Aan: commissie Ruimtelijk Fysiek. Onderwerp. Nadere vergelijking locaties Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen. 1. Inleiding

Transcriptie

1 Aan: commissie Ruimtelijk Fysiek Onderwerp Nadere vergelijking locaties Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen 1. Inleiding In het Reconstructieplan De Peel is voorgesteld om in of nabij de Stiphoutse Bossen een Recreatieve Poort te ontwikkelen: de Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen. De Recreatieve Poort kan fungeren als centrale toegang voor de dagrecreant die het bosgebied bezoekt en kent de volgende doelen: versterking van de recreatieve structuur in het gebied; versterking van natuur en landschap in de omgeving; ontlasten van de recreatieve druk op de kwetsbare delen van bos- of natuurgebieden. Volgens de definitie van het Reconstructieplan bevat een Recreatieve Poort minimaal de volgende basisvoorzieningen: parkeervoorziening; informatie over het gebied; startplaats voor recreatieve routes; horeca. De Recreatieve Poort kan echter aangevuld worden met voorzieningen als een speelweide/speelbos, een dierenweide, struinnatuur etcetera. Op initiatief van de gemeente Helmond is in 2007 een locatieonderzoek verricht, dat antwoord moest geven op de vraag welke locatie als eerste in aanmerking komt om een Recreatieve Poort te ontwikkelen. Uit de rapportage Locatieonderzoek Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen is als meest kansrijke locatie de open plek aan de Gerwenseweg naar voren gekomen om verder te onderzoeken. Als tweede locatie eindigde de locatie Sportpark Molenven. In december 2007 is de notitie Uitwerkingsrichting Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen opgesteld. Op 18 december 2007 heeft het College van B&W ingestemd met het aanwijzen van perceel B 3637 (Gerwenseweg) als voorkeurslocatie voor de Recreatieve Poort en met de uitgangspunten voor de invulling. De notitie is vervolgens in januari 2008 opiniërend voorgelegd aan de commissies MO&E en RF. De commissies hebben geadviseerd om naast de locatie 'Gerwenseweg', ook de locatie 'Molenven' nog nader te onderzoeken. Inmiddels heeft dit nader onderzoek plaatsgevonden. Op basis van dit nader onderzoek wordt voorgesteld om - in afwijking van het besluit van 18 december de locatie Molenven aan te wijzen als voorkeurslocatie voor de verdere uitwerking van het project 'Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen'. De argumenten die ten grondslag hebben gelegen aan deze keuze zijn in deze adviesnota opgesomd. De integrale vergelijking van de locaties is als bijlage opgenomen bij deze nota (bijlage 1). Er is voor de locatie Molenven een eerste globale ruimtelijke verkenning uitgevoerd, rekening houdend met de programmatische uitgangspunten en de bestaande en toekomstige functies in het gebied. Na besluitvorming over de locatie en invulling kan worden gestart met de verdere uitwerking van het project.

2 2. Beleidsmatige context - Aanleiding voor het project Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen ligt in het Reconstructieplan De Peel, waarin de Stiphoutse Bossen aangewezen zijn als zoeklocatie voor een dergelijke ontwikkeling. De beleidsdoelen die beoogd worden met het project Recreatieve Poort sluiten aan bij divers lokaal beleid (Stadsrevisie, Algemeen Structuurplan, Vrijetijdsbeleid, Landschapsbeleidsplan, Lange Termijnplan Bossen, Geïntegreerd Bosbeheerplan, Programma Samen Investeren). - Op 18 december 2008 heeft het College van B&W ingestemd met het aanwijzen van perceel B 3637 (Gerwenseweg) als locatie en met de uitgangspunten zoals omschreven in de notitie Uitwerkingsrichting Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen. De Commissie RF en MO&E hebben in januari 2008 geadviseerd om naast de locatie aan de Gerwenseweg (OP), ook de locatie bij Sportpark Molenweg (SM) nog nader te onderzoeken. - Op dit moment wordt een Structuurvisie voor Stiphout opgesteld. Daarin wordt ook aandacht besteed aan het gebied ten westen van Stiphout, mede in relatie tot het realiseren van een tweede ontsluiting voor Stiphout. De Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen wordt in de Structuurvisie meegenomen als wenselijke ontwikkeling. 3. Locatie: resultaten nadere vergelijking locaties Gerwenseweg en Molenven De locaties Gerwenseweg en Molenven zijn nader onderzocht, waarbij rekening is gehouden met de volgende (deel)aspecten: A. Concept/programma - Zonering en regulering recreatie - Attractiviteit locatie - Uitbreidingsmogelijkheden B. Verkeer - Bereikbaarheid - Ontsluiting - Parkeren C. Ruimtelijke kwaliteit - Inpassing - Actuele waarden - Natuurcompensatie - Meervoudig ruimtegebruik D. Financiën - Grondverwerving - Aanleg en inrichting - Exploitatie E. Draagvlak De scores en de conclusies voor de verschillende deelaspecten zijn opgenomen in bijlage 1. Op basis van de nadere vergelijking wordt voorgesteld om locatie Molenven als voorkeurslocatie aan te wijzen voor de ontwikkeling van de Recreatieve Poort. De belangrijkste onderscheidende argumenten hiervoor zijn: - het realiseren van een veilige ontsluiting van de locatie Gerwenseweg brengt relatief hoge investeringen met zich mee en leidt onvermijdelijk tot het kappen van monumentale eiken langs de Gerwenseweg. Een alternatieve ontsluiting van de locatie Gerwenseweg via Molenven en vervolgens over een relatief grote afstand door het bosgebied is niet gewenst. De ontsluiting van de locatie Molenven is relatief eenvoudig te realiseren omdat kan worden aangesloten bij bestaande en toekomstige infrastructuur (2 e ontsluiting Stiphout); - op de locatie Molenven liggen mogelijkheden en kansen voor een samenhangende benadering en een versterking van de ruimtelijke kwaliteit, rekening houdend met de bestaande functies

3 (Sportpark Molenven/HAC) en toekomstige ontwikkelingen (2 e ontsluiting Stiphout). Concreet gaat het daarbij om het realiseren van een logische ontsluiting van het sportpark, HAC en de Recreatieve Poort, de aanleg van voldoende parkeerplaatsen voor deze voorzieningen en de mogelijkheid tot het volgen van een integrale aanpak van de opgave op het gebied van natuurcompensatie (nodig voor 2 e ontsluiting Stiphout, parkeren, Recreatieve Poort); - voor de recreatieve poort werd uitgegaan van een matig-intensief programma. Vanuit verschillende potentiële ondernemers is aangegeven dat dit programma naar verwachting een onvoldoende basis biedt voor een duurzame en rendabele exploitatie van de recreatieve poort. Vanwege de bijzondere ligging van de locatie Gerwenseweg zijn de mogelijkheden om het programma uit te breiden relatief beperkt of niet wenselijk. Gezien de ligging nabij de bebouwde kom en nabij bestaande recreatieve functies zijn er op de locatie Molenven ruimere mogelijkheden om de voorziening exploiteerbaar te maken; - de investeringen die nodig zijn om de locatie aan de Gerwenseweg geschikt te maken als Recreatieve Poort zijn beduidend hoger in vergelijking met de investeringen voor de locatie Molenven. Met name de kosten voor de ontsluiting van de locatie en de aanleg van de nutsvoorzieningen maken het verschil. De kosten voor natuurcompensatie zijn hoger voor de locatie Molenven, maar hier liggen kansen om de benodigde natuurcompensatie voor de 2 e ontsluiting, de parkeerplaatsen en de recreatieve poort integraal op te pakken. De provincie Noord-Brabant staat - rekening houdend met de gemaakte locatieafweging en de integrale benadering - niet direct afwijzend tegenover de locatie Molenven, ook als daarvoor kap van bomen noodzakelijk is; - binnen de Stiphoutse bevolking lijkt meer draagvlak te bestaan voor de locatie Molenven. 4. Invulling: matig intensief intensief Voor wat betreft de invulling van de Recreatieve Poort in de Stiphoutse Bossen wordt in grote lijnen aangesloten bij het programma dat op 18 december 2007 door het College van B&W is vastgesteld. Daarin is aangegeven dat de Recreatieve Poort een matig intensief karakter zou moeten krijgen. De Recreatieve Poort moet echter in recreatief opzicht wel voldoende te bieden hebben om bezoekers aan het gebied te motiveren om daadwerkelijk van de voorziening gebruik te maken en er voor te zorgen dat de voorziening exploiteerbaar wordt voor een ondernemer. Het gaat daarbij in eerste instantie om het mogelijk maken van een rendabele horeca-exploitatie. Dit wel binnen de randvoorwaarden voor de Recreatieve Poort, dat wil zeggen dat avondopenstelling (na uur) enerzijds in verband met concurrentieoverwegingen niet wordt toegestaan en anderzijds gezien de doelstellingen die gekoppeld zijn aan een Recreatieve Poort. Een rendabele exploitatie moet eerder gevonden worden in het vergroten van de omvang van de horecavoorziening (aantal zitplaatsen), in combinatie met aansprekende dagrecreatieve voorzieningen (bijvoorbeeld een speelbos). In die zin zal het programma een intensiever karakter krijgen. Samenvattend zijn de volgende randvoorwaarden en aandachtspunten van toepassing: De Poort omvat een horeca-instelling van voldoende omvang (met het oog op een rendabele exploitatie), waarbij avondopenstelling (na uur) niet wordt toegestaan. Met het oog op concurrentie met centrumvoorzieningen wordt verhuur van de accommodatie of delen daarvan ten behoeve van bijvoorbeeld feesten en partijen niet toegestaan. De horecavoorziening is toegankelijk voor minder validen en invaliden. Ondersteunende dagrecreatieve voorzieningen worden toegestaan om te komen tot een rendabele exploitatie van de totale Poort. Deze activiteiten worden ontwikkeld binnen de thema s natuur/natuurlijkheid, passend bij het karakter van de locatie (bijvoorbeeld een speelbos). Gezien het belang dat toegekend wordt aan informatie en educatie (natuur, landschap, cultuurhistorie, omgeving e.d.) dient de voorziening inpandig tevens te functioneren als kleinschalig bezoekerscentrum en is er buiten het pand ruimte voor informatie via panelen, zuilen o.i.d. De voorzieningen en elementen voegen zich qua beeld, vorm en materialisatie naar de landschappelijke karakteristiek van het omliggende gebied. Dit betekent dat gewerkt wordt met duurzame, streekeigen en natuurlijke materialen en elementen.

4 Vanuit de Poort wordt aansluiting verzorgd op het fietsroutenetwerk, het wandelroutenetwerk, Rondje Helmond en op ATB- en ruiterroutes. Voorts is er behoefte aan een route voor minder validen en invaliden. Daarnaast zou een trimparcours een welkome aanvulling zijn. Gemotoriseerde sport en overige lawaaisporten worden geweerd. De voorziening bevat voldoende eenvoudige onverharde of semi-verharde voorzieningen voor het parkeren dan wel het stallen van auto s, motoren, fietsen, paarden e.d. De voorziening voorziet in gecombineerd gebruik door de Recreatieve Poort, Sportpark Molenven en HAC. De voorziening is toereikend voor piekgebruik op drukke dagen. Er wordt geïnvesteerd in compensatie van natuurwaarden en landschappelijke waarden in de directe omgeving van de Poort. De ontwikkeling dient gepaard te gaan met flankerende maatregelen in het gehele gebied, zoals het afsluiten van toegangswegen, het ontwikkelen van nieuwe routes, het scheiden van groepen gebruikers door routezonering, e.d. 5. Kanttekeningen: risico s bij verdere uitwerking Potentiële ondernemers waarmee tot op dit moment is gesproken spraken hun voorkeur uit voor de locatie Gerwenseweg. Dit vanwege de vrije ligging en het bijzondere karakter van de locatie. De ondernemers waren terughoudend wat betreft de locatie Molenven, omdat in hun ogen een Recreatieve Poort op deze plek zich moeilijk laat verenigen met de reeds aanwezige functies. Een eerste globale ruimtelijke verkenning laat echter zien dat de verschillende functies met elkaar gecombineerd kunnen worden. Dit vereist echter wel een zorgvuldige inpassing en afstemming. Hierover moet echter nog gesproken worden met potentiële ondernemers. De locatie Molenven ligt (grotendeels) in bestaand bosgebied in de GHS. Dit brengt met zich mee dat er gecompenseerd zal moeten worden. De mate waarin en de manier waarop er gecompenseerd moet worden is onderwerp van nader overleg met de Provincie. Hierop kan nu nog niet vooruit worden gelopen, omdat het antwoord afhankelijk is van de uiteindelijke invulling en inrichting. Het is mogelijk dat de Provincie dermate hoge eisen aan compensatie stelt, dat realiseren van het plan op deze locatie financieel niet haalbaar blijkt en de locatie alsnog zou afvallen. De plannen voor de ontwikkeling van een Recreatieve Poort in de Stiphoutse Bossen worden op de voet gevolgd door diverse belanghebbende partijen (grondeigenaren, omwonenden, omliggende gemeenten, natuur- en milieuorganisaties, brancheorganisaties, e.a. Het is van belang dat deze partijen bij de verdere uitwerking van het plan intensief betrokken blijven. De plannen voor de Recreatieve Poort op de locatie Molenven zijn gekoppeld aan een nieuw te realiseren ontsluiting voor de kern Stiphout. Hierover heeft nog geen definitieve besluitvorming plaatsgevonden. Voortschrijdend inzicht, toekomstige ontwikkelingen of omstandigheden kunnen ertoe leiden dat deze locatie uiteindelijk toch onvoldoende geschikt of niet haalbaar blijkt te zijn. 6. Financiering Er is een eerste globale inschatting gemaakt van de kosten voor het oprichten van de Recreatieve Poort. Inzet is om een ondernemer risicodragend te laten investeren in minimaal de stichtingskosten van de horeca-instelling en in bijbehorende ondersteunende voorzieningen. Gezien het maatschappelijke belang van het realiseren van de overige aanpalende voorzieningen en van benodigde infrastructurele en zoneringsmaatregelen, is het verdedigbaar te voorzien in een (overheids)bijdrage ten behoeve van het oprichten van deze voorzieningen. Op welke wijze en in welke verhouding de samenwerking het beste vormgegeven kan worden, moet echter nog onderzocht worden. Daarbij komen verschillende cofinancieringsbronnen in beeld, bijvoorbeeld het Regionaal Stimuleringsfonds, subsidieregeling Revitalisering Landelijk Gebied, het Operationeel Programma voor de regio Zuid-Nederland en het Europese programma Interreg IVA. In het IVP Samen Investeren Brabantstad is een bedrag van ,-- gereserveerd voor de realisatie van de Recreatieve Poort Stiphoutse Bossen ( ,-- provincie, ,-- gemeente

5 Helmond). De daadwerkelijke kosten en dekking voor de Recreatieve Poort Stiphout zijn bekend na vaststelling van het realisatieplan. 7. Vervolgstappen 1. Op basis van een nota van randvoorwaarden kan de locatie, de begrenzing en de ontsluiting van het perceel worden bepaald. Tevens vormt de nota van randvoorwaarden de basis voor het uitwerken van een voorlopig (schets)ontwerp inclusief programma. 2. Er zal een marktconsultatie worden uitgevoerd. Daarbij worden (markt)partijen in de gelegenheid gesteld hun visie te geven op basis van een (schets)ontwerp en een conceptprogramma. Het voordeel van marktconsultatie is dat het een beeld oplevert van de potentie van het plan, de exploitatie en de optimaliseringmogelijkheden. Het ontwerp en het programma wordt naar aanleiding van de consultatieronde zonodig aangepast. 3. Op basis van de vorige stappen wordt een haalbaarheidsstudie verricht, die tevens inzicht geeft in de benodigde investeringen. 4. In deze stap wordt een marktpartij geselecteerd. Hiervoor zal een selectie- en aanbestedingsprocedure worden opgestart. 5. De gemeente werkt samen met nog te selecteren marktpartij en overige belanghebbende partijen aan een definitief Realisatieplan voor de Recreatieve Poort, vast te stellen door de gemeenteraad. Daarbij wordt intensief overleg met de Provincie gepleegd over de planologische consequenties en randvoorwaarden. Bijlagen 1. Nadere vergelijking locaties Gerwenseweg en Molenven