Populieren notitie Den Haag

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Populieren notitie Den Haag"

Transcriptie

1 Populieren notitie Den Haag Auteurs AJ van Kuik en BJ van der Sluis Wageningen UR Dit onderzoek is in opdracht van gemeente Den Haag uitgevoerd door Wageningen UR (University & Research centre). Wageningen UR is een samenwerkingsverband tussen Wageningen Universiteit en Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek. Wageningen, augustus 2016 PPO/PRI-rapport

2

3 Kuik, AJ van en BJ van der Sluis, Populieren notitie Den Haag Wageningen, the foundation Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek. Research Institute Praktijkonderzoek Plant & Omgeving / Plant Research International, Wageningen UR (University & Research centre), PPO/PRI-rapport blz.; 1 fig.; 17 tab. Trefwoorden: Populier, conditie, vervangingstermijn 2016 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek, Research Institute Praktijkonderzoek Plant & Omgeving/Plant Research International, Postbus 16, 6700 AA Wageningen; T ; KvK: te Arnhem VAT NL no B07 Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO). Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DLO. DLO is niet aansprakelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij gebruik van gegevens uit deze uitgave. PPO/PRI-rapport PPO/PRI-rapport

4

5 Inhoud 1 Inleiding 7 2 Doel 8 3 Beoordeling gebruikte methodiek Wetenschappelijke verantwoording Praktijk verantwoording 9 4 Beoordeling BWN-methodiek Conditie Veiligheid Beheerbaarheid Kwaliteitsgetal Overzicht verdeling beoordeling van variabelen Vergelijking variabele veiligheid met kwaliteitsgetal Vervangingstermijn 18 5 Conclusie 20 6 Aanbevelingen: 21 PPO/PRI-rapport

6 6 PPO/PRI rapport

7 1 Inleiding In opdracht van de gemeente Den Haag heeft Wageningen UR de boombeoordelings-systematiek beoordeeld die Bomenwacht Nederland heeft gebruikt als onderbouwing van het rapport: Kwaliteitsbeoordeling Populieren Gemeente Den Haag. Chronologische samenvatting van gebeurtenissen m.b.t. het beoordelen van de conditie van populieren, die vooraf gingen aan deze notitie: 1. Alle 7000 populieren in Den Haag, die als straatboom zijn geregistreerd, zijn gecontroleerd door ingenieursbureau COBRA boomadviseurs. Uit deze controle kwam naar voren dat 1500 bomen er slecht aan toe zijn. 2. De 1500 bomen zijn van 5 t/m 17 juni 2014 gecontroleerd door Bomenwacht Nederland (BWN), volgens hun beoordelingssystematiek. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat 787 bomen binnen 2 jaar dienen te worden vervangen. 3. Deze bomen zijn vervolgens door de betreffende groenbeheerders uit de stadsdelen gecontroleerd en zij hebben vastgesteld dat dit inderdaad de populieren zijn die ook volgens hen voor vervanging in aanmerking komen. 4. Prohold Boomtechnisch Advies heeft een contra-expertise uitgevoerd bij 57 populieren langs 3 straten, deze bomen zijn in een apart document gerapporteerd en komen niet voor in de data van BWN van juni Dit betreft een beoordeling volgens de BWN beoordelingssystematiek. Deze beoordeling is niet meegenomen in dit verslag. 5. In mei 2016 is Wageningen UR gevraagd om een onafhankelijke analyse te maken van de toegepaste systematiek, die er uit bestaat, dat conditie, veiligheid en beheerbaarheid apart worden gewogen en later met elkaar worden vermenigvuldigd. Verder is gevraagd om eventuele aanbevelingen te doen voor een mogelijke verbetering van de BWNsystematiek 6. Op 7 juni 2016 is er inhoudelijk overleg geweest met Erik Koppelaar van BWN over de BWN-beoordelingssystematiek. 7. Op 20 juni 2016 is er gezamenlijk overleg geweest met BWN en gemeente Den Haag over deze notitie. In deze notitie wordt eerst ingegaan op de wetenschappelijke verantwoording van de gebruikte beoordelingssystematiek. Daarna wordt de praktische betekenis van de beoordelingssystematiek besproken. Vervolgens worden de uitkomsten van de verschillende variabelen, conditie, veiligheid en beheerbaarheid en de resultante kwaliteitsgetal vergeleken met elkaar. Dit kan gezien worden als een validatie van de gebruikte beoordelingssystematiek. Tot slot worden aanbevelingen gedaan voor mogelijke verbetering van de systematiek. PPO/PRI-rapport

8 2 Doel Het valideren van de door de gemeente Den Haag gebruikte methodiek ter onderbouwing van het populierenvervangingsplan. Verder, waar mogelijk, het geven van aanbevelingen om de methodiek te verbeteren. 8 PPO/PRI rapport

9 3 Beoordeling gebruikte methodiek 3.1 Wetenschappelijke verantwoording De variabelen die worden gebruikt in de methodiek behoren tot het zogenaamde ordinale meetniveau. Bij een ordinaal meetniveau bestaat de variabele uit waarden waar wel verschil tussen zit, maar waar deze verschillen niet kwantificeerbaar zijn. Er zijn dus wel verschillende categorieën aan te duiden die in een rangorde kunnen worden weergegeven, maar met de verschillen kan je niet rekenen omdat de grootte van de verschillen tussen de categorieën niet vast staat. Tabel 1 Voorbeeld van een ordinale schaal voor de beoordeling van de conditie van bomen: Categorie Omschrijving 1 = Afgestorven De boom is (vrijwel) afgestorven. 2 = Slecht De boom vertoont afstervingsverschijnselen. 3 = Onvoldoende De boom vertoont een stagnerende groei. 4 = Voldoende De boom vertoont een redelijke groei. 5 = Goed De boom vertoont een goede groei. 6 = Uitstekend De boom vertoont een optimale groei. De rekenkundige consequenties van de ordinale meetniveaus zijn dat je kunt tellen, percentages berekenen en hoger/ lager kunt aangeven. Verder kun je ze gebruiken in een kwalitatief onderzoek. Het hier gebruikte kwaliteitsgetal past dus in de toegepaste methodiek van de ordinale meetniveau. Het vermenigvuldigen van de ordinale variabelen conditie (C), veiligheid (V) en beheerbaarheid (B) geeft als resultaat een nieuwe ordinale variabele, aangeduid als het kwaliteitsgetal (K). Het kwaliteitsgetal is gebruikt als hulpmiddel om een beslissing te kunnen nemen op boomniveau, op basis van vele gegevens. Het gewicht dat aan de 3 afzonderlijke variabelen wordt toegekend is gelijk aan elkaar. Er wordt gesproken over een formule, maar dat is niet meer dan een vermenigvuldiging. De toegepaste formule is empirisch tot stand gekomen en moet ook als zodanig worden toegepast. Je kunt hier geen statistiek op toe passen, maar dat hoeft ook niet gezien het doel van deze beoordelingsmethodiek. Het geeft echter wel een gefundeerde onderbouwing van een beslissing van al of niet kappen van een boom. Voor de praktijk voldoet dat. De formule C x V x B = K voldoet wetenschappelijk gezien voor de bewuste toepassing: het beoordelen van de kwaliteit van de populieren. NB. in de formule staan geen grootheden, die worden uitgedrukt in eenheden. 3.2 Praktijk verantwoording BWN heeft de kwaliteitsbeoordeling ontwikkeld om de actuele situatie van een boom weer te geven in een getal dat houvast biedt voor de te nemen beslissingen door de boomeigenaar/-beheerder. In de methodiek worden de variabelen conditie, veiligheid en beheerbaarheid vermenigvuldigd om een kwaliteitscijfer te verkrijgen. Het cijfer helpt de boombeheerder vervolgens om een beslissing te maken t.a.v. de bewuste boom. Belangrijk is dat de uitkomst van de BWN-methodiek, bv. het al of niet kappen van een bepaalde boom, overeenkomt met wat een deskundige boomverzorger bij die boom zou adviseren, zonder gebruik te maken van de formule van kwaliteitsbeoordeling. PPO/PRI-rapport

10 Om dit te toetsen heeft Wageningen UR alle basisgegevens doorgerekend en is een separate analyse gemaakt van de beoordelingen op veiligheid, conditie en beheerbaarheid. Vervolgens zijn de uitkomsten vergeleken met die van de BWN-methode. 10 PPO/PRI rapport

11 4 Beoordeling BWN-methodiek De basisgegevens op individueel boomniveau zijn gebruikt voor de analyses met behulp van Excel draaitabellen. Tabel 2 Totaal aantal bomen in de bron data. Aantal bomen soort kwal_cat (All) (All) Aantal van boomnr_analyse 1535 In de bron data zijn 1535 bomen opgenomen. Echter, niet alle bomen bleken aanwezig en één boom was een wilg. Tabel 3 Totaal aantal populieren. Aantal bomen, excl. 'niet aanwezig' en 'niet te beoordelen soort kwal_cat Aantal van boomnr_analyse 1359 Uiteindelijk bleven er 1359 populieren over, die zijn gebruikt voor de analyse. PPO/PRI-rapport

12 4.1 Conditie De volgende indexbeschrijving is door BWN gebruikt. Tabel 4. Indexbeschrijving voor het bepalen van de conditie van bomen Conditie (C) 0 = Afgestorven De boom is (vrijwel) afgestorven. 2 = Slecht De boom vertoont afstervingsverschijnselen. 4 = Onvoldoende De boom vertoont een stagnerende groei. 6 = Voldoende De boom vertoont een redelijke groei. 8 = Goed De boom vertoont een goede groei. 10 = Uitstekend De boom vertoont een optimale groei. De beoordeling van de populieren op het aspect conditie was als volgt: Tabel 5. Verdeling van aantal bomen naar conditie-klassen (Multiple soort Items) (Multiple kwal_cat Items) afgestorven? slecht? onvoldoende? voldoende? goed? uitstekend Categorieën* Grand Total Aantal van conditie * Niet alle categorieën zijn in woorden omschreven, vandaar dat er soms een? staat als categorie klasse. Uit bovenstaande tabel is o.a. te zien dat 3 bomen in categorie 0 (afgestorven) vallen. Verder zijn in totaal = 176 bomen minder dan voldoende beoordeeld. Dat betekent dat 1183 populieren op het aspect conditie voldoende of beter scoorden. 12 PPO/PRI rapport

13 4.2 Veiligheid De volgende indexbeschrijving voor de veiligheid is door BWN gebruikt. Tabel 6. Indexbeschrijving voor het bepalen van de veiligheid van bomen Veiligheid (V) 0 = Onhoudbaar 2 = Slecht 4 = Onvoldoende 5 = Matig 6 = Voldoende 8 = Goed 10 = Uitstekend Zeer ernstig veiligheidsrisico voor de omgeving. De boom is niet te handhaven. Ernstig veiligheidsrisico voor de omgeving. De boom is niet of nauwelijks te handhaven. Veiligheidsrisico voor de omgeving. Om de boom te kunnen handhaven, zijn maatregelen noodzakelijk. Er is een afwijking geconstateerd die in de toekomst kan leiden tot een veiligheidsrisico. Jaarlijkse inspectie is noodzakelijk. Er is geen veiligheidsrisico gesignaleerd. De mechanische kwaliteit is als voldoende beoordeeld. Er is geen veiligheidsrisico gesignaleerd. De mechanische kwaliteit is als goed beoordeeld. Er is geen veiligheidsrisico gesignaleerd. De mechanische kwaliteit is als uitstekend beoordeeld. De beoordeling van de populieren op aspect veiligheid was als volgt: Tabel 7. Verdeling van aantal bomen naar veiligheids-klassen soort kwal_cat Categorieën* Grand Total Aantal van veiligheid * Niet alle categorieën zijn in woorden omschreven. Uit bovenstaande tabel is o.a. te zien dat 3 bomen in categorie 0 (onhoudbaar) vallen. Verder zijn in totaal = 994 bomen minder dan voldoende beoordeeld. Dat betekent dat 365 populieren op het aspect veiligheid voldoende of beter scoorden. PPO/PRI-rapport

14 4.3 Beheerbaarheid De volgende indexbeschrijving voor beheerbaarheid is door BWN gebruikt. Tabel 8. Indexbeschrijving voor het bepalen van de beheerbaarheid van bomen Beheerbaarheid (B) 0 = Onhoudbaar Duurzaam beheer is niet meer aan de orde. 2 = Slecht Duurzaam beheer is (vrijwel) uitgesloten. 4 = Onvoldoende Duurzaam beheer is soms nog mogelijk via (ingrijpende) maatregelen. 6 = Voldoende Duurzaam beheer is mogelijk. 8 = Goed Duurzaam beheer is goed mogelijk. 10 = Uitstekend Duurzaam beheer is zeer goed mogelijk. De beoordeling van de populieren op aspect beheerbaarheid was als volgt: Tabel 9. Verdeling van aantal bomen naar beheerbaarheid-klassen soort kwal_cat Grand Categorieën* Total Aantal van beheerbaarheid * Niet alle categorieën zijn benoemd. Uit bovenstaande tabel is o.a. te zien dat 3 bomen in categorie 0 (onhoudbaar) vallen. Verder zijn in totaal = 1109 bomen minder dan voldoende beoordeeld. Dat betekent dat 250 populieren op het aspect beheerbaarheid voldoende of beter scoorden. 14 PPO/PRI rapport

15 4.4 Kwaliteitsgetal De volgende indexbeschrijving voor kwaliteitsgetal is door BWN gebruikt. Tabel 10. Verdeling van aantal bomen naar kwaliteitsgetal. Kwaliteitsgetal (CxVxB) / Kwaliteitscategorie Slecht Rood * De boom functioneert niet Matig Oranje De boom functioneert niet naar behoren Voldoende Groen De boom functioneert naar behoren. De beoordeling van de populieren op aspect kwaliteitsgetal was als volgt: Tabel 11. Verdeling van aantal bomen naar kwaliteitsgetal-klassen soort kwal_cat Categorieën* Grand Total Aantal van CxVxB * kwaliteitscategorieën zijn weergegeven met de getallen 1,2 en 3. Uit bovenstaande tabel is o.a. te zien dat 569 bomen in categorie 1 vallen. 651 populieren vallen in categorie 2. Deze bomen functioneren niet meer of niet naar behoren. De rest van de bomen (categorie 3) 139 stuks wordt als voldoende beoordeeld. PPO/PRI-rapport

16 4.5 Overzicht verdeling beoordeling van variabelen De resultaten voor de verschillende variabelen en het resulterende kwaliteitsgetal zijn samengevat in onderstaande tabel. Er is daarbij een percentuele verdeling gemaakt tussen de beoordeling voldoende en onvoldoende. De uitkomsten zijn ook weergegeven in onderstaande figuur. Tabel 12. Verdeling van de percentages voldoende/ onvoldoende voor de verschillende variabelen. percentage voldoende onvoldoende conditie 13% 87% veiligheid 27% 73% beheerbaarheid 18% 82% kwaliteitsgetal 10% 90% Figuur 1. Verdeling van de percentages voldoende/ onvoldoende voor de verschillende variabelen. In tabel 12 en figuur 1 is te zien dat de verhouding voldoende/ onvoldoende van de resultante kwaliteitsgetal (90%) het meest overeenkomt met de verdeling bij de variabele conditie (87%) en het minst met de variabele veiligheid (73%). 16 PPO/PRI rapport

17 4.6 Vergelijking variabele veiligheid met kwaliteitsgetal In onderstaande toetsing is gekozen om de factor veiligheid als belangrijkste factor mee te nemen. Gekeken wordt in hoeverre de uitkomsten van de formule overeenkomen met de uitkomsten die enkel worden bepaald door de variabele veiligheid. In de analyse is gekeken hoe de verdeling is van de verschillende categorieën veiligheid over de 3 kwaliteitsgetallen. Tabel 13. Verdeling van de bomen naar kwaliteitsgetal (C x V x B) waarbij gefilterd is op veiligheid soort Aantal van boomnr_analyse Kwaliteitscategorieën* Veiligheidsklassen (slecht) (matig) (voldoende) Grand Total Grand Total * kwaliteitscategorieën zijn weergegeven met de getallen 1,2 en 3. In bovenstaande tabel 13 is te zien dat: Alle bomen die een veiligheidsscore van 4 (onvoldoende) scoorden, waren verdeeld over de kwaliteitsgetallen 1 en 2, de meeste populieren functioneren niet en iets minder functioneren niet naar behoren. Het verschil tussen de indeling bij kwaliteitsgetal 1 en 2 werd veroorzaakt door het conditie- en/of beheerbaarheidscijfer. Van alle bomen die een voldoende voor veiligheid scoorden (klasse 6 en hoger: 365 bomen) vallen 139 bomen in categorie 3 De boom functioneert naar behoren. Dit is 38%. Dat betekent dat 62% van alle bomen die voor veiligheid voldoende scoorden vallen in de categorie 1 De boom functioneert niet (4 bomen) en categorie 2 de boom functioneert niet naar behoren (222 bomen). Deze 226 bomen worden dus vanuit de beoordelingssystematiek door middel van een kwaliteitsgetal lager beoordeeld dan wanneer de bomen alléén op veiligheid zouden zijn beoordeeld. PPO/PRI-rapport

18 4.7 Vervangingstermijn Op basis van de kwaliteitsbeoordeling is door BWN per boom een vervangingstermijn bepaald. In onderstaande tabel worden de bomen met een vervangingstermijn van minder dan 2 jaar uitgesplitst over de verschillende veiligheidsklassen. Tabel 14. Uitsplitsing van bomen met een vervangingstermijn van minder dan 2 jaar over de verschillende veiligheidsklassen vervangingstermijn < 2 soort kwal_cat conditie beheerbaarheid Aantal van boomnr_analyse Kwaliteit Categorieën Veiligheidsklassen 1 2 Grand Total Grand Total Te zien is dat 30 bomen in de veiligheidscategorieën 5 en 6 vallen, die dus matig en voldoende scoorden, toch binnen 2 jaar vervangen moeten worden. De bomen zijn op de variabelen conditie en/ of beheerbaarheid zo laag beoordeeld dat de bomen een laag kwaliteitscijfer kregen. 18 PPO/PRI rapport

19 In onderstaande tabel worden de bomen met een vervangingstermijn van meer dan 2 en minder dan 5 jaar uitgesplitst over de verschillende veiligheidsklassen. Tabel 15. Uitsplitsing van bomen met een vervangingstermijn van meer dan 2 jaar en minder dan 5 jaar over de verschillende veiligheidsklassen vervangingstermijn 2-5 soort kwal_cat conditie beheerbaarheid Aantal van boomnr_analyse Categoriën Row Labels Grand Total Grand Total Te zien is dat 120 bomen die in de veiligheidscategorie 4 onvoldoende vallen niet binnen 2 jaar vervangen hoeven te worden. In onderstaande tabel wordt de vervangingstermijn meer dan 5 jaar uitgesplitst over de verschillende veiligheidsklassen. Tabel 16. Uitsplitsing van bomen met een vervangingstermijn van meer dan 5 jaar over de verschillende veiligheidsklassen vervangingstermijn > 5 soort kwal_cat conditie beheerbaarheid Aantal van boomnr_analyse Categorien Row Labels 2 3 Grand Total Grand Total Te zien is dat 110 bomen die in de veiligheidscategorie 4 onvoldoende vallen pas na 5 jaar vervangen hoeven te worden. PPO/PRI-rapport

20 5 Conclusie Uit de analyse blijkt dat wanneer de boombeoordeling louter op veiligheid zou gebeuren er een andere uitkomst zou zijn dan wat er volgens de BWN-systematiek uitkomt. Zoals eerder vermeld is de beoordeling kwalitatief van aard en niet kwantitatief. Er kan dus geen statistiek op worden toegepast. Er kan dus niets over betrouwbaarheid worden bepaald. Een echte validatie is daarom niet mogelijk. Belangrijk is met wat voor doel een opdrachtgever bomen wil laten onderzoeken. Als men de veiligheid als prioriteit hanteert, dan is het raadzaam om de variabele veiligheid prioritair te stellen bij het bepalen van een vervangingstermijn. Andere variabelen zoals beheerbaarheid en conditie volgen daar op. De andere variabelen, zijn wel van belang. Omdat ze nuance bieden ten opzichte van bijvoorbeeld een reguliere boomveiligheidscontrole. Technisch kan het zijn dat een boom door snoei optisch geen gebreken meer heeft, maar doorbuigende takken en eerdere takbreuk is wel een signaal dat de boom afgeeft. Een afweging in de volgorde veiligheid, beheerbaarheid en conditie vormt dan een getrapt beslismodel. 20 PPO/PRI rapport

21 6 Aanbevelingen: 1. Wanneer er een index wordt gemaakt met een schaalverdeling van bijvoorbeeld 0 t/m 10 dan wordt aanbevolen om alle indexcijfers te omschrijven. Als indexcijfers niet specifiek kunnen worden benoemd, dan is er dus geen onderscheidende waarde en kunnen de cijfers worden weggelaten. Het gevolg is dat de schaalverdeling kleiner wordt, bv 0 t/m 5. Dit voorkomt discussie over wat nu wel of niet als voldoende wordt gezien voor een bepaalde variabele. Als voorbeeld wordt onderstaande schaalverdeling voor de variabele veiligheid aanbevolen: Tabel 17. Voorbeeld van een index waarbij alle indexcijfers een omschrijving hebben. Veiligheid (V) = 0 Onhoudbaar 1 = Slecht = 2 Onvoldoend e 3 = Matig = 4 Voldoende 5 = Goed = 6 Uitstekend Omschrijving Zeer ernstig veiligheidsrisico voor de omgeving. De boom is niet te handhaven. Ernstig veiligheidsrisico voor de omgeving. De boom is niet of nauwelijks te handhaven. Veiligheidsrisico voor de omgeving. Om de boom te kunnen handhaven, zijn maatregelen noodzakelijk. Er is een afwijking geconstateerd die in de toekomst kan leiden tot een veiligheidsrisico. Jaarlijkse inspectie is noodzakelijk. Er is geen veiligheidsrisico gesignaleerd. De mechanische kwaliteit is als voldoende beoordeeld. Er is geen veiligheidsrisico gesignaleerd. De mechanische kwaliteit is als goed beoordeeld. Er is geen veiligheidsrisico gesignaleerd. De mechanische kwaliteit is als uitstekend beoordeeld. 2. Uit de meegeleverde stukken is niet duidelijk waarop de kwaliteitscategorieën zijn gebaseerd. Wel is aangegeven dat de indeling afhankelijk is van de uitkomsten, als het getal 0-50 is dan is de kwaliteit van de boom slecht. Niet duidelijk is waarom de grens bij bv 50 is getrokken. Het zou kunnen dat het empirisch is bepaald. Aanbevolen wordt om transparant te zijn over de werkwijze van de systematiek. Dit voorkomt discussies over de gebruikte methodiek. 3. Aanbevolen wordt om de beoordelingssystematiek te laten afhangen van wat de opdrachtgever wil. Wat is de hoofdreden dat de bomen worden beoordeeld? Als de beoordeling op veiligheid prioriteit heeft, dan is een getrapt beslismodel het meest toereikend, daarop volgen beheerbaarheid en conditie. De uitwerking van zo n getrapt beslismodel wordt aanbevolen. In de kwaliteitsbeoordeling worden de geadviseerde maatregelen en de vervangingstermijn in een keer behandeld. Dat zou bij het getrapte beslismodel verder uitgewerkt moeten worden. Eerst de beoordelingscijfers, daaruit volgen dan de te nemen maatregelen. In een tweede fase (dus na het uitvoeren van de maatregelen) kan vervolgens een vervangingstermijn worden geschat. Aanbevolen wordt om het getrapte beslismodel verder uit te werken tot een voor de praktijk werkbaar model. PPO/PRI-rapport

22 Correspondentie adres voor dit rapport: Postbus AA Wageningen T Bij Wageningen UR proberen plantonderzoekers de eigenschappen van planten te benutten om problemen op het gebied van voedsel, grondstoffen en energie op te lossen. Zo worden onze kennis van planten en onze moderne voorzieningen ingezet om de kwaliteit van leven in het algemeen en de innovatiekracht van onze opdrachtgevers in het bijzonder te vergroten. PPO/PRI-rapport De missie van Wageningen UR (University & Research centre) is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen UR bundelen 9 gespecialiseerde onderzoeksinstituten van stichting DLO en Wageningen University hun krachten om bij te dragen aan de oplossing van belangrijke vragen in het domein van gezonde voeding en leefomgeving. Met ongeveer 30 vestigingen, medewerkers en studenten behoort Wageningen UR wereldwijd tot de aansprekende kennisinstellingen binnen haar domein. De integrale benadering van de vraagstukken en de samenwerking tussen verschillende disciplines vormen het hart van de unieke Wageningen aanpak.

Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer

Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer Frans Aarts & Léon Šebek Forfaitaire waarden met betrekking tot de veestapel in relatie tot de KringloopWijzer Frans

Nadere informatie

Kwaliteitsbeoordeling

Kwaliteitsbeoordeling 12 Kwaliteitsbeoordeling Onderzoeksmethode Aanvullingen ontvangen Datum: 15-03-2017 Kenmerk: OLO 2695239 Inleiding Om u inzicht te verschaffen in de kwaliteit van uw bomen, kan Bomenwacht Nederland een

Nadere informatie

Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, 2005-2014. David Verhoog, Hans Wijsman en Ida Terluin

Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, 2005-2014. David Verhoog, Hans Wijsman en Ida Terluin Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, 2005-2014 David Verhoog, Hans Wijsman en Ida Terluin Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, 2005-2014 David Verhoog, Hans Wijsman

Nadere informatie

Aanpak hittestress Harderwijk BIJLAGEN

Aanpak hittestress Harderwijk BIJLAGEN Aanpak hittestress Harderwijk BIJLAGEN JH Spijker, CMJ Jacobs, G Mol Wageningen Environmental Research Dit onderzoek is uitgevoerd door Wageningen Environmental Research in opdracht van de gemeente Harderwijk

Nadere informatie

Inventarisatie van de ernst van de bloedingziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag

Inventarisatie van de ernst van de bloedingziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag Inventarisatie van de ernst van de bloedingziekte in paardenkastanje in Den Haag 2011 A.J. van Kuik en L. Slingerland Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,

Nadere informatie

Beoordeling onderzoeksmethode kwaliteitsbeoordeling populieren Den Haag.

Beoordeling onderzoeksmethode kwaliteitsbeoordeling populieren Den Haag. Beoordeling onderzoeksmethode kwaliteitsbeoordeling populieren Den Haag. Dr. Ron Janssen, Universitair Hoofddocent, Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, Vrije Universiteit Amsterdam

Nadere informatie

Veehouderij structuur 2017

Veehouderij structuur 2017 Veehouderij structuur 2017 Jaap van Os, Rob Smidt en Edo Gies Wageningen Environmental Research Maart 2019 Inleiding Op verzoek van Wakker Dier heeft Wageningen Environmental Research (WENR) een overzicht

Nadere informatie

Merken Wageningen UR en richtlijnen voor gebruik

Merken Wageningen UR en richtlijnen voor gebruik Merken Wageningen UR en richtlijnen voor gebruik Corporate Communicatie, mei 2013 Wageningen UR voert een strikt merkenbeleid. Dat is nodig, want daarmee kan de organisatie bouwen aan een grotere bekendheid

Nadere informatie

Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, Ida Terluin, David Verhoog, Hans Dagevos, Peter van Horne en Robert Hoste

Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, Ida Terluin, David Verhoog, Hans Dagevos, Peter van Horne en Robert Hoste Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, 2005-2016 Ida Terluin, David Verhoog, Hans Dagevos, Peter van Horne en Robert Hoste Vleesconsumptie per hoofd van de bevolking in Nederland, 2005-2016

Nadere informatie

Kwaliteitsbeoordeling. 8 bomen Projectlocatie Markt van Matena, Papendrecht

Kwaliteitsbeoordeling. 8 bomen Projectlocatie Markt van Matena, Papendrecht Kwaliteitsbeoordeling 8 bomen Projectlocatie Markt van Matena, Papendrecht OPDRACHTGEVER Gemeente Papendrecht Afdeling Ruimtelijke Ordening PROJECTCODE 17251 STATUS RAPPORTAGE Definitief DATUM RAPPORTAGE

Nadere informatie

Lysimeters Castricum. Waarnemingen neutronensonde. Meer informatie: P.C.T. van der Hoeven

Lysimeters Castricum. Waarnemingen neutronensonde. Meer informatie:   P.C.T. van der Hoeven Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen

Nadere informatie

Rekenen Groep 7-2e helft schooljaar.

Rekenen Groep 7-2e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm

Nadere informatie

Effectiviteit waterbad verdover bij pluimveeslachterij W. van der Meer en Zonen B.V.

Effectiviteit waterbad verdover bij pluimveeslachterij W. van der Meer en Zonen B.V. Wageningen Livestock Research Postbus 338 Wageningen Livestock Research ontwikkelt kennis voor een zorgvuldige en 6700 AH Wageningen renderende veehouderij, vertaalt deze naar praktijkgerichte oplossingen

Nadere informatie

Duurzame energietechniek

Duurzame energietechniek Duurzame energietechniek Toegepast in de bloembollensector Bijlage rapport Afstudeerscriptie Werktuigbouwkunde De Haagse Hogeschool afdeling Delft Mitchell van der Meij Praktijkonderzoek Plant & Omgeving,

Nadere informatie

Lysimeters Castricum waterbalans lysimeter 1

Lysimeters Castricum waterbalans lysimeter 1 Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen

Nadere informatie

Lysimeters Castricum. Meetproject en datafiles. Meer informatie: P.C.T. van der Hoeven

Lysimeters Castricum. Meetproject en datafiles. Meer informatie:  P.C.T. van der Hoeven Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen

Nadere informatie

Beweging der wateren boven, op, in en onder de aarde

Beweging der wateren boven, op, in en onder de aarde Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen

Nadere informatie

Duurzaam elektrisch beregenen. Joanneke Spruijt en Harm Jan Russchen PPO-RAPPORT 649

Duurzaam elektrisch beregenen. Joanneke Spruijt en Harm Jan Russchen PPO-RAPPORT 649 Duurzaam elektrisch beregenen Joanneke Spruijt en Harm Jan Russchen Praktijkonderzoek Plant en Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Lelystad, juni 2015 PPO-RAPPORT 649 Duurzaam elektrisch beregenen Joanneke

Nadere informatie

Precisieplant tulp. Basis voor precisielandbouw. A.H.M.C. Baltissen, H. Gude, A. van der Lans, A. Haaster

Precisieplant tulp. Basis voor precisielandbouw. A.H.M.C. Baltissen, H. Gude, A. van der Lans, A. Haaster Precisieplant tulp Basis voor precisielandbouw A.H.M.C. Baltissen, H. Gude, A. van der Lans, A. Haaster Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij

Nadere informatie

Transparantie in de varkensketen - Praktijkproef 'Transparantie' via QR-code voor herkomst van varkensvlees

Transparantie in de varkensketen - Praktijkproef 'Transparantie' via QR-code voor herkomst van varkensvlees Transparantie in de varkensketen - Praktijkproef 'Transparantie' via QR-code voor herkomst van varkensvlees M.N.A. Ruijs en W.H.M. Baltussen Praktijkproef Transparantie via QR-code voor herkomst van varkensvlees

Nadere informatie

Kenmerk ontheffing in de Bijstands Uitkeringen Statistiek 2009 Versie 2

Kenmerk ontheffing in de Bijstands Uitkeringen Statistiek 2009 Versie 2 Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie sociale en regionale statistieken (SRS) Sector statistische analyse voorburg (SAV) Postbus 24500 2490 HA Den Haag Kenmerk ontheffing in de Bijstands Uitkeringen

Nadere informatie

[Geanonimiseerd] Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Mient. Geachte heer (Geanonimiseerd),

[Geanonimiseerd] Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Mient. Geachte heer (Geanonimiseerd), Retouradres: Postbus 12655, 2500 DP Den Haag Uw brief van Onderwerp Ons kenmerk 201601741/5927764 Behandeld door Doorkiesnummer E-mail Aantal bijlagen zie documentenlijst Datum zie documentenlijst Het

Nadere informatie

Onderwerp Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Orveltestraat

Onderwerp Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Orveltestraat Retouradres: Postbus 12655, 2500 DP Den Haag Uw brief van Onderwerp Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Orveltestraat Ons kenmerk 201610365/6167148 Behandeld door Doorkiesnummer E-mail Aantal

Nadere informatie

Onderwerp Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Beresteinlaan

Onderwerp Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Beresteinlaan Retouradres: Postbus 12655, 2500 DP Den Haag Uw brief van Onderwerp Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Beresteinlaan Ons kenmerk 201610317/61671 Behandeld door Doorkiesnummer E-mail Aantal

Nadere informatie

Rekenen Groep 6-1e helft schooljaar.

Rekenen Groep 6-1e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of

Nadere informatie

Brunelleschi. De Dom van Florence

Brunelleschi. De Dom van Florence Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv, Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

Geen fabriekswerk. Roeien met de wind mee en de stroom tegen. Jac Willekens

Geen fabriekswerk. Roeien met de wind mee en de stroom tegen. Jac Willekens Copyright 2011 Uitgeverij Lambo bv Arnhem Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of

Nadere informatie

Antwoorden Rekenen Groep 5-1e helft schooljaar

Antwoorden Rekenen Groep 5-1e helft schooljaar Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of

Nadere informatie

Effecten van Disappyr op bruinverkleuring en beworteling van stek van sierheesters. M.P.M. Derkx

Effecten van Disappyr op bruinverkleuring en beworteling van stek van sierheesters. M.P.M. Derkx Effecten van Disappyr op bruinverkleuring en beworteling van stek van sierheesters M.P.M. Derkx Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit PPO 32 361424 00 PT 14216.11 november

Nadere informatie

Rekenen Groep 4-1e helft schooljaar.

Rekenen Groep 4-1e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm

Nadere informatie

Rekenen Groep 4-2e helft schooljaar.

Rekenen Groep 4-2e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm

Nadere informatie

Rekenen Groep 4-2e helft schooljaar.

Rekenen Groep 4-2e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm

Nadere informatie

Verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Winkelstede ter hoogte van nummer 25

Verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Winkelstede ter hoogte van nummer 25 Retouradres Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Datum zie documentenlijst Uw brief van - Contactpersoon Telefoonnummer E-mailadres Aantal bijlagen Zie documentenlijst Onderwerp Verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning

Nadere informatie

Rekenen Groep 6-2e helft schooljaar.

Rekenen Groep 6-2e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze,

Nadere informatie

Ervaringen met zorg bij diabetes: samenvatting op zorggroepniveau

Ervaringen met zorg bij diabetes: samenvatting op zorggroepniveau Ervaringen met zorg bij diabetes: samenvatting op zorggroepniveau Analyse ZorgDNA Amstelland Zorg Versie 1.0 drs. J.J.A. Stavenuiter dr. H.G. van der Roest dr. D.H.M. Frijters Utrecht, december 2012 ZorgDNA

Nadere informatie

Boomtechnische inventarisatie 124 bomen 2e Moordrechtse Tiendeweg (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda

Boomtechnische inventarisatie 124 bomen 2e Moordrechtse Tiendeweg (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda Boomtechnische inventarisatie 124 bomen (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda Boomtechnische inventarisatie 124 bomen (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda Opdrachtgever: Hoogheemraadschap

Nadere informatie

Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau

Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Analyse ZorgDNA Versie 1.0 drs. J.J.A. Stavenuiter dr. D.H.M. Frijters Utrecht, juli 2013 ZorgDNA Pagina 1 ZorgDNA Onderzoek, advies en begeleiding

Nadere informatie

Sociaal jaarverslag 2015

Sociaal jaarverslag 2015 Sociaal jaarverslag 2015 Sociaal jaarverslag 2015 Wageningen UR Met elkaar maken we Wageningen UR; de medewerker is ons belangrijkste kapitaal en de ontwikkeling van onze medewerkers draagt bij aan de

Nadere informatie

Wat vinden uw cliënten van de zorg thuis?

Wat vinden uw cliënten van de zorg thuis? Wat vinden uw cliënten van de zorg thuis? onderzoek naar ervaringen met de zorg Opdrachtgever: dr. D.H.M. Frijters D.J. Homberg, MSc dr. H.C.M. Kamphuis drs. S.J.W. de Kroon drs. J.J.A. Stavenuiter drs.

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Villa Attent BV Nijverdal. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Villa Attent BV Nijverdal. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker Rapport Cliëntervaringsonderzoek Villa Attent BV Nijverdal Zorg Thuis Verslagjaar 2017 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker Bureau De Bok is CQ-geaccrediteerd door het CIIO 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Hof en Hiem Totaal + spiegelinformatie. Bewoners intramuraal Verslagjaar 2014

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Hof en Hiem Totaal + spiegelinformatie. Bewoners intramuraal Verslagjaar 2014 0 Rapport Cliëntervaringsonderzoek Hof en Hiem Totaal + spiegelinformatie Bewoners intramuraal Verslagjaar 2014 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Kenmerken cliënten...

Nadere informatie

Innovatie in de land- en tuinbouw 2013

Innovatie in de land- en tuinbouw 2013 Innovatie in de land- en tuinbouw 2013 R.W. van der Meer Innovatie in de land- en tuinbouw 2013 R.W. van der Meer LEI Wageningen UR Dit onderzoek is uitgevoerd door LEI Wageningen UR in opdracht van en

Nadere informatie

Ervaringen met de zorg: samenvatting

Ervaringen met de zorg: samenvatting Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Analyse ZorgDNA SHDH Versie 2.0 drs. J.J.A. Stavenuiter dr. D.H.M. Frijters Utrecht, februari 2015 ZorgDNA SHDH Pagina 1 ZorgDNA Onderzoek, advies

Nadere informatie

Kwaliteitsbeoordeling populieren, Laan van Meerdervoort

Kwaliteitsbeoordeling populieren, Laan van Meerdervoort Kwaliteitsbeoordeling populieren, Laan van Meerdervoort Den Haag, November 2014 Opdrachtgever: Gem. Den Haag Dienst stadsbeheer L. Koudstaal Postbus 12651 2500 DP Den Haag Opdrachtnemer: G.J. van Prooijen

Nadere informatie

Kwaliteitsbeoordeling Populieren Gemeente Den Haag

Kwaliteitsbeoordeling Populieren Gemeente Den Haag Kwaliteitsbeoordeling Populieren Gemeente Den Haag Kwaliteitsbeoordeling Populieren Gemeente Den Haag Opdrachtgever: Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Stedelijke Structuren Adres: Postbus 12651 2500

Nadere informatie

Onderzoek naar risico van bollenmijt in Zantedeschia

Onderzoek naar risico van bollenmijt in Zantedeschia Onderzoek naar risico van bollenmijt in Zantedeschia Welke mijt geeft schade in Zantedeschia P.J. van Leeuwen, C. Conijn, M. Breedeveld, J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bloembollen

Nadere informatie

KWR 05.026 april 2005

KWR 05.026 april 2005 KWR 05.026 april 2005 Kiwa N.V. - 1 - april 2005 KWR 05.026 april 2005 2005 Kiwa N.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand,

Nadere informatie

Takbreuk bij populier in Den Haag (zomer 2017, beeld gemeente Den Haag)

Takbreuk bij populier in Den Haag (zomer 2017, beeld gemeente Den Haag) Takbreuk bij populier in Den Haag (zomer 2017, beeld gemeente Den Haag) Richtlijn takbreuk populier Landelijke richtlijn te gebruiken voor vervangingsplannen populieren in de stedelijke omgeving Fons van

Nadere informatie

Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Steenwijklaan

Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Steenwijklaan Retouradres Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Datum zie documentenlijst Uw brief van - Contactpersoon Telefoonnummer E-mailadres - Aantal bijlagen Zie documentenlijst Onderwerp Het verlenen van de gevraagde

Nadere informatie

VOOR HET vfas CONGRES

VOOR HET vfas CONGRES ALIMENTATIE VAN DE TOEKOMST SCHEIDEN IN NEDERLAND 2012 onderzoek uitgevoerd door TNS NIPO in opdracht van de vfas DE SCHEIDINGSADVOCATEN vfas CONGRES 2012 VAN ALIMENTATIE DE vfas NODIGEN VAN DE TOEKOMST

Nadere informatie

Test voor het meten van het sportieve klimaat in de school. Quick Scan J-score. voor scholen

Test voor het meten van het sportieve klimaat in de school. Quick Scan J-score. voor scholen Test voor het meten van het sportieve klimaat in de school Quick Scan J-score voor scholen Colofon Uitgave: Auteurs: Redactie: Vormgeving: Druk: Stichting Jeugd in Beweging, Arnhem Paul Duijvestijn (Assist,

Nadere informatie

PARKEERONDERZOEK BOXTEL

PARKEERONDERZOEK BOXTEL PARKEERONDERZOEK BOXTEL PARKEERONDERZOEK BOXTEL Rapportage Amsterdam, 18 januari 2017 In opdracht van: Gemeente Boxtel Colofon Opdrachtgever: Rapport: Projectnummer: Versie: Datum: Auteur(s): Gemeente

Nadere informatie

Test voor het meten van de jeugdgerichtheid van sportverenigingen. Quick Scan J-score. voor sportclubs

Test voor het meten van de jeugdgerichtheid van sportverenigingen. Quick Scan J-score. voor sportclubs Test voor het meten van de jeugdgerichtheid van sportverenigingen Quick Scan J-score voor sportclubs Colofon Uitgave: Auteur: Vormgeving: Druk: Stichting Jeugd in Beweging, Arnhem Paul Duijvestijn (Assist,

Nadere informatie

Toepasbaarheid meetgegevens Geluidsnet voor validatieprocedure

Toepasbaarheid meetgegevens Geluidsnet voor validatieprocedure Toepasbaarheid meetgegevens Geluidsnet voor validatieprocedure Samenvatting Na bestudering van het rapport van de contra-expertise meetsysteem Geluidsnet in Zuid-Limburg en op basis van analyses van beschikbare

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Centraalzorg Vallei en Heuvelrug. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Centraalzorg Vallei en Heuvelrug. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker Rapport Cliëntervaringsonderzoek Centraalzorg Vallei en Heuvelrug Zorg Thuis Verslagjaar 2016 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker Bureau De Bok is CQ-geaccrediteerd door het CIIO 1 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Algemene Rekenkamer..,

Algemene Rekenkamer.., Algemene Rekenkamer, BEZORGEN Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070 3424344 E w voorlichting@rekenkamernl

Nadere informatie

semeeiiñ oerdijk RAADSINFORMATIEBRIEF

semeeiiñ oerdijk RAADSINFORMATIEBRIEF semeeiiñ oerdijk Van Aan Onderwero RAADSINFORMATIEBRIEF Nummer qriffie Zaaknummer Documentnummer van en wethouders : de leden van de oemeenteraad : Bestriiding bacterievuur Fort Sabina en wallen Willemstad

Nadere informatie

Proefveld tulpenstengelaal (waardplanten) onderzoek. Robert Dees, Joop van Doorn

Proefveld tulpenstengelaal (waardplanten) onderzoek. Robert Dees, Joop van Doorn Proefveld tulpenstengelaal (waardplanten) onderzoek Robert Dees, Joop van Doorn Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Bloembollen, boomkwekerij & Fruit PT nr. 14592, PPO nr. 32

Nadere informatie

Quick scan dyslexie in mbo en ho

Quick scan dyslexie in mbo en ho Quick scan dyslexie in mbo en ho Onderzoek in opdracht van het ministerie van OCW datum 7 september 2016 auteur(s) Boukje Cuelenaere versie 5.0 CentERdata, Tilburg, 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

Rapportage inventarisatie en VTA-controle bomen Prins Mauritskazerne in Ede

Rapportage inventarisatie en VTA-controle bomen Prins Mauritskazerne in Ede Rapportage inventarisatie en VTA-controle bomen Prins Mauritskazerne in Ede Opdrachtgever: Gemeente Ede Auteur: B.E. (Bernard) Flier Organisatie: Tree-O-Logic Datum: 14 juni 2012 Versienummer: 1 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Waterkwaliteit KRW, 2015

Waterkwaliteit KRW, 2015 Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen

Nadere informatie

www.thesishulp.nl onderdeel van www.nexttalent.nl

www.thesishulp.nl onderdeel van www.nexttalent.nl Inhoudsopgave: 1. Inleiding 1.1 Een vervelende ervaring of de kroon op je studie? 1.2 Hoe dit boekje te gebruiken 2. Het begin 2.1 De gouden basisregels 2.2 Het kiezen van een onderwerp 3. Onderzoeksopzet

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Comfortzorg Heerenveen. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Comfortzorg Heerenveen. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker Rapport Cliëntervaringsonderzoek Heerenveen Verslagjaar 2015 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Respons en benadering cliënten... 3 Resultaten... 4 1. Gemiddelde

Nadere informatie

Spirit en Mirage Plus tegen roest - Consultancy

Spirit en Mirage Plus tegen roest - Consultancy Spirit en Mirage Plus tegen roest - Consultancy Projectnummer PT: 14216.12 In opdracht van: Productschap Tuinbouw Postbus 280 2700 AG Zoetermeer Uitgevoerd door: Cultus Agro Advies Zandterweg 5 5973 RB

Nadere informatie

Tussentijdse rapportage bastknobbelonderzoek 2007 in Alphen aan den Rijn 20 mei 2007

Tussentijdse rapportage bastknobbelonderzoek 2007 in Alphen aan den Rijn 20 mei 2007 Tussentijdse rapportage bastknobbelonderzoek 2007 in Alphen aan den Rijn 20 mei 2007 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit Mei 2007 PPO nr. 32 340 427 00 Praktijkonderzoek

Nadere informatie

Warmwaterbehandeling van Allium tegen krokusknolaaltje

Warmwaterbehandeling van Allium tegen krokusknolaaltje Warmwaterbehandeling van Allium tegen krokusknolaaltje Onderzoek van 2003 t/m 2006 P.J. van Leeuwen, P. Vink en J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bollen november 2006 PPO nr.

Nadere informatie

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Dr.ir. P.W. Heijnen Faculteit Techniek, Bestuur en Management Technische Universiteit Delft 22 april 2010 1 1 Introductie De

Nadere informatie

Test voor het meten van de jeugdgerichtheid van de buurt of het dorp. Quick Scan J-score voor de buurt of het dorp

Test voor het meten van de jeugdgerichtheid van de buurt of het dorp. Quick Scan J-score voor de buurt of het dorp Test voor het meten van de jeugdgerichtheid van de buurt of het dorp Quick Scan J-score voor de buurt of het dorp Colofon Uitgave: Auteur: NISB, Arnhem Christel van den Hooven (SportZeeland) en Heino van

Nadere informatie

www.thesishulp.nl onderdeel van www.nexttalent.nl

www.thesishulp.nl onderdeel van www.nexttalent.nl Inhoudsopgave: 1. Inleiding 1.1 Een vervelende ervaring of de kroon op je studie? 1.2 Hoe dit boekje te gebruiken 2. Het begin 2.1 De gouden basisregels 2.2 Het kiezen van een onderwerp 3. Onderzoeksopzet

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument wijzigingen examenproducten Pedagogisch Werker. Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang EXAMENBANK PROVE2MOVE

Verantwoordingsdocument wijzigingen examenproducten Pedagogisch Werker. Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang EXAMENBANK PROVE2MOVE wijzigingen examenproducten Pedagogisch Werker Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang EXAMENBANK PROVE2MOVE Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doel 3 3. Vaststellingscommissie 3 4. Totaaloverzicht

Nadere informatie

Servicedocument Examenplan. Chauffeur Goederenvervoer. Chauffeur Goederenvervoer. Uitstroom : Chauffeur Goederenvervoer.

Servicedocument Examenplan. Chauffeur Goederenvervoer. Chauffeur Goederenvervoer. Uitstroom : Chauffeur Goederenvervoer. Servicedocument Examenplan Chauffeur Goederenvervoer Chauffeur Goederenvervoer Uitstroom : Chauffeur Goederenvervoer Niveau : 2 Crebonr. : 22132/91830 Kerntaak : 1 Dossier : 2012-2016 Versie : 1v1 december

Nadere informatie

Ervaringen met de zorg: samenvatting

Ervaringen met de zorg: samenvatting Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Analyse ZorgDNA Sevagram Versie 1.0 drs. J.J.A. Stavenuiter dr. D.H.M. Frijters Utrecht, december 2014 ZorgDNA Sevagram Pagina 1 ZorgDNA Onderzoek,

Nadere informatie

CAO Tuincentra Enquête Onderhandelaarsakkoord Resultaten Utrecht, maart 2016 L. Smulders, MSc G. Zoetendaal, BSc

CAO Tuincentra Enquête Onderhandelaarsakkoord Resultaten Utrecht, maart 2016 L. Smulders, MSc G. Zoetendaal, BSc CAO Tuincentra Enquête Onderhandelaarsakkoord Resultaten Utrecht, maart 2016 L. Smulders, MSc G. Zoetendaal, BSc Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Alternatief Voor Vakbond Copyright 2016, Labyrinth

Nadere informatie

Resultaat Toetsing TNO Lean and Green Awards

Resultaat Toetsing TNO Lean and Green Awards ID Naam Koploper Datum toetsing 174 M. Van Happen Transport BV 2-4-2012 Toetsingscriteria 1. Inhoud en breedte besparingen 2. Nulmeting en meetmethode 3. Haalbaarheid minimaal 20% CO2-besparing na 5 jaar

Nadere informatie

Onderzoek naar bruikbare herbiciden in knolbegonia

Onderzoek naar bruikbare herbiciden in knolbegonia Onderzoek naar bruikbare herbiciden in knolbegonia Vervolgonderzoek in 2005 P.J. van Leeuwen, A.Th.J. Koster en J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bloembollen maart 2006 PPO

Nadere informatie

Nederlands bedrijfsleven: maak faillissementsfraude snel openbaar

Nederlands bedrijfsleven: maak faillissementsfraude snel openbaar Nederlands bedrijfsleven: maak faillissementsfraude snel openbaar Korte peiling over een actueel onderwerp op het gebied van credit management juni 2014 Tussentijdse meting Trendmeter 14 B16475 / juni

Nadere informatie

Compostering reststromen van Vaste Planten- en Zomerbloementelers. Casper Slootweg

Compostering reststromen van Vaste Planten- en Zomerbloementelers. Casper Slootweg Compostering reststromen van Vaste Planten- en Zomerbloementelers Casper Slootweg Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit Oktober

Nadere informatie

Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen

Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen Ing. D. Bos en Dr. Ir. A. Veerman Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector AGV PPO 5154708 2003 Wageningen,

Nadere informatie

Notitie kosten en aanpak kastanjebloedingsziekte gemeente Hilversum

Notitie kosten en aanpak kastanjebloedingsziekte gemeente Hilversum Notitie kosten en aanpak kastanjebloedingsziekte gemeente Hilversum Aan : Rob Scheper Gemeente Hilversum Van : Gerbrand van de Weerd Bomenwacht Nederland Datum : 15 april 2013 Projectcode : 12565 Inleiding

Nadere informatie

RIKILT Institute of Food Safety

RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety In het kort Referentie instituut Metingen & Advies Onderzoek RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety is onderdeel van de internationale kennisorganisatie

Nadere informatie

Internetpeiling ombuigingen

Internetpeiling ombuigingen Internetpeiling ombuigingen In opdracht van: Gemeente Sittard-Geleen januari 2012 Flycatcher Internet Research, 2004 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Het gebruik van het blancheerrendement als indicator voor het verwerkingsrendement.

Het gebruik van het blancheerrendement als indicator voor het verwerkingsrendement. Het gebruik van het blancheerrendement als indicator voor het verwerkingsrendement. Een statistische onderbouwing voor bemonstering van partijen champignons. P.C.C. van Loon Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Wisselspoor Utrecht. Pius Floris Boomverzorging Veenendaal. Inventarisatie en VTA. Newtonstraat 19A 3902 HP Veenendaal

Wisselspoor Utrecht. Pius Floris Boomverzorging Veenendaal. Inventarisatie en VTA. Newtonstraat 19A 3902 HP Veenendaal Pius Floris Boomverzorging Veenendaal Projectnummer: Opdrachtgever: PFBV16.HO.003 Steenbergen & Kas Newtonstraat 19A 3902 HP Veenendaal Contactpersoon: Telefoon: 0318-519039 / 06-49410666 E-mail: veenendaal@piusfloris.nl

Nadere informatie

Inventarisatie van de uitbreiding van de bloedingsziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag

Inventarisatie van de uitbreiding van de bloedingsziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag Inventarisatie van de uitbreiding van de bloedingsziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag 2016 Fons van Kuik Wageningen Plant Research, Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit Wageningen Plant

Nadere informatie

werk maken van een groene economie

werk maken van een groene economie Groen onderwijs 2013 2011 VMBO groen 34.472 MBO 30.060 8.891 WO 6.456 onderwijsgroep CONTACT Wilt u meer weten over het groene onderwijs? Neem dan contact op met de Groene Kennis Coöperatie, het innovatieplatform

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Hof en Hiem totaalrapportage alle locaties. PG-vertegenwoordigers Verslagjaar 2014

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Hof en Hiem totaalrapportage alle locaties. PG-vertegenwoordigers Verslagjaar 2014 1 Rapport Cliëntervaringsonderzoek Hof en Hiem totaalrapportage alle locaties PG-vertegenwoordigers Verslagjaar 2014 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Kenmerken

Nadere informatie

Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau

Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Analyse ZorgDNA Livio Versie 1.0 drs. J.J.A. Stavenuiter dr. H.G. van der Roest Utrecht, juli 2017 ZorgDNA Livio Pagina 1 ZorgDNA Onderzoek, advies

Nadere informatie

Vaste planten waardplant voor PlAMV?

Vaste planten waardplant voor PlAMV? Vaste planten waardplant voor PlAMV? Consultancy onderzoek Casper Slootweg, Miriam Lemmers en Maarten de Kock Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,

Nadere informatie

Bossigheid in Zantedeschia

Bossigheid in Zantedeschia Bossigheid in Zantedeschia Is vervroegd afsterven van weefselkweekplantjes en het daarna koud bewaren van de knollen een van de oorzaken van bossigheid P.J. van Leeuwen en J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek

Nadere informatie

Parkeerdruk Plantage

Parkeerdruk Plantage Factsheet Parkeerdruk Plantage De gemeente Utrecht wenst meer inzicht te verkrijgen in de parkeersituatie in verschillende buurten van Utrecht. Daartoe is in november 2017 een capaciteitsonderzoek en een

Nadere informatie

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Zorgbureau Endless Almere. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Zorgbureau Endless Almere. Zorg Thuis Verslagjaar Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker Rapport Cliëntervaringsonderzoek Zorgbureau Endless Almere Zorg Thuis Verslagjaar 2018 Uitgevoerd door Bureau De Bok, Franeker 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Respons en benadering cliënten... 3 3.

Nadere informatie

Kenmerk ontheffing in de Bijstands Uitkeringen Statistiek

Kenmerk ontheffing in de Bijstands Uitkeringen Statistiek Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie sociale en regionale statistieken (SRS) Sector statistische analyse voorburg (SAV) Postbus 24500 2490 HA Den Haag Kenmerk ontheffing in de Bijstands Uitkeringen

Nadere informatie

SPECIFICATIE AAN TE LEVEREN VARIABELEN

SPECIFICATIE AAN TE LEVEREN VARIABELEN SPECIFICATIE AAN TE LEVEREN VARIABELEN T.B.V. VALIDATIE MODULE 2.1 CHS Solutions for Control Information B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden gekopieerd, vermenigvuldigd, opgeslagen

Nadere informatie

Houdbaarheid Hydrangea

Houdbaarheid Hydrangea Houdbaarheid Hydrangea F. van Noort Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw December 2003 PPO 41704641 2003 Wageningen, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Sociale psychologie en praktijkproblemen

Sociale psychologie en praktijkproblemen Sociale psychologie en praktijkproblemen Sociale psychologie en praktijkproblemen van probleem naar oplossing prof. dr. A.P. Buunk dr. P. Veen tweede, herziene druk Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Diegem

Nadere informatie

Statistische variabelen. formuleblad

Statistische variabelen. formuleblad Statistische variabelen formuleblad 0. voorkennis Soorten variabelen Discreet of continu Bij kwantitatieve gegevens gaat het om meetbare gegeven, zoals temperatuur, snelheid of gewicht. Bij een discrete

Nadere informatie

Vervanging riolering Mesdagstraat 5 april 2016

Vervanging riolering Mesdagstraat 5 april 2016 Vervanging riolering Mesdagstraat 5 april 2016 Renske Helmer, Jan ter Wal, Judith van Zandwijk, Willie Arends, Stef van Roemburg, Peter Duifhuizen, Wouter Palm Opzet avond Gesprek met wethouder Renske

Nadere informatie

Een formule is een berekening die jij zelf maakt in Excel. Een formule begint met het isgelijkteken en bevat celverwijzingen.

Een formule is een berekening die jij zelf maakt in Excel. Een formule begint met het isgelijkteken en bevat celverwijzingen. Formules Een formule is een berekening die jij zelf maakt in Excel. Een formule begint met het isgelijkteken en bevat celverwijzingen. Figuur 1. Elke formule begint met = Stappen bij het maken van een

Nadere informatie

Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 2011 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard

Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 2011 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 2011 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard Opdrachtgever:

Nadere informatie