Verkenning Groot Mijdrecht Noord. beoordeling beleid

Transcriptie

1 Verkenning Groot Mijdrecht Noord beoordeling beleid Beoordeling van strategieën op aspecten van water, natuur, wonen, economie, recreatie, landschap en cultuurhistorie Provincie Utrecht, Gemeente De Ronde Venen, Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht 13 oktober 2006

2 Werkwijze EU, Rijk, provincie en gemeente hebben beleid vastgesteld dat geldt in het gebied in en om polder GMN. In Plan de Venen zijn zeer concrete afspraken gemaakt over de inrichting van de polder. In andere beleidsnota s zoals Nota Ruimte, streekplan, waterhuishoudingsplan, Pieken in de Delta zijn gewenste ontwikkelingsrichtingen beschreven die gelden voor de regio. De strategieën Niets Doen, Plan de Venen, Technieken, Meegroeien, Ophogen en Plas zijn concrete afspraken en gewenste ontwikkelingsrichtingen getoetst. Per beleidscategorie (water, natuur, wonen, economie inclusief landbouw, recreatie en toerisme en landschap) hebben groepjes beleidsmedewerkers van gemeente en provincie en waterschap de strategieën in een voorkeursvolgorde geplaatst. Meest gunstige strategie krijgt 1 punt, meest ongunstige strategie krijgt 6 punten. In totaal moeten = 31 plaatsingspunten worden verdeeld. Als meer strategieën gelijk worden beoordeeld, geldt een gemiddelde plaats (gedeeld 2 de en 3 de wordt 2½; gedeeld 2 de en 3 de en 4 de wordt 3).Voor de totale beoordeling zijn alle punten bij elkaar opgeteld. Het betreft nadrukkelijk steeds een relatieve beoordeling, gebaseerd op expert judgment. Experts zijn genoemd in de bijlage. Eindresultaat: relatieve sectorale beleidsbeoordeling van strategieën (beargumenteerde voorkeursvolgorde met 1 als beste en 6 als slechtste) WA NA WO EC RT LC Tot Niets Rood PdV 5 2 4½ 5 4½ 3½ 24½ Lichtrood Tech 4 2 4½ 3 4½ 3½ 21½ Geel Mee 2½ 4½ 3 3 2½ 1½ 17 Lichtgroen Oph 2½ 4½ 2 3 2½ 6 20½ Geel Plas ½ 7½ Groen WA water: verbetering waterkwaliteit (2015), vermindering wateroverlast (2015), tegengaan bodemdaling, eenvoudig en minder kwetsbaar watersysteem NA natuur: 395 ha laagveenmoeras in 2020 WO wonen: aantrekkelijk woonmilieu, aantal woningen. EC economie: vestigingsklimaat voor regio, werkgelegenheid in De Ronde Venen, landbouw in GMN. RT recreatie en toerisme: extensieve recreatie (wandelen, fietsen, kanoën, roeien, plattelandstoerisme), toeristische ontwikkeling (dag- en verblijfsrecreatie) LC landschap en cultuurhistorie: passend bij identiteit Groene Hart, herkenning cultuurhistorische elementen en structuren. Verantwoording kleuren rood: punten. lichtrood: punten. geel: punten. lichtgroen: punten. groen: 6-11 punten. In de volgende paragrafen is de argumentatie toegelicht hoe tot voorkeursvolgorden is gekomen. Er is gescoord op criteria, waarbij relatieve scores zijn gebruikt. zeer ongunstig = -- ongunstig = - neutraal = 0 gunstig = + zeer gunstig = ++

3 Voorkeursvolgorden water Het beleid is gericht op: Verbetering van de waterkwaliteit, minimaal standstill, te bereiken in 2015 Vermindering van wateroverlast, te bereiken in 2015 Tegengaan bodemdaling, drooglegging mag niet worden vergroot. AGV acht het volgen van de bodemdaling in GMN en ruime omgeving niet meer vanzelfsprekend Realiseren van een eenvoudig (te beoordelen bij duurzaamheid) en minder kwetsbaar watersysteem. Strategie 1 Niets doen (situatie vanaf 2007) De waterkwaliteit verandert niet De wateroverlast in GMN wordt nauwelijks minder (zeer geringe afname door aanleg Waverhoek) De bodemdaling blijft hetzelfde Watersysteem is kwetsbaar Strategie 2 Plan de Venen (realisatie tot 2025) De waterkwaliteit verandert niet De wateroverlast in GMN wordt opgelost De bodemdaling wordt minder GMN oost of komt zelfs tot stilstand, is west verandert er niet veel Watersysteem is nauwelijks minder kwetsbaar Strategie 3 Technieken (realisatie tot 2025) De waterkwaliteit in en om GMN verbetert sterk.. De wateroverlast in GMN wordt opgelost De bodemdaling wordt minder GMN oost of komt zelfs tot stilstand, is west wordt de bodemdaling versterkt Er wordt een watersysteem gemaakt dat weinig kwetsbaar is Strategie 4 Meegroeien (realisatie tot 2050) De waterkwaliteit in en om GMN verbetert sterk.. Omdat de functie verandert is geen sprake meer van wateroverlast Er is geen bodemdaling meer De realiseringstermijn is veel langer, met name geldt dit voor waterkwaliteit en wateroverlast (ver na 2015) Er is sprake van een weinig kwetsbaar watersysteem Strategie 5 Ophogen (realisatie tot 2040) De waterkwaliteit in en om GMN verbetert sterk. Er is geen bodemdaling meer Omdat de functie verandert is geen sprake meer van wateroverlast De realiseringstermijn is veel langer, met name geldt dit voor waterkwaliteit en wateroverlast (ver na 2015) Er is sprake van een weinig kwetsbaar watersysteem Strategie 6 Plas (realisatie tot 2025) De waterkwaliteit in en om GMN verbetert sterk. Omdat de functie verandert is geen sprake meer van wateroverlast Er is geen bodemdaling meer Er is sprake van een weinig kwetsbaar watersysteem

4 Overzicht resultaten water Verbetering Waterkwaliteit Vermindering wateroverlast Tegengaan bodemdaling Tijdsaspect Realiseren van een weinig kwetsbaar watersysteem Niets Doen Plan de Venen Technieken Meegroeien ½ Ophogen ½ Plas

5 Voorkeursvolgorden natuur Het beleid is er opgericht in Groot Mijdrecht 395 ha moerasnatuur te realiseren, als mede een verbinding tussen dit natuurgebied en het Fort Nessersluis. Streefbeeld de Venen gaat uit van realisatie in Strategie 1 Niets doen (situatie vanaf 2007) Er wordt 50 ha natuur aangelegd, veel minder dan het beleid aangeeft Strategie 2 Plan de Venen (realisatie tot 2025) Er wordt zoveel natuur aangelegd als het beleid aangeeft. Strategie 3 Technieken (realisatie tot 2025) Er wordt zoveel natuur aangelegd als het beleid aangeeft. Strategie 4 Meegroeien (realisatie tot 2050) Er wordt zoveel natuur aangelegd als het beleid aangeeft. De realiseringstermijn is veel later Strategie 5 Ophogen (realisatie tot 2040) Er wordt zoveel natuur aangelegd als het beleid aangeeft. De realiseringstermijn is later Strategie 6 Plas (realisatie tot 2025) Er wordt zoveel natuur aangelegd als het beleid aangeeft. Ruimte voor Realisatie 395 hectare natuur Niets Doen Nee - 6 Plan de Venen Ja Technieken Ja Meegroeien Ja ½ Ophogen Ja ½ Plas Ja

6 Voorkeursvolgorde wonen Voor wonen is een beoordeling gemaakt op kwalitatieve aspecten van een aantrekkelijk woonmilieu en kwantitatieve aspecten. Uit onderzoek naar wenselijke woonmilieus blijkt dat het meest behoefte bestaat aan een groen stedelijk woonmilieu (naast een centrum stedelijk woonmilieu), vooral als dit goed bereikbaar is en een gunstige ligging heeft. Verder is sociale cohesie van belang en de mogelijkheid van een gedifferentieerd woningaanbod, dat iets nieuws toevoegt aan de regio. Bij kwantiteit gaat het louter om aantallen woningen, die op redelijke termijn te bouwen zijn. Dit criterium is van belang vanwege achterblijvende woningproductie. Aantrekkelijke woonomgeving De woonomgeving bij Niets Doen is op korte termijn weliswaar aantrekkelijk maar wordt op langere termijn steeds onaantrekkelijker. In geval van Venen en Technieken blijft een woonomgeving bestaan waar mensen graag wonen. In geval van meegroeien ontstaat een groen stedelijk woonmilieu op een aantrekkelijke plek en ontstaan door de relatief lage dichtheid kansen om een gedifferentieerd woningaanbod te bieden. Er blijft wel lang onzekerheid over de woonomgeving. Ook bij Ophogen ontstaat een groen stedelijk woonmilieu, echter daarbij wordt door de grote aantallen de bereikbaarheid een probleem en zijn er minder mogelijkheden voor een gedifferentieerd woonaanbod. Bij Plas ontstaat een groen- en blauwe woonomgeving die vanwege de ligging aan en op het water iets nieuws toevoegt aan bestaande woonmilieus. Kwantiteit De beoordeling op dit criterium is simpelweg gerelateerd aan de aantallen woningen die worden gerealiseerd en de termijn waarop dit gebeurt. Aantrekkelijke Kwantiteit Beoordeling *1 woonomgeving Niets doen Venen + 0 4½ Technieken + 0 4½ Meegroeien +/++ 0/+ 3 Ophogen 0/ Plas *1) voorkeursvolgorde van 1 (beste) t/m 6 (slechtste)

7 Voorkeursvolgorde economie Voor economie is een beoordeling gemaakt op regionaal -, gemeentelijk en polderniveau. Vestigingsklimaat in de regio Provinciaal beleid is het vestigingsklimaat te versterken door een breed en divers aanbod aan locaties te aan te bieden. In de regio van De Ronde Venen is het van belang te profiteren van economische ontwikkelingen rondom Schiphol en Zuid As. Niets Doen impliceert dat nauwelijks in het gebied geïnvesteerd wordt en scoort daarom ongunstig. Bij de strategieën Venen en Technieken blijft het bestaande vestigingsklimaat gehandhaafd. Bij Ophogen wordt weliswaar fors in het gebied geïnvesteerd maar wordt regionaal bezien het vestigingsaanbod niet verbreed. Bij Plas is de kans het grootst dat een innovatief woon- en werkmilieu ontstaat met een regionale aantrekkingskracht Bij Meegroeien bestaat die kans ook, echter het uiteindelijke resultaat is lang onzeker. Werkgelegenheid in De Ronde Venen Strategieën Niets Doen, Venen en Technieken leveren niet of nauwelijks een bijdrage aan de werkgelegenheid in De Ronde Venen. Bij Meegroeien, Ophogen en Plas wordt fors in het gebied geïnvesteerd en ontstaan kansen voor ondernemers betrokken bij bouw en ondernemers die profiteren van toerisme en recreatie. Bouw van woningen levert bovendien werkgelegenheid op in detailhandel en verzorgende diensten. Gezien de grootschalige ontwikkelingen bij Ophogen wordt daar de bijdrage aan de werkgelegenheid het meest hoog ingeschat. Landbouw in Groot Mijdrecht Noord De oppervlakte van GMN bedraagt 990 hectare. In het gebied zijn nu 47 actieve bedrijven (7 economisch gezond met opvolging, 11 economisch gezond zonder opvolging, 9 met uitsluitend veldkavels in GMN, 20 hobbyboeren of landbouw als neveninkomsten). Het westelijk deel van de polder heeft in het streekplan de hoofdfunctie landelijk gebied agrarisch en het oostelijk deel de hoofdfunctie landelijk gebied natuur. Volgens afspraken in Plan de Venen is landbouw in het westelijk deel tot minimaal 2012 mogelijk. Strategie Niets Doen en de Venen worden als neutraal beschouwd. In vergelijking daarmee verbeteren de landbouwmogelijkheden bij Technieken. Bij Meegroeien en Plas wordt landbouw (uiteindelijk) onmogelijk. Bij strategie Ophogen kan in theorie gekozen worden voor landbouw, maar door de grote woningaantallen en de afspraak om 395 ha natuur aan te leggen, wordt daar niet van uitgegaan. Vestigingsklimaat Werkgelegenheid in Landbouw in Beoordeling *1 regio De Ronde Venen GMN Niets doen -/ Venen Technieken Meegroeien Ophogen Plas *1) voorkeursvolgorde van 1 (beste) t/m 6 (slechtste)

8 Voorkeursvolgorde recreatie en toerisme Strategieën zijn beoordeeld op de mogelijkheden voor op extensieve, kleinschalige recreatie (I) en toeristische ontwikkeling (II). Bij de realisatie van extensieve en kleinschalige recreatieve functies (I) ligt het accent op openluchtrecreatie, recreatief nevengebruik, kleine watersport en plattelandstoerisme. Bij uitvoering van bestaande plannen in de regio (waaronder Plan de Venen) wordt hier al in behoorlijke mate in voorzien. Provincie Utrecht heeft de ambitie om in de provincie aanvullend de toeristische ontwikkeling (II) te versterken. Gelet op de ligging van het gebied zijn daar potenties voor, te denken is aan de realisatie van enkele bovenlokale toeristische voorzieningen met een sterke publieksfunctie in de verblijfs-, dag- of zakelijk toeristische sectoren. I Ontwikkeling van extensieve en kleinschalige Recreatie (mogelijkheden voor wandelen, fietsen, kanovaren, plattelandstoerisme) II Toeristische ontwikkeling (toevoegen vrijetijdsvoorzieningen met bovenlokale trekkracht) Beoordeling *1 Niets doen Venen + 0 4½ Technieken + 0 4½ Meegroeien + + 2½ Ophogen + + 2½ Plas *1) voorkeursvolgorde van 1 (beste) t/m 6 (slechtste)

9 Voorkeursvolgorde landschap en cultuurhistorie Beoordeling van het landschap is voor een belangrijk deel afhankelijk van de wenselijke kwaliteiten. Van polder Groot Mijdrecht Noord staan die nog niet vast, omdat nog niet gekozen is tussen de strategieën. Op dit moment worden de uitgewerkte strategieën beoordeeld op de mogelijkheden om aan te sluiten bij de landschappelijke identiteit van het Groene Hart (Nationaal Landschap in Nota Ruimte) en de herkenning van cultuurhistorische elementen en structuren, die het landschap door de eeuwen heen hebben gevormd en die het landschapskader van De Venen vormen. Mogelijkheden om aan te sluiten bij landschappelijke identiteit van het Groene Hart De bestaande identiteit van het Groene Hart wordt vooral gekenmerkt door open ruimte afgewisseld met filigrain 1 de vorm van bebouwing en wegen en water. De strategieën Plan de Venen, Technieken, Meegroeien en Plas bieden alle kans deze identiteit te behouden of zelfs te versterken; bij Niets doen is dat onzeker. Ophogen impliceert grote woningaantallen, die zich niet verhouden zich tot de open ruimte en het laadvermogen van het Groene Hart en waardoor de identiteit verloren gaat. Herkenning van cultuurhistorische elementen en structuren Belangrijke elementen zijn de Stelling van Amsterdam met de forten Waveramstel en Botshol en tussenliggende schootsvelden. De randen van de polder zijn belangrijke elementen om te versterken omdat zij een essentieel onderdeel vormen van de grotere landschapstructuur van De Ronde Venen. In feite maakt het niet uit of de polder van kleur verschiet, als daar maar één nieuw geheel van wordt gemaakt en de randen kunnen worden benadrukt. Dat is in geval van Niets Doen niet stuurbaar en in geval van De Venen en Technieken beperkt mogelijk omdat de voorziene opsplitsing van de polder minder goed past in de landschapstructuur die door de eeuwen heen is ontstaan. Bij Ophogen veroorzaakt de combinatie van veel woningbouw en 395 hectare natuur een gelijksoortige opsplitsing. In geval van Meegroeien en Plas kan de polder meer als eenheid worden ontwikkeld met herkenbare randen. Bijkomend effect is dat de historie wordt teruggehaald als wordt gekozen voor waterberging gezien de Stelling van Amsterdam en de ontstaansgeschiedenis van de polder. Identiteit, passend bij Groene Hart Herkenning cultuurhistorische elementen en structuren Beoordeling *1 Niets doen Venen ½ Technieken ½ Meegroeien + + 1½ Ophogen Plas + + 1½ *1) voorkeursvolgorde van 1 (beste) t/m 6 (slechtste) 1 Als fijne structuren in zilverwerk

10 Bijlage 1: experts betrokken bij beoordeling van beleid Carola Berkelaar, provincie Utrecht Jan Bosch, landschapsarchitect Veenenbosch en Bosch Annelies Camping, provincie Utrecht Martine Everaardt, gemeente De Ronde Venen Paulien Hartog, Waternet Yolande Ledoux, provincie Utrecht Marie Josee Leloup, Waternet Hans Schoemaker, provincie Utrecht Hans Mankor, Provincie Utrecht Arno Ruis, Provincie Utrecht Lennart Turlings, adviseur Witteveen en Bos Arjin Vette, Provincie Utrecht Rimmer de Vries, gemeente De Ronde Venen Beoordeling van waterbeleid is mede gebaseerd op modelberekeningen van Waterloopkundig Laboratorium (Toine Vergroese). Beoordeling van natuurbeleid is mede gebaseerd op onderzoek uitgevoerd door een onderzoeksconsortium bestaande uit een Witteveen en Bos (Marcel Klinge en Lennart Turlings) met onderzoekscentrum B-Ware (gelieerd aan Radboud Universiteit Nijmegen), Universiteit Utrecht, het instituut voor Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit van Amsterdam in samenwerking met provincie Utrecht, Waternet en Natuurmonumenten.