Rapport. van Kamer van Koophandel Nederland. Datum uitgave april Startersprofiel onderwerp Startende ondernemers in beeld

Transcriptie

1 Rapport Startersprofiel 2006 van Datum uitgave april 2007 onderwerp Startende ondernemers in beeld Pagina 1 van 20

2 Inhoudsopgave 1 Samenvatting Kerncijfers startende ondernemers Aantal starters blijft sterk groeien Bouwsector grootste aantal starters Aandeel vrouwelijke starters stabiel Starter gemiddeld 37 jaar oud Startende ondernemers in de bouw Aantal starters in de bouwsector blijft toenemen Startende ondernemers uit het buitenland Buitenlandse starters goed voor 19 procent van totaal Polen de grootste groep buitenlandse ondernemers Poolse starters vooral actief in de bouwsector Toelichting Tabellen Startende ondernemers in 2006 naar geboorteland en branche Startende ondernemers in 2006 naar leeftijd en branche Startende ondernemers in 2006 naar geslacht en branche Startende ondernemers in 2006 naar leeftijd en geslacht Startende ondernemers naar geboorteland en jaar Pagina 2 van 20

3 1 Samenvatting In 2006 zijn in Nederland ruim personen een onderneming gestart. Dit zijn er meer dan in 2005, een toename van 12 procent. Tezamen zijn door deze ondernemers in 2006 bijna nieuwe bedrijven opgericht. Het aantal starters in de bouw is het sterkst gestegen, dit jaar zijn bijna startende ondernemers in de bouwsector geregistreerd, ruim 34 procent meer dan vorig jaar en bijna een verdubbeling ten opzichte van In absolute aantallen blijft de dienstensector de grootste sector in aantal startende ondernemers (46% van totaal), de bouwsector en detailhandel zijn goed voor respectievelijk 18 en 15 procent. Het aandeel vrouwelijke ondernemers onder starters lijkt zich in 2006 te hebben gestabiliseerd, na een aantal jaren van flinke groei. Inmiddels is 32 procent van de startende ondernemers vrouw. De gemiddelde leeftijd van de startende ondernemer is 37 jaar, deze is licht gestegen ten opzichte van de afgelopen jaren toen deze 36 jaar bedroeg. De groei van het aantal Poolse startende ondernemers zet ook in 2006 door. In totaal zijn Polen gestart als ondernemer in Nederland, een groei van bijna 30 procent ten opzichte van Een ruime meerderheid (70%) van de Poolse startende ondernemers is actief in de bouwsector. Pagina 3 van 20

4 2 Kerncijfers startende ondernemers 2.1 Aantal starters blijft sterk groeien Het aantal starters blijft sterk groeien. Voor het vierde achtereenvolgende jaar is een toename van bijna startende ondernemers ten opzichte van het voorgaande jaar bereikt. In 2006 hebben ruim personen een bedrijf gestart, goed voor een groei van 12 procent ten opzichte van Figuur 1 Totaal aantal startende ondernemers per jaar Binnen Nederland kennen vooral Midden- en Oost-Brabant, Zuid Limburg, Centraal Gelderland en Flevoland een relatief hoge groei in aantal startende ondernemers ten opzichte van 2005 (tabel 1). De regio s Utrecht, Rijnland en Zwolle blijven achter op het landelijk gemiddelde. Tabel 1 Startende ondernemers naar gebied*, Gebied % Friesland % Groningen % Drenthe % Oost Nederland % Centraal Gelderland % Rivierenland % Limburg Noord % Zuid-Limburg % Oost-Brabant % Midden-Brabant % West-Brabant % Zeeland % Rotterdam % Haaglanden % Rijnland % Utrecht % Gooi- en Eemland % Amsterdam % Noordwest Holland % Flevoland % Totaal % * Indeling gebieden naar Kamers van Koophandel Pagina 4 van 20

5 2.2 Bouwsector grootste aantal starters In tabel 2 is de ontwikkeling van het aantal startende ondernemers naar sector weergegeven. Allereerst springt de forse groei in de bouwsector in het oog, deze groei van 34% wordt in het volgende hoofdstuk nader toegelicht. Opvallend is verder dat adviesdiensten en algemene diensten een bovengemiddelde groei kennen. Daartegenover staat dat het aantal startende ondernemers in de horeca sector niet verder is gegroeid ten opzichte van 2005, terwijl zich in de groothandel zelfs een daling van 7 procent heeft voorgedaan. Tabel 2 Startende ondernemers naar sector, Sector % Landbouw en visserij % Industrie % Bouw % Groothandel % Detailhandel % Horeca % Vervoer % Financiën % Adviesdiensten % Facilitaire diensten % Persoonlijke diensten % Algemene diensten % Totaal % 2.3 Aandeel vrouwelijke starters stabiel Het aandeel vrouwelijke ondernemers onder starters lijkt zich in 2006 te hebben gestabiliseerd, na een aantal jaren van flinke groei. Inmiddels is bijna één op de drie van de startende ondernemers vrouw (figuur 2). In absolute aantallen gaat het om ruim vrouwen die in 2006 een bedrijf zijn gestart. Het grootste aantal vrouwelijke starters is te vinden in de persoonlijke diensten (7.300) en detailhandel (5.600). Figuur 2 Percentage vrouwen onder startende ondernemers, ,1 26,1 28,2 30,1 31, , Pagina 5 van 20

6 2.4 Starter gemiddeld 37 jaar oud De gemiddelde leeftijd van de startende ondernemer is 37 jaar, deze is licht gestegen ten opzichte van de afgelopen jaren toen deze 36 jaar bedroeg. De grootste groep starters is tussen de 30 en 40 jaar. De grootste groei ten opzichte van 2005 heeft zich voorgedaan in de leeftijdsklasse 60-64, met bijna starters afgelopen jaar tegen in 2005 (+29%). Tabel 3 Leeftijd startende ondernemers 2006 Leeftijd Aantal % tot 20 jaar % 20 t/m 24 jaar % 25 t/m 29 jaar % 30 t/m 34 jaar % 35 t/m 39 jaar % 40 t/m 44 jaar % 45 t/m 49 jaar % 50 t/m 54 jaar % 55 t/m 59 jaar % 60 t/m 64 jaar % 65 jaar en ouder % Totaal % Gemiddelde leeftijd: 37 jaar Pagina 6 van 20

7 3 Startende ondernemers in de bouw 3.1 Aantal starters in de bouwsector blijft toenemen Het aantal starters blijft in de bouw blijft sterk toenemen, dit jaar zijn bijna startende ondernemers in de bouwsector geregistreerd, ruim 34 procent meer dan vorig jaar en bijna een verdubbeling ten opzichte van Dat de bouwsector sterk profiteert van de verbetering van het economisch klimaat vanaf 2003 komt overeen met het groeiend aantal starters in deze sector (figuur 3). Figuur 3 Ontwikkeling aantal startende ondernemers in de bouwsector, De sterke groei in de bouwsector is overigens maar voor een klein deel te verklaren door de groei van het aantal Poolse starters, zij nemen een kleine 15 procent in van het totaal aanstal starters in de bouwsector. Binnen de bouwsector is de brancheklasse Klussenbedrijven veruit favoriet met een aandeel van bijna 40 procent binnen de bouwsector (tabel 4). Ruim 98 procent van alle startende ondernemers is man, dit percentage is al een aantal jaren constant. Tabel 4 Top 10 branches in de bouwsector, 2006 Branche Aantal % Klussenbedrijven % Timmeren % Schilderen/glaszetten % Alg.burg./utiliteitsbouw % Stukadoren % Stratenmaken % Metselen % Gespec. werkz. bouw neg % Loodgieterswerk / sanitair % Tegelzetten % Overige branches % Totaal % Pagina 7 van 20

8 4 Startende ondernemers uit het buitenland 4.1 Buitenlandse starters goed voor 19 procent van totaal Het aantal startende ondernemers van buitenlandse origine 1 stijgt al enkele jaren fors, in verhouding iets sterker dan de totale groei van het aantal starters. In 2006 waren er startende ondernemers van buitenlandse origine, goed voor 19 procent van het totaal aantal starters in Nederland. Figuur 4 Aantal buitenlandse startende ondernemers, Tabel 5 Buitenlandse startende ondernemers naar geboorteland, 2006 Geboorteland Aantal % Top 10 Polen % Turkije % Suriname % Marokko % Duitsland % Antillen + Aruba % Indonesië % Verenigd Koninkrijk % België % Tsjechië % Overig Overig Europa % Noord Amerika % Midd- en Zuid Amerika % Noord Afrika % Midden- en Zuid Afrika % Midden Oosten % overig Azië % Australië-Nw Zeel-Ocea % Totaal % 1 De nationaliteit van ondernemers wordt sinds de nieuwe Handelsregisterwet van 1998 niet meer geregistreerd, daarom wordt gekeken naar het geregistreerde geboorteland. Pagina 8 van 20

9 In tabel 5 zien we dat Polen veruit de grootste groep buitenlandse startende ondernemers vormt, in de volgende paragraaf wordt deze groep verder belicht. De traditionele grote migrantengroepen 2 uit Marokko, Turkije, Suriname, de Antillen en Aruba zijn goed bijna starters, een stijging van 400 ten opzichte van Het aantal starters uit Bulgarije en Roemenië, landen die recent zijn toegetreden tot de Europese Unie, stijgt ook maar blijft in absolute aantallen gemeten relatief klein met respectievelijk 188 en 106 startende ondernemers (zie bijlage 6.5). 4.2 Polen de grootste groep buitenlandse ondernemers De groei van het aantal Poolse startende ondernemers zet ook in 2006 door. In totaal zijn Polen gestart als ondernemer in Nederland, een groei van bijna 30 procent ten opzichte van 2005 (figuur 5). Het tempo van de groei vlakt echter wel af. Tussen 2004 en 2005 was er nog sprake van een groei van (+120%), terwijl deze groei van 2005 op 2006 is uitgekomen op 800 (+30%). Figuur 5 Poolse startende ondernemers, Poolse starters vooral actief in de bouwsector Een ruime meerderheid (70%) van de Poolse startende ondernemers is actief in de bouwsector (tabel 6). Van deze Poolse starters in de bouwsector, zijn er een klussenbedrijf gestart. Enkele honderden Polen zijn actief in bouwspecialismen, zoals schilderen, timmeren, stukadoren etc. Ook de sectoren industrie en landbouw zijn relatief populair bij startende Poolse ondernemers. In de landbouw heeft zich overigens wel een daling voorgedaan ten opzichte van 2005, toen startten nog 300 Polen een bedrijf in deze sector tegen 230 in Doordat ondernemers slechts op geboorteland kunnen worden gesignaleerd, betekent dit dat tweede en derde generatie allochtonen die in Nederland zijn geboren hierbij niet kunnen worden meegenomen. Pagina 9 van 20

10 Tabel 6 Poolse startende ondernemers naar sector t.o.v. totaal, 2006 Sector Poolse starters % Landbouw en visserij % Industrie % Bouw % Groothandel 50 1 % Detailhandel 70 2 % Horeca 10 0 % Vervoer 20 0 % Financiën 0 0 % Adviesdiensten 40 1 % Facilitaire diensten % Persoonlijke diensten % Algemene diensten 20 0 % Totaal % Tot slot zijn Poolse starters vaker van het mannelijk geslacht (77% is man tegen 68% totaal). Bovendien zijn ze jonger (gemiddeld 32½ jaar tegen 37 jaar totaal). Pagina 10 van 20

11 5 Toelichting De Kamers van Koophandel registreren ondernemingen en vestigingen. Van de ontwikkeling in het aantal vestigingen wordt verslag gedaan in het rapport Bedrijvendynamiek Naast de bedrijven registreren de Kamers van Koophandel ook de ondernemers. Omdat sommige ondernemers met meerdere personen een bedrijf starten, zijn er meer startende ondernemers dan startende ondernemingen. Over de kenmerken van de ondernemers is tot 2001 niet gerapporteerd. Er is echter veel belangstelling voor gegevens over de persoon van de ondernemer. Dit betreft de leeftijd van de ondernemer, het geslacht en de nationaliteit. In 2002 is daarom voor de eerste maal een startende ondernemersrapportage verschenen: Startersprofiel Dit is het zesde rapport in deze reeks. De leeftijd van de ondernemer is in het handelsregister vrijwel altijd bekend. De gemiddelde leeftijd van startende ondernemers is 37 jaar, licht gestegen ten opzichte van de afgelopen jaren. Het geslacht is niet altijd bekend. Er bestaat namelijk een koppeling met de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA), waaruit het geslacht wordt overgenomen. Deze koppeling is mogelijk voor ±90% van de personen. Dit betekent dat in het handelsregister in ca. 10% van de gevallen het geslacht onbekend is. Deze groep is in de tabellen opgenomen onder onbekend. Relatief veel buitenlandse startende ondernemers vallen in deze categorie. De nationaliteit van ondernemers wordt sinds de nieuwe Handelsregisterwet van 1998 niet meer geregistreerd. Dit gegeven kan enigszins benaderd worden via het geregistreerde geboorteland. Daardoor kan gerapporteerd worden over buitenlandse ondernemers. Er bestaat speciale belangstelling voor het ondernemerschap van ondernemers uit een aantal grote migrantengroepen. Het gaat dan om ondernemers afkomstig uit Marokko, Turkije, Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba. Doordat deze ondernemers slechts op geboorteland kunnen worden gesignaleerd, geeft dit problemen voor de tweede en derde generatie, voor zover zij in Nederland zijn geboren. De oudere kinderen in deze migrantengroepen zijn echter nog veelal in het land van herkomst geboren en worden wel meegenomen. De jongere tweede en derde generatie kunnen niet in de tabellen worden opgenomen. Een startende ondernemer is een persoon die in het jaar voorafgaande aan de start van de onderneming nog niet zelfstandig economisch actief was en die een nieuw bedrijf vestigt. Ondernemers die een bedrijf van een ander overnemen, vallen hier niet onder. De indelingen in de tabellen spreken merendeels voor zichzelf. De regio-indeling Europa is als volgt: Noord-Europa: Zuid-Europa: IJsland, Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken, België, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Oostenrijk, Zwitserland en Luxemburg. Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal Griekenland en Malta. Pagina 11 van 20

12 6 Tabellen Pagina 12 van 20

13 6.1 Startende ondernemers in 2006 naar geboorteland en branche 1. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR GEBOORTELAND EN BRANCHE IN GEHEEL NEDERLAND Neder- Noord Zuid Suri- An- N & Z 55 KvK-BRANCHEGROEPEN land Europa Europa Marokko Turkije name tillen Amerika overig totaal 01 Landbouw en visserij Delfstoffenwinning Voedingsmiddelen Textiel,lederwaren Houtindustrie Bouwmaterialen en glas Papierindustrie Uitgeverij,drukkerij Chemie en kunststof Basismetaal Metaalproducten Machines Elektr.- en opt. app Transportmiddelen Overige industrie Burg.-/utiliteitsbouw Infrastructuur Bouw-installatie Bouwspecialismen Groothandel Detailhandel food Detailhandel non-food Reparatie,postorders Detailhandel auto Markt- en straathandel Hotels,pensions Kampeer-/vak.verblijve Restaurants,cafetaria Cafe's Wegtransport Overig vervoer Post en communicatie Diensten tbv vervoer Banken,verzekeringen Rechtsk-/adm.diensten Economische diensten Ingenieursbureaus Reclamebureaus Automatiseringsdienste Onderzoek/ontwikkeling Verhuurbedrijven Milieubedrijven Schoonmaakbedrijven Uitzendb./beveiliging Fotografie,beurzen,ov Onroerend goed Cultuur,recreatie Wasserij,stomerij Kapper,schoonh.verz.,o Nutsbedrijven Overheid en onderwijs Gezondheid en welzijn Maatschappelijke org Zakelijk beheer Niet gecodeerd GEHELE BEDRIJFSLEVEN KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT01 Pagina 13 van 20

14 1. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR GEBOORTELAND EN BRANCHE IN GEHEEL NEDERLAND Neder- Noord Zuid Suri- An- N & Z 14 KvK-SECTOREN land Europa Europa Marokko Turkije name tillen Amerika overig totaal 01 Landbouw en visserij Industrie Bouw Groothandel Detailhandel Horeca Vervoer Financiën Adviesdiensten Facilitaire diensten Persoonlijke diensten Algemene diensten SUBTOTAAL Zakelijk beheer overig GEHELE BEDRIJFSLEVEN KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT01 Pagina 14 van 20

15 6.2 Startende ondernemers in 2006 naar leeftijd en branche 2. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR LEEFTIJD EN BRANCHE IN GEHEEL NEDERLAND tot 65 en 55 KvK-BRANCHEGROEPEN 20 jr ouder totaal 01 Landbouw en visserij Delfstoffenwinning Voedingsmiddelen Textiel,lederwaren Houtindustrie Bouwmaterialen en glas Papierindustrie Uitgeverij,drukkerij Chemie en kunststof Basismetaal Metaalproducten Machines Elektr.- en opt. app Transportmiddelen Overige industrie Burg.-/utiliteitsbouw Infrastructuur Bouw-installatie Bouwspecialismen Groothandel Detailhandel food Detailhandel non-food Reparatie,postorders Detailhandel auto Markt- en straathandel Hotels,pensions Kampeer-/vak.verblijven Restaurants,cafetaria Cafe's Wegtransport Overig vervoer Post en communicatie Diensten tbv vervoer Banken,verzekeringen Rechtsk-/adm.diensten Economische diensten Ingenieursbureaus Reclamebureaus Automatiseringsdiensten Onderzoek/ontwikkeling Verhuurbedrijven Milieubedrijven Schoonmaakbedrijven Uitzendb./beveiliging Fotografie,beurzen,ov Onroerend goed Cultuur,recreatie Wasserij,stomerij Kapper,schoonh.verz.,ov Nutsbedrijven Overheid en onderwijs Gezondheid en welzijn Maatschappelijke org Zakelijk beheer Niet gecodeerd GEHELE BEDRIJFSLEVEN KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT02 Pagina 15 van 20

16 2. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR LEEFTIJD EN BRANCHE IN GEHEEL NEDERLAND tot 65 en 14 KvK-SECTOREN 20 jr ouder totaal 01 Landbouw en visserij Industrie Bouw Groothandel Detailhandel Horeca Vervoer Financiën Adviesdiensten Facilitaire diensten Persoonlijke diensten Algemene diensten SUBTOTAAL Zakelijk beheer overig GEHELE BEDRIJFSLEVEN KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT02 Pagina 16 van 20

17 6.3 Startende ondernemers in 2006 naar geslacht en branche 3. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR GESLACHT EN BRANCHE IN GEHEEL NEDERLAND 55 KvK-BRANCHEGROEPEN mannen vrouwen onbekend totaal 01 Landbouw en visserij Delfstoffenwinning Voedingsmiddelen Textiel,lederwaren Houtindustrie Bouwmaterialen en glas Papierindustrie Uitgeverij,drukkerij Chemie en kunststof Basismetaal Metaalproducten Machines Elektr.- en opt. app Transportmiddelen Overige industrie Burg.-/utiliteitsbouw Infrastructuur Bouw-installatie Bouwspecialismen Groothandel Detailhandel food Detailhandel non-food Reparatie,postorders Detailhandel auto Markt- en straathandel Hotels,pensions Kampeer-/vak.verblijven Restaurants,cafetaria Cafe's Wegtransport Overig vervoer Post en communicatie Diensten tbv vervoer Banken,verzekeringen Rechtsk-/adm.diensten Economische diensten Ingenieursbureaus Reclamebureaus Automatiseringsdiensten Onderzoek/ontwikkeling Verhuurbedrijven Milieubedrijven Schoonmaakbedrijven Uitzendb./beveiliging Fotografie,beurzen,ov Onroerend goed Cultuur,recreatie Wasserij,stomerij Kapper,schoonh.verz.,ov Nutsbedrijven Overheid en onderwijs Gezondheid en welzijn Maatschappelijke org Zakelijk beheer Niet gecodeerd GEHELE BEDRIJFSLEVEN KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT03 Pagina 17 van 20

18 3. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR GESLACHT EN BRANCHE IN GEHEEL NEDERLAND 14 KvK-SECTOREN mannen vrouwen onbekend totaal 01 Landbouw en visserij Industrie Bouw Groothandel Detailhandel Horeca Vervoer Financiën Adviesdiensten Facilitaire diensten Persoonlijke diensten Algemene diensten SUBTOTAAL Zakelijk beheer overig GEHELE BEDRIJFSLEVEN KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT03 Pagina 18 van 20

19 6.4 Startende ondernemers in 2006 naar leeftijd en geslacht 4. STARTENDE ONDERNEMERS IN 2006 NAAR LEEFTIJD EN GESLACHT IN GEHEEL NEDERLAND tot 65 en GESLACHT 20 jr ouder totaal Mannen Vrouwen Onbekend Totaal KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT04 Pagina 19 van 20

20 6.5 Startende ondernemers naar geboorteland en jaar 5. STARTENDE ONDERNEMERS NAAR GEBOORTELAND EN JAAR IN GEHEEL NEDERLAND JAAR nederland belgie frankrijk italie luxemburg uk ierland zweden finland denemarken oostenrijk portugal spanje griekenlnd duitsland malta estland letland litouwen polen slovenie tsjechie slowakije hongarije cyprus roemenie bulgarije turkije kroatie macedonie 0 ijsland noorwegen zwitserlnd ov_europa marokko suriname antillen n_amerika mz_amerika n_afrika mz_afrika m_oosten indonesie ov_azie australie onbekend Totaal KVK - MUTATIES STARTERS - MBST2006NLT05 Pagina 20 van 20