegaan in de argumenten van de opleiding om de drie vakgebieden ondanks de doelstelling van integratie gescheiden aan te bieden. De overige twee punten (meer aandacht voor het psychosociale aspect en meer aandacht voor preventie buiten het ziekenhuis) zijn suggesties voor verbetering. Het panel is echter niet van mening dat de aandacht die deze onderwerpen nu in het curriculum krijgen daadwerkelijk onvoldoende zijn. Meer is beter, maar het huidige aanbod is op zichzelf niet onvoldoende. Bovendien toonde de opleiding zich zeer ontvankelijk voor de inhoudelijke suggesties. Het panel heeft er alle vertrouwen in dat in dialoog met het werkveld de juiste balans tussen intramuraal en extramuraal en tussen somatiek en psychosociaal zal worden gevonden. Het panel komt derhalve tot het oordeel dat het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding weerspiegelen. Het panel beoordeelt het facet 2.2 Relatie tussen doelstelling en programma als voldoende Samenhang programma (facet 2.3) Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Het programma beoogt professionals en wetenschappers op te leiden met een brede kennis van gerontologie, geriatrie en structuur van de zorg en daarnaast gedegen wetenschappelijke vaardigheden. De opleiding wil deze aspecten integreren tot een geheel, zodat afgestudeerden een brede basis hebben. Het panel merkt op dat, ondanks deze doelstelling, de vakgebieden geriatrie, gerontologie en structuur van de zorg gescheiden worden aangeboden. Tijdens het locatiebezoek heeft het panel dan ook gevraagd om een toelichting op de keuze voor deze scheiding in het curriculum. Door de opleiding werd toegelicht dat een zekere scheiding onvermijdelijk is, gezien de traditionele verdeling van de vakgebieden, in het bijzonder tussen gerontologie en geriatrie. De deskundigheid is thans nog aanwezig bij verschillende personen. Hoewel de blokken hun zwaartepunten hebben, is toch gestreefd naar een zekere integratie Het lijnonderwijs is bovendien nadrukkelijk aanwezig om de vakgebieden te verbinden. pagina 15

16 Door de vele verschillende vakken die worden aangeboden gedurende het jaar is afstemming tussen de vakken en hun docenten van groot belang. Overlap dient te worden voorkomen. De programmacoördinatoren dragen zorg voor de inhoudelijke afstemming van de vakken. Daarnaast zal, zeker het eerste jaar, altijd één van de programmacoördinatoren het onderwijs bijwonen. Gastdocenten krijgen duidelijke instructies voor de inhoud van hun colleges. Een medewerker wordt speciaal geschoold om te zorgen dat de toetsen goed de leerdoelen reflecteren. Overwegingen Het informatiedossier beschrijft een veelzijdig programma. Het panel heeft de overtuiging dat de doelstellingen van het programma adequaat zijn afgedekt door het programma. Het programma reflecteert de leerdoelen, als gesteld in paragraaf 4.1.2, en de vakgebieden worden, ondanks de scheiding in de drie blokken, in voldoende mate geïntegreerd. Afstemming van de inhoud van de vakken is extra belangrijk door de grote verscheidenheid aan vakken en docenten, maar wordt voldoende bewaakt door de programmacoördinatoren. Al met al is het panel dan ook van mening dat sprake is van een samenhangend programma. Het panel beoordeelt het facet 2.3 Samenhang programma als voldoende Studielast (facet 2.4) Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Zowel uit het informatiedossier als uit de gesprekken tijdens het locatiebezoek komt naar voren dat de studielast fors is. Uit de aanvullende informatie die het panel heeft ontvangen blijkt dat gemiddelde studielast ruim 40 uur per week is. De hoge studielast laat zich verklaren door het hoge ambitieniveau van de opleiding: in een jaar tijd worden studenten, vaak basisartsen, opgeleid tot medische professionals op het gebied van ouder worden en vitaliteit. Daarboven wil de opleiding de mogelijkheid om een wetenschappelijke carrière op te bouwen stimuleren. De UL heeft een aantal maatregelen genomen om de studievoortgang belemmerende factoren te beperken (zie ook paragraaf 4.2.5): - Instroomprofiel: Tot de opleiding worden alleen studenten toegelaten met een relevante master en ervaring met het werken met ouderen. - Motivatie en hard werken: De opleiding hanteert een strenge selectie. Op basis van bewezen kwaliteiten kan een student worden toegelaten. Ook wordt geselecteerd op motivatie en bereidheid om hard te werken. De UL heeft aangegeven dat indien zich minder volledig gekwalificeerde studenten aanmelden dan plaatsen beschikbaar zijn, de criteria voor toelating niet worden verlaagd. De opleidingsplaatsen worden dus niet gevuld met minder gekwalificeerde studenten. Alleen de beste en meest gemotiveerde studenten worden toegelaten (zie voor een meer uitgebreide beschrijving van de selectieprocedure paragraaf 4.2.5). - Begeleiding: alle studenten worden begeleid door een tutor (zie ook paragraaf 4.4.2). Wanneer problemen worden gesignaleerd wordt meteen actie ondernomen. - Regelmatige evaluatie: de studeerbaarheid zal regelmatig worden geëvalueerd zodat kan worden bijgestuurd indien dit nodig blijkt. - Kleine groep: De totale groep studenten is klein (maximaal 24 studenten), zodat het mogelijk is om desgewenst wijzigingen in het programma door te voeren. pagina 16

17 De studenten hebben ruimte voor zelfstudie en de week voorafgaand aan het tentamen worden geen colleges ingepland. Aan het einde van elk trimester hebben de studenten voldoende tijd tot het onderwijs weer begint, zodat buitenlandse studenten naar huis kunnen indien gewenst. De Leyden Academy heeft op verzoek van het panel de studielast nader onderbouwd en onderverdeeld naar de verschillende werkvormen. Deze onderbouwing staat in onderstaande tabel weergegeven. Voor deze berekening zijn universiteitsbrede normen gehanteerd. Onderwijsvorm Weken Gem. Studielast per week per week Studielast Zelfstudie (naast college voorbereiding) Hoorcollege Werkcollege Groepswerk Individuele begeleiding Totaal Overwegingen Het panel beoordeelt de studielast als hoog. Immers, de studielast is berekend op universiteitsbrede standaarden, terwijl hier sprake is van complexe materie. Het panel geeft hierbij aan dat het zaak is dat de UL de studielast scherp bewaakt. Overwegende dat de toelating selectief is, de studenten intensief worden begeleid, dat de studielast wordt gemonitord en dat mogelijkheden bestaan om indien nodig wijzigingen door te voeren in het programma, is het panel van mening dat factoren die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk door de UL worden weggenomen. De studielast is in de ogen van het panel weliswaar hoog, maar door de genomen maatregelen niet te hoog. Het panel komt dan ook tot een positief oordeel op dit facet. Het panel beoordeelt het facet 2.4 Studielast als voldoende Instroom (facet 2.5) Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Een strenge selectie vindt plaats onder studenten die zich aanmelden voor het masterprogramma Vitality and Ageing. De opleiding werkt met de volgende toelatingsvereisten: Masterdiploma geneeskunde of een masteropleiding in de gezondheidszorg (gecombineerd met ervaring in de praktijk van de gezondheidszorg) of een internationaal gelijkwaardig diploma; Goede beheersing van de Engelse taal. Te bewijzen door het afleggen van een IELTS of TOEFL toets of door een certificaat te overleggen dat de student eerder Engels onderwijs heeft genoten. Daarnaast wordt geselecteerd op de bovengemiddelde kwaliteiten, motivatie en inzet van de student en op wetenschappelijke belangstelling. Studenten dienen voor hun aanvraag de volgende stukken mee te sturen: pagina 17

18 Een motivatiebrief die uitlegt 1) waarom men wenst deel te nemen en 2) de carrière die de student voor zich ziet; Twee aanbevelingsbrieven; Gecertificeerde kopieën van de diploma s; Een cijferlijst van hun vorige universiteit; Een kort essay (maximaal 500 woorden). Het essay moet de persoonlijke kijk op de vergrijzende maatschappij in het eigen land weergeven en reflecteren op mogelijke toekomstige verbeteringen. Een toelatingscommissie, bestaande uit de executive director en de managing director van de Leyden Academy, selecteren de beste kandidaten. Tijdens het locatiebezoek werd nadrukkelijk gesteld, dat hierbij de kwaliteit van de studenten boven de kwantiteit van de studenten gaat. Zoals bleek tijdens het locatiebezoek is de opleiding Vitality and Ageing voornamelijk gericht op pas afgestudeerde artsen uit zowel Nederland als uit het buitenland. Op dit moment zijn er meer geïnteresseerden uit het buitenland dan uit Nederland. Het werkveld gaf aan meer Nederlandse studenten te prefereren, gezien de maatschappelijke doelstelling van het programma: de verbetering van de zorg voor ouderen in Nederland. Mogelijk kan ZonMw hier een bijdrage aan leveren, bijvoorbeeld door het verstrekken van beurzen. Volgens het informatiedossier is het streven een gelijkwaardige verhouding tussen Nederlandse en buitenlandse studenten, voor een optimale kruisbestuiving. Tijdens het locatiebezoek werd aangegeven dat de opleiding in de loop der jaren in toenemende mate Nederlandse studenten verwacht. Om dit te stimuleren is een stichting opgericht, Stichting Vrienden van Leyden Academy on Vitality and Ageing, die fondsen verwerft voor studenten. Hoewel de opleiding openstaat voor niet artsen, zijn pas afgestudeerde artsen de belangrijkste doelgroep. Het panel heeft gedurende het locatiebezoek de vraag gesteld of verbreding van de instroom niet bij zou dragen aan de doelstelling van de opleiding, het verbeteren van de zorg voor ouderen. Ook bij het werkveld bleek deze gedachte te leven. De opleiding gaf te kennen ook deelnemers met andere achtergronden toe te laten, indien zij voldoen aan de strenge criteria. Andere professionals dan artsen vormen echter niet de primaire doelgroep. Overwegingen Het panel heeft kennis genomen van de selectieprocedure en toelatingscriteria. Het panel beoordeelt de selectieprocedure als gedegen en in lijn met het doel van de selectie. Door de selectieprocedure wordt geborgd dat alleen die studenten instromen die over de juiste kwalificaties beschikken. Dit heeft gevolgen voor het aantal studenten in het eerste en volgende jaren en rechtvaardigt de hoge eisen die aan de studenten gesteld worden. Wel is opvallend dat er veel buitenlandse aspirant studenten zijn en de hoofddoelgroep van de opleiding beperkt lijkt tot pas afgestudeerde artsen. Het panel respecteert de keuze die de opleiding maakt in dezen. Het panel spreekt met het opleidingsmanagement de hoop uit dat de opleiding in de nabije toekomst erin zal slagen om meer Nederlandse studenten te trekken. In het bijzonder ziet hat panel kansen voor jonge promovendi. De opleiding Vitality and Ageing biedt een beginnend promovendus een goede start voor zijn promotietraject. De afdeling waar de promovendus is aangesteld, is in dat verband een voor de hand liggende sponsor. pagina 18

19 Door de strenge selectie garandeert de opleiding dat het programma qua vorm en inhoud aansluit bij de kwalificaties van de instromende studenten, immers de eisen die aan de student worden gesteld zijn fors. Hoewel het panel zich voor kan stellen dat de opleiding de instroom van de opleiding in de toekomst verbreedt, stelt het panel op dit moment vast dat aan de vereisten van dit facet is voldaan. Zolang de opleiding zich vrijwel geheel richt op artsen zijn ook geen aanvullende acties noodzakelijk. Indien op termijn sprake zal zijn van een bredere instroom is wellicht nadere actie noodzakelijk op het gebied van vaststellen van competenties van instromende studenten en het gericht aanbieden van aanvullende scholing in geval van deficiënties. Het panel beoordeelt het facet 2.5 Instroom als voldoende Duur (facet 2.6) De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: wo-master minimaal 60 studiepunten, afhankelijk van de opleiding. De opleiding omvat 60 ECTS. Zie figuur 3. De opleiding voldoet hiermee aan de eisen voor een wo-master. Figuur 3. Programma in relatie tot ECTS. Programma Core themes - Gerontologie - Geriatrie - Structuur van de zorg Scientific skills - Academische ontwikkeling - Klinisch onderzoek - Management en leiderschap Oefeningen - Wetenschappelijk essay - Onderzoeksproject - Professionele samenwerking ECTS Totaal 60 Overwegingen Het panel stelt vast dat de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. Het panel beoordeelt het facet 2.6 Duur als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 2 Programma Het panel beoordeelt alle onderdelen van onderwerp 2 als voldoende. Het panel beoordeelt het onderwerp Programma als geheel dan ook als voldoende. pagina 19

20 4.3 Inzet van personeel Eisen wo (facet 3.1) De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een woopleiding: Het onderwijs zal voor een belangrijk deel worden verzorgd door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied. In het informatiedossier is een overzicht opgenomen van de docenten aan de opleiding. Er is een vast team van docenten, ofwel de kerndocenten, die het grootste deel van het onderwijs verzorgen. Net als de (internationale) gastdocenten, dragen zij allen bij aan het onderzoek in hun vakgebied. Deze docenten en wetenschappers hebben aantoonbaar uitgebreide kennis van de actuele wetenschappelijke theorieën en hebben bijgedragen aan het vormen van de huidige standaard. Hun betrokkenheid bij het programma verzekert dat actuele wetenschappelijke theorieën en inzichten aan de orde komen in het programma. Overwegingen Het panel constateert op basis van de bestudeerde documenten en de gesprekken tijdens het locatiebezoek dat sprake is van interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines. Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de verschillende medisch wetenschappelijke disciplines. Op basis van de aanvankelijk verstrekte informatie kon het panel nog niet tot een positief oordeel komen op dat punt daar het panel zich er nog niet van kon vergewissen dat alle drie de relevante vakgebieden, geriatrie, gerontologie en management, werden afgedekt door de docenten. Op basis van de aanvullend verstrekte informatie kon het panel wel tot een positief oordeel komen. Het panel is van mening dat op alle drie de vlakken toponderzoekers zijn aangetrokken. Door de inzet van toponderzoekers uit verschillende disciplines heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk. Alle betrokken disciplines zijn vertegenwoordigd door de leidende onderzoekers in het vakgebied. Een groot aantal docenten merkt het panel aan als autoriteit op hun vakgebied. Het panel stelt vast dat de opleiding adequaat is ingebed in het onderzoekslandschap. Op basis van de cv s van de docenten stelt het panel vast dat het onderwijs voor een belangrijk deel zal worden verzorgd door onderzoekers die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied. Een groot aantal docenten kan worden aangemerkt als autoriteit op hun vakgebied. Het panel beoordeelt het facet 3.1 Eisen wo dan ook als voldoende Kwantiteit personeel (facet 3.2) Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten. Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen continueren. Om de eenjarige masteropleiding Vitality and Ageing te starten worden op dit moment twee fulltimers ingezet. Gedurende de opleiding bestaat het team van kerndocenten uit drie personen. Daarnaast beschikt de opleiding over een groot aantal gastdocenten. Voor contacturen zijn voor de (maximaal) 24 studenten naast de individuele begeleiding en begeleiding van groepswerk 234 hoorcollege uren en 156 werkcollege uren voorzien. 18 pagina 20

21 docenten hebben een inhoudelijk coördinerende taak op hun vakgebied. Zij coördineren het onderwijs dat in totaal wordt verzorgd door 79 verschillende docenten. Overwegingen De opleiding bestaat uit maximaal 24 studenten. Gezien dit geringe aantal is de kwantitatieve inzet van docenten voldoende. Naast de kerndocenten zorgt de grote variëteit aan gastdocenten voor een ruim aanbod van docenten. Het panel stelt derhalve vast dat zowel voor de start als voor de continuering van de opleiding voldoende capaciteit is en wordt vrijgemaakt. De opleiding is in de ogen van het panel erin geslaagd om een groot aantal aansprekende docenten aan te trekken. Het panel beoordeelt het facet 3.2 Kwantiteit personeel als voldoende Kwaliteit personeel (facet 3.3) Het in te zetten personeel is gekwalificeerd voor een inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. De UL benoemt in het informatiedossier de hoge kwaliteit van de docenten en onderzoekers die betrokken zijn bij de opleiding. De UL verklaart dat het onderwijs wordt verzorgd door stafleden met ruime ervaring in het onderwijs, en tevens in het onderzoek. Het panel constateert op basis van de cv s dat de inhoudelijke en onderzoekskwaliteiten van de docenten zonder meer in orde zijn. Een groot deel van de docenten behoort tot de wetenschappelijke top in hun vakgebied. In het informatiedossier en in de aanvullende informatie wordt de didactische kwaliteit, ondanks een specifiek verzoek hiertoe van het panel, niet anders onderbouwd dan door te wijzen op de langdurige onderwijservaring van de docenten. Dit onderwerp is tijdens het locatiebezoek dan ook nader besproken. Er zijn vooralsnog geen normen voor didactische kwaliteit en er is geen specifiek plan om de didactische kwalificaties te verwerven. De Leyden Academy loopt hiermee in de pas met de UL en het LUMC. In 2009 is binnen de UL en het LUMC begin gemaakt met professionalisering van docenten. UL en LUMC worden hierin ondersteund door het ICLON. De ontwikkeling op dit gebied binnen de Leyden Academy is volgend aan de ontwikkeling binnen UL en LUMC. Uitzondering vormt de scholing van één van de programmacoördinatoren, deze wordt geschoold als toetsenmaker. Overwegingen Het panel heeft kennis genomen van de cv s van de docenten en onderzoekers en de ontwikkelingen met betrekking tot de didactische kwaliteiten van de docenten. Het panel stelt op basis hiervan vast dat verwacht mag worden dat het in te zetten personeel gekwalificeerd is voor een inhoudelijke, wetenschappelijke en organisatorische realisatie van het programma. Inhoudelijk merkt het panel de docenten zonder voorbehoud aan als experts op hun vakgebied. Sterker, het panel spreekt zijn waardering uit voor de wijze waarin de Leyden Academie erin is geslaagd om de wetenschappelijke top aan te trekken. Wel constateert het panel dat de borging van de didactische kwaliteit achter loopt bij wat gebruikelijk is in het hoger onderwijs. Het panel beveelt de Leyden Academy dan ook met nadruk aan om een plan op te stellen ter borging en bevordering van de didactische kwaliteiten van de docenten. Gezien het feit dat de Leyden Academy wel meegaat in de verbeteringsslag die binnen UL en LUMC is ingezet komt het panel wel tot een positief oordeel. pagina 21

Doelmatigheidstoets Master Vitality and Ageing Samenvatting

Doelmatigheidstoets Master Vitality and Ageing Samenvatting Doelmatigheidstoets Master Vitality and Ageing Samenvatting Leiden, augustus 2014 Algemeen Soort aanvraag Naam instelling Nieuwe opleiding Universiteit Leiden Contactpersoon Contactgegevens - adres drs.

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Leyden Academy. on vitality and ageing. Masteropleiding Vitality and Ageing voor pioniers in de medische zorg van morgen

Leyden Academy. on vitality and ageing. Masteropleiding Vitality and Ageing voor pioniers in de medische zorg van morgen Leyden Academy on vitality and ageing. Masteropleiding Vitality and Ageing voor pioniers in de medische zorg van morgen Nadat de kindersterfte succesvol werd opgelost zijn de ouderen gekomen. Meer dan

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker.

Vanuit de NVAO werd het panel ondersteund door lic. Rik Belmans, beleidsmedewerker. College van bestuur Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van de aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Master in International

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao r nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Health Informaties van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013

Datum locatiebezoek(en) : 31 mei 2017 Datum paneladvies : 21 juni 2017 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 17 oktober 2013 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Commercieel Privaatrecht van de Erasmus

Nadere informatie

«nvao. fluit. w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie

«nvao. fluit. w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie «nvao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie fluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de postinitiële wo-master Marketing van de Vrije

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding. wo-ma Master in Managing Information and. Sustainable Change. Radboud Universiteit Nijmegen

Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding. wo-ma Master in Managing Information and. Sustainable Change. Radboud Universiteit Nijmegen Toetsing realisatie voorwaarde(n) nieuwe opleiding wo-ma Master in Managing Information and Sustainable Change Radboud Universiteit Nijmegen 12 juni 2017 NVAO Toets voorwaarde(n) nieuwe opleiding Adviesrapport

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam }nvao r n e d e rlcw d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie les Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden:

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Theologie en Religiewetenschappen Programma: Religie en Samenleving Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Universiteit van Amsterdam datum 29 juli 2016

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappij 2019-2020 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties:

Men komt in aanmerking voor toelating tot het programma Kunstgeschiedenis indien men aantoont te beschikken over de volgende competenties: Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Kunstgeschiedenis Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Voor toelating tot de opleiding Mediastudies komt in aanmerking de bezitter van

Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Voor toelating tot de opleiding Mediastudies komt in aanmerking de bezitter van Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 Opleiding / programma: Mediastudies/ Film- en televisiewetenschap; New Media and Digital Culture (voorheen Nieuwe media en digitale cultuur, see English EER) Artikel

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Gewijzigd besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bouwkunde van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

wao Gegevens Instelling Opleiding Variant Afstudeeerrichtingen

wao Gegevens Instelling Opleiding Variant Afstudeeerrichtingen wao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie datum 29 juli 2016 onderwerp Besluit toekenning bijzonder kenmerk'kieinschalig en intensief onderwijs' wo-bachelor Liberal Arts and Sciences Tilburg University

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarden. AD-programma. Land- en Watermanagement. Hogeschool Van Hall Larenstein. 8 augustus 2017

Toetsing realisatie voorwaarden. AD-programma. Land- en Watermanagement. Hogeschool Van Hall Larenstein. 8 augustus 2017 Toetsing realisatie voorwaarden AD-programma Land- en Watermanagement Hogeschool Van Hall Larenstein 8 augustus 2017 NVAO Toets voorwaarden nieuwe opleiding Adviesrapport Inhoud 1 Beschrijving van de opleiding

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Neerlandistiek (voorheen Nederlandse taal en cultuur)

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Neerlandistiek (voorheen Nederlandse taal en cultuur) Opleidingsspecifieke deel OER, 2016-2017 Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Neerlandistiek (voorheen Nederlandse taal en cultuur) Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Per 1 september 2016 is

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

van de wo-master Vertaalwetenschap van de Universiteit Utrecht

van de wo-master Vertaalwetenschap van de Universiteit Utrecht ,wao F nederlands - viaamse accreditatieorganisatie uit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Vertaalwetenschap van de Universiteit Utrecht

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen ,nvao F nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Social Work van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen datum 31 juli

Nadere informatie

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track:

In aanvulling op bovenstaande voorwaarden gelden de volgende aanvullende toelatingsvoorwaarden per track: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 De opleiding Kunst- en cultuurwetenschappen Arts and Culture bestaat uit de programma s: Gender Studies (see English EER) Arts & Society (voorheen Kunstbeleid en

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Latijns Amerika/ Spaans Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,wao v nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam datum 30 november

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao w nederlands -vlaa m se accreditatieorganisatie sluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Juridisch medewerker van de Hogeschool van

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

U I T S P R A A K 1 3-0 87

U I T S P R A A K 1 3-0 87 U I T S P R A A K 1 3-0 87 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep XXX, appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen, verweerder

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). ?nvao * nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master Leiderschap in Onderwijs van de

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2017 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Russische studies Deze onderwijs- en examenregeling is gebaseerd op de Wet op het hoger onderwijs

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Datum locatiebezoek : 29 februari 2016 Datum paneladvies : 18 april 2016 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 18 februari 2014

Datum locatiebezoek : 29 februari 2016 Datum paneladvies : 18 april 2016 Instellingstoets kwaliteitszorg : ja, positief besluit van 18 februari 2014 ,mmo r n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot Verpleegkundige

Nadere informatie

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse Literatuur en Cultuur (voorheen Nederlandse letterkunde)

Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse Literatuur en Cultuur (voorheen Nederlandse letterkunde) Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Neerlandistiek/ Nederlandse Literatuur en Cultuur (voorheen Nederlandse letterkunde) Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Sinds 1

Nadere informatie

Midden-Oostenstudies CROHO 60842

Midden-Oostenstudies CROHO 60842 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Examenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding Midden-Oostenstudies CROHO 60842 Programma Midden-Oostenstudies voor het studiejaar 2016-2017 Inhoud: 1. Algemene bepalingen

Nadere informatie

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016 Regeling Externe toezichthouders bij examens Inhoudsopgave 1. Positie en benoeming externe toezichthouders... 3 2. Taak externe toezichthouder

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam swao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

: 120. : 30 november 2017

: 120. : 30 november 2017 m ao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe associate degree-opleiding Ondernemend in de Zorg van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing

Nadere informatie

Leiden Leadership Programme Honours programma voor ambitieuze masterstudenten

Leiden Leadership Programme Honours programma voor ambitieuze masterstudenten Leiden Leadership Programme Honours programma voor ambitieuze masterstudenten Bij ons leer je de wereld kennen Leiden Leadership Programme Voor wie? In het Leiden Leadership Programme ontwikkel je als

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es lult Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam datum Gegevens

Nadere informatie

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken.

Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. ONDERWIJSVISIE OP HO OFDLIJNEN Geachte collega s, 1 Deze brochure schetst de onderwijsvisie van onze universiteit op hoofdlijnen. De doelen die horen bij die visie kunnen we alleen samen bereiken. We

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,nvao ~ n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Nadere informatie

Dubbeltalent gezocht. VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam

Dubbeltalent gezocht. VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam Dubbeltalent gezocht VUmc Zigma 2019-2020 Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam De opleiding Ben je een talentvolle student met interesse in en ervaring met wetenschap pelijk onderzoek? Misschien

Nadere informatie

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013 Tilburg University 2020 Toekomstbeeld College van Bestuur, april 2013 Strategie in dialoog met stakeholders Open voor iedere inbreng die de strategie sterker maakt Proces met respect en waardering voor

Nadere informatie

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Internationalisering Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Minor algemeen Alle studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) volgen in het derde Bachelorjaar

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen ,m)ao r nederlands -vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Radboud Universiteit Nijmegen datum 31 augustus

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing Nieuwe opleiding is): Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing bestaande opleiding Nevenvestiging

Nadere informatie

Neerlandistiek CROHO 60849

Neerlandistiek CROHO 60849 Faculteit der Letteren Onderwijs- en Eamenregeling (OER) Deel B: Masteropleiding CROHO 60849 voor het studiejaar 2017-2018 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Toelating 3. Inhoud en inrichting van de opleiding

Nadere informatie

,nuao. Gegevens Instelling Opleiding

,nuao. Gegevens Instelling Opleiding ,nuao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding wo-master Educatie in de Mens- en Maatschappijwetenschappen

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor se a ccreditati eorganísati e Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen datum 23 januari 201 3 onderwerp Defìnitief

Nadere informatie

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. nvao nederiands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 21 november 2016 onderwerp Definitief accreditatiebesluit (004107) bijlage 1 Intrekking en nieuwe vaststelling van het accreditatiebesluit

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie studiejaar 20172018 Inhoud REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS... 1 1. Positie en benoeming externe

Nadere informatie

Executive leergang. Veroudering en Gezondheidszorg. Op zoek naar inhoudelijke verdieping op het gebied van de zorg voor ouderen?

Executive leergang. Veroudering en Gezondheidszorg. Op zoek naar inhoudelijke verdieping op het gebied van de zorg voor ouderen? Executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg Start: 29 januari 2015 Op zoek naar inhoudelijke verdieping op het gebied van de zorg voor ouderen? Executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg Deze

Nadere informatie

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals.

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals. het Zijlstra Center for Public Control, Governance and Leadership www.hetzijlstracenter.nl Big data in de publieke sector Leergang voor ervaren public controllers en professionals Big data in de publieke

Nadere informatie

Advies panel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies panel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie uit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master of Science in Musculoskeletal

Nadere informatie

27 november oktober januari april 2015

27 november oktober januari april 2015 sïwao w nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Onderwijskunde van de Hogeschool

Nadere informatie

Handleiding Honours Programma Wiskunde

Handleiding Honours Programma Wiskunde Handleiding Honours Programma Wiskunde Deze handleiding beschrijft inhoud en organisatie van het honours programma (HP) van de bacheloropleiding Wiskunde en Wiskunde en Toepassingen aan de Universiteit

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI wao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI datum 30 september

Nadere informatie

22 augustus en 13 januari april april 2017 ja, positief besluit van 16 mei 2013

22 augustus en 13 januari april april 2017 ja, positief besluit van 16 mei 2013 nvao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master International Executive Master of Finance and Control van de Universiteit

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Masterprogramma van Onderwijskunde Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters

Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters 30 mei 2016 Nadere uitwerking aanvullende criteria onderzoeksmasters 30 mei 2016 pagina 2 Inhoud Pag. Profiel van de onderzoeksmaster 4 Beoordeling

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Vrije Universiteit Amsterdam. De Boelelaan HV AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Vrije Universiteit Amsterdam. De Boelelaan HV AMSTERDAM College van bestuur Vrije Universiteit Amsterdam De Boelelaan 1105 1081 HV AMSTERDAM Besluit datum 27 januari 2006 onderwerp Definitief besluit Toets NO voor de onderzoeksmaster Social Research: Organization

Nadere informatie

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Economie en Bedrijfseconomie Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde ( FEWEB) Opbouw van studie door prof. dr. Henri de Groot (programmadirecteur)

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool

Nadere informatie

Beleid en Management in de Publieke Sector

Beleid en Management in de Publieke Sector Beleid en Management in de Publieke Sector Course information C OURSE FSWBMNBMPS AC ADEMIC YEAR 2017-2018 EC 15 LANGUAGES Nederlands PROGRAMME Bestuurskunde / Minor Pre-master dagprogramma / Bestuurskunde

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Vergelijkende Indo- Europese taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Den Haag, 26 augustus namens de KNAW-commissie Gedragswetenschappen, 1 De instelling heeft op 4 september 2015 ingestemd met het advies.

Den Haag, 26 augustus namens de KNAW-commissie Gedragswetenschappen, 1 De instelling heeft op 4 september 2015 ingestemd met het advies. Beoordeling van het herstelplan van de Vrije Universiteit Amsterdam met betrekking tot de onderzoeksgerichte wo-masteropleiding Clinical and Developmental Psychopathology (research) van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Toetsing realisatie voorwaarden. nieuwe opleiding. hbo-master Strategy & Leadership. AOG TSM Master School. 15 oktober 2018

Toetsing realisatie voorwaarden. nieuwe opleiding. hbo-master Strategy & Leadership. AOG TSM Master School. 15 oktober 2018 Toetsing realisatie voorwaarden nieuwe opleiding hbo-master Strategy & Leadership AOG TSM Master School 15 oktober 2018 NVAO Toets voorwaarden nieuwe opleiding Adviesrapport Inhoud 1 Beschrijving van de

Nadere informatie

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Profiel Opleidingsmanager HBO-Rechten 10 mei 2017 Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Voor meer informatie over de functie Jeannette van der Vorm, adviseur Leeuwendaal

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie