Generatie-effecten als gevolg van afstempelen Theo Kocken 1,2, Bart Oldenkamp 2, Joeri Potters 2 en Robin Zeeman 2 Working paper, 17 april 2013
|
|
- Diana van Dongen
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Generatie-effecten als gevolg van afstempelen Theo Kocken 1,2, Bart Oldenkamp 2, Joeri Potters 2 en Robin Zeeman 2 Working paper, 17 april 2013 Samenvatting In deze paper worden de generatie-effecten in kaart gebracht van het septemberpakket. Deze effecten worden vergeleken met de effecten van varianten op het septemberpakket. Zo laten de auteurs zien in hoeverre verschillende elementen van het septemberpakket de oorzaak zijn van deze generatie-effecten. Het wordt duidelijk dat de generatie-effecten kunnen worden versterkt of afgezwakt door het beleid dat een pensioenfonds voert. Pensioenfondsen die de waardeoverdracht en risico s tussen generaties willen beheersen dienen generatie-effecten daarom in hun risicomanagement te betrekken. Inleiding In mei 2012 heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een hoofdlijnennota gepresenteerd over de herziening van het financiële toetsingskader voor pensioenen. Deze hoofdlijnennota geeft aan hoe pensioenfondsen volgens het nieuwe Financieel Toetsingskader (FTK) om dienen te gaan met marktschokken. In reactie op de verslechterde financiële situatie presenteerde de minister in september 2012 het zogeheten septemberpakket. Dit pakket geeft fondsen de mogelijkheid delen van de hoofdlijnennota al voor de invoering van het nieuwe FTK te implementeren. De hoofdlijnennota en het septemberpakket beschrijven maatregelen die een pensioenfonds in onderdekking moet nemen. Over deze maatregelen wordt in de media veel geschreven, en de noodzaak ervan wordt regelmatig ter discussie gesteld. Ook de vraag of de pijn eerlijk over generaties wordt verdeeld, komt vaak terug. In deze paper worden generatie-effecten onder het nominale contract inzichtelijk gemaakt die ontstaan als gevolg van de maatregelen van het septemberpakket. De analysemethoden die in deze paper worden gepresenteerd kunnen pensioenfondsen ook helpen bij het maken van een contractkeuze. In deze paper wordt echter niet op deze keuze ingegaan. In het vervolg van deze paper wordt eerst de methodiek van indexeren en korten van het nominale contract toegelicht, zoals beschreven in de hoofdlijnennota en het septemberpakket. Vervolgens wordt uitgelegd hoe generatie-effecten worden gemeten. Er wordt een voorbeeldpensioenfonds geschetst dat de basis vormt voor de berekeningen. Het belang van verschillende factoren die van invloed zijn op de generatie-effecten wordt aan de hand van het voorbeeldfonds ingeschat. Afstempelen en indexeren Het nieuwe FTK, zoals dat wordt geschetst in de hoofdlijnennota, vraagt pensioenfondsen vast te leggen in welke situaties wordt gekort op de reeds opgebouwde rechten. De manier waarop het pensioenfonds omgaat met indexeren dient te worden vastgelegd in een indexatiestaffel. 1 Professor Risk Management, VU Amsterdam 2 Cardano 1
2 Een fonds met een dekkingsgraad onder 105% wordt verplicht een herstelplan op te stellen waarin het streven moet zijn om na 3 jaar weer op een dekkingsgraad van minimaal 105% uit te komen. In onderdekking mag een fonds niet indexeren. In het septemberpakket wordt fondsen in onderdekking de mogelijkheid gegeven aan het eind van de hersteltermijn de kortingen te maximeren op 7%. Wel dient het fonds dan het jaar erop, als er nog sprake is van onderdekking, onbeperkt af te stempelen om op een dekkingsgraad van 105% uit te komen. Deze methodiek voor het afstempelen wordt in het vervolg van deze paper aangeduid als septemberpakket. De generatie-effecten van dit septemberpakket worden doorgerekend, evenals een aantal varianten op dit septemberpakket. Naast het afstempelmechanisme beschrijft de hoofdlijnennota ook indexatiemogelijkheden voor een fonds dat niet in herstel is. Fondsen kunnen gedeeltelijk indexeren tussen een dekkingsgraad van 105% en de normdekkingsgraad. Deze normdekkingsgraad is de dekkingsgraad waarbij de nominale verplichtingen contant worden gemaakt tegen de risicovrije rentecurve, en de inflatiecorrectie op de nominale aanspraken verdisconteerd wordt tegen een rentecurve met risico-opslagen. Boven de normdekkingsgraad mogen fondsen volledig indexeren. In het septemberpakket wordt ook een Ultimate Forward Rate (UFR) voorgesteld om het lange eind van de verdisconteringscurve te construeren. Generatie-effecten als gevolg van de invoering van de UFR zijn niet berekend; alleen de effecten die volgen uit een verdere invulling van het indexeren en afstempelen worden gepresenteerd. Generatie-effecten De wijze waarop generatie-effecten gemeten worden in dit paper sluit aan bij de methodiek die het CPB hanteert 3. De generatie-effecten worden gekwantificeerd door naar het nettoprofijt te kijken. Dit nettoprofijt staat voor een waardeoverdracht als gevolg van het veranderen van de wijze waarop een pensioenfonds indexeert en afstempelt. De onder het bestaande contract te bereiken pensioenuitkeringen hadden voor deelnemers tot zeer recent het karakter van een garantie: opgebouwde pensioenuitkeringen konden in hun beleving niet gekort worden. Daarom worden generatie-effecten gemeten als de impact op de te bereiken uitkeringen ten opzichte van die tot voor kort als zodanig gepercipieerde garantie. Een deelnemer heeft bijvoorbeeld een te bereiken pensioenaanspraak van ,- per jaar. Dit staat ook op zijn uniform pensioenoverzicht. De marktwaarde van deze uitkering is voor deze deelnemer bijvoorbeeld ,-. Stel nu dat door het nieuwe beleid van het fonds de marktwaarde van deze toezegging verandert naar ,-. Deze deelnemer heeft dan een nettoprofijt van ,-. Dit wordt in deze paper weergegeven als een percentage van - 10%. Het nettoprofijt wordt dus relatief weergegeven. 3 Zie de CPB-notitie bij de hoofdlijnennota op 2
3 Uitgangspunten De generatie-effecten worden berekend voor deelnemers van een fictief pensioenfonds. De deelnemers zijn ingedeeld in leeftijdscohorten van elk 10 jaar. Het pensioenfonds is gesloten: er worden geen aanspraken meer opgebouwd door huidige deelnemers en er treden geen nieuwe deelnemers toe. Tenzij anders vermeld heeft het voorbeeldfonds een initiële dekkingsgraad van 100%. De normdekkingsgraad bedraagt 125%. Het indexatiepercentage van het voorbeeldfonds wordt lineair geïnterpoleerd tussen 0% en de geldende inflatie bij een dekkingsgraad tussen 105% en 125%. Bij een dekkingsgraad boven de 125% nemen we aan dat de aanspraken extra worden opgehoogd met een zodanig percentage dat het fonds na 10 jaar van dergelijke indexaties zou uitkomen op een dekkingsgraad van 125% als er geen marktontwikkelingen meer zouden zijn. Het nettoprofijt van de deelnemers wordt op marktconforme wijze bepaald. Als verdisconteringsrente is daarbij voor de swaprente gekozen. Tenzij anders aangegeven, is aangenomen dat de volatiliteit van de dekkingsgraad 10% bedraagt. De sterftecijfers zijn gebaseerd op de CBS-tafels van december Resultaten De generatie-effecten op de deelnemers van het fictieve fonds zijn allereerst berekend voor het septemberpakket. Om de gevolgen van het septemberpakket in een context te plaatsen, zijn er verschillende situaties en beleidsmogelijkheden doorgerekend die afwijken van het septemberpakket en van de situatie van het voorbeeldfonds. Septemberpakket De nullijn waartegen generatie-effecten worden gemeten, zijn de marktwaarden van de pensioenuitkeringen die de deelnemers zijn toegezegd. Het nettoprofijt onder het septemberpakket is niet per definitie gelijk aan deze nullijn, zoals blijkt uit onderstaande grafiek. Dit wordt veroorzaakt door de tweevoudige asymmetrie in het septemberpakket. Ten eerste vraagt het fonds om te korten bij een dekkingsgraad onder 105% en mag er gedeeltelijk geïndexeerd worden boven deze grens. Ten tweede moet een fonds in het geval van onderdekking zodanig korten dat het na drie jaar weer op 105% staat. In geval van een dekkingsgraad boven 105% wordt er niet zodanig geïndexeerd dat het fonds na drie jaar weer een dekkingsgraad van 105% bereikt. Figuur 1 Nettoprofijt over de leeftijdscohorten bij het septemberpakket 3
4 Deze dubbele asymmetrie leidt voor bijvoorbeeld een 70-jarige deelnemer tot 6% verlies van de marktwaarde van zijn pensioenuitkeringen. Het verlies voor de oudere deelnemers is verklaarbaar. In de beginsituatie heeft het voorbeeldfonds een dekkingsgraad van 100%. Daarmee verkeert het fonds in onderdekking. De eerste drie jaar zal er geen indexatie verleend worden en bovendien is de kans op korten na drie jaar vrij groot om aan het eind van de hersteltermijn een dekkingsgraad van 105% te bereiken. Dit heeft impact op de verwachte uitkeringen van de deelnemers en daarmee op de marktwaarde van de toezegging die het pensioenfonds aan de deelnemers doet. Hieruit blijkt dat het septemberpakket het grootste nadeel heeft voor gepensioneerden ten opzichte van de tot voor kort als garantie gepercipieerde uitkering. In die groep worden de jongere gepensioneerden het hardst geraakt, omdat zij nog langer leven en daarmee de kortingen die het pensioenfonds doorvoert over de komende periode nog ondergaan. De generatie-effecten die volgen uit het afstempel- en indexatiemechanisme uit het septemberpakket zijn tegengesteld aan de gevolgen van de invoering van de UFR. Het CPB 4 heeft de generatie-effecten als gevolg van de invoering van de UFR berekend. Uit die analyse blijkt dat ouderen een voordeel van 3 tot 5% van de marktwaarde van hun pensioentoezeggingen hebben. Direct korten De impact van het septemberpakket is vergeleken met een uiterste: direct korten op de uitkeringen om op een dekkingsgraad van 105% te komen. De indexatiestaffel van het septemberpakket is voor de beleidsvorm waarin direct wordt gekort ongewijzigd verondersteld. Figuur 2 Nettoprofijt onder verschillende kortingsregimes. Direct korten zorgt ervoor dat het fonds altijd op een dekkingsgraad van ten minste 105% staat. Dit is nadelig voor ouderen en gunstig voor jongeren. Bij direct korten worden deelnemers onmiddellijk geraakt in geval van onderdekking. Er is voor ouderen een kleinere kans om dit verlies nog goed te maken, omdat zij op korte termijn hun uitkeringen ontvangen. 4 Zie Achtergrondnotitie generatie-effecten septemberpakket op 4
5 Buffer Bij een volatiliteit van de dekkingsgraad van 10% is ook berekend wat het nettoprofijt van de verschillende deelnemers zou zijn als er niet extra wordt geïndexeerd bij een dekkingsgraad boven de 125%. In dat geval wordt er dus een buffer door het fonds opgebouwd bij positieve rendementen. Figuur 3 Het nettoprofijt als gevolg van het opbouwen van een buffer in vergelijking tot uitdelen boven de normdekkingsgraad van 125%. Uit figuur 2 blijkt dat bij het opbouwen van een buffer er waardeoverdracht plaatsvindt van oud naar jong. Het omslagpunt ligt dan echter niet tussen de 50- en 60-jarige leeftijd, maar tussen de 30- en 40-jarige leeftijd. Het gesloten fonds eindigt, bij het overlijden van de laatste deelnemer, met een overschot aan beleggingen dat niet aan deelnemers uitgekeerd kan worden. Daarom is het nettoprofijt voor de cohorten van 40 jaar en ouder negatief, en is het positief voor deelnemers van 30 jaar en jonger. Lengte hersteltermijn In de hoofdlijnennota wordt een hersteltermijn van maximaal 3 jaar voorgeschreven. De gevolgen van een hersteltermijn van 1 jaar en van 10 jaar zijn weergegeven in de onderstaande grafiek: Figuur 4 Generatie-effecten bij verschillende hersteltermijnen. 5
6 Een hersteltermijn van 10 jaar resulteert in minder waardeoverdracht van ouderen naar jongeren. De oudsten in het fonds profiteren hier zelfs van, omdat zij minder geraakt worden door tegenvallers in de nabije toekomst. Gemaximeerd korten In het septemberpakket heeft de minister bepaald dat fondsen beperkt mogen korten, tot een maximum-kortingspercentage van 7%. Zonder dit maximum zien de generatie-effecten er als volgt uit: Figuur 5 Generatie-effect zonder een maximum-kortingspercentage van 7%. Het maximum op het kortingspercentage lijkt hiermee een impact van hoogstens 2 procentpunten te hebben op het nettoprofijt van de leeftijdscohorten, vergeleken met een situatie waarin het fonds onbeperkt kort aan het eind van de hersteltermijn. Dat dit effect relatief klein is, wordt veroorzaakt door de eis dat fondsen die aan het eind van de hersteltermijn een maximale korting van 7% hebben doorgevoerd het jaar erop een onbegrensde korting moeten doorvoeren in geval van onderdekking. Het maximum op het kortingspercentage komt dan neer op een jaar uitstel. 6
7 Asymmetrie Het septemberpakket heeft een asymmetrisch afstempelkarakter. De deelnemers worden binnen 3 jaar gekort bij een dekkingsgraad onder de 105%, maar krijgen pas op een normdekkingsgraad boven de 125% volledige indexatie. Om de impact van deze asymmetrie zichtbaar te maken, is een tweede mechanisme doorgerekend dat lijkt op het rendementsaanpassingsmechanisme van het reële contract. Bij een dekkingsgraad onder de 100% worden kortingen over een periode van 10 jaar uitgesmeerd, zodat er wordt gestuurd naar een dekkingsgraad van 100%. Ook voor een surplus wordt dit gedaan: bij een dekkingsgraad boven de 100% wordt er indexatie gegeven over een periode van 10 jaar, zodanig dat de dekkingsgraad naar 100% gaat. Figuur 6 Het nettoprofijt van een symmetrisch contract is nihil. Het symmetrische contract laat een nettoprofijt zien dat dicht 5 bij nul ligt, wat in de lijn der verwachting ligt. Een symmetrisch mechanisme geeft ouderen en jongeren dezelfde upside en downside: kortingen worden niet eerder doorgevoerd dan indexaties of vice versa. De grens voor afstempelen en de grens voor volledig indexeren liggen bij het septemberpakket beide boven de 100%. Het symmetrische contract legt deze grenzen op 100% en stuurt daarmee op de toezeggingen die aan deelnemers zijn gedaan. Verder geeft het septemberpakket aan dat afstempelen over 3 jaar plaatsvindt (relatief snel), waar uitsmeren over een andere periode kan plaatsvinden, bijvoorbeeld 10 jaar (relatief langzaam). 5 Doordat er gebruik wordt gemaakt van simulaties bij de berekeningen, is er voor sommige cohorten nog een nettoprofijt van hoogstens 1% te zien. 7
8 Initiële dekkingsgraad Ter illustratie is de startdekkingsgraad van het fictieve fonds op 80% en 125% gezet. Dit heeft de volgende impact: Figuur 7 Nettoprofijt bij een hogere startdekkingsgraad van 80% en 125%. In dat geval vallen de te bereiken uitkeringen naar verwachting hoger uit, omdat er wel inflatiecorrectie plaatsvindt. Niet elke deelnemer profiteert in dezelfde mate van een hoge dekkingsgraad: jongeren hebben meer nettoprofijt dan ouderen. Volatiliteit Tot slot is de volatiliteit van de dekkingsgraad van het fictieve pensioenfonds gevarieerd. Naast een volatiliteit van 10%, ongeveer de gemiddelde volatiliteit van de Nederlandse pensioenfondsen, is ook een fonds doorgerekend met een volatiliteit van 0% en een fonds met een volatiliteit van 20%. Figuur 8 Nettoprofijt bij verschillende dekkingsgraadvolatiliteiten. Hoe groter de volatiliteit is van het fonds, hoe groter de generatie-effecten van het besproken afstempelmechanisme zijn. Dit wordt veroorzaakt door de asymmetrie in het contract; een symmetrisch contract zou dit effect niet hebben. 8
9 Naast het door de overheid voorgeschreven kader, heeft het fonds hiermee zelf ook invloed op de generatie-effecten van zijn deelnemers. Het beleggingsbeleid (en dus ook het risicobeleid) van het fonds kunnen daarmee de generatie-effecten als gevolg van externe regelgeving versterken of juist beperken. Conclusie In deze paper zijn de generatie-effecten als gevolg van het nieuwe pensioencontract toegelicht en gekwantificeerd. De generatie-effecten zijn uitgedrukt per leeftijdscohort in een relatief nettoprofijt. Op deze wijze is gemeten wat de impact is op de marktwaarde van de uitkeringen die de deelnemers verwachten te bereiken. Het afstempelmechanisme volgens de hoofdlijnennota en het septemberpakket is in een context geplaatst, door ze te vergelijken met varianten op dit mechanisme. Het nieuwe contract kent een dubbele asymmetrie. Indexeren vindt geleidelijk plaats, terwijl binnen drie jaar afgestempeld wordt. Ook liggen de grenzen waaronder met afstempelt en waarboven men volledig indexeert, boven een dekkingsgraad van 100%. Als gevolg daarvan lopen de negatieve effecten voor ouderen op tot 6% van de marktwaarde van hun pensioentoezegging. Dit effect wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de invoering van de UFR. De omvang van deze generatie-effecten hangt naast de specificaties van het pensioencontract ook af van het beleid dat het betreffende fonds voert. Pensioenfondsen dienen deze inzichten in hun risicomanagement te betrekken, als zij ook op waardeoverdracht en risico s tussen generaties willen sturen. 9
Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket
Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.
Nadere informatieDatum: 18 november 2016 Betreft: Generatie-effecten verlenging hersteltermijn pensioenfondsen
CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM Den Haag T 088 9846000 I www.cpb.nl Contactpersoon Marcel Lever, Thomas Michielsen Datum:
Nadere informatieNieuw pensioencontract. DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012
Nieuw pensioencontract DIRK BROEDERS, Toezichtstrategie Seminar voor vermogensbeheerders, 27 juni 2012 Kernpunten 1. Eén ftk met twee soorten contracten (nominale contract en reële contract) 2. Contracten
Nadere informatieCPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen
CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM
Nadere informatieCPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Aan: Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen
CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM
Nadere informatieCPB Notitie 24 september Achtergrondnotitie generatie-effecten septemberpakket
CPB Notitie 24 september 212 Achtergrondnotitie generatie-effecten septemberpakket Behorend bij CPB Notitie Aanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket), gepubliceerd op 24 sept 212 CPB Notitie
Nadere informatieBrief S.P.O.A. januari 2012 korting per 1 april 2012
Brief S.P.O.A. januari 2012 korting per 1 april 2012 Geachte heer, mevrouw, Via deze brief informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot de financiële positie van het pensioenfonds en de
Nadere informatieEvenwichtige belangenafweging. Roel Mehlkopf CPB en Tilburg University
Evenwichtige belangenafweging Roel Mehlkopf CPB en Tilburg University Netspar, 5 oktober 2012 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het bestaande contract
Nadere informatieDe Ultimate Forward Rate Methodiek
De Ultimate Forward Rate Methodiek Notitie van het Actuarieel Genootschap 23 augustus 2012 Inleiding Voor het zomerreces heeft de Tweede Kamer een aantal debatten gevoerd over de Hoofdlijnennota herziening
Nadere informatieBetreft: De Ultimate Forward Rate Methodiek / Notitie van het AG
De heer dr. P.H. Omtzigt Rapporteur Pensioenen Europa namens de Regering en de Tweede Kamer Postbus 20018 2500 EA 's Gravenhage Utrecht, 23 augustus 2012 Betreft: De Ultimate Forward Rate Methodiek / Notitie
Nadere informatieDatum: 5 december 2014 Betreft: Generatie- en premie-effecten aanpassing pensioenregels 2015
CPB Notitie Aan: Dhr. Omtzigt en dhr. Hoekstra, Kamerleden voor het CDA Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever en Th.
Nadere informatieGeneratie-effecten pensioenakkoord. Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam
Generatie-effecten pensioenakkoord Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam Netspar, 22 juni 2012 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het
Nadere informatieDatum: 12 december 2014 Betreft: Effecten aanpassing pensioenregels 2015: een toelichting
CPB Notitie Aan: Eerste Kamer der Staten-Generaal Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever en Th. Michielsen Datum: 12
Nadere informatieNotitie. Aan Eerste Kamer der Staten-Generaal Nummer PA/2014/11-03. C.c. Datum 14 nov 2014. Van Peter Borgdorff / PFZW Telefoonnr 030-277 9959
Notitie Aan Eerste Kamer der Staten-Generaal Nummer PA/2014/11-03 C.c. Datum 14 nov 2014 Van Peter Borgdorff / PFZW Telefoonnr 030-277 9959 Onderwerp Inbreng financieel toetsingskader (FTK) Op 18 november
Nadere informatieIndexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen.
Indexatie-IQ, voor een transparant en stabiel pensioen. De Bazel 24 mei 2012 Het Pensioenakkoord Drie delen: - De AOW-leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Wat is de aanleiding?
Nadere informatieHerstelplan 2016. Stichting Personeelspensioenfonds APG (PPF APG)
Herstelplan 2016 Stichting Personeelspensioenfonds APG (PPF APG) Onderwerp: Herstelplan PPF APG 2016 Datum: 10 maart 2016 1. Inleiding Deze notitie geeft een overzicht van de uitgangspunten die gehanteerd
Nadere informatie134 De Pensioenwereld in 2015
14 134 De Pensioenwereld in 2015 Ontwikkelingen in de pensioenmarkt 135 Het nieuwe FTK: oude wijn in nieuwe zakken? Auteurs: Gijs Hoedemaker, Machiel Koper en Alexander van Stee Na de crisis leek er een
Nadere informatieEerste observaties septemberpakket. KCM fiduciair management 26 september 2012
Eerste observaties septemberpakket KCM fiduciair management 26 september Wat is relevant voor de beleggingen? Rentecurve In lijn met het voorstel van Kamp: Ultimate Forward Rate (UFR) komt er op basis
Nadere informatieActualiteiten pensioen
Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus
Nadere informatieDNBulletin: Pensioenfondsen gaan in herstelplannen uit van hoge rendementen
DNBulletin DNBulletin: Pensioenfondsen gaan in herstelplannen uit van hoge rendementen Datum 18 mei 2017 Thema Pensioenen Pensioenfondsen verwachten uit hun financiële tekorten te komen door hoge rendementen
Nadere informatieBeleggingsaspecten voorontwerp van wet herziening ftk
Beleggingsaspecten voorontwerp van wet herziening ftk De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid publiceerde op vrijdag 12 juli 2013 het lang verwachte consultatiedocument over de uitwerking
Nadere informatieHerstelplan. Stichting Personeelspensioenfonds APG
Herstelplan Stichting Personeelspensioenfonds APG PPF APG Herstelplan versie: juni 2015 Herstelplan PPF APG 2015 juni 2015 1. Inleiding In dit herstelplan 2015 voor PPF APG leest u eerst welke uitgangspunten
Nadere informatieHuidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG
Huidige stand van zaken nftk drs. Lonneke Thissen AAG juli 2014 1. Huidige stand van zaken nftk Wetsvoorstel naar de Raad van State op 4 april 2014 Gebaseerd op nominaal kader - De komende tijd wordt gekeken
Nadere informatieRESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1
RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen
Nadere informatie2012D35001 LIJST VAN VRAGEN
2012D35001 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft naar aanleiding van de brief van de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het septemberpakket
Nadere informatieLaveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO. November 2013 Hans de Ruiter
1 Laveren tussen ambitie en garantie: de ervaringen van Pensioenfonds TNO November 2013 Hans de Ruiter 2 Inhoud Inleiding pensioencontract De marsroute naar het nieuwe contract Tien vragen en antwoorden
Nadere informatieInflatie in het reële en nominale pensioencontract: zoek de verschillen
Inflatie in het reële en nominale pensioencontract: zoek de verschillen Kees Bouwman, Theo Kocken en Bart Oldenkamp Educatief paper, 28 april 2013 Op grond van het nieuwe Financieel Toetsingskader (FTK)
Nadere informatieAanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket) Op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
CPB Notitie 24 september 2012 Aanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket) Op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA. Datum Betreft Septemberpakket pensioenen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieHet nieuwe FTK. Pascal Janssen (PGGM) Studiemiddag VVP 15 april 2015
Het nieuwe FTK Pascal Janssen (PGGM) Studiemiddag VVP 15 april 2015 1 Toekomstdiscussie in meerdere tempo s economie demografie NIEUW FTK VERBETERDE PREMIE OVEREENKOMST arbeidsmarkt maatschappij NATIONALE
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieDatum: 24 september 2012 Betreft: aanpassing toezicht pensioenfondsen (septemberpakket)
CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon MHC Lever, RJ Mehlkopf en JPM Bonenkamp Datum: 24 september
Nadere informatieCPB Notitie. 1 Inleiding. 2 Evaluatie Wet aanpassing FTK. Vaste Commissie voor SZW
CPB Notitie Aan: Vaste Commissie voor SZW Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM Den Haag T 088 9846000 I www.cpb.nl Contactpersoon Marcel Lever Datum: 16 mei 2018
Nadere informatieP O S I T I O N P A P E R
Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden
Nadere informatiereëel financieel toetsingskader (FTK2)
nominaal financieel toetsingskader (FTK1) - bestaande contract - nominale contract - uitkeringsovereenkomst - onderscheid tussen nominale opbouw en indexatie - 2,5% onderdekkingskans maatstaf voor nominale
Nadere informatie30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie
Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie
Nadere informatieHet Financieel Toetsingskader wijzigt
Het Financieel Toetsingskader wijzigt Wat zijn de consequenties en welke keuzes kunt u maken? Dit document is gebaseerd op het wetsvoorstel van 25 juni 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen
Nadere informatieTransitie-effecten: vergelijking CPB vs Pensioenfederatie
Transitie-effecten: vergelijking CPB vs Pensioenfederatie Datum: 11 juni 2019 Auteur: Pensioenfederatie, Commissie Nieuw Pensioencontract, Onderzoeksgroep Financieel. Opmerking: Deze notitie is het eerste
Nadere informatiePensioenen... Herstelplan 2017
Pensioenen.............................................. Herstelplan 2017 30 maart 2017 HERSTELPLAN Stichting Pensioenfonds Vopak (hierna: het pensioenfonds) verkeert sinds 1 januari 2016 in een situatie
Nadere informatieDatum 24 november 2015 Betreft Kamervragen van het lid Krol over het bericht 'In 2020 veel meer mensen gekort dan ufr-rapport veronderstelt'
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieGeneratie- en premie-effecten aanpassing FTK Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
CPB Notitie 20 juni 2014 Generatie- en premie-effecten aanpassing FTK Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie Aan: Minsterie van SZW Centraal Planbureau
Nadere informatieCPB Notitie 12 september 2013. Effecten macrostabiele discontovoet. Uitgevoerd op verzoek van de SER-werkgroep Macrostabiele discontovoet.
CPB Notitie 12 september 213 Effecten macrostabiele discontovoet Uitgevoerd op verzoek van de SER-werkgroep Macrostabiele discontovoet. CPB Notitie Aan: SER-werkgroep Macrostabiele discontovoet Centraal
Nadere informatieHoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?
Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch
Nadere informatieDeutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In
Nadere informatieFinancieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling
Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan van Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding
Nadere informatieNieuwsbrief. Herstelplan. In dit nummer. oktober 2015. Waar ging het ook alweer over?
Nieuwsbrief oktober 2015 Herstelplan In de nieuwsbrieven van juli (over o.a. het nieuwe Financieel ToetsingsKader nftk ) en augustus 2015 (over beleggen) informeerden we u al eerder over de eisen die De
Nadere informatieFeiten en fabels over de (reken)rente
Feiten en fabels over de (reken)rente Januari 2017 Bas J.M. Werker Tilburg University en Netspar Inhoud Wat is de (risicovrije) rente? Wat is de (functie van de) rekenrente? in uitkeringsovereenkomsten
Nadere informatieKorte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen. Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten
Korte termijn: onnodig korten van rechten voorkomen Lange termijn: naar een nieuw FTK op basis van nieuwe pensioencontracten De daling van de dekkingsgraden heeft de afgelopen weken een uitgebreide discussie
Nadere informatieStichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20
Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015
Nadere informatieHet verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014
Het verbeterde financieel toetsingskader (ftk) Zeist, 26 juni 2014 Wat doet het ftk? Wat zit er in de pot? Wat is er beloofd? Generatiebalans FTK = beheersingssysteem Indicator Nominale dekkingsgraad
Nadere informatiejaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad
jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad 11 - dekkingsgraad SPR gestegen van 102,9% (104,5%) naar 109,1%; - positief resultaat van 51,8 miljoen; - SPR kampt nog met dekkingstekort: geen winstbijschrijving
Nadere informatieOWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij
Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van
Nadere informatieStand van zaken GITP Pensioenfonds 3e kwartaal 2014
Stand van zaken GITP Pensioenfonds 3e kwartaal 2014 Dekkingsgraad Reken datum Technisch Vereist Vermogen * 1.000,- Belegd vermogen Overige (TB) Vermogen aanwezige Dekkingsgraad 31-7-2012 148.001 120.531
Nadere informatieRoadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK
Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK 2 De essentie: Eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen generaties krijgt volop aandacht; Er worden twee contracten voorgesteld. Beide behoeven verdere
Nadere informatieAddendum. Ultimate Forward Rate
Addendum Ultimate Forward Rate Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account-CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni
Nadere informatie14 augustus 2014 Behandeling Wet BL1408038 aanpassing financieel. Geachte leden van de Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
Vaste Kamercommissie Sociale zaken en werkgelegenheid p/a cie.szw@tweedekamer.nl 14 augustus 2014 Behandeling Wet BL1408038 Maarten Hendriks aanpassing financieel m.hendriks@anbo.nl toetsingskader Geachte
Nadere informatiePensioenakkoord en generatie-effecten
Pensioenakkoord en generatie-effecten In het pensioenakkoord van juni 2011 doen sociale partners voorstellen voor een nieuw pensioencontract. Elk van de voorgestane aanpassingen leidt tot generatie-effecten.
Nadere informatieSamenvatting. Analyses. Kostendekkende premie
Samenvatting Op 14 juli 2015 heeft DNB aangekondigd dat zij de berekeningsmethodiek van de Ultimate Forward Rate (UFR), welke onderdeel vormt van de rekenrente waarmee pensioenfondsen hun verplichtingen
Nadere informatieWOORD VOORAF. Beste deelnemers,
WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen
Nadere informatieStichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015. Stand van zaken SVG. 1 van 19
Stichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015 Stand van zaken SVG 1 van 19 Programma Pensioenfonds SVG Financiële positie SVG Terugblik 2014 Vooruitblik 2015 Vragen 2 van 19 Pensioenfonds SVG
Nadere informatieReactie op Septemberpakket Pensioenen Alleen voor professionele beleggers
FTK Update september 2012 Reactie op Septemberpakket Pensioenen Alleen voor professionele beleggers.. Door Peter van der Spek en Remmert Koekkoek, Customized Overlay Management Roderick Molenaar en Laurens
Nadere informatieMarktconsistente waardering voor. Theo Nijman Bas Werker Tilburg University July 2011
Marktconsistente waardering voor zachte (reële) pensioencontracten Theo Nijman Bas Werker Tilburg University July 20 Samenvatting presentatie Theo Nijman Verevening kan tot lange periode leiden voordat
Nadere informatieReactie op het wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader (FTK)
Reactie op het wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader (FTK) Utrecht, 2 september 2014 Koninklijk Actuarieel Genootschap Postbus 2433 3500 GK UTRECHT 1 In deze notitie treft u de reactie aan
Nadere informatieBijlage 3 Het Financieel Crisisplan
Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere
Nadere informatieThemabericht 2012/17. Een realistische rekenrente
Themabericht 2012/17 Een realistische rekenrente Minister Kamp is recent met plannen gekomen om de rekenrente waarmee pensioenfondsen hun verplichtingen waarderen kunstmatig te verhogen. Dit in verband
Nadere informatieLage dekkingsgraden: de beleidsopties in het pensioencontract en de gevolgen voor stakeholders
Lage dekkingsgraden: de beleidsopties in het pensioencontract en de gevolgen voor stakeholders ALM-seminar VBA 5 november 2009 Niels Kortleve Act_P09079 Lessen uit crisis voor pensioencontract Focus ligt
Nadere informatieBijlage 3. Crisisplan
Bijlage 3 Crisisplan Crisisplan PME versie 2015.1 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Huidige situatie bezien vanaf 2008... 4 3. Wanneer is sprake van een crisis?... 5 4. Wat is de kritische ondergrens van de
Nadere informatieIs een life-cycle pensioen te conservatief? Een vergelijking van de risicoallocatie in nftk en duaal systeem
Is een life-cycle pensioen te conservatief? Een vergelijking van de risicoallocatie in nftk en duaal systeem Kees Bouwman Cardano Risk Management Working paper Voorlopige versie: commentaar welkom, 16
Nadere informatieCPB Notitie. Samenvatting. Aan: Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Datum: 23 mei 2012 Betreft: Generatie-effecten Pensioenakkoord
CPB Notitie Aan: Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070) 3383 380 I www.cpb.nl Datum: 23 mei 2012 Betreft: Generatie-effecten
Nadere informatieHet nieuwe FTK Hoe gaat het er uit zien? Wordt het transparant?
Het nieuwe FTK Hoe gaat het er uit zien? Wordt het transparant? Adri Jansen en Diede Panneman VSAE workshop 5 maart 2014 Copyright 2012 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document
Nadere informatiePensioenakkoord. Spelregels vanuit de accountant bezien. Nico Pul Ernst & Young
Pensioenakkoord Spelregels vanuit de accountant bezien Nico Pul Ernst & Young Pensioenakkoord Korte vergelijking oud versus nieuw Gevolgen voor de jaarrekening Bijdrage accountants aan het debat Oud versus
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013
Nadere informatieIndexatie-IQ. Een intelligente en. innovatieve oplossing. voor een transparant. en stabiel pensioen.
Indexatie-IQ Een intelligente en innovatieve oplossing voor een transparant en stabiel pensioen. Het Pensioenakkoord: - AOW leeftijd - Pensioen in de tweede pijler - Ouderenparticipatie Confident B.V.
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds RBS Nederland
Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling
Nadere informatieVerder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.
Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het
Nadere informatieVeel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen
Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand
Nadere informatieMemorandum. Technical Sciences Brassersplein 2 2612 CT Delft Postbus 5050 2600 GB Delft. Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO. www.tno.
Memorandum Aan Bestuur stichting Pensioenfonds TNO Van Dr. F. Phillipson Onderwerp Risicobereidheidsonderzoek Pensioenfonds TNO Inleiding In de periode juni-augustus 2014 is er een risicobereidheidsonderzoek
Nadere informatieVerzekeraar of Algemeen Pensioenfonds? Pensioen
Verzekeraar of Algemeen Pensioenfonds? Pensioen Het Een algemeen pensioenfonds als alternatief voor uw salaris-diensttijdregeling. Hard of zacht pensioen? Het grote verschil met een pensioenregeling via
Nadere informatieNovember Financiële positie Pensioenfondsen. Rapportage op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
November 2016 Financiële positie Pensioenfondsen Rapportage op verzoek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1. Inleiding De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft
Nadere informatieHerstelplan PME 2015. Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015
Herstelplan PME 2015 Vastgesteld door het algemeen bestuur op 25 juni 2015 1 PME Herstelplan 2015 dekkingraadsjabloon inclusief onderbouwing Dit document bevat het dekkingsgraadsjabloon dat deel uitmaakt
Nadere informatieSamenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2012-1 juli 2012 t/m 30 september 2012 Samenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad
Nadere informatieP O S I T I O N P A P E R
Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden
Nadere informatieBuitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010
Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieOp weg naar een reëel kader voor pensioenfondsen
Op weg naar een reëel kader voor pensioenfondsen ALM-seminar VBA 6 november 2008 Niels Kortleve 1Act_P08043 Mijn boodschappen voor vandaag We moeten stoppen met denken in nominale termen (en dus ook met
Nadere informatieEffecten van afschaffing van de doorsneesystematiek. gelijktijdige overgang naar een nieuw pensioencontract
CPB Notitie 29 november 2018 Effecten van afschaffing van de doorsneesystematiek en de gelijktijdige overgang naar een nieuw pensioencontract Uitgevoerd op verzoek van het Ministerie van SZW en het secretariaat
Nadere informatieAls de beleidsdekkingsgraad hoger is dan de door de. toekomst volledige toeslagen te kunnen geven (momenteel circa 126%).
Verkort Crisisplan Pensioenfonds KPN juli 2015 Pensioenfonds KPN is op grond van de Pensioenwet verplicht een crisisplan te hebben. In een crisisplan staat beschreven wat het bestuur gaat doen als het
Nadere informatieOverige. Wijziging rente. Rendement. Toeslagen. Uitkeringen. Premies
Memo Aan : Het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en de Meubileringsbedrijven Van : Remco Dijkstra Datum : 08 maart 2019 Betreft : Herstelplan 2019 Kenmerk : SV-2019-0379
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 096 Voorstel van wet van de leden Smeulders en Van Rooijen tot wijziging van de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling in
Nadere informatieDekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal Stichting Pensioenfonds TNO
Dekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal Stichting Pensioenfonds TNO Dit document bevat het dekkingsgraadsjabloon inclusief DC kapitaal voor Stichting Pensioenfonds TNO. De uitgangspunten die ten grondslag
Nadere informatieToelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader. Juni 2014
Toelichting wetsvoorstel aanpassing financieel toetsingskader Juni 2014 Inhoudsopgave Wetsvoorstel aanpassing FTK Beleidsdekkingsgraad Premievaststelling Toekomstbestendig indexeren Inhaalindexatie Hersteltermijn
Nadere informatieOnderzoeksrapport Herverdelingseffecten van verschillende projectierentes in verbeterde premieregelingen
Onderzoeksrapport Herverdelingseffecten van verschillende projectierentes in verbeterde premieregelingen Johan Bonekamp, Lans Bovenberg, Theo Nijman en Bas Werker 1 Oktober 2016 Samenvatting Het gebruik
Nadere informatieBallast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004
Ballast Nedam Pensioenfonds Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden Theo Bruijninckx 1 november 2004 Onderwerpen Agendapunt 1: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt
Nadere informatieBijlage 1. Uitwerking van het nieuwe Financieel toetsingskader (ftk)
Uitwerking van het nieuwe Financieel toetsingskader (ftk) 1. De waarborgfunctie van het ftk Het ftk is het stelsel van financiële normen voor pensioenfondsen dat moet waarborgen dat fondsen het afgesproken
Nadere informatiePensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen
1. Inleiding Pensioen voor jong en oud: Uitgangspunten die vertegenwoordigers van ouderen en jongeren delen In de publiciteit is het beeld ontstaan dat ouderen en jongeren in het pensioendebat scherp tegenover
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 151 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieVerslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016
Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Nadere informatieDekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.
Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%
Nadere informatie