Communicatie telkens opnieuw een uitdaging
|
|
- Brecht van de Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Communicatie telkens opnieuw een uitdaging Veerle Bosschem Hoofdverpleegkundige IZ Heelkunde UZ Gent 1
2 Communicatie telkens opnieuw een uitdaging Effectieve communicatie in de zorg Barrières voor een effectieve communicatie Gevolgen van communicatieproblemen Ondersteunende communicatiehulpmiddelen Aanbevelingen voor het optimaliseren van de communicatie Take home message 2 2
3 Effectieve communicatie in de zorg definitie stellingen 3
4 Communicatie mogelijke definities Communicatie is het met elkaar in verbinding staan van mensen om te overleggen of berichten uit te wisselen. Bij communicatie zijn altijd ten minste twee partijen betrokken in de rol van zender en ontvanger. Het is een doorlopend circulair proces waarin mensen elkaar beïnvloeden door het uitwisselen van verbale en non-verbale signalen, op verschillende niveaus en in een bepaalde context (Deplae, 2011) 4 4
5 Communicatie stellingen Ongeacht de plaats waar verpleegkundigen tewerkgesteld zijn en ongeacht de patiënten populatie die ze verzorgen, is er een consensus in de verpleegkunde dat effectieve communicatie met patiënten onlosmakelijk verbonden is met goede kwaliteit van zorg verlenen (Finke, Light, & Kitko, 2008) Het gebruik van een clinical nurse specialist die gefocust was op het verbeteren van de communicatie met patiënt en familie van de patiënt reduceerde de verblijfsduur op IZ. (Ahrens, Yancey, & Kollef, 2003) 5 5
6 Effectieve communicatie wat? Zender én ontvanger = 2 verschillende personen met elk hun eigen waarneming en belevingswereld. Communicatie is effectief wanneer de boodschap die je geeft bij de ander overkomt zoals je hem bedoeld hebt. 6 6
7 Barrières voor een effectieve communicatie Patiënt Verpleegkundige Andere 7
8 Barrières patiënt De communicatieve interactie wordt in belangrijke mate beïnvloed door de ernst van de ziekte, de graad van bewustzijn en de mate van toegankelijkheid van de patiënt. (Happ, Roesch, & Garrett, 2004) (Happ, et al. 2011) Hierbij aansluitend zijn de cognitieve en psychologische status en/of taalkennis van de patiënt ook mogelijke barrières. (Finke, Light, & Kitko, 2008) 8 8
9 Barrières verpleegkundige (1) Verpleegkundigen geven aan dat een belangrijke belemmerende factor is dat het veel meer tijd vraagt om effectief te communiceren met de patiënten in een moeilijke setting. (Finke, Light, &Kitko, 2008) De tijd ontbreekt om voldoende tijd te kunnen maken en geïndividualiseerde communicatie hulpmiddelen te zoeken en/ of te maken. (Magnus & Turkington, 2006) 9 9
10 Barrières verpleegkundige (2) De communicatieve interactie wordt in belangrijke mate beïnvloed door de communicatieve training en ervaring van de verpleegkundige. Er is nood aan training van de verpleegkundigen in het gebruik van ondersteunende hulpmiddelen. (Finke, Light, & Kitko, 2008) (Happ, et al. 2011) De intrensieke motivatie van de verpleegkundige zelf om met deze hulpmiddelen te werken zal ook een belangrijke factor zijn om de kennis in de praktijk om te zetten
11 Barrières andere Patiënten vermelden dat een lage continuïteit van verpleegkundigen die instaan voor de zorg van de patiënt, de communicatie negatief beïnvloeden. De communicatie verliep beter naarmate men elkaar beter leerde kennen. Ook de verpleegkundigen zagen dit als een belemmerende factor. (Magnus & Turkington, 2006) (Finke, Light, & Kitko, 2008) Daarnaast gaven patiënten aan dat ze te weinig informatie kregen en dat deze te weinig herhaald werd of nergens genoteerd werd: goede timing om info te geven en het herhalen ervan is heel belangrijk. (Magnus & Turkington, 2006) 11 11
12 Communicatieproblemen: detectie gevolgen voor de patiënt en het team 12
13 Communicatieproblemen - detectie De verpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van vele zorgactiviteiten voor patiënten in een ziekenhuissetting en hebben daarvoor intensief contact met de patiënt en hun familie. De verpleegkundige bevindt zich in de beste positie om communicatieproblemen bij patiënten op te sporen, te melden en op zoek te gaan naar een passende oplossing. (Finke, Light, & Kitko, 2008) 13 13
14 Gevolgen patiënt (1) Gehospitaliseerde patiënten met communicatieproblemen hebben meer kans om complicaties te ontwikkelen dan patiënten zonder communicatieproblemen. Verpleegkundigen moeten zich bewust zijn van de zware gevolgen die een gestoorde communicatie kan geven bij de acute of de chronisch zieke patiënt en dit moet een onderdeel worden van hun zorgplan. (Campbell & Happ, 2010) 14 14
15 Gevolgen patiënt (2) En studie naar ervaringen en stressvolle gebeurtenissen onder IZ patiënten tonen significante relaties tussen het niet kunnen spreken en paniekgevoelens, frustratie, onzekerheid, boosheid, zorgen, angst en slapeloosheid. (Happ, Roesch, & Garrett, 2004) Daarnaast blijkt dat de moeilijkheid tot communiceren geassocieerd wordt met een grotere ernst van ziekte. (Happ, et al., 2011) 15 15
16 Gevolgen team Gebrek aan communicatie kan frustrerend zijn voor de teamleden Vaak is het gebrek aan communicatie gerelateerd aan te weinig kennis over strategieën om communicatie te faciliteren en aan beperkte toegang tot hulpmiddelen voor communicatie. (Magnus & Turkington, 2006) 16 16
17 Ondersteunende Communicatie Hulpmiddelen Situering Noodoproepsystemen Orale communicatiehulpmiddelen Niet-orale communicatiehulpmiddelen Elektronische hulpmiddelen 17
18 OHC situering Zwaar zieke patiënten zijn vaak te zwak om te schrijven of figuren aan te duiden en missen vaak ook concentratie om woorden te spellen of te lezen. Eens de patiënt hier wel toe in staat is, kunnen ondersteunende hulpmiddelen gebruikt worden. OHC is geen magische oplossing Multidisciplinair samenwerken ( arts, vpk, logo, psychologe, kinesitherapie, ergotherapie, + patiënt / familie) 18 18
19 Veel hulpmiddelen OHC keuze Keuze afhankelijk van: Acuut chronisch ETT tracheacanule Slikproblematiek aanwezig of niet Geventileerd spontaan ademend Mobiliteit beperkt onbeperkt Beschikbaarheid (24u/24u huur) 19 19
20 OHC noodoproepsystemen Veel soorten beschikbaar Voorwaarde: min of meer alerte patiënt Keuze afhankelijk van: Mobiliteit beperkt onbeperkt Beschikbaarheid (24u/24u huur) Acuut / chronisch 20 20
21 OHC noodoproepsystemen vb 21 21
22 OHC Orale hulpmiddelen (1) Mouthing / mondbewegingen liplezen Electrolarynx 22 22
23 OHC orale hulpmiddelen (2) Patiënten met tracheacanule + mogelijkheid om de cuff te lossen zonder ventilator => spraakventiel + ev. zuurstoftoediening 23 23
24 OHC orale hulpmiddelen (3) Patiënten die mechanisch beademend worden Cuff intermittent lossen Gebruik Passy-Muir valve! Cuff moet gelost worden => ikv VAP preventie geen optie 24 24
25 OHC orale hulpmiddelen (4) Sprekende tracheacanule 25 25
26 OHC niet orale hulpmiddelen (1) Pen/papier Schrijfbord 26 26
27 OHC niet orale hulpmiddelen Letterkaarten 27 27
28 OHC niet-orale hulpmiddelen Letterkaarten + laserpen / hoofdband / statief 28 28
29 OHC niet-orale hulpmiddelen Symboolkaarten of woordkaarten 29 29
30 OHC niet orale hulpmiddelen 30 30
31 OHC niet orale hulpmiddelen Systhematische vragenlijst Systhematisch items bevragen Snel en efficiënt te weten komen wat de patiënt wil zeggen Lijkt omslachtig Regelmatig en consequent gebruik => vlotter gebruik Vb
32 OHC hulpmiddelen 32 32
33 OHC elektronische hulpmiddelen 33 33
34 OHC elektronische hulpmiddelen ZAM communicator zonder computerstem 34 34
35 OHC elektronische hulpmiddelen Allora: tekst intypen kan uitgesproken worden Kostprijs 2265,75 Mogelijk in huur 35 35
36 OHC elektronische hulpmiddelen Zingui: Combinatie tekst en symbolen Touchscreen - scanning met schakelaars Kostprijs 3955 Mogelijk in huur 36 36
37 OHC elektronische hulpmiddelen Novachat: Samsung android ter beschikking op IZ heelkunde Speciale software Te gebruiken als android Kostprijs +/
38 OHC elektronische hulpmiddelen Statief voor fixatie elektronische hulpmiddelen -> bedtafel,
39 OHC elektronische hulpmiddelen ipad: Ter beschikking op IZ heelkunde In te loggen op naam patiënt Kostprijs 400 All roun gebrui 39 39
40 OHC elektronische hulpmiddelen ipad + communicatie app Gridplayer: gratis voice: 69,99 Society of Critical Care Medicine: 12,99$ 40 40
41 OHC elektronische hulpmiddelen Aangepaste bedieningsmethoden: Intypen Touchscreen Aanklikken met muis 80 Scanning met enkelvoudige schakelaars Gebruik laserpen op hoofd - bril Gebruik oogscanning
42 OHC elektronische hulpmiddelen Laptop Klassiek gebruik Voorleesprogramma 295 In te loggen op naam Kostprijs
43 Aanbevelingen voor het optimaliseren van de communicatie 10 geboden 43
44 10 gouden regels 1. Zorg indien mogelijk voor een rustige omgeving 2. Zorg dat je de aandacht van de patiënt hebt door hem aan te spreken of aan te raken 3. Zorg voor oogcontact 4. Informeer de patiënt dat hij niet kan spreken, wat de oorzaak is én of dit een tijdelijk probleem is 5. Herhaal regelmatig deze informatie 6. Geef de patiënt voldoende tijd om te antwoorden (vaak vertraagde reacties owv zwaar ziek zijn, sedatie, ) 44 44
45 10 gouden regels 7. Gebruik zoveel mogelijk ja/nee vragen 8. Vraag de patiënt om traag te antwoorden en de woorden overdreven te articuleren 9. Herhaal de woorden of zinnen die je begrepen hebt zodat de patiënt deze kan bevestigen of ontkennen 10. Start met het gebruik van eenvoudige hulpmiddelen zoals gebaren, pen en papier, letteren symboolkaarten, gesysthematiseerde vragenlijsten / ga nadien over naar de elektronische hulpmiddelen 45 45
46 46
47 Investeer in communicatie ondersteuning => tijdsinvestering resulteert in tijdsbesparing Hou rekening met de mogelijkheden en beperkingen van elke individuele patiënt Stel een communicatiebox samen en gebruik deze in moeilijke situaties Werk met communicatie experten op de afdeling Denk aan de 10 geboden 47 47
48 BEDANKT voor jullie aandacht Dank aan Mieke Van Craenenbroeck voor haar projectwerk en haar inzet ikv optimalisatie communicatie bij kritiek zieke patiënten op IZ 48
1. ONDERZOEK. Voorwaarden bij onderzoek:
Charter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor zorgmedewerkers, mantelzorgers en patiënten 1. ONDERZOEK Voorwaarden bij onderzoek:
Nadere informatieCharter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor logopedisten
Charter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor logopedisten ONDERZOEK Voorwaarden bij onderzoek: Vroegtijdig starten Uitgebreid
Nadere informatieCommunicatie. Els Ronsse. april 2008
Communicatie Els Ronsse april 2008 Communicatie =? Boodschappen Heen en weer Coderen loopt bij mensen met autisme vaak fout Maar communicatie is meer. Relatiegericht Aandacht vragen Bevestiging geven Aanmoedigen
Nadere informatieAcute verwardheid (delirium) op de Intensive Care
Acute verwardheid (delirium) op de Intensive Care Op dit moment verblijft uw partner of familielid op de afdeling Intensive Care. Dit is een afdeling waar (ernstig) zieke mensen worden behandeld en verzorgd.
Nadere informatieDE BEADEMINGSPATIËNT. Franciscus Gasthuis
DE BEADEMINGSPATIËNT Franciscus Gasthuis Inleiding Een familielid of naaste van u is opgenomen op de afdeling Intensive Care. Op dit moment krijgt hij of zij tijdelijke ondersteuning van een beademingsmachine.
Nadere informatieDe patiënt met acuut optredende verwardheid (delier)
De patiënt met acuut optredende verwardheid (delier) De patiënt met acuut optredende verwardheid/delier Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen vanwege een ziekte, een ongeval en/of een operatie.
Nadere informatieDelirium op de Intensive Care (IC)
Deze folder is bedoeld voor de partners, familieleden, naasten of bekenden van op de Intensive Care (IC) afdeling opgenomen patiënten. Door middel van deze folder willen wij u als familie* uitleg geven
Nadere informatieGetting in touch again, een verrijkte omgeving. Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin
Getting in touch again, een verrijkte omgeving Hanne Strauven, Judit Kelchtermans, Ellen Decroos, Greet Gelin Inhoud inleiding verzorging is veel meer dan proper maken en calorieën toedienen multi-sensoriële
Nadere informatieVAP Prevention. Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society)
VAP Prevention Dr. H. Jansens, Arts ziekenhuishygiëne UZ Antwerpen Voorzitter BICS (Belgian Infection Control Society) Alfabet van de pneumonie CAP community HAP hospital HCAP health-care NHAP nursing
Nadere informatieWAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN
WAARGENOMEN HINDERNISSEN EN FACILITATOREN VOOR HUISARTS-PATIËNT COMMUNICATIE IN PALLIATIEVE ZORG: EEN SYSTEMATISCHE OVERZICHTSSTUDIE Slort, W., Schweitzer, B.P.M., Blankenstein, A. H., Abarshi, E. A.,
Nadere informatieSlecht nieuws goed communiceren
Slecht nieuws goed communiceren M A N U K E I R S E F A C U L T E I T G E N E E S K U N D E, K U L E U V E N Waarheid is een van de meest krachtige medicamenten waarover men beschikt, maar men moet nog
Nadere informatieDysartrie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Dysartrie Dysartrie is een spraakstoornis ten gevolge van een neurologische aandoening. Iemand met een dysartrie heeft moeite om verstaanbaar te spreken. In deze folder leest u wat dysartrie inhoudt en
Nadere informatieHet kunstmatig overnemen van de ademhaling (IC)
Het kunstmatig overnemen van de ademhaling (IC) Eén van de behandelingsmogelijkheden op de IC is het kunstmatig overnemen of ondersteunen van de ademhaling. Dit wil zeggen dat de ademhaling wordt geregeld
Nadere informatieDelirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0
Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0 De informatie over deze CAP-code wordt opgesplitst in twee delen: (I) Betekenis: De betekenis van code 0 bij de Delirium-CAP. (II) Richtlijnen: De stappen
Nadere informatieEigen regie in de palliatieve fase
Verwante begrippen Eigen regie in de palliatieve fase zelfmanagement Hanke Timmermans Opdracht film ZM Er volgt zo meteen een korte film van ca. 6 minuten, waarin zes mensen met een chronische ziekte aan
Nadere informatieVisie. Wat is dementie?
Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor zorgbehoevende bewoners en voor bewoners met dementie. Binnen onze woonzorgcentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden.
Nadere informatieWanneer communiceren moeilijk wordt
Wanneer communiceren moeilijk wordt Tips voor communicatie met nietof slechtsprekende ouderen T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara
Nadere informatieCommunicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel
Communicatie is meer dan spreken: Over communicatie met mensen met cognitieve gevolgen na niet aangeboren hersenletsel Communicatie en hersenletsel: begrijpen wij elkaar? September 2010 Voorstellen Vakantie
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieDoorlopend bezoek, lessen vanuit de kindergeneeskunde
Doorlopend bezoek, lessen vanuit de kindergeneeskunde Dries Neyrinck Bezoek op IZ, een kwestie van tijd? 2013 Universitair Ziekenhuis Gent Anno Februari 2008 op de PICU Voordeel om bij uw kind te mogen
Nadere informatieInteractieve workshop dysartrie bij MS. Leonie Ruhaak Logopedist/PhD student
Interactieve workshop dysartrie bij MS Leonie Ruhaak Logopedist/PhD student Communicatieproblemen bij MS 2 Symptomen Fonatie Adem Prosodie Resonantie Articulatie Classificatie: Atactisch Spastisch Gemengd
Nadere informatieErgotherapie bij Parkinsonpatiënten. Ann Debruyne
Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten Ann Debruyne Parkinson op geriatrie Weinig acute parkinsonpatiënten Diagnose van parkinson al enkele jaren gesteld Doel ergotherapie bij parkinsonpatiënten Onderhouden/
Nadere informatieWelkom op de afdeling G2
Welkom op de afdeling G2 bezoek van 14u tot 20u30 niet in de voormiddag 057 35 62 81 YG2@yperman.net www.yperman.net/afdelingen 2 e verdiep westvleugel G-blok - kamers 853-877 1. Arts WIE ZIJN WE? 1.1.
Nadere informatieAcuut optredende verwardheid Delier
Acuut optredende verwardheid Delier Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen in ons ziekenhuis vanwege ziekte, ongeval en/of operatie. Zoals u vermoedelijk hebt gemerkt, is zijn of haar reactie
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS
EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met
Nadere informatieInformatiebrochure Dysartrie. [Geef tekst op] Pagina 1
Informatiebrochure Dysartrie [Geef tekst op] Pagina 1 UZ Leuven 2 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel
Nadere informatieLes 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie
Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie Gedurende de opleiding krijg je vakken die vallen onder: Communicatie 1,2,3,4 In periode 1 krijgen jullie communicatie 1 + 2 - Communicatie Luisteren
Nadere informatieGedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 10. Communicatie
Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 10 Communicatie 1 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Het communicatieproces te beschrijven. 2. De
Nadere informatieMotiverende gespreksvoering met ouderen. Zwolle, 23 april 2012
Motiverende gespreksvoering met ouderen Zwolle, 23 april 2012 Opbouw workshop Doelstelling: kennismaking met motiverende gespreksvoering (MGV) en mogelijke aanpassing bij ouderen 1. Wat is MGV? 2. Welke
Nadere informatieOude wijn en nieuwe zaken
Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping
Nadere informatieDysartrie. Logopedie
Dysartrie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysartrie?... 2 2 Gevolgen van dysartrie... 3 3 Behandeling van dysartrie... 4 Onderzoek... 4 Behandeling... 4 4 Richtlijnen voor een betere communicatie... 5
Nadere informatieCommunicatiestoornissen:
Communicatiestoornissen: Hoe herken je ze en hoe ga je ermee om? Dr. Marina Ruiter Docent / Onderzoeker - Radboud Universiteit Spraak- en patholoog / Logopedist Sint Maartenskliniek Inhoud (1) Overzicht
Nadere informatieAcute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel. Dr. S. Rasquin 14 januari 2015
Acute (Fase na) Niet- Aangeboren Hersenletsel Dr. S. Rasquin 14 januari 2015 s.rasquin@adelante-zorggroep.nl Doel en opbouw presentatie Doel: Herkennen van symptomen in de acute fase na NAH Opbouw: Cognitie
Nadere informatiePraten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen
Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Melissa Horlait, PhD CHI-Congres 11 december 2017 Mechelen Palliatieve zorg Palliatieve zorg Vroege palliatieve zorg Overlijden Model
Nadere informatieGeheugenkliniek: Behandeling
Als zorgverlener willen we graag helpen; tegemoet komen en adviezen aanreiken. We wensen de patiënt en zijn omgeving dan ook met dit document te informeren over de mogelijke behandelingen die plaatsvinden
Nadere informatieDienst geriatrie Interne liaison. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Interne liaison Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Een ziekenhuisopname is voor kwetsbare oudere patiënten risicovol vanwege hun verhoogde kans op complicaties
Nadere informatieOnderwerp: Acute verwardheid of delier
Onderwerp: 1 Informatie over acute verwardheid of delier Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor patiënten die worden opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis. Zoals de verpleegkundige aan
Nadere informatieDienst Ambulante Begeleiding. Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking.
Dienst Ambulante Begeleiding Communicatie bij personen met een verstandelijke beperking. Voorstelling DAB ambulante en mobiele dienst voor gezinnen met kind, jongere of volwassene met een verstandelijke
Nadere informatieU kunt zich voorstellen dat plotseling wakker worden in Frankrijk iets minder grote problemen veroorzaakt voor het
Afasie Inleiding Als gevolg van een hersenbeschadiging kan een patiënt te maken krijgen met communicatieproblemen. Deze beperken hem/haar in het uitwisselen van gedachten, wensen en gevoelens. Op de afdeling
Nadere informatieKIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN. 1. Wereld onderwerp. van eenvoudig naar complex
KIJKWIJZER MOEILIJKHEID ACTIVITEITEN 1. Wereld onderwerp van eenvoudig naar complex 1.1. hoe moeilijk is het onderwerp van de activiteit voor de leerling? a. abstractie het onderwerp van de activiteit
Nadere informatieVerpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief
Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Saskia Aerts saskia.aerts@preventiezelfdoding.be 7 november 2017 Klinische vragen Welke uitgangspunten en basisprincipes
Nadere informatieThema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie
Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te
Nadere informatieCVA zorg, topsport voor ons allemaal. Dinsdag 11 april 2017
CVA zorg, topsport voor ons allemaal Dinsdag 11 april 2017 Onzichtbare gevolgen Daniël du Corbier Ergotherapeut / Cognitieve Revalidatie Therapeut (CPCRT) CVA in Nederland 46.000 CVA patiënten per jaar
Nadere informatieInwendige geneeskunde
PATIËNTEN INFORMATIE Inwendige geneeskunde onthaalbrochure 2 Beste patiënt en familie, Van harte welkom op de afdeling inwendige geneeskunde (4 de verdieping) van het AZ Lokeren. Met deze brochure stellen
Nadere informatieVoor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart.
Afasie Voor u ligt de informatiefolder over afasie. In deze folder vindt u meer informatie over de communicatieproblemen die u op dit moment ervaart. Het is belangrijk om deze informatiefolder ook aan
Nadere informatiewww.azstlucas.be > Afasie Dienst logopedie/afasiologie
www.azstlucas.be > Dienst logopedie/afasiologie Inhoudstafel 1. Wat is afasie 3 2. Tips voor het omgaan met afasiepatiënten 6 3. Invloed op de omgeving en de persoon 7 Heeft u na het lezen van deze brochure
Nadere informatieKunstmatige beademing
INTENSIVE CARE Kunstmatige beademing Uw familielid of naaste is opgenomen op de afdeling Intensive Care. Hij of zij wordt kunstmatig beademd. Dit kan verschillende redenen hebben. De intensivist zal u
Nadere informatie27/04/2011. Waarom? Waarom? Teamtrainingen op het verloskwartier van het Sint-Vincentiusziekenhuis te Deinze. 5 mei 2011
Teamtrainingen op het verloskwartier van het Sint-Vincentiusziekenhuis te Deinze 5 mei 2011 Waarom? Een goed geolied team ondergaat plots veranderingen Nieuwe gynaecologen, nieuwe kinderartsen, nieuwe
Nadere informatiemetabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Intern Liaisonteam Geriatrie Zorg voor 75-plussers
metabole en cardiovasculaire aandoeningen info voor patiënten Intern Liaisonteam Geriatrie Zorg voor 75-plussers 01. Wat is het Intern Liaisonteam Geriatrie ()? Om de zorg voor ouderen op alle diensten
Nadere informatieVisie. Wat is dementie?
Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor gebruikers met dementie. Binnen onze dagverzorgingscentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden. Wij streven naar een
Nadere informatieAcuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht. Afdeling Intensive Care
Acuut optredende verwardheid (delier) Informatie voor familie en bezoekers van het Intensive Care Centrum UMC Utrecht Afdeling Intensive Care Acuut optredende verwardheid (delier) Acuut optredende verwardheid
Nadere informatiedame van 74 jaar verblijft thuis met echtgenoot drie dochters, dichtbij en aktief betrokken cognitief beperkt volkse vrouw
dame van 74 jaar verblijft thuis met echtgenoot drie dochters, dichtbij en aktief betrokken cognitief beperkt volkse vrouw antecedenten: diabetes mellitus ethyl ++ diverse fracturen tgv valpartijen cholecystectomie
Nadere informatieVlaamse logo s in een notendop
Vlaamse logo s in een notendop Logo = Lokaal gezondheidsoverleg Onze opdracht: Mee instaan voor de realisatie van het Vlaams preventief gezondheidsbeleid Bv Vigez, Vlesp Logo s Bv CGG s Met de Fit in je
Nadere informatiePijnschalen. Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek Universitair Ziekenhuis Gent
Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek -Wat? -Problemen in ziekenhuisverband -Waarom? -Belang? -Wat ermee aanvangen? -Casus -Besluit Downloaded from: Wall and Melzack's Textbook of Pain, 5th Edition
Nadere informatieProgramma. Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit
Methodiek les 2 Programma Verbale en non-verbale communicatie Pauze Interactiviteit Verbale en non-verbale communicatie Verbale en non-verbale communicatie Waaraan denk je? Non-verbale communicatie Oogcontact
Nadere informatieOrganisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper. Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013
Organisatie van de chronische zorg: een nieuwe aanpak nodig? Ontwikkeling van een position paper Editors: D. Paulus, K. Van den Heede, R. Mertens Presenter : K. Van Week denvpk Heede 18 Maart 2013 Position
Nadere informatieTSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie
TSCYC Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING TSCYC 2/8 Inleiding De TSCYC is een vragenlijst
Nadere informatieOmgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging
Logopedie Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG007 / Omgaan met een taalstoornis bij hersenbeschadiging
Nadere informatieGeriatrisch dagziekenhuis
info voor patiënten Geriatrisch dagziekenhuis 01. Geriatrisch dagziekenhuis Het Geriatrisch dagziekenhuis richt zich tot personen ouder dan 75 jaar met acute of chronische aandoeningen, toenemende inactiviteit,
Nadere informatieGewoon moe of toch niet zo gewoon?
LATER voor LATER Gewoon moe of toch niet zo gewoon? Jacqueline Loonen Guido Haex 31-10-2015 Gewoon moe? Wat is vermoeidheid? Vermoeidheid is een subjectief gevoel. Bij gezonde personen is vermoeidheid
Nadere informatieMET MILDE AANDACHT MINDFULNESSTRAINING
MET MILDE AANDACHT MINDFULNESSTRAINING IN HET WGC BRUGSE POORT KRISTEL LUYCKX 6 MAART 2014 SOCIETY FOR PSYCHOSOMATIC MEDICINE HET WGC ALS CONTEXT Toegankelijke laagdrempelige gezondheidszorg Integraal
Nadere informatiePsychologische aspecten bij donatie dr. Carine Poppe, MSc, PhD Psycholoog Cognitief-gedragstherapeut Transplantatiecentrum UZG
Psychologische aspecten bij donatie dr. Carine Poppe, MSc, PhD Psycholoog Cognitief-gedragstherapeut Transplantatiecentrum UZG 1 Emotioneel beladen thema s Overlijden van dierbare Donatie van iets van
Nadere informatieAccuraat communiceren
Accuraat communiceren Erna Pluym Senior Trainer Consultant/ Business Development Manager erna.pluym@acerta.be 0472 92 11 66 Communicatie, waarom zo belangrijk? Communicatie, waarom zo belangrijk? Had ik
Nadere informatieBasisscholing Palliatieve Zorg voor artsen 2 november 2006 Nationaal Congres Palliatieve Zorg Sasja Mulder Onderwijs in palliatieve zorg in de medische specialisten opleiding 2001 2003 COPZ project ontwikkeling
Nadere informatieWelkom op de afdeling G0
Welkom op de afdeling G0 bezoek van 14u tot 20u30 niet in de voormiddag 057 35 64 71 YG0@yperman.net www.yperman.net/afdelingen Gelijkvloers westvleugel G-blok - kamers 801-824 1. Arts WIE ZIJN WE? 1.1.
Nadere informatieSeksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent
Seksualiteit en kanker een zwarte doos 18/10/2018 Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent Korte voorstelling MarjokeVan Coillie Erkend seksuologe en relatietherapeut,
Nadere informatieSarah De Schepper Leen Roes
Sarah De Schepper Leen Roes CRM Jaarlijks 1.500 vermijdbare overlijdens - Vermijdbare sterfte: 1/20 overlijdens - Vermijdbare schade: 30.000/jaar - Oorzaak: 70% niet-technische vaardigheden And so it
Nadere informatieHET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN
HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER
Nadere informatieInformatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden
Dysartrie Informatie voor patiënten F0804-3060 augustus 2010 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieWeek van de verpleegkundige
Week van de verpleegkundige Algemene voorstelling van het Zeepreventorium Wendy Matthys, hoofdverpleegkundige Zeepreventorium Medisch Pediatrisch Revalidatiecentrum overzicht Historiek Zeepreventorium
Nadere informatiep a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2
Delier In deze brochure leest u meer over acute verwardheid, ook wel delier genoemd. Verder krijgt u informatie over de behandeling en wat u kunt doen. Acuut optredende verwardheid Delier is een vorm van
Nadere informatieDELIER. Informatie voor partner, familie en vrienden
DELIER Informatie voor partner, familie en vrienden Bij uw partner of familielid is er sprake van een delier of acute verwardheid. In deze folder kunt u lezen wat een delier is en waar de behandeling uit
Nadere informatierouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014
rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 Jacqueline van Meurs: geestelijk verzorger/consulent spirituele zorg Gerda Bronkhorst: oncologieverpleegkundige/verpleegkundig consulent palliatieve
Nadere informatieZelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven.
Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven. Alix Kuylen Psycholoog intensieve behandeleenheid Susanne Cuijpers Verpleegkundig specialist GGZ Inhoud
Nadere informatieAfasie (taalstoornis)
Afasie (taalstoornis) Deze informatiefolder wordt u aangeboden, omdat u afasie heeft opgelopen als gevolg van een beschadiging in de hersenen. De informatie is behalve voor u ook bedoeld voor uw partner
Nadere informatieAcuut optredende verwardheid/delier
Acuut optredende verwardheid/delier Klinische geriatrie alle aandacht De patiënt met acuut optredende verwardheid/ delier (informatie voor familie en betrokkenen) Wat zijn de verschijnselen van een delier/acuut
Nadere informatieWat is dysartrie Hoe ontstaat dysartrie Communicatieadviezen voor personen met dysartrie
Dysartrie U bent in het HMC opgenomen en heeft moeite met het spreken. De logopedist is hiervoor bij u langs geweest. In deze folder vindt u informatie over de spraakstoornis en enkele communicatieadviezen
Nadere informatieGebruik bedtent bij acuut optredende verwardheid
Gebruik bedtent bij acuut optredende verwardheid Ziekenhuis Gelderse Vallei Uw familielid, vriend(in) of kennis is opgenomen in ons ziekenhuis vanwege ziekte, ongeval en/of operatie. Zoals u vermoedelijk
Nadere informatieA. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door
A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Geef de leerlingen de kans om spontaan te vertellen over iets dat ze leuk vinden en laat andere kinderen
Nadere informatie16/02/2013. Op weg naar een betere transmurale zorg
Op weg naar een betere transmurale zorg Balliu Kristof Wondzorgconsulent Brandwondencentrum Neder Over Heembeek Wondzorgcoördinator wondz.org Situering van een wondzorgspecialist in de thuiszorg. Als wondverpleegkundige
Nadere informatieMethodiek COM Fase: Leveren en instructie - Instructielevels
Methodiek COM Fase: Leveren en instructie - Inleiding Binnen het RAAK-MKB project COM hebben we een methodiek ontwikkeld om het gebruik van communicatie ondersteunende hulpmiddelen te bevorderen. We willen
Nadere informatieWoensdag, 31 oktober Luizencontrole 1 november - 7 november Juf Melissa in NY, juf Marjan B en juf Inge staan voor de groep
Datum: 29 oktober 2018 Belangrijke data: Woensdag, 31 oktober Luizencontrole 1 november - 7 november Juf Melissa in NY, juf Marjan B en juf Inge staan voor de groep Dinsdag, 6 november Einde kledingactie
Nadere informatieINFO VOOR PATI ËNTEN PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING BIJ ERFELIJKHEIDSONDERZOEK
INFO VOOR PATI ËNTEN PSYCHOLOGISCHE BEGELEIDING BIJ ERFELIJKHEIDSONDERZOEK INHOUD 01 Wat is erfelijkheidsonderzoek? 4 02 Wat kan de psycholoog voor u doen? 5 03 Hoe en wanneer kunt u de psycholoog inschakelen?
Nadere informatieSamenvatting, met de AAA checklist
Samenvatting, met de AAA checklist 187 Huisarts-patiënt communicatie in de palliatieve zorg Aanwezigheid, actuele onderwerpen en anticiperen Huisartsen spelen in veel landen een centrale rol in de palliatieve
Nadere informatieRECAP. Het sellogram. Verkoop & gesprekstechnieken. Communicatie. Communicatiemodellen 21/03/2016. MULTI MEDIA EXPERT SYNTRA WEST (Brugge & Roeselare)
RECAP Start ochtendlessen: 8h30 Middaglessen om 13h00 VERKOOP & VERKOOPTECHNIEKEN MULTI MEDIA EXPERT SYNTRA WEST (Brugge & Roeselare) Lesnota s: www.apprentia.com/mumex/ Feedback: info@apprentia.com website
Nadere informatiePREVENTIE VAN VAP. De gebundelde aanpak. Sonia Labeau. VLAAMSE VERENIGING INTENSIEVE ZORGEN VERPLEEGKUNDIGEN (vzw)
PREVENTIE VAN VAP De gebundelde aanpak Sonia Labeau VLAAMSE VERENIGING INTENSIEVE ZORGEN VERPLEEGKUNDIGEN (vzw) Ziekenhuizen zijn geen veilige oorden Gezondheidszorggerelateerde infecties treden op in
Nadere informatieSeptember 2007. Normale communicatie impliceert twee met elkaar verbonden activiteiten:
CAP : Communicatie September 2007 I PROBLEEM Normale communicatie impliceert twee met elkaar verbonden activiteiten: EXPRESSIEVE COMMUNICATIE: Zichzelf tegenover anderen verstaanbaar maken, meestal verbaal
Nadere informatieCognitieve communicatiestoornissen
Logopedie Cognitieve communicatiestoornissen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG002 / Cognitieve communicatiestoornissen / 04-01-2018 2 Cognitieve
Nadere informatieHeeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden
Heeft u laaggeletterde patiënten in beeld? Gudule Boland PhD Programmaleider Verantwoord medicijngebruik bij migranten en laaggeletterden Dr. Dr. Karen Hosper 1 2 3 4 5 Even reclame maken: www.pharos.nl/patientenaanhetwoord
Nadere informatieSociale vaardigheden.
Sociale vaardigheden www.psysense.be waarschuwing Het is geen receptenboek Elke mens is een individu Ass of geen ass. Dit gaat over wat je wilt, en biedt ev. middelen om te bereiken wat je wilt, maar ass
Nadere informatieDelier. Acuut optredende verwardheid
Delier Acuut optredende verwardheid Wat is acuut optredende verwardheid (delier) Uw familielid, vriend(in) of kennis ligt in ons ziekenhuis. Hij/zij is opgenomen vanwege ziekte, ongeval en/of operatie.
Nadere informatieDelier (acute verwardheid)
Delier (acute verwardheid) Informatie voor familie van patiënten met een delier Bij uw partner of familielid is er sprake van een delier of acute verwardheid. In deze folder kunt u lezen wat een delier
Nadere informatieIn gesprek met je kind. AIC Castricum 2013
In gesprek met je kind AIC Castricum 2013 Wie ben ik? Kennisdeler autisme VO Specialist leren & gedrag VO Consulent & adviseur VO Auteur Trainer www.edu-support.nl Deel I Informatie communicatie & uitwisseling
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch)
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) 159 Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen van participatie van kinderen [1]. Participatie, door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als
Nadere informatieSLIM implementeren van onderzoek naar praktijk. Persoonlijke en omgevingsfactoren geassocieerd met het opvolgen van leefstijladviezen: De SLIM study
SLIM implementeren van onderzoek naar praktijk Persoonlijke en omgevingsfactoren geassocieerd met het opvolgen van leefstijladviezen: De SLIM study Cheryl Roumen, PhD- student Vraagstelling Houden de deelnemers
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde
Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde vermoeidheid Marieke Houniet- de Gier, Gz-psycholoog/ cognitief gedragstherapeut/ promovenda Afdeling Medische Psychologie + afdeling Revalidatiegeneeskunde
Nadere informatieZakelijk aspect. zender boodschap ontvanger Relationele aspect. Feedback
Tweeëndertig coachingsprincipes0f1 : 1. Coachen is communiceren. Een coach dient kennis te hebben van het communicatieproces. Een coach beheerst sociale vaardigheden als luisteren, feedback geven en helder
Nadere informatieAutisme in het verkeer. Veerle Ross
Autisme in het verkeer Veerle Ross Vandaag Autisme? Autorijden en autonomie Autorijden is complex en doelgericht Beïnvloedende factoren van autorijden ASS in het verkeer Yes I Drive Voorwaarden Toekomst
Nadere informatieInspiratiesessie: Clinical Leadership Project (CLP): leiding geven voor betere patiëntenzorg. Dirk Gils 21/03/2013
Inspiratiesessie: Clinical Leadership Project (CLP): leiding geven voor betere patiëntenzorg Dirk Gils 21/03/2013 2 sinds 1/09/ 2009 is AZ Turnhout één regionaal ziekenhuis. ruim 1700 medewerkers 160 artsen
Nadere informatieIndeling communicatiehulpmiddelen
Indeling communicatiehulpmiddelen Communicatiehulpmiddelen kunnen onderverdeeld worden in een vijftal categorieën met elk hun eigen kenmerken en doelgroep. Om de keuze te vergemakkelijken wordt een korte
Nadere informatie