Onderwerp : Opties huisvesting basisschool De Wilgeroos

Transcriptie

1 Raadsvoorstel (gewijzigd) *Z0144F143B3* Aan de raad Documentnummer : INT Afdeling : Ontwikkeling Onderwerp : Opties huisvesting basisschool De Wilgeroos Inleiding Uw raad heeft in de raadsvergadering van 6 mei jl. een amendement aangenomen waarin het dictum van het besluit om het Integraal HuisvestingsPlan Onderwijs vast te stellen, is gewijzigd. In punt 2 van dit amendement heeft u ons college opgedragen om met onderbouwde voorstellen te komen voor de verbetering van de huisvesting van deze school en daarbij de volgende randvoorwaarden te betrekken: - zowel opties binnen als buiten de verordening te betrekken; - de optie om met het Buurthuis Wijk aan Duin bij de oplossing te betrekken in de voorstellen mee te nemen; - bij de begroting 2015 met dekkingsvoorstellen voor de verschillende opties te komen; - zorg te dragen voor daadwerkelijke adequate huisvesting voor De Wilgeroos vóór aanvang van het schooljaar Toevoegen extra optie In de raadscommissie van 4 december jl. is door meerdere fracties verzocht om een 3 e optie aan het raadsvoorstel toe te voegen. Het schoolbestuur, Stichting Fedra, en Stichting Welzijn Beverwijk hebben hiervoor een globaal plan en een kostenraming ingediend. Relatie met collegeprogramma Er is geen relatie met het collegeprogramma. Relatie met gemeentebegroting / budgetregels In het voorstel worden drie opties uitgewerkt. Optie 1 gaat alleen uit van de onderwijskundige aanpassingen. Hiervoor geldt een maximale normvergoeding ad (incl. BTW). De jaarlast in het 1 e jaar bedraagt (afschrijving 15 jaar tegen 6% rente). Optie 2 gaat uit van het uitbreiden van het gebouw met 1 lokaal en de onderwijskundige aanpassingen. Hiervoor geldt een maximale normvergoeding van voor de uitbreiding en een normvergoeding van voor de onderwijskundige aanpassingen. De jaarlast voor het uitbreiden van het gebouw bedraagt (afschrijving 25 jaar tegen 6% rente) De jaarlast onderwijskundige aanpassingen in het 1 e jaar bedraagt (afschrijving 15 jaar tegen 6% rente). De totale jaarlast in het 1 e jaar bedraagt Optie 3 bestaat uit onderwijskundige aanpassingen in het schoolgebouw, het koppelen van het schoolgebouw aan het buurthuis middels een gang alsmede diverse aanpassingen in het gebouw van het buurthuis. Voor de onderwijskundige aanpassingen geldt een normvergoeding van maximaal

2 (incl. BTW). De jaarlast in het 1 e jaar bedraagt (afschrijving 15 jaar tegen 6% rente). De kosten voor de koppeling van de gebouwen en de aanpassingen in het buurthuis worden door het schoolbestuur en Stichting Welzijn geraamd op een bedrag van Dit bedrag wordt in de vorm van een projectsubsidie beschikbaar gesteld. Binnen het programma onderwijs/welzijn is geen ruimte om de bovenvermelde lasten te dekken. Daarom wordt voorgesteld om deze lasten ( in 2015, vanaf 2016) uit de algemene middelen te dekken. De financiële consequenties hiervan worden meegenomen in de 1 e bestuursrapportage Relatie met regionale samenwerking Er is geen sprake van een regionale samenwerking. Eerdere besluiten / bestaand beleid / nieuw beleid Eerdere besluiten: vaststellen Integraal Huisvestingsplan onderwijs (6 mei 2014). Motivering voorgesteld besluit Samenwerking buurthuis Wijk aan Duin In de afgelopen maanden heeft overleg plaatsgevonden met het schoolbestuur Stichting Fedra, de schooldirectie van De Wilgeroos en Stichting Welzijn Beverwijk (kortweg SWB). Hieruit blijkt dat er al jaren een goede samenwerking is opgebouwd tussen de school en het buurthuis. Hoewel er geen fysieke koppeling is tussen de beide gebouwen, kan gezegd worden dat er feitelijk gezien al sprake is van Brede School activiteiten. Een fysieke koppeling van de gebouwen leidt niet per definitie tot een nog betere samenwerking tussen beide partijen. Daarnaast speelt het aspect dat het schoolgebouw op de erfgrens staat met het buurthuis. Een fysieke koppeling tussen de beide gebouwen betekent dat de uitbreiding in m2 moet plaatsvinden op het terrein van SWB. Dat betekent dan ook juridisch nader onderzoek gedaan moet worden naar deze situatie. Daarbij komt dat ten tijde van het overleg met SWB- het onduidelijk is wat de toekomst voor deze Stichting gaat brengen. Zoals bekend zit SWB in een traject waarin onderzoek gedaan wordt naar fusiemogelijkheden met Stichting Welzijn Velsen. Dat kan gevolgen hebben voor de huisvesting van het buurthuis op de locatie Wilgenhoflaan. Al met al dragen de bovengenoemde zaken niet bij tot snelheid in het proces. Dit vergt zoveel meer tijd dat het noodzakelijke tijdpad (realisatie schooljaar 2015/2016) niet realistisch en haalbaar is. Samen met het schoolbestuur is geconcludeerd dat dit leidt tot een zeer onwenselijke situatie. De realisatie van de huisvesting in 2015 is belangrijker dan de intensivering van de samenwerking met het buurthuis via een fysieke koppeling van de gebouwen. In het onderhavige voorstel is de fysieke koppeling tussen het schoolgebouw van De Wilgeroos en het buurthuis Wijk aan Duin verder niet uitgewerkt Prognoses Om de optie voor de huisvesting op basis van de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs te kunnen beoordelen is een (nieuwe) lange termijn prognose nodig. In maart 2014 is een prognose opgesteld voor De Wilgeroos. Deze ontwikkeling was meegenomen in het IHP Deze prognose gaf aan dat het aantal leerlingen langzaam zal dalen. Van 209 leerlingen per 1 oktober 2014 naar 176 leerlingen in INT pagina 2

3 Om een laatste check te doen op basis van de teldatum van 1 oktober 2014 is een nieuwe deelprognose opgesteld. Deze prognose is door bureau Pronexus opgesteld voor een 5-tal basisscholen, te weten, De Wilgeroos, De Anjelier, Bethel, Montessori en t Kraaienest. Al deze scholen zijn gesitueerd in westelijk Beverwijk en maken deel uit van het grote voedingsgebied van de scholen. Deze nieuw prognose geeft nu een goed beeld of het gebied te maken heeft met een stabiele, krimpende of groeiende markt. Onderstaan wordt per school een kort beeld geschetst van de geprognosticeerde ontwikkeling voor de komende 15 jaar. 1. De Wilgeroos Aantal ll Toelichting Het aantal leerlingen van de school daalt snel. Dat betekent dat het aantal leerlingen in principe komend jaar gehuisvest kan worden in het gebouw aan de Wilgenhoflaan. 2. De Anjelier Aantal ll toelichting Het aantal leerlingen van deze school zal langzaam dalen. Dit leidt niet tot substantiële leegstand. 3. Bethel Aantal ll toelichting Het aantal leerlingen daalt langzaam. Pas na 2025 zal dat gevolgen hebben voor de huisvesting in de vorm van leegstand. 4. Montessori Aantal ll toelichting Het aantal leerlingen daalt weliswaar langzaam maar dat betekent nog wel dat de school een huisvestingstekort heeft tot Pas vanaf dat moment is er voldoende capaciteit. De grote leegstand in m2 is pas vanaf t Kraaienest Aantal ll toelichting Het aantal leerlingen daalt snel in de komende jaren met als gevolg dat de huidige leegstand zal toenemen. Algemene conclusie Uit de bovenstaande informatie blijkt dat het totaal aantal leerlingen in Westelijk Beverwijk in de komende jaren zal afnemen. Voor de volgende teldatum van 1 INT pagina 3

4 oktober 2015 worden ca. 50 leerlingen minder verwacht. Over 5 jaar (2019) zijn er ca. 100 leerlingen minder op de bovengenoemde vijf basisscholen. De leegstand zal daarmee toenemen. Opheffingsnorm De opheffingsnorm voor een school in de gemeente Beverwijk is 183 leerlingen. Dit is door het Ministerie vastgesteld en wordt om de 5 jaar herzien. Deze norm kan niet door een gemeente aangepast worden en heeft te maken met de Rijksbekostiging van een school voor personele en materiële instandhouding. Het aantal leerlingen van de basisschool De Wilgeroos is thans gelijk aan deze opheffingsnorm. Als de school 3 jaar onder deze norm blijft zal de bekostiging van Rijkswege vervallen. Een uitzondering daarop is de instandhouding van de school via de systematiek van de gemiddelde schoolgrootte. De omvang van het schoolbestuur Stichting Fedra is dusdanig dat de school via deze systematiek in standgehouden kan worden. In het amendement van 6 mei 2014 is verzocht om opties binnen en buiten de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs in beeld te brengen. Onderstaand zijn deze in beeld gebracht 1. Optie vanuit de verordening Om te bezien of een school een capaciteitsprobleem heeft, moet worden bekeken of dit tijdelijk dan wel structureel is. Deze systematiek om de huisvestingsbehoefte te bepalen staat duidelijk omschreven in de verordening voorzieningen onderwijs. Dit is als volgt: A) indien het huisvestingstekort in m2 minder is dan 4 jaar is er geen sprake van een uitbreiding in de huisvesting; B) indien het huisvestingstekort in m2 langer is dan 4 jaar, doch korter dan 15 jaar, is er sprake van een uitbreiding tijdelijke huisvesting; C) indien het huisvestingstekort in m2 langer is dan15 jaar, is er sprake van een uitbreiding permanente huisvesting. Een leerlingenprognose is noodzakelijk om meer duidelijkheid te geven inzake de huisvesting van deze school. Basisgegevens De Wilgeroos Als we kijken naar de basisgegevens dan is de status daarvan als volgt: - huidige capaciteit schoolgebouw 980 m2; - gebouw is normatief geschikt voor 155 leerlingen; - schoolgebouw beschikt over 7 leslokalen en een speellokaal. - op de teldatum van 1 oktober 2014 telde de school 183 leerlingen; - de school heeft een structurele wegingsfactor van 7 m2. Beoordeling De meest recente leerlingenprognose van september 2014 geeft aan dat de school op de komende teldatum van 1 oktober leerlingen zal hebben. Over 4 jaar (2018) zal de school volgens de prognose verder zakken naar 152 leerlingen. Gelet op de bovengenoemde systematiek uit de verordening is deze periode te kort om in aanmerking te komen voor een uitbreiding van de huisvestingscapaciteit. (nb. als gekeken wordt naar de klassieke berekening op grond van het aantal lokalen dan zien we in deze prognose dat volstaan kan worden met 7 leslokalen) In de komende jaren zal het aantal noodzakelijke m2 verder afnemen met als gevolg dat er leegstand gaat ontstaan. In 2019 is de geprognosticeerde normatieve leegstand 71 m2; in m2 en in m2. INT pagina 4

5 In het licht van het bovenstaande heeft de school op basis van wet-en regelgeving geen aanspraak op een uitbreiding in de huisvesting. Vanzelfsprekend geldt, dat als de school gaat groeien, de huisvesting van de school opnieuw bekeken zal worden. Onderwijskundige aanpassingen De school kan nog wel aanspraak maken op onderwijskundige aanpassingen. In overleg met de gemeente is in het verleden besloten om deze aanpassingen te gebruiken voor de huisvesting op de hoofdlocatie. Het bedrag ad kan worden ingezet voor in- of uitpandige aanpassingen. Dit bedrag kan ook worden ingezet om van het speellokaal een leslokaal te maken. Immers, een speellokaal is geen verplichte onderwijsvoorziening. De doelgroep voor een speellokaal is de leerlingen in de groepen 1 en 2. Nu er minder instroom in de onderbouw te verwachten is, kan een overweging zijn om deze leerlingen te laten spelen in het gymlokaal van buurthuis Wijk aan Duin. Op deze wijze is er sprake van een verdere samenwerking tussen beide organisaties. Precedentwerking De verordening voorzieningen huisvesting onderwijs geeft de gemeente de mogelijkheid om een voorziening toe te kennen die feitelijk niet past. In dat geval is er sprake van precedentwerking. Om dit goed af te hechten hebben alle schoolbesturen schriftelijk een verklaring ondertekend waarin afstand wordt gedaan van het indienen van een aanvraag voor extra huisvesting indien daar feitelijk gezien geen aanspraak op gemaakt kan worden. Bijgaand treft u deze verklaringen aan. Dit laat onverlet dat als een school door een toename van het aantal leerlingen aanspraak kan maken op een uitbreiding van de huisvestingscapaciteit, gewoon de normale procedure gevolgd kan worden. 2. Optie vanuit buiten de verordening De onderstaande tekst is door het bestuur van de Stichting Fedra aangeleverd en is integraal overgenomen. Voorgeschiedenis In aansluiting op de huisvestingsvraag 2015 vroeg het bestuur van Stichting Fedra eerder expliciet aandacht aan het college en de raad voor de huisvestingssituatie van De Wilgeroos. Als sinds de bouw van het pand aan de Wilgehoflaan telt dit pand te weinig lokalen om een basisschool adequaat te kunnen huisvesten. Per brief aan het college en in een toelichting aan de raad werd aangegeven dat: 1. bij De Wilgeroos -als enige school in Beverwijk- geen uitvoering was gegeven aan de voornemens uit de achtereenvolgende Integraal Huisvestingplannen Onderwijs (afgelopen 12 jaar); 2. De Wilgeroos daardoor geen adequate huisvesting kent; a. de hoofdlocatie is te klein is om een reguliere basisschool -acht zelfstandige leerjaren- te huisvesten. Alle basisscholen in de regio beschikken wel over minimaal 8 groepsruimten, De Wilgeroos is de enige uitzondering; b. de dislocatie grotendeels leeg staat (8 van de 10 lokalen); 3. de onder 2 geschetste situatie ongewenst is voor de school; a. onderwijsinhoudelijk: er is een ongewenste tweedeling in de school; b. onaantrekkelijkheid: voor nieuwe en bestaande ouders is de huisvesting geen optimale situatie welke tot een andere schoolkeuze leidt; INT pagina 5

6 4. de onder 2 geschetste situatie een financieel probleem voor de school oplevert, de school wordt al enige jaren geconfronteerd met een extreem hoge exploitatielast. De concrete vraag van het bestuur van Stichting Fedra aan de gemeente was vervolgens De Wilgeroos adequaat te huisvesten op één locatie, de Wilgenhoflaan. In de raadsvergadering bleek een ruime meerderheid het verzoek van het schoolbestuur te ondersteunen. Het college werd gevraagd de mogelijkheid tot een adequate uitbreiding van het pand aan de Wilgenhoflaan nader te onderzoeken en daartoe waar noodzakelijk ook wegen buiten de verordening om mee te nemen. Tevens gaf de raad aan dat e.e.a. voor het schooljaar gerealiseerd zou moeten zijn. 3. Optie van uit de raadscommissie Na de raadscommissie van 4 december jl. heeft overleg plaatsgevonden met het schoolbestuur Stichting Fedra en Stichting Welzijn Beverwijk. De beide besturen hebben een globaal plan ingediend met een daarbij behorende kostenraming. Optie 3 bestaat dan uit onderwijskundige aanpassingen in het schoolgebouw van basisschool De Wilgeroos; het koppelen van het schoolgebouw aan het buurthuis Wijk aan Duin met een gang alsmede diverse aanpassingen in het gebouw van het buurthuis. Het schoolgebouw krijgt de beschikking over de gewenste 8 leslokalen. In het schoolgebouw wordt het speellokaal aangepast tot klaslokaal. Ook wordt de personeelsruimte aangepast en er wordt in de aula een spreekruimte gerealiseerd. Tussen de beide gebouwen wordt een brede gang gebouwd. Als gevolg hiervan wordt een werkruimte in het buurthuis opgeofferd en deze moet elders in het gebouw worden gerealiseerd. Tevens wordt voor een korte periode een 9 e groep gehuisvest in een vergaderruimte. Hiervoor is een aantal aanpassingen nodig. Tot slot wordt de gymzaal aangepast voor groep 1 en 2 van de school. De huidige stand van zaken Onderzoek naar mogelijkheden Een eerste oriëntatie gedaan door de afdeling bouwkunde, een architect en het schoolbestuur geeft aan dat het technisch gezien mogelijk is een lokaal en, in het kader van de onderwijskundige vernieuwingsgelden, een personeelskamer en enkele nevenruimten te realiseren (aanbouw) aan de achterkant van het schoolgebouw. Instroom en uitstroom van de leerlingen Afgelopen jaren is een dalende trend waarneembaar in de leerlingaantallen van de school. In onderstaande tabel zijn de uitstroom- en instroomcijfers van de afgelopen vier schooljaren aangegeven. INT pagina 6

7 Uitstroom Instroom Gaat naar VO SO BAO Verhuizing Totaal 2010 / / / / / / / / Uit deze tabel zijn de volgende conclusies te trekken. 1. Relatief grote groepen 8 verlieten de school richting het voortgezet onderwijs; 2. De school heeft in de wijk te maken met een hoog aantal verhuizers, gemiddeld 11 per jaar, het laatste jaar zelfs18 leerlingen. De oorzaak ligt in veel doorstroom in de wijk (korte huurperioden) en instabiele gezinssituaties; 3. De instroom van leerlingen (kleuters) is de laatste jaren laag in verhouding tot de uitstroom van de school (groep 8). Onder punt 3 wordt geconcludeerd dat tegen de hoge uitstroom (voortgezet onderwijs en verhuizers) van afgelopen jaren een lage instroom (kleuters) staat, hierdoor neemt het leerlingaantal afgelopen jaren af. Bij de andere scholen van Fedra in dit voedingsgebied (Anjelier en Bethel) is die scheve verhouding tussen instroom en uitstroom niet aan de orde, dit vraagt om een nadere analyse. Oorzaak dalende lijn Zoekend naar een oorzaak van die neergaande lijn bij De Wilgeroos, is het schoolbestuur van mening dat dit niet ligt in de kwaliteit van de school, dit is als volgt te onderbouwen. De school heeft een basis arrangement van de inspectie; het onderwijsniveau en de organisatie zijn van goede kwaliteit. Er werkt een positief ingesteld en hardwerkend team. De school participeert in twee samenwerkingsprojecten met het buurthuis, een VVE-traject (Voor- en vroegschoolse educatie) en in de landelijk pilot Startgroep Peuters. In de meest recente ouder enquête (2013) spreken de ouders zich positief uit over de school, het overall waarderingscijfer is een 7,2. De huisvestingssituatie wordt echter als onvoldoende beoordeeld door de ouders, de school scoort hier in genoemde enquête een 2,8 op een 5-puntsschaal (een 3 wordt als ondergrens gezien). In bovenstaande ziet het schoolbestuur het bewijs dat exact gebeurt waar al jaren voor wordt gewaarschuwd; het leerlingaantal daalt onder invloed van de negatieve huisvestingssituatie van de school. Toekomst Naar aanleiding van dit afwijkende leerlingaantal is een nieuwe prognose voor de school gemaakt. Het verbaast het schoolbestuur niet dat, door ontwikkeling van afgelopen jaren en vooral het leerlingaantal op 1 oktober 2014, de prognose op de lange termijn een verdere daling laat zien van het leerlingaantal. De administratie van de school geeft echter nu al voor de teldatum 1 oktober 2015 een ander beeld. Het aantal daadwerkelijk ingeschreven kinderen bij de start van het schooljaar is nu al nagenoeg gelijk aan het huidig leerlingaantal. Tussen INT pagina 7

8 oktober 2014 en 1 oktober 2015 zullen nog ouders hun kinderen aanmelden (zoals dat gebruikelijk gedurende het schooljaar gebeurt). Standpunt en verzoek van het schoolbestuur Het schoolbestuur is van mening dat het juist in deze fase van belang is om de eerder geplande aanbouw daadwerkelijk door te zetten en het schoolgebouw te voorzien van acht groepen. Hierdoor krijgt De Wilgeroos de beschikking over een volwaardig basisschoolgebouw en kan de levensvatbaarheid van deze school in deze wijk gegarandeerd worden. In het licht van het bovenstaande is het college van mening dat volstaan kan worden met de uitwerking van optie 1 (onderwijskundige aanpassingen). Het is echter aan de raad om een definitieve keuze te maken over de huisvesting van basisschool De Wilgeroos. Consequenties voorgesteld besluit De consequentie van het voorgestelde besluit is dat 1) in optie 3 de basisschool De Wilgeroos door aanpassingen in het schoolgebouw en door aanpassingen in het buurthuis Wijk aan Duin vóór het komende schooljaar 2015/2016 op één locatie kan worden gehuisvest en dat 2) het huidige schoolgebouw van De Wilgeroos op de locatie Grebbestraat daardoor terugvalt aan de gemeente. Verdere procedure Zodra het krediet beschikbaar wordt gesteld voor de onderwijskundige aanpassingen kan het programma onderwijs 2014 worden vastgesteld. Na deze formele vaststelling in het kader van de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs wordt overleg gevoerd met het schoolbestuur om te komen tot de realisatie van de toegekende voorziening(en). Tevens wordt overleg gevoerd met het bestuur van Stichting Welzijn Beverwijk. De SWB zal een aanvraag moeten indienen voor het verkrijgen van de projectsubsidie. Met deze projectsubsidie wordt de SWB in staat gesteld om de aanpassingen te realiseren. Voorgesteld besluit en commissieadvies Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit. Het advies van de commissie treft u aan in de beknopte besluitenlijst van de Raadscommissie. Beverwijk, 16 december 2014 burgemeester en wethouders van Beverwijk, de gemeentesecretaris, de burgemeester, mw. mr. A.L. Schölvinck F. Ossel INT pagina 8

9 Raadsbesluit Documentnummer : INT Afdeling : Ontwikkeling Onderwerp : Opties huisvesting basisschool De Wilgeroos De raad van de gemeente Beverwijk; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 16 december 2014, nummer INT ; gehoord de Raadscommissie; gelet op artikel 189 van de Gemeentewet; b e s l u i t 1. de huisvesting voor basisschool De Wilgeroos te regelen op basis van optie voor het schoolgebouw van basisschool De Wilgeroos een normvergoeding ad beschikbaar te stellen voor de onderwijskundige aanpassingen en de hieruit voortvloeiende kapitaallasten te dekken uit de algemene middelen (kapitaallasten in het 1 e jaar zijn ). 3. voor de projectsubsidie voor de realisatie van de aanpassingen in het buurthuis Wijk aan Duin een bedrag ad beschikbaar te stellen en te dekken uit de algemene middelen. 4. de financiële consequenties hiervan worden meegenomen in de 1 e bestuursrapportage 2015 (voor en vanaf 2016 structureel ). Beverwijk, de raad voornoemd, de griffier, de voorzitter,