De Relatie tussen Attitude, Eigen effectiviteit en Sociale Invloed en het. Doorverwijsgedrag van Artsen en Verpleegkundigen naar Psycho-Oncologische

Transcriptie

1 De Relatie tussen Attitude, Eigen effectiviteit en Sociale Invloed en het Doorverwijsgedrag van Artsen en Verpleegkundigen naar Psycho-Oncologische Hulpverlening The Relationship between Attitude, Self-Efficacy and Social Influence and the Referral of Doctors and Nurses to Psycho-Oncological Health Care Janna J.M. Steinbusch Eerste begeleider: mw. Dr. M. Nijkamp Tweede begeleider: mw. Dr. E. Bakker Oktober 2013 Faculteit Psychologie Afstudeerrichting Gezondheidspsychologie Open Universiteit Nederland

2 De Relatie tussen Attitude, Eigen effectiviteit en Sociale Invloed en het Doorverwijsgedrag van Artsen en Verpleegkundigen naar Psycho-Oncologische Hulpverlening Janna J.M. Steinbusch Samenvatting Achtergrond. Uit eerder onderzoek blijkt dat ondanks de hoge prevalentie van psychosociale problematiek onder kankerpatiënten, een groot deel geen gebruik maakt van psycho-oncologische hulpverlening. Artsen en verpleegkundigen spelen een belangrijke rol bij het doorverwijzen van kankerpatiënten naar psycho-oncologische hulpverlening. Een veel voorkomende barrière is het gebrek aan doorverwijzing, aanbeveling en advies. De vraag is welke factoren een rol spelen bij het doorverwijzen van kankerpatiënten door artsen en verpleegkundigen in het Atrium Medisch Centrum parkstad. Doel. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de pré-motivationele, motivationele en post-motivationele factoren, zoals gespecificeerd door het I-change model, die het doorverwijzen van kankerpatiënten door artsen en verpleegkundigen naar psychooncologische hulpverlening kunnen verklaren. Deelnemers, procedure, onderzoeksontwerp. Het onderzoek is te typeren als een eenmalige cross-sectionele survey. Aan 300 respondenten is een vragenlijst uitgereikt. Afhankelijk van de aanwezigheid van een account van de respondenten is 22% van de vragenlijsten via en 78% als papieren versie aangeboden. Veertig procent van de respondenten heeft de vragenlijst geretourneerd. Twintig lijsten bleken bruikbaar voor verdere 1

3 analyse (n= 101). Ruim driekwart zijn vrouwelijke respondenten. Het merendeel is tussen de 26 en 52 jaar. De meeste respondenten zijn verpleegkundigen (70%). 13% is oncologisch verpleegkundige of oncologisch consulent, 4% medisch specialist, 9% arts assistent en 4% is co-assistent. Meetinstrumenten. De vragenlijst is gebaseerd op metingen naar adoptie van gezondheidsgedrag (Braeken et al. 2011; Snippe, 2008), op instrumenten met als theoretische basis het I-change model (Segaar et al., 2006; Segaar et al., 2007a; Segaar et al., 2007b; De Vries et al., 2003; de Vries et al., 2005; de Vries et al., 2006; de Vries & Mudde, 2007; ), op de TPB Questionnaire Construction van Ajzen (2006) en meer specifiek op factoren geïdentificeerd in eerder onderzoek die het doorverwijsgedrag beïnvloeden (Eakin & Strycker, 2001; Kam et al., 2010; Neumann et al, 2010). Resultaten. In het Atrium MC worden momenteel weinig kankerpatiënten doorverwezen. Er bestaat een grote kloof tussen het doorverwijsgedrag en de intentie. 64,4% van de respondenten verwijst patiënten met psychosociale klachten nooit door naar psychooncologische hulpverlening. Echter, ruim driekwart geeft aan dit inde toekomst wel van plan te zijn. Kennis blijkt de sterkste voorspeller van gedrag (verklaarde variantie 66%). Hoe meer kennis, hoe meer patiënten door worden verwezen. De relatie tussen de motivationele factoren (attitude, sociale invloed, eigen-effectiviteit) en gedrag wordt partieel gemedieerd door intentie. Barrières blijken geen significante modererende invloed op de relatie tussen intentie en gedrag te hebben. Conclusie. De resultaten sluiten deels aan bij eerder gedaan onderzoek. Met name de rol van kennis, attitude en sociale invloed als belangrijke voorspellers van gedrag wordt in dit onderzoek bevestigd. Met de resultaten vanuit dit onderzoek wordt aangesloten bij onderzoeksresultaten die pleiten voor een praktische en organisatorische integratie van 2

4 pyscho-oncologische en regulier oncologische zorg. Tegelijkertijd geeft het onderzoek aanleiding tot het doen van meer modelgestuurd onderzoek bij zowel groepen met en zonder kennis over het doorverwijzen naar psycho-oncologische hulpverlening. 3

5 Keywords: psychosociale problematiek, kanker, psycho-oncologische hulpverlening The Relationship between Attitude, Self-Efficacy and Social Influence and the Referral of Doctors and Nurses to Psycho-Oncological Health Care Janna J.M. Steinbusch Summary Background. Despite the high prevalence of psychosocial problems, research shows the majority of the cancer patients doesn t use psycho-oncological health care. In addition to patient related determinants, doctors and nurses play an important role by referring cancer patients to psycho-oncological services. An important barrier is the lack of referral, recommendation and advice. The question remains which factors determine the reference of cancer patients by doctors and nurses working at the Atrium Medical Center Parkstad. Aim. The Aim of this research is to get more insight into the pre-motivational, motivational and post-motivational determinants, as specified by the I-change model, which predict the referring of patients with psycho-social problems by doctors and nurses to psychooncological health care. Participants, procedure, design. A cross-sectional survey design was used. 300 respondents received a questionnaire. Depending on the presence of an account, 22% of the questionnaires were offered via and 78% were handed over a paper version. 40% of the respondents returned the questionnaire. Twenty questionnaires were not suitable for data analysis. Three quarters (75%) of the respondents is women. The vast majority (70%) age is between 26 and 52 years. Most respondents (70%) are (general) nurses, 13% oncology nurse or oncology consultant, 4 % doctor, another 4 % doctor s assistant and 9% is intern. Measures. The questionnaire is based on former measurements of adoption of health behavior 4

6 (Braeken et al. 2011; Snippe, 2008), on instruments that use the theoretical I-change model (Segaar et al., 2006; Segaar et al., 2007a; Segaar et al., 2007b; De Vries et al., 2003; de Vries et al., 2005; de Vries et al., 2006; de Vries & Mudde, 2007; ), on the TPB Questionnaire Construction from Ajzen (2006) and more specific on factors that have been proven to influence the referring behavior (Eakin & Strycker, 2001; Kam et al., 2010; Neumann et al, 2010). Results. Little cancer patients with psychological complaints are referred to psychooncological care. There is a large gap between the referral behavior and intention to refer. 64,4% of the respondents never refers patients to psycho-oncological care while 78,3% indicates they are willing to refer patients with psychosocial problems in the future. Knowledge seems to be a remarkably strong predictor of behavior accounting for 65% of the variance. The more knowledge, the more references to psycho-oncological care. Finally, the relationship between motivational factors (attitude, social influence, and self-efficacy) and behaviour is partially mediated by intention. The expected significant moderating influence of barriers is not found. Conclusions. The results are partly consistent with previously done research. In particular, the role of knowledge, attitude and social influence as an important predictor of behavior, is confirmed in this study. The results are consistent with study results who recommend a practical and organizational integration of pyscho-oncological and regular oncological care. Further model driven research needs to determine the role of knowledge. Keywords: psychologic distress, cancer, psycho-oncological health care 5