Schriftelijke vragen. Amsterdam, 26 september Inleiding.

Transcriptie

1 Gemeenteraad Schriftelijke vragen Jaar 2011 Publicatiedatum 30 september 2011 Onderwerp Beantwoording schriftelijke vragen van het raadslid de heer A.H. van Drooge van 23 augustus 2011 inzake bezuinigingen op de openbare ruimte door stadsdelen vergeleken met de vrijgespeelde financiële ruimte van stadsdelen voor nieuw beleid. Amsterdam, 26 september 2011 Aan de gemeenteraad Inleiding. Het beheer van de openbare ruimte, zoals het vegen van de straten, het schoonhouden van parken en het onderhouden van wegen, bruggen en kinderspeeltoestellen, is één van de belangrijkste taken van de stadsdelen en dus ook van de gehele gemeentelijke overheid. Men zou het een kerntaak kunnen noemen. Toch kiezen alle stadsdelen ervoor om de komende jaren fors te bezuinigen op de openbare ruimte. Verschillende stadsdelen geven daar bij aan dat de kwaliteit van de openbare ruimte als gevolg van die bezuinigingen achteruit zal gaan. Zo schrijft stadsdeel Nieuw West: Binnen het programma Openbare ruimte en groen leiden de heroverwegingen echter tot drastische maatregelen die ingrijpende, zichtbare gevolgen hebben voor de leefbaarheid in onze wijken. 1 Stadsdeel West stelt dat het beheer en de inrichting van de openbare ruimte in de bestuursperiode onder druk zal komen te staan vanwege de bezuinigingsopgave. 2 Stadsdeel Noord kijkt bij haar bezuinigingen op de openbare ruimte bijvoorbeeld naar het verwijderen van speelplekken, en het laten verruigen van gazons door het maaibeheer van lang gras te extensiveren. Extensivering van het beheer houdt in: minder maaien per jaar, zodat de gebruiksmogelijkheden van het gras veranderen. Zo neemt het aantal trapveldjes door deze maatregel af. Ook verandert de uitstraling van de buurt. 3 Daarnaast is in Noord besloten om dode of zieke bomen niet meer te vervangen, ook al moet daarvoor de bomenverordening worden aangepast. 4 Stadsdeel Oost bezuinigt volgens haar begroting 2011 op de verwijdering van graffiti en illegaal plakwerk, en ook op het schoonhouden verharding openbare ruimte, oftewel: het vegen van de straat. 5 Inzake de bezuinigingen op het onderhoud wegen, straten en pleinen, stelt 1 Perspectiefnota , stadsdeel Nieuw West, Perspectievennota 2012, stadsdeel West, Voorjaarsnota 2011, stadsdeel Noord, Voorjaarsnota 2011, stadsdeel Noord, Begroting 2011, stadsdeel Oost, 59. 1

2 het dagelijks bestuur van Oost in de Perspectievennota 2011 voor om niet meer te bezuinigen op de post groot onderhoud van wegen, omdat dat budget in de begroting 2011 al op 0 was gesteld. 6 Stadsdeel Zuid stelt vast: Wij hebben een structureel financieel tekort geconstateerd voor het efficiënt onderhouden van de wegen en paden van het stadsdeel. 7 Stadsdeel Zuid constateert ook dat er een toename is van (discriminerende) graffiti en zwerfvuil, maar heeft desalniettemin het algehele beheersniveau van de openbare ruimte verlaagt van kwaliteit 8 [A] naar het basisniveau kwaliteit 6 [B], maar stelt tegelijkertijd vast dat er een knelpunt is op de stedelijke financiering van die ambitie 8 Stadsdeel Zuidoost bezuinigt onder meer op het onderhoud van het Bijlmerpark, en op graffitibestrijding. 9 Stadsdeel Centrum, dat een speciale positie inneemt vanwege het hoge aantal toeristen dat er vertoeft, heeft besloten om afvalbakken minder te legen, en constateert met enig fatalisme: Het is de vraag of de huidige schoonheidsgraden ook in de toekomst behaald kunnen worden. 10 Tot zover een aantal voorbeelden. Hieronder een overzicht van de bezuinigingen op de openbare ruimte in alle stadsdelen. Tabel 1. Bezuinigingen 2011 openbare ruimte Centrum Nieuw-West Noord Oost West Zuid Zuidoost Totaal alle stadsdelen Perspectievennota 2011, stadsdeel Oost, Perspectiefnota 2012, stadsdeel Zuid, Perspectiefnota 2012, stadsdeel Zuid, Begroting 2011, stadsdeel Zuidoost, Perspectiefnota 2012, stadsdeel Centrum, Begroting 2011, stadsdeel Centrum, Begroting 2011, stadsdeel Nieuw-West, Begroting 2011, stadsdeel Noord, Begroting 2011, stadsdeel Oost, Begroting 2011, stadsdeel West, Begroting 2011, stadsdeel Zuid, Begroting 2011, stadsdeel Zuidoost,

3 Tabel 2. Nieuwe structurele bezuinigingen openbare ruimte oplopend naar Centrum Nieuw West Noord Oost West Zuid Zuidoost bezuinigingen geen nieuwe Totaal alle stadsdelen Totaal structurele bezuinigingen tot en met De komende jaren staan de stadsdelen voor een forse bezuinigingsopgave, en dat ook wordt bezuinigt op de openbare ruimte zou onvermijdelijk kunnen lijken. Toch maakt het CDA zich grote zorgen over deze bezuinigingen, en de effecten daarvan op de stad. Goed onderhoud van de openbare ruimte is een zegen voor de hele straat, buurt, wijk en stad. Matig of slecht onderhoud, rommelige straten en aftandse infrastructuur doen afbreuk aan de kwaliteit van het stedelijk leven, en werken verdere verloedering in de hand. Bezuinigingen op de openbare ruimte raken alle burgers die er wonen en ook bezoekers direct. Bovendien kunnen burgers deze bezuinigingen zelf meestal niet opvangen, noch kunnen zij bijspringen om een adequaat niveau te behouden. 26 Het gevaar bestaat bovendien, dat de openbare ruimte en de fysieke sector onevenredig worden getroffen bij bezuinigingsopgaven, omdat deze soms gemakkelijker en per direct te realiseren zijn dan bijvoorbeeld bezuinigingen op de eigen organisatie. 18 De getallen in deze tabel zijn gedestilleerd uit concept perspectiefnota s. Het kan dus zijn dat door amendering door de verscheidene deelraden de cijfers kunnen afwijken. 19 Begroting 2011, stadsdeel Centrum, Perspectiefnota , stadsdeel Nieuw-West, Voorjaarsnota 2011, stadsdeel Noord, Perspectievennota 2011, stadsdeel Oost, Perspectievennota 2012, stadsdeel West, Perspectiefnota 2012, stadsdeel Zuid, De bezuinigingen in 2011 plus nieuwe structurele bezuinigingen oplopend naar 2014 bij elkaar opgeteld. 26 Een kleine uitzondering daarop vormt overigens het voornemen van stadsdeel Noord om het onderhoud van een tweetal zandbakken over te dragen aan de bewoners in de betreffende buurt. 3

4 Maar daarnaast is het opvallend dat de stadsdelen er tegelijkertijd wel voor kiezen om de komende jaren geld vrij te spelen, om nieuw beleid te kunnen blijven maken ondanks of juist doordat het al geruime tijd bekend is dat de politieke laag van de stadsdelen per 2014 hoogstwaarschijnlijk zal verdwijnen. Hieronder daarom ook een overzicht van het geld dat stadsdelen reserveren voor nieuw beleid. Tabel 3. Vrijgemaakte financiële ruimte voor nieuw beleid oplopend naar Centrum Nieuw West Noord Oost West Zuid Zuidoost Totaal alle stadsdelen Gezien het vorenstaande heeft vragensteller op 23 augustus 2011, mede namens het duoraadslid de heer Boomsma, namens de fractie van het CDA, op grond van artikel 45 van het eglement van orde voor de raad van Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen tot het college van burgemeester en wethouders gericht: 1. Kloppen de vorengenoemde cijfers inzake de bezuinigingen van de stadsdelen op de openbare ruimte en de financiële ruimte voor nieuw beleid? Zo nee, wat zijn de juiste cijfers? De cijfers kloppen. 27 Een aantal stadsdelen, zoals stadsdeel West plaatsen wel kanttekeningen bij de vastgestelde financiële ruimte voor nieuw beleid in de vorm van risico s die zich nog kunnen voordoen zoals het aantal bijstandsafhankelijken, een bouwstop, een afname van doeluitkeringen, een afname van de inkomsten uit bouwleges door de bouwstop, afname marktgelden en onzekerheid van de inkomsten uit vastgoed. 28 Perspectiefnota 2012, stadsdeel Centrum, benoemd als prioriteiten, Perspectiefnota , stadsdeel Nieuw-West, Voorjaarsnota 2011, stadsdeel Noord, benoemd als financiële ruimte, Perspectievennota 2011, stadsdeel Oost, benoemd als vrije ruimte, Perspectievennota 2012, stadsdeel West, benoemd als beschikbare vrije ruimte, Perspectiefnota 2012, stadsdeel Zuid, Perspectiefnota 2012, stadsdeel Zuidoost, benoemd als resterende ruimte, 8. 4

5 2. Hoe beoordeelt het college deze bezuinigingen op de openbare ruimte? In welke mate denkt het college dat deze bezuinigingen de leefbaarheid en kwaliteit van de openbare ruimte in Amsterdam beïnvloeden? Staat het college achter deze bezuinigingen of keurt het college deze af? Graag een toelichting. Het College is doordrongen van het belang van openbare ruimte voor leefbaarheid en economische ontwikkeling van Amsterdam. Ingrijpende bezuinigingen op het beheer en de inrichting van de openbare ruimte kan daarom gevolgen hebben voor de stad. De voorgenomen bezuinigingen hebben een drukkend effect op de kwaliteit van de openbare ruimte, maar hoe verstrekkend deze gevolgen zijn, kan het College nu nog niet inschatten. Gezien de verminderde bestedingsruimte heeft het College begrip voor het feit dat stadsdelen moeilijke keuzes moeten maken. 3. Ziet het college in het hier opgestelde overzicht reden, om haar eerdere afwijzing van het idee voor een Osselnorm voor de kwaliteit van de openbare ruimte te herzien? (De Osselnorm is de norm dat de openbare ruimte in heel Amsterdam op een dusdanig niveau wordt beheerd dat Amsterdamse burgers de openbare ruimte overal gemiddeld met een zeven waarderen op een schaal van één tot tien.) Het onderhoud en beheer van openbare ruimte is een kerntaak van de gemeente die, de grootstedelijke gebieden en objecten van DIVV uitgezonderd, is ondergebracht bij de stadsdelen. Het kwaliteitsniveau en daarmee de norm voor beheer van de openbare ruimte wordt door elk stadsdeel afzonderlijk vastgesteld, alsmede het budget dat daarvoor nodig wordt geacht. Het college blijft de mening toegedaan dat deze verantwoordelijkheid bij de stadsdelen ligt en wil de stadsdelen geen norm opleggen. 4. Deelt het college de opvatting van de fractie van het CDA, dat de kwaliteit van de openbare ruimte één van de belangrijkste kerntaken is van de gemeentelijke overheid, dat een dalende kwaliteit en schoonheid van de openbare ruimte alle bewoners en bezoekers van de stad treft, en mede daarom zo veel mogelijk ontzien moeten worden? En deelt het college de opvatting van de fractie van het CDA, dat de bezuinigingen op de openbare ruimte een onevenredig negatieve invloed zullen hebben op de leefbaarheid van de stad, verdere verloedering in de hand zullen werken, en derhalve bijzonder onverstandig zijn? Zoals bij vraag twee reeds gesteld wordt, is het College zich zeker bewust van het belang van een kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de Structuurvisie Amsterdam 2040, waar gesteld wordt dat de openbare ruimte een belangrijke drager is van sociaal-economische ontwikkeling van de stad. Ook is het College bekend met theorieën over de negatieve invloed van verloedering in de openbare ruimte op gedrag van burgers. Voorstellen voor aanpassing van het beheer van de openbare ruimte vragen dan ook om zorgvuldige afweging. Helaas noopt de krappere bestedingsruimte van de gemeente hier en daar tot vervelende keuzes. De stadsdelen hebben daarin hun eigen verantwoordelijkheid. 5

6 5. Hoe waardeert het college het feit dat stadsdelen, terwijl zij bezuinigen op het beheer van de openbare ruimte, geld blijven vrijmaken voor nieuw beleid? Hoe beoordeelt het college dat, mede in het licht van het feit dat de huidige politieke organisatie van de stadsdelen per 2014 naar verwachting zal verdwijnen? Kan het college het antwoord toelichten? Bezuinigen en nieuw beleid kunnen tegelijkertijd voorkomen. Nieuw beleid bij stadsdelen en de daarmee samenhangende middelen vloeien onder meer voort uit nieuwe of aangepaste wet- en regelgeving of wijzigingen, of wijzigingen in taken- en bevoegdheden. De stadsdelen hebben vanuit hun verantwoordelijkheid voor de stadsdeelbegroting in voorkomende gevallen keuzes moeten maken voor nieuw beleid en bezuinigen. Het college gaat uit van de geldende wettelijke kaders en staat achter het vigerend bestuurlijk stelsel. De stadsdelen hebben daarin de verantwoordelijkheid een ontwerpbegroting voor het komende begrotingsjaar vast te stellen, dat definitief wordt vastgesteld door de gemeenteraad. Tot dit moment heeft het kabinet nog geen wetsvoorstel, om de bevoegdheid af te schaffen om deelgemeentebestuur in te stellen, ter behandeling aangeboden aan de Tweede Kamer. 6. Is het college het met de fractie van het CDA eens dat de stadsdelen, zeker gezien hun waarschijnlijk spoedige opheffing in de huidige politieke vorm, hun financiële middelen beter zouden kunnen besteden aan het onderhoud en beheer van een verzorgde, nette en schone openbare ruimte, dan aan het maken van nieuw beleid? Is het college derhalve bereid om er bij de stadsdelen op aan te dringen dat zij stoppen met het ontwikkelen van nieuw beleid, tenzij er bijzonder dringende redenen zijn die tot een andere beslissing nopen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, zou het college dit zo spoedig mogelijk willen bewerkstelligen? Zie antwoord bij vraag 5. Burgemeester en wethouders van Amsterdam H. de Jong, secretaris E.E. van der Laan, burgemeester 6