De weg naar Cultureel, politiek, economisch, sociaal. Oude open deuren

Transcriptie

1 De weg naar 1848 Cultureel, politiek, economisch, sociaal. Oude open deuren

2 De weg naar 1848 In de eerste helft van de negentiende eeuw verandert meer dan eeuwen daarvoor Daarom het oude op een rijtje

3 Even weer kort op een rijtje Klassieke Oudheid Ca. 800 v. Chr. (Homerus), maar aangaande Griekse cultuur 5 e eeuw voor Christus tot 476 na Christus (val van het Romeinse Rijk.) Tijdvak met alle disciplines: filosofie, muziek, architectuur, literatuur, dans, schilderkunst, beeldhouwkunst etc.

4 Klassieke tijd Let op: In de Klassiek Oudheid zijn vrouwen ondergeschikt aan mannen en staan soms maar iets boven de positie van de slaven Filosofie Socrates - Individualisme Plato - Ideeën Aristoteles Werelds Chaos en Kosmos (Logos)

5

6

7 Plato zijn Utopie: De Staat (Politeia) Driedeling volgens Britse filosoof Bertrand Russel Boek I-V: het deel dat over de utopische staat gaat en de ideale samenleving. Het vangt aan met een poging om rechtvaardigheid te definiëren. Boek VI-VII: vermits filosofen in Plato's visie de meest geschikte staatsleiders zijn, concentreert dit deel zich op het precies omschrijven wat een filosoof is. De kern van dit deel is de allegorie van de grot en de ideeënleer. Boek VIII-X: behandelt de verschillende mogelijke regeringsvormen, met argumenten pro en contra.

8

9 De tempel van Nike

10 Het Parthenon op de Akropolis

11 Dorisch Ionisch Korinthisch Toscaans Composiet Dorisch: De meest eenvoudige en robuuste van de drie klassieke Griekse zuilenorden, ook in gebruik bij de Romeinse cultuur.. De meest eigene kenmerken van deze variant zijn de veelal gegroefde zuil (cannelures) en het onversierde kapiteel. Ionische zuil: versiering van de kapitelen met twee grote voluten aan iedere zijde, de cannelures (verticale groeven) en het basement (voetstuk) onderaan de zuil. Korinthisch: versiering van de kapitelen met acanthus bladeren. Verder is er een rijk geprofileerd voetstuk (basement) en de schacht is voorzien van verticaal lopende groeven (de cannelures).

12 Beeldhouwkunst Van Archaïsch naar Klassiek

13 Archaïsch

14 Schilderkunst Vooral tot ons gekomen via vazen en (Romeinse) Mozaïeken

15 Hades en Persephone op een muurschildering in het Macedonische graf van Vergina.

16

17 Etruskische musici uit Tarquinia

18 Muziek Toonladders ; Dorisch, Ionisch, Frygisch Was niet gericht op het spelen van muziek, maar meer een wiskundige en filosofische beschrijving van hoe het universum in het algemeen werd waargenomen als een constructie die de wetmatigheden en kosmische harmonie (tussen zon, maan, en planeten) weerspiegelde Delphische Hymne uitgewerkt in notenschrift

19 Klassieke Tijd Romeins Van Koninkrijk naar Republiek naar Keizerrijk Maatschappij: Patriciërs, Plebejers, Slaven

20 Romeinse Rijk Wit is Zee Groen is het Romeinse Rijk Romeinen zijn vooral praktisch

21 Colosseum in Rome; Rondbogen en systeembouw

22 Pantheon in Rome

23 Toscaans: de Romeinen vereenvoudigde versie van de Dorische zuil. De Toscaanse orde kenmerkt zich door een hoog voetstuk en de gladde zuil zonder cannelures, terwijl het kapiteel een ronde profilering heeft. Composiet: Romeinse orde. een vermenging van de Korinthische met de Ionische orde. Bij een composietkapiteel zijn de acanthusbladeren van de Korinthische orde gecombineerd worden met de voluten (spiralen) van de Ionische orde.

24 Boog van Titus in Rome

25 Bron voor (Neo) Classicisme

26 Middeleeuwen Ca Door God gegeven ordening in de wereld Geestelijkheid, Adel en Burgerij Horigen, Lijfeigenen (Slavernij verdwijnt) Wereldverzaking, wij zijn op deze aarde om in het hiernamaals gelukkig te worden

27 Christus als wereldrechter in de Sint- Clemenskerk in Bonn

28 Het mozaïek van Christus Pantocrator, Duomo, Cefalu, Sicilië, Italië

29 Memento Mori (Gedenk te Sterven) Vanitas, 1630, Pieter Claesz. De Heilige Hiëronymus, 1521, Albrecht Dürer

30 En de boer, hij ploegde voort

31 Tot ca Romaans Zwaar Donker Muziek: Gregoriaans (eenstemmig) Rondbogen Tongewelven Centra van kennis; Kloosters Filosofie = Theologie Filosofie - Patristiek (en Patrologie = alleen de kerkvaders RK)

32

33 Tongewelf

34 Sacré-Cœur in Paray-le-Monial

35 Der Westkoor van de Dom in Worms

36

37 Onze-Lieve- Vrouwekathedraal van Doornik.

38 Gotiek Ca De meest originele bouwstijl van West Europa Licht Verticaal Spitsbogen Muziek: Polyfonie (meerstemmigheid, soms meanderend, ogenschijnlijk zonder einde) Filosofie: Scholastiek Opkomst van de Steden; burgerij, handel, meer internationale contacten Centra van kennis: Universiteiten (en kloosters) Rond 1200 : Toledo, Spanje (Islam) Ontstaan eerste Universiteiten

39 Gotiek (bouwstijl) Ontstaat in Frankrijk (St. Denis) In de 18 e en begin 19 e eeuw zouden de vaak Romantisch Duitsers (waaronder Goethe- geen romanticus in zijn eigen ogen) het valselijk claimen als een Duitse bouwstijl

40 Saint-Denis, zicht op het koor gebouwd door abt Suger

41

42

43

44

45 Gotiek Krijgt regionale varianten

46 Westminster Abbey

47

48 Sevilla

49

50 Gotiek

51 Bron voor 18 e en 19 e eeuwse (maar ook daarna) Neogotiek

52 Niet-gerealiseerd torenontwerp kathedraal va Saint-Denis door Viollet-le-Duc, 1860

53 Muziek Gregoriaans Voorbeeld: Hildegard von Bingen (Eenstemmig) Naar Polyfonie (Kerktoonladders, Nog zonder maatsysteem) Voorbeeld Polyfonie; Ockeghem; Kyrie L homme armé = Cantus Firmus (Cantus prius factus)

54 Renaissance Wedergeboorte van de Oudheid (Klassieken als inspiratie) Ca Ontdekkingsreizen Perspectief Werelds (Carpe Diem), leven voor het nu De mens gaat op zoek naar de grenzen van de wereld, maar plaatst zichzelf weer in het midden Muziek: verstaanbaarheid wordt belangrijk

55 Carpe Diem De zinsnede is afkomstig van de Romeinse dichter Horatius (Ode 11 uit Boek 1) [...] sapias, vina liques, et spatio brevi spem longam reseces. dum loquimur, fugerit invida aetas: carpe diem quam minimum credula postero. Vertaling: [...]wees wijs, zeef de wijn en tot een kort tijdsbestek moet je je lange termijn inkorten. Terwijl wij praten ontsnapt de jaloerse tijd: pluk de dag en reken zo min mogelijk op morgen

56 Europa is onrustig en zoekt zowel in de kunst als werkelijkheid de horizon op

57 Massacio ( ), Florence Renaissance weergave op basis van wiskunde

58 La Primavera van Botticelli

59 Burgerij krijgt een steeds belangrijkere rol maar de boer, hij ploegde voort

60 Humanisme Werelds De Rede De mens centraal Geloof minder belangrijk Teruggrijpen op de klassieken Voorbeeld Filosofie: Neoplatonisme (deels Heidens)

61

62 Renaissance circa Beeld van het Universum De grote vier bepalen de schilderkunst van de toekomst.

63 Er is geen instituut of systeem om kennis uit te wisselen

64 Tempietto di Bramante, Rome, 1502

65 Renaissancepaleis in Italië (Medici-Ricardi Florence

66

67 Bron voor o.a. 19 e eeuwse Rondbogenstijl (neo-stijl) Even een voorbeeld uit de negentiende eeuw.

68 Rundbogenstil (Round-arch style) Rondbogenstijl Neostijl in de negentiende eeuw (eclectisch) Invloeden; Byzantijns, Romaans en Renaissance

69 Rundbogenstil (Round-arch style) Reactie op de o.a. de neo-gotiek Gladde façade van het late klassieke bouw en vroege Romaanse bouw Nobele eenvoud en grandeur van het neoclassicisme. Bood een stijl voor de opkomende industrie in Duitsland En Duits nationalisme Kenmerken o.a. rondbogen met boven de ramen wenkbrauwen en daklijsten met tanden Gecreëerd door o.a. Sint-Petrus-en-Pauluskerk, Ostende, Gothic Revival,

70 Heinrich Hübsch Geboren 9 Februari 1795 Gestorven op 3 April 1863 Duits Architect Studeerde o.a. in Karlsruhe Reisde naar Griekenland en Italië ( ) Studeerde onder

71 Friedrich Weinbrenner Duits Architect en Stadsplanner 24 November Maart 1826 Deze bestudeerde gebouwen in Rome, Pompeiï, Herculaneum en Paestum

72 Karlsruhe Protestante Kerk, Friedrich Weinbrenner Neoklassiek

73 Karlsruhe Katholieke Kerk,

74 Heinrich Hübsch Geboren 9 Februari 1795 Gestorven op 3 April 1863 Duits Architect Studeerde o.a. in Karlsruhe Reisde naar Griekenland en Italië ( )

75 Poortgebouw van de Botanische Tuin in Karlsruhe

76 Torbogengebäude, Botanischer Garten, Karlsruhe, Hans- Thoma-Str. 3

77 Outer west wall and main entrance panorama of Bruchsal Prison.

78 In welchem Style sollen wir bauen? (In welke stijl zullen we bouwen, 1828) Volgens Hübsch was de Gotische spitsboog en stijl minder geschikt voor gebouwen met meerdere verdiepingen

79 Rondbogenstijl Greep terug op klassieke vormen, maar vooral Middeleeuws en Renaissance Was een alternatief voor de te versierde Neogotiek

80 Ingang van het hoofdgebouw van de Karlsruhe Polytechnisch school (Heinrich Hübsch, ) Vooral toegepast op synagogen en stations

81 Beierse Staatsbibliotheek, München (Friedrich von Gärtner, )

82 Beierse Staatsbibliotheek, Munich (Friedrich von Gärtner, )

83 Traphal van de Bayerische Staatsbibliotheek

84 Ludwigstraße 14; ehem. Kriegsministerium, jetzt Staatsarchiv.

85

86 Hauptfront des Münchner Bahnhofs in südwestlicher Richtung, 1870

87

88

89 Crimmitschau

90 West facade van de Speyer Cathedral herbouwd Heinrich Hübsch

91

92

93 Der Feldhernhalle op het Odeonsplatz, Munchen

94 Florence Loggia dei Lanzi

95

96 De Feldherrnhalle op de Odeonsplatz, München

97 Carrie Pierce House in Madison, Wisconsin (August Kutzbock and Samuel Donnel, 1857) Duitse diaspora

98 Gates of Heaven Synagogue in Madison, Wisconsin (August Kutzbock, 1863)

99 The former Astor Library, now the Public Theatre ( )

100 Nolita, Lower Manhatten

101 Religieus Humanisme Erasmus Onderzoek Bijbelse Bronnen Humanisme is elitair

102 Erasmus Bijbels Humanisme Erasmus

103 Reformatie begint 1517 Luther Ieder is verantwoordelijk voor zijn/haar eigen ziel; persoonlijk priesterschap Gods Genade Geestelijke vrijmaking Individualisme Geen interesse in wetenschap

104 Thomas More; Utopia 1527

105

106 En de boer, hij ploegde voort