vertaling VERKLARING VAN BRUSSEL 4-5 DECEMBER 2008 AANGENOMEN DOOR DE 9 e CONFERENTIE VAN PRESIDENTEN VAN REGIO S MET WETGEVENDE BEVOEGDHEID,

Transcriptie

1 vertaling VERKLARING VAN BRUSSEL 4-5 DECEMBER 2008 AANGENOMEN DOOR DE 9 e CONFERENTIE VAN PRESIDENTEN VAN REGIO S MET WETGEVENDE BEVOEGDHEID, waaraan hebben deelgenomen, op verzoek van de Minister-President en de Vlaamse Minister voor Buitenlandse zaken: de Presidenten en vertegenwoordigers van Açores, Åland, Andalucía, Aragón, Principado de Asturias, Baden-Württemberg, Illes Balears, Bayern, Région de Bruxelles-Capitale Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Burgenland, Calabria, Islas Canarias, Catalunya, Deutschsprachige Gemeinschaft Belgiens, Euskadi, Extremadura, Friuli-Venezia-Giulia, Galicia, Lombardia, Madeira, Niederösterreich, Nordrhein-Westfalen, Piemonte, Sachsen, Sachsen-Anhalt, Salzburg, Sicilia, Toscana, Provincia Autonoma di Trento, Valle d Aosta, Wales, Wallonie en Wien. REGLEG, EEN POLITIEK FORUM DAT VERWIJST NAAR DE VERWORVENHEDEN VAN HET VERDRAG VAN LISSABON, EN DAT SAMENWERKING STIMULEERT OP HET VLAK VAN EUROPESE BELEIDSAANGELEGENHEDEN, richt zich op de totstandkoming van strategische allianties en het ondernemen van belangrijke gemeenschappelijke acties, dit teneinde de zichtbaarheid van de Regio s met Wetgevende Bevoegdheid op EU-niveau te verhogen, en hun wettige status te versterken. REGLEG wil zijn partners stimuleren om de mogelijkheden te benutten die worden geboden door het Verdrag van Lissabon, en de ermee gepaard gaande verantwoordelijkheid op te nemen. Gelet op de toekomstige Europese uitdagingen voor het beleid, in het bijzonder de huidige financiële en economische crisis, streven de REGLEG-partners naar verdergezette samenwerking en naar gezamenlijke actie inzake problemen van gemeenschappelijk belang. In 2008 werd, overeenkomstig de Lissabon-Agenda, de klemtoon gelegd op regio s voor duurzame groei en werkgelegenheid. De financiële en economische crisis creëert voor REGLEG regio s een nieuwe uitdaging. Via onderlinge samenwerking zal REGLEG trachten oplossingen te bieden voor de concrete problemen van de Europese burger, te zorgen voor duurzame groei en werkgelegenheid, en zodoende nieuw draagvlak te creëren voor het Europese integratieproces. REGLEG ZET ZICH IN VOOR DE VERWORVENHEDEN VAN HET VERDRAG VAN LISSABON 1. Met het oog op de volgende vergadering van de Europese Raad van december, verwelkomen de Presidenten de bekrachtiging van het Verdrag van Lissabon door de overgrote meerderheid van de EU-Lidstaten, waaronder de meeste Lidstaten met Regio s met Wetgevende Bevoegdheid. Een aantal regio s in deze landen werden hierin actief betrokken, door het verlenen van hun goedkeuring aan, of advies inzake de bekrachtiging door hun Lidstaat. De Presidenten verzoeken om een oplossing voor de bekrachtiging van het Verdrag van Lissabon, waarmee wordt tegemoetgekomen aan de bekommernissen van de Ierse burgers en een beter institutioneel kader wordt gewaarborgd voor de EU en haar 1

2 regio s (met wetgevende bevoegdheid). De REGLEG-partners verbinden zich tot het voeren van een permanente dialoog en het verschaffen van een permanente informatiestroom betreffende EU-aangelegenheden binnen hun respectieve regio s, om aldus te komen tot duurzame kennis en ondersteuning van het integratieproces door de burgers. 2. De Presidenten herhalen dat de regionale dimensie in de EU zou worden versterkt met de verworvenheden van het Verdrag, waardoor regio s meer kunnen worden betrokken bij de ontwikkeling van het beleid en de besluitvorming, zoals bepaald in de Barcelona-Verklaring van 16 november De REGLEG-partners zetten zich geheel en al in voor de effectieve implementatie van de verworvenheden van het Verdrag van Lissabon, en zullen hun volledige verantwoordelijkheid opnemen en de geboden mogelijkheden te baat nemen. 3. De Presidenten beklemtonen voornamelijk het belang van de inhoud van Artikel 4 van het Verdrag van de EU, dat wordt gewijzigd door het Verdrag van Lissabon. Artikel 4, 2 van het Verdrag bepaalt uitdrukkelijk, en voor de eerste maal in de geschiedenis van de EU, dat de Unie niet enkel de nationale identiteit van de Lidstaten erkent, maar ook de politieke en grondwettelijke structuur, met inbegrip van het regionaal en lokaal zelfbestuur, dat inherent is aan deze nationale identiteit. Overeenkomstig de geest van Artikel 4, stimuleren de Presidenten een verdergezette dialoog tussen de regio s en de EU-instellingen, en sporen ze aan tot een groeiend bewustzijn van de rol en bekommernissen van regio s binnen het Europees beleid, hetgeen zowel op politiek niveau tot uitdrukking komt, als binnen de jurisprudentie. 4. De Presidenten benadrukken eveneens het belang van het Protocol inzake de diensten van algemeen belang. Hierin worden zowel de essentiële rol erkend, als de ruime bevoegdheid van nationale en, uitdrukkelijk, regionale autoriteiten bij het verrichten, doen verrichten en organiseren van diensten van algemeen economisch belang, op een manier die zoveel mogelijk in overeenstemming is met de behoefte van de gebruikers, alsook de diversiteit van deze diensten die voortvloeien uit geografische, sociale en culturele omstandigheden. 5. Hoewel de verworvenheden van het Verdrag van Lissabon een aanzienlijke stap voorwaarts zouden betekenen, blijven de Presidenten van oordeel dat een aantal oude eisen van de Regio s met Wetgevende Bevoegdheid bij de herziening van de Verdragen een betere erkenning vereisen. Deze omvatten : - het recht op rechtstreekse toegang tot het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen, ter verdediging van hun rechten en prerogatieven, - de instelling van het Comité van de Regio s als een volwaardige instelling van de Unie, - een bepaling voor Lidstaten om regio s te benoemen als Partners van de Unie, met specifieke rechten op Europees niveau, aangezien deze regio s beschikken over exclusieve bevoegdheden en met Lidstaten gedeelde bevoegdheden, alsook garanties betreffende een breder gebruik van talen met een co-officiële status door Regio s met Wetgevende Bevoegdheid in EU-instellingen, daarbij rekening houdend met het feit dat de financiële last van dergelijke voorzieningen berust bij de instanties die erom verzoeken. 6. De Presidenten zullen verder hun bijdrage leveren aan het debat over de toekomst van de EU. REGLEG zal daartoe van nabij toezicht houden op de agenda van de reflectiegroep Horizon , geleid door Felipe Gonzalez. REGLEG vraagt om te worden betrokken 2

3 bij de activiteiten van de Groep, via consultaties of vergaderingen in het kader van een gestructureerde dialoog, dit met het oog op de input van Regio s met Wetgevende Bevoegdheid voor reflectie over de toekomst van de EU, en voornamelijk wat betreft democratische legitimiteit van de Unie. 7. De Presidenten onderstrepen het belang van het subsidiariteitsprincipe. Regio s met Wetgevende Bevoegdheid zouden moeten participeren vanaf de pre-legislatieve consultatieve fase, tot op een hoog niveau in de wetgevende fasen, zodat toepassing van de beginselen van subsidiariteit en controle op de naleving ervan mogelijk worden. De Presidenten moedigen dan ook de invoering van mechanismen aan, om te garanderen dat op adequate wijze wordt deelgenomen, en ook om de werkzaamheid te waarborgen van hun regio s binnen het Netwerk Subsidiariteitsmonitoring van het Comité van de Regio s. Het belang van subsidiariteit voor Regio s met Wetgevende Bevoegdheid wordt eveneens aangetoond door het succes van de conferentie van 19 mei 2008 georganiseerd door REGLEG en de Conferentie van Europese Regionale Wetgevende Parlementen (CALRE) bij het Comité van de Regio s. Deze handelde over de betrokkenheid van regio s met het subsidiariteitsbeginsel in de drie wetgevende fasen, en legde de nadruk op de noodzaak om concrete mechanismen uit te werken, teneinde het subsidiariteitsprincipe in praktijk te brengen. 8. De Regio s met Wetgevende Bevoegdheid kennen een hoge prioriteit toe aan dialoog met de Commissie tijdens de consultatieve en pre-legislatieve fasen over aangelegenheden die betrekking hebben op hun belangen. De Presidenten bieden hun medewerking aan, zowel rechtstreeks aan de Commissie als via het Comité van de Regio s, om zodoende de huidige gestructureerde dialoog van de regionale associaties te stimuleren, met het oog op een algehele participatie van de Regio s met Wetgevende Bevoegdheid in het consultatieproces. 9. De Presidenten herbevestigen de verbintenis van Barcelona van 16 november 2007, volgens dewelke ze de mening zijn toegedaan dat regionale parlementen, op basis van het mechanisme van ex ante controle van het subsidiariteitsprincipe, zoals aangegeven in het Verdrag van Lissabon, en overeenkomstig de constitutionele orde in de respectieve Lidstaat, zouden moeten worden geconsulteerd zodra wordt geraakt aan hun wetgevende bevoegdheden. Zij moedigen de invoering aan van adequate mechanismen, indien nodig, om deze inspraak te garanderen. In dit opzicht merken zij met tevredenheid op dat regionale parlementen in sommige Lidstaten handelen als componenten van nationale parlementen wat betreft bevoegdheden van de Europese Unie, en dat zij dus optreden als volwaardige partners. 10. Met betrekking tot de rechterlijke controle ex post op het subsidiariteitsbeginsel, zullen de Presidenten verder aandacht schenken aan de toegang van het Comité van de Regio s tot het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen. Gelet op de impact van de EUwetgeving op Regio s met Wetgevende Bevoegdheid, administratieve regio s, hoofdstedelijke gebieden en gemeenten, moet aan deze rechtspersonen de mogelijkheid worden geboden om een procedure in gang te zetten via het Comité van de Regio s, indien het subsidiariteitsbeginsel en, eventueel, het evenredigheidsbeginsel in hun werkingssfeer is geschonden. Een mogelijke oplossing zou zijn dat men een quorum van een derde of een vierde van de stemmen laat volstaan voor een beslissing van het Comité van de Regio s wat dit betreft. REGLEG zal actief bijdragen tot de bespreking in het ad hoc comité dat opgericht is door het Comité van de Regio s om de implementatie van het Verdrag van Lissabon voor te bereiden. 3

4 11. REGLEG zal verder de evolutie bestuderen in de jurisprudentie van het Hof van Justitie, dat zich in toenemende mate bewust geworden is van de regionale bevoegdheden. REGLEG zal verder de opties verkennen voor Regio s met Wetgevende Bevoegdheid, dit teneinde een betere en rechtstreeksere toegang tot het Hof te verwerven, en met zijn partners waardevolle case-gerelateerde informatie en andere optimale praktijken uit te wisselen. 12. REGLEG organiseert uitwisseling van beste praktijken inzake deelname van deskundigen die de Regio s met Wetgevende Bevoegdheid vertegenwoordigen aan de comitologiewerkgroepen van de Commissie en expertengroepen, alsook aan werkgroepen van de Raad. Regleg zal verder de transparantie-initiatieven van de instellingen opvolgen, en moedigt hen aan de regionale overheidsinstanties te betrekken bij hun activiteiten. 13. Daarnaast is REGLEG zeer actief geweest inzake ontwikkelingen op het vlak van het Europees Transparantie-initiatief, voornamelijk wat betreft de kwestie of vertegenwoordigers van regio s al dan niet moeten worden geregistreerd als belangengroepen. Nadat de Presidenten hun bezorgdheid hebben geuit over het feit dat ze de legitieme vertegenwoordigers van hun regio s zijn, merken ze tevreden op dat regionale administraties niet als lobbyisten worden beschouwd. REGLEG STIMULEERT SAMENWERKING INZAKE EUROPESE BELEIDSAANGELEGENHEDEN 14. De Presidenten hebben zich ertoe verbonden om, gelijklopend met het debat over de hervorming van de Europese instellingen, progressief te werken aan Europese beleidsaangelegenheden van gemeenschappelijk belang. REGLEG fungeert als forum, waar gemeenschappelijke standpunten worden vastgesteld en informatie wordt uitgewisseld, door het regelmatig organiseren van vergaderingen en werkgroepen over specifieke problemen, waarbij een betere verdediging van de belangen van de partners wordt beoogd. Bijzondere aandacht is dit jaar uitgegaan naar regio s voor duurzame groei en werkgelegenheid, met een duidelijke klemtoon op de Agenda van Lissabon en cohesiebeleid, waarbij Regio s met Wetgevende Bevoegdheid beschikken over meerdere bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor implementatie. 15. Gelet op de bekommernissen over evenredigheid en subsidiariteit, wensen Regio s met Wetgevende Bevoegdheid hun impact op de EU agenda te verhogen door actief bij te dragen tot de impact van de vaststellingen van de Commissie. REGLEG zal het gezamenlijk overleg op beleidsgebieden van gemeenschappelijk belang op basis van de Jaarlijkse Strategie en het Werkprogramma van de Commissie vereenvoudigen. 16. De Presidenten bieden aan de Commissie en het Comité van de Regio s hun samenwerking aan, teneinde een stimulans te geven aan de vergaderingen in het kader van de gestructureerde dialoog met de regionale associaties, zoals wordt aangetoond met de actieve deelname van REGLEG-vertegenwoordigers aan de gestructureerde dialoog met de Voorzitter van de Commissie op 17 december 2007 en 27 november 2008, op de vergadering in het kader van de gestructureerde dialoog met Commissaris Hübner op 18 juni 2008 en de vergadering over de territoriale dialoog op 4 maart REGLEG-partners nemen deel aan de open consultaties van de Commissie, en zij zullen verder hun standpunten uitwisselen. In dit perspectief drukken de Presidenten hun hoop uit dat zij een echt partnerschap tot stand kunnen brengen, in de geest van meerlagig bestuur op meerdere niveaus tussen hun regio s en de EU-instellingen. 4

5 17. Regio s met Wetgevende Bevoegdheid delen met hun Lidstaten de verantwoordelijkheid voor het omzetten en implementeren van EU-wetgeving en beleid. De regio s voeren talrijke beleidsdossiers uit, bijvoorbeeld inzake cohesie en het overbrengen van de Lissabonstrategie. Daarnaast schuilt een groot deel van de toegevoegde waarde van het cohesiebeleid van de EU voor de Lissabon-agenda in interregionaal netwerken en samenwerking. In dit opzicht hangt het succes van de strategie voor groei en werkgelegenheid af van de actieve betrokkenheid van de regionale autoriteiten, waarvan de kennis en capaciteiten zouden moeten worden erkend op nationaal en Europees niveau. Het is van belang dat regio s zo ver mogelijk stroomopwaarts over opportuniteiten beschikken om hun ideeën over te brengen. 18. De Presidenten betreuren het implementatiedeficit van de Lissabon-strategie. Niet alle middelen en beleidsinstrumenten gericht op het implementeren van de objectieven van de Lissabon-agenda worden effectief toegekend. Ze zijn dan ook de mening toegedaan dat het bestuur een belangrijke uitdaging zal betekenen in de verwachte beleidscyclus. Een ruimere deelname van de regio s aan de nieuwe Lissabon-cyclus zou leiden tot een effectievere implementatie van het principe van gedeeld eigenaarschap. Aan de Commissie wordt gevraagd om, bijvoorbeeld, gelijktijdig mededelingen en rapporten over te maken aan Lidstaten en regio s die een belangrijke rol spelen in het Lissabon-proces. 19. De Presidenten doen een beroep op de Europese Raad en de EU-instellingen, alsook op de Lidstaten, om een Europa in partnerschap uit te bouwen, door het zoveel mogelijk betrekken van Regio s met Wetgevende Bevoegdheid bij de verschillende voorbereidende fasen van besluitvorming en implementatie van de EU-wetgeving. EUROPESE UITDAGINGEN VOOR REGLEG-REGIO S IN De financiële en economische crisis zal in 2009 zeker haar gevolgen laten voelen. De Presidenten nemen nota van het Europees Economisch Herstelplan van de Commissie en zullen hun steun aanbieden en voorstellen doen om de concrete problemen van de Europese burgers en ondernemingen het hoofd te bieden. Via onderlinge samenwerking zal REGLEG streven naar duurzame groei en werkgelegenheid, en zodoende een nieuw draagvlak creëren voor het Europese integratieproces. 21. De Presidenten geloven dat 2009 een belangrijk jaar zal zijn voor de Europese Unie. Het zal een nieuw Europees Parlement voortbrengen, en een nieuwe Europese Commissie, en hopelijk een wettelijke basis voor de regionale elementen die zijn vervat in het Verdrag van Lissabon. 22. De inwerkingtreding van deze en andere elementen van het Verdrag van Lissabon zal van de EU-instellingen vereisen dat zij een aantal specifieke voorstellen doen, opdat ze volledig resultaat zouden hebben en de burgers van de Unie nieuwe mogelijkheden en voordelen zullen verschaffen. 23. De Presidenten verwelkomen de gemeenschappelijke verklaring van de EU-instellingen betreffende het communiceren over Europa in partnerschap, hetgeen een stap voorwaarts betekent in het dichter brengen van Europa bij de burger. De Presidenten die, gelet op de voortdurende verantwoordelijkheden van Lidstaten en regio s op het vlak van communicatie, met belangstelling opmerken dat de Europese verkiezingen één van de prioriteiten voor 2009 zal zijn, verbinden zich tot het aan de dag leggen van bijkomende inspanningen inzake communicatie. 5

6 De Presidenten zullen de volgende prioriteiten en thema s op de agenda 2009 plaatsen : De uitdagingen van de financiële en economische crisis aanpakken Communiceren over Europa met de burger op het niveau van Regio s met Wetgevende Bevoegdheid, voornamelijk bij het uitbouwen van de Europese Parlementsverkiezingen Implementatie van het Verdrag van Lissabon : bijv. toegang van het Comité van de Regio s tot het Europees Hof van Justitie Communiceren over de rol en verantwoordelijkheden van de Regio s met Wetgevende Bevoegdheid bij de Europese instellingen en de burgers Een bijdragen leveren tot de reflectiegroep Horizon over de toekomst van de EU geleid door Felipe Gonzalez Bepaling van het concept Partnerregio s van de Unie De toekomst van het cohesiebeleid en het Groenboek over territoriale cohesie Beleidslijnen inzake energie en klimaatveranderingen, met het oog op een strategie van duurzame groei Reflectie over de follow-up van de Lissabon-strategie na 2010 Follow-up van de consultatie over de herziening EU-begroting en het volgend financieel kader dat moet worden voorgesteld door de nieuwe Commissie Samenwerking met de Conferentie van Europese regionale wetgevende vergaderingen (CALRE) op basis van de gemeenschappelijke strategie Ondersteuning van het werk van het Congres van de Lokale en Regionale Autoriteiten van de Raad van Europa in het kader van regionale democratie 6